نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مریم کامکار ¹
• اصغر رحیمی ²
• حسین دشتی ³
• محمد رضا دهقانی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

² استادیار زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

³ مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

چکیده

به منظور بررسی اثر شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد سه گونه اسفرزه اواتا (Plantago ovata)، اسفرزه پسیلیوم (P. psyllium) و بارهنگ کبیر (P. major)، تحقیقی در سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر رفسنجان به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح شوری (0، 9، 15 و 21 دسی زیمنس بر متر) با استفاده از کلرور سدیم و فاکتور دوم شامل سه گونه دارویی (اسفرزه اواتا، اسفرزه پسیلیوم و بارهنگ کبیر) بودند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، عملکرد و اجزای عملکرد بذر با افزایش غلظت نمک کاهش معنی‌داری پیدا کرد؛ البته روند کاهش این صفات بین سه گونه مورد مطالعه متفاوت بود.  میزان کاهش عمکرد دانه در سه گونه بارهنگ کبیر، پسیلیوم و اسفرزه اواتا در شوری 15 دسی زیمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتیب 44، 79 و 77 درصد بود. بر خلاف گونه بارهنگ کبیر، وزن هزاردانه در گونه پسیلیوم و اسفرزه اواتا به ترتیب 38 و 35 درصد در سطح شوری 15 دسی زیمنس بر متر نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان داد. سطح ویژه برگ تحت تاثیر سطوح شوری قرار نگرفت. به طورکلی در میان سه گونه مورد مطالعه، گونه بارهنگ کبیر در درجه‌های بالاتر شوری، از لحاظ رشد رویشی و تولید عملکرد نسبت به دو گونه دیگر برتری نشان داد؛ لذا به نظر می‌رسد کشت آن در زمین‌های با سطح شوری بالاتر از 9 دسی زیمنس بر متر به عملکرد بیش تری نسبت به دو گونه دیگر منتج می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• اسفرزه
• شوری
• عملکرد و اجزای عملکرد

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Morphological Traits, Yield and Yield Component of Three Plantago Species Under Salinity Stress

نویسندگان [English]

• M K ¹
• A R ²
• H D ³
• M.R D ³

چکیده [English]

In order to study the salinity effect on morphological traits, yield and yield components of Isabgul (Plantago ovata), French psyllium (P. psyllium) and Great plantain (P. Major), an experiment was conducted at Vali-e-Asr University of Rafsanjan in 2010. The study was carried out as factorial experiment based on RCBD design with 4 replications to determine the influence of salinity (9, 15, 21 ds/m and control with distilled water) and three plantago species (Isabgul, French psyllium, Great plantain). Results indicated that plant height, leaf area, root and shoot dry matter, yield and yield components were decreased significantly (P<0.05) with increasing salinity levels. However, the reduction trend was different among species. Seed yield of Isabgul, French psyllium and Great plantain decreased in 15 ds/m salinity by 44, 79 and 77 percent in compaison with control, respectively. Contrary to Great plantain, the thousand seed weight decreased in 15 ds/m salinity by 38 and 35 percent in Isabgul and French psyllium compared with control, respectively. Salinity did not affect specific leaf area (SLA) in all species. In general, among the three species, Great plantain, with higher dry matter and seed yield, was recognized as a species that is more suitable to be cultivated in saline areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plantain
• Salinity
• Yield
• Yield Component