وحید اطلسی پاک
چکیده
انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظتهای بالای املاح در برگ از طریق محفظهبندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان میباشد. به منظور درک مکانیسمهای تحمل به شوری و الگوی ...
بیشتر
انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظتهای بالای املاح در برگ از طریق محفظهبندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان میباشد. به منظور درک مکانیسمهای تحمل به شوری و الگوی تجمع یون سدیم در برگها، سه رقم گندم نان (کویر، مهدوی و تجن) که از لحاظ مقاومت به شوری متفاوت بودند در چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلیمولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در سال 1394 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. در واکنش به افزایش شوری، سدیم برگها پس از 14 روز در همه ارقام افزایش یافت، اما غلظت آن در رقم حساس تجن بیش از ارقام متحمل کویر و مهدوی بود. اختلاف معنیداری در سرعت رشد نسبی و نسبت اندام هوایی به ریشه بین ارقام مختلف مشاهده نشد. نتایج نشان داد که اختلاف بین ارقام در انتقال سدیم موجب تفاوت در غلظت سدیم اندام هوایی میباشد. غلظت سدیم ریشه در همه ارقام یکسان بود اما ارقام متحمل دارای مقدار بیشتری از نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بودند. وزن خشک اندام هوایی بهطور معنیداری در شوری 150 میلیمولار کاهش یافت اما مقدار این کاهش در همه ارقام تقریباً مشابه بود. به نظر میرسد اثر مهم شوری بر وزن خشک اندام هوایی به دلیل تأثیر اسمزی املاح میباشد نه اثرات ویژه یونی در داخل گیاه. نتایج نشان داد رقم کویر دارای تحمل بیشتری نسبت به غلظتهای بالای سدیم در برگها بوده و رقم مهدوی نیز نسبت به دو رقم دیگر دارای کمترین غلظت سدیم در برگها بود. در نهایت مقایسه ارقام نشان داد که حداقل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گندم وجود دارد. اول میزان پایین تجمع سدیم در اندام هوایی و دوم تحمل غلظتهای بالای سدیم توسط بافتها.