نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• فرود صالحی ¹
• محمدجعفر بحرانی ²
• سید عبدالرضا کاظمینی ³
• حسن پاک نیت ⁴
• نجفعلی کریمیان ⁵

¹ استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

² استاد بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

³ استادیار بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

⁴ دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

⁵ استاد بخش خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

بقایای گیاهی مواد مفیدی محسوب می‌شوند که می‌توانند تغییرات مهمی در ویژگی‌های بیولوژیک، شیمیایی و فیزیکی خاک ایجاد کرده و سبب افزایش یا پایداری عملکرد محصولات زراعی شوند. به منظور بررسی حفظ بقایای گیاهی و اختلاط آنها با خاک بر ویژگی‌های زراعی، فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی در تابستان 1387 و 1388 در قالب بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت یک‌ بار خرد شده با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز (باجگاه) انجام شد. فاکتور اصلی رقم لوبیای قرمز (D81083 و صیاد) و فاکتور فرعی بقایای گندم (0، 25، 50 و 75 درصد) ‌بود. نتایج نشان داد که ارقام در ارتفاع بوته، فاصله پایین‌ترین گره تا سطح خاک، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه تفاوت داشتند. کاربرد مقادیر مختلف بقایای گیاهی سبب تفاوت در شاخص فیزیولوژیک دوام وزن زنده شد. کاربرد 75 درصد بقایای گیاهی باعث کاهش دوام وزن زنده و عملکرد دانه گردید، که این می‌تواند به اثرات ممانعت‌کنندگی مقادیر زیاد بقایا نسبت داده شود. بیشترین عملکرد دانه از تیمار 25 درصد بقایا (4/2370 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد که با تیمارهای بدون بقایا (0/2234 کیلوگرم در هکتار) و 50 درصد بقایا (9/2313 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معنی‌دار نداشت. بنابراین کاشت رقم صیاد و حفظ حداقل 25% بقایای گندم برای بهبود عملکرد دانه لوبیا قرمز مفید است.

کلیدواژه‌ها

• لوبیا
• بقایای گندم
• عملکرد و اجزای عملکرد دانه
• شاخص‌های فیزیولوژیک

موضوعات

• A: علوم بذر
• A: فیزیولوژی گیاهان زراعی

عنوان مقاله [English]

Influence of soil incorporating wheat residues on agronomic and physiological traits of red common bean

نویسندگان [English]

• F. Salehi ¹
• M.J. Bahrani ²
• S.A.R. S.A.R. Kazemeini ³
• H. Pakniyat ⁴
• N.A. Karimian ⁵

¹ Assistant Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center of Chaharmahal and Bakhtiari, Iran

² Professor, College of Agriculture, Shiraz University, Iran

³ Assistant Professor, College of Agriculture, Shiraz University, Iran

⁴ Associate Professor, College of Agriculture, Shiraz University, Iran

⁵ Professor, College of Agriculture, Shiraz University, Iran

چکیده [English]

Crop residues are useful substances that can have important changes in soil biologic, chemical and physical properties and also can increase or stabilize crops yield. In order to save crop residues, incorporate them into the soil and their effects on agronomic, physiologic, yield and yield components of two red bean cultivars (Phaseolus vulgaris L.), an experiment was conducted as split plot arranged in randomized complete block design with three replications during summer in 2008 and 2009 in the Research Station of College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz, Iran (Bajgah). Main factor was red bean cultivars (Sayyad and D81083) and sub factor was wheat residues rates (0, 25, 50 and 75%). Results showed that both cultivars had some differences in plant height, the distance of the lowest node from the soil, 100-seed weight and number of seed per pod and seed yield. Crop residue caused to change in biomass duration (a physiological index). Application of crop residues decreased a significant difference in biomass duration and seed yield, which can be attributed to the inhibitory effects of heavy residues. The highest seed yield (2370.4 kg ha^-1) was obtained from 25% crop residue incorporation, with no significant difference with 50% crop residues (2313.9 kg ha^-1) and without crop residues incorporation (2234 kg ha^-1). Therefore, planting Sayyad cultivar and maintenance of at least 25% wheat crop residues are required to improve seed yield of red common bean.

کلیدواژه‌ها [English]

• Common bean
• Wheat residues
• Yield
• Yield components
• Physiological Indices