نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مهسا بالاورد ¹
• موسی مسکرباشی ²
• مجید نبی‌پور ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا، آزمایشی گلدانی به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، درمزرعه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز، در سال زراعی 89-88 اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل الف: اعمال شوری از طریق آب آبیاری در 3 سطح شوری 8 و 14 دسی زیمنس بر متر و آب تصفیه شهری به عنوان شاهد با سطح شوری 2/2 دسی زیمنس بر متر و ب: نوع ترکیب یونی در 2 سطح NaCl, Na₂SO₄ . فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ در 2 سطحHayola 401, RGS000 بودند. نتایج نشان داد که در هر دو ژنوتیپ با افزایش سطوح شوری القائی به وسیله هر دو نوع نمک، وزن تر اندام هوایی، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ کاهش یافت. با افزایش شوری از سطح شاهد به 8 دسی‌زیمنس بر متر در هر دو ژنوتیپ و تحت تأثیر هر دو نوع نمک میزان عددSPAD  افزایش و در سطح شوری 14 دسی‌زیمنس بر متر کاهش یافت. Na₂SO₄ به طور معنی‌داری میزان هدایت روزنه‌ای را کاهش داد. بیش ترین میزان وزن تر اندام هوایی در این مرحله از نمونه برداری در ژنوتیپ هایولا 401 در سطح شاهد و به میزان 88/10 گرم در بوته مشاهده شد و کم ترین مقدار آن نیز متعلق به همین ژنوتیپ و به میزان 60/3 گرم در بوته در سطح 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl بود. بیش ترین  سطح برگ در ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 2/41LA= در تیمار شاهد و کم ترین مقدار آن نیز در ژنوتیپ  RGS000 و به میزان0/16LA= در 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl، به دست آمد. بیش ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 26/0 مول بر متر مربع  بر ثانیه در تیمار شاهد و کم ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ RGS000 و به میزان 06/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در تیمار 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله Na₂So₄ بود. گرچه هر دو ژنوتیپ با افزایش مقدار شوری، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ را کاهش داده؛ ولی کاهش ناشی از نمک NaCl در مقایسه با   Na₂SO₄بیش تر بود.

کلیدواژه‌ها

• کلزا
• شوری
• فاکتورهای فیزیولوژیک
• NaCl و Na2SO4

عنوان مقاله [English]

Effect of Ion Combination Variation on Physiological Characteristics in Two Genotypes of Canola (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

• M B ¹
• M M ²
• M N ²

چکیده [English]

In order to study the effect of ion combination variation on physiological characteristics of two genotypes of canola (Brassica napus L.), a pot experiment was carried out. The experimental design was strip split plot in completely randomized design with three replications. The main factors included of three levels of salinity (control, 8 and 14 dS/m) and ion combination with two levels (NaCl & Na₂So₄) and the second factor was genotype with two levels (Hayola 401 & RGS000). The measured parameters were fresh weight, LA, SPAD, stomata conductance, RWC and osmotic potential. Results showed that in genotype (Hayola 401 & RGS000), fresh weight, LA, stomata conductance, osmotic potential and RWC significantly decreased by increasing salinity. But by moving from the control level to 8 dS/m the SPAD value increased, while it decreased in 14 dS/m. In NaCl and Na₂So₄ there was a significant effect to decrease fresh weight, LA and osmotic potential in both genotypes. Also the effect of ion combination on the SPAD value had no significant differences. The most significant effect to decrease the value of stomata conductance was showed by Na₂So₄. The height fresh and the lowest fresh weight were 10.88 g/plant (in Hayola 401 in control treatment) and 3.60 g/plant (in 14 dS/m of NaCl treatment). The maximum leaf area showed in Hayola 401 (LA=41.2 cm²) in the control treatment and the minimum (LA=16 cm²) was in RGS000 genotype in 14 dS/m which was made by NaCl. Hayola 401 reached the highest stomata conductance (0.26 mol/m²/sec) in control treatment and RGS000 showed the minimum stomata conductance (0.06 mol/m²/sec) in 14 dS/m which was exposed by Na₂So₄.  Although leaf area, stomata conductance, osmotic potential and leaf relative water content were reduced in both genotypes by increasing salinity,  this reduction was higher by NaCl.           
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• canola
• Salinity stress
• Physiological Factors NaCl
• Na2SO4