تولیدات گیاهی

علمی - پژوهشی

بررسی خصوصیات مولکولی جمعیت نوترکیب اینبرد برنج با استفاده از نشانگر رتروترانسپوزونی iPBS

سمیه بختیاری؛ داریوش نباتی احمدی؛ کریم سرخه؛ مریم حسینی چاشتری

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.16723.1304

چکیده

در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی ... بیشتر در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی که رتروترانسپوزون‌ها قابلیت جابجایی در طول ژنوم را دارا هستند از این رو باعث ایجاد تغییر در ترکیب ژنوم می‌گردند. بدین ترتیب باعث افزایش بیان بعضی از ژن‌ها و یا خاموش شدن ژن‌های دیگر می‌گردند. از طرفی رتروترانسپوزون‌ها فعالیت رونوشت‌برداری ژن‌ها را در بافت‌ها و همچنین تنش‌های زیستی و غیرزیستی تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این پژوهش جهت بررسی خصوصیات مولکولی و تمایز 130 لاین اینبرد برنج که حاصل تلاقی برنج ندا و هاشمی می‌باشند از نشاگر مولکولی رتروترانسپوزونی iPBS استفاده شد. 21 آغازگر استفاده شده 2990 باند را تولید کردند که 1449 باند چندشکل بودند. با توجه به تجزیه بسط چندشکلی آغازگرها، آغازگر R2020 در مجموع 443 باند چندشکل را نشان داد که با79/56 درصد بیشترین چندشکلی را در بین آغازگرها از خود نشان داد. هیچ آغازگری با باند تک شکل مشاهده نشد. لاین‌های 149، 151، 154، 146 و 148 همراه با والدین در یک کلاستر قرار گرفته و لاین‌های 67، 63 و 82 در کلاستر دوم با نزدیک ترین فاصله به کلاستر والدین قرار گرفتند که در مجموع این لاین‌ها از نظر حضور ژن‌های رتروترانسپوزونی دارای بیشترین شباهت ژنتیکی با والدین خود می‌باشند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از نشانگرمولکولی iPBS در ارزیابی خصوصیات مولکولی لاین‌های ژنتیکی در یک جمعیت اصلاحی و برنامه‌های به‌نژادی به‌ منظور ترسیم نقشه‌های ژنتیکی استفاده نمود. در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی که رتروترانسپوزون‌ها قابلیت جابجایی در طول ژنوم را دارا هستند از این رو باعث ایجاد تغییر در ترکیب ژنوم می‌گردند. بدین ترتیب باعث افزایش بیان بعضی از ژن‌ها و یا خاموش شدن ژن‌های دیگر می‌گردند. از طرفی رتروترانسپوزون‌ها فعالیت رونوشت‌برداری ژن‌ها را در بافت‌ها و همچنین تنش‌های زیستی و غیرزیستی تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این پژوهش جهت بررسی خصوصیات مولکولی و تمایز 130 لاین اینبرد برنج که حاصل تلاقی برنج ندا و هاشمی می‌باشند از نشاگر مولکولی رتروترانسپوزونی iPBS استفاده شد. 21 آغازگر استفاده شده 2990 باند را تولید کردند که 1449 باند چندشکل بودند. با توجه به تجزیه بسط چندشکلی آغازگرها، آغازگر R2020 در مجموع 443 باند چندشکل را نشان داد که با79/56 درصد بیشترین چندشکلی را در بین آغازگرها از خود نشان داد. هیچ آغازگری با باند تک شکل مشاهده نشد. لاین‌های 149، 151، 154، 146 و 148 همراه با والدین در یک کلاستر قرار گرفته و لاین‌های 67، 63 و 82 در کلاستر دوم با نزدیک ترین فاصله به کلاستر والدین قرار گرفتند که در مجموع این لاین‌ها از نظر حضور ژن‌های رتروترانسپوزونی دارای بیشترین شباهت ژنتیکی با والدین خود می‌باشند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از نشانگرمولکولی iPBS در ارزیابی خصوصیات مولکولی لاین‌های ژنتیکی در یک جمعیت اصلاحی و برنامه‌های به‌نژادی به‌ منظور ترسیم نقشه‌های ژنتیکی استفاده نمود.

