نوع مقاله : علمی پژوهشی - تنش محیطی یا زیستی

نویسندگان

• میترا میرعبدالباقی ¹
• حمید عبدالهی ²
• سید مهیار طاووسی نائینی ³
• علی رضایی ⁴

¹ دانشیار، عضو هیئت علمی وزارت جهاد کشاورزی، پژوهشکده میوه های معتدله وسردسیری، موسسه باغبانی

² موسسه علوم باغبانی

³ ازمایشگاه پزوهشکده میوه های معتدله وسردسیری/موسسه باغبانی/کرج

⁴ دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه، تنش‌های غیر زنده (خشکی، شوری بودن خاک...و غیر) آسیب‌های زیادی به‌محصولات باغی وارد می‌کنند در بین تنش‌های غیر زنده‌ای که به‌خصوص یه محصول درختان گلابی آسیب جدی میزنند، تنش آهکی بودن خاک است. این درحالی است که اغلب خاکهای ایران آهکی هستند. درختان گلابی برای یک رشد و نمو خوب نیاز به خاکی حاصلخیز با تهویه و تخلخل مناسب نیاز دارند. خاکی با بافتی لومی برای آن‌ها مناسب است. حساسیت گلابی به وجود آهک در خاک زیاد است، بطوری که حداکثر مرز آهک برای گلابی 7%است. ان درحالی است که محدوده pH مناسب خاک برای احداث باغ گلابی بین 7 تا 5/7 است. PH های بالاتر ناشی از مقدار کربنات کلسیم فعال یا آهک فعال، سبب زردی برگ درخت و در نهایت کاهش سطح کلروفیل برگ و ضعف درخت می‌شود. یکی از پایه‌های بذری با خلوص بالا و ریشه‌دهی مناسب پایه بذری گلابی P.betulifolia است. این پایه نسبت به دیگر پایهپایه‌های تجاری گلابی دارای این ویژگی برتر است، که یکی از مقاوم‌ترین گونه‌های گلابی به تنش خشکی است و بنظر میرسد که می‌‌توان از این پایه در مناطقی که تنش‌های غیر زنده‌ای نظیر خشکی وآهک همزمان وجود دارد، بخوبی استفاده نمود و قدمی مثبت و تاثیر گذار درمدیریت بهینه تغذیه باغات گلابی کسب نمود. در آزمایشی گلدانی و در باغ تحقیقاتی کمال اباد کرج اثرات بستر خاکهایی با آهک در محدوده 15% (بافت: clay-loam ) ، 20 % (بافتclay :)، 25 % (بافت: loam) و 45% (بافت: sandy loam) برصفات رشد (طول و عرض برگ، قطر، ارتفاع و طول میانگره) و جذب برگی عناصر غذایی (نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، بور، روی وآهن فعال وآهن آهن کل) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تحمل به‌-کلروز آهن ناشی از آهکی بودن خاک در مقادیر مختلف "شاخص قدرت کلرزه شدن" یا CPI خاک برای هردوپایه مورد بررسی اندازه‌گیری گردید. این آزمایش در قالب طرح آماری کامل بلوک های تصادفی به شکل گلدانی انجام گرفت. پایه P.betulifolia در مقایسه با پایه پیرودوارف (شاهد)، به"شاخص قدرت کلرزه شدن" خاک حساسیت کمتری نشان داد. روابط رگرسیونی منفی و معنی‌داری بین افزایش "شاخص قدرت کلرزه شدن" خاک وصفات مورد بررسی در پایه بتولیفولیا مشاهده نگردید. از ویژگیهای برتر پایه بتولیفولیا در مقایسه با پایه پیرودوارف میزان تحمل به آهک فعال خاک حتی تا محدوده 45% آهک (بابافت sandy loam وpH قلیایی) از لحاظ جذب برگی عناصر غذایی نظیر پتاسیم (25/. %)، کلسیم (63/. %)، منیزیم (83/. %)، روی (2/35ppm)، بور(76/3ppm)، مقدار کلروفیل برگ (23/42 برای ارزش SPAD و 748/. برای شاخص FV/FM) و صفات رشد نظیر عرض قطر تنه ( 97/3 میلی متر) در ارجحیت قرار داشت. نتیجه گیری کلی مقاله بشرح ذیل میباشد:

1. از روابط رگرسیونی بین "شاخص قدرت کلرزه شدن" خاک، با صفات رشد و جذب برگی عناصر غذایی مشاهده میگردد که‌پایه پیرودوارف به افزایش شاخص و یا به عبارتی به مقدار آهک و آهن خاک حساس‌تر از پایه بتولیفولیا عکس العمل نشان میدهد. بطوری که در مقادیر بالای آهک فعال خاک قطر تنه و جذب برگی آهن کل وآهن فعال خاک در پایه پیرودوارف به صورت معنی

2. میزان تحمل پایه بتولیفولیا به آهک فعال خاک با بافت نیمه سنگین-سنگین وpH قلیایی در مقایسه با پایه پیرودوارف (شاهد) از لحاظ جذب برگی عناصر غذایی، مقدار کلروفیل برگ و صفات رشد در ارجحیت قرار دارد. 3

3. تحمل به کلروز آهن ناشی ازآهکی بودن خاک از ویژگیهای برتر پایه بتولیفولیا در مقایسه با پایه پیرودوارف است.

کلیدواژه‌ها

• جذب برگی
• رشد رویشی
• شاخص قدرت کلرزه شدن خاک
• کلروفیل

موضوعات

• A: تنش محیطی یا زیستی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of pear seedlings Pyrus betulifolia for tolerance to lime-induced chlorosis

نویسندگان [English]

• Mitra Mirabdulbaghi ¹
• Hamid Abdollahi ²
• Mahyar Tavusi ³
• Ali Rezaei ⁴

¹ Associate prof., Member of scientific board , Horticultural Science Research Institute (HSRI), Kara j

² Temperate Fruits Research Center Center, Horticultural Science Research Institute, Ag. Research Education Extension Org. Karaj, Iran.

³ Temperate Fruits Research CenterHorticultural Science Research Institute, Ag. Research Education Extension Org. Karaj, Iran.

⁴ Tarbiat Modars University, PhD student

چکیده [English]

The calcareous nature of soils is considered one of the fundamental and limiting challenges in pear production. Overcoming these challenges requires the use of rootstocks that are more tolerant. The P.betulifolia pear rootstock shows relatively high tolerance to abiotic stresses such as drought and salinity. However, detailed and documented information on its tolerance to calcareous soils is lacking. In this study, the effects of soil substrates with lime content in the range of 15% (clay-loam texture), 20% (clay texture), 25% (loam texture), and 45% (sandy loam texture) on growth characteristics (length and width of leaves, diameter, height, and internode length) and leaf nutrient uptake (nitrogen, potassium, calcium, magnesium, boron, zinc, active iron, and total iron) were investigated. Additionally, the tolerance to iron chlorosis due to soil calcareousness was measured using the “Chlorosis Power Index” or CPI for both rootstocks. The experiment was conducted in a completely randomized design. Results indicated a significant positive correlation between the “Chlorosis Power Index” and the amount of soil calcium carbonate in a regression, while a negative and significant correlation was observed with soil iron content. P.betulifolia exhibited lower sensitivity to the “Chlorosis Power Index” compared to the Pyrodwarf rootstock (control). Negative and significant regression relationships between increasing “Chlorosis Power Index” and the studied traits were not observed in the P.betulifolia rootstock. Differences in phenological and leaf greenness traits during spring observations were significant between rootstocks, specifically in the parameter of minimum and maximum chlorophyll fluorescence. Soil lime factor alone resulted in significant differences in trunk diameter. In fall observations, differences in growth traits were statistically significant between rootstocks, soil treatments, and their interaction for internode length. Leaf width and trunk height were significant in the rootstock factor. Nutrient uptake results showed the lowest leaf uptake of total iron and active iron in both rootstocks fewer than 45% lime soil (sandy loam texture). However, in 45% lime soil and the P.betulifolia rootstock, leaf uptake of total iron and active iron was approximately 7% higher than the Pyrodwarf rootstock. Differences in leaf uptake of calcium and nitrogen did not show significance due to increased calcium carbonate in the soil for both rootstocks. In the P.betulifolia rootstock, leaf uptake of calcium, potassium, and zinc was approximately 12% more, and magnesium was nearly 40% more compared to the Pyrodwarf rootstock. However, leaf uptake of nitrogen and boron was 78% and 56% higher, respectively, in the Pyrodwarf rootstock. Regarding nutrient leaf uptake and their regression relationships with the soil CPI index in P.betulifolia and Pyrodwarf rootstocks, the results showed that the Pyrodwarf rootstock had a significant decrease in leaf uptake of total iron and active iron with an increase in the CPI index, while this decrease was not significant in the P.betulifolia rootstock. The regression slopes and intercepts for growth traits between the regression curves of P.betulifolia and Pyrodwarf were homogeneous. The regression slopes for the mentioned traits in both Pyrodwarf and P.betulifolia rootstocks were below zero, indicating that the “Chlorosis Power Index” was a suitable calibration for estimating the correlation level. The superior characteristics of the P.betulifolia rootstock, compared to the Pyrodwarf rootstock, in terms of tolerance to active soil lime up to 45%, including leaf nutrient uptake such as potassium, boron, total iron, and active iron, chlorophyll content, and growth traits such as length and width of leaves, height, and trunk diameter, favored this rootstock over the Pyrodwarf rootstock.

کلیدواژه‌ها [English]

• leaf nutrient uptake
• leaf chlorophyll
• soil chlorotic power index (CPI)
• vegetative growth