نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• آذر موقتیان ¹
• اسفندیار فاتح ²
• امیر آینه بند ²
• امیر سیاهپوش ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد اکولوژیک، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

² دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

³ استادیار مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی، گروه فارماکوگنزی، عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و زیستی_آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum Vulgare Mill)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای کود شیمیایی در 3 سطح (0- K0-P 0N ، N60- P60- K48 و N120-P120- K96کیلوگرم در هکتار) و زیستی_آلی در 6 سطح (بدون مصرف کود، ترکیب بیوسوپرفسفات و نیتروکسین، نیتروکسین، بیوسوپرفسفات، کمپوست ضایعات نیشکر و بیوسولفور) در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با 18 تیمار و 3 تکرار در سال 1389 به اجرا درآمد. نتایج نشان داد کود شیمیایی به جز صفات تعداد شاخه­ی فرعی، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت بر بقیه­ی صفات تأثیر معنی­داری داشت به طوری­که با افزایش مقدار کود شیمیایی تا سطح N120-P120- K96کیلوگرم در هکتار، صفات مورد بررسی روند افزایشی نشان دادند. تأثیر کود زیستی_آلی نیز بر کلیه­ی صفات به جز تعداد شاخه­ی فرعی، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی­دار بود. به طوری­که بیش­ترین تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار کمپوست مشاهده شد. بیش­ترین چترک در چتر در تیمار تلفیق بیوسوپرفسفات و نیتروکسین مشاهده شد. هم­چنین اثر بر­همکنش دو فاکتور نشان داد که بیش­ترین (7/237 کیلوگرم در هکتار) و کم­ترین (2/103 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه در کاربرد همزمان کمپوست ضایعات نیشکر همراه با N120-P120- K96کیلوگرم در هکتار و بیوسولفور بدون مصرف کود شیمیایی مشاهده شد. بیش­ترین و کم­ترین عملکرد بیولوژیک نیز با مصرف همزمان کمپوست ضایعات نیشکر و N120-P120- K96کیلوگرم در هکتار و تیمار شاهد مشاهده شد. هم­چنین نتایج نشان داد شاخص برداشت در تیمار شاهد بیش­ترین (2/27) و در کاربرد بیوسولفور بدون مصرف کود شیمیایی کم­ترین (53/18) مقدار بود. در مجموع این مطالعه نشان داد که کاربرد کودهای زیستی_آلی در تلفیق با کودهای شیمیایی نقش مفید و مؤثری در بهبود ویژگی­های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی رازیانه دارد. 

کلیدواژه‌ها

• : رازیانه
• کود شیمیایی
• کود زیستی_آلی
• عملکرد و اجزای عملکرد

موضوعات

• E: خاک شناسی
• H: گیاهان دارویی

عنوان مقاله [English]

Investigation of integrated mineral nutrient management son yield and yield components of fennel (Foeniculum vulgare)

نویسندگان [English]

• A. Mowaghatian ¹
• E. Fateh ²
• A. Aynehband ²
• A. Siahpoosh ³

¹ Former M.Sc. Student, Department of Agronomy, Collage of Agricultural, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

² Associate Professor of Crop Ecology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran

³ Assistant Professor of Medicinal Plant Institute Pharmacognesy Department at Jondishapoor University, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

In order to study the effects of chemical and biological fertilizers on yield and yield components of fennel an field experiment was conducted in Agricultural Facultyof ShahidChamranUniversity of Ahvaz2011. In trial study was carried out as a two-waysfactorial which was assigned as randomized complete block design (RCBD) with three replications. Chemical fertilizers at three levels (C1=0-0-0 kg/ha NPK, C2=60-60-48 kg/ha NPK and C3=120-120-96 kg/ha NPK)were the first factor, anddifferent biologicalfertilizers at six levels B1=control,B2=Biosuperphosphate+Nitroxin,B3=Nitroxin,B4=Biosuperphosphate,B5=Biosulphur and B6=Sugar cane waste compost) were the second factor.The result showed that chemical fertilizer had significant effect on all traits except secondary branches number,number of sub-umble in umbel, seed number at sub-umbel,seed weight and harvest index traits. So that by increasing chemical fertilizer rates until(120-120-96 kg/ha NPK), all measurement traits were increased.The biological fertilizers had significant effect on all traits except secondary branches number1000 seeds weight and harvest index traits.So that the highest number of umbel per plant and seed number at sub- umbel,biological and grian yield were obtained at sugar cane waste compost. The highest sub-umbel per umbel was obtained at Nitroxin + Bio superphosphate.Moreover, the interaction result showed that the highest(237.7 kg/ha) and the lowest(103.2 kg/ha)fennel grain yields were obtained at sugar cane waste in combination with 120-120-96 kg/ha NPK. In general, the result showed that the application of biofertilzers in combination with chemical fertilizers can improved the grain yield and yield components of the fennel.

کلیدواژه‌ها [English]

• Foeniculum vulgare
• Biological and chemical Fertilizer
• yield and yield components