نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• هدیه بدوی ¹
• ناصر عالم زاده انصاری ²
• محمد محمودی سورستانی ³
• فرخنده اسکندری ⁴

¹ دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشیار ، علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استادیار، علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴ کارشناسی ارشد، زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

بهره­گیری از رابطه هم­زیستی گیاه با قارچ­های آربوسکولار میکوریزا یکی از راهکارهای کاهش تنش خشکی بوده که اخیراً در کشاورزی به کار می­رود. در این راستا یک آزمایش گلدانی بر روی گیاه کاهو به صورت فاکتوریل در قالب بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط مزرعه­ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گردید. فاکتور اول تنش خشکی شامل سه سطح رطوبتی D₁ (100)، D₂ (80) و D₃ (60) درصد رطوبت ظرفیت زراعی بستر کشت و فاکتور دوم قارچ میکوریزا در 6 سطح شامل: کاربرد سه گونه قارچ به نام­های (Glomus mosseae)  G₁، (G. intraradices) G₂ ، (G. fasciculatum)  G₃و ترکیب سه گونه قارچی( G₁،G₂، G₄ (G₃ در خاک استریل و هم­چنین C₁ (شاهد 1، عدم کاربرد قارچ در خاک غیر استریل) و  C₂(شاهد 2، عدم کاربرد قارچ در خاک استریل). نتایج نشان داد، اثر تنش خشکی بر تمامی صفات به جز درصد کلونیزاسیون ریشه کاهو در سطح احتمال (P< 0.01) معنی­دار بود. بیشترین و کمترین وزن تر و خشک شاخساره در تیمار100% و 60% رطوبت ظرفیت زراعی خاک مشاهده شد. کاربرد قارچ میکوریزا بر تمامی صفات دارای اثر معنی دار بود. بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه در کاربرد گونه قارچی G1 بدست آمد. حضور قارچ G1سبب بیش­ترین وزن تر و خشک شاخساره در اکثر صفات گردید. با توجه به نتایج این آزمایش، در زمان بروز تنش خشکی جهت افزایش مقاومت گیاه کاهو اهوازی می­توان گونه قارچی Glomus mosseaeرا به کار برد. 

کلیدواژه‌ها

• خشکی
• کاهو
• قارچ میکوریزا
• پرولین

موضوعات

• A: اکولوژی گیاهان زراعی
• H: سبزی و صیفی

عنوان مقاله [English]

Effects of drought stress and mycorrhizal fungi on some morphophysiological characteristics of lettuce (Lactuca sativa L.)

نویسندگان [English]

• H. Badvi ¹
• N. Alemzade Ansari ²
• M. Mahmoodi sorestani ³
• F. Eskandari ⁴

¹ Graduate Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, University of Chamran, Ahvaz Iran

² Associate Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, University of Chamran, Ahvaz Iran

³ Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, University of Chamran , Ahvaz Iran

⁴ M.Sc., Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Chamran, Ahvaz Iran

چکیده [English]

Arbuscular mycorrhizal fungi benefit from a symbiotic relationship with the plant, which is currently one of the strategies used to reduce stress. The experiment was factorial in a randomizing complete block with three replications. The first factor was three levels of drought stress including:D₁ (%100), D₂ (%80), D₃ (%60) field capacity of soil moisture and the second factor included six level mycorrhizal: G₁(Glomus mosseae), G₂(Glomus intraradices), G₃(Glomus  fasiculatum), G₄(mixture of  three fungal species G₁, G₂, G₃) in sterile soil, C₁(Control 1 without fungus in  sterile soil), C₂(Contorl2, without fungus in non-sterile soil). The measured traits were fresh and dry weight of shoot, root colonization (%), electrolyte leakage (%), total chlorophyll content and proline accumulation. Results showed that the effect of drought stress on all traits was significant except for fresh weight and colonization of root lettuce (P<0.01). The lowest and highest fresh and dry weights of shoot were observed in D₁ and D₃ treatments, respectively. Application of mycorrhizal fungal inoculum on all traits was significant except for root fresh weight (P<0.01) and (P<0.05). Using G. mosseae was the most important effect in most of the growth characteristics. Interactions between mycorrhizal fungi and drought stress on contents of total chlorophyll and proline accumulation (P<0.01) were significant. The highest and lowest total chlorophyll contents obtained were at 60% moisture, respectively, in plants inoculated with mycorrhizal fungi (G. mosseae) and control plants (control 1). To increase the resistance of plants to drought stress a G. mosseae is recommended to be used.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drought
• Lettuce
• Arbuscular mycorrhizal fungi
• Proline
• Chlorophyll