تولیدات گیاهی

علمی - پژوهشی A: زراعت

مطالعه رقابت گیاه سویا(Glycine max (L) Merrill) و چیا(Salvia hispanica L.) در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط به‌صورت جایگزینی

رحمت عباسی؛ میثم نامداری

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 1-14

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.37720.1986

چکیده

به منظور بررسی کشت مخلوط بر خصوصیات زراعی گیاه چیا و سویا، آزمایشی در سال 1398 و به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های کاشت 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 (به‌ترتیب چیا-سویا) به روش جایگزینی بودند. نتایج نشان داد نسبت‌های مختلف کاشت اثر معنی‌داری ... بیشتر به منظور بررسی کشت مخلوط بر خصوصیات زراعی گیاه چیا و سویا، آزمایشی در سال 1398 و به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت‌های کاشت 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 (به‌ترتیب چیا-سویا) به روش جایگزینی بودند. نتایج نشان داد نسبت‌های مختلف کاشت اثر معنی‌داری بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و درصد نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی سویا و ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های فرعی، تعداد گل‌آذین در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه چیا داشتند. بیشترین تعداد شاخه ‌فرعی، تعداد غلاف در بوته و وزن هزار دانه سویا مربوط به نسبت کاشت 25:75 بود. با کاهش تعداد ردیف کاشت چیا در نسبت‌های مختلف کاشت ارتفاع بوته و وزن هزار دانه چیا افزایش و تعداد گل‌آذین در بوته کاهش یافت. همچنین در طی مراحل مختلف رشد، درصد نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود و مقدار آن با کاهش سهم کاشت سویا در کشت مخلوط افزایش یافت. علاوه بر آن کشت خالص سویا (100:0) و چیا (0:100) به‌ترتیب با میانگین 57/4629 و 14/823 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین مقدار عملکرد دانه بودند. بیشترین مقدار شاخص نسبت برابری زمین مربوط به نسبت کاشت 25:75 با میانگین 22/1 بود. افزایش کارایی کشت مخلوط در نسبت کاشت 25:75 به علت افزایش 37/75 درصدی سهم اثر مکملی بر عملکرد دانه و ایجاد تعادل و تسهیل در رقابت بین‌گونه‌ای است.

علمی - پژوهشی B: اصلاح

همبستگی عملکرد و صفات کیفی ارقام چغندرقند با شاخص های بیماری ریزومانیا در شرایط آلودگی مزرعه

مسعود احمدی؛ حسن حمیدی؛ جمشید سلطانی ایدلیکی؛ جواد رضایی؛ مژده کاکوئی نژاد

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 15-28

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.32377.1873

چکیده

بیماری ویروسی ریزومانیا از عوامل محدود‌کننده زراعت چغندرقند بوده و عملکرد آن را به شدت کاهش می‌دهد. مهم‌ترین راهکار مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور بررسی همبستگی عملکرد و صفات کیفی ارقام چغندرقند با شاخص‌های بیماری ریزومانیا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از 12 رقم مختلف چغندرقند ... بیشتر بیماری ویروسی ریزومانیا از عوامل محدود‌کننده زراعت چغندرقند بوده و عملکرد آن را به شدت کاهش می‌دهد. مهم‌ترین راهکار مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور بررسی همبستگی عملکرد و صفات کیفی ارقام چغندرقند با شاخص‌های بیماری ریزومانیا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از 12 رقم مختلف چغندرقند در چهار تکرار در مزرعه با آلودگی طبیعی به بیماری ریزومانیا در منطقه تربت جام طی سال‌های 1396 و 1397 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف چغندرقند از نظر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای میزان سدیم تفاوت معنی‌داری وجود داشت. تجزیه خوشه‌ای عملکرد، کیفیت محصول و هم‌چنین شاخص آلودگی به بیماری ریزومانیا، ارقام مختلف چغندرقند را به سه گروه مقاوم، نیمه مقاوم و حساس دسته‌بندی نمودند. همبستگی بین صفات در شرایط آلودگی طبیعی مزرعه و استفاده از ارقام با مقاومت متفاوت به بیماری ریزومانیا، روند متفاوتی داشت. در ارزیابی کلیه ارقام با سطوح مختلف مقاومت، همبستگی بسیار معنی‌داری بین عملکرد قند خالص با صفات نمره رشد برگ (**88/0=r)، نمره رشد ریشه (**85/0=r)، شدت وقوع بیماری (**84/0-=r) و شاخص آزمون الایزا (**67/0-=r) مشاهده شد. لذا صفات مزبور شاخص‌های مناسبی برای ارزیابی مقاومت ارقام نسبت به بیماری ریزومانیا می‌باشند. علاوه بر این همبستگی بین شاخص آزمون الایزا با شدت وقوع بیماری (**83/0=r)، نمره رشد برگ (**61/0-=r) و نمره رشد ریشه (**67/0-=r) بسیار معنی‌دار بود.

علمی - پژوهشی A: زراعت

تأثیر محلول‌پاشی متانول بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش کم‌آبی

حامد جوادی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ علیرضا ابراهیمی؛ محمد کوزه گر

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 29-40

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.33127.1888

چکیده

به‌ منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و تنش کم‌آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان رقم پروگرس، آزمایشی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در بیرجند به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دو سطح تنش کم‌آبی شامل: آبیاری مطلوب (80 میلی‌متر ... بیشتر به‌ منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول و تنش کم‌آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان رقم پروگرس، آزمایشی در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در بیرجند به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دو سطح تنش کم‌آبی شامل: آبیاری مطلوب (80 میلی‌متر تبخیر از تشتک) و تنش کم‌آبی (160 میلی‌متر تبخیر از تشتک) به‌عنوان عامل اصلی و پنج سطح محلول‌پاشی متانول شامل: محلول‌پاشی با آب (شاهد)، 7، 14، 21 و 28 درصد حجمی به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی قطر ساقه، تعداد دانه در طبق و نسبت وزن مغز به پوست دانه را کاهش داد. محلول‌پاشی متانول نیز باعث افزایش تعداد دانه در طبق شد. هم‌چنین، محلول‌پاشی متانول موجب بهبود اکثر صفات مورد مطالعه در شرایط آبیاری مطلوب و تنش کم‌آبی شد. به‌طوری‌که در شرایط تنش کم‌آبی محلول‌پاشی با متانول 28 درصد حجمی موجب افزایش ارتفاع بوته (9/9 درصد)، قطر ساقه (5 درصد)، تعداد برگ در بوته (7/14 درصد) و محلول‌پاشی با متانول 14 درصد حجمی موجب افزایش عدد کلروفیل‌متر (8 درصد) و محلول‌پاشی با متانول 21 درصد حجمی موجب افزایش هدایت روزنه‌ای (7/34 درصد)، وزن هزار دانه (12 درصد)، عملکرد دانه (9/27 درصد) و عملکرد زیستی (4/23 درصد) نسبت به شاهد (محلول‌پاشی با آب) شد. بر اساس نتایج این آزمایش، حداکثر عملکرد دانه آفتابگردان در منطقه بیرجند با محلول‌پاشی متانول 28 درصد حجمی و در شرایط آبیاری مطلوب به دست آمد، اما در شرایط تنش کم‌آبی، محلول‌پاشی با متانول 21 درصد حجمی جهت جلوگیری از کاهش عملکرد دانه در این منطقه مناسب بود.

علمی - پژوهشی H: باغبانی

اثر محلول‌پاشی روغن معدنی ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون در شرایط آب و هوایی اهواز

سارا داودی؛ شهره زیودار؛ اسمعیل خالقی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 41-52

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.34536.1933

چکیده

برای بررسی اثر روغن ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون، آزمایشی با کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار و بر روی درختان 17 ساله زیتون در طی سال 98-1397 در باغ زیتون دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به انجام رسید. ارقام زیتون (مانزانیلا و خضیری) و غلظت‌های روغن (صفر، 1، 3 و 5 درصد)، به‌عنوان فاکتورهای ... بیشتر برای بررسی اثر روغن ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون، آزمایشی با کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار و بر روی درختان 17 ساله زیتون در طی سال 98-1397 در باغ زیتون دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به انجام رسید. ارقام زیتون (مانزانیلا و خضیری) و غلظت‌های روغن (صفر، 1، 3 و 5 درصد)، به‌عنوان فاکتورهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، در رقم مانزانیلا پس از محلول‌پاشی روغن ولک در غلظت 3 و 5 درصد (به‌ترتیب 8/31 و 7/28 روز پس از تیمار) گلدهی اتفاق افتاد و در رقم خضیری در هیچ یک از غلظت‌های روغن ولک، گلدهی مشاهده نشد. کربوهیدارت جوانه پس از محلول‌پاشی درختان با روغن در هر سه غلظت افزایش معنی‌داری پیدا کرد. رقم خضیری با غلظت 3 درصد روغن ولک بالاترین میزان کربوهیدرات جوانه (68/78 میلی‌گرم بر گرم) را داشت. بکارگیری روغن ولک بر هورمون اسید آبسیزیک (ABA) در رقم مانزانیلا مؤثر واقع شد و تأثیر آن در غلظت 3 و 5 درصد (به‌ترتیب 1/83 و 4/105 میکروگرم بر گرم) مشاهده شد. میزان پرولین هر دو رقم پس از کاربرد روغن ولک در هر سه غلظت و تا 60 روز بعد از اعمال تیمار افزایش یافت و میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل پس از گذشت 30 روز از اعمال تیمار افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. بنا‌بر نتایج از روغن ولک با غلظت 3 درصد می‌توان برای گلدهی رقم مانزانیلا در شرایط آب و هوایی اهواز استفاده کرد.

علمی - پژوهشی H: باغبانی

بهینه‌سازی شرایط کشت درون شیشه‌ای گیاه هاورتیا شیشه‌ای (Haworthia cooperi)

سیده مهدیه خرازی؛ مریم مرادیان؛ نسیم صفری؛ آزاده خادم؛ احمد شریفی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 53-66

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.36744.1971

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی پاسخ رشدی گیاه هاورتیا شیشهای (Haworthia cooperi) به شرایط کشت درون شیشهای در قالب 3 آزمایش جداگانه، بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه بیوتکنولوژی گیاهان زینتی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی انجام شد. در آزمایش اول اثرات نوع سیتوکنین (BA و KIN) و غلظت سیتوکنین (صفر، ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی پاسخ رشدی گیاه هاورتیا شیشهای (Haworthia cooperi) به شرایط کشت درون شیشهای در قالب 3 آزمایش جداگانه، بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه بیوتکنولوژی گیاهان زینتی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی انجام شد. در آزمایش اول اثرات نوع سیتوکنین (BA و KIN) و غلظت سیتوکنین (صفر، 1، 2 و 3 میلیگرم در لیتر) بر باززایی ریزنمونه برگ مورد ارزیابی قرار گرفت. طی آزمایش دوم به بررسی اثرات نوع نمک محیط کشت (MS و B5) و غلظت نمک محیط کشت (5/0 و 1) بر میزان پرآوری گیاهچه‌ها پرداخته شد. در آزمایش سوم، میزان ریشه‌زایی گیاهچه‌ها تحت تأثیر نوع اکسین (NAA، IBA و IAA) و غلظت اکسین (صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلیگرم در لیتر) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد انواع مختلف سیتوکینین بر میزان باززایی مؤثر بود. بیشترین تعداد گیاهچه باززاشده در محیط کشت پایه MS حاوی 3 میلیگرم بر لیتر BA به همراه 5/0 میلیگرم بر لیتر NAA مشاهده شد. استفاده از محیطکشت MS در مقایسه با محیط کشت B5 کارایی بهتری را نشان داد. نتایج مرحله ریشه زایی نشان داد که وجود هورمون NAA در محیط کشت افزایش ریشهزایی در گیاه را سبب شد، در مقابل به افزایش ضخامت ریشههای تولیدی در گیاهچه نیز منجر شد که این ریشهها برای رشد گیاه در مرحله سازگاری مناسب نیستند. لذا با در نظر گرفتن تعداد و طول ریشه های تولید شده، محیط کشت بهینه جهت ریشه‌زایی، محیط کشت نصف غلظت MS حاوی 1 میلیگرم در لیتر هورمون IAA معرفی گردید.

