تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

علمی - پژوهشی

بررسی واکنش‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا به تنش همزمان شوری و کادمیوم

محدثه شمس الدین سعید؛ نسیبه پور قاسمیان

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 459-474

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36646.1967

چکیده

چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار در گلخانه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف تنش شوری خاک (صفر، 6، 12 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) و کادمیوم (صفر، 1، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد صفات وزن خشک شاخه‌های جانبی، وزن خشک برگ و ساقه و سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، غلظت آهن، روی، کلسیم و منیزیم برگ با افزایش شوری به 18 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب 8/56، 01/48، 50، 09/46، 21، 76/53، 91/56، 75/53، 21/51، 9/07،5/73، 8/51، 17/0 و 26/0 درصد کاهش یافتند. با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک وزن خشک شاخه‌های جانبی، برگ، ساقه، سطح برگ، غلظت روی و منیزیم به‌ترتیب 32/24، 89/31، 45/28، 24/41، 70/28 و 12/0 درصد کاهش یافتند اما غلظت کادمیوم برگ نسبت به تیمار شاهد 7/1 برابر و غلظت آهن برگ 3/37 درصد افزایش یافتند. میزان فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددسموتاز، پراکسیداز، کاتالاز تحت اثر متقابل معنی دار تنش شوری و کادمیوم قرار گرفتند و فعالیت آن‌ها در تیمار تنش همزمان شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک کادمیوم به‌ترتیب 83/1، 4/1 و 7/4 برابر تیمار شاهد بود. بیشترین ماده خشک کوشیا در هر یک از تیمارهای تنش شوری و کادمیوم متعلق به تیمار شاهد بود و کمترین مقدار ماده خشک از تیمار 18 دسی‌زیمنس بر متر شوری و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در خاک به‌دست آمد.

علمی - پژوهشی

ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) به رژیم‌های آبیاری و محلول‌پاشی با نانوکودهای روی و منگنز

مجید قنبری؛ علی مختصی بیدگلی؛ کامران منصور قناعی پاشاکی؛ پرنیان طالبی سیه سران

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 475-488

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33041.1886

چکیده

چکیدهاین پژوهش به‌منظور بررسی کاربرد نانوکودهای روی و منگنز بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر آفتابگردان تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به‌منظور بررسی کاربرد نانوکودهای روی و منگنز بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر آفتابگردان تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی لاهیجان اجرا شد. تیمارها شامل؛ چهار سطح آبیاری 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک و چهار سطح محلول‌پاشی شامل؛ آب‌مقطر (شاهد)، نانو کلات روی، نانو کلات منگنز و نانو کلات روی + نانو کلات منگنز با غلظت 4 در هزار بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که برهمکنش رژیم آبیاری و محلول‌پاشی در صفات شاخص برداشت، پراکسیداز، پروتئین دانه، روغن دانه و عملکرد روغن معنی‌دار بود و در بقیه صفات اثرات اصلی معنی‌دار شد. کاربرد توأم نانوکلات‌های روی و منگنز در صفات قطر طبق و ساقه، عملکرد دانه، سرعت فتوسنتز و عملکرد پروتئین به‌ترتیب 69/26، 77/29، 37/34، 30/61 و 17/57 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. هم‌چنین، محلول‌پاشی نانوکودهای روی و منگنز به‌طور میانگین 86/17 و 68/36 درصد شاخص برداشت و پروتئین دانه را نسبت به تیمار شاهد تحت شرایط تنش شدید بهبود بخشید. به‌طورکلی، کاربرد توأم نانو کودهای روی و منگنز در افزایش عملکرد دانه، پروتئین و روغن و هم‌چنین افزایش فتوسنتز در شرایط تنش مؤثر بوده و در بروز مقاومت در گیاه آفتابگردان از طریق کاهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کاهش افت شدید عملکرد بسیار مؤثر است. درنهایت، کاربرد توأم نانو کودهای روی و منگنز جهت حصول عملکرد مطلوب تحت شرایط تنش خشکی توصیه می‌گردد.

