تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

علمی - پژوهشی

مطالعه‌ی روابط بین صفات ریخت‌شناسی و فیتوشیمیایی توده‌های مرزه (Satureja hortensis L.)

رقیه فتحی؛ مهدی محب الدینی؛ اسماعیل چمنی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 305-319

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32495.1874

چکیده

چکیدهتنوع ژنتیکی نیاز بنیادی برنامه‌های به‌نژادی گیاهان می‌باشد و امکان تولید و پرورش گیاهانی با شرایط مطلوب را فراهم می‌سازد. مرزه با نام علمی .Satureja hortensis L از مهم‌ترین گیاهان دارویی متعلق به خانواده‌ی ... بیشتر چکیدهتنوع ژنتیکی نیاز بنیادی برنامه‌های به‌نژادی گیاهان می‌باشد و امکان تولید و پرورش گیاهانی با شرایط مطلوب را فراهم می‌سازد. مرزه با نام علمی .Satureja hortensis L از مهم‌ترین گیاهان دارویی متعلق به خانواده‌ی نعناع می‌باشد که به‌صورت وحشی و زراعی وجود دارد. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی20 توده‌ی مرزه‌ی منشا گرفته از ایران و سایر کشورهای جهان از نظر صفات ریخت‌شناسی، فیتوشیمیایی و درصد اسانس بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها تفاوت معنی‌داری را بین صفات مورد بررسی به‌جز تعداد و وزن خشک گل و فلاونوئید در دو طول موج 300 و 330 نانومتر نشان داد. نتایج بررسی ریخت‌شناسی توده‌ها نشان داد که صفات تعداد میانگره (03/11)، تعداد شاخه (58/18)، وزن هزار دانه (97/925 میلی‌گرم) توده‌ی ازبکستان بیشترین مقدار بود و بیشترین میزان تعداد گل (34/26) و وزن تر گل (14/26 میلی‌گرم) در توده‌ی بلغارستان مشاهده شد هم‌چنین بیشترین درصد اسانس (36/2 درصد) از توده‌ی کرج به‌دست آمد. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که بیشترین ضریب همبستگی بین وزن تر اندام هوایی و وزن تر گل (97/0 میلی‌گرم) مشاهده شد. هم‌چنین تجزیه خوشه‌ای بر اساس فاصله‌ی اقلیدسی، توده‌های مورد بررسی را در چهار گروه اصلی طبقه‌بندی نمود. نتایج تجزیه‌ی اسانس نشان داد که توده‌ی کرج بیشترین میزان Delta-3-carene (07/14 درصد) و Carvacrol (به‌ترتیب 07/14 و 99/28 درصد) را داشت و توده‌ی بلغارستان بیشترین میزان ɣ-Terpinene و Borneol را نشان داد (به‌ترتیب 21/76 و 81/0 درصد). نتایج تجزیه‌ی خوشه‌ای توده‌های مرزه براساس ترکیبات اسانس نیز توده‌های مرزه را در پنج گروه قرار داد. براساس نتایج این پژوهش، تنوع ژنتیکی قابل توجهی بین توده‌های مرزه موجود در ایران و سایر کشورها وجود دارد.

علمی - پژوهشی

تأثیر محلول‌پاشی مس، سیلیسیم، قارچ‌کش ایپرودیون-کاربندازیم و ورمی‌واش بر کیفیت میوه انار رقم شهوار

رمضانعلی حسینیان رستمی؛ حسین صادقی؛ کامران قاسمی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 319-330