علمی - پژوهشی A: زراعت

تأثیر بیوچار و هیدروژل بر خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مریم‌گلی (Salvia officinalis L.) تحت تنش خشکی

شایسته غیاث؛ مصطفی شیرمردی؛ حیدر مفتاحی زاده؛ مریم دهستانی اردکانی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 67-80

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.36030.1962

چکیده

خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل بر پارامترهای مرفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مریم‌گلی تحت تنش خشکی بود. به این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی ... بیشتر خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل بر پارامترهای مرفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مریم‌گلی تحت تنش خشکی بود. به این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی شهرک صنعتی میبد انجام شد. تیمارها شامل پنج سطح بیوچار و هیدروژل (شامل عدم کاربرد، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار، کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل) و سه سطح تنش خشکی (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه (FC) به عنوان عدم تنش، آبیاری در 60% FC به عنوان تنش متوسط و آبیاری در 40% FC به‌عنوان تنش شدید) بود. پارامترهای مختلف از قبیل شاخص سبزینگی برگ، سطح برگ، ارتفاع، محتوای نسبی آب (RWC)، نشت یونی، محتوای فنل کل و ظرفیت آنتی‌کسیدانی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که خشکی منجر به کاهش پارامترهای رشدی و RWC شد در حالی که نشت یونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل افزایش یافت. کاربرد 20 تن در هکتار بیوچار و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل به‌طور معنی‌داری شاخص سبزینگی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی را نسبت به شاهد در تنش شدید خشکی افزایش داد. در تنش متوسط، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار و هم‌چنین کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل، نسبت ریشه به اندام هوایی را در مقایسه با شاهد کاهش دادند. با این وجود در تنش شدید، تنها کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار نسبت ریشه به اندام هوایی را کاهش داد. در شرایط عدم تنش و تنش شدید، کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل منجر به افزایش RWC نسبت به شاهد شد (به‌ترتیب 9/15 و 1/5%). نتایج نشان داد که کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل و20 تن در هکتار بیوچار، نشت یونی و فنل کل را در تنش متوسط و شدید نسبت به شاهد کاهش داد. همه تیمارها در تنش شدید خشکی منجر به کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نسبت به شاهد شدند و تیمار شاهد بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را داشت. به‌نظر می‌رسد که کاربرد بیوچار و هیدروژل با بهبود ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و هم‌چنین اضافه شدن عناصر توسط بیوچار به خاک، بتوانند اثرات مخرب خشکی بر گیاه را کاهش دهند.

علمی - پژوهشی A: زراعت

تأثیر دو گونه قارچ مایکوریزا بر خصوصیات بیوشیمیایی و زیست‌توده خشک اندام هوایی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تنش کادمیوم

فریبا محمدی فرد؛ محمد مقدم

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 81-94

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.30809.1817

چکیده

فلزات سنگین باعث کاهش رشد گیاهان می‌شوند و بر پتانسیل عملکردی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. کادمیوم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که باعث ایجاد تنش در گیاهان می‌شود. قارچ‌های مایکوریزا می‌توانند گیاهان را در برابر تنش‌های محیطی محافظت کنند. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ‌های مایکوریزا بر زیست‌توده خشک اندام هوایی و خصوصیات بیوشیمیایی گشنیز ... بیشتر فلزات سنگین باعث کاهش رشد گیاهان می‌شوند و بر پتانسیل عملکردی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. کادمیوم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که باعث ایجاد تنش در گیاهان می‌شود. قارچ‌های مایکوریزا می‌توانند گیاهان را در برابر تنش‌های محیطی محافظت کنند. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ‌های مایکوریزا بر زیست‌توده خشک اندام هوایی و خصوصیات بیوشیمیایی گشنیز تحت تنش کادمیوم آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و در 3 تکرار در گلخانه‌ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 اجرا شد. فاکتور اول نیترات کادمیوم در 4 سطح صفر، 20‌، 40، 80 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک و فاکتور دوم قارچ مایکوریزا در 3 سطح بدون کاربرد قارچ، قارچ‌هایGlomus mosseae وGlomus intraradices بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم مقادیر نشت الکترولیت،کربوهیدرات محلول، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنول کل، فلاونوئید کل و پرولین برگ گشنیز افزایش پیدا کردند؛ ولی مقدار زیست‌توده خشک اندام هوایی،کلروفیل ‌a، b، کل و کارتنوئید کاهش یافتند. به‌طوری‌که با افزایش غلظت کادمیوم مقدار وزن خشک اندام هوایی گشنیز 40 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش پیدا کرد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد قارچ‌های مایکوریزا در شرایط تنش فلز سنگین کادمیوم باعث کاهش اثر تنش شد. به‌طوری‌که بیشترین مقدار زیست‌توده خشک اندام هوایی در گیاهان میکوریزی و عدم کاربرد کادمیوم و کمترین مقدار در گیاهان غیرمیکوریزی رشد یافته در خاک آلوده به کادمیوم در بالاترین غلظت آن مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد کاربرد قارچGlomus mossea تأثیر بهتری بر صفات مورد بررسی داشت و کاربرد آن توصیه می‌شود.

علمی - پژوهشی A: زراعت

اثر تنش غرقابی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فتوسنتزی دو رقم ماش در شرایط اهواز

سید بشیر فاضلی؛ افراسیاب راهنما؛ پیمان حسیبی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 95-108

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.30538.1805

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر برخی ویژگی‌های فتوسنتزی و زراعی ماش، پژوهشی گلدانی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در تابستان سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. مراحل مختلف رشدی شامل رشد رویشی، ابتدای گلدهی، پر شدن دانه و هر سه مرحله رشدی در کرت اصلی ... بیشتر به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر برخی ویژگی‌های فتوسنتزی و زراعی ماش، پژوهشی گلدانی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در تابستان سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. مراحل مختلف رشدی شامل رشد رویشی، ابتدای گلدهی، پر شدن دانه و هر سه مرحله رشدی در کرت اصلی و شرایط بدون تنش و تنش غرقابی و نیز دو رقم هندی و عمرانی ماش در کرت فرعی قرار گرفتند. تنش سبب کاهش وزن خشک و عملکرد دانه شد. این کاهش برای رقم هندی در مرحله رشد رویشی به‌ترتیب 45 و 37 درصد، ابتدای گلدهی به‌ترتیب 66 و 68 درصد، پر شدن دانه به‌ترتیب 44 و 48 درصد و هر سه مرحله رشدی به‌ترتیب 39 و 41 درصد و برای رقم عمرانی در مرحله رشد رویشی به‌ترتیب 60 و 60 درصد، ابتدای گلدهی به‌ترتیب 51 و 44 درصد، پر شدن دانه به ترتیب 46 و 45 درصد و هرسه مرحله رشدی به‌ترتیب 69 و 58 درصد بود. به‌طور‌کلی تنش غرقابی منجر به کاهش سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، سرعت تعرق، محتوای کلروفیل و عدد اسپد در هر دو رقم شد. در تیمارهای تنش در هر مرحله رشدی به صورت منفرد، رقم عمرانی به دلیل نامحدود رشد بودن و انعطاف پذیری فنولوژیکی و طولانی‌تر بودن مدت زمان تشکیل غلاف‌ها توانست تا حدودی آسیب ناشی از تنش را جبران کند. بنابراین در خوزستان که گیاهان تابستانه مانند ماش با شرایط غرقابی در مراحل مختلف رشدی روبرو می‌شوند، رقم هندی برای کشت مناسب‌تر به نظر می‌رسد.

علمی - پژوهشی A: زراعت

کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون شیشه‌ای

بنفشه جمشیدی؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ امیر موسوی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 109-122

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.30032.1782

چکیده

تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و مواد اسمتیک) با سه تکرار در مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. بذر سه رقم سیب‌زمینی ... بیشتر تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و مواد اسمتیک) با سه تکرار در مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. بذر سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، ساوالان، HPS-II/67) در محیط MS کشت شدند که پس از پرآوری گیاهچه‌ها به محیط‌های حاوی نه تیمار ایجاد‌کننده تنش اسمتیک شامل پلی‌اتیلن‌گلیکول در چهار غلظت (003/0، 006/0، 009/0 و 012/0 مولار) و سوربیتول در چهار غلظت (1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 مولار) و یک محیط بدون عامل اسمتیک (شاهد) منتقل شدند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده گیاهچه‌های رشد یافته در شرایط غیرتنش (شاهد) نسبت به گیاهچه‌های تحت تیمار تنش از نظر صفات تعداد برگ، طول نوشاخه و ضریب پرآوری از مقادیر بالاتری برخوردار بودند. رقم آگریا نسبت به بقیه ارقام در شرایط تنش ویژگی‌های رشدی بهتری نشان داد. بالاترین درصد خشکیدگی به‌ترتیب در تیمار 012/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول در رقم ساوالان و تیمار 4/0 مولار سوربیتول در هر سه رقم مشاهده شد. درصد ریزغده‌زایی در هر سه رقم با ایجاد تنش جزیی (003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول) نسبت به شاهد تا حدودی افزایش و در سطوح بالاتر تنش این صفت کاهش پیدا کرد. بیشترین درصد ریزغده‌زایی (66/58) در رقم آگریا و غلظت 003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول به‌دست‌آمد. میزان تولید پرولین، آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز (SOD) با ایجاد تنش نسبت به شاهد افزایش یافت. هم‌چنین، میزان کلروفیل کل با ایجاد تنش نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. به‌طور‌کلی بر اساس نتایج به‌دست‌آمده بیشترین میزان ریزغده‌زایی به‌ترتیب در ارقام آگریا (66/58 درصد) و HPS-II/67 (66/53 درصد) و بیشترین وزن ریزغده (96/0 گرم) در رقم HPS-II/67 مشاهده شد. بر اساس نتایج، تنش اسمزی ملایم در افزایش ریزغده‌زایی در گیاه سیب‌زمینی موثر واقع شد، بنابراین پلی‌اتیلن گلیکول در غلظت 003/0 مولار می‌تواند در تکثیر تجاری این گیاه مورد استفاده قرار گیرد.

علمی - پژوهشی A: زراعت

مدیریت علف‌هرز حلفه (Imperata cylindrica L. Beauv.) در مزارع نیشکر جنوب ایران

فرخنده اسکندری؛ بتول کرامت؛ یوسف فیلی زاده؛ امیر آینه بند

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 123-132

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.33905.1919

چکیده

حلفه (.Imperata Cylindrica L. Beauv) مهم‌ترین علف‌هرز در مزارع نیشکر استان خوزستان در جنوب ایران است. عدم کنترل مناسب حلفه طی بازرویش بهاره، موجب گسترش سریع آن و کاهش عملکرد نیشکر می‌گردد. دو آزمایش طی سالهای 96-1395 در مزارع کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی در جنوب اهواز انجام شد. الگوی حجره‌بندی کربوهیدرات‌های‌ذخیره‌ای برای تعیین نقاط کنترلی حلفه ... بیشتر حلفه (.Imperata Cylindrica L. Beauv) مهم‌ترین علف‌هرز در مزارع نیشکر استان خوزستان در جنوب ایران است. عدم کنترل مناسب حلفه طی بازرویش بهاره، موجب گسترش سریع آن و کاهش عملکرد نیشکر می‌گردد. دو آزمایش طی سالهای 96-1395 در مزارع کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی در جنوب اهواز انجام شد. الگوی حجره‌بندی کربوهیدرات‌های‌ذخیره‌ای برای تعیین نقاط کنترلی حلفه (نقاطی با کمترین قند ذخیره‌ای) در اولین آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از ریزوم‌ها طی زمستان 1395، بهار و تابستان 1396، در مراحل مختلف رشدی حلفه انجام شد. در آزمایش دوم، علف‌کش گلایفوسیت در پنج غلظت (صفر، 92/0، 84/1، 76/2 و 68/3 لیتر ماده‌ مؤثره در هکتار) در دو زمان (فروردین و خرداد‌ماه) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های‌کامل‌تصادفی در 4 تکرار بکار رفت. نتایج نشان داد که حداقل سطوح کربوهیدرات‌های ذخیره‌ای (15/13±69/88 میلی‌گرم ‌در گرم) از خرداد تا مرداد‌ماه (579 تا 2683 درجه روز رشد تجمعی) وجود داشت و انتهای این دوره، هم‌زمان با شروع ذخیره‌سازی در ریزوم، به‌عنوان زمان مناسب برای کنترل شیمیایی حلفه تعیین شد. سه غلظت بالاتر گلایفوسیت موجب کاهش 58 تا 100 درصدی ارتفاع و زیتوده شاخساره حلفه در هر دو نوبت سم‌پاشی گردید، اگرچه بازرویی اساسی حلفه در تمامی کرت‌های آزمایشی در کمتر از 6 ماه از اولین کاربرد گلایفوسیت رخ داد. براساس این پژوهش برای کنترل مؤثرتر علف‌هرز حلفه اعمال دو مرحله سم‌پاشی در ابتدای بهار و اواسط تابستان مورد نیاز است. از طرف دیگر کاربرد گلایفوسیت با غلظت 84/1 لیتر ماده مؤثره در هکتار v/v) 1%) به‌جای غلظت 76/2 لیتر ماده ‌مؤثره در هکتار (v/v 5/1%) برای کنترل بهاره این علف‌هرز پیشنهاد می‌گردد.

علمی - پژوهشی

کاربرد پارامتر فلورسنس کلروفیل به منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش‌های بازدارنده فتوسیستم 2 در توده‌های مقاوم و حساس دُرنه (Echinochloa colona (L.) Link.)

الهام الهی فرد؛ علی قنبری؛ محمدحسن راشد محصل؛ اسکندر زند؛ امین میرشمسی کاخکی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 133-142

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.30996.1820

چکیده

القای فلورسانس کلروفیل یک روش سریع و غیر تخریبی برای اندازه‌گیری انتقال الکترون فتوسنتزی در گیاهان است. به‌منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش آمترین توسط پارامتر تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله J (Fvj) بر روی دُرنه، آزمایش دُز-پاسخ با دُزهای صفر، 10، 30، 100، 300، 1000، 3000، 10000 و 30000 گرم ماده مؤثر در هکتار برای توده‌های مقاوم و دُزهای صفر، 1، ... بیشتر القای فلورسانس کلروفیل یک روش سریع و غیر تخریبی برای اندازه‌گیری انتقال الکترون فتوسنتزی در گیاهان است. به‌منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش آمترین توسط پارامتر تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله J (Fvj) بر روی دُرنه، آزمایش دُز-پاسخ با دُزهای صفر، 10، 30، 100، 300، 1000، 3000، 10000 و 30000 گرم ماده مؤثر در هکتار برای توده‌های مقاوم و دُزهای صفر، 1، 10، 30، 100، 300 و 1000 گرم ماده مؤثر در هکتار بر روی توده حساس به علف‌کش آمترین بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1391 انجام شد. نتایج نشان داد که Fvj در میان توده‌های مورد آزمایش دارای حساسیت متفاوتی نسبت به کاربرد علف‌کش مذکور بود. به‌طوری‌که چهار ساعت پس از اعمال آمترین، Fvj (بر اساس ED50 محاسبه‌شده) در برخی توده‌ها به‌ویژه توده حساس (معادل 47/24 گرم ماده مؤثر آمترین در هکتار) به شدت کاهش یافت. مقادیر ED50 برآورد شده برای Fvj توده‌های حساس و مقاوم، به مراتب کمتر از مقادیر ED50 برآورد شده برای وزن تر توده‌ها در 28 روز پس از تیمار با علف‌کش بود. به‌طورکلی رابطه خطی میان پارامتر مذکور و وزن‌تر توده‌ها نشان‌دهنده همبستگی قوی میان این پارامترها می‌باشد. هدف از بررسی پارامتر مذکور به این دلیل بود که نشان داده شود پارامترهای فلورسنس کلروفیل نیز مانند اندازه‌گیری وزن تر و یا وزن خشک علف‌های هرز، قادر به پیش‌بینی تأثیر علف‌کش‌ها می‌باشند. بنابراین محقق را قادر می‌سازند با صرف وقت و هزینه کمتری تأثیر علف‌کش را بر گیاهان مورد نظر ارزیابی نماید.

علمی - پژوهشی A: زراعت

ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی در کلزا بر پایه ماده خشک ساقه

سید عطاء اله سیادت؛ ابوالفضل درخشان

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، صفحه 143-156

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.31971.1854

چکیده

مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد وضعیت تغذیه و نیاز نیتروژنی گیاه در طی فصل استفاده کرد. این مطالعه در سال زراعی 96-1395 با هدف ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی (Nc؛ حداقل ... بیشتر مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد وضعیت تغذیه و نیاز نیتروژنی گیاه در طی فصل استفاده کرد. این مطالعه در سال زراعی 96-1395 با هدف ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی (Nc؛ حداقل غلظت نیتروژن لازم برای رشد حداکثر) بر پایه ماده خشک ساقه در کلزای بهاره در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای با هفت سطح مصرف صفر، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار انجام گرفت و ماده خشک و غلظت نیتروژن ساقه دو رقم کلزای بهاره (هایولا 401 و دلگان) در طی فصل رشد اندازه‌گیری شد. رقیق شدن نیتروژن بحرانی هر دو رقم در طی فصل رشد توسط یک منحنی با معادله Nc=5.71SDM-0.29 توصیف شد. شاخص تغذیه نیتروژنی (NNI) و کمبود نیتروژن تجمعی (Nand) به‌خوبی قادر به تشخیص کمبود یا بیش‌بود غلظت نیتروژن در گیاه بودند. در همه مراحل رشدی گیاه، همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری بین تفاوت مصرف نیتروژن (∆N) و تفاوت NNI میان تیمارهای کودی (∆NNI) وجود داشت. بااین‌حال، همبستگی مثبت بین ∆N و تفاوت Nand میان تیمارهای کودی (∆Nand) در مراحل ابتدایی رشد معنی‌دار نبود. به‌هرحال، برای مدیریت دقیق نیتروژن در طی فصل تنها کافی است یکی از دو معیار NNI یا Nand در هر روز از کاشت تا تشکیل خورجین‌ها تعیین شود و نیتروژن مورد نیاز برای دستیابی به حداکثر رشد بر اساس معادله‌های ارائه‌شده جهت توصیف روابط بین ∆N و ∆NNI یا ∆N و ∆Nand محاسبه گردد.

بررسی مناسب ترین روش و زمان پیوند درخت کُنار (.Ziziphus spina-christi L) در منطقه‌ی اهواز

عزیز تراهی؛ مجید علی‌حوری

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 81-86

چکیده

درخت کُنار از جملـه درختان میـوه مناطق گرمسیـری و نیمه گرمسیـری است که در کشورهای مختلفی از اروپا، امریکا، افریقا، استرالیا و آسیا از جمله ایران گسترش یافتهاست. کُنار از جمله مقاوم‎ترین درختان میوه به شرایط سخت محیطی به ویژه شرایط خشکی و کم‎آبی، شوری و درجه حرارت های بالا به شمار می رود. کُنار درختی است که علاوه بر مصرف میوه آن ... بیشتر درخت کُنار از جملـه درختان میـوه مناطق گرمسیـری و نیمه گرمسیـری است که در کشورهای مختلفی از اروپا، امریکا، افریقا، استرالیا و آسیا از جمله ایران گسترش یافتهاست. کُنار از جمله مقاوم‎ترین درختان میوه به شرایط سخت محیطی به ویژه شرایط خشکی و کم‎آبی، شوری و درجه حرارت های بالا به شمار می رود. کُنار درختی است که علاوه بر مصرف میوه آن به صورت تازه خوری دارای کاربردهای متعدد نیز می باشد. با وجود ویژگی های مطلوب این درخت، کشت و کار آن در کشور هنوز به صورت تجاری متداول نشده است. از جمله مهم ترین دلایل عدم توسعه ی کشت باغ‌های تجاری آن، کمبود نهال پیوندی و نبود اطلاعات کافی در مورد پیوند این گیاه است. لذا به منظور بررسی تکثیر به روش پیوند، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور زمان پیوند (خرداد و شهریور)، روش پیوند {تی (T)، تی معکوس (┴) و لوله ای} و نوع اکوتیپ (پیوندک درختان اکوتیپ A، اکوتیپ B و اکوتیپ C) از سال 1382 به مدت دو سال به مرحله ی اجرا گذاشته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در استان خوزستان پیوند در شهریورماه با 26/80 درصد گیرایی مناسب تر از خرداد ماه و روش پیوند پیوند تیمعکوس (┴) با 15/86 درصد گیرایی مناسب تر از روش‌های پیوند تی و لوله‌ای است. اکوتیپ اثر معنی داری بر میزان گیرایی پیوند نداشته است که می تواند نشان دهنده ی میزان سازگاری بالای نهال‌های بذری با پیوندک‌های مورد آزمون باشد.

B: اصلاح

تحریک ریشه‌های موئین تراریخت در گیاه دارویی شقایق (Papaver somniferum L) با استفاده از آگروباکتریوم رایزوژنز (Agrobacterium rhizogenes)

احمد جلیلیان؛ احمد اسماعیلی؛ فرهاد نظریان فیروزابادی؛ سیده زهرا حسینی

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 1-14

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2017.12057

چکیده

گیاه شقایق (Papaver somniferum L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان داروئی شناخته شده است. با توجه به این‌که پتانسیل مواد دارویی گیاهان دارویی درشرایط طبیعی بسیار محدود می‌باشد، از این رو کشت بافت گیاهی به‌عنوان یکی از روش‌های کاربردی نقش مهمی در راستای تولید صنعتی متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی دارد. از میان سیستم‌های کشت بافت، سیستم ریشه‌های ... بیشتر گیاه شقایق (Papaver somniferum L.) یکی از قدیمی‌ترین گیاهان داروئی شناخته شده است. با توجه به این‌که پتانسیل مواد دارویی گیاهان دارویی درشرایط طبیعی بسیار محدود می‌باشد، از این رو کشت بافت گیاهی به‌عنوان یکی از روش‌های کاربردی نقش مهمی در راستای تولید صنعتی متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی دارد. از میان سیستم‌های کشت بافت، سیستم ریشه‌های موئین در شرایط کشت بدون تنظیم‌کننده رشد بسیار پایدار است و به دلیل ثبات ژنتیکی و بیوشیمیایی ذاتی، متابولیت‌های ثانویه را در طی یک دوره‌ی طولانی تولید می‌کنند. در این پژوهش به منظور بهینه‌سازی شرایط کشت ریشه‌های موئین از سویه‌های مختلف آگروباکتریوم رایزوژنز (ATCC15834،A4 و GMI9534)، محیط‌های کشت MS و ½MS، دو دمای 25 و 17 درجه سلسیوس در دوره هم‌کشتی و دو نوع ریزنمونه‌ی اندام هوایی و محور زیرلپه استفاده گردید. صفت‌های درصد تحریک ریشه موئین، تعداد ریشه موئین در ریزنمونه و تعداد انشعاب فرعی ریشه موئین در طول یک سانتی‌متر از ریزنمونه اندازه‌گیری شد. واکاوی نتایج نشان داد که سویه‌ی ATCC15834، محیط کشت ½ MS، دمای 25 درجه سلسیوس همکشتی و ریزنمونه اندام هوایی بهترین ترکیب تیماری جهت تحریک ریشه موئین در گیاه شقایق هستند. با استفاده از واکنش PCR تأیید تراریختی ریشه‌های موئین با آغازگرهای اختصاصی ژن rolB انجام گرفت.

