نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• شهرزاد شهبازی ¹
• اسفندیار فاتح ²
• امیر آینه بند ³

¹ دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشیار گروه زراعت اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استاد گروه زراعت اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور مطالعه اثرات کاربرد هیومیک اسید و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم نواحی گرمسیری پژوهشی در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار بود. عوامل آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در سه سطح (عدم کاربرد، کاربرد 5 تن در هکتار و 10 تن در هکتار)، هیومیک اسید در دو سطح (عدم محلول پاشی و محلول پاشی با غلظت 5/1 لیتر در هکتار) و ارقام گندم در سه سطح شامل چمران، ویریناک و گندم دوروم بهرنگ بود. کاربرد خاکی ورمی‌کمپوست بین 5 تا 15 درصد و افشانه برگی هیومیک اسید بین 6 تا 11 درصد صفات اندازه گیری شده را بهبود دادند. البته، کاربرد توأم، منجر به افزایش اثرات کاربرد این کودهای آلی شد، اما بیشترین وزن هزاردانه (73/51 گرم)، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب (74/8817 و 2/19487 گرم در متر مربع) و بیشترین تعداد روز تا سنبله دهی (00/92 روز) و وزن هکتولیتری (24/837 گرم در لیتر) از تیمار محلول پاشی گندم چمران با هیومیک اسید و کاربرد ورمی‌کمپوست (10 تن در هکتار) و بیشترین محتوای پروتئین دانه (97/13 درصد) نیز در تیمار کاربرد ورمی‌کمپوست (10 تن در هکتار) و هیومیک اسید در گندم بهرنگ بدست آمد، بنابراین می‎توان توصیه کرد تغذیه ارقام گندم با کودهای آلی همچون هیومیک اسید و ورمی‌کمپوست احتمالاً جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی میبه منظور مطالعه اثرات کاربرد هیومیک اسید و ورمی‌کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم نواحی گرمسیری پژوهشی در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی و در 3 تکرار بود. عوامل آزمایش شامل ورمی‌کمپوست در سه سطح (عدم کاربرد، کاربرد 5 تن در هکتار و 10 تن در هکتار)، هیومیک اسید در دو سطح (عدم محلول پاشی و محلول پاشی با غلظت 5/1 لیتر در هکتار) و ارقام گندم در سه سطح شامل چمران، ویریناک و گندم دوروم بهرنگ بود. کاربرد خاکی ورمی‌کمپوست بین 5 تا 15 درصد و افشانه برگی هیومیک اسید بین 6 تا 11 درصد صفات اندازه گیری شده را بهبود دادند. البته، کاربرد توأم، منجر به افزایش اثرات کاربرد این کودهای آلی شد، اما بیشترین وزن هزاردانه (73/51 گرم)، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب (74/8817 و 2/19487 گرم در متر مربع) و بیشترین تعداد روز تا سنبله دهی (00/92 روز) و وزن هکتولیتری (24/837 گرم در لیتر) از تیمار محلول پاشی گندم چمران با هیومیک اسید و کاربرد ورمی‌کمپوست (10 تن در هکتار) و بیشترین محتوای پروتئین دانه (97/13 درصد) نیز در تیمار کاربرد ورمی‌کمپوست (10 تن در هکتار) و هیومیک اسید در گندم بهرنگ بدست آمد، بنابراین می‎توان توصیه کرد تغذیه ارقام گندم با کودهای آلی همچون هیومیک اسید و ورمی‌کمپوست احتمالاً جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی می باشد.‎باشد. 

  ‎باشد.

کلیدواژه‌ها

• پروتئین دانه
• عملکرد دانه
• ورمی‌کمپوست
• هیومیک اسید

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effect of humic acid and vermicompost on yield and yield components of three wheat cultivars in tropical regions

نویسندگان [English]

• Sh. Shahbazi ¹
• E. Fateh ²
• A. Aynehband ³

¹ Former M.Sc. Student of Agro Ecology, Plant Breeding Department, Agriculture Faculty, Shahid Chamran University, Ahvaz

² Associate Professor, Agronomy & Plant Breeding, Agriculture Faculty, Shahid Chamran University, Ahvaz

³ Professor, Agronomy & Plant Breeding, Agriculture Faculty, Shahid Chamran University, Ahvaz

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of humic acid and vermicompost on yield and yield components of three wheat cultivars in tropical regions, an experiment was conducted in the research station of Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran in 2012-13. The experiment was carried out as factorial based on randomized complete blocks design with three replications. The treatments included vermicompost at three levels (no use, application of 5 tons per hectare and 10 tonnes per hectare), humic acidat two-level (without and with foliar application of 1.5 lit. ha^-1) and wheat cultivarsin three levels, Chamran and Virinac (bread wheat), and Behrang (durum wheat) varieties. Soil application of vermicompost and foliar spray of humic acid improved the measured characteristics by 5-15 and 6-11%, respectively. Concurrent Application of these fertilizers increased the effect of those organic fertilizers on wheat traits. But the highest seed thousand weights (51.73 g), grain yield and biological yield, respectively were (881.74 and 1984.2 g. m2) and the highest number of days to heading (92.00 days) and hectoliter weight (837.24 g.lit-1) was obtained from foliar application of Chamran cultivar with humic Acid and soil application of vermicompost (10 T/ha). The highest protein content (13.97%) was also obtained from vermicompost (10 t ha) and foliar application of humic acid on Behrang cultivar. It could be recommended that application of humic acid and vermicompost for wheat cultivar nutrition is probably asuitable alternative for chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Grain protein
• Grain yield
• Vermicompost
• Humic acid