علمی - پژوهشی

تأثیر امواج فراصوت و تنظیم‌کننده‌های رشد بنزیل‌آدنین و نفتالین استیک اسید بر ریزازدیادی درون‌ شیشه‌ای سوسن چلچراغ (.Lilium ledebourii Boiss)

زهرا عظیم زاده؛ مهدی محب الدینی؛ اسماعیل چمنی؛ ملیحه عرفانی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 11-20

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13439

چکیده

سوسن چلچراغ از گونه‌های خودروی جنس سوسن است که در بخش‌های شمالی ایران می‌روید. این گونه به‌عنوان یک گل جدید، دارای ارزش زینتی و پتانسیل اقتصادی بالایی، جهت عرضه در بازار جهانی می‌باشد. استفاده از روش‌های ... بیشتر سوسن چلچراغ از گونه‌های خودروی جنس سوسن است که در بخش‌های شمالی ایران می‌روید. این گونه به‌عنوان یک گل جدید، دارای ارزش زینتی و پتانسیل اقتصادی بالایی، جهت عرضه در بازار جهانی می‌باشد. استفاده از روش‌های کشت بافت می‌تواند امکان تولید گیاه را در سطح وسیع از تعداد کم نمونه میسر ‌سازد. کاربرد فراصوت به‌عنوان یک محرک فیزیکی به همراه تنظیم‌کننده‌‌های رشد به‌عنوان محرک شیمیایی می‌تواند در تکثیر این گیاه مؤثر باشد. بدین منظور ریزنمونه‌های فلس این گیاه پس از قرارگیری در حمام فراصوت، در محیط کشت MS حاوی غلظت‌های مختلف NAA و BA به تنهایی و یا به‌صورت ترکیب با یکدیگر کشت گردیدند. این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که در ترکیب‌های تیماری صفر، 01/0، 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت، 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA به‌علاوه 10 ثانیه و 1 میلی‌گرم در لیتر NAA به‌علاوه صفر، 5، 20 و 30 ثانیه فراصوت‌دهی بیشترین تعداد پیازچه را نسبت به شاهد داشتند. محیط کشت MS حاوی تیمار صفر میلی‌گرم در لیتر BA به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت دارای بیشترین تعداد پیازچه‌های باززایی شده بود. با این حال ترکیب تیماری 1/0 میلی‌گرم در لیتر BA به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت نیز ضمن داشتن تعداد پیازچه‌ی زیاد، پیازچه‌های درشت‌تری نیز داشت. بنابراین به نظر می‌رسد تیمار فراصوت در ترکیب با هورمون در محیط کشت بافت در تحریک پیازچه‌زایی در ریزنمونه فلس مؤثر است.

علمی - پژوهشی

تأثیر زئولیت بر ماده خشک ریشه و خصوصیات عملکردی گندم در خاک‌های آلوده به سلاح‌های جنگی و شیمیایی