H: باغبانی

اثر زمان برداشت و روش بسته‌بندی برکیفیت و عمر انباری میوه زردآلوی رقم قربان مراغه

محمد زرین‌بال؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ راحله رسولی پیروزیان

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 1-11

چکیده

میوه زردآلو به دلیل شدت تنفسی بالا و سرعت زیاد فرآیند رسیدگی، عمر انباری کوتاهی داشته و بلافاصله پس از برداشت به بازار عرضه می‌شود. برداشت میوه‌های زردآلو در زمان مناسب و بسته‌بندی مطلوب آنها عمر انباری میوه‌ها را افزایش می‌دهد. این پژوهش با هدف بررسی اثر زمان برداشت و روش بسته‌بندی زردآلو بر افزایش عمر انباری و کاهش ضایعات آن ... بیشتر میوه زردآلو به دلیل شدت تنفسی بالا و سرعت زیاد فرآیند رسیدگی، عمر انباری کوتاهی داشته و بلافاصله پس از برداشت به بازار عرضه می‌شود. برداشت میوه‌های زردآلو در زمان مناسب و بسته‌بندی مطلوب آنها عمر انباری میوه‌ها را افزایش می‌دهد. این پژوهش با هدف بررسی اثر زمان برداشت و روش بسته‌بندی زردآلو بر افزایش عمر انباری و کاهش ضایعات آن انجام شد. طرح آزمایشی اسپلیت- فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی بود که در آن میوه‌های زردآلوی رقم "قربان مراغه" در سه مرحله مختلف رسیدگی میوه (فاکتور اصلی) بر اساس شاخص رنگ پوست میوه برداشت شدند. سپس میوه‌ها در جعبه‌های بدون پوشش و یا با پوشش پلی‌اتیلن بسته‌بندی شده (فاکتور فرعی) و در سردخانه با دمای 2-0 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 85% بمدت صفر (شاهد)، 7، 14‌، 21 و 28 روز (فاکتور فرعی) نگهداری شدند. پس از پایان هر مرحله از انبار نمودن میوه‌ها در سردخانه، خصوصیات میوه‌ها شامل وزن میوه، سفتی بافت، میزان مواد جامد محلول، pH و هدایت الکتریکی عصاره میوه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که مناسب‌ترین زمان برداشت میوه زردآلو در رقم "قربان مراغه" مرحله دوم برداشت (رنگ پوست میوه زمینه زرد با لکه‌های سبز) و همزمان با 82 روز پس از تمام گل معادل با 1176 درجه روز (28224 درجه ساعت) واحد حرارتی بوده و استفاده از پوشش پلی‌اتیلنی در بسته‌بندی میوه‌ها در افزایش عمر انباری آنها اثر معنی‌داری داشت. در این شرایط میوه‌های رقم "قربان مراغه" تا 28 روز با کیفیت مناسب در سردخانه قابل نگهداری بودند. تاخیر در برداشت میوه‌های زردآلو عمر انباری میوه‌ها را بصورت معنی‌داری کاهش داد. همچنین با افزایش مدت انبارداری میوه‌های زردآلو در سردخانه، سفتی میوه‌ها کاهش و میزان مواد جامد محلول، pH و هدایت الکتریکی عصاره میوه‌ها افزایش یافت.

B: اصلاح

تأثیر سطوح مختلف پلوییدی بر قابلیت باروری دانه‌گرده، جوانه‌زنی بذر و نشاپذیری گیاهچه تولیدی بادمجان

حامد کاوه؛ سید حسین نعمتی

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 1-12

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2018.18116.1350

چکیده

به منظور بررسی اثر اتوتتراپلوییدی در گیاه بادمجان (Solanum melongenaL.)، بر قابلیت باروری، تعداد روز تا تشکیل میوه، سرعت و درصد جوانه‌زنی بذر و نشاپذیری؛ آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی برروی چهار رقم کشتزار، یلدا، چاه‌بلند و پاسارگاد انجام گرفت. در آزمایشی جداگانه و در سه تکرار اندازه‌گیری درصد و سرعت جوانه‌زنی در هر رقم و سطح پلوییدی ... بیشتر به منظور بررسی اثر اتوتتراپلوییدی در گیاه بادمجان (Solanum melongenaL.)، بر قابلیت باروری، تعداد روز تا تشکیل میوه، سرعت و درصد جوانه‌زنی بذر و نشاپذیری؛ آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی برروی چهار رقم کشتزار، یلدا، چاه‌بلند و پاسارگاد انجام گرفت. در آزمایشی جداگانه و در سه تکرار اندازه‌گیری درصد و سرعت جوانه‌زنی در هر رقم و سطح پلوییدی انجام گرفت. بذور تتراپلویید از گیاهان اتوتتراپلویید که با تیمار کلشیسین به‌دست آمده ‌بودند، تهیه شدند. برای مقایسه صفات بین سطوح مختلف پلوییدی موجود، بذرها در شرایط گلخانه‌ای در تخته پرورش نشا، کشت‌شده و درصد و سرعت ظهور گیاهچه محاسبه گردید. با گذر از دوره دانهالی، نشاها به گلخانه با بستر خاکی منتقل شدند. از زمان کشت بذرها در جعبه کاشت، سرعت نمو مراحل مختلف نونهالی (دو برگی شدن، چهار برگی شدن)، اندازه‌گیری شد. تعداد روز تا تشکیل میوه، خصوصیات بذر و دانهال و سرعت نمو در مراحل دانهالی به‌طور معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد تحت تأثیر تغییرات ‌القا‌شده در تعداد دسته‌جات کروموزومی ‌بودند. رنگ‌آمیزی دانه‌های گرده با استوکارمن به منظور تعیین درصد باروری آن‌ها نشان‌داد که با افزایش سطح پلوییدی، قابلیت باروری دانه‌های گرده در سطح احتمال 5 درصد افزایش می‌یابد. در تلاش برای تولید گیاهان تری‌پلویید، هیچ یک از تلاقی‌های انجام‌شده بین دو فرم دیپلویید و تتراپلویید موفقیت‌آمیز نبوده و میوه‌ای تشکیل نگردید.تتراپلویید، سرعت نمو، کلشیسین

تأثیر تاریخ کاشت بر مراحل نموی و صفات کیفی چهار رقم کلزای پاییزه در یاسوج

محمدحسن فلاح هکی؛ علیرضا یدوی؛ محسن موحدی دهنوی؛ حمیدرضا بلوچی؛ هوشنگ فرجی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-113

چکیده

بیشتر

علمی - پژوهشی A: زراعت

تأثیر نظام‏های کشاورزی فشرده، پایدار و ارگانیک بر عملکرد دانه و کارآیی استفاده از انرژی در گیاهان کنجد، ماش و ذرت

آرام گورویی؛ امیر آینه بند؛ افراسیاب راهنما

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1399

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2020.32356.1871

چکیده

با توجه به منابع طبیعی محدود و اثرات سوء ناشی از عدم استفاده صحیح از منابع مختلف انرژی بر سلامت انسان و محیط زیست لزوم بررسی الگوی مصرف انرژی در بخش کشاورزی امری ضروری به‏نظر می‏رسد. بر این اساس آزمایش در تابستان سال 1398 در مزرعه‏ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. آزمایش به‌صورت طرح کرت‏های یک‏بار ... بیشتر با توجه به منابع طبیعی محدود و اثرات سوء ناشی از عدم استفاده صحیح از منابع مختلف انرژی بر سلامت انسان و محیط زیست لزوم بررسی الگوی مصرف انرژی در بخش کشاورزی امری ضروری به‏نظر می‏رسد. بر این اساس آزمایش در تابستان سال 1398 در مزرعه‏ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. آزمایش به‌صورت طرح کرت‏های یک‏بار خردشده در قالب پایه بلوک‏های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی نوع سیستم کشاورزی در سه سطح شامل کشاورزی رایج (تمامی نهاده‏های مصرفی شامل کود، علف‏کش‏ها و ‏آفت‏کش‏ها به‏صورت شیمیایی بودند)، پایدار (نهاده‏های ورودی تلفیقی از شیمیایی و آلی بود) و زیستی (نهاده‏های مصرفی به‏صورت کاربرد کودهای آلی و بیولوژیک بودند و از هیچگونه کود و سم شیمیایی در این سیستم کشاورزی استفاده نشد، مبارزه با علف‏های هرز به‏صورت مکانیکی انجام گرفت) و فاکتور فرعی شامل کاشت سه گیاه زراعی ماش، ذرت و کنجد بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه هر سه گیاه ماش، ذرت و کنجد در شرایط کشاورزی رایج بیشترین و در شرایط زیستی کمترین مقدار را دارا بود. کمترین (18/1) و بیشترین (69/3) کارآیی مصرف انرژی به‏ترتیب در تولید کنجد به روش رایج و تولید ذرت به‏روش زیستی به‏دست آمد. بیشترین (34/34396 مگاژول) و کمترین (8247 مگاژول) انرژی مصرفی نیز به‏ترتیب مربوط به تولید ذرت به‏روش رایج و تولید ماش به‏روش زیستی بود. تولید رایج ذرت بطور معنی داری بیشترین انرژی خروجی (09/94045 مگاژول) را داشت. درحالیکه تولید ماش به روش زیستی کمترین (02/15279 مگاژول) انرژی خروجی را تولید کرد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

بررسی عملکرد و ویژگی‌های کیفی سیب‌زمینی در کشت زودهنگام در شرایط آب و هوایی مشهد

احمد نظامی؛ جعفر نباتی؛ محمد کافی؛ جواد شباهنگ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 بهمن 1399

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.31878.1852

چکیده

کشت زودهنگام سیب‌زمینی برای کاهش خلاء تولید این محصول در انتهای فصل بهار در ایران دارای اهمیت می‌باشد. به منظور امکان تولید سیب‌زمینی با کشت‌زود هنگام با استفاده از آزمایش کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در مشهد اجرا شد. چهار تاریخ‌ کاشت، 15 اسفندماه، 29 اسفندماه، 15 فروردین‌ماه و 15 اردیبهشت‌ماه ... بیشتر کشت زودهنگام سیب‌زمینی برای کاهش خلاء تولید این محصول در انتهای فصل بهار در ایران دارای اهمیت می‌باشد. به منظور امکان تولید سیب‌زمینی با کشت‌زود هنگام با استفاده از آزمایش کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در مشهد اجرا شد. چهار تاریخ‌ کاشت، 15 اسفندماه، 29 اسفندماه، 15 فروردین‌ماه و 15 اردیبهشت‌ماه به‌عنوان عامل اصلی و سه رقم سیب‌زمینی اگریا، فونتانه و سانته به‌عنوان عامل فرعی بودند. در رقم اگریا و فونتانه با تأخیر در کاشت سطح‌ برگ افزایش در رقم سانته تا 15 فروردین روند کاهشی و پس‌از‌آن افزایشی بود. تعداد غده در بوته با تأخیر در کاشت از 15 اسفندماه تا 15 اردیبهشت‌ماه اگریا، فونتانه و سانته به ترتیب51، 72 و 83 درصد کاهش یافت. بیشترین و کمترین عملکرد کل غده به‌ترتیب در فونتانه در تاریخ‌ کاشت 15 اسفندماه و 29 اسفندماه با اختلاف 14594 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. درصد ماده ‌خشک غده در اگریا با تأخیر در کاشت روند صعودی داشت، در فونتانه این روند تا تاریخ‌ کاشت 15 فروردین‌ماه افزایشی و پس‌ازآن کاهش یافت، اما در سانته بیشترین و کمترین درصد ماده خشک به‌ترتیب در تاریخ ‌کاشت 15 اسفندماه (13/22) و 29 اسفند (50/18) به‌دست آمد. در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت‌ماه بیشترین مقدار درصد نشاسته و آنتی‌اکسیدانت کل در اگریا و فونتانه مشاهده شد ولی در رقم سانته بیشترین مقدار این ویژگی‌ها به‌ترتیب در تاریخ کاشت 15 فروردین‌ماه و 29 اسفندماه به‌دست آمد. به‌طورکلی سانته نسبت به کاشت زودهنگام واکنش بهتری نشان داد عملکرد بیشتری تولید کرد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی H: باغبانی

