نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مهدی زارع ¹
• رجب چوکان ²
• محمد رضا بی همتا ³
• اسلام مجیدی هروان ⁴

¹ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد فارس

² دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

³ استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

⁴ استاد پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج

چکیده

به منظور مطالعه وراثث و نحوه عمل ژن های کنترل کننده ی صفات مختلف در ذرت، والدین و نسل هایF₁، F₂، BC₁وBC₂حاصل از تلاقی هایK18 х K74/1وK18 х K3653/5در سال 1384 در کرج، در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی(RCBD)با سه تکـرار ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس در هر دو تلاقی، حاکی از وجود تفاوت های معنی داری بین نسل های مورد مطالعه برای کلیه صفات بود و لذا تجزیه میانگین نسل ها برای تمامی صفات صورت گرفت که در تلاقیK18 х K74/1صفات تعداد روز تا ظهور کاکل، تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، تعداد روز از ظهور کاکل تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بلال و تعداد دانه در ردیف و در تلاقیK18 х K3653/5در اکثر صفات، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثرات اپیستازی نیز نقش داشتند. همچنین مشخص شد واریانس غالبیت بیش ترین نقش را در کنترل صفات مورد بررسی بر عهده دارد. در هر دو تلاقی، در اکثر صفات مورد مطالعه، نسلF₁نسبت به والدین دارای مقادیر بیش تری بود که نشان دهنده وجود هتروزیس می باشد. متوسط وراثت پذیری عمومی برای صفات مورد بررسی در تلاقیK18 х K74/129/0 تا 69/0 و در تلاقــیK18 х K3653/5بین 45/0 تا 81/0 متغیـر بود. دامنه وراثت پذیــری خصوصـی در تلاقیK18 х K74/1بین 009/0 تا 6/0 و در تلاقیK18 х K3653/5بین 0 تا 51/0 بود.

کلیدواژه‌ها

• ذرت
• تجزیه میانگین نسل ها
• وراثت پذیری
• عملکرد

عنوان مقاله [English]

Gene action for various agronomic traits in maize using generation means analysis

نویسندگان [English]

• M Z ¹
• R CH ²
• M.R B ³
• E M ⁴

چکیده [English]

In order to study the inheritance and nature of action of the genes controlling various traits in maize, K18 х K74/1 and K18 х K3653/5 were crossed. Parents with F1, F2 and backcrosses generations were planted in a randomized complete block design with three replications in 2005. The results obtained from the analysis of variance showed significant differences between studied generations for all traits. Thus, the generation mean analysis was performed for all traits. The results showed that although, additive, dominance and effects of epistasis were important for days to silking, days to physiologic maturity, days from silking to physiologic maturity, ear height and the number of kernels per row and most of traits in K18 х K74/1 and K18 х K3653/5 crosses respectively but the dominance gene effects were the most important for inheritance of the majority of traits. The F1 means of most traits in both crosses were more than parents, which indicate heterosis. Average broadsense heritabilities were between 29% and 69% and between 45% and 81% and the range of narrowsense heritability were between 0.9% and 60% and between 0% and 51% for all traits In K18 х K74/1 and K18 х K3653/5 crosses, respectively.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Maize
• Generation mean analysis
• Heritability
• Yield