علمی - پژوهشی

تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی

داود داعی الحق قراگوز؛ ورهرام رشیدی؛ سعید اهری زاد؛ فرهاد فرح وش؛ بهرام میر شکاری

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 489-502

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33143.1889

چکیده

چکیدهبه‌منظور مطالعه تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط تنش کم‌آبی، 28 ژنوتیپ گندم به‌صورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی (با قطع آبیاری در مرحله ظهور 50 درصد ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مطالعه تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های پیشرفته گندم بهاره تحت شرایط تنش کم‌آبی، 28 ژنوتیپ گندم به‌صورت دو آزمایش جداگانه تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی (با قطع آبیاری در مرحله ظهور 50 درصد سنبله‌های هر واحد آزمایشی) و طی دو سال زراعی 96-95 و 97-96 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده‌های حاصل از ارزیابی صفات نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود داشت. برهمکنش ژنوتیپ × شرایط آبیاری از نظر صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته و شاخص برداشت در سطح احتمال پنج درصد و برای صفات وزن هزار دانه و بیوماس در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد مطالعه در شرایط مختلف آبیاری واکنش‌های متفاوتی از نظر این صفات داشتند. نتایج حاصل از آماره‌های واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی مشابه بود که نشان دهنده وجود یک جنبه مشترک بین آن‌هاست. بر اساس این آماره‌ها ژنوتیپ‌های کریم، قابوس، زاگرس، آفتاب، URBWYT-94-3، URBWYT-94-9، URBWYT-94-7 و URBWYT-94-2، بر مبنای آماره پایداری اکووالانس ریک ژنوتیپ‌های مروارید، گنبد، آرتا، روشن، ERWYT-94-8 و URBWYT-94-10، آماره میانگین رتبه ژنوتیپ‌های دریا، آفتاب، ERWYT-94-7، URBWYT-94-10، URBWYT-94-2 و URBWYT-94-4 و آماره انحراف معیار رتبه ژنوتیپ‌های مروارید، گنبد، سوپر هد، آرتا، روشن و URBWYT-94-10 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناسایی شدند. ژنوتیپ‌های URBWYT-94-10، روشن، ERWYT-94-8 و ERWYT-94-7 نیز از نظر آماره غیر پارامتری کتاتا به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار و پر محصول شناسایی شدند. با در نظر گرفتن میانگین عملکرد ژنوتیپ‌های مورد مطالعه در چهار محیط، در مجموع ژنوتیپ‌های کریم، آفتاب، روشن، URBWYT-94-7، URBWYT-94-9، URBWYT-94-10 و URBWYT-94-2 جزو ژنوتیپ‌های پایدار و پر محصول شناسایی شدند.

علمی - پژوهشی

مطالعه اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌های اتللو، تاپیک + گرانستار، توتال و آپیروس در کنترل یولاف و خردل وحشی به‌عنوان علف‌های هرز غالب گندم

عباس راهپیما؛ مهدی مدن دوست

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 503-514

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33688.1913

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل علف‌کش‌ها در چهار سطح مزوسولفورون+ یودوسولفورون+ دیفلوفنیکان (اتللو)، کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) + تری بنورون متیل (گرانستار)، مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتال) و سولفوسولفورون (آپیروس) در دزهای توصیه شده و ماده افزودنی در چهار سطح، سولفات آمونیم w/v%2، روغن گیاهی سویا v/v%25/1، مایع پاک‌کننده به‌عنوان سورفکتانت آنیونیv/v %5/0 و شاهد بدون ماده افزودنی بود. صفاتی از قبیل وزن خشک علف‌های هرز باریک برگ شامل یولاف (علف هرز غالب) به همراه خونی واش و چچم، علف‌های هرز پهن برگ شامل خردل وحشی (علف هرز غالب) به همراه شاه تره اندازه‌گیری شد. سایر صفات شامل تعداد سنبله در متر‌مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گندم بود. نتایج این آزمایش نشان داد که از بین مواد افزودنی به کار رفته، سولفات آمونیم 2 درصد بیشترین تأثیر را در کاهش وزن خشک علفهای هرز باریک (05/34 درصد) و علف‌های هرز‌پهن برگ (57/31 درصد) داشت. علف‌کش‌‌های اتللو، تاپیک+ گرانستار و توتال کارایی مناسبی در عملکرد دانه گندم داشته ولی با هم اختلاف معنی‌داری نشان ندادند. نتایج اثر مصرف مواد افزودنی بر عملکرد دانه گندم نشان داد که ترکیب مواد افزودنی با علف‌کش، عملکرد دانه را به طور متوسط 73/607 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدون افزودنی افزایش داده است. در‌نهایت علف‌کش اتللو با مصرف ماده افزودنی سولفات آمونیوم 2 درصد بهترین تیمار این آزمایش معرفی شد.

