محسن جعفرزاده قهدریجانی؛ محمد مهدی مجیدی؛ آقا فخر میرلوحی؛ مریم ابراهیمیان
دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 129-141
چکیده
برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 ...
بیشتر
برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 رقم کلزا (Brassica napus L.) در یک آزمایش مزرعهای با دو سطح رطوبتی شامل 50 (عادی) و 85 (تنش) درصد تخلیه رطوبتی، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای انتخاب اسمیت-هیزل و پسک-بیکر براساس 7 صفت شامل روز تا گلدهی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه و همچنین پاسخهای مستقیم و همبسته این صفات، برای هر یک از شرایط رطوبتی محاسبه شدند. هر دو شاخص در دو شکل، همراه با عملکرد و بدون عملکرد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب همبستگی ژنتیکی نشان داد که عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد روغن بود. همچنین در هر دو شرایط رطوبتی تعداد خورجین در بوته با عملکرد دانه و عملکرد روغن همبستگی مثبت داشت که نشان میدهد این صفت میتواند در افزایش همزمان عملکرد دانه و روغن بیشتر از سایر صفات تأثیرگذار باشد. نتایج حاکی از آن بود که شاخص انتخاب اسمیت-هیزل (همراه با عملکرد روغن یا دانه) بالاترین کارایی انتخاب را در شرایط عادی و تنش خشکی دارا بود و میتواند برای انتخاب ارقام مناسب در برنامههای اصلاحی کلزا به منظور افزایش عملکرد روغن و دانه مورد استفاده قرار گیرد.