نوع مقاله : علمی پژوهشی - تنش محیطی یا زیستی

نویسندگان

• قباد محمدپور ¹
• سلیم فرزانه ¹
• سعید خماری ¹
• سیده یلدا رئیسی ساداتی ²
• رئوف سید شریفی ¹
• بهروز اسماعیل پور ³
• کیانوش آذرشب ⁴

¹ گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³ گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

⁴ علوم و مهندسی باغبانی، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی، کرمانشاه، ایران

چکیده

کینوا به جهت میزان پروتئین بالا، تعادل اسید آمینه‌های ضروری مانند لیزین و تریپتوفان گیاهی با ارزش غذایی فراوان می‌تواند یک جایگزین مناسب برای برنج باشد، لذا توسعه و کشت این محصول بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی‌که کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و میزان تبخیر و تعرق بیشتر از میزان بارندگی می‌باشد، محصولات کاشته شده به‌خصوص در آخر فصل دچار تنش خشکی می‌شوند، لذا کاربرد کودهای طبیعی از جمله عصاره جلبک دریایی و هیومیک اسید می‌توانند در تعدیل اثر تنش مناسب باشند. این آزمایش به‌منظور ارزیابی برخی شاخص‌های بیوشیمیایی کینوا در شرایط قطع آبیاری در دو مکان با اقلیم گرم (قصرشیرین) و اقلیم سرد (دالاهو) در استان کرمانشاه به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 1397-1398 اجرا گردید. کرت‌های اصلی تیمار آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای گلدهی و نیز شروع دانه‌بندی) بود و کرت‌های فرعی محلول‌پاشی در پنج سطح عصاره جلبک دریایی در دو سطح (5/2 گرم در لیتر و 57/3 گرم در لیتر)، هیومیک اسید در دو سطح (75/3 گرم در لیتر و 5 گرم در لیتر) به همراه یک تیمار شاهد (محلول‌‌پاشی با آب خالص) بودند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری موجب کاهش غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید، میزان پروتئین و محتوای نسبی آب برگ گیاه کینوا در مقایسه با آبیاری کامل گردید. همچنین در شرایط تنش، محتوای پرولین و نشت الکترولیت مواد از غشای سلولی، فعالیت آنزیم‌های آنتی-اکسیدان سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و پر اکسیداز افزایش یافت. کاربرد عصاره جلبک دریایی و هیومیک اسید موجب کاهش اثر قطع آبیاری شد، به‌طوری که بیشترین میزان کلروفیل a (760/1 میلی‌گرم بر گرم)، کلروفیل b (989/0 میلی‌گرم بر گرم)، کاروتنوئید (291/0 میلی‌گرم بر گرم)، پروتئین (40/1 میلی‌گرم بر گرم) و محتوای نسبی آب در محلول‌پاشی7 5/3 گرم در لبتر عصاره جلبک دریایی به‌دست آمد. اثرات قطع آبیاری در مکان گرمسیر قصرشیرین بیشتر بود و بیشترین تأثیر تنش خشکی در مرحله قطع آبیاری در ابتدای گلدهی مشاهده گردید. به‌طور کلی این یافته‌‌ها نشان داد که محلول‌‌پاشی با عصاره جلبک دریایی و اسید هیومیک می‌‌تواند به‌‌عنوان یک استراتژی کارآمد و سازگار با محیط زیست برای کاهش اثرات نامطلوب قطع آبیاری بر گیاه کوشیا استفاده شود.کینوا به جهت میزان پروتئین بالا، تعادل اسید آمینه‌های ضروری مانند لیزین و تریپتوفان گیاهی با ارزش غذایی فراوان می‌تواند یک جایگزین مناسب برای برنج باشد، لذا توسعه و کشت این محصول بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی‌که کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و میزان تبخیر و تعرق بیشتر از میزان بارندگی می‌باشد، محصولات کاشته شده به‌خصوص در آخر فصل دچار تنش خشکی می‌شوند، لذا کاربرد کودهای طبیعی از جمله عصاره جلبک دریایی و هیومیک اسید می‌توانند در تعدیل اثر تنش مناسب باشنداین آزمایش به‌منظور ارزیابی برخی شاخص‌های بیوشیمیایی کینوا در شرایط قطع آبیاری در دو مکان با اقلیم گرم (قصرشیرین) و اقلیم سرد (دالاهو) در استان کرمانشاه به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 1397-1398 اجرا گردید.