علمی - پژوهشی

تخمین ارزش اصلاحی صفات پومولوژیک انگور بر اساس نشانگر مولکولی REMAP

میترا رازی؛ رضا درویش زاده؛ حامد دولتی بانه؛ محمداسماعیل امیری؛ پدرو مارتینز گومز

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 515-530

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.34003.1925

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این زمینه به به‌نژادگران در انتخاب ارقام با صفات مطلوبِ بازارپسند و ارقام با عملکردِ بهتر کمک اساسی می‌نماید. در این پژوهش، ارزشِ اصلاحی برای چهارده صفت شامل: مواد جامد محلول، pH، اسیدیته، وزن حبه، وزن گوشت حبه، وزن تک بذر، تعداد بذر، حجم آب میوه، عرض خوشه، طول خوشه، وزن خوشه، درصد جوانه‌زنی دانه گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و گرده‌افشانی کنترل شده در 45 رقم انگور آذربایجان غربی با استفاده از بهترین پیش‌بینی نااُریب خطی (BLUP) برآورد شد. ارزیابی‌های فنوتیپی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه تحقیقات دکتر نخجوانی (کهریز)) و ارزیابی‌های ژنوتیپی در پژوهشکده زیست‌فناوری دانشگاه ارومیه در سال 1395 انجام گرفت. با در نظر گرفتن مجموع ارزش‌های اصلاحی صفات مورد مطالعه، ارقام آق‌شانی، طائِفی، قزل اوزوم، لعل‌قرمز، تَبَرزه قرمز، گرمیان، ریش بابا قرمز و قره‌شانی بالاترین رتبه را داشتند. در بین ارقام بی‌دانه مورد مطالعه؛ رقم رجین از لحاظ وزن تک بذر و رقم کشمشی سفید از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند و به نظر می‌رسد که این ارقام بی‌دانه بالاترین توان انتقال صفات وزن تک بذر و تعداد بذر را به نسل بعد دارند. در بین ارقام دانه‌دار رقم شیرازی از لحاظ وزن تک بذر و رقم قره‌شانی از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند. ارقام گرمیان، ریش بابا قرمز، کشمشی قرمز، تبرزه قرمز، آق‌شانی و شیرازی برای صفات جوانه‌زنی دانه‌گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و کنترل‌شده ارزش اصلاحی مثبت و بالا نشان دادند. ارقام سرقوله، گزندایی و قزل اوزوم با داشتن ارزش اصلاحی بالا و مثبت برای صفات وزن حبه و وزن گوشت میوه می‌توانند به‌عنوان والد مناسب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های تلاقی استفاده شوند چرا که بهتر می‌توانند خصوصیات خود را به نتاج منتقل نمایند. ارقام لعل قرمز، ریش بابا قرمز و تبرزه قرمز نیز برای سه صفت طول خوشه، عرض خوشه و وزن خوشه دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا بودند و بنابراین می‌توانند به‌عنوان والد مطلوب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های به‌نژادی انگور معرفی شوند.

علمی - پژوهشی

واکنش ارقام مختلف گوجه‌فرنگی در جایگزینی سموم شیمیایی کنترل‌کننده کرم میوه‌خوار (Helicoverpa armigera Hubner) به‌وسیله برخی ترکیبات درون‌زاد گیاهی

