تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

مطالعه کاریوتایپی توده‌های سیر (Allium sativum) شمال ایران

سید جواد موسوی زاده؛ مصطفی خوشحال سرمست؛ کامبیز مشایخی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 37-50

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27338.1661

چکیده

چکیدهویژگی‌های کاریوتایپی توده‌های محلی سیر شمال ایران (سیر سفید گرگان، صورتی ساری و ارغوانی رشت) در سال 1397 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام آزمایش مریستم ... بیشتر چکیدهویژگی‌های کاریوتایپی توده‌های محلی سیر شمال ایران (سیر سفید گرگان، صورتی ساری و ارغوانی رشت) در سال 1397 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام آزمایش مریستم انتهایی نوک ریشه با 002/0 مول 8-هیدروکسی کینولین به‌مدت چهار ساعت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد تیمار شد و با استفاده از اورسیین دو درصد رنگ‌آمیزی گردید. سلول‌ها در مرحله متافاز میتوز عکس‌برداری و شاخص‌های کروموزومی محاسبه شدند. تعداد کروموزوم پایه هشتx=8 (2n=2x=16)و دیپلوئید مورد تأیید قرار گرفت. بزرگترین طول کروموزوم (51/169 میکرومتر) متعلق به توده گرگان و کوچک‌ترین طول کروموزوم در توده رشت (57/136 میکرومتر) ثبت گردیدند. آنالیز کاریوتایپ متافاز نشان داد که سانترومرها به‌طور عمده در وسط (متاسنتریک) یا نزدیک وسط (ساب‌متاسنتریک) کروموزوم قرار دارند. کروموزوم‌ها در جهت کاهش طول بازوی کوتاه مرتب شدند و فرمول کاریوتایپ12m+4sm برای تمام توده‌ها به‌دست‌آمد. کروموزوم‌های 13 تا 16 برای دو توده گرگان و رشت سابمتاسنتریک بود. کروموزوم‌های ساب‌متاسنتریک روی کروموزوم‌های شماره 11-12 و 15-16 برای توده ساری مشاهده شد. با توجه شاخص‌های عدم تقارن از نظر تیپ کروموزوم، درصد شکل کلی و قرارگیری در کلاس 2Bطبقه‌بندی استبینز، سه توده مورد بررسی از نظر تکاملی در یک سطح قرار می‌گیرند. داده‌های کاریوتایپی، منبع جامع از اطلاعات سیتوژنتیکی فراهم می‌کند که در برنامههای اصلاحی برای درک بهتر طبقه‌بندی، تکامل و شکل‌گیری در جنس آلیوم استفاده میشود.

تعیین دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز ذرت دانه‌ای (.Zea mays L) در منطقه اهواز

ابوالقاسم گرامی؛ سید عطاءالله سیادت؛ عبدالمهدی بخشنده؛ قدرت الله فتحی؛ خلیل عالمی سعید

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 39-49

چکیده

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز ذرت، آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد.آزمایش مورد نظر ... بیشتر به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز ذرت، آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار انجام شد.آزمایش مورد نظر دارای دو سری تیمار بر اساس فنولوژی ذرت بود. تیمارهای کنترل شامل وجین علف‌های‌‌ هرز از زمان سبز شدن ذرت تا رسیدن به مراحل V2(دو برگی)،V5 (پنج ‌برگی)، V8 (هشت‌برگی)،V11 (یازده ‌برگی)، F (آغاز گلدهی) و H (برداشت- شاهد) بود. در تیمارهای تداخل نیز زمین آلوده به علف ‌هرز بوده و در زمان فرا رسیدن مراحل فوق تا آخر فصل وجین صورت گرفت. روابط میان عملکرد دانه و دوره های مختلف کنترل و تداخل علف هرز بوسیله آنالیزهای رگرسیونی تعیین شد.دراینآزمایشازتراکم‌هایطبیعیعلف‌هایهرزاستفادهشد. عمده علف‌های هرز زمین شامل اویارسلام (Cyperus sp.)، سوروف (Echinochloa crus-galli)، پیچک (Convolvulus arvensis) و پنیرک (malva sp.) بود. نتایج این مطالعه نشان داد که دوره عاری از علف هرز بین مراحل 2 تا 11 برگی ذرت برابر با 500 تا 1125 درجه روز رشد با احتساب 5% کاهش عملکرد برای دستیابی به عملکرد قابل قبول دانه کافی بود. تعداد و وزن خشک علف‌های هرز تیمار کنترل تا مرحله 8 برگی ذرت به ترتیب 64 و 6/84 درصد نسبت به شاهد بدون کنترل کاهش یافت. تداخل علف‌های هرز تا پایان فصل به ترتیب موجب کاهش 36، 6/28 و 6/19 درصدی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نسبت به شاهد کنترل تمام فصل شد.