علی آزوغ؛ سید کیوان مرعشی؛ تیمور بابائی نژاد

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 21-30

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13444

چکیده

امروزه با توجه به اثرات نامطلوب جنگ در جهان و به کارگیری سلاح‌های نامتعارف و آلودگی محیط‌زیست و بر هم‌زدن روابط خاک و گیاه و از سوی دیگر افزایش روزافزون جمعیت کشور و در نتیجه افزایش نیاز بیشتر به تولیدات ... بیشتر امروزه با توجه به اثرات نامطلوب جنگ در جهان و به کارگیری سلاح‌های نامتعارف و آلودگی محیط‌زیست و بر هم‌زدن روابط خاک و گیاه و از سوی دیگر افزایش روزافزون جمعیت کشور و در نتیجه افزایش نیاز بیشتر به تولیدات کشاورزی، لزوم استفاده از اراضی مناطق جنگی درتولید مواد غذایی ضروری می‌باشد. یکی از راه‌حل‌های مؤثر در مدیریت عملکرد گندم در این‌گونه مناطق تأمین سلامت گیاه و در نتیجه سلامت جامعه است. استفاده ازکانی زئولیت یکی از روش‌های پایش عناصر در خاک‌های آلوده می باشد. بدین منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح خاک، آلوده و غیرآلوده به سلاح‌های جنگی و چهار سطح زئولیت شامل صفر، 5/0، 5/1و 5/2 درصد وزنی بود. نتایج نشان داد که تأثیر تیمارهای زئولیت بر وزن خشک ریشه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار بود. وزن خشک ریشه در خاک‌ آلوده در بیشترین سطح کاربردی زئولیت 11/11 و در خاک غیرآلوده93/6 گرم درگلدان بود. همچنین اثر زئولیت بر وزن هزار دانه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار بود. بیشترین وزن هزار دانه در تیمار زئولیت 5/2 درصد خاک‌ آلوده و کم‌ترین مقدار در شرایط عدم کاربرد زئولیت در خاک غیرآلوده حاصل شد. در خاک‌های غیرآلوده اثر تیمار زئولیت بر تعداد دانه در سنبلچه و تعداد سنبلچه در سنبله غیرمعنی‌دار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که تأثیر زئولیت بر عملکرد دانه در خاک‌ آلوده و غیرآلوده معنی‌دار است. بیشترین عملکرد دانه در خاک‌ آلوده با کاربرد زئولیت 5/2 درصد (2/63 گرم در گلدان) و کم‌ترین مقدار در خاک غیرآلوده با عدم کاربرد زئولیت (8/8 گرم درگلدان) مشاهده گردید.

علمی - پژوهشی

تأثیر سطوح مختلف کلشی‌سین بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی زرین‌گیاه

علی اکبر زاهدی؛ بهمن حسینی؛ محمد فتاحی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 31-40

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.17279.1322

چکیده

القای پلی‌پلوئیدی یکی از ابزارهای مهم اصلاح گیاهان دارویی می‌باشد. چند برابر شدن کروموزوم‌ها در اثر پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و سیستم پرورش گیاهان شده ... بیشتر القای پلی‌پلوئیدی یکی از ابزارهای مهم اصلاح گیاهان دارویی می‌باشد. چند برابر شدن کروموزوم‌ها در اثر پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و سیستم پرورش گیاهان شده و در نهایت موجب تولید یک ژنوتیپ جدید می‌گردد. در این تحقیق، تیمار مریستم انتهایی با غلظت‌های مختلف کلشی‌سین (صفر، 05/0 ، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی به حجمی) در دو مرحله دو و چهار برگی گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.)، مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات سیتولوژیکی با استفاده از فلوسایتومتری افزایش تعداد کروموزوم از سطح دیپلوئید (2n=2x=20) به تتراپلوئیدی (2n=4x=40) را اثبات کرد. از مجموع 165 دانهال بازمانده، 27/7 درصد تتراپلوئید، 3/13 درصد میکسوپلوئید و بقیه دیپلوئید بودند. در گیاهان تتراپلوئید روزنه‌ها به‌طور قابل توجهی بزرگتر و شاخص روزنه بیشتر از گیاهان دیپلوئید بود. همبستگی منفی و معنی‌داری بین اندازه روزنه و ارتفاع گیاه، تعداد برگ و تعداد شاخه‌های جانبی به‌دست آمد. محتوای فلاونوئید کل در گیاهان دیپلوئید 28/1583 و در گیاهان تتراپلوئید 07/1890 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد تیمار 5/0 درصد کلشی‌سین می‌تواند به‌عنوان یک تیمار مؤثر در القای پلی‌پلوئیدی درD. kotschyi باشد.

علمی - پژوهشی

بررسی تنوع صفات مرفولوژیکی و عملکردی برخی کلون‌های مرزه رشینگری در شرایط اقلیمی دزفول

قاسم اقلیما؛ جواد هادیان؛ علیرضا مطلبی آذر

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 41-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13442

چکیده

چکیده گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانواده نعناعیان یکی از گونه‌های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می‌باشد. پس از غربالگری اولیه جمعیت‌های این ... بیشتر چکیده گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانواده نعناعیان یکی از گونه‌های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می‌باشد. پس از غربالگری اولیه جمعیت‌های این گیاه، 58 ژنوتیپ که سازگاری مناسبی به شرایط مزرعه داشتند انتخاب و کلون گردیدند. به‌ منظور بررسی صفات مرفولوژیکی و عملکردی این کلون‌ها در شرایط اقلیمی دزفول، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات مرفولوژیکی و عملکرد ی کلون‌ها در سال دوم کشت و در مرحله گلدهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در بین 58 کلون از نظر تمامی صفات در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. صفات ارتفاع بوته بین 83/27 تا 50/71 سانتی‌متر، وزن تر بوته بین 26/20 تا 71/289 گرم در بوته، وزن خشک گل و برگ بین 05/4 تا 83/62 گرم در بوته و عملکرد اسانس بین 07/0 تا 54/1 گرم در بوته در بین کلون‌ها متنوع بود. همبستگی مثبت معنی‌دار بین صفت وزن برگ و گل با صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، عرض برگ، سطح مقطع بوته، وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه و عملکرد اسانس مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، 58 کلون مرزه رشینگری در دو گروه اصلی قرار گرفتند. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که سه عامل اول توانستند 62/70 درصد از کل واریانس را توجیه نمایند. کلون‌های Z28، Z19، K48، E7، H82، F14، G48 از نظر صفات وزن برگ و گل خشک و عملکرد اسانس در بین کلون‌ها، برتر بودند و برای کشت تجاری در منطقه دزفول توصیه می شوند.

علمی - پژوهشی

بررسی کمیت و کیفیت اسانس اندام‌های مختلف برازمبل (Perovskia abrotanoides)در رویشگاه طبیعی استان خراسان شمالی

سیدحسین پورحسینی؛ محمدحسین میرجلیلی؛ صمد نژاد ابراهیمی؛ علی سنبلی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 53-62

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13446

چکیده

برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای ... بیشتر برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای روماتیسمی، بیماری سالک، اثرات ضد‌درد، خنک‌کننده، و ضدالتهاب، استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر، اندام‌های مختلف (برگ، گل و ساقه) برازمبل از رویشگاه طبیعی چمن بید (استان خراسان شمالی) برداشت و پس از اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، توسط دستگاه گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی، از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات اسانس بررسی شدند. میانگین محتوای اسانس اندام‌های مختلف به‌ترتیب 0/1، 3/2 و 7/0 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل و ساقه به‌دست آمد. در مجموع 39، 32 و 35 ترکیب که 4/99، 8/99 و 7/98 درصد از کل ترکیب‌های اسانس برگ، گل و ساقه بودند، شناسایی شد. آلفابیسابلول (29–6/2 درصد)، 1و 8 سینئول (5/16–4/11 درصد)، کامفور (21–1/10 درصد)، آلفاپینن (2/16–9/1 درصد) و دلتا3کارن (3/11 – 4/7 درصد)، از ترکیب‌های عمده اسانس بودند. اسانس برگ غنی از سزکوئی‌ترپن‌های اکسیژنه و اسانس گل و ساقه غنی از مونوترپن‌های اکسیژنه بودند. گل برازمبل، پتانسیل تولید اسانس بالاتری نسبت به سایر اندام‌ها داشت. محتوای آلفابیسابلول برگ، 11 برابر محتوای آن در دیگر اندام‌ها بود.کامفور و 1و 8 سینئول، ترکیب‌های غالب اسانس در گل و ساقه بودند. در مجموع، از تنوع ترکیب‌های اسانس اندام‌های گیاه، جهت پیشبرد اهداف اصلاحی به‌نژادگران در صنایع دارویی، آرایشی-بهداشتی و غذایی، می‌توان استفاده نمود.

