نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان
چکیده
غرب ایران بر اساس نظریه پژوهشگران بخشی از مرکز پیدایش گلابی است و با توجه به وضعیت توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان کردستان، پوشش گیاهی از تنوع ویژهای برخوردار است. گلابیهای بومی در این استان همانند انواع وحشی گلابی از تنوع ویژهای برخوردار میباشد. لذا شناسایی ارقام متنوع بومی تحت کشت امری ضروری به نظر میرسد. بر این اساس به منظور شناسایی ارقام بومی گلابی در بخشهای مرکزی و غربی استان کردستان بررسیهای لازم بعمل آمد. در این بررسیها با بکارگیری صفات فنوتیپی جهت شناسایی ارقام موجود، 58 صفت فنوتیپی مربوط به اندامهای مختلف گیاه (گل، میوه، برگ و شاخه) اندازهگیری شد. این اندازهگیریها از آغاز رشد تا خزان کامل برگ در دو سال متوالی و با میانگین20 داده برای هر صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از میان 416 درخت بررسی شده 28 رقم مختلف مشخص شدند. پس از کد گذاری صفات غیرعددی همراه با صفات عددی که کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار میگیرند، بررسیهای آماری(تجزیه علیت، همبستگی بین صفات و تجزیه کلاستر) با استفاده از برنامههای نرم افزاری spssوNTYSIC2 انجام گرفت. تحلیل جدول و دندروگرام حاصله از تجزیه کلاستر، تعداد 28 رقم را مشخص و میزان قرابت و خویشاوندی آنها را نشان داد. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی، مولفه اول 62/84% از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه نمود. تجزیه به مولفههای اصلی تطابق نسبتا خوبی با تجزیه کلاستر داشت. همچنین مشاهدات ما در رابطه با بعضی از صفات فنوتیپی مانند تعداد گل و میوه در هر گلآذین با نتایج برخی از نویسندگان مغایرت داشت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Characterization of Pear Tree Varieties in West and Center of Kurdistan
نویسنده [English]
- A.K M
چکیده [English]
According to some observations, west of Iran is part of pear origin center. Topographical and geographical situations of Kurdistan province lead to plants variation. There are different pear varieties in this area such as wild pear genotype. The aim of this study was to investigate and characterize the native type of pear varieties in west and central part of Kurdistan province. To identify of pear genotypes, 58 phenotypic traits of flower, fruit, leaf and branches were selected. Measurements were carried out during the bud growth to leaf abscission period in two successive growth seasons. In this study, 416 pear trees were grouped in 28 varieties, and the mean of 20 data were analyzed for each trait. According to the results, 28 varieties were determined and the relationship between them was calculated. the first component had 84.62% of the total variance. Principle component analysis had a fairly good agreement with cluster analysis. Our results related to some flowers and fruit traits differed from previously reported ones.
کلیدواژه‌ها [English]
- Pear (Pyrus spp.)
- Phenotype
- Variety
- Identification
- Kurdistan Province
- خاتم ساز، م. 1371. فلور ایران ( تیره روزاسه). نشریه شماره 13. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران. 352ص.
- مقدم، م.، محمدی شوطی، س. ا. و آقایی سربرزه. م. 1373. آشنایی با روش های آماری چند متغیره. انتشارات پیشتاز علم. 208 ص.
- مظفری، ع. ا. 1376. شناسائی گلابی های بخش جنوبی استان کردستان. پایان نامه کارشناسی ارشد باغبانی. دانشگاه تبریز.303 ص.
- مظفری، ع. ا. 1358. ارقام شناسی در میوه ها. انتشارات دانشگاه کردستان. 529 ص.
- وست وود، م. ان. 1370. میوه کاری در مناطق معتدله. (مترجم رسول زادگان، ی). انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 759ص.
- 1999. Special bulletin of Russia governmental commission federation in relation with produced cultivar preservation and analyses, 12:
512-535. - Chalices, J.S. and Westwood, M.N. 1973. Numerical taxonomic studies on the genus pyrus using both chemical and botanical characters. Botanical Journal of the Linnaean Society, 67: 121-148.
- Hartmen, H. 1975. Catalogue and evaluation of pear collection. Oregon Agron EXP. Station Technical Bulletins, 41p.
- Iermin G.V. 2003. Special and general selection of fruits and small fruits cultivars production .Moscow, Ru., Pub. Mir, 422 P.
- Jigadlo, E.N., Dolmatov, E.A., Janov, V.V., Kenyazev, C.D., Krasova, N.J., Ogoltsova, T. P., Sedov E. N., and Sedisheva G. A. 1999. Program & method of cultivar study of fruits, small fruits and nuts crops. Pub. VNIISPK., 606P.
- Jookovskiy, P.M., 1950. Cultivated plants and their center of origins. Moscow, Savetskaya science, 595 P.
- Khakheryakov, M.K., Drazrokova, T.L., Stepanov, K.M., and Letova, M.F. 2003. The insects identification key. Pub. Lan, Saint-Petersburg, Moscow, Krasnodar, 431p.
- Kolesnicova, V.A. 1997. Pomology. Moscow, Pub. Kolos, 415 p.
- Krichkov, A.V., and Potanov, S.P. 1998. Selection and seed production vegetable crops and small fruits. Moscow, Pub. Kolos, 519 p.
- Lee, H. 1948 .A taxonomic survey of the oriental pears. Journal American Society Horticultural Science, 51:152-156.
- Sedov, E.N., Pear. 2003. (a) Pub. Folio. ACT. 331P.
- Sedov, E.N., and Dolmatov, E.A. 1997. (b) Selection of pear. Pub. Ariol. VNIISPK., 254P.
- Sedov, E.N., Krasova, N.G., Sidov., Z.A., Asipova, Z.F., and Semakin, V.P. 1993. © Appel and pear cultivars. Pub. VNIISPK, 224 p.
- Tatarintseva, A.C. 1981. Selection and production of Fruits and small fruits cultivars. Pub. Kolos. Moscow, 361p.
- Ven sloten, D.G. and Holle, M. 1988, Temperate Fruit Genetic Resources and IPGRI. Hort. Scientific, 23 (1): 73-74.
- Vitkovski, V.L. 2003. Fruit plants of the world. Moscow. Saint-Petersburg. Krasnodar. Pub. Lan, 591 p.
- Westwood, M.N. and Bjornstad, H.O. 1971. Some fruit characteristics of inter species hybrids and extent of self-sterility in pyrus. Bulletin Torrey Botanical Club 98: 22-24.
- ipjri.cgiar.org/system/page.asp IPGRI- International Plant Genetic Resources Institute.
)