اثر مقادیر مختلف زئولیت طبیعی بر ویژگی‌های رویشی و زایشی گل نرگس شیراز رقم "شهلا" (Narcissus tazetta L. cv. Shahla)

فرزاد نظری؛ همایون فرهمند؛ مسعود قاسمی قهساره

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 39-48

چکیده

در حال حاضر گزارش‌های زیادی در مورد اثر مثبت و بارز زئولیت‌های طبیعی بر ویژگی‌های رویشی و زایشی گیاهانی مانند غلات، نشاهای سبزی ها، درختان و درختچه‌های زینتی، گل‌های فصلی، گیاهان گلدانی، چمن‌ها ... بیشتر در حال حاضر گزارش‌های زیادی در مورد اثر مثبت و بارز زئولیت‌های طبیعی بر ویژگی‌های رویشی و زایشی گیاهانی مانند غلات، نشاهای سبزی ها، درختان و درختچه‌های زینتی، گل‌های فصلی، گیاهان گلدانی، چمن‌ها و گل‌های بریدنی وجود دارد. اما تاکنون گزارشی در زمینه استفاده از زئولیت‌های طبیعی بر رشد رویشی و زایشی گیاهان سوخوار (پیازی) وجود ندارد. بدین منظور در این پژوهش، اثر مقادیر مختلف زئولایت طبیعی بر ویژگی‌های رویشی و زایشی گل نرگس شیراز رقم ’شهلا‘ بررسی شد. آزمایش در قالب طرح به طور کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار و به‌ صورت گلدانی انجام شد. تیمارها شامل زئولایت طبیعی در 7 سطح، (شاهد)، 5، 10، 15، 20، 25 و 30 گرم در کیلوگرم آمیخته خاکی (خاک، خاکبرگ و ماسه)بود. نتایج نشان داد هرچند که در ویژگی‌های مانند طول، وزن تر و خشک ساقه گل، سطح برگ، طول گلچه‌ها، وزن تر برگ و ریشه، عمق ریشه دهی و تعداد سوخک تفاوت معنی‌داری بین تیمارها وجود دارد اما، تنها اثر مثبت آن بر وزن تر ریشه و عمق ریشه‌دهی که در تیمار 10 گرم زئولیت در کیلوگرم آمیخته خاکی به‌دست آمد، با تیمار شاهد معنی دار بود. در سایر صفات اندازه‌گیری شده مانند قطر ساقه گل، تعداد برگ، تعداد گلچه و وزن خشک برگ و ریشه تفاوت معنی‌داری بین تیمارها دیده نشد. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده، می توان تیمار 10 گرم زئولایت را در هر کیلوگرم آمیخته خاکی برای تولید گلدانی این گیاه پیشنهاد کرد. اما با توجه به اثر نامناسب آن بر برخی از صفات مانند قطر ساقه گل و سطح برگ، کاربرد زئولایت در این گیاه نیاز به پژوهش‌های بیشتری دارد و بنابرین نمی‌توان به طور کامل نتایج این پژوهش را برای دیگر گیاهان سوخوار (پیازی) تعمیم داد.