تأثیر دو سامانه بدون خاک‌ بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عملکرد میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای

محمد رضا فایصی زاده؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ اسمعیل خالقی؛ محمد الباجی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1399

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.35144.1943

چکیده

تأثیر دو سامانه کشت بدون خاک‌ باز (آبیاری قطره‌ای) و بسته (تکنیک جریان مواد غذایی تغییر یافته) بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عملکرد میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای (22-4V و امیرا) طی سال 1398 در دانشگاه شهید چمران اهواز مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصافی با سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج ... بیشتر تأثیر دو سامانه کشت بدون خاک‌ باز (آبیاری قطره‌ای) و بسته (تکنیک جریان مواد غذایی تغییر یافته) بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عملکرد میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای (22-4V و امیرا) طی سال 1398 در دانشگاه شهید چمران اهواز مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصافی با سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج آزمایش نشان داد که طول میوه، سفتی بافت و غلظت کلسیم میوه در سامانه کشت بدون خاک باز بهتر شد و مواد جامد محلول، لیکوپن، کاروتنوئید و غلظت سدیم میوه در سامانه کشت بدون خاک بسته بهتر بود. مقدار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و غلظت مواد فنولی و غلظت کلسیم و سدیم میوه در رقم امیرا بهتر بود و مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم 22-4V بهتر شد. محصول میوه در رقم22-4V (29/3874 گرم در بوته) نسبت به رقم امیرا (70/3648 گرم در بوته) بهتر شد. اثر متقابل سامانه کشت بدون خاک و رقم بر غلظت پتاسیم و منیزیم میوه در سطح 1 درصد و ماده خشک میوه در سطح 5 درصد اختلاف معنی‌داری داشت. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه و پلی‌فنول کل با غلظت پتاسیم میوه همبستگی مثبت داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش سامانه کشت بدون خاک بسته و رقم امیرا باعث افزایش کیفیت میوه گردید و رقم 22-4V باعث افزایش عملکرد درکشت گلخانه‌ای شد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

آزمون سریع برای تشخیص مقاومت یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu) به علف کش هالوکسی فوپ-آر متیل استر

سعید حسن پور بورخیلی؛ جاوید قرخلو؛ بهنام کامکار؛ سیده ساناز رمضانپور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1399

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.33123.1887

چکیده

جهت انجام آزمون سریع تشخیص مقاومت یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu) به هالوکسی فوپ-آر متیل استر جمع‌آوری شده از مزارع کلزای شهرستان کلاله واقع در استان گلستان، آزمایشی درسال 1396 در آزمایشگاه علوم علف‌های هرز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد که شامل هفت توده مشکوک به مقاومت و یک توده حساس بود. ابتدا غلظت‌های مختلف ... بیشتر جهت انجام آزمون سریع تشخیص مقاومت یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu) به هالوکسی فوپ-آر متیل استر جمع‌آوری شده از مزارع کلزای شهرستان کلاله واقع در استان گلستان، آزمایشی درسال 1396 در آزمایشگاه علوم علف‌های هرز دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد که شامل هفت توده مشکوک به مقاومت و یک توده حساس بود. ابتدا غلظت‌های مختلف علف‌کش در پتری‌دیش روی توده‌ حساس اعمال و طول ساقه‌چه‌ها 7 روز بعد اندازه‌گیری شدند، و غلظت تفکیک کننده معادل 106/0 میلی‌گرم ماده مؤثره در لیتر به‌دست آمد. سپس توده‌های مشکوک به مقاومت در پتری‌دیش با با غلظت تفکیک کننده غربال شدند که بین 7 توده مشکوک به مقاومت، 5 بیوتیپ‌ مقاوم شناخته شده و به همراه بیوتیپ حساس تحت آزمون غلظت-پاسخ در پتری قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده، درجات مقاومت بیوتیپ‌ها بین 054/2783 تا 414/3421 متغیر بود که البته تفاوت معنی‌داری بین بیوتیپ‌ها مشاهده نشد. غربال توده‌های مشکوک به مقاومت و نیز آزمایش دز-پاسخ با دز توصیه شده مزرعه‌ای در گلخانه نیز انجام شد و درجه مقاومت بیوتیپ‌های مقاوم بین 19/14 تا 54/18 برآورد شد. نتایج به دست آمده در پتری‌دیش دارای همبستگی مثبت و معنی‌دار با نتایج آزمون در گلخانه بودند و در نتیجه، آزمون در پتری‌دیش را می‌توان با اطمینان بالا جهت تشخیص سریع مقاومت یولاف وحشی زمستانه به هالوکسی فوپ- آر متیل استر به کار گرفت.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

اثر کود کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد دانه تریتیکاله تحت تنش قطع آبیاری

سیدناصر صافی؛ علی مشتطی؛ محمد حسین قرینه؛ آیدین خدایی جوقان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1400

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.36017.1961

چکیده

به منظور بررسی اثر کود کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری ... بیشتر به منظور بررسی اثر کود کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط قطع آبیاری، آزمایشی مزرعه‌ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح قطع آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیک، قطع آبیاری از مرحله گرده‌افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک و قطع آبیاری از مرحله شیری- خمیری دانه تا رسیدگی فیزیولوژیک) در کرت‌های اصلی و پنج مقدار کمپوست بقایای نیشکر (صفر، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی بود. تجزیه واریانس نشان داد که اثر قطع آبیاری، کمپوست بقایای نیشکر و اثر متقابل آنها بر صفات اندازه‌گیری شده معنی دار بود. مقایسه میانگین نشان داد که حداکثر مقدار صفات تریتیکاله در آبیاری کامل حاصل شد و کمترین میزان در قطع آبیاری از ظهور سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیک مشاهده شد. همچنین با افزایش مصرف کمپوست بقایای نیشکر، میزان صفات افزایش یافت و در سطح 40 تن در هکتار به حداکثر رسید. مقایسه میانگین صفت عملکرد دانه تحت اثر متقابل قطع آبیاری و کمپوست بقایای نیشکر نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4288 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری کامل و مصرف 40 تن در هکتار کمپوست بقایای نیشکر و کمترین آن (1134 کیلوگرم در هکتار) در شرایط قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله و عدم مصرف کمپوست بقایای نیشکر حاصل شد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

تاثیر تنش کم آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی

محمد رضا وصالی؛ رضا برادران؛ داود حسن پناه؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1400

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.32122.1862

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تنش کم آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی به صورت کرتهای خرد شده برپایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در طی دو سال اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) و فاکتور فرعی شامل 12 جمعیت سیب‏زمینی بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تنش کم آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی به صورت کرتهای خرد شده برپایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در طی دو سال اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) و فاکتور فرعی شامل 12 جمعیت سیب‏زمینی بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی نظیر(جذابیت ظاهری غده ,عمق چشم,طول استولون, رنگ پوست غده,ارتفاع بوته,وزن غده در بوته ,درصد ماده خشک غده و...) نشان داد که بین ارقام و نیز سطوح آبیاری از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی به جز قطر ساقه اصلی، درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص و درصد نشاسته غده اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید.اثر دوجانبه سطوح آبیاری × رقم به جز درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص و درصد نشاسته غده در بقیه صفات اختلافات معنی‌دار مشاهده گردید. تیمار‌ 100 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Luca × Esprit♂) با میانگین 56/53 تن در هکتار بیشترین عملکرد غده و تیمارهای 85 درصد آب قابل استفاده در تلاقی(♀Luca × Esprit♂) و 70 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Luca × Esprit♂) به ترتیب با میانگین های 75/49 و 39/50 تن در هکتار کمترین عملکرد غده را به خود اختصاص دادند. تلاقی(♂Banba × Esprit♀) با میانگین 52/21 درصد بیشترین درصد ماده خشک را داشته و در گروه برتر قرار گرفت، لذا تلاقی (♂Banba × Esprit♀) برای فراوری (چیپس) و هیبرید( Luca × Esprit) با بالاترین عملکرد غده در هرسه شرایط محیطی پیشنهاد می شود

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی H: باغبانی

بررسی بهبود میوه‌نشینی نهال‌های کشت بافتی خرمای رقم برحی با استفاده از محلول‌پاشی عناصر غذایی

مریم بروجردنیا؛ احمد مستعان؛ عزیز تراهی؛ حجت دیالمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1400

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.37418.1979

چکیده

عناصر غذایی بور و پتاسیم در میوه‌نشینی و نمو میوه نقش مهمی ایفا می‌کنند و باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه می-شوند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عناصر بور و پتاسیم بر بهبود میوه‌نشینی نخل‌های خرمای کشت بافتی رقم برحی در نخلستان ستاد پژوهشکده خرما و میوه‏های گرمسیری در شهرستان اهواز انجام شد. آزمایش در قالب طرح ... بیشتر عناصر غذایی بور و پتاسیم در میوه‌نشینی و نمو میوه نقش مهمی ایفا می‌کنند و باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت میوه می-شوند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات محلول‌پاشی عناصر بور و پتاسیم بر بهبود میوه‌نشینی نخل‌های خرمای کشت بافتی رقم برحی در نخلستان ستاد پژوهشکده خرما و میوه‏های گرمسیری در شهرستان اهواز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار محلول‌پاشی با عناصر غذایی و 3 تکرار برای مدت دو سال (1398-1397) صورت گرفت و هر درخت به عنوان یک واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. تیمارهای آزمایش عبارتند از: محلول‌پاشی با اسید بوریک در غلظت‌های 5/0 و 1 درصد، سولفات پتاسیم در غلظت‌های 2 و 3 درصد، تیمارهای ترکیبی اسید بوریک و سولفات پتاسیم با غلظت‌های فوق الذکر و شاهد (آب مقطر). محلول‌پاشی خوشه‌ها با هریک از تیمارها در سه نوبت (نوبت اول 2 ساعت قبل از گرده‌افشانی، نوبت دوم 2 روز و نوبت سوم 5 روز پس از گرده‌افشانی) انجام شد. هفته‌ پنجم پس از گرده‌افشانی، درصد میوه-نشینی، درصد میوه‌های پارتنوکارپ و درصد ریزش گل و میوه ثبت گردید. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی خوشه با اسید بوریک و سولفات پتاسیم به طور معنی‌داری میوه‌نشینی، عملکرد و خصوصیات فیزیکی میوه از قبیل وزن، حجم، طول و قطر میوه و درصد مواد جامد محلول را افزایش داد. در بین تیمارهای مختلف، محلول پاشی سولفات پتاسیم 2 درصد بیشتر از سایر تیمارها در بهبود میوه‌نشینی و کاهش میوه‌های پارتنوکارپ (بی بذر) مؤثر بود.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

ارزیابی تأثیر گرد و غبار بر کلروفیل برگ، هدایت روزنه‌ای‌ و درصد تشکیل میوه در درختان خرما

علیرضا راشکی؛ محمد عثمان امرا؛ محمود رمرودی؛ محمد گلوی؛ میترا جباری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.36683.1968

