نوع مقاله : علمی پژوهشی - گیاهان دارویی و معطر

نویسندگان

• مسعود فتاحی ¹
• اکبر سلجوقی ²

¹ عضو هیات علمی، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه ملی مهارت، تهران، ایران

² هنرستان کشاورزی شهرکرد

چکیده

بالنگو یکی از گیاهان مهم از خانواده نعناعیان است که اهمیت آن به خصوصیات دارویی و صنعتی آن بر می‌گردد. به همین منظور جهت بررسی تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه زنی بذر بالنگوی شهری و همینطور تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک و کم آبی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکردی گیاه داروئی بالنگوی شهری دو آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول خصوصیات جوانه زنی بالنگوی شهری تحت تاثیر تنش خشکی اعمال شده توسط پلی‌اتیلن گلایکول (PEG 600) در پنج سطح شامل شاهد، پتانسیل 4/0-، 8/0-، 2/1- و ٦/١- مگاپاسکال مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با ٤ تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. در آزمایش دوم، به منظور بررسی اثر سطوح مختلف اسید هیومیک و تنش کم آبی بر خصوصیات رویشی، عملکرد، موسیلاژ و میزان اسانس گیاه دارویی بالنگوی شهری آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری 50 ، 70، 90 و 110 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح اسید هیومیک صفر، پنج، ١٠ و ١٥ لیتر در هکتار به‌‌عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش اول نشان داد درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذر و وزن تر گیاهچه‌های بالنگوی شهری در اثر سطوح تنش خشکی (6/1- مگاپاسکال) به ترتیب به میزان 14، 39 و 3 درصد نسبت به شاهدکاهش یافت. همچنین در اثر تنش خشکی ناشی از PEG طول ریشه‌چه افزایش و طول ساقه‌چه کاهش یافت. در نتایج آزمایش مزرعه‌ای (آزمایش دوم) مشاهده شد که تعداد گل، گل‌آذین، بذر در بوته، عملکرد بذر و مقدار زیست توده تحت تاثیر اثرات ساده تیمارهای تنش خشکی و اسیدهیومیک قرار گرفت و تنش خشکی باعث کاهش این شاخص‌ها شد. همچنین در اثر تنش خشکی شدید میزان موسیلاژ در مقایسه باشاهد 13 درصد افزایش و مقدار اسانس 30 درصد کاهش یافت. درحالی که استفاده از اسیدهیومیک باعث افزایش میزان زیست توده، وزن خشک تک بوته، تعداد بذر و گل در بوته و وزن هزاردانه بذر نسبت به شاهد گردید. از طرف دیگر استفاده از اسید هیومیک باعث افزایش عملکرد اسانس نسبت به شاهد گردید. همچنین نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و اسید هیومیک بر تعداد بذر در گیاه، وزن هزاردانه و شاخص برداشت معنی‌دار بود. به‌طورکلی استفاده از اسیدهیومیک به ویژه در غلظت 15 لیتر در هکتار باعث افزایش عملکرد بذر و خصوصیات دارویی گیاه بالنگوی شهری گردید و باعث تعدیل اثرات مخرب تنش خشکی گردید.

کلیدواژه‌ها

• اسانس
• بیومس
• جوانه زنی
• کم آبی
• عملکرد
• موسیلاژ

موضوعات

• A: تنش محیطی یا زیستی

عنوان مقاله [English]

Effects of different levels of humic acid and limitation in irrigation on the growth and functional characteristics of the medicinal plant Lallemantia iberica L.

نویسندگان [English]

• Masoud Fattahi ¹
• Akbar Saljoghi ²

¹ Faculty Member, Department of Agriculture science, National university of skill (NUS), Tehran, Iran

² Agricultural school of shahrekord

چکیده [English]

Introduction

Humic acid is a principal component of humic substances, which increasing cell membrane permeability, increasing photosynthesis and respiration rates, enhancing mineral uptake and enhancing protein synthesis. The effects of Humic acid on the physiological and photosynthetic characteristics of plants under drought stress have been, including the growth parameters, osmotic regulation, antioxidase activity (such as the superoxide dismutase, peroxidase, and catalase) and photosynthesis parameters. Also, drought stress is one of the most important abiotic stresses that adversely influences the growth and production of crops and disturbs plant water relationships, reducing leaf size, root growth and root multiplication. Plants exhibit various physiological and biochemical responses to drought stress at cellular and whole organism levels. The results of some study indicated that the appropriate concentration of humic acid could effectively alleviate the damage of drought stress on plants.

Materials and Methods

In order to investigate the effect of drought stress on germination characteristics, as well as the effect of different levels of humic acid and water deficit on some characteristics of the medicinal plant of lallemantia, two experiments were conducted. In the first experiment, the characteristics of germination of lallemantia under the influence of five levels of drought stress including 0 potential, -0.4, -0.8, -1.2 and -1.6 MPa in the form of a completely randomized design with 4 replications in the laboratory of the Faculty of Agriculture Shahrekord University was evaluated. In the second experiment, in order to investigate the different levels of humic acid and water deficit stress on some characteristics of the lallemantia, a field experiment was conducted in the form of a split plot in the form of a completely randomized block design in three replications. The treatments included four irrigation levels of 50, 70, 90 and 110 mm evaporation, from the evaporation pan surface as the main factor and four humic acid levels of 0, 5, 10 and 15 liters per hectare as secondary factors.

Results and Discussion

The results showed that the percentage and speed of germination and fresh weight of lallemantia seedlings decreased due to drought stress levels and the root length increased. Also, in the results of the field experiment, it was observed that the number of flowers, inflorescences, seeds per plant, seed yield, and the amount of biomass were affected by the simple effects of drought stress and humic acid treatments, and drought stress decreased them, while the use of humic acid increased them. As a result of drought stress, the percentage of mucilage increased and the yield of essential oil decreased. Also, the use of humic acid increased the yield of essential oil compared to the control. In general, the use of humic acid, especially at a concentration of 15 liters per hectare, increased the seed yield and the medicinal properties of the lallemantia plant. In general, the use of humic acid, especially at a concentration of 15 liters per hectare, increased the seed yield and the medicinal properties of the lallemantia plant.

Conclusion

humic acid is an alicyclic ring, and a hydrophilic group, such as a carboxyl group, a hydroxyl group, or a carbonyl group is bonded to enhance the water retention of the plant. Humic acid can be used directly on plants at low concentrations to enhance plant growth, yield and nutrient uptake, thus constituting a popular category of plant biostimulants. Our findings further illustrated that humic acid can relieve the damage of drought stress because humic acid also has the effect of stabilizing the plasma membrane system by increasing the activity of antioxidant enzymes and participating in cell osmotic regulation. Our findings may help to elucidate of the effects of humic acid on lallemantia plant under drought stress and provide substantial guidance for the use of humic acid in agricultural production.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biomass
• Dehydration
• Essential oil
• Germination
• Mucilage
• Yield