نوع مقاله : علمی پژوهشی - اکولوژی گیاهان زراعی

نویسندگان

• حسین نیستانی ¹
• حمید عباس دخت ²
• احمد غلامی ³

¹ دانشجوی دکترا و کارشناس شهرداری بجنورد

² گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود

³ گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

به ‌منظور مطالعه‌ی پتانسیل تولید و توان رقابتی گیاهان جو و ماشک در الگوی کشت مخلوط تحت تأثیر الگوهای

مختلف کاشت و استفاده از کود نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی 98-1397 در دو ایستگاه تحقیقات دیم سیساب و شیروان واقع در استان خراسان شمالی اجرا شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی بود که در این آزمایش فاکتور اصلی شامل کود نیتروژن در سه سطح ( صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار ) و فاکتور فرعی الگوهای مختلف کشت در پنج سطح ( تک ‌کشتی گیاه جو، تک ‌کشتی گیاه ماشک، نسبت‌های افزایشی 15، 30 و 45 درصد افزایش گیاه ماشک به تراکم گیاه جو ) و کشت از نوع درهم و افزایشی بود. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته جو، میزان خاکستر جو، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF)، تعداد دانه در سنبله جو، تعداد سنبله در متر مربع جو، وزن هزار دانه جو، میزان پروتئین جو و عملکرد دانه جو بود. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل دو گانه نیتروژن و الگوهای کشت مخلوط، بیشترین میزان خاکستر جو در تیمار کشت مخلوط 100:45 و در تیمار کودی 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد در حالیکه کمترین مقدار این صفت مربوط به تیمارهای کشت مخلوط 100:15 و کشت خالص جو بود که در تیمار عدم استفاده از نیتروژن حاصل شد، همچنین بیشترین مقدار پروتیین جو و وزن هزار دانه به ترتیب در تیمارهای 100:45 و کشت خالص جو به دست آمد، که در تیمار استفاده 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل سه گانه آزمایش، بیشترین عملکرد دانه در کشت خالص جو و در تیمار استفاده نیتروژن 100 کیلوگرم در هکتار ( 1675 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد که مربوط به منطقه سیساب بود و کمترین آن در تیمار کشت مخلوط 100:30 و تیمار کودی 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار ( 790 کیلوگرم در هکتار) که در منطقه شیروان به دست آمد. شاخص نسبت برابری زمین در تیمار کشت مخلوط 100:45 و کود نیتروژن 50 کیلوگرم بیشترین مقدار (158/1=LER) را داشت که در منطقه شیروان حاصل شد؛ که نشان می دهد 8/15 درصد سطح زمین بیشتری برای سیستم کشت خالص نیاز است تا بتواند محصولی برابر با محصول سیستم کشت مخلوط مذکور تولید نماید؛ بنابراین به نظر می‌رسد بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی و مقایسه تیمارهای مختلف در این آزمایش، می توان عنوان کرد که بهترین تیمار از تیمارهای مورد بررسی، تیمار کشت مخلوط افزایشی 100:45 با سطح کودی 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار باشد.

کلیدواژه‌ها

• پروتئین
• جو
• کشت مخلوط
• ماشک

موضوعات

• A: اکولوژی گیاهان زراعی

عنوان مقاله [English]

The study of nitrogen application on some qualitative and quantitative traits of barley (Hordeum vulgaris L.) in mixed cropping with vetch (Vicia sativa L.)

نویسندگان [English]

• hossein neyestani ¹
• Hamid Abbasdokht ²
• Ahmad Gholami ³

¹ کارشناس شهرداری بجنورد

² .

³ Agriculture Faculty, Shahrood University of Technology, , Shahrood, IRAN

چکیده [English]

In order to study the production potential and competitive power of barley and vetch plants in the mixed

cropping pattern under the influence of different planting patterns and the use of nitrogen fertilizer, an

experiment was carried out in the 2017-2018 in two research stations of Sisab and Shirvan in North

Khorasan province. The type of experimental design was a split plot based on a randomized complete

block design, with the main factor including nitrogen fertilizer at three levels (zero, 50 and 100 kg/ha) and the sub-factor of different cultivation patterns at five levels (barley monoculture, vetch monoculture, Incremental ratios: 15, 30, and 45 increased the density of vetch to barley) and the cultivation was mixed and additive. The examined traits included: barley plant height, barley ash content, Neutral Detergent Fiber (NDF), number of grains per barley spike, number of spikes per square meter of barley, weight of 1000 barley grains, barley protein content and barley grain yield. The results showed that the highest amount of barley ash was obtained in the 45:100 mixed crop treatment and in the 100 kg nitrogen fertilizer treatment, while the lowest amount of this trait was in the 100:15 mixed crop treatments and the pure barley crop, which was in the no nitrogen treatment. Was obtained. The highest yield of barley seeds was obtained in the pure cultivation of barley and in the nitrogen treatment of 100 kg/ha (1675 kg/ha), that related to Sisab region and the lowest yield was obtained in the mixed crop of 100:45 and the nitrogen fertilizer treatment (790 kg/ha) that related to Shirvan region. The highest amount of barley protein as well as the weight of 1000 grains was obtained in the treatments of 45:100 and pure cultivation of barley, which was obtained in the treatment of using 100 kg of nitrogen per hectare. The index of land equality ratio in mixed cropping treatment of 100:45 and nitrogen fertilizer 50 kg had the highest value (LER=1.158) which was obtained in Shirvan region; which shows that 15.8% more land area is needed for the pure cultivation system to be able to produce a product equal to the product of the mentioned mixed system; Therefore, it seems that the best treatment among the investigated treatments is the 100:45 mixed cultivation treatment with a fertilizer level of 50 kg/ha of nitrogen.

The examined traits included: barley plant height, barley ash content, Neutral Detergent Fiber (NDF), number of grains per barley spike, number of spikes per square meter of barley, weight of 1000 barley grains, barley protein content and barley grain yield. The results showed that the highest amount of barley ash was obtained in the 45:100 mixed crop treatment and in the 100 kg nitrogen fertilizer treatment, while the lowest amount of this trait was in the 100:15 mixed crop treatments and the pure barley crop, which was in the no nitrogen treatment. Was obtained. The highest yield of barley seeds was obtained in the pure cultivation of barley and in the nitrogen treatment of 100 kg/ha (1675 kg/ha), that related to Sisab region and the lowest yield was obtained in the mixed crop of 100:45 and the nitrogen fertilizer treatment (790 kg/ha) that related to Shirvan region. The highest amount of barley protein as well as the weight of 1000 grains was obtained in the treatments of 45:100 and pure cultivation of barley, which was obtained in the treatment of using 100 kg of nitrogen per hectare. The index of land equality ratio in mixed cropping treatment of 100:45 and nitrogen fertilizer 50 kg had the highest value (LER=1.158) which was obtained in Shirvan region; which shows that 15.8% more land area is needed for the pure cultivation system to be able to produce a product equal to the product of the mentioned mixed system; Therefore, it seems that the best treatment among the investigated treatments is the 100:45 mixed cultivation treatment with a fertilizer level of 50 kg/ha of nitrogen.

کلیدواژه‌ها [English]

• protein
• barley
• grain yield
• inter cropping
• vetch
• land equality ratio