علمی - پژوهشی

بررسی اثر قطع آبیاری و کاربرد هورمون براسینواستروئید قبل از برداشت بر خصوصیات کمی و کیفی پیاز بلوچستان (Alium sepa cv. Baluchestan) در ایرانشهر

علیرضا پرکاسی؛ فرشته کامیاب

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 63-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13445

چکیده

به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و هورمون 24- اپی براسینولید قبل از برداشت بر خصوصیات پیاز بلوچستان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور آزمایشی شامل قطع آبیاری به‌عنوان ... بیشتر به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و هورمون 24- اپی براسینولید قبل از برداشت بر خصوصیات پیاز بلوچستان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور آزمایشی شامل قطع آبیاری به‌عنوان کرت اصلی در سه سطح (یک، دو و سه هفته قبل از برداشت) و محلول‌پاشی هورمون به‌عنوان کرت فرعی در چهار سطح (صفر‌، 5/0‌، 75/0 و 1 میکرو مولار) اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل قطع آبیاری و کاربرد هورمون بر صفات ارتفاع بوته، تعداد فلس و قطر پیاز معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد در تیمار قطع آبیاری یک هفته قبل از برداشت در حدود 39 تن در هکتار و همچنین کاربرد 75/0 میکرو مولار هورمون در حدود 42 تن در هکتار مشاهده شد و کمترین عملکرد در قطع آبیاری سه هفته قبل از برداشت در حدود 36 تن در هکتار و تیمار بدون هورمون در حدود 33 تن در هکتار به‌دست آمد. بیشترین طول دوره انبارمانی در تیمار قطع آبیاری دو هفته قبل از برداشت حدود 60 روز و در تیمار کاربرد هورمون با غلظت 75/0 میکرو مولار هورمون حدود 50 روز مشاهده و کمترین طول دوره انبارمانی در قطع آبیاری یک هفته قبل از برداشت حدود 33 روز و تیمار بدون هورمون حدود 43 روز به دست آمد. بنابراین کاربرد 75/0 میکرو مولار -24 اپی براسینولید به‌ منظور بشترین عملکرد و قطع آبیاری دو هفته قبل از برداشت به ‌منظور بیشترین عمر انباری در پیاز پیشنهاد می‌گردد.

علمی - پژوهشی

ارزیابی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی میوه‌ی نارنگی‌های جدید نوشین (Citrus reticulata cv. Noushin) و شاهین (Citrus reticulata cv. Shahin) طی زمان‌های مختلف برداشت

جواد فتاحی‌مقدم؛ سیده الهام سیدقاسمی؛ کاظم نجفی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 77-90

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13441

چکیده

در این پژوهش شاخص‌‌های کیفی رسیدن میوه دو رقم جدید نوشین و شاهین (حاصل از دورگ‌گیری نارنگی و پرتقال) روی پایه نارنج طی دو سال (1394-1393) در پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری (رامسر) بررسی گردید. از ... بیشتر در این پژوهش شاخص‌‌های کیفی رسیدن میوه دو رقم جدید نوشین و شاهین (حاصل از دورگ‌گیری نارنگی و پرتقال) روی پایه نارنج طی دو سال (1394-1393) در پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری (رامسر) بررسی گردید. از نارنگی شاهین از آبان تا اسفند و از نارنگی نوشین از آبان تا دی به‌صورت ماهیانه نمونه‌گیری شد. نتایج نشان داد اندازه میوه،‌‌ میانگین قطرهای حسابی، هندسی و هم‌ساز در هر دو رقم طی برداشت‌های بعدی نسبت به برداشت اول تغییر معنی‌داری (01/0 p<) نداشت. بین میزان کرویت میوه و میانگین قطرهای حسابی، هندسی و معادل همبستگی مثبت وجود داشت. میوه‌ی شاهین ضریب رعنایی بالا (پخ‌تر)، کرویت کمتر و چگالی کمتر از یک داشت. دانسیته میوه نسبت به زمان برداشت روندی افزایشی داشت. رنگ سبز پوست نارنگی نوشین در آذر و نارنگی شاهیندر اوایل دی به نارنجی تغییر کرد. نسبت TSS:TAدر میوه نوشین در آبان (81/9) و در میوه شاهین (32/8) در دی به حد نصاب برداشت رسید. شاخص تکنولوژی در هر دو رقم تغییر معنی‌داری طی دفعات برداشت نداشت (01/0 p<) لیکن نارنگی شاهین شاخص تکنولوژی (متوسط 50 درصد) بالایی داشت. متوسط ضخامت پوست نارنگی‌های نوشین و شاهین به‌ترتیب 3 و 2 میلی‌متر بود و تغییر معنی‌داری (01/0 p<) طی زمان‌های مختلف برداشت نکرد. در رقم نوشین تعداد بذر در دامنه 19 تا 27 عدد و در رقم شاهین در دامنه 15 تا 35 عدد بود که هر دو در گروه پربذر قرار گرفتند. به‌طورکلی نارنگی نوشین و شاهین به‌ترتیب به‌عنوان ارقامی زودرس و میان‌رس دارای ویژگی‌های کیفی مناسب مصرف در بازار مرکبات ایران هستند.

علمی - پژوهشی

اثر ترکیبات هورمونی مختلف بر ریزازدیادی پانزده رقم ژربرا (Gerbera jamesonii Bolus ex Hooker f.)

سیده مهدیه خرازی؛ احمد شریفی؛ فاطمه کیخا آخر؛ عبدالرضا باقری؛ مریم مرادیان

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 91-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13443

چکیده

ژربرا یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی می‌باشد که به‌صورت گل بریده و گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های معمول تکثیر کارایی تامین تقاضای جهانی برای این گیاه زینتی را ندارد. لذا عمومی‌ترین ... بیشتر ژربرا یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی می‌باشد که به‌صورت گل بریده و گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های معمول تکثیر کارایی تامین تقاضای جهانی برای این گیاه زینتی را ندارد. لذا عمومی‌ترین سیستم برای ازدیاد تجاری ژربرا، ریزافزایی می‌باشد. در این پژوهش، اثر تیمارهای هورمونی مختلف و رقم بر تکثیر و ریشه‌زایی ریزنمونه نوک شاخساره پانزده رقم ژربرا مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله تکثیر از محیط کشت MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BA و یا KIN در ترکیب با 1/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون IAA و یا محیط کشت فاقد هورمون، 3 درصد ساکارز، 8 گرم ‌در ‌لیتر آگار استفاده گردید و جهت ریشه‌زایی گیاهچه‌های تکثیر شده از محیط کشت½ MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر IBA، IAA، 2IP و یا محیط کشت ½ MSفاقد هورمون، 3 درصد ساکارز، 8 گرم ‌در ‌لیتر آگار استفاده شد. نتایج نشان داد که در مرحله تکثیر، در کلیه ارقام مورد مطالعه، محیط کشت حاوی هورمون بنزیل آدنین منجر به بیشترین پرآوری شاخساره گردید. همچنین نتایج نشان داد که ریشه‌زایی شاخساره‌های ژربرا تحت تأثیر رقم قرار گرفت و ترکیب هورمونی مناسب جهت ریشه‌زایی پانزده رقم ژربرا متفاوت بود. با این حال نکته قابل توجه در مرحله ریشه‌زایی، قابلیت سازگاری مناسب گیاهچه‌های تکثیر شده می‌باشد. در محیط کشت ½ MS، تعداد و طول ریشه‌های تولیدی در حد متوسط سایر تیمارها قرار داشت ولی با این حال گیاهچه‌های تولید شده در این محیط کشت، قابلیت سازگاری مطلوبی داشتند و علاوه بر این، هزینه مازاد جهت مصرف هورمون‌های ریشه‌زایی مصرف نگردید و هزینه تولید تجاری کاهش یافت. لذا کاربرد این محیط کشت جهت ریشه‌زایی ارقام مختلف ژربرا توصیه می‌گردد. در نهایت سازگاری گیاهچه‌های تولید شده در بستر کشت حاوی کوکوپیت و پرلیت با موفقیت 95 درصد انجام شد.

