نوع مقاله : علمی پژوهشی - علوم علف های هرز

نویسندگان

• امیر علی کاوند ¹
• احمد زارع ²
• امین لطفی جلال آبادی ³

¹ دانشگاه

² دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

³ هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

بخش عمده‌ای از روش کاشت برنج در دنیا به دلیل کمبود نیروی کار، و همچنین صرفه‌جویی در مصرف میزان آب یا عدم دسترسی به آب کافی به صورت خشکه‌کاری می‌باشد. یکی از معایب روش خشکه‌کاری آلودگی شدید به علف‌های‌هرز می‌باشد که در صورت عدم کنترل علف‌های‌هرز منجر به کاهش شدید عملکرد می‌گردد. بنابراین استفاده از روش‌های مختلف به‌ویژه روش زراعی در کنار روش شیمیایی می‌تواند در مدیریت تلفیقی علف‌های‌هرز مؤثر باشد. بر این اساس، آزمایشی به صورت فاکتوریل (سه عامل) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1401 در منطقۀ میان‌آب شوش انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح مقدار بذر مصرفی (90، 120، 150 و 180 کیلوگرم در هکتار)، فاکتور دوم شامل سه رقم برنج (عنبربو، شیرودی و ضیغمی) و فاکتور سوم، علف‌کش (کاربرد علف‌کش بیس پیریباک سدیم و عدم کاربرد علف‌کش) بود. وزن خشک علف‌های‌هرز درنه (Echinochloa colonum)، پوشینک برنجی (Leptochloa fusca)، صفات تعداد دانه در پانیکول، درصد پوکی و عملکرد دانه محاسبه و مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین برهم‌کنش مقادیر بذر مصرفی و ارقام مختلف برنج نشان داد که بیشترین وزن خشک درنه (5/78 گرم در مترمربع) مربوط به تیمار بذر مصرفی 90 کیلوگرم در هکتار در رقم عنبربو و کمترین وزن خشک درنه(26/12 گرم در مترمربع) مربوط به رقم ضیغمی در شرایط بذر مصرفی 180 کیلوگرم در هکتار ثبت گردید. درصد کاهش وزن خشک درنه در ارقام عنبربو، شیرودی و ضیغمی در تیمار مقدار بذر مصرفی 180 کیلوگرم در هکتار نسبت به 90 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 60، 65 و 82 درصد به دست آمد. همچنین برهم‌کنش مقادیر بذر مصرفی و تیمار علف‌کش نشان داد که در شرایط کاربرد و عدم کاربرد علف‌کش، بیشترین وزن خشک درنه (22 و 124گرم در مترمربع) در مقادیر بذر مصرفی 90 کیلوگرم در هکتار و کمترین وزن خشک درنه (3 و 41 گرم در مترمربع) در 180 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مشاهده گردید. نتایج نشان داد که علف‌کش بیس پیریباک سدیم بر کنترل پوشینک برنجی موفق نبود و وزن خشک این علف‌هرز، با افزایش مقدار بذر مصرفی کاهش معنی‌داری داشت. تعداد دانه در پانیکول در ارقام شیرودی و ضیغمی در تیمار مقادیر بذر مصرفی 120 و 150 کیلوگرم در هکتار نسبت به 180 کیلوگرم در هکتار بیشتر بود. نتایج برهم‌کنش ارقام و تیمارهای علف‌کش نشان داد که بیشترین تعداد دانه در پانیکول (80 دانه در پانیکول) مربوط به رقم شیرودی و در شرایط کاربرد علف‌کش بود. نتایج درصد پوکی دانه نشان داد که بیشترین درصد پوکی(72/31 درصد) مربوط به رقم ضیغمی در تیمار بذر مصرفی 180 کیلوگرم در هکتار و کمترین (98/14 درصد) در رقم شیرودی در تیمار بذر مصرفی 120 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در مقادیر بذر مصرفی پایین (90 کیلوگرم در هکتار) به دلیل افزایش رقابت علف‌های هرز و در تیمار 180 کیلوگرم در هکتار نیز به دلیل افزایش رقابت درون گونه‌ای، سبب افزایش درصد پوکی دانه نسبت به مقادیر بذر مصرفی 120 و 150 کیلوگرم در هکتار گردید. درصد کاهش پوکی دانه در تیمار مقدار بذر مصرفی 150 کیلوگرم در هکتار در رقم عنبربو و ضیغمی نسبت به تیمار مقدار بذر مصرفی 90 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 38 و 27 درصد بود. نتایج برهم‌کنش مقدار بذر مصرفی و ارقام مختلف برنج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4194 و 4119 کیلوگرم در هکتار) مربوط به رقم شیرودی در تیمارهای مقدار بذر مصرفی 150 و 180 کیلوگرم در هکتار هکتار و کمترین عملکر دانه (1468 کیلوگرم در هکتار) مربوط به رقم ضیغمی در مقدار بذر مصرفی 90 کیلوگرم در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها

• تعداد دانه در پانیکول
• درصد پوکی دانه
• رقم برنج
• کاربرد علف‌کش
• وزن خشک علف‌هرز

موضوعات

• A: علوم علف های هرز

عنوان مقاله [English]

The role of rice cultivars (Oryza sativa L) and seed rates in integrated weed management under direct-seeded rice conditions in Khuzestan province

نویسندگان [English]

• amir ali kavand ¹
• ahmad zare ²
• amin lotfi jalal- abadi ³

¹ university

² Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan. Bavi, Mollasani, Iran

³ Assistant Professor, Dept. of Production Engineering and Plant Genetics,Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzesta

چکیده [English]

Abstract

Introduction

A significant portion of rice cultivation methods worldwide is conducted through direct seeded rice (DSR) due to labor shortages and the need to conserve water or lack of sufficient water access. One of the disadvantages of direct seeded rice method is severe weed infestation, which, if not controlled, can lead to a significant reduction in yield. Therefore, the use of various methods, especially cultural methods alongside chemical methods, can be effective in integrated weed management.

Materials and methods

An experiment was conducted based on a factorial design within a completely randomized block design (RCBD) with three replications in 2022 growing season in the Mianab region Shush, Iran. The first factor included four seed rates (90, 120, 150, and 180 kg ha-1), the second factor included three rice cultivars (Anbarboo, Shiroodi, and Zeighami), and the herbicide treatment (application of bispyribac-sodium herbicide and no herbicide application). Dry weight of jungle-rice (Echinochloa colona (L.) Link) and Bearded Sprangletop Leptochloa fusca (L.) Kunth), the number of grains per panicle, the percentage of empty grains and grain yield were calculated and analyzed.

Result and Discussion:

The results of the mean comparison of the interaction effects of seed rates and different rice cultivars indicated that the highest dry weight of jungle-rice (78.5 g•m⁻²) was related to the 90 kg ha-1 seed rate treatment in the Anbarboo cultivar and the lowest (12.26 g•m⁻²) was related to the Zeighami cultivar under the 180 kg ha-1 seed rate conditions. The percentage reduction in dry weight of jungle-rice in the Anbarboo, Shiroodi, and Zeighami cultivars, when treated with a seed rate of 180 kg ha-1 compared to a seed rate of 90 kg ha-1, was 60%, 65%, and 82%, respectively. Additionally, the interaction effects of seed rates and herbicide treatments revealed that under both herbicide application and non-application conditions, the highest dry weight of jungle-rice (22 and 124 g•m⁻²) was observed at the 90 kg ha-1 seed rate and the lowest (3 and 41 g•m⁻²) at 180 kg ha-1 respectively. The results showed that bispyribac-sodium herbicide was not successful in controlling Bearded Sprangletop, and the dry weight of this weed significantly decreased with increasing seed rate. The number of grains per panicle in the Shiroodi and Zeighami cultivars was higher in the 120 and 150 kg ha-1 seed rate treatments compared to the 180 kg ha-1 treatment. The interaction effects of cultivars and herbicide treatments also showed that the highest number of grains per panicle was related to the Shiroodi cultivar under herbicide application conditions (80 grains per panicle). At lower seed rates (90 kg ha-1), due to increased weed competition, and at the seed rate of 180 kg/ha, due to increased intraspecific competition, the percentage of empty grain increased compared to seed rates of 120 and 150 kg ha-1. The percentage reduction in empty grain at the seed rate of 150 kg ha-1 in the Anbarboo and Zeighami cultivars compared to the seed rate of 90 kg ha-1 was 38% and 27%, respectively. The results of the interaction between seed rate and different rice cultivars showed that the highest grain yield (4194 and 4119 kg ha-1) was related to the Shiroodi cultivar at seed rates of 150 and 180 kg ha-1, respectively. In contrast, the lowest grain yield (1468 kg ha-1) was observed in the Zeighami cultivar at a seed rate of 90 kg ha-1.

Conclusion

Therefore, based on the results, the optimal treatment was the application of the Shiroodi cultivar with a seed rate of 120 to 150 kg ha-1 under herbicide application conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Herbicide application
• Number of grains per panicle
• Percentage of empty grains
• Rice cultivar
• Weed dry weight