نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حسینعلی اسدی قارنه ¹
• کاظم ارزانی ²
• عبدالعلی شجاعیان ³
• احمدرضا گل‌پرور ⁴
• ناصر صباغ‌نیا ⁵

¹ دانشجوی دکتری علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس

² استاد گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس

³ استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس

⁴ دانشیار گروه اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)

⁵ استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه

چکیده

توت فرنگی یکی از مهم‌ترین میوه‌های ریز جهان و ایران به شمار می‌آید. برای انجام برنامه‌های به‌نژادی این گیاه در ایران، شناسایی ارقام برتر با توجه به ویژگی‌های آن‌ها مورد نیاز است. به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیک ارقام توت فرنگی موجود در کشور، گیاه‌چه‌های دختری 15 رقم توت فرنگی تجاری در گلخانه با شرایط کنترل شده و سیستم هیدروپونیک کشت شدند. تغذیه گیاهان با استفاده از فرمول اختصاصی مورگان برای توت فرنگی انجام شد. پس از رشد رویشی و زایشی گیاهان مورد آزمایش، صفات کمّی و کیفی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌دار بین ارقام از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بود. میانگین بعضی صفات مورد ارزیابی از جمله تعداد برگ، تعداد طوقه جانبی، تعداد روندک و تعداد خوشه گل در هر بوته به ترتیب 18/11، 81/4، 9 و 89/2 عدد بودند. دامنه عملکرد ارقام  در دوره شش ماهه آزمایش بین 83/45 تا 9/322 گرم میوه در هر بوته متفاوت بود. عملکرد 4 رقم آلیسو، سلوا، پاروس و گاویوتا بیش از 250 گرم در هر بوته بود، در حالی‌که ارقام بلاک مور، فرزنو و کردستان کمتر از 100 گرم میوه در هر بوته تولید کردند. مقدار سفتی بافت میوه نیز نشان داد که میوه‌های کاماروزا با سفتی معادل 7 نیوتن، نسبت به سایر ارقام از سفتی بافت بیشتری برخوردار بودند. در تجزیه به عامل‌ها، صفات در 7 عامل اصلی و مستقل قرار گرفتند که در مجموع 24/90 درصد واریانس کل را توجیه کردند و 14 صفت را شامل شدند. همچنین ارقام مورد بررسی بر اساس تجزیه خوشه‌ای در 7 گروه مجزا قرار گرفتند. گروه چهارم از لحاظ میانگین برخی صفات اندازه‌گیری شده بالاتر از میانگین کل قرار گرفت. رقم‌های کردستان و سکویا نیز هر کدام در یک گروه مجزا قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، ارقام توت فرنگی مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی دارای تنوع بالایی بوده و بنابراین برای استفاده در برنامه‌های به‌نژادی توت فرنگی در ایران دارای اهمیّت می‌باشند. 

کلیدواژه‌ها

• توت فرنگی
• تنوع ژنتیکی
• ارقام تجاری
• تجزیه خوشه‌ای
• تجزیه عامل‌ها

موضوعات

• B: اصلاح نباتات
• H: میوه کاری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of genetic diversity in some strawberry (fragaria × annanasa Duch.) cultivars in Iran using morphological characteristics

نویسندگان [English]

• H.A. Asadi Gharneh ¹
• K. Arzani ²
• A. Shojaeiyan ³
• A.R. Golparvar ⁴
• N. Sabaghnia ⁵

¹ Ph.D. Student, Department of Horticultural Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

² Professor of Department of Horticultural Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Horticultural Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

⁴ Associate Professor, Khorasgan (Isfahan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

⁵ Assistant Professor, Department of Plant Breeding, University of Maragheh

چکیده [English]

Strawberry is one of the most important small fruits in Iran and the world. Identification of elite cultivars according to morphological characteristics is an important task in any breeding programs of strawberry in Iran. For evaluation of morphological characteristics, the available  strawberry cultivars in Iran, 15 daughter’s plants of commercial strawberries, were cultivated in the greenhouse using hydroponic system. Analysis of variance revealed significant differences among cultivars for all the traits. Results showed that the means obtained from some evaluated traits such as leaf number, branch crown number, stolon number and truss number per plant were 11.18, 4.81, 9.00 and 2.89, respectively. Total yield of cultivars varied from 45.83 to 322.9 g/plant and 4 cultivars (Aliso, Selva, Paros and Gaviota) yielded more than 250 g/plant, while cultivar Blackmore, Fresno and Kordestan produced less than 100g/plant. The amounts of fruit firmness indicated that 'Camarosa' fruits were firmer than others cultivars. By factor analysis, the characteristics were divided in to seven factors and included 14 characteristics that accounted for 90.24% of total variations. Also, cluster analysis classified the cultivars in to seven distinct groups. The means of all evaluated characteristics of the fourth group were higher than those of the total means. The cultivars of “Kordestan” and “Sequia” were placed in a distinct group. According to our results, strawberry cultivars had high variations in quantitative and qualitative traits and were suitable for breeding program of strawberry in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Strawberry
• Commercial cultivars
• Genetic diversity
• Cluster analysis
• Factor Analysis