زهرا قالبی؛ محمد مدرسی؛ فریبا سهرابی؛ داریوش صابری؛ محمد هدایت

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 531-544

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.34980.1940

چکیده

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع رقم و امکان جایگزینی سموم شیمیایی کنترل‌کننده آفت کرم میوهخوار گوجه‌فرنگی بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی در جهت بهبود صفات گیاهی و کاهش خسارت این آفت ... بیشتر چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع رقم و امکان جایگزینی سموم شیمیایی کنترل‌کننده آفت کرم میوهخوار گوجه‌فرنگی بوسیله برخی ترکیبات درون زاد گیاهی در جهت بهبود صفات گیاهی و کاهش خسارت این آفت به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس انجام گرفت. با کاربرد 9 ترکیب مصرفی شامل اسید سالیسیلیک (5/0 و 5/1 میلی‌مولار)، اسید جاسمونیک (50 و 100 میکرومولار) و آفت‌کش‌های آبامکتین (750 و 1500 میلی‌گرم بر لیتر) و کلروپایریفوس (1250 و 2500 میلیگرم بر لیتر) و شاهد روی 5 رقم (PA-136، PA-162، PA-135، PA-688 و PA-483)، صفات عملکرد، وزن تک میوه، تعداد میوه در خوشه، ارتفاع بوته و شاخص کلروفیل، تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، TA، TSS، اسیداسکوربیک (ویتأمین ث)، درصد خسارت برگ و درصد خسارت میوه ارزیابی شد. تنوع معنی‌داری در بین ارقام مشاهده شد. بیشترین عملکرد مربوط به رقم 136PA- با کاربرد هر دو سطح کلروپایریفوس و سطح دوم جاسمونیک اسید، رقم 162-PA در سطح اول آبامکتین و سطح دوم سالیسیلیک اسید و ارقام 135-PA و 688-PA در سطح دوم کلروپایریفوس بود. کاهش خسارت آفت روی برگ و میوه در کاربرد سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید، مطلوب و در مواردی معادل استفاده از سموم شیمیایی بود. بالاترین همبستگی معنیدار مثبت صفات با عملکرد، مربوط به وزن تک میوه (**48/0 r=) و بیشترین همبستگی معنیدار منفی مربوط به تعداد روز تا گل‌دهی (**52/0-r=) بود. در رگرسیون گام به گام عملکرد تک بوته به‌عنوان متغیر وابسته، تعداد روز تا گلدهی، وزن تک میوه و درصد خسارت برگ به‌عنوان صفات تأثیر گذار وارد مدل رگرسیونی شدند که مجموعا 49 درصد از تغییرات را توجیه نمود. بیشترین اثر مثبت و مستقیم را وزن تک میوه (42/0) و بیشترین اثر غیر‌مستقیم نیز مربوط به همین صفت از طریق تعداد روز تا گلدهی بر عملکرد تک بوته (047/0-) بود. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، چهار مؤلفه اصلی انتخاب شد که مجموعا 5/62 درصد تنوع فنوتیپی را توجیه نمود. نتایج حاصله ممکن است بتوان در طراحی برنامه‌های به‌نژادی برای بهبود صفات گیاهی و مدیریت تلفیقی کرم میوه‌خوار گوجه‌فرنگی استفاده نمود.

علمی - پژوهشی

اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد رقم‌های یونجه گرمسیری

احمدعلی شوشی دزفولی؛ محمد خرمیان؛ علی عصاره

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 545-558

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35110.1942

چکیده

چکیدهبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر خصوصیات برگی و فتوسنتزی رقم‌های یونجه گرمسیری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1398- 1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی ... بیشتر

علمی - پژوهشی

اثر گاما آمینو بوتیریک اسید بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش شوری

عبدالامیر حاتمی؛ رقیه امینیان؛ سودابه مفاخری؛ مرتضی سلیمانی اقدم

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 559-572

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35988.1960

چکیده

چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1397 اجرا شد. عوامل این آزمایش شامل شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم) و گابا در پنج سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل، محتوای نسبی آب برگ، آب نسبی از دست رفته، شاخص پایداری غشا، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد سنبله در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، وزن خشک گیاه، شاخص برداشت و مقدار سدیم و پتاسیم برگ بود. نتایج نشان داد که شوری اثر کاهنده و معنی‌داری بر شاخص‌های رشد و نموی کینوا داشت. اثر متقابل شوری و گابا برای همه صفات به جز آب نسبی از دست رفته، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته و تعداد سنبله در بوته معنی‌دار بود. در شوری 16 دسی زیمنس بر متر، برترین تیمار گابا منجر به افزایش محتوای نسبی آب برگ (10 درصد)، شاخص پایداری غشا (29 درصد)، قطر ساقه (11 درصد)، وزن هزار دانه (37 درصد)، عملکرد دانه (36 درصد)، وزن خشک گیاه (70 درصد)، مقدار پتاسیم (58 درصد)‌، نسبت پتاسیم به سدیم (168 درصد) و کاهش مقدار سدیم (117 درصد) نسبت به شرایط عدم استفاده از گابا شد. بیشترین شاخص سبزینگی برگ به مقدار 88/39 واحد SPAD، بالاترین ارتفاع بوته (15/55 سانتی‌متر) و بیشترین تعداد سنبله در بوته (03/15 عدد) در گیاهان تیمارشده با 10 میلی‌مولار گابا حاصل گردید.