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31943.1876

چکیده

چکیدهترکیدگی میوه‌ی انار و بیماری‌های قارچی مرتبط با آن میوه، از مسائل مهم کشت و پرورش این محصول به‌ویژه در مناطق مرطوب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر نانوکلات مس و سیلیسیم به همراه دو قارچ‌کش‌ ... بیشتر چکیدهترکیدگی میوه‌ی انار و بیماری‌های قارچی مرتبط با آن میوه، از مسائل مهم کشت و پرورش این محصول به‌ویژه در مناطق مرطوب است. این تحقیق به منظور بررسی اثر نانوکلات مس و سیلیسیم به همراه دو قارچ‌کش‌ ورمی‌واش و رورال تی‌اس بر کاهش ترکیدگی و کیفیت میوه انار رقم شهوار در یک باغ تجاری در شهر سورک، استان مازندران، در بهار و تابستان 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 1- تغذیه معدنی (در چهار سطح شاهد، نانوکلات مس، سیلیسیم و مس + سیلیسیم) و 2- قارچ‌کش (در دو سطح روروال تی‌اس و ورمی‌واش) بودند. محلول‌پاشی تیمارهای تغذیه‌ای در چهار نوبت به فاصله 15 روز و تیمارهای قارچ‌کش در سه نوبت به فاصله 20 روز انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین میزان تبدیل گل به میوه (73/6 درصد) و وزن خشک میوه (78/49 گرم) در تیمار ورمی‌واش+سیلیسیم حاصل شد. کمترین میزان آلودگی بصری میوه هم در تیمار مس + سیلیسیم مشاهده شد. تیمار سیلیسیم + مس و سیلیسیم به تنهایی باعث گردید تعداد میوه‌های ترک‌خورده نسبت به شاهد کاهش معنی‌داری یابد. بیشترین میزان رنگیزه آنتوسیانین نیز در تیمار ورمی‌واش + سیلیسیم + مس مشاهده شد. درصد مهار رادیکال‌های آزاد در تمامی تیمارهای انجام‌شده نسبت به شاهد بیشتر بود. جمع‌بندی نهایی نشان داد ورمی‌واش + مس + سیلیسیم موجب افزایش تعداد و کیفیت میوه انار شد.

علمی - پژوهشی

تأثیر پاشش عمودی و غیرعمودی انواع نازل‌های بادبزنی بر کارایی کنترل یولاف وحشی زمستانه (Avena sterilis subsp. ludoviciana Durieu.) توسط هالوکسی‌فوپ-آر-متیل

اکبر علی وردی؛ سمیرا کرمی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 331-344

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32527.1875

چکیده

چکیدهبهینه‌سازی مصرف علف‌کش‌ها می‌تواند آثار سوء آن‌ها بر محیط‌زیست را کاهش دهد. روش بهینه‌سازی باید ساده، ارزان و در دسترس باشد تا مورد استقبال کشاورزان قرار بگیرد. در آزمایشی که به صورت واکنش به ... بیشتر چکیدهبهینه‌سازی مصرف علف‌کش‌ها می‌تواند آثار سوء آن‌ها بر محیط‌زیست را کاهش دهد. روش بهینه‌سازی باید ساده، ارزان و در دسترس باشد تا مورد استقبال کشاورزان قرار بگیرد. در آزمایشی که به صورت واکنش به مقدار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در بهار 1397 اجرا شد، هفت مقدار از هالوکسی‌فوپ-آر-متیل (صفر، 06/5، 12/10، 25/20، 5/40، 75/60 و 81 میلی‌لیتر ماده مؤثره در هکتار) با استفاده از سه نوع نازل بادبزنی با کیفیت قطرک‌سازی متفاوت (استاندارد، ضدبادبردگی و القاءکننده هوا) در هفت زاویه پاشش نسبت به زمین (پاشش عمودی و پاشش‌های غیرعمودی با 10، 20، 30، 40، 50 و 60 درجه زاویه به جلو) روی یولاف وحشی زمستانه پاشیده شد. مقدار هالوکسی فوپ-آر-متیل لازم برای کاهش 50 درصدی وزن خشک یولاف وحشی زمستانه (ED50) محاسبه شد که متأثر از نوع نازل و زاویه پاشش بود. در حالت پاشش عمودی، مقادیر ED50 با نازل‌های بادبزنی استاندارد، ضدبادبردگی و القاءکننده هوا به‌ترتیب برابر 51/32، 05/44 و 98/53 میلی‌لیتر ماده مؤثره در هکتار به‌دست آمد که اختلاف معنی‌داری با یکدیگر داشتند. این نتیجه حاکی از وجود رابطه‌ای منفی بین کارایی علف‌کش و اندازه قطرات پاشش است. بهترین کارایی از هالوکسی فوپ-آر-متیل با پاشش غیرعمودی با زاویه 30 درجه به جلو به‌وسیله نازل بادبزنی استاندارد، با پاشش غیرعمودی با زاویه 40 درجه به جلو به وسیله نازل بادبزنی ضدبادبردگی و با پاشش غیرعمودی با زاویه 50 درجه به جلو به وسیله نازل بادبزنی القاءکننده هوا به‌دست آمد. این نتیجه نشان داد که در حالت پاشش غیرعمودی، بین کارایی علف‌کش و اندازه قطرات پاشش همبستگی وجود ندارد.