چکیده

گرد و غبار بر روی کمیت و کیفیت محصول خرما اثرات منفی بر جا گذاشته است. در این راستا، پژوهشی جهت بررسی تأثیر گرد و غبار بر کلروفیل برگ، هدایت روزنه‌ای، درصد تشکیل و ریزش میوه درختان خرما در سه منطقه از شهرستان سراوان با شدت‌های مختلف گرد و غبار انجام گرفت. منطقه روتک (شدت گرد و غبار بالا)، جالق (شدت گرد و غبار متوسط) و سراوان (شدت گرد و ... بیشتر گرد و غبار بر روی کمیت و کیفیت محصول خرما اثرات منفی بر جا گذاشته است. در این راستا، پژوهشی جهت بررسی تأثیر گرد و غبار بر کلروفیل برگ، هدایت روزنه‌ای، درصد تشکیل و ریزش میوه درختان خرما در سه منطقه از شهرستان سراوان با شدت‌های مختلف گرد و غبار انجام گرفت. منطقه روتک (شدت گرد و غبار بالا)، جالق (شدت گرد و غبار متوسط) و سراوان (شدت گرد و غبار کم) انتخاب شدند. در هر یک از سه منطقه تعداد 5 نخلستان و درون هر نخلستان تعداد 5 اصله درخت خرما با شرایط یکسان انتخاب شدند. کلروفیل برگ و نیز هدایت روزنه‌ای از پنج برگ انتخابی اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی دار میزان کلروفیل برگ بعد از شستشو و هدایت روزنه‌ای بود. منطقه سراوان با غبار ناچیز بیش‌ترین کلروفیل برگ و روتک با غلظت بالای گرد و غبار کم‌ترین مقدار آن را داشت و کلروفیل برگ در منطقه با غلظت زیاد گرد و غبار خیلی کم‌تر از منطقه بدون ریزگردها بود. نتایج مقایسه میانگین نشان دهنده کاهش هدایت روزنه‌ای در مناطقی با میزان بالای گرد و غبار بود. بیش‌ترین درصد تشکیل میوه (98/92 درصد) در منطقه سراوان و کم‌ترین آن (60 درصد) در منطقه روتک حاصل شد. بیش‌ترین درصد تلقیح (85/98) و کم‌ترین درصد ریزش (14/1) نیز در شهرستان سراوان به‌دست آمد و کم‌ترین درصد تلقیح (28/89) و بیش‌ترین درصد ریزش (17/10) در منطقه روتک حاصل گردید. در کل نتایج به‌دست آمده بیانگر اثرات منفی غلظت بالای گرد و غبار بر ویژگی‌های مورد بررسی بود.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی H: باغبانی

بررسی اثرات نیترات کلسیم و فسفیت پتاسیم بر عمر انباری و برخی صفات کیفی پرتقال تامسون ناول

امیرعلی محمدی؛ مهرداد شهابیان؛ محمودرضا رمضانپور؛ شکراله حاجی وند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.35965.1959

چکیده

پرتقال از محصولات مهم مرکبات است که احتمال فساد و پوسیدگی آن در تمامی مراحل برداشت و پس از برداشت وجود دارد. استفاده از عناصر معدنی به خصوص کلسیم و پتاسیم میتواند اثر مهمی در افزایش کیفیت میوه و عمر انباری آن داشته باشد. در این پژوهش محلول پاشی نیترات کلسیم (0، 2 و 4 گرم بر لیتر) و فسفیت پتاسیم (0، 5/1 و 3 گرم بر لیتر) در اواخر مهر ماه در سه مرحله ... بیشتر پرتقال از محصولات مهم مرکبات است که احتمال فساد و پوسیدگی آن در تمامی مراحل برداشت و پس از برداشت وجود دارد. استفاده از عناصر معدنی به خصوص کلسیم و پتاسیم میتواند اثر مهمی در افزایش کیفیت میوه و عمر انباری آن داشته باشد. در این پژوهش محلول پاشی نیترات کلسیم (0، 2 و 4 گرم بر لیتر) و فسفیت پتاسیم (0، 5/1 و 3 گرم بر لیتر) در اواخر مهر ماه در سه مرحله به صورت هفتگی و به صورت دستی انجام شد. سپس یک هفته پس از اتمام تیمارها، عملیات برداشت با قیچی باغبانی انجام گرفت. میوهها پس از شستشو، به مدت 3 ماه در دمای معمولی نگهداری شدند. پارامترهای مختلفی از قبیل صفات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی، آنتیاکسیدانی، عناصر، آنزیمها و بازارپسندی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کاربرد غلظتهای بالاتر نیترات کلسیم و فسفیت پتاسیم موجب بهبود صفات اندازهگیری شده در روز برداشت شده است که دلیل احتمالی آن نقش این تیمارها در افزایش مقاومت دیواره سلولی و پارامترهای کیفی از جمله قند میوه میباشد. میوههای تیمار شده با نیترات کلسیم و فسفیت پتاسیم خواص آنتیاکسیدانی، سفتی و مواد جامد محلول بیشتر و همچنین افت وزن و پوسیدگی کمتری در انبار داشتند. ارزیابی بازارپسندی نیز حاکی از آن بود که استفاده از تیمارهای 4 گرم بر لیتر نیترات کلسیم و 3 گرم بر لیتر فسفیت پتاسیم موجب حفظ کیفیت میوه ها در طول انبارداری شده است.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

بررسی اثر بیوپرایمینگ و پوشش‌دار کردن بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کینوا (Chenopodium quinoa) در تنش کادمیوم

زهرا حاجی‌زاده؛ حمیدرضا بلوچی؛ امین صالحی؛ علی مرادی؛ رسول رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اردیبهشت 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.38615.1994

چکیده

مقدمه: آلودگی کادمیوم تنوع زیستی، فعالیت میکروب‌ها و آنزیم‌ها در خاک را محدود و سلامت انسان را از طریق زنجیره غذایی تهدید می‌کند. پیش تیمار بذر روشی رایج برای بهبود جوانه‌زنی و جوانه‌زنی بذر در شرایط تنش مانند تنش فلزات سنگین است که باعث افزایش مقاومت گیاهچه می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر پرایمینگ زیستی با باسیلوس سابتیلیس ... بیشتر مقدمه: آلودگی کادمیوم تنوع زیستی، فعالیت میکروب‌ها و آنزیم‌ها در خاک را محدود و سلامت انسان را از طریق زنجیره غذایی تهدید می‌کند. پیش تیمار بذر روشی رایج برای بهبود جوانه‌زنی و جوانه‌زنی بذر در شرایط تنش مانند تنش فلزات سنگین است که باعث افزایش مقاومت گیاهچه می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر پرایمینگ زیستی با باسیلوس سابتیلیس و پوشش بذر بر جوانه‌زنی بذر و شاخص‌های رشد گیاهچه کینوا تحت تنش کادمیوم می‌باشد.مواد و روش‌ها: این تحقیق به صورت سه آزمایش فاکتوریل جداگانه توسط دو عامل در طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه و گلخانه دانشگاه یاسوج در سال 1398 انجام شد. در آزمایش اول، فاکتور اول بیوپرایمینگ با باکتری Bacillus subtilis در دو سطح حضور و عدم حضور باکتری و فاکتور دوم تنش کادمیوم در سه سطح صفر، 0.3 و 0.6 میلی‌مولار نیترات کادمیوم است، در آزمایش دوم فاکتور اول پوشش‌دهی در سه سطح تلقیح بذر با تیمار بیو‌پرایمینگ، سپس پوشش‌دهی آنها، مخلوط کردن باکتری با مواد پوششی سپس پوشش دهی بذر و پوشش به تنهایی و فاکتور دوم سه سطح تیمار پوششی، ترکیبی ورمی‌کولیت (V) کائولن (K) و پرلیت (P) شامل V10K2.5P5، V8K2P4 وV12K3P6 . در آزمایش سوم، فاکتور اول بدون بیوپرایمینگ بدون پوشش بذر، با بیوپرایمینگ بدون پوشش بذر، بدون بیوپرایمینگ با پوشش بذر و با بیوپرایمینگ با پوشش بذر و فاکتور دوم غلظت کادمیوم در سه سطح 0، 100 و 200 میلی‌مولار نیترات کادمیوم بود.نتایج و بحث: نتایج نشان داد که تنش کادمیوم باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی شد و این روند نزولی با افزایش شدت تنش افزایش یافت. بیوپرایمینگ بذر باعث افزایش شاخص طولی بنیه گیاهچه کینوا و بهبود رشد گیاهچه شد. پوشش بذر تا حدودی باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی شد، اما در بسیاری از موارد حضور باکتری‌ها این روند نزولی را بهبود بخشید و تعدادی از شاخص‌های جوانه‌زنی کینوا را افزایش داد. همچنین افزایش کادمیوم در خاک باعث افزایش 72 درصدی میزان کادمیوم ریشه، کاهش سرعت بذر و درصد جوانه‌زنی شد. کادمیوم از جذب آب در بذرها جلوگیری می‌کند و میزان آب موجود در نهال‌ها را کاهش می‌دهد که بر جوانه‌زنی بذر تأثیر می‌گذارد. قرار گرفتن در معرض کادمیوم از جوانه‌زنی بذر، رشد گیاهچه و غیره جلوگیری می‌کند. مهمترین اختلالات ناشی از کادمیوم کاهش رشد ریشه و برگ و آسیب به DNA بود که متعاقباً باعث اختلال در چرخه سلولی، دیواره سلولی و حتی مرگ سلولی و تغییر در ساختار شد. Bacillus subtilis مقاومت القای سیستمیک (ISR) را در بسیاری از محصولات گیاهی فعال می کند و در نتیجه مقاومت بیماری ناشی از ارگانیسم‌های بیماری زا و رشد گیاه را افزایش می‌دهد. این باکتری به عنوان PGPR عمل می کند و از گیاه در برابر استرس محافظت می کند.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می‌توان گفت کادمیوم مانع از جوانه‌زنی کینوا نشد اما اثرات مخرب آن در سایر صفات نمایان و باعث کاهش طول و وزن گیاهچه و شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه گردید. همچنین پوشش‌دار کردن بذر کینوا موجب کاهش در سرعت جوانه‌زنی شد که با افزایش ترکیبات احاطه کننده اطراف بذر مخلوط باکتری با مواد پوششی توانست در ترکیب V10K2.5P5، 8 درصد و در ترکیب V12K3P6، 16 درصد سرعت جوانه‌زنی را نسبت به تیمار بدون باکتری افزایش دهد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی

ریزازدیادی گل مریم (Polianthes tuberosa L.) از طریق روش اندام زایی مستقیم

محمد حسین دانشور؛ مهری حاویل؛ امین لطفی جلال آبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 خرداد 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.36928.1973

چکیده

گل مریم (Polianthes tuberosa L.) یکی از گل‌های بریدنی سوخ‌دار در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که به طور گسترده در برخی مناطق ایران کشت می‌شود. ریزازدیادی گل مریم با استفاده از کشت بافت به عنوان یک راهکار برای تولید گیاهچه‌های یکنواخت و عاری از بیماری مطرح است. این پژوهش در سه آزمایش: پرآوری، ریشه‌زایی و سازگاری به صورت فاکتوریل در قالب ... بیشتر گل مریم (Polianthes tuberosa L.) یکی از گل‌های بریدنی سوخ‌دار در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که به طور گسترده در برخی مناطق ایران کشت می‌شود. ریزازدیادی گل مریم با استفاده از کشت بافت به عنوان یک راهکار برای تولید گیاهچه‌های یکنواخت و عاری از بیماری مطرح است. این پژوهش در سه آزمایش: پرآوری، ریشه‌زایی و سازگاری به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاٌ تصادفی با سه تکرار انجام گردید. پارامترهای تعداد و طول شاخساره، تعداد و طول ریشه و درصد زنده-مانی گیاهچه‌های گل مریم مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش اول، بیشترین تعداد و طول شاخساره‌ها در محیط‌کشت MS تمام قدرت حاوی 25/0 میلی‌گرم در لیتر KIN همراه با 25/0 میلی‌گرم در لیترBAP بود اما در محیط‌کشت MS تمام قدرت و MS یک‌چهارم قدرت حاوی 4 میلی‌گرم در لیتر KIN و غلظت-های مختلف محیط‌کشت MS (تمام قدرت، نیم قدرت و یک‌چهارم قدرت) بدون تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی هیچ‌گونه شاخساره‌ای مشاهده نشد. بیشترین تعداد و طول ریشه در آزمایش ریشه‌زایی در محیط-کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با 2/0 میلی‌گرم در لیتر IBA مشاهده گردید. درصد زنده‌مانی گیاهچه‌ها در آزمایش سازگاری در بسترهای کشت مورد مطالعه، تفاوت معنی‌داری نشان ندادند و گیاهچه‌ها توانستند مراحل سازگاری در گلخانه را با موفقیت سپری کنند.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی

مقایسه خصوصیات زایشی و فیزیکوشیمیایی میوه چهار رقم خرمای قصب، زاهدی، پیارم و مجول در استان کرمان

بهاره دامن کشان؛ سید سمیح مرعشی؛ محمد اسعدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 خرداد 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.38361.1992

چکیده

در سال‌های اخیر سطح زیر کشت ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک، توسعه زیادی داشته است. برداشت، انبارداری و حمل‌ونقل با هزینه‌های کمتر، موجب رغبت کشاورزان به کشت و کار این ارقام شده است. آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار رقم (ارقام خرمای قصب، زاهدی، پیارم و مجول) در 3 تکرار به مدت 2 سال (1398-1396) در کلکسیون خرمای پژوهشکده خرما و میوه‌های ... بیشتر در سال‌های اخیر سطح زیر کشت ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک، توسعه زیادی داشته است. برداشت، انبارداری و حمل‌ونقل با هزینه‌های کمتر، موجب رغبت کشاورزان به کشت و کار این ارقام شده است. آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار رقم (ارقام خرمای قصب، زاهدی، پیارم و مجول) در 3 تکرار به مدت 2 سال (1398-1396) در کلکسیون خرمای پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری واقع در شهرستان نرماشیر از استان کرمان انجام شد. در چهار رقم خرمای مورد مطالعه صفات مربوط به زمان باردهی و خصوصیات کمی و کیفی میوه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد رقم قصب نسبت به ارقام دیگر تعداد خوشه با خوشچه‌های بیشتری در سال تولید می‌کند. اما میوه‌نشینی(06/45 درصد) و میزان ریزش میوه(45/53 درصد) در این رقم نسبت به ارقام دیگر بالاتر است. رقم زاهدی بیشترین میوه‌نشینی(73/76 درصد)، کمترین ریزش میوه(69/22 درصد) و پارتنوکارپی( 47/0 درصد) را نشان داد. بیشترین عملکرد خوشه(5/5547 گرم)، وزن میوه(77/13 گرم)، طول میوه (27/4 سانتی‌متر)، قطر میوه (22/2 سانتی‌متر)، حجم میوه (74/12 سانتی‌متر مکعب) در خرمای رقم مجول دیده شد. کمترین وزن هسته (8/0 گرم)، طول هسته (1/2 سانتی‌متر)، قطر هسته (79/0 سانتی‌متر) مربوط به رقم زاهدی بود. بالاترین نسبت گوشت به هسته (86/11) و بیشترین درصد گوشت میوه (21/92) در رقم مجول دیده شد. رقم مجول بیشترین (12/18 درصد) و رقم قصب کمترین میزان رطوبت میوه (96/10 درصد) را دارا بود. در رقم زاهدی بالاترین میزان قند کل (85/ 76 درصد)، قند احیاء (70/73 درصد) و مواد جامد محلول (85/77 درصد) بدست آمد. این نتایج بیانگر آن است که بین ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک نیز به لحاظ صفات باردهی و مورفوفیزیولوژیک تفاوت‌های زیادی وجود دارد که بسته به اهداف کشت در هر منطقه باید کشت آن‌ها توسعه یابد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی B: اصلاح

ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات اگرومورفولوژیک در توده های فلفل بومی ایران (Capsicum annuum L.)

محسن صالحیان؛ رضا درویش زاده؛ محمود رضازاده باری؛ میترا جباری؛ مرجان جنت دوست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 تیر 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.37868.1988

چکیده

مقدمه: مطالعه تنوع ژنتیکی از گام‌های مهم در طرح‌ریزی برنامه‌های به‌نژادی گیاهان زراعی می‌باشد. طبق نظر محققان متنوع بودن جمعیت تحت گزینش حصول نتایج مطلوب در برنامه‌های به‌نژادی را تضمین می‌کند و در این راستا استفاده از ظرفیت توده‌های محلی، پیشبرد اهداف اصلاحی را بسیار کارآمد می‌سازد. لذا هدف از اجرای این پژوهش بررسی صفات اگرومرفولوژیک ... بیشتر مقدمه: مطالعه تنوع ژنتیکی از گام‌های مهم در طرح‌ریزی برنامه‌های به‌نژادی گیاهان زراعی می‌باشد. طبق نظر محققان متنوع بودن جمعیت تحت گزینش حصول نتایج مطلوب در برنامه‌های به‌نژادی را تضمین می‌کند و در این راستا استفاده از ظرفیت توده‌های محلی، پیشبرد اهداف اصلاحی را بسیار کارآمد می‌سازد. لذا هدف از اجرای این پژوهش بررسی صفات اگرومرفولوژیک 30 توده فلفل ایرانی جهت شناسایی پتانسیل به‌نژادی توده-های بومی و زمینه‌سازی در جهت تولید ارقام هیبرید و استفاده به‌نژادگران بود.مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، بذور 30 توده فلفل بومی ایران از سراسر کشور مستقیماً از زارعین جمع‌آوری گردید. از هر توده انتخابی تعداد پنج بذر در گلدان کشت گردید. آزمایش طی سال 1396-1395 در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی از نظر برخی صفات اگرومورفولوژیکی اجرا شد. در این تحقیق تجزیه واریانس (ANOVA) و مقایسه میانگین صفات با آزمون چند دامنه ای دانکن، تخمین همبستگی فنوتیپی به روش پیرسون و تجزیه به مؤلفه های اصلی بر روی ضریب همبستگی و همچنین تجزیه خوشه ای به روش وارد انجام شد. همچنین اجزای واریانس، وراثت پذیری عمومی (h2)، ضریب تنوع فنوتیپی (PCV)، ضریب تنوع ژنوتیپی(GCV) و ضریب تنوع محیطی(ECV) صفات محاسبه شد.نتایج: بررسی ها نشان داد که بین توده ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود داشت. بالاترین ضریب تنوع فنوتیپی (PCV = 88.36) برای صفت وزن تک میوه و همچنین بالاترین ضریب تنوع ژنوتیپی نیز (GCV = 83.63) برای همان صفت (وزن تک میوه) مشاهده شد. وزن گوشت میوه و عملکرد میوه (950/0) دارای بالاترین ضریب همبستگی مثبت و معنی‌دار و وزن تک میوه و تعداد میوه (558/0-) دارای بالاترین ضریب همبستگی منفی و معنی‌دار بودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای سلسله مراتبی، توده های مورد مطالعه بر اساس صفات اگرومورفولوژیک مورد بررسی به پنج خوشه تقسیم شدند. توده تبریز در خوشه اول و توده قره باغ ارومیه در خوشه چهارم از نظر صفت تعداد میوه نسبت به سایر توده ها برتری داشتند. در این مطالعه بر اساس نتایج مقایسه میانگین‌ها، توده های باش قلعه (از ارومیه)، نخجوان (از ارومیه) و کشتیبان (از ارومیه) از نظر اکثر صفات مورد مطالعه نسبت به سایر توده ها برتری داشتند.نتیجه‌گیری: قرار گرفتن توده‌های فلفل مورد مطالعه در گروه‌های متفاوت، نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی است که می‌توان از این تنوع در برنامه‌های به‌نژادی استفاده نمود. از آنجاییکه تفکیک توده‌ها بر اساس تمامی صفات مورد مطالعه در خوشه‌ها انجام شده است، و با توجه به اینکه افراد هر گروه دارای کمترین فاصله ژنتیکی می-باشند، لذا جهت رسیدن به حداکثر هتروزیس می‌بایست انتخاب والدین تلاقی‌ها از خوشه‌های مختلف انجام شود. توده های باش قلعه (از ارومیه)، نخجوان (از ارومیه) و کشتیبان (از ارومیه) در یک خوشه قرار داشته و نسبت به سایر توده های مورد مطالعه عملکرد میوه بیشتری داشتند. بنابراین می توان از این توده ها به عنوان یکی از والدین برتر در تلاقی با سایر توده ها برای ایجاد ترکیبات ژنتیکی مطلوب استفاده نمود.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی A: زراعت

تاثیر باکتریهای محرک رشد تولید کننده ACC - دآمیناز، IAA ، سیدروفور و حل کننده فسفات بر شاخصهای رشد، کلروفیل، پرولین و پروتئین یونجه در سطوح مختلف شوری

سید حسن تفرجی؛ سید علی ابطحی؛ مجتبی جعفری نیا؛ مهدی عبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 تیر 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.40265.2018

چکیده

باکتری های محرک رشد گیاهی (PGPR) گروه وسیعی از باکتری ها را شامل می شود که می توانند به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، کمیت و کیفیت رشد گیاه را بهبود بخشند. این پژوهش به منظور غربالگری سویه های PGPR با صفات مختلف محرک رشد در خاک های آهکی و استفاده از این سویه های PGPR به عنوان تلقیح بیولوژیکی یونجه انجام شد. در این راستا در پاییز 1399 در مجموع 45 نمونه ... بیشتر باکتری های محرک رشد گیاهی (PGPR) گروه وسیعی از باکتری ها را شامل می شود که می توانند به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، کمیت و کیفیت رشد گیاه را بهبود بخشند. این پژوهش به منظور غربالگری سویه های PGPR با صفات مختلف محرک رشد در خاک های آهکی و استفاده از این سویه های PGPR به عنوان تلقیح بیولوژیکی یونجه انجام شد. در این راستا در پاییز 1399 در مجموع 45 نمونه خاک آهکی از ناحیه ریزوسفری گیاهان مختلف در جنوب استان فارس برداشت شد. تعداد 181 جدایه، جداسازی شدند. در غربالگری اولیه تعدادی از آنها دارای خصوصیت انحلال فسفات، تولید سیدروفور و تولید ایندول استیک اسید (IAA) بودند. در غربالگری ثانویه ، جدایه های برتر در این سه خصوصیت محرک رشدی انتخاب شدند و جدایه SF1038 در انحلال فسفر، جدایه SF1092 در تولید سیدروفور و جدایه SF1050 در تولید IAA بعنوان جدایه برتر انتخاب گردیدند. در آزمون تولید ACC - دآمیناز ، هر سه جدایه برتر توانستند این آنزیم را تولید کنند. شناسایی مولکولی جدایه ها، از طریق تکنیک توالی یابی ژن 16S rRNA صورت گرفت و جدایه های SF1038 ، SF1050 و SF1092 به ترتیب متعلق به گونه های Bacillus Cereus ، Pseudomonas Syringae و Pseudomonas Alcaliphila بودند که در پایگاه NCBI ثبت گردیدند. در آزمایشات گلخانه ای مشخص گردید، تلقیح باکتری Pseudomonas Alcaliphila بهترین عملکرد را در طول اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، تولید کلروفیل، تولید پروتئین خام یونجه (medicago sativa L.) و کمترین تولید پرولین را تحت تنش شوری نشان داد، در حالیکه تلقیح باکتری Pseudomonas Syringae عملکرد بهتری را در طول و وزن خشک ریشه داشت. گرچه تلقیح باکتری Bacillus Cereus باعث افزایش در شاخصهای رشد و پارامترهای بیوشیمیایی نسبت به شاهد گردید، اما از دو جدایه برتر دیگر عملکرد ضعیفتری داشت. تلقیح با Pseudomonas Alcaliphila میزان کلروفیل کل معادل 23/10 میلیگرم بر گرم را به ثبت رساند که افزایش 13 درصدی را نسبت به شاهد در شوری 2 dS m-1 داشته است. در مورد تولید پرولین تیمار شاهد در شوری 7 dS m-1 با میانگین 177/1 میکرومول بر گرم بیشترین، و تیمار تلقیح شده با Pseudomonas Alcaliphila در شوری 2 dS m-1 با تولید 173/0 میکرومول بر گرم کمترین پرولین را تولید نموده است. همچنین تولید پروتئین خام در تیمارهای تلقیح شده با Pseudomonas Alcaliphila و Pseudomonas Syringae در شوری 2 dS m-1 به ترتیب با 94/13 و 87/13 میلی گرم بر گرم بهترین عملکرد را داشته اند و اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد ندارند. در همه تیمارهای باکتریایی، با افزایش شوری از 2 به 7 دسی زیمنس بر متر، در همه شاخصهای رشد کاهش معنی دار رخ داده است، اما تلقیح با باکتریهای PGPR سبب افزایش شاخصهای رشد و پارامترهای بیوشیمیایی نسبت به شاهد در شرایط شوری بیشتر شده است. به این ترتیب، می توان نتیجه گرفت، سویه Pseudomonas Alcaliphila می تواند برای بهره برداری به عنوان یک تلقیح زیستی یا کود زیستی در خاکهای آهکی و تحت تنش شوری استفاده شود تا بهره وری بهتر و پویایی اکولوژیکی را فراهم نماید.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی B: اصلاح

ارزیابی تنوع فنوتیپی درجه-روز رشد تجمعی (GDD) و عملکرد دانه در ارقام گندم بهاره تحت شرایط بهینه و کمبود روی

نسرین ولی پور؛ هادی علی پور؛ رضا درویش زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 تیر 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.39617.2003

چکیده

دما، متغییر هواشناسی مهمی در بررسی فرایندهای رشد و نمو گیاهی بوده و از این رو بررسی آن در مقیاس‌های زمانی کوتاه سبب برآورد دقیق‌تری از نیاز حرارتی می‌گردد. گندم نان همانند سایر گیاهان زراعی، در طول دوره رشد خود با محدودیت‌های محیطی متعددی همچون کمبود عناصر کم‌مصرف مواجه می‌شود. با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، ... بیشتر دما، متغییر هواشناسی مهمی در بررسی فرایندهای رشد و نمو گیاهی بوده و از این رو بررسی آن در مقیاس‌های زمانی کوتاه سبب برآورد دقیق‌تری از نیاز حرارتی می‌گردد. گندم نان همانند سایر گیاهان زراعی، در طول دوره رشد خود با محدودیت‌های محیطی متعددی همچون کمبود عناصر کم‌مصرف مواجه می‌شود. با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع با استفاده از خصوصیات فنولوژیکی و بررسی اهمیت این صفات با عملکرد دانه در اثر درجه روز رشد (GDD)، در 64 رقم گندم بهاره تحت شرایط بهینه و تنش کمبود عنصر روی، پژوهشی در سال زراعی 99-1398 در قالب طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. مراحل فنولوژیکی شامل تعداد روز تا جوانه‌زنی، تعداد روز تا سنبله‌دهی، تعداد روز تا گرده‌افشانی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه به همراه GDD آن‌ها زمانی‌که 50 درصد نمونه‌ها در مرحله نموی مربوطه قابل مشاهده بودند، یادداشت‌برداری شدند. علاوه بر صفات فنولوژیکی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نیز مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تحت شرایط بهینه و تنش کمبود روی بین ارقام مورد بررسی از نظر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز صفت تعداد روز تا گرده‌افشانی تفاوت آماری معنی‌داری وجود دارد. براساس نتایج آماره‌های توصیفی تحت شرایط تنش کمبود روی صفات عملکرد، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه کاهش و صفات فنولوژیک افزایش داشتند. در میان صفات فنولوژیک، نه تنها صفت تعداد روز تا سنبله‌دهی تنوع نسبتاً بالایی داشت، بلکه براساس نتایج همبستگی و رگرسیون ارتباط معنی‌داری با عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود روی نشان داد. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که در شرایط نرمال چهار عامل اصلی 81/87 درصد از تغییرات کل را تبیین نمودند، به طوری که سهم عامل‌های اول تا چهارم به ترتیب 38/38، 52/21، 88/15 و 03/12 درصد بود. در شرایط تنش کمبود روی پنج عامل اصلی 68/95 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند، به طوری که سهم عامل‌های اول تا پنجم به ترتیب 62/34، 48/18، 51/17، 66/14 و 40/10 بود. تجزیه کلاستر ارقام گندم بهاره مورد مطالعه را در شرایط نرمال و تنش کمبود روی به ترتیب در سه و چهار گروه طبقه‌بندی نمود. براساس نتایج تجزیه کلاستر در شرایط بهینه و تنش کمبود روی، ارقام نیشابور، گلستان و گهر به عنوان ارقام مطلوب و متحمل شناسایی شدند که می‌توانند در برنامه‌های به نژادی آتی مورد استفاده قرار گیرند. نتایج حاصل از گروه‌بندی تجزیه کلاستر براساس نتایج تابع تشخیص کانونیکی مورد تأیید قرار گرفت.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی H: باغبانی

اثر تلقیح قارچ Piriformospora indica بر فعالیت زیستی گیاهان باززایی شده استویا تحت تیمار نانوذرات سلنیوم

رویا کرمیان؛ معصومه احمدی خویی؛ اصغر میرزایی اصل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2022.38237.1990

چکیده

اثر تلقیح قارچ Piriformospora indica بر فعالیت زیستی گیاهان باززایی‌شده استویا تحت تیمار نانوذرات سلنیوم چکیده استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)گیاهی متعلق به تیره مرکبان است که در صنایع غذایی بعنوان عامل شیرین‌کننده ارزشمند و در پزشکی و داروسازی به عنوان عامل ضد التهاب، آنتی‌اکسیدان، تب‌بر، ضد قارچ و ضد باکتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. Piriformospora ... بیشتر اثر تلقیح قارچ Piriformospora indica بر فعالیت زیستی گیاهان باززایی‌شده استویا تحت تیمار نانوذرات سلنیوم چکیده استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)گیاهی متعلق به تیره مرکبان است که در صنایع غذایی بعنوان عامل شیرین‌کننده ارزشمند و در پزشکی و داروسازی به عنوان عامل ضد التهاب، آنتی‌اکسیدان، تب‌بر، ضد قارچ و ضد باکتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. Piriformospora indica یک قارچ اندوفیت گیاهی متعلق به راسته Sebacinales از بازیدیو میست‌هاست. اعضای این راسته با اغلب گیاهان خشکی رابطه همزیستی برقرار می‌کند. این قارچ یکی از قارچ‌های منحصربفرد و جالب از این راسته است که قادر به کلونیزه‌کردن ریشه اغلب گونه‌های گیاهی و برقرای رابطه همزیستی با آن‌ها بوده و موجب بهبود رشد، افزایش محتوای متابولیت‌های ثانویه و خواص دارویی گیاهان میزبان می‌شود. سلنیوم (Se) به عنوان یک ریزمغذی توان آنتی‌اکسیدانی و رشد گیاهان را افزایش داده و در فرم نانوذره (SeNPs) یک آنتی‌اکسیدان مصنوعی تلقی می‌شود. به منظور بررسی اثر قارچ P. indica و نانوذرات سلنیوم در دو غلظت 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر بر فعالیت زیستی گیاهان باززایی‌شده گونه S. rebaudiana در دو مرحله رویشی و آغاز گلدهی، آزمایشی در سال 1398 در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه بوعلی‌سینا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و 3 تکرار انجام شد. شاخص‌های رشد، محتوای فنل و پتانسیل آنتی‌اکسیدانی عصاره متانولی استویا پس از اعمال تیمارها به‌ترتیب با استفاده از روش فولین- سیوکالتو و مهار رادیکال آزاد DPPH و فعالیت ضد باکتریایی به روش انتشار دیسک بررسی شد. نتایج نشان داد که قارچ P. indica و نانوذرات سلنیوم سبب افزایش شاخص‌های رشد، محتوای ترکیبات فنلی و پتانسیل آنتی‌اکسیدانی گیاه استویا بویژه در مرحله رویشی شدند. هم‌چنین عصاره‌های متانولی این گیاه در مراحل مختلف رشدی در برابر باکتری‌های Bacillus thuringiensis ،Staphylococcus aureus و Escherichia coli خاصیت ضد باکتریایی نشان دادند. بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت ضدباکتریایی مربوط به گیاهانی بود که همزمان در معرض P. indica و SeNPs قرار گرفتند. بنظر می‌رسد که قارچ P. indica وSeNPs ، با افزایش محتوای فنل کل، موجب تقویت توان آنتی‌اکسیدانی و خاصیت ضدباکتربایی استویا می‌شوند. کلید واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی کلید واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی کلید واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی کلید واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی کلید واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی کلیدد واژه‌ها: استویا، اندوفیت، ترکیبات فنلی، سلنیوم، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، فعالیت ضد باکتریایی ایی

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی H: باغبانی

تأثیر گرده‌افشانی آزاد و کنترل شده بر خصوصیات میوه و دانه پسته رقم احمدآقایی

محمد مهدی شریفانی؛ حسن فرهادی؛ حسین حکم آبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 تیر 1401

http://dx.doi.org/10.22055/ppd.2021.34075.1927

چکیده

گرده‌افشانی ناقص گل‌های پسته یکی از مهم‌ترین دلایل پایین بودن عملکرد آن است. به منظور بررسی تأثیر گرده‌افشانی آزاد و کنترل‌شده بر برخی خصوصیات میوه و دانه پسته رقم احمد‌آقایی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پسته آستان قدس رضوی واقع در شهرستان بردسکن در سال 97-1396 اجرا ... بیشتر گرده‌افشانی ناقص گل‌های پسته یکی از مهم‌ترین دلایل پایین بودن عملکرد آن است. به منظور بررسی تأثیر گرده‌افشانی آزاد و کنترل‌شده بر برخی خصوصیات میوه و دانه پسته رقم احمد‌آقایی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پسته آستان قدس رضوی واقع در شهرستان بردسکن در سال 97-1396 اجرا شد. فاکتور روش گرده‌افشانی شامل دو سطح اسپری دانه گرده و استفاده از قلم مو و فاکتور نوع دانه گرده شامل چهار ترکیب آرد- گرده به همراه شاهد و سه تکرار بودند. نتایج تجزیه‌ آماری نشان داد که استفاده از گرده آزاد گونه اهلی اثرات مثبت معنی‌داری بر اکثر صفات نسبت به سایر تیمارهای گرده گونه اینتگریما دارد. از طرفی گرده گونه اینتگریما در صفت مربوط به ناخندانی در روش گرده‌افشانی اسپری نتایج مطلوب‌تری در تیمار IF4 (50/0 گرم گرده اینتگریما+ 25/0 گرم آرد) نسبت به شاهد و سایر تیمارها نشان داد. طبق نتایج روش گرده-افشانی اسپری نسبت به روش گرده‌افشانی قلم مو در صفات طول میوه خشک، عرض میوه خشک، ضخامت میوه خشک، عرض مغز میوه و ضخامت مغز میوه به ترتیب 07/1، 91/0، 86/1، 73/2، 79/5 درصد افزایش و در ارتباط با صفات طول مغز میوه، ناخندانی و انس به ترتیب 29/1، 71/23، 34/1 درصد کاهش نشان داد. در بررسی اثر متقابل روش گرده‌افشانی × مخلوط آرد- گرده، روش گرده‌افشانی اسپری در تیمار IF4 در صفت ناخندانی با میانگین 99/3 درصد کم‌ترین میزان این صفت را نسبت به سایر تیمارها و شاهد نشان داد.

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	14
تعداد شماره‌ها	46
تعداد مقالات دریافت شده	1,048
تعداد مقالات پذیرفته شده	489
تعداد مشاهده مقاله	509,199
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	217,990
نسبت مشاهده بر مقاله	1041.31
نسبت دریافت فایل بر مقاله	445.79

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان