نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 محقق مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول
2 محقق موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
3 استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین
چکیده
به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام سویا، آزمایشی به صورت استریپ پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول اجرا شد.عامل عمودی شامل تاریخ کاشت در 4 سطح (18/ خرداد، 1/ تیر، 15/ تیر و 29/ تیر ماه) و عامل افقی نیز شامل 12 رقم (sahar ، L14 ، 5ECNE ، Williams*TN4.94 ، DPX ، Safiabadi ، Williams ، LD8149 ، L17 ، 504 ، TN5.95*Hack و BP ) بود. نتایج آزمایش نشان داد که بین تاریخ کاشت های مختلف، ارقام و اثر متقابل آنها از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین های مربوط به تاریخ کاشت نشان داد که بیش ترین (38/3401 کیلوگرم در هکتار) و کم ترین (46/2438 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه به ترتیب به تاریخ کاشت های چهارم (29 تیر) و دوم (18 خرداد) اختصاص یافت. دو تاریخ کاشت 18 خرداد و 1 تیر ماه در یک گروه آماری قرار گرفتند. مقایسه میانگین های مربوط به ارقام مورد آزمایش نیز نشان داد که چهار رقم صفی آبادی، DPX، L14 و 504 در یک گروه آماری قرار گرفتند و بیش ترین عملکرد دانه (66/3191کیلوگرم در هکتار) به لاین TN5.95*Hack اختصاص یافت و با ارقام L14 و 504 در یک گروه آماری قرار گرفت. کم ترین عملکرد دانه (22/2262 کیلوگرم در هکتار) به رقم Williams اختصاص داشته است. معنی دار بودن اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم بیانگر واکنش متفاوت ارقام مورد آزمایش نسبت به تاریخ کاشت می باشد. مقایسه میانگین های مربوط به اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم نشان داد که بیش ترین عملکرد دانه (22/4222 کیلوگرم در هکتار) به تاریخ کاشت آخر (29 تیر) و رقم Safiabadi و کم ترین عملکرد دانه (1800 کیلوگرم در هکتار) به تاریخ کاشت اول (18 خرداد) و رقم Williamsاختصاص داشته است. هر چند که تاریخ کاشت های اول و دوم در مقایسه با تاریخ کاشت چهارم از طول دوره رشد بیش تری برخوردار بودند، اما برخورد مراحل فنولوژیکی (گلدهی) با بیش ترین درجه حرارت در طول فصل رشد در تاریخ کاشت های اول و دوم در مقایسه با تاریخ کاشت چهارم را می توان در کاهش عملکرد دانه تاریخ کاشت های اول و دوم موثر دانست. افزایش طول دوره رشد در تاریخ کاشت اول منجر به افزایش عملکرد بیولوژیک گردید. با توجه به اینکه تاریخ کاشت 29 تیرماه در مقایسه با تاریخ کاشت اول از عملکرد دانه و شاخص برداشت بالاتری برخوردار بوده و همچنین به دلیل کم تر شدن طول دوره رشد آنها از تعداد دفعات آبیاری کاسته شده، بنابراین می توان تاریخ کاشت اواخر تیر ماه را در منطقه توصیه نمود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of Reaction Soybean Cultivars to Differences of Planting Dates in North of Khouzestan Conditions
نویسندگان [English]
- S.A K 1
- J D 2
- S S 3
1
2
3
چکیده [English]
In order to study the effects of planting date on yield of soybean cultivars, an experiment was conducted at Agricultural Research Center of Safiabad. The design was a strip plot based on a completely randomized block design with 3 replications. The vertical factor consisted of 4 levels of planting date (8 Jun, 22 Jun, 6 July and 20 July) and the horizontal factor included 12 cultivars (L14, Sahar, 504, L17, LD8149, Williams, Safiabadi, DPX, Williams*TN4.94, 5WCNE, BP, TN5.95*Hack). Results showed a significant difference among planting dates, cultivars and there interaction effect. The mean of planting dates showed that the highest (3401.38 kg/ha) and the lowest (2438.46 kg/ha) grain yield belonged to 20 July and 22 June. Significance of interaction between planting date × cultivars showed that cultivars had different reactions to changes of planting date. The mean of interaction between planting date× cultivars showed that the highest (4222.22 kg/ha) grain yield belonged to Safiabadi cultivar in 20 July, and the lowest (1800 kg/ha) grain yield belonged to Williams cultivar in 8 June. Although the first and second planting date had longer growth period in comparison to fourth planting date, coincidence of phonological stages (Flowering) with highest temperatures was effective in growth period duration at first and second planting dates in comparison to fourth planting date. Increases in growth period length leads to increase in biological yield.Therefore, the last planting date had greater grain yield than the first planting date, and because of reduction in the duration of growing period and number of irrigation, the end of July could be recommended in this region.
کلیدواژه‌ها [English]
- Soybean
- Planting date
- Cultivar
)