علمی - پژوهشی

ارزیابی سازگاری و پایداری لاین‌های جهش‌یافته کلزای زمستانه در مناطق سرد و نیمه سردسیر ایران به روش GGE بای پلات

مهرزاد احمدی؛ منصور امیدی؛ بهرام علیزاده؛ علی اکبر شاه نجات بوشهری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 345-347

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.33627.1912

چکیده

چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی تعداد 16 لاین جهش‌یافته کلزا به همراه والدین آن‌ها و سه رقم تجاری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی (1396-1394) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب (دو سال و چهار مکان) نشان داد که اثرات ساده سال و ژنوتیپ، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و اثر متقابل سال در مکان در ژنوتیپ برای عملکرد دانه از نظر آماری معنی‌دار بود. بیشترین وکمترین عملکرد دانه به‌ترتیب مربوط به کرمانشاه با 4016 کیلوگرم در هکتار و زرقان با 2886 کیلوگرم در هکتار بوده و لاین T-900-4 با متوسط عملکرد دانه 3840 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در بین ارقام و لاین‌ها مورد بررسی داشت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از روش GGE بای پلات استفاده شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مربوط به ژنوتیپ‌ها، لاین‌های، Z-800-6، Z-900-7، Okapi و Z-800-3 به ترتیب در کرج، زرقان، کرمانشاه و اصفهان بیشترین عملکرد را تولید نمودند. هم‌چنین براساس نمودار ژنوتیپ ایده‌آل فرضی و نمودار بای پلات ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، لاین‌Z-900-7 باتوجه به معیار پایداری در روش GGE و مقایسه رتبه‌بندی عملکرد دانه، پایداری مطلوب‌تری را نشان داد و به‌عنوان ژنوتیپ برتر از لحاظ تولید دانه و نیز پایداری عملکرد شناسایی شد.

علمی - پژوهشی

فراتحلیل عملکرد ریشه و عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند در منطقه کرج

پرویز فصاحت؛ محسن آقائی زاده؛ مژده کاکویی نژاد؛ لیلا جباری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 357-368

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32307.1870

چکیده

مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در ... بیشتر مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از روش فراتحلیل بتوان با تلفیق و آنالیز مجدد یافته های آزمایشات مستقل به نتیجه ای واحد دست یافت. بدین منظور، 21 آزمایش انجام شده در ایستگاه تحقیقات مهندس مطهری در شهر کرج در خلال سال های 1381 تا 1397 مورد بررسی قرار گرفت. شرط لازم برای استفاده از داده های آزمایشات، وجود اطلاعاتی از قبیل تعداد تکرار، داده های مربوط به شاهد آزمایش و داده های مربوط به صفات عملکرد ریشه و عملکرد شکر بود. در میان سال های مورد مطالعه، بیشترین میانگین عملکرد ریشه به میزان 5/89، 1/89 و 8/87 تن در هکتار به ترتیب در سال های 1397، 1385 و 1391 بدست آمد. تلفیق یافته ها نشان داد که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 عملکرد ریشه چغندرقند به ترتیب 2/19، 3/2، 8/2 و 6/18 درصد روند افزایشی داشته است. نتایج فراتحلیل نشان داد روند افزایش عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند نیز مشابه عملکرد ریشه بود با این تفاوت که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 درصد تغییرات نسبت به روند عملکرد ریشه کمتر بود. یکی از نتایج مهم در این تحقیق، نشان دادن کاهش شیب رابطه منفی بین عملکرد ریشه و عملکرد شکر در ارقام تجارتی می باشد.

علمی - پژوهشی

اثر نورهای مصنوعی (LEDs) و طبیعی بر کمیت و کیفیت نشای اطلسی، شمعدانی و حسن یوسف

پریا دهخدایی؛ سعید ریزی؛ مسعود قاسمی قهساره

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 369-381

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32166.1865

چکیده

چکیدهگیاهان تحت سطوح گوناگون روشنایی رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. به منظور مقایسه تأثیر شدّت نورهای 5±60 و 5±120 میکرومول بر متر‌مربع بر ثانیه ال‌ای‌دی (نور مصنوعی) در اتاقک رشد داخل اتاقی در ... بیشتر چکیدهگیاهان تحت سطوح گوناگون روشنایی رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. به منظور مقایسه تأثیر شدّت نورهای 5±60 و 5±120 میکرومول بر متر‌مربع بر ثانیه ال‌ای‌دی (نور مصنوعی) در اتاقک رشد داخل اتاقی در گلخانه (ترکیبی از رنگ‌های سفید+آبی+قرمز به نسبت مساوی) با نور خورشید (نور طبیعی) طی کشت زمستانه و بهاره به‌ترتیب با انتگرال نور روزانه 5±6/9 و 5±14 میکرومول بر متر‌مربع بر روز، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با 10 تکرار روی صفات مورفوفیزیولوژی نشاءهای شمعدانی (Pelargonium hortorum‘Maverik Star’)، حسن یوسف (Solenostemon escutellarioides ‘Wizard Scarlet’) و اطلسی (Petunia ×hybrida ‘Scarlet Eye’) صورت گرفت. پس از 8 هفته سطح برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد برگ، دمای سطح برگ، میزان کلروفیل، کاروتنوئید و کارایی فتوسنتز در تیمارها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد صفات سطح برگ، تعداد برگ، طول میانگره، قطر ساقه، کارایی فتوسنتز، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در شمعدانی و حسن یوسف و میزان کلروفیل و تعداد برگ در اطلسی، در شدّت نور 5±60 میکرومول بر متر‌مربع بر ثانیه با اختلاف معنی‌داری نسبت به سایر تیمارها افزایش یافته است. دمای سطح برگ هر سه نشاء در دو تیمار کشت بهاره و زمستانه (5±6/9 و 5±14 میکرومول بر متر‌مربع بر روز) نسبت به تیمارهای لامپ‌های ال‌ای‌دی بیشتر بود. شدّت‌های مختلف نور بر طول ریشه هر سه نشاء تأثیرگذار نبود. با توجه به نتایج بدست آمده کاربرد نور جایگزین با شدت نور 5±60 میکرومول بر متر‌مربع بر ثانیه تولید نشاءهای مورد آزمایش سودمند است. استفاده از آن به‌ویژه در کشت زمستانه (5±6/9 میکرومول بر متر‌مربع بر روز) جهت تولید نشاء مطلوب ارقام شمعدانی، حسن یوسف و اطلسی توصیه می‌شود.

علمی - پژوهشی

اثر نوع و روش مصرف اسیدهای آمینه مختلف بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، محتوای پرولین و عملکرد دانه عدس (Lens culinaris Medik.)

علی حیدرزاده؛ سید علی محمد مدرس ثانوی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 381-394

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31327.1834

چکیده

چکیدهبه منظور مطالعه اثر اسیدهای آمینه مختلف روی عملکرد و صفات بیوشمیایی عدس، آزمایشی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های ... بیشتر چکیدهبه منظور مطالعه اثر اسیدهای آمینه مختلف روی عملکرد و صفات بیوشمیایی عدس، آزمایشی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل نحوه کاربرد آمینواسیدها در سه سطح بذرمال، محلول‌پاشی و بذرمال + محلول‌پاشی به‌عنوان عامل اول و کاربرد انواع آمینواسیدها در پنج سطح آرژنین، آسپارتیک اسید، پرولین، اسیدآمینه تجاری پروآمین و آب‌مقطر (شاهد) به‌عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. مقدار مصرف اسیدهای آمینه یک گرم در لیتر بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین وزن خشک کل به‌ترتیب از تیمارهای بذرمال و محلوپاشی آسپارتیک اسید (2388 کیلوگرم در هکتار)، محلول‌پاشی آرژنین (2330 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی اسیدآمینه تجاری پروآمین (2219 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. بیش‌ترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار استفاده از آب‌مقطر به‌صورت محلول‌پاشی و کمترین فعالیت آن در کاربرد آرژنین به‌صورت بذرمال مشاهده شد. کاربرد اسیدآمینه آسپارتیک اسید با8/718 کیلوگرم در هکتار بیش‌ترین عملکرد را تولید کرد که بیش از سه برابر عملکرد حاصل از استفاده از آب‌مقطر (شاهد) بود. کاربرد آرژنین (1/555 کیلوگرم در هکتار)، اسیدآمینه تجاری پروآمین (5/444 کیلوگرم در هکتار) و پرولین (8/327 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفت. کاربرد آسپارتیک اسید به‌صورت بذرمال و محلول‌پاشی با بیش‌ترین عملکرد به‌عنوان تیمار برتر معرفی می‌شود.

علمی - پژوهشی

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

زهرا نعمتی؛ سید حسین نعمتی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ جعفر نباتی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31274.1833

چکیده

چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتی‌گراد) و سه لاین گوجه‌فرنگی (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش سرما لاین وحشی LA1777 کمترین میزان نشت الکترولیت و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) را نسبت به لاین حساس LA4024 نشان داد. میزان MDA در لاین LA4024 در دمای دو درجه سانتی‌گراد 46 درصد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد 36 درصد بیشتر از لاین LA1777 بود. مهارفعالیت رادیکال DPPH در لاین متحمل LA1777 در دماهای دو و صفر به‌ترتیب 43 و 45 درصد بیشتر از لاین حساس LA4024 بود. میزان آنتوسیانین در لاین‌هایLA1777 و LA3969، 49 درصد بیشتر از لاین LA4024 در دمای صفر درجه سانتی‌گراد بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش سرما در لاین LA1777 که متحمل به سرما است بالاتر از دو لاین دیگر بود که حاکی از سیستم محافظتی قوی‌تر این لاین در به دام انداختن پراکسیدهیدروژن است. بعداز تنش سرما لاین LA1777 و LA3969 به‌ترتیب بالاترین بیشینه‌ی کارایی پتانسیل فتوسیستمII را در شرایط سازگار شده با نور (F'v/F'm) داشتند، که احتمالاً می‌تواند دلیل ثبات بالاتر غشای سلولی باشد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که به جای تنش طولانی مدت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد می‌توان از روش تنش کوتاه مدت به‌منظور غربالگری سریع لاین‌های گوجه‌فرنگی برای به‌گزینی تحمل به سرما استفاده کرد.

علمی - پژوهشی

تنوع مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی چند جمعیت گل‌راعی (Hypericum perforatum L.) در ایران

آرزو شقاقی؛ محمد امیدی قلعه‌محمدی؛ محمدمهدی جوکار

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 407-420

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31182.1829

چکیده

چکیدهگل‌راعی با نام علمی (Hypericum perforatum L) یکی از مهم‌ترین گونه‌های جنس Hypericumمی‌باشد. این گیاه با دارا بودن مواد مؤثره بیشمار همچون هیپریسین و هیپرفورین و داشتن اثرات شناخته شدة دارویی در درمان افسردگی، ... بیشتر چکیدهگل‌راعی با نام علمی (Hypericum perforatum L) یکی از مهم‌ترین گونه‌های جنس Hypericumمی‌باشد. این گیاه با دارا بودن مواد مؤثره بیشمار همچون هیپریسین و هیپرفورین و داشتن اثرات شناخته شدة دارویی در درمان افسردگی، یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی در سطح جهان به‌شمار می‌رود. باتوجه به پراکندگی زیاد گل‌راعی در ایران، این آزمایش به‌منظور ارزیابی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی 15 جمعیت این گیاه در مناطق مختلف ایران در طی سال 1397 انجام و آنالیزهای بیوشیمیایی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه صورت پذیرفت. خصوصیات بیوشیمیایی مختلف منجمله ظرفیت آنتی‌اکسیدانی درکنار میزان متابولیت‌های ثانویة هیپریسین و هیپرفورین در دو اندام برگ و گلبرگ جمعیت‌های مختلف این گیاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد بین جمعیت‌های مختلف مورد مطالعه، از نظر مورفولوژیکی و بیوشیمیایی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. درخصوص صفات بیوشیمیایی، بین اندام‌های مختلف نیز اختلاف معنی‌داری مشاهده گردید. بازده عصاره‌گیری نیز در بین اندام‌ها و جمعیت‌های مورد مطالعه متغییر و متفاوت بود. تفاوت بیوشیمیایی جمعیت‌های گل‌راعی در ایران تنها به فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها در مهار رادیکال آزاد DPPH محدود نگردید، بلکه شامل مکانیزم‌های غیرآنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات دخیل در شکار رادیکال‌های آزاد همچون فنول‌ها و فلاونوئیدها نیز گردید. محتوای فنل‌کل و فلاونوئید نیز نه تنها در بین جمعیت‌ها بلکه بین اندام‌های برگ و گل نیز تفاوت معنی‌داری داشت. در میزان متابولیت‌های ثانویة نیز بین اندام‌ها و جمعیت‌های مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت، به‌نحوی که گلبرگ‌ها در مقایسه با برگ‌ها میزان هیپریسین و هیپرفورین بیشتری داشتند. میزان هیپرفورین در مقایسه با میزان هیپریسین در هر دو اندام و کلیة جمعیت‌ها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. به‌طور‌کلی تنوع موفولوژیکی و بیوشیمیایی بالایی بین جمعیت‌های مختلف مورد بررسی وجود داشت. از این تنوع علاوه بر شناسایی جمعیت‌های با عملکرد و میزان مواد مؤثره بیشتر جهت برنامه‌های اصلاحی، می‌توان در ایجاد ارقام مقاوم به تنش‌های غیرزیستی نیز استفاده نمود.

علمی - پژوهشی

اثر محلول‌پاشی اکسیدروی و نانوذره اکسیدروی بر شاخص‌های رشدی و غلظت عناصر در گیاه رزماری پرورش‌یافته در شرایط شور

