نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• فرید یوسفی ¹
• پیمان حسیبی ²
• حبیب‌الله روشنفکر دزفولی ³
• موسی مسکرباشی ²

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این تحقیق با هدف مطالعه اثرات تنش‌های شوری و خشکی به صورت مجزا و همراه با یکدیگر روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم کلزا در اهواز به صورت گلدانی خارج از گلخانه اجرا شد. تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بود. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط تنش شوری و خشکی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی شاخص برداشت، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های فرعی و محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت. همچنین تنش‌های شوری و خشکی سبب افزایشعدد SPAD و نفوذپذیری نسبی غشاء در ارقام مورد مطالعه شد. درحالی‌که تنش توأم شوری و خشکی،‌این صفات را به مقدار بیشتری متأثر کرد. نتایج همبستگی صفات تحت تنش شوری نشان داد که افزایش نفوذپذیری نسبی غشاء سبب کاهش وزن خشک اندام هوایی شد (^**93/0-r₌ ). همچنین در شرایط تنش توأم همبستگی منفی بین نفوذپذیری نسبی غشاء و محتوای نسبی آب برگ وجود داشت (^**94/0-r₌ ) که به دلیل آسیب وارده به غشاء و افزایش نشت الکترولیت‌ها سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ شد. به‌طورکلی رقم هایولا 401 دارای سازوکار دفاعی بهتر و کارآمدتری نسبت به رقم شیرالی از لحاظ حفظ محتوای نسبی آب برگ و عدم افزایش نفوذپذیری نسبی غشاء برخوردار بود و نسبت به تنش‌های شوری، خشکی و توأم تحمل بیشتری داشت.

کلیدواژه‌ها

• ارتفاع بوته
• عدد SPAD
• محتوای نسبی آب برگ
• نفوذپذیری نسبی غشاء

موضوعات

• A: تنش محیطی یا زیستی
• A: گیاهان صنعتی
• E: گیاه پزشکی

عنوان مقاله [English]

Study of Drought and Salinity Stress Effect on Some Physiological Characters of Two Canola (Brassica Napus L.) Varieties in Ahvaz

نویسندگان [English]

• F. Yousefi ¹
• P. Hassibi ²
• H. Roshanfekr ³
• M. Meskarbashee ²

¹ M.Sc. Student, Dept of Agronomy and Plant Breeding, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran

² Department of Agronomy and Plant Breeding, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran

³ Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the sole and combined effects of drought and salinity stresses on some physiological characters of two canola varieties in Ahvaz as outdoor pot experiment. This factorial experiment was based on randomized complete block design. Results showed that both salinity and drought stresses decreased seed yield, shoot dry weight, root dry weight, harvest index, biological yield, plant height, number of branches per plant and relative water content of leaf (RWC). Drought and salinity stresses increased SPAD value and relative membrance permeability (RMP). However, combined stress had a greater effect on these parameters than each sole stress. In the salinity stress, a significant positive correlation was observed between relative membrance permeability and shoot dry weight (r₌ -0.93^**). Also, a significant negative correlation was found between relative membrance permeability and relative water content in combined stress (r₌ -0.94^**). Relative water content was reduced because of damage to the membranes and increase of electrolytes leakage. Generally, Hyola401 variety exhibited better defensive mechanisms and more efficiency than Shirale in maintaing relative water content and relative membrance permeability in salinity, drought and combined stresses. The study showed that Hyola401 was more tolerant than Shirale under salinity, drought and combined stresses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plant height
• SPAD value
• Relative water content
• Relative membrance permeability