کلیدواژه‌ها

• آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان
• کودهای زیستی
• رنگیزه‌های فتوسنتزی
• محتوای نسبی آب

موضوعات

• A: تنش محیطی یا زیستی

عنوان مقاله [English]

Effect of humic acid and seaweed extract application on some biochemical traits of quinoa (Chenopodium quinoaWilld.) in the condition of interruption of irrigation in two places of Kermanshah province

نویسندگان [English]

• Ghobad Mohamadpoor ¹
• salim farzaneh ¹
• saeed khomari ¹
• seyedeh yalda Raeisi Sadati ²
• Raouf Seyed Sharifi ¹
• Behrooz Smaielpoor ³
• kianoosh azashab ⁴

¹ Department of Production and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

² Department of Plant Genetics and Production Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

³ .Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

⁴ Horticultural Science and Engineering, Jihad University Higher Education Institute, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Introduction: Due to its high protein content, the balance of essential amino acids such as lysine and plant tryptophan with great nutritional value, quinoa can be a suitable substitute for rice, so the development and cultivation of this product is very important. Since our country is located in an arid and semi-arid region and the amount of evaporation and transpiration is higher than the amount of rainfall, the planted crops suffer from drought stress especially at the end of the season, so the use of natural fertilizers such as seaweed extract and humic acid can be suitable in adjusting the effect of stress.

Materials and Methods: This experiment was conducted in order to evaluate some biochemical indices of quinoa under the condition of irrigation interruption in two locations with hot climate (Qasar Shirin) and cold climate (Dalaho) in Kermanshah province in it was implemented as a split plot in the form of a randomized complete block design in the 2018-2018 crop year. The main plots of irrigation treatment were at three levels (complete irrigation, stop irrigation at the beginning of flowering and the beginning of seeding) and the sub-plots of foliar spraying at five levels of seaweed extract at two levels (2.5 g/L and 3.57 g/L), humic acid at two levels (3.75 g/L and 5 g/L) along with a control treatment (solution spraying with pure water)..

Results and Discussion: The results showed that stopping irrigation caused a decrease in the concentration of photosynthetic pigments chlorophyll a, chlorophyll b and carotenoid, the amount of protein and the relative water content of quinoa plant leaves compared to full irrigation. Also, under stress conditions, proline content and electrolyte leakage from the cell membrane, the activity of antioxidant enzymes superoxide dismutase, catalase and peroxidase increased. The use of seaweed extract and humic acid reduced the effect of irrigation interruption, so that the highest amount of chlorophyll a (1.760 mg/g), chlorophyll b (0.989 mg/g), carotenoid (0.291 mg/g), protein (1.40 mg/g) and the relative water content in foliar application was 3.75 g/L of seaweed extract. The effects of interruption of irrigation were greater in Qasr-Shirin hot location and the greatest effect of drought stress was observed in the phase of interruption of irrigation at the beginning of flowering.

Conclusions: In general, these findings showed that foliar spraying with seaweed extract and humic acid can be used as an efficient and environmentally friendly strategy to reduce the adverse effects of irrigation interruption on Koshia plant.

Conclusions: In general, these findings showed that foliar spraying with seaweed extract and humic acid can be used as an efficient and environmentally friendly strategy to reduce the adverse effects of irrigation interruption on Koshia plant.Conclusions: In general, these findings showed that foliar spraying with seaweed extract and humic acid can be used as an efficient and environmentally friendly strategy to reduce the adverse effects of irrigation interruption on Koshia plant.Conclusions: In general, these findings showed that foliar spraying with seaweed extract and humic acid can be used as an efficient and environmentally friendly strategy to reduce the adverse effects of irrigation interruption on Koshia plant.

کلیدواژه‌ها [English]

• Antioxidant enzymes
• Biofertilizers
• Photosynthetic pigments
• Relative water content