نوع مقاله : علمی پژوهشی - گیاهان صنعتی

نویسندگان

• احمد نوش کام ¹
• سعید صادق زاده حمایتی ²
• سعید یاراحمدی ³
• محمد سعید حسنوندی ¹

¹ استادیار، بخش تحقیقات چغندر قند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول،

² هیأت علمی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند

³ استادیار، ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

کشت پاییزه چغندرقند یکی از راهکار‌های مهم استفاده از بارندگی‌های فصلی و صرفه‌جویی در مصرف آب است، اما کشت پاییزه در بسیاری از مناطق با مشکل ساقه‌روی و بیماری لکه برگی سرکوسپورایی مواجه است که تأثیر نامطلوبی بر عملکرد کمی و کیفی دارند. پژوهش حاضر باهدف بررسی 16 رقم از نظر مقاومت به ساقه روی و بیماری سرکوسپورا و نیز عملکرد کمی و کیفی بالا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در استان‌های خوزستان (منطقه دزفول) و گلستان (منطقه گنبدکاووس) در سال زراعی 1402-1401 انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس در منطقه دزفول نشان داد که ارقام از نظر تمامی صفات به غیر از میزان ساقه روی و درصد قند ناخالص تفاوت معنی‌داری با هم دارند. مقایسه میانگین ارقام در دزفول نشان داد که بیش‌ترین عملکرد شکر سفید در ارقام وانیلا (6/10 تن در هکتار) و ولگا (49/9 تن در هکتار)، بیش‌ترین عملکرد ریشه (10/83 تن در هکتار) در رقم وانیلا و سیبلیوس (81/79 تن در هکتار)، بیشترین درصد قند خالص در ارقام ولگا (77/13 درصد)، فلیکستر (36/13 درصد) وآلگار (26/13 درصد) مشاهده شد. ارقام ولگا (83/1 میلی اکی‌والان) و بالزان (89/1 میلی اکی‌والان) دارای کمترین میزان سدیم، ارقام ولگا (55/2 میلی اکی‌والان)، آلگرا (56/2 میلی اکی‌والان) دارای پایین‌ترین مقدار پتاسیم و ارقام آلگرا (94/2 میلی اکی‌والان)، آلگار (43/3 میلی اکی‌والان)، پگاز (35/3 میلی اکی‌والان) وکونتنتا (09/3 میلی اکی‌والان) از کمترین مقادیر نیتروژن آمینه برخوردار بودند. ارقام ولگا (46/86 درصد)، بالزان (36/83 درصد)، لوداتا (33/83 درصد)، سیموس (25/83 درصد) و فلیکستر (16/83 درصد) دارای راندمان استحصال شکر بیشتر بودند. از میان ارقام، تنها یک رقم (کازابلانکا) دارای واکنش نیمه مقاوم در برابر بیماری سرکوسپورا بود و سایر ارقام، واکنشی در محدوده نیمه حساس تا حساس نشان دادند. در دزفول، میزان ساقه روی در تمام ارقام صفر بود. درحالی‌که درصد ساقه روی در شاهد حساس84/36 بود؛ بنابراین می‌توان گفت که شرایط برای ساقه روی تا حدودی مساعد بوده است؛ ولی ارقام در منطقه دزفول باتوجه‌به شرایط آب‌وهوایی در طول فصل رشد مقاومت نشان داده‌اند. نتایج تجزیه واریانس در گنبدکاووس نشان داد که اثر رقم بر تمامی صفات به غیر از عملکرد ریشه و میزان سدیم معنی‌دار بود. مقایسه میانگین ارقام نشان داد که بیشترین عملکرد شکر سفید در ارقام ولگا (26/10 تن در هکتار) و آلگار (21/9 تن در هکتار)، بیشترین درصد قند ناخالص متعلق به ارقام ولگا (33/17 درصد)، کونتنتا (28/17 درصد)، سیموس (24/17 درصد)، وانیلا (13/17 درصد)، فلیکستر (11/17 درصد) و بالاترین درصد قند خالص در ارقام ولگا (87/14 درصد)، سیموس (27/14 درصد) وانیلا (96/13 درصد) و کونتنتا (94/13 درصد) مشاهده گردید. رقم ولگا (73/4 میلی اکی‌والان) دارای کمترین مقدار پتاسیم و سایر ارقام دارای مقدار پتاسیم بالایی (بیش از 5 میلی اکی‌والان) بودند. به‌غیراز ارقام اکسالید (03/2 میلی اکی‌والان)، لوداتا (72/1 میلی اکی‌والان) و بالزان (7/1 میلی اکی‌والان) که مقادیر نیتروژن آمینه بالایی دارند سایر ارقام از کمترین مقدار نیتروژن آمینه (کمتر از 5/1 میلی اکی‌والان) برخوردار بودند. بیشترین میزان ضریب استحصال متعلق به رقم ولگا (56/85 درصد) بود. نتایج نشان داد که اکثریت ارقام واکنشی در محدوده مقاوم تا نیمه مقاوم در برابر بیماری سرکوسپورا دارند و دو رقم بالزان و وانیلا دارای واکنش مقاومت کامل بودند. حداقل میزان ساقه‌روی در منطقه گنبد در ارقام بالزان (32/3 درصد)، آکسالید (62/3 درصد)، سیبلیوس (96/3 درصد) و کاردامون (14/4 درصد) مشاهده گردید درحالی‌که درصد ساقه روی در شاهد حساس 4/93 درصد بود. باتوجه‌به نتایج می‌توان گفت که شرایط محیطی دزفول برای ایجاد و استقرار بیماری سرکوسپورا ارقام مساعدتر و شرایط محیطی منطقه گنبدکاووس برای بروز میزان ساقه روی ارقام مساعدتر بوده است و برای بررسی میزان مقاومت به ساقه روی و بیماری سرکوسپورا در ارقام چغندرقند پاییزه، ضمن انتخاب رقم مقاوم، شرایط محیطی منطقه نیز مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

• آب
• عملکرد شکر
• عملکرد ریشه
• درصد قند

موضوعات

• A: گیاهان صنعتی

عنوان مقاله [English]

Study of quantitative and qualitative traits and resistance to bolting and Cercospora disease of new sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivars in autumn cultivation

نویسندگان [English]

• Ahmad nooshkam ¹
• Said sadeghzadeh hemayati ²
• Said Yarahmadi ³
• Mohamad Said Hasanvandi ¹

¹ Assistant professor, Sugar beet Research Department, Safiabad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education & Extension Organization (AREEO), Dezful, Iran.

² Associate Professor, Sugar Beet Seed Institute (SBSI)- Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREOO), Karaj, Iran.

³ Assistant professor, Gonbad Agricultural Research Station, Golestan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization,Gonbad, Iran.

چکیده [English]

Introduction
Autumn cultivation has been proposed as a strategy to capitalize on seasonal rainfall and reduce water consumption. However, this approach has faced challenges with Cercospora disease and bolting across various regions.
Materials and Methods
Therefore, Considering the occurrence of bolting phenomenon and Cercospora leaf spot disease which have an adverse effect on the quantitative and qualitative yield of autumn sugar beet, this study was done in order to investigate the number of 16 sugar beet cultivars in terms of resistant to bolting and Cercospora leaf spot and higher quantitative and qualitative yield in a randomized complete block design with four replications in Khuzestan province (Dezful region) and Golestan province (Gonbad-e Kavus region) in the 2022-2023 crop year. The bolting percentage was zero in the Dezful region, and for this reason, this trait was not included in the analysis of variance.
Results and Discussion
Analysis of variance in Dezful region showed that the cultivars have significant differences in terms of all the traits except the amount of bolting and sugar content.The Mean comparison of cultivars showed that the highest yield of white sugar was found in Vanilla cultivars (10.60 t. ha-1) and Volga (9.49 t. ha-1), the highest root yield (83.10 t. ha-1) was observed in Vanilla and Sibelius varieties (79.81 t. ha-1), the highest White sugar content in Volga (13.77 %), Flixter (13.36 %) and Algar varieties (13.26 %) was observed in Dezful region. regarding impurities in the roots, the varieties Volga (1.83 meq.100 g-1 pulp) and Balzan (1.89 meq.100 g-1 pulp) had the lowest sodium, while Volga (2.55 meq.100 g-1 pulp), Alegra (2.56 meq.100 g-1 pulp) cultivars hade the lowest potassium levels. The lowest amino nitrogen levels were found in Allegra (2.94 meq.100 g-1 pulp), Algar (3.43 meq.100 g-1 pulp), Pegaz (3.35 meq.100 g-1 pulp) and Contenta (3.09 meq.100 g-1 pulp). As for sugar extraction efficiency, Volga (86.46%), Balzan (83.36%), and Lodata (83.33%) had the highest efficiencies. Among the varieties, only one (Casablanca) exhibited a semi-resistant reaction (a score of 3.88 out of 9) to Cercospora disease, while the others showed reactions ranging from semi-sensitive to sensitive (scores above 4). In Dezful, no bolting was observed in any of the cultivars, while the sensitive control exhibited 36.84% bolting. Therefore, it can be concluded that while conditions were somewhat favorable for bolting, the varieties demonstrated resistance due to the climatic conditions during the growing season.
In the Gonbade- Kavus region, the analysis of variance showed that the effects of cultivar on all traits was significant except root yield and sodium content. The mean comparison of varieties indicated that the highest white sugar yield was found in the varieties Volga (10.26 t. ha-1) and Algar (9.21 t. ha-1), while the highest sugar content was in Volga (17.33%), Contenta (17.28%), Sy_muse (17.24%), Vanilla (17.13%), and Flickster (17.11%). The highest white sugar content was found in Volga (14.87%), Sy_muse (14.27%), Vanilla (13.96%), and Contenta (13.94%). Regarding root impurities, Volga (4.73 meq.100 g-1 pulp) had the lowest potassium, and other varieties had higher potassium levels (above 5 meq.100 g-1 pulp). Except for the varieties Oxalide (2.03 meq.100 g-1 pulp), Laudata (1.72 meq.100 g-1 pulp), and Balzan (1.77 meq.100 g-1 pulp), which had high amino nitrogen levels, the rest of the varieties had low amino nitrogen (below 1.5, 100 g-1 pulp). The highest sugar extraction efficiency was observed in Volga (85.56%). In terms of resistance to Cercospora disease, most varieties exhibited resistance to semi-resistance, with two varieties, Balzan and Vanilla, showing complete resistance. The lowest bolting percentages were observed in Balzan (3.32%), Oxalide (3.62%), Sibelius (3.96%), and Cardamone (4.14%), while the sensitive control showed a bolting percentage of 93.415%.
Conclusion
Thus, it appears that Dezful's environmental conditions are more conducive to the development and establishment of Cercospora disease than those of Gonbad-e Kavus. In Gonbade Kavus region, the environmental conditions for bolting have been more favorable than in Dezful region. In order to study the bolting and Cercospora disease in autumn sugar beet, while choosing a suitable cultivar resistant to bolting and Cercospora disease, the environmental conditions of the region are also very important.

کلیدواژه‌ها [English]

• Root yield
• Sugar yield
• Sugar Content
• Water