شناسایی ارقام بومی گلابی در بخش های مرکزی و غربی استان کردستان

علی اکبر مظفری

دوره 32، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 39-51

چکیده

غرب ایران بر اساس نظریه پژوهشگران بخشی از مرکز پیدایش گلابی است و با توجه به وضعیت توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان کردستان، پوشش گیاهی از تنوع ویژهای برخوردار است. گلابیهای بومی در این استان همانند ... بیشتر غرب ایران بر اساس نظریه پژوهشگران بخشی از مرکز پیدایش گلابی است و با توجه به وضعیت توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان کردستان، پوشش گیاهی از تنوع ویژهای برخوردار است. گلابیهای بومی در این استان همانند انواع وحشی گلابی از تنوع ویژهای برخوردار میباشد. لذا شناسایی ارقام متنوع بومی تحت کشت امری ضروری به نظر میرسد. بر این اساس به منظور شناسایی ارقام بومی گلابی در بخشهای مرکزی و غربی استان کردستان بررسیهای لازم بعمل آمد. در این بررسیها با بکارگیری صفات فنوتیپی جهت شناسایی ارقام موجود، 58 صفت فنوتیپی مربوط به اندامهای مختلف گیاه (گل، میوه، برگ و شاخه) اندازهگیری شد. این اندازهگیریها از آغاز رشد تا خزان کامل برگ در دو سال متوالی و با میانگین20 داده برای هر صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از میان 416 درخت بررسی شده 28 رقم مختلف مشخص شدند. پس از کد گذاری صفات غیرعددی همراه با صفات عددی که کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار میگیرند، بررسیهای آماری(تجزیه علیت، همبستگی بین صفات و تجزیه کلاستر) با استفاده از برنامههای نرم افزاری spssوNTYSIC2 انجام گرفت. تحلیل جدول و دندروگرام حاصله از تجزیه کلاستر، تعداد 28 رقم را مشخص و میزان قرابت و خویشاوندی آنها را نشان داد. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی، مولفه اول 62/84% از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه نمود. تجزیه به مولفههای اصلی تطابق نسبتا خوبی با تجزیه کلاستر داشت. همچنین مشاهدات ما در رابطه با بعضی از صفات فنوتیپی مانند تعداد گل و میوه در هر گلآذین با نتایج برخی از نویسندگان مغایرت داشت.

تأثیر تغییر دما بر هدایت روزنه ای و غلظت کلروفیل در گندم

حبیب اله روشنفکر دزفولی؛ مجید نبی‌پور؛ فواد مرادی؛ موسی مسکرباشی

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 39-52

چکیده

حساس ترین شاخص برای بررسی وضعیت فیزیولوژیکی گیاه به ویژه تحت شرایط تنش، بررسی رفتار روزنه ها است. بر این اساس این تحقیق طی دو سال زراعی 85- 1384 و 86- 1385 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران ... بیشتر حساس ترین شاخص برای بررسی وضعیت فیزیولوژیکی گیاه به ویژه تحت شرایط تنش، بررسی رفتار روزنه ها است. بر این اساس این تحقیق طی دو سال زراعی 85- 1384 و 86- 1385 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز صورت گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، که کرت های اصلی شامل سه تاریخ کشت ( 15 آبان، 5 آذر و 25 آذر ) و عامل فرعی سه رقم گندم ( فونگ، چمران و استار ) بودند. نتایج نشان داد که اختلاف میانگین پتانسیل کل آب برگ پرچم در تیمار تاریخ کشت معنی دار ( در سطح 1% )بود ولی رقم های مختلف و اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم تفاوت آماری نشان ندادند. تفاوت محتوای رطوبت نسبی در طول پر شدن دانه طی چهار مرحله نمونه برداری در بین تاریخ های مختلف کشت و نیز در بین رقم های مورد بررسی در اغلب نمونه برداری ها، معنی دار بود ولی بین اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. هدایت روزنه ای در مراحل مختلف دوره پر شدن در بین تاریخ های مختلف کاشت دارای اختلاف معنی دار بود، همچنین هدایت روزنه ای رقم های مورد بررسی در طول این دوره در سطح 1% دارای تفاوت معنی دار بود ولی اثر متقابل آن ها اختلاف معنی دار نداشت. بیش ترین مقاومت روزنهای در تاریخ کشت سوم مشاهده گردید و مقایسه ی میانگین این صفت در بین رقم های مورد بررسی نشان داد که در اواخر دوره پر شدن دانه، بیش ترین و کم ترین هدایت روزنه ای را رقم فونگ و چمران به ترتیب با 93/0 و 67/0 سانتی متر بر ثانیه به خود اختصاص دادند. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نشان داد که به استثنای نمونه برداری اول در طول دوره پر شدن دانه عدد SPAD متأثر از تاریخ کاشت بود. مواجه شدن دوره پر شدن دانه با تنش دمای بالای آخر فصل، موجب گردید که مولفه های مؤثر بر عملکرد (پتانسیل کل، محتوای رطوبت نسبی، هدایت روزنه ای و غلظت کلروفیل) در وضعیت مطلوب قرار نگیرند و تغییر در تاریخ کاشت (کشت دیر) که مصادف با دوره پر شدن دانه با هوای گرمتر بود، تأثیر شدیدتری بر وزن دانه نسبت به عملکرد بیولوژیکی داشت. همچنین اثر تاریخ کاشت روی دانه ( درسطح احتمال 1% ) تفاوت معنی داری داشت و بیشترین و کم ترین وزن تک دانه 61/44 و 53/35 میلی گرم به ترتیب در اولین و سومین تاریخ کاشت بود. همچنین کشت زود رقم فونگ با استفاده بهتر از شرایط محیطی بیشترین محصول را نسبت به دو رقم دیگر به دست آورد.

بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های توت ایران با استفاده از خصوصیات مورفولوژیکی

مهشید فخرایی لاهیجی؛ رمضانعلی تبار؛ محمد سرسیفی؛ اسدالله فتحی؛ غلامرضا عبادوز؛ مریم حاج‌حسنی؛ علی فرهادی؛ غلامرضا خاکیزاد؛ ضرغام عزیزی؛ بصیر صمدی؛ مجیدرضا کیانی؛ عباس میر‌آخورلی؛ ناصر فرومدی؛ جواد مظفری؛ رامین رافضی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12332

چکیده

هدف ازاین پژوهش ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های توت براساس صفات کمی و کیفی و تعیین فاصله ژنتیکی بین آن‌ها بود. طرح مورد استفاده، آشیان‌های بوده وارزیابی درختان توت از استان‌های مختلف ایران ... بیشتر هدف ازاین پژوهش ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های توت براساس صفات کمی و کیفی و تعیین فاصله ژنتیکی بین آن‌ها بود. طرح مورد استفاده، آشیان‌های بوده وارزیابی درختان توت از استان‌های مختلف ایران طبق دستور‌العمل IPGRI انجام شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه با یکدیگر دارای تفاوت معنی‌دار بودند. صفات شامل: شکل حاشیه برگ، طول دمبرگ، قطر شانون و قطر گل که نشان‌دهنده ضرایب تغییرات، دارای تنوع بالاتری بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی بودند. نتایج تجزیه ضرایب همبستگی ساده بین صفات اندازه‌گیری شده نشان‌دهنده وجود همبستگی مثبت و معنی‌دار بین طول مدت برداشت در زمان رسیدن میوه 0/82+=r ، شکل گل‌آذین با زمان رسیدن میوه 0/71+=r(در سطح 1 درصد)، بین شکل گل‌آذین با طول مدت برداشت 0/60+=r، بریکس بازمان رسیدن میوه 0/54+=r، بریکس با شکل میوه 0/28+=r، وزن تر میوه با زمان رسیدن میوه 0/81+=r، وزن‌ تر میوه با طول مدت برداشت 0/68+=r همبستگی مثبت معنی‌دار در سطح 5 درصد محاسبه شد که نشان‌دهنده این مطلب است میوه‌های توت که تقریباً همزمان نمی‌رسند و در مدت زمان طولانی بر خلاف سایر میوه‌ها که با هم می‌رسند قابل برداشت هستند، با استفاده از تجزیه کلاستر به روش "وارد" نمونه‌ها بر اساس خصوصیات مورفو لوژیکی در فاصله 15، ژنوتیپ‌های استان‌ها در سه گروه اصلی قرار گرفتند. به‌منظور تعیین مهم‌ترین صفات مورفولوژیک در ایجاد تمایز بین جمعیت از تجزیه به مولفه‌های اصلی (PCA) استفاده گردید. سه مؤلفه اول 0/65 درصد از کل تنوع موجود را به خود اختصاص دادند. به‌طورکلی از نتایج این تحقیق می‌توان وجود تنوع به‌ویژه درون جمعیتی در صفات مورفولوژیک را استنتاج نمود.

بررسی اثر اسید‌سالیسیلیک بر ویژگی‌های کیفی میوه سیب زرد و قرمز (Golden delicious and Red delicious) لبنانی طی دوره انبارمانی

زهرا صداقتی؛ فاطمه ناظوری؛ سید حسین میردهقان

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 39-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24821.1577

چکیده

چکیدهیکی از عوامل مؤثر در کاهش عمر انباری میوه سیب وجود اتیلن در محیط نگهداری است که منجر به کاهش ویژگی‌های کمی و کیفی آن می‌گردد. در سال 1394 به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر انباری میوه سیب و حل معضلات ... بیشتر چکیدهیکی از عوامل مؤثر در کاهش عمر انباری میوه سیب وجود اتیلن در محیط نگهداری است که منجر به کاهش ویژگی‌های کمی و کیفی آن می‌گردد. در سال 1394 به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر انباری میوه سیب و حل معضلات پس از برداشت این میوه، تاًثیر غلظت‌های مختلف اسید‌سالیسیلیک بر انبارمانی میوه‌های سیب ارقام زرد و قرمز لبنانی از منطقه سرچشمه واقع در رفسنجان در زمان های صفر ، 45، 90، 135 و 180روز بعد از انبارمانی بررسی شد. تیمارها شامل بدون شست و شو (شاهد)، آب‌مقطر، اسید‌سالیسیلیک 1، 2 و 3 میلی‌مولار بود. میوه ها پس از تیمار در سردخانه با دمای 1±2 درجه‌سلیسیوس و رطوبت نسبی 5±90 درصد نگهداری شد. سفتی بافت میوه، ویتامین‌ ث، TSS/TA، فنل، آردی شدن میوه، عطر و طعم (تست پانل)، سرمازدگی در پایان هر دوره انبارمانی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در سه دوره (صفر، 90 و 180 روز بعد از انبار) ارزیابی شدند. کلیه تیمارهای اسید‌سالیسیلیک نسبت به شاهد روند سرمازدگی، آردی شدن و رسیدن میوه را کند کرده و باعث حفظ عطر و طعم شد. 90 روز بعد از انبارمانی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (90 درصد) و مقدار فنل (30 درصد) با تیمار اسید‌سالیسیلیک دو و سه میلی‌مولار افزایش یافت ولی این تیمار تأثیر معنی داری بر ویتامین‌ ث و سفتی میوه نداشت. طی انبارمانی بیشترین میزان سرمازدگی و آردی شدن مربوط به میوه سیب زرد و بیشترین مقدار سفتی گوشت (6/2 کیلوگرم نیرو) و پوست (7/4 کیلوگرم نیرو)، ویتامین ث (62 میلی‌گرم بر100 میلی‌لیتر) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (15 درصد) متعلق به سیب رقم قرمز بود. از بین تیمارها کاربرد اسید‌سالیسیلیک دو میلی‌مولار به مدت 30 دقیقه در حفظ کیفیت انبارمانی میوه هر دو رقم سیب زرد و قرمز لبنانی مؤثرتر از تیمار شاهد و سایر تیمارهای اسید‌سالیسیلیک بود.

کاربرد اسید فولیک و بیوچار در تنش خشکی چمن اسپورت

فاطمه فیروزی؛ موسی سلگی؛ علیرضا خالقی؛ حسین باقری

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41511.2053

چکیده

هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر اسید فولیک و ترکیب بیوچار بر چمن اسپورت تحت شرایط تنش خشکی بود. بههمین منظور از دو ماده اسید فولیک (صفر، 250 و500 میلیگرم بر لیتر) و بیوچار (صفر، 20 و 40 گرم بر کیلوگرم خاک) ... بیشتر هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر اسید فولیک و ترکیب بیوچار بر چمن اسپورت تحت شرایط تنش خشکی بود. بههمین منظور از دو ماده اسید فولیک (صفر، 250 و500 میلیگرم بر لیتر) و بیوچار (صفر، 20 و 40 گرم بر کیلوگرم خاک) پس از تنش خشکی در دو سطح 100 درصد (آبیاری کامل) و 50 درصد (تنش خشکی) ظرفیت زراعی استفاده شد. پس از اعمال تنش خشکی صفاتی مانند کیفیت ظاهری (تراکم، رنگ، بافت و پوشش) کلروفیل، پرولین و میزان عناصر نیتروژن، پتاسیم،کلسیم و فسفر اندازهگیری شدند. این تحقیق بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1397 و در گروه علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه اراک اجرا شد. کاربرد بیوچار بهمیزان 20 گرم بر کیلوگرم سبب افزایش میزان پوشش در چمن اسپورت شد. همچنین مشخص شد که تنش خشکی سبب کاهش ویژگیهای کیفی رنگ، تراکم، بافت و پوشش چمن شده، ولی سبب افزایش میزان نیتروژن در چمن اسپورت گردید. در این تحقیق کاهش پتاسیم بافت برگها با کاربرد بیوچار تحت تنش خشکی مشاهده شد. در حالیکه افزایش محتوای پتاسیم با افزایش اسید فولیک در شرایط تنش خشکی مشاهده شد. بیوچار بهتنهایی در غلظت 20 گرم بر کیلوگرم سبب افزایش میزان پوشش چمن نسبت به شاهد شد. اما کاربرد بیوچار در شرایط تنش خشکی اثر مثبتی بر صفات مورد مطالعه نداشت و حتی سبب کاهش میزان پتاسیم تحت تنش 50 درصد مشاهده شد. در این آزمایش تنش خشکی باعث کاهش رنگ، تراکم، بافت و پوشش چمن اسپورت شد. کاربرد اسید فولیک تحت شرایط تنش خشکی سبب افزایش میزان نیتروژن و پتاسیم در گونه چمنی مورد مطالعه شد. با اینحال بدون کاربرد اسید فولیک و در ترکیب با 40 گرم بیوچار بر کیلوگرم خاک سبب افزایش میزان کلسیم نسبت به شاهد شد. کاربرد همزمان دو ماده بیوچار و اسید فولیک تحت شرایط تنش خشکی باعث افزایش میزان فسفر نسبت به شاهد شد. گرچه بیوچار اثر مثبت بر صفت کیفی پوشش چمن اسپورت داشت، اما تاثیر چندانی بر افزایش جذب عناصر تحت تنش خشکی نشد. بنابراین میزان 20 گرم بیوچار بر کیلوگرم خاک توصیه میشود. با اینحال اسید فولیک اثرات مثبتی بر صفت کیفی پوشش چمن اسپورت و افزایش جذب عناصر غذایی تحت تنش خشکی داشت. از اینرو غلظت 250 میلیگرم در لیتر اسید فولیک غلظت بهینه و اثرگذار میباشد که در این تحقیق پیشنهاد میشود.

ارزیابی رشد دانه و مشارکت مواد ذخیره‌ای ساقه در عملکرد دانه ارقام جو (Hordeum vulgare L.) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل

منا پور عیسی؛ مجید نبی پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 41-53

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11117

چکیده

طول دوره پرشدن دانه و سرعت آن تعیین کننده وزن نهایی دانه جو می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر طول دوره مؤثر پرشدن دانه، سرعت پرشدن در مرحله خطی رشد دانه و میزان مشارکت مواد ... بیشتر طول دوره پرشدن دانه و سرعت آن تعیین کننده وزن نهایی دانه جو می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر طول دوره مؤثر پرشدن دانه، سرعت پرشدن در مرحله خطی رشد دانه و میزان مشارکت مواد ذخیره‌ای ساقه در عملکرد سنبله اصلی، آزمایشی بصورت کرت‌‌‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل آبیاری کامل و تنش خشکی پس از گرده‌افشانی و کرت‌های فرعی شامل 9 رقم جو بودند. نتایج نشان داد که خشکی اثر معنی‌‌داری بر طول دوره مؤثر پرشدن دانه نداشت اما سرعت پرشدن دانه را در مرحله خطی 20 درصد کاهش داد. ارقام از لحاظ طول دوره پرشدن دانه تفاوت معنی‌داری نشان دادند اما از لحاظ سرعت دوره این تفاوت دیده نشد. عملکرد نهایی دانه دامنه‌ای در حدود 348 تا 468 گرم در مترمربع داشت. کاهش 25 درصدی عملکرد با ورود به شرایط تنش بیشتر به دلیل کاهش 19 درصدی وزن دانه بود زیرا دیگر اجزای عملکرد کاهش معنی‌داری نداشتند. عملکرد دانه سنبله اصلی با ورود به شرایط تنش خشکی کاهشی 24 درصدی نشان داد. میزان مشارکت مواد ذخیره‌ای ساقه در عملکرد سنبله اصلی با ورود به شرایط تنش 33 درصد افزایش یافت. مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد سنبله اصلی با طول ساقه و وزن حداکثر ساقه در هیچ یک از سطوح رطوبتی همبستگی معنی‌داری نشان نداد

بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس (Ocimum sanctum)

زهره مقیمی پور؛ محمد محمودی سورستانی؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ زهرا رمضانی

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 41-53

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11446

چکیده

ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس ... بیشتر ریحان مقدس گیاهی بوتهای و چندساله از خانواده نعناعیان میباشد. از بخشهای هوایی این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی- بهداشتی و عطر سازی استفاده میشود. برگهای این گیاه حاوی 5/0-5/1 درصد اسانس است و ترکیبات اصلی اسانس آن اوژنول، متیل اوژنول، کارواکرول، استراگول و اُکالیپتول میباشد. به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی عنصر روی بر خصوصیات مرفولوژیکی ریحان مقدس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی، دانشگاه شهید چمران اهواز بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل محلولپاشی با نانوکلات روی (0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر) و سولفات روی (1 و 5/1 گرم در لیتر) بود. محلولپاشی در مرحله 6 یا 8 برگی انجام و در فواصل زمانی 15 روزه تا مرحله گلدهی کامل تکرار گردید. در مرحله تمام گل، صفات مرفولوژیکی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخههای فرعی، تعداد برگ، اندازه برگ (طول و عرض)، سطح برگ، قطر ساقه، طول گلآذین اصلی، تعداد گلآذین، وزن تر و خشک برگ، ساقه و اندامهوایی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اثر محلولپاشی کودهای روی بر تمامی صفات مرفولوژیکی اندازهگیری شده در سطح احتمال 1 درصد معنیدار گردید. بیشترین و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب در تیمارهای محلولپاشی با غلظت 5/1 گرم در لیتر نانو کلات روی و شاهد مشاهده شد. در مجموع با توجه به عدم تفاوت معنیدار بین تیمارهای 1 و 5/1 گرم در لیتر نانوکلات روی، جهت افزایش صفات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس، محلولپاشی با غلظت 1 گرم در لیتر نانو کلات روی پیشنهاد میگردد.

اثر محلول پاشی روی و منگنز بر عملکرد و اجزائ عملکرد دو هیبرید ذرت در شرایط تنش خشکی

میرمرتضی قاسمی؛ علی سپهری؛ گودرز احمدوند؛ محمدعلی ابوطالبیان

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 41-54

چکیده

به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت تحت تنش خشکی در مراحل رشد رویشی و زایشی، این تحقیق به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت تحت تنش خشکی در مراحل رشد رویشی و زایشی، این تحقیق به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال 87 انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل ترکیب دو عامل آبیاری با سطوح (آبیاری کامل، یک‌بار قطع آبیاری در مرحله رویشی، یک‌بار قطع آبیاری در مرحله زایشی (و محلول پاشی ) بدون محلول‌پاشی،محلول پاشی روی و محلول پاشی منگنز ( و عامل فرعی دو هیبرید ذرت )سینگل کراس 301 و سینگل کراس 400( انتخاب شدند. درجه روز رشد تا گلدهی و تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، دوره پر شدن دانه، کارایی مصرف آبآبیاری (دانه) و درصد پروتئین دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین سطوح آبیاری، محلول‌پاشی و هیبرید از نظر کلیه‌ی صفات اندازه گیری شده به استثناء شاخص برداشت وجود داشت. تیمار بدون محلول‌پاشی و تنش کم‌آبی در مرحله رویشی، بیش ترین اثر کاهشی بر فاصله کاشت تا کاکل‌دهی، دورة پرشدن دانه، تعداد دانه در بلال و عملکرد دانه داشت.میانگین مقادیر صفات ذکر شده برای تیمار محلول‌پاشی روی و آبیاری حداکثر بود. بیش ترین و کم ترین کارآیی مصرف آب آبیاری (دانه) با تنش در مرحلة زایشی معادل 44/1 و تنش در مرحلة رویشی معادل 21/1 کیلو گرم بر متر مکعب به دست آمد. بیش ترین درصد پروتئین دانه به میزان 8/9 درصد در تیمار تