نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• رسمیه حمید ¹
• محمد رضا سیاهپوش ²
• رضا مامقانی ³
• امیر سیاهپوش ⁴

¹ فارغ التحصیل کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

² استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

⁴ استادیار مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور

چکیده

شناخت تنوع ژنتیکی در گیاه خارمریم مقدمه انجام برنامه­های اصلاحی در این گیاه است.به منظور بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ­های جمع­آوری شده از نه منطقه کشور ایران به همراه رقم خارجی بوداکالازی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه آزمایش دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. در این پژوهش صفات مورفولوژیک، فنولوژیک و فیتوشیمیایی بر روی اکوتیپ­های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده­ها تفاوت معنی­داری ( 01/0≥α) را برای کلیه صفات نشان داد. اکوتیپ­های ساری و مبارکه بالاترین عملکرد دانه را در مقایسه با سایر اکوتیپ­ها به خود اختصاص دادند. مقایسات میانگین صفات فیتوشیمیایی نشان داد که مقدار ترکیبات فنلی در محدوده 19/14-18/8 میلی­گرم تانیک اسید بر گرم ماده گیاهی و مقدار ترکیبات فلاونوئیدی در اکوتیپ­های مختلف بین 079/11-357/5 میلی­گرم در 100گرم عصاره خشک بود. میزان سیلی­مارین در محدوده 40/55-07/32 میلی­گرم بر 100گرم عصاره خشک در بین ارقام تغییر یافت. بر اساس تجزیه خوشه­ای داده­ها، اکوتیپ­ها در دو گروه قرار گرفتند. به­طوری­که، اکوتیپ های ملاثانی، آمل، ساری، اهواز،شوشتر، اصفهان، بابل و نجف­آباد در خوشه اول و اکوتیپ­های مبارکه و مجاری در خوشه دوم قرار گرفتند. اعضای گروه اول از نظر میزان ترکیبات پلی­فنلی و ظرفیت آنتی­اکسیدانی بیشترین مقادیر را به خود اختصاص داده، ارتفاع متوسط تا کوتاه داشتند. اکوتیپ­های گروه دوم بسیار زودرس و پا بلند بودند.نتایج این پژوهش نشان داد که بین توده­های خارمریم از نظر صفات مورفولوژیکی تنوع بالایی وجود دارد. به­طوری­که می­توان از این اکوتیپ­ها در برنامه­های اصلاحی بهره برد. 

کلیدواژه‌ها

• : خار مریم
• آنتی اکسیدان
• پلی فنل
• تجزیه خوشه‌ای
• سیلیمارین و فلاونوئید

موضوعات

• B: سیتوژنتیک
• H: گیاهان دارویی

عنوان مقاله [English]

Evaluation the genetic diversity of 10 Milk thistle (Silybum marianum L.) ecotypes using morphological, phenological and phytochemical traits

نویسندگان [English]

• R. Hamid ¹
• M.R. Siahpoosh ²
• R. Mamaghani ³
• A. Siahpoosh ⁴

¹ Graduate student, Department of Agronomy and Plant Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran

² Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran,

³ Professor, Department of Agronomy and Plant Science, Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

⁴ Assistant Professor, Medical Plant and Natural Product Research Center, Pharmacognosy Department, Faculty of Pharmacy, Jundi Shapour University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Understanding milk thistle genetic diversity is essential for breeding programs of this plant. In order to investigate genetic diversity of some Iranian ecotypes, an experiment was performed based on randomized complete block design in three replications using Iranian collected ecotypes and foreign cultivar "Bodaklazi" in the experimental field of Shahid Chamran University . Morphological traits including plant height, diameter of the main capitol per plant, number of capitol in plant, grain number in capitol, grain weight in capitol, thousand kernel weight, grain yield, starting and ending days to flowering, and phytochemical traits including phenol level, flavonoid level and antioxidant capacity were measured. Analysis of variance showed significant differencs (α ≤ 0.01) for different traits. Sari and Mobarakeh showed the highest performance among  ecotypes. The phenolic and flavonoid content and antioxidant capacity of ecotypes ranged between 8.18-14.19 mg Tanic acid per g plant matter,5.36-11.08mg per 100g and 32.07-52.40  mg per 100g dry extract respectively. Silymarin ranged between 32.07 and 55.40 mg per 100g dry extract. Cluster analysis indicated that ecotypes can be divided into two major groups. Thus, Molasanie, Amol, Sari, Ahvaz, Shoushtar, Esfahan, Babol and Njafabad were categorized in one group and Mobarakeh and Majari in one another. The results of this study showed that the Iranian ecotypes of milk thistle inherit noticeable diversity in respect to morphological, phonological and phytochemical traits. This diversity can be used in breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Antioxidant
• Cluster analysis
• Flavonoid
• Polyphenol
• Silymarin