محمدباقر حسن پور اقدم؛ لمیا وجودی مهربانی؛ طاهره شمسی خطلاب

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 421-432

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31067.1825

چکیده

چکیدهتنش شوری موجب کاهش رشد و عملکرد گیاه می‌شود. به‌ منظور بررسی تأثیر تنش شوری کلریدسدیم (غلظت‌های صفر، 50 ، 100 و 150 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی با اکسیدروی و نانوذره اکسیدروی (0، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) ... بیشتر چکیدهتنش شوری موجب کاهش رشد و عملکرد گیاه می‌شود. به‌ منظور بررسی تأثیر تنش شوری کلریدسدیم (غلظت‌های صفر، 50 ، 100 و 150 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی با اکسیدروی و نانوذره اکسیدروی (0، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال1397- 1396 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان اجرا شد. نتایج نشان‌دهنده وجود اثرات متقابل معنی‌دار تنش شوری و محلول‌پاشی بر صفات محتوای کلروفیل b، غلظت ازت، فسفر، پتاسیم، سدیم، روی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد اسانس بود. بالاترین میزان کلروفیلb در تیمار بدون تنش شوری × 10 میلی‌گرم در لیتر نانو ذره اکسیدروی و بیش‌ترین مقدار نسبی آب برگ در تیمارهای بدون نمک با محلول‌پاشی هر دو فرم روی (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) مشاهده شد. بالاترین عملکرد اسانس در تیمار بدون تنش شوری با محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی و فرم معمول روی حاصل شد. تیمار بدون تنش شوری با محلول‌پاشی 5 میلی‌گرم در لیتر نانوذره اکسیدروی موجب افزایش محتوای پتاسیم شد. بیشترین غلظت روی در تیمارهای 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره اکسیدروی × تیمار بدون تنش شوری و 10 میلی‌گرم در لیتر روی × تیمار بدون تنش شوری مشاهده شد. وزن‌خشک بخش هوایی گیاه، غلظت آهن و منیزیم تحت تأثیر مستقل تیمار محلول‌پاشی و تنش شوری قرار گرفت. بیشترین وزن‌خشک گیاه و غلظت منیزیم در تیمار بدون تنش شوری و 50 میلی‌مولار کلریدسدیم حاصل شد. محتوای کلروفیل a و غلظت آهن در تیمار بدون تنش شوری افزایش یافت. تیمار بدون محلول‌پاشی و محلول‌پاشی با 10 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی موجب افزایش غلظت منیزیم در گیاه گردید. براساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که محلول‌پاشی با عنصر روی تأثیر معنی‌داری در کاهش اثرات تنش شوری در رزماری داشت.

علمی - پژوهشی

پیش‌بینی اندازه نهایی میوه کیوی رقم هایوارد با استفاده از روابط ریاضی

ابراهیم عابدی قشلاقی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 433-446

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30831.1818

چکیده

چکیدهوزن نهایی میوه کیوی تأثیر زیادی در بازارپسندی آن دارد و تدارک بازاریابی یک محصول صادراتی مانند میوه کیوی نیازمند برآورد دقیق میانگین اندازه میوه است. بنابراین، رشد میوه کیوی رقم هایوارد به روش ... بیشتر چکیدهوزن نهایی میوه کیوی تأثیر زیادی در بازارپسندی آن دارد و تدارک بازاریابی یک محصول صادراتی مانند میوه کیوی نیازمند برآورد دقیق میانگین اندازه میوه است. بنابراین، رشد میوه کیوی رقم هایوارد به روش تخریبی و غیرتخریبی در در طی سال‌های 1392-1394به مدت سه سال در شهرستان آستارا در منطقه غرب گیلان بررسی شد. میوه‌ها با فاصله زمانی یک تا دو هفته برای اندازه‌گیری حجم میوه با آب جایگزین، وزن تر، محیط میوه، قطر بزرگ، قطر کوچک و طول میوه‌ها برداشت شدند و رابطه همبستگی برای تخمین وزن تازه میوه و حجم میوه با استفاده از ابعاد میوه (995/0r>) به‌دست آمد و منحنی‌های رشد هر یک از میانگین‌ها در هر مرحله اندازه‌گیری برآورد شد. افزایش حجم یا وزن تر میوه هایوارد در طول فصل رشد به شکل سیگموئید دوگانه بود. چگالی میوه در حدود سه ماه بعد از تشکیل میوه که کمتر از یک بود به بیش از یک واحد افزایش یافت. تجزیه همبستگی نشان داد که با پیشرفت رشد و نمو میوه میزان همبستگی بین اندازه میوه با اندازه نهایی آن افزایش یافت و حدود 55 روز پس از تشکیل میوه به بیش از 95/0 رسید. انحراف معیار اندازه میوه در این مرحله 55/11 سانتی‌متر مکعب بود. ضریب همبستگی بالای 95/0 بین وزن میوه و طول آن با وزن و طول نهایی میوه در زمان برداشت به ترتیب 72 و 89 روز بعد از تشکیل میوه به‌دست‌آمد. بنابراین، با استفاده از روابط ریاضی به‌دست آمده می‌توان اندازه نهایی میوه را با اندازه‌گیری طول و محیط میوه در یک و نیم تا دو ماه ماه بعد از تشکیل میوه پیش‌بینی کرد. کلیدواژه‌ها: چگالی، رشد میوه، طول میوه، وزن، همبستگی

