نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمد امین کهن مو ¹
• مجید آقا علیخانی ²

¹ استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

² دانشیار گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر اجزای عملکرد، محتوای اسانس و دو ترکیب ثانویه موجود در گیاه دارویی بابونه (Matricaria chamomilla L.) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1388 و 1389 در دانشگاه خلیج فارس (بوشهر) انجام شد. تیمار های مورد بررسی در این آزمایش شامل کود دامی گوسفندی (بر مبنای 15 تن در هکتار)؛ تلفیق قارچ میکوریزا و کود دامی گوسفندی؛ و کود شیمیایی NPK خالص (به ترتیب با نسبت 0-62-70 کیلوگرم در هکتار با منشاء اوره و سوپرفسفات تریپل) بود. نتایج نشان داد بیشترین وزن خشک گل (72/939 کیلوگرم در هکتار) در تغذیه با کود گوسفندی در سال دوم بدست آمد. همچنین بیشترین قطر گل (39/2 سانتی­متر) و ارتفاع گیاه (11/35 سانتی­متر) همراه با زی­توده خشک (6/3497 کیلوگرم در هکتار) همگی در سال دوم مربوط به تغذیه با کود شیمیایی بود. در مقابل تیمار تغذیه بابونه با کود گوسفندی + قارچ میکوریزا در سال دوم بیشترین شاخص برداشت (26/45 درصد) و برتری معنی داری در سطح پنج درصد از نظر درصد کلونیزاسیون ریشه توسط قارچ میکوریزا، نسبت به سایر تیمار ها داشت. در هر دو سال آزمایش بجز درصد فسفر در بیوماس بابونه، برای دو عنصر نیتروژن و پتاسیم برتری با تغذیه شیمیایی بود. این تیمار همچنین بیشترین بازده اسانس (357/0 درصد) را در سال دوم به خود اختصاص داد. با وجود این بیشترین مقدار کامازولن (22/8 درصد) و آپیژنین 7-گلوکوزید (44/1 درصد) با تغذیه زیستی بابونه بدست آمد. به­طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تغذیه بابونه با کودهای دامی به­تنهایی یا تلقیح شده با قارچ میکوریزا می­تواند عملکرد مناسبی از گل خشک، بازده اسانس و ترکیبات ثانویه بابونه تولید نماید و زمینه ساز کاهش مصرف کود­های شیمیایی و تضمین کننده صرفه اقتصادی، سلامت محیط زیست و امنیت غذایی مصرف کنندگان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• تغذیه گیاهی
• میکوریزا
• بابونه
• اسانس
• آپیژنین 7-گلوکوزید
• کامازولن

موضوعات

• E: خاک شناسی
• H: گیاهان دارویی

عنوان مقاله [English]

The effect of biological and chemical fertilizers on yield components and secondary metabolites of chamomile (Matricaria chamomilla L.)

نویسندگان [English]

• M.A. Kohanmoo ¹
• M. AghaAlikhani ²

¹ Assistant Professor, Plant Breeding Department, Persian Gulf University, Bushehr, Iran

² Associate Professor, Agronomy Department, Tarbiate-Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In order to determine the yield response, essential oil content and secondary metabolites of chamomile (Matricaria chamomilla L.) to biological and chemical fertilizers a two-year field experiment was conducted at Persian Gulf University (Bushehr region) during the 2009 and 2010 growing season. Experimental treatments including sheep manure (15 t/ha), sheep manure + mycorrhiza (as biological fertilizer) and chemical NPK (70-62-0 kg/ha in the form of urea and triple superphosphate respectively) were arranged in a randomized complete block design with three replications. Results showed that the highest dry flower yield (939.72 kg ha^-1) was obtained under sheep manure nutrition system in the second year. Also, the highest amount of flower diameter (2.39 cm), plant height (35.11cm) and dry biomass (3497.6 kg ha^-1) were obtained with chemical fertilizer in the second year. In contrast, biological nutrition system (sheep manure + mycorrhiza) led to the highest harvest index (45.26 %) in the 2^nd year and had significant priority in 5% level to other treatments for root colonization. In both years except for phosphorous content, chemical nutrition system was the superior treatment for N and K percentage in plants. This treatment has also the highest essential oil extractction efficacy (0.357 %) in the 2^nd year; however, the highest Chamazulen amount (8.22%) and Apigenin 7-glocoside (1.44 %) were obtained in plants treated with biofertilizers. Altogether, our findings suggest that chamomile nutrition with biofertilizers compared to the chemical fertilizer could obtain acceptable dry flower yield, essential oil and secondary metabolites. Therefore, it could be a good strategy for decreasing chemical fertilizers, and ensuring the economic profits, environment health and food security for consumers. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Plant nutrition
• Mycorrhiza
• Chamomile
• Essential Oil
• Apigenin 7-glocoside
• Chamazulen