علمی - پژوهشی

بررسی تأثیر تراکم بوته بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و اسانس گیاه دارویی زوفایی ((Thymbra Spicata

فاطمه ملک ملکی؛ نصرت اله عباسی؛ ابراهیم شریفی عاشور آبادی؛ محمدجواد زارع؛ مهرشاد براری

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 573-586

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30250.1789

چکیده

چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهجهت بررسی تغییرات برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی برگ و سرشاخه دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata) در پاسخ به تغییر تراکم بوته، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال زراعی 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تراکم کشت (فاصله روی ردیف 20، 30 و 45 سانتی‌متر) و دو اکوتیپ بومی گیاه زوفایی از ارتفاعات زاگرس ایلام (ملکشاهی و سومار) بودند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش میزان ترکیبات آنتی‌اکسیدانتی، رنگیزه‌های فتوسنتزی ( a، b و کل)، کارتنوئید، آنتوسیانین، و درصد اسانس به‌صورت معنی‌دار؛ تحت تأثیر اکوتیپ و تراکم کاشت قرار گرفتند. به‌طوری‌که بیشترین میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب (64/91 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک) و (20/5 میلی‌گرم کوئرستین در گرم وزن خشک برگ) در فاصله روی ردیف 20 و 30 سانتی‌متر مشاهده شد و با کاهش تراکم بوته میزان فنل و فلاونوئید کل به‌ترتیب 2/7 و 12 درصد کاهش یافتند. فاصله روی ردیف 30 سانتی‌متر، موجب افزایش میزان کلروفیل a وb به میزان 14 تا 16 درصد و کارتنوئید به میزان 10 درصد گردید. بیشترین میزان آنتوسیانین (5/2 میکروگرم بر گرم وزن تر) در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر مشاهده شد که با کاهش تراکم 10 درصد کاهش نشان داد. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در فاصله روی ردیف 20 سانتی‌متر (38/91 کیلوگرم در هکتار) و اکوتیپ ملکشاهی (5/87 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد که با افزایش فاصله روی ردیف، درصد و عملکرد اسانس به‌ترتیب 6 و 13 درصد کاهش یافت. اکوتیپ ملکشاهی در مقایسه با اکوتیپ سومار از محتوای بیشتری از رنگیزه‌های فتوسنتزی، فنل و فلاونوئید کل، کارتنوئید، آنتوسیانین و درصد و عملکرد اسانس برخوردار بود.

علمی - پژوهشی

بررسی کارآیی فسفر و شاخص مقاومت به تنش خشکی و شوری در پایه‌های پسته همزیست‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار

مسعود فتاحی؛ عبدالرحمان محمد خانی؛ بهروز شیران؛ بهرام بانی نسب؛ رودابه راوش

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 587-600

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33219.1894

چکیده

چکیدهتنش‌های خشکی و شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و کارآیی گیاهان هستند. از این‌رو پژوهشی جهت بررسی اثر تلقیح پایه‌های پسته با یک ایزوله از قارچ مایکوریزا آربسکولار بر ویژگی‌های رشدی، ... بیشتر چکیدهتنش‌های خشکی و شوری از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد و کارآیی گیاهان هستند. از این‌رو پژوهشی جهت بررسی اثر تلقیح پایه‌های پسته با یک ایزوله از قارچ مایکوریزا آربسکولار بر ویژگی‌های رشدی، کارآیی استفاده از فسفر و مقاومت به تنش پایه‌ها در دانشگاه شهرکرد در سال 96-1395 اجرا گردید. دو آزمایش جداگانه به‌صورت فاکتوریل با سه فاکتور بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول در هردو آزمایش پایه‌های پسته در چهار سطح، شامل بادامی‌ریز زرند، قزوینی، سرخس و هیبرید UCB1، فاکتور دوم در هردو آزمایش مایکوریزا در دو سطح شامل عدم تلقیح و تلقیح پایه‌ها و فاکتور سوم در آزمایش اول تنش خشکی (آبیاری به میزان 100درصد ظرفیت گلدانی به‌عنوان شاهد، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت گلدانی) و در آزمایش دوم تنش شوری (91/0 به‌عنوان شاهد، 57/7، 12/16 و 63/24 دسی‌زیمنس برمتر) بود. دانهال‌های پسته به مدت 60 روز تحت تنش قرار داشتند. مایکوریزا باعث افزایش وزن تر ریشه، ساقه و برگ در هردو تنش و نسبت سطح برگ و سطح مخصوص برگ در تنش شوری گردید. گیاهان تلقیح‌شده با مایکوریزا کارآیی استفاده از فسفر کمتر و تحمل بیشتری در برابر تنش‌های خشکی و شوری داشتند. شاخص‌های رویشی و کارآیی استفاده از فسفر ریشه، برگ و کل گیاه در اثر هر دو تنش خشکی و شوری کاهش یافت. واکنش چهار پایه استفاده شده در این آزمایش به مایکوریزا و تنش‌های خشکی و شوری متفاوت بود. نتایج این تحقیق نشان داد پایه‌های سرخس و UCB1 به‌ترتیب از نظر تحمل به تنش خشکی و شوری بهتر از دو پایه دیگر بودند.