علمی - پژوهشی

بهینه‌سازی شرایط باززایی گل راعی Hypericum perforatum در کشت درون شیشه‌ای

زینب پارسامنش؛ فرشته بیات؛ محمد هدایت

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، صفحه 103-113

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13440

چکیده

گل راعی (Hypericum perforatum گیاهی دارویی با خواص مهمی چون ضد افسردگی، ضد ویروسی و ضد باکتری می‌باشد. به منظور مطالعه القاء کالوس رد ریز نمونه‌های گل راعی آزمایشی در سال 94- 1393 بر روی ریزنمونه‌های برگ و شاخساره ... بیشتر گل راعی (Hypericum perforatum گیاهی دارویی با خواص مهمی چون ضد افسردگی، ضد ویروسی و ضد باکتری می‌باشد. به منظور مطالعه القاء کالوس رد ریز نمونه‌های گل راعی آزمایشی در سال 94- 1393 بر روی ریزنمونه‌های برگ و شاخساره گل راعی در غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد در محیط کشت MS انجام شد. جهت ایجاد شاخساره از تنظیم‌کننده رشد BA (با غلظت‌های صفر، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و Kin (با غلظت‌های صفر، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و به ‌منظور تولید ریشه از IBA (با غلظت‌های صفر، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) استفاده شد. پس از گذشت 4 هفته روند القاء کالوس، تولید شاخساره و ریشه‌زایی در نمونه‌ها بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد کالوس از نظر تعداد ریزنمونه برگ در تیمار حاوی 3/0 میلی‌گرم در لیتر 2، 4-D حاصل شد. بیشترین تعداد کالوس از نظر وزن توده کالوس را ریزنمونه تک گره در محیط کشت حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر BA به همراه 1/0 میلی‌گرم در لیتر 2، 4-D به خود اختصاص داد. همچنین بیشترین تعداد شاخساره و بلندترین طول شاخساره تولید شده از کالوس به‌ترتیب در محیط‌های کشت حاوی یکمیلی‌گرم در لیتر BA به همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر Kinو 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA به همراه یکمیلی‌گرم در لیتر Kin حاصل شدند. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد شاخساره‌های گل راعی برای تولید ریشه نیازی به تنظیم‌کننده‌های رشد بیرونی ندارند.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

دوره و شماره: دوره 40، شماره 4، اسفند 1396، صفحه 1-135

بررسی خصوصیات مولکولی جمعیت نوترکیب اینبرد برنج با استفاده از نشانگر رتروترانسپوزونی iPBS

چکیده

تأثیر امواج فراصوت و تنظیم‌کننده‌های رشد بنزیل‌آدنین و نفتالین استیک اسید بر ریزازدیادی درون‌ شیشه‌ای سوسن چلچراغ (.Lilium ledebourii Boiss)

چکیده

تأثیر زئولیت بر ماده خشک ریشه و خصوصیات عملکردی گندم در خاک‌های آلوده به سلاح‌های جنگی و شیمیایی

چکیده

تأثیر سطوح مختلف کلشی‌سین بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی زرین‌گیاه

چکیده

بررسی تنوع صفات مرفولوژیکی و عملکردی برخی کلون‌های مرزه رشینگری در شرایط اقلیمی دزفول

چکیده

بررسی کمیت و کیفیت اسانس اندام‌های مختلف برازمبل (Perovskia abrotanoides)در رویشگاه طبیعی استان خراسان شمالی

چکیده

بررسی اثر قطع آبیاری و کاربرد هورمون براسینواستروئید قبل از برداشت بر خصوصیات کمی و کیفی پیاز بلوچستان (Alium sepa cv. Baluchestan) در ایرانشهر

چکیده

ارزیابی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی میوه‌ی نارنگی‌های جدید نوشین (Citrus reticulata cv. Noushin) و شاهین (Citrus reticulata cv. Shahin) طی زمان‌های مختلف برداشت

چکیده

اثر ترکیبات هورمونی مختلف بر ریزازدیادی پانزده رقم ژربرا (Gerbera jamesonii Bolus ex Hooker f.)

چکیده

بهینه‌سازی شرایط باززایی گل راعی Hypericum perforatum در کشت درون شیشه‌ای

چکیده