نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• آرزو علیزاده ¹
• قاسمعلی دیانتی تیلکی ²
• بهنام ناصریان خیابانی ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

³ مربی، پژوهشکده کشاورزی، پزشکی و صنعتی هسته‌ای کرج

چکیده

در این تحقیقبذور دو گونه مهم مرتعی با دزهای 3، 6، 15، 20، 30، 50، 100 و 150 گری پرتو گاما تیمار شده و تاثیر آن بر برخی صفات جوانه­زنی در آزمایشگاه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرسبررسی گردید. این تحقیق در بهمن ماه سال 1390 انجام و بذور پرتودهی شده در یک  طرح آزمایشی برای هر گونه به صورت کاملا تصادفی در 3 تکرار 50 تایی در داخل پتری دیش کشت شدند و صفات جوانه­زنی آنها ارزیابی شد. نتایج بدست آمده نشان دهنده عدم تاثیر معنی‌دار پرتو گاما بر کلیه صفات مورد بررسی گونه B.tomentellus  است. در رابطه با گونه A. elongatumدز 6 گری بیشترین تاثیر مثبت را بر پارامتر سرعت جوانه­زنیایجاد کرد که با تیمار شاهد (05/0> p) اختلاف معنی دار نشان داد و از 77/5 به 89/7 بذر در روزافزایش یافت. همچنین شاخص بنیه نیز برای این گونه  در دز 30 گری بالاترین عدد را داشت به طوری که از 83/89 در تیمار شاهد به 11/118 افزایش یافت. بعلاوه وزن ترریشه­چه و ساقه­چه نیز در این تیمار بالاترین عدد را داشت در حالی که بالاترین مقدار وزن خشک ریشه‌چه مربوط به تیمار 20 گری بود و در وزن خشک ساقه‌چه تفاوتی بین تیمارها مشاهده نشد. در ارزیابی کلی، دزهای 100 و 150 گری سبب بروز تاثیر منفی در صفات مورد بررسی شدند. در مجموع نتایج بدست آمده نشان دهنده تفاوت تاثیر گذاری شدت های مختلف پرتو گاما در بذور  دوگونه­ی مورد بررسی است.

کلیدواژه‌ها

• پرتودهی
• سرعت جوانه‌زنی
• میانگین زمان جوانه‌زنی
• شاخص بنیه

موضوعات

• A: علوفه
• A: علوم بذر
• A: فیزیولوژی گیاهان زراعی
• E: گیاه پزشکی

عنوان مقاله [English]

Effect of gamma ray treatment on seed germination traits and seedling growth of Agropyron elongatum and Bromus tomentellus

نویسندگان [English]

• A. Alizadeh ¹
• G.A. Dianati Tilaki ²
• B. Naserian Khiabani ³

¹ M.Sc., Range management department, Natural resources, Tarbiat Modares University

² Associate professor, Range management department, Natural resources, Tarbiat Modares University

³ Agricultural, Medical and Industrial Research School, Nuclear Science and Technology Research Institute, Atomic Energy Organization of Iran

چکیده [English]

In this study seeds of two important rangeland species were treated with 3, 6, 15, 20, 30, 50, 100 and 150 Gy of gamma ray and its effect on germination traits was investigatedin range management laboratory of Natural Resources Faculty of Tarbiat Modares University. This investigation was performed in Bahman (January, 2011), and irradiated seeds were sown in Petri in a completely randomized experimental design for each species with 3 replications of 50seeds dishes, and then germination traits were evaluated. The results showed that gamma ray had no significant effect on germination traits of B.tomentellus. About the seeds of A.elongatum, the dose of 6 Gy had the most positive effect on the parameter of germination speed that had significant difference with non-irradiated seeds (p<0.05), and this parameter increased from 5.77 to 7.89 (seeds/day). Also, the vigority index of this grass was higher in 30Gy treatment and increased from 89.83 in non-irradiated seeds to 118.11 in treated seeds. Likewise, the wet weight of seedling’s root and shoot was higher in these treat too; however, the highest number of seedling’s root dry weight was related to 20 gray treat, and there was no significant difference in seedling’s shoot wet weight. In general, 100 and 150 Gy of gamma ray had negative effect on germination traits.This results show that the effect of gamma ray varies on seeds of the two investigated species