علمی - پژوهشی

ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده (Rosa hybrida cv. Samurai) در شرایط کشت بدون خاک

مهین آلبوغبیش؛ علی تهرانی فر؛ مجید زرگریان؛ علی دولتخواهی

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 601-612

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.32029.1858

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 انجام شد. تیمارها در این پژوهش شامل چهار سطح رژیم آبی (60، 80، 100 و 120درصد نیاز آبیاری) به‌عنوان کرت اصلی و سه بستر کشت (پرلیت، پرلیت-کوکوپیت با نسبت حجمی 3:1 و پرلیت-ورمی‌کولیت با نسبت حجمی 3:1) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که، گیاهان واقع در رژیم‌ آبیاری 100 درصد (شاهد) و 120 درصد به دلیل فراهم شدن میزان بهینه آب مصرفی و عناصر غذایی کافی، عملکرد بهتری از نظر طول شاخه گل، وزن‌ تر و خشک شاخه گل، قطر ساقه و قطر غنچه گل، تعداد شاخه گل برداشت شده، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل a نسبت به گیاهان واقع در شرایط تنش آبی دارا بودند؛ این در حالی است که تنش آبی بر صفت طول غنچه گل متاثر نشد. هم‌چنین اثر بستر کشت بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به استثنای طول شاخه معنی‌دار نشد. علاوه بر این بر همکنش تیمار رژیم آبی در بستر کشت بر هیچ یک از صفات اندازه‌گیری شده به جز قطر غنچه گل، اثر معنی‌داری نداشت. به‌طور‌کلی تأمین بهینه آب مصرفی منجر به بهبود صفات رویشی و فیزیولوژیکی در گیاه شد؛ بنابراین در شرایط کشت بدون خاک گل رز رقم سامورایی، تیمار 100 درصد (شاهد) و 120 درصد نیاز آبیاری به‌عنوان مناسب‌ترین سطوح رژیم آبی در شرایط اقلیمی مشهد پیشنهاد می‌شوند.

علمی - پژوهشی

مطالعه ترکیب‌پذیری صفات عملکرد و اجزای آن در لاین‌های S7 ذرت

مهدی رحیمی

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، صفحه 613-623

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33870.1916

چکیده

چکیدهبه منظور مطالعه صفت‌های عملکردی ذرت، دورگ‌های حاصل از پنج لاین s7 ذرت در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان در طی سال زراعی 97-1396 در قالب یک طرح نیمه دای‌آلل بر پایه ... بیشتر چکیدهبه منظور مطالعه صفت‌های عملکردی ذرت، دورگ‌های حاصل از پنج لاین s7 ذرت در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان در طی سال زراعی 97-1396 در قالب یک طرح نیمه دای‌آلل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس دی‌آلل به روش چهارم گریفینگ، معنی‌داری واریانس ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی صفات تعداد دانه در بلال، طول بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن صد دانه و عملکرد دانه را در سطح یک درصد نشان داد که نشان از نقش اثرات افزایشی و غیرافزایشی در کنترل این صفت‌ها داشت. هم‌چنین با توجه به معنی‌دار نبودن واریانس ترکیب‌پذیری عمومی و معنی‌داری واریانس ترکیب‌پذیری خصوصی به‌علاوه پایین بودن نسبت نسبت ژنتیکی برای صفت‌های تعداد بلال و تعداد ردیف دانه نقش اثرات غیرافزایشی در کنترل این صفت‌ها مشخص گردید. لاین Line14 ترکیب‌پذیری عمومی مثبت و معنی‌داری برای صفت عملکرد دانه و اکثر صفت‌های مرتبط با آن نشان داد که از این لاین برای بهبود عملکرد و افزایش آن می‌توان در برنامه‌های به‌نژادی استفاده نمود. علاوه بر آن، تلاقی‌های P1×P2 (با عملکرد 718 گرم در مترمربع) و P3×P5 (با عملکرد 728 گرم در مترمربع) به‌عنوان بهترین دورگ‌ها برای بهبود و افزایش عملکرد دانه ذرت معرفی شدند، زیرا ترکیب‌پذیری خصوصی مثبت و معنی‌داری برای عملکرد دانه و اکثر صفت‌های مرتبط با آن را نشان دادند.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

دوره و شماره: دوره 44، شماره 4، دی 1400، صفحه 459-623

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده