نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• پیمان زندی ¹
• امیرحسین شیرانی راد ²
• جهانفر دانشیان ²
• لیلا بذرکار خطیبانی ³

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان،گروه زراعت ، تاکستان، ایران

² دانشیار پژوهش بخش تحقیقات دانه های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، ایران

³ دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، دانشگاه زابل، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد شنبلیله در کشت دوم،  آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 88-87 پس از برداشت برنج در منطقه گیلان (شهرستان شفت) به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرارانجام شد. کود نیتروژنه در چهار سطح (شاهد، 25، 50 و 75 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته شامل ( 60، 80، 100 و 120 بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر کود نیتروژن بر تعداد غلاف در شاخه، تعداد غلاف در گیاه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. اثر تیمار تراکم بوته بر عملکرد بیولوژیک نیز معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه  به میزان 1468 کیلوگرم در هکتار از 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک همبستگی مثبت و معنی داری داشت. حداکثر عملکرد بیولوژیک با کاربرد 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و همچنین تراکم 120 بوته در متر مربع بدست آمد. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این پژوهش و قرابت زیاد تیمار 75 کیلوگرم نیتروزن و تراکم 120 بوته در متر مربع با تیمار 50 کیلوگرم نیتروژن و 100 بوته در متر مربع در تجزیه خوشه‌ای، کاربرد تیمار اخیر به دلیل ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی با مصرف کود و بذر کمتر توصیه می گردد.

کلیدواژه‌ها

• شنبلیله
• کود نیتروژنه
• تراکم بوته
• عملکرد
• کشت دوم

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Nitrogen Fertilizer and Plant Density Effects on Yield and Yield Components of Fenugreek in Double Cropping

نویسندگان [English]

• P. Zandi ¹
• A.H. Shirani Rad ²
• J. Daneshian ²
• L. Bazrkar Khatibani ³

¹ Department of Agronomy, Takestan Branch, Islamic Azad University, Takestan, Iran

² Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.

³ Ph.D. Student in Plant Breeding, Zabol University, Iran

چکیده [English]

In order to study the effect of different rates of nitrogen and plant density on yield and yield components of Fenugreek, a field experiment was laid out at Guilan region in double cropping during 2008-2009. The experiment was carried out using split plots based on completely randomized block design with 4 replications. Four levels of nitrogen (control, 25, 50, 75 kg N ha-1) which allotted to the main plots and four levels of plant density (60, 80, 100, 120 plants m-2) were planted as subplots. Nitrogen fertilizer was affected number of pods per branches, number of pods per plant, grain yield and biological yield. The biological yield significantly influenced by plant density. The highest grain yield (1468 kg ha-1) produced by 75 kg N ha-1. There was a positive and significant correlation between grain yield and biological yield (r=0.638**). According to means comparison of simple effects, the highest biological yield belonged to application of 75 kg N ha-1 and a density of 120 plants m-2,. Our findings suggest that since, N4D4 is more closely related to N3D3 based on cluster analyses and due to bioenvironmental considerations, fenugreek growers should choose the latter treatment combination under rainfed condition.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trigonella foenum-graecum L
• Nitrogen Fertilizer
• Plant density
• Yield
• Double Cropping