نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• وحید اطلسی پاک ¹
• مچید نبی پور ²
• موسی مسکرباشی ³

¹ استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

² استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی،دانشگاه شهید چمران اهواز

³ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی،دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

تنش‌های غیر زیستی نظیر شوری سبب افزایش ترکیبات نیتروژن دار مانند پرولین و پروتئین های محلول در گیاه می‌گردد. به منظور بررسی نقش این ترکیبات در تحمل به شوری، آزمایشی روی گیاه کلزا به صورت کنترل شده و در شرایط هیدروپونیک در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1390 اجرا گردید. شوری به عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل صفر، 100 و 150 میلی‌مول در لیتر کلرید سدیم در نظر گرفته شد و سه رقم کلزا شامل MHA4921 ، MHA4026 و Hyola401 سطوح عامل فرعی را تشکیل دادند. شوری باعث کاهش معنی داری در ماده خشک ریشه، ماده خشک شاخساره و نیترات شاخساره گردید. نتایج نشان داد که افزایش شوری باعث افزایش پرولین و پروتئین های محلول در همه ارقام شد، اما این افزایش در MHA4026 (حساس به شوری) در بالاترین سطح شوری بیشتر از دو رقم دیگر (ارقام متحمل) بود. مقدار قند‌های محلول در شاخساره در هر سه رقم با افزایش شوری افزایش یافت، اما این افزایش در ارقام متحمل بیشتر از رقم حساس بود. نسبت قند‌های محلول در شاخساره به ریشه در ارقام متحمل بیشتر بود، اما این اختلاف بین MHA4026 و Hyola401 غیر معنی دار شد. نتایج نشان داد که تجمع پرولین تحت شرایط شوری ملاک تحمل به شوری نبوده بلکه نشانه ای از میزان خسارت در ارقام مورد مطالعه می باشد.

کلیدواژه‌ها

• : پرولین
• پروتئین های محلول
• تحمل به شوری
• ترکیبات نیتروژن دار
• قندهای محلول
• کلزا

موضوعات

• A: تنش محیطی یا زیستی
• H: فیزیولوژی گیاهی

عنوان مقاله [English]

Relationship between accumulation of nitrogen compounds and sugars, and salt tolerance in rapeseed plant (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

• V. Atlassi Pak ¹
• M. Nabipour ²
• M. Meskarbashee ³

¹ Assistance Professor, Department of Agriculture, Payame Noor University

² Professor, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz

³ Associate professor, Faculty of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

Abiotic stresses, like salinity, cause an increase in nitrogen compounds such as proline and soluble proteins in plant. In order to investigate the role of these compounds in salt tolerance, an experiment was conducted in controlled manner, under hydroponic conditions at college of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. This experiment was carried out in Completely Randomized Design as split plots with three replications in 2011. Salinity in three levels includes 0, 100 and 150 mM NaCl as main plots and the subplots composed of three rapeseed genotypes including MHA4921, MHA4026 and Hyola401. Salinity caused a significant reduction in root and shoot biomass and shoot No3-. Results showed that an increasing in salinity leads to increase in proline and soluble proteins contents of all genotypes, but this increase was greater in MHA4026(salt sensitive genotype) than in two other (salt tolerant) genotypes, at highest level of salinity. Soluble sugar content in shoots, increased with increasing NaCl in three genotypes, but this variation was greater in salt tolerant genotypes. Soluble sugar shoot/root ratio was greater in MHA4921 and Hyola 401, but different between Hyola401 and MHA4026 was non significant. The results showed that proline accumulation under salt stress seems to be a symptom of injury amount rather than an indicator of salt tolerance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Proline
• Soluble proteins
• Salt tolerance
• Nitrogen compounds
• Soluble sugars
• Rape