علمی - پژوهشی

بررسی اثر اندازه غده و تیمار GA3 بر رشد و تحریک گلدهی شیپوری گلدانی رقم پیکاسو (Zantedeschia pentlandii cv. Picasso)

محمدحسین عظیمی؛ بهزاد ادریسی؛ مبینا هادی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، صفحه 447-458

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30436.1794

چکیده

چکیدهاین تحقیق در سال‌های (97-96) در پژوهشکده گل و گیاهان زینتی در گلخانه نیمه به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف GA3 و وزن ریزغده بر رشد و گل‌دهی در گل شیپوری گلدانی رقم پیکاسو (Zantedeschiapentlandii cv. Picasso) انجام ... بیشتر چکیدهاین تحقیق در سال‌های (97-96) در پژوهشکده گل و گیاهان زینتی در گلخانه نیمه به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف GA3 و وزن ریزغده بر رشد و گل‌دهی در گل شیپوری گلدانی رقم پیکاسو (Zantedeschiapentlandii cv. Picasso) انجام شد. ریزغده‌ها با میانگین وزنی درشت (20/ 6 گرمS1=)، متوسط(20/3 گرمS2=) و ریز(20/1 گرمS3=) در محلول اسیدجیبرلیک با چهار غلظت صفر، 250، 500 و 750 پی‌پی‌ام به روش غوطه‌وری تیمار شدند. آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه کشت شدند. نتایج نشان داد که بیشترین طول برگ (100درصد بیش از (S3.GA0، طول ساقه گل‌دهنده، قطر و طول گل (اسپات) در غده‌های درشت تیمار‌شده با جیبرلین 500 پی‌پی‌ام (S1.GA500)و کمترین طول برگ مربوط به غده‌های ریز (S3.GA0) بدون جیبرلین بود که گلدهی نیز در آن‌ها مشاهده نشد. سریع‌ترین جوانه‌زنی مربوط به غده‌های درشت با تیمار 750 پی‌پی‌ام S1.GA750) 36 درصد زودتر از S3.GA0) و زودترین گلدهی پس از جوانه‌زنی در غده‌هایS2 با تیمار 500 پی‌پی‌ام جیبرلین (S2.GA500) بود که 28 درصد سریع‌تر ازگلدهی در غده‌های ریز با تیمار هورمونی 250 پی‌پی‌ام (S1.GA250) اتفاق افتاد ولی غده‌های فاقد تیمارهورمونی در هر سه اندازه قادر به گلدهی نبودند. بیشترین وزن و قطر غده تولیدی مربوط به غده‌های S1 با تیمار هورمونی 500 پی‌پی‌ام جیبرلین و کمترین وزن در غده‌های S3 بدون تیمار هورمونی مشاهده گردید. در مجموع بر اساس نتایج این بررسی، بهترین شاخص‌های رشد و گلدهی مربوط به غده‌های S1 با تیمار هورمونی 500 پی‌پی‌ام جیبرلین بود. در بررسی اثرات ساده نیز غده‌های درشت (S1) و تیمار GA500 تقریباً در تمام صفات نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند. نتایج نشان داد که روش غوطه‌وری غده‌های شیپوری با هورمون GA3، می‌تواند در برنامه‌ریزی تولید، افزایش زودبازدهی و انتخاب جمعیت‌های برتر در برنامه‌های اصلاحی استفاده شود.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

دوره و شماره: دوره 44، شماره 3، آذر 1400، صفحه 305-458

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده