نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• سهیلا قاسمی مهام ¹
• سیف‌اله فلاح ²
• محمودرضا تدین ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد آگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

² دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

استفاده از کودهای آلی و گونه‌های لگوم می‌تواند علاوه‌بر کاهش مصرف کودهای شیمیایی سبب پایداری سیستم‌های زراعی گردد. بنابراین، به‌منظور ارزیابی اثر تیمارهای کودی و نسبت‌های کشت مخلوط اسفرزه- شنبلیله بر گره‌های ریزوبیومی، رشد ریشه و اندام هوایی گیاه شنبلیله، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 اجرا گردید. چهار تیمار کشت مخلوط شامل کشت خالص شنبلیله؛ سه نسبت کشت مخلوط شنبلیله: اسفرزه (2:1، 1:1، 1:2) به عنوان فاکتور اول و سه نوع کود (کود شیمیایی، کود گاوی، کود شیمیایی:کود گاوی) به‌عنوان فاکتور دوم به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد و وزن گره‌های ریزوبیومی، وزن خشک اندام هوایی و تعداد شاخه جانبی از کشت شنبلیله: اسفرزه (2:1) همراه با کاربرد کود تلفیقی (شیمیایی+گاوی) به‌دست‌آمده و بیشترین ارتفاع بوته و وزن نیام از کشت شنبلیله با تیمار کود تلفیقی حاصل شد. هم‌چنین در بین تیمارهای کودی، کمترین تعداد و وزن گره‌های ریزوبیومی، سطح ویژه برگ، نسبت سطح برگ و نسبت وزن برگ مربوط به کود شیمیایی بود. بر اساس نتایج این آزمایش استفاده از کود تلفیقی در برهمکنش با کشت مخلوط شنبلیله و اسفرزه می‌تواند در افزایش عملکرد گیاه شنبلیله مؤثر باشد و به لحاظ کاهش مصرف کودهای شیمیایی می‌تواند در حفاظت از محیط‌زیست اهمیت داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• رشد شنبلیله
• شاخص سطح برگ
• کود تلفیقی
• نسبت کشت مخلوط

عنوان مقاله [English]

Variation in Root and Shoot Growth, Rhizobium Nodules of Fenugreek (Trigonella foenum gracum) Under Fertilizer Treatments and Intercropping with Isabgol (Plantago ovate)

نویسندگان [English]

• S. Ghasemi Maham ¹
• S. Fallah2 ²
• M.R. Tadayyon ²

¹ Former M.Sc. Student of Agronomy Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University

² Associate Professor of Agronomy Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University

چکیده [English]

Background and Objectives
The use of organic manures and legume species can reduce the need for fertilizers and sustain cropping systems. Organic manure plays a vital role in bringing stability and sustainability to agriculture and also avoiding over dependence on chemical fertilizers. Nowadays, consumer preference is more for organically grown produce because they are free from toxic residues and have concern for the environment. Animal manure is a good source for organic fertilizer as it helps to improve chemical, physical and biological properties of soil and it is used as a source of energy for the soil ecosystem. The aim of this study was investigating combination of animal manure and inorganic fertilizer on growth and yield performance of fenugreek (Trigonella foenum gracum).
Materials and methods
In order to evaluate fertilizer treatments and intercropping ratio of isabgol-fenugreek on rhizobium nodules, root and shoot growth, an experiment was conducted at Agricultural Research Farm, Shahrekord University in 2013. The experiment was laid out in a randomized complete block design (RCBD) with seven treatments. Four intercropping treatments consist of sole cropping of fenugreek (T), three ratios of intercropping of isabgol-fenugreek (1:1, 1:2, 2:1) as the first factor, and three fertilizer treatments (manure, manure: chemical (50:50), and chemical fertilizer) were investigated in factorial as randomized complete block design with three replications. In this experiment, parameters such as rate of weight and number of rhizobium nodule per plant, dry weight of root, dry weight of stem, dry weight of leaf and  dry weight of pod, number of lateral branches, leaf  number, leaf area index, plant height, special leaf area, leaf area ratio, leaf  weight ratio and total weight of shoot were measured.
Results
The results showed that the maximum number and weight of rhizobium nodules, shoot dry weight, number of lateral branches were obtained in isabgol-fenugreek (2:1) with the application of combined fertilizer. The maximum of isabgol height and pod weight were achieved in combined fertilizer. Also, the lowest number and weight of rhizobium nodules, specific leaf area, leaf area ratio, and leaf weight ratio were produced in the chemical fertilizer. Means comparison results indicated that in TP (2:1) with  application of combined fertilizer number (16.4), weight (0.28 g) of rhizobium nodules, shoot dry weight (6.82 g), number of lateral branches (4.93) and leaf area index (2.2) were obtained in isabgol-fenugreek (1:2) with application of combined fertilizer.
discussion
In general, combined use of fertilizers in interaction with intercropping isabgol-fenugreek can be effective in increasing the fenugreek performance and environment conservation by reducing of chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fenugreek growth
• Integrated fertilizer
• Intercropping ratio
• Leaf area