نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• منا پور عیسی ¹
• مجید نبی پور ²
• موسی مسکرباشی ³

¹ دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه شهید چمران اهواز

² استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهید چمران اهواز

³ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

طول دوره پرشدن دانه و سرعت آن تعیین کننده وزن نهایی دانه جو می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر طول دوره مؤثر پرشدن دانه، سرعت پرشدن در مرحله خطی رشد دانه و میزان مشارکت مواد ذخیره‌ای ساقه در عملکرد سنبله اصلی، آزمایشی بصورت کرت‌‌‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل آبیاری کامل و تنش خشکی پس از گرده‌افشانی و کرت‌های فرعی شامل 9 رقم جو بودند. نتایج نشان داد که خشکی اثر معنی‌‌داری بر طول دوره مؤثر پرشدن دانه نداشت اما سرعت پرشدن دانه را در مرحله خطی 20 درصد کاهش داد. ارقام از لحاظ طول دوره پرشدن دانه تفاوت معنی‌داری نشان دادند اما از لحاظ سرعت دوره این تفاوت دیده نشد. عملکرد نهایی دانه دامنه‌ای در حدود 348 تا 468 گرم در مترمربع داشت. کاهش 25 درصدی عملکرد با ورود به شرایط تنش بیشتر به دلیل کاهش 19 درصدی وزن دانه بود زیرا دیگر اجزای عملکرد کاهش معنی‌داری نداشتند. عملکرد دانه سنبله اصلی با ورود به شرایط تنش خشکی کاهشی 24 درصدی نشان داد. میزان مشارکت مواد ذخیره‌ای ساقه در عملکرد سنبله اصلی با ورود به شرایط تنش 33 درصد افزایش یافت. مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد سنبله اصلی با طول ساقه و وزن حداکثر ساقه در هیچ یک از سطوح رطوبتی همبستگی معنی‌داری نشان نداد

کلیدواژه‌ها

• جو
• خشکی
• ذخایر ساقه
• سرعت و دوره پرشدن دانه
• عملکرد دانه

عنوان مقاله [English]

Investigating of grain growth and contribution of stem reserves in grain yield of barley (Hordeum vulgare L.) cultivars under terminal drought conditions.

نویسندگان [English]

• M. Pureisa ¹
• M. Nabipour ²
• M. Meskarbashee ³

¹ PhD. Student of Crop Physiology , of Agronomy and Plant Breeding , Agriculture College, Shahid Chamran University, Ahvaz , Iran

² Professor, of Agronomy and Plant Breeding, Agriculture College, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

³ Associate Professor, of Agronomy and Plant Breeding, Agriculture College, Shahid Chamran University, Ahvaz , Iran

چکیده [English]

The duration of grain filling period and the rate of this period determines final grain weight in barley. In this study, in order to investigate the effect of final drought stress on rate and duration of grain filling and contribution of stem reserves in main spike yield, a trial was conducted as split-plot design with three replicates (blocks) at Shahid Chamran University in the duration of 2010-2011. The main plot consisted of two irrigation treatments (well-watered and droughted treatment after anthesis) and the split-plot consisted of nine barley cultivars. The results showed that drought had no significant effect on the effective duration of grain filling but reduced the rate of this period by 20%. There was a significant difference between cultivars considering duration of grain filling but they did not show any difference in the rate of grain filling period. Final grain yield ranged between 251 to 536 (g/m²). 25 percent decrease of grain yield by entering drought conditions is almost due and 19 percent decrease in grain weight, because other yield components did not show any significant changes. The yield of main spike showed 24 percent decrease by entering drought conditions. The contribution of stem reserves in the yield of main spike increased by 33% under drought conditions and did not show any significant correlations with maximum weight and length of stem in none of moisture treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

• Barley
• Drought
• Stem reserves
• Rate and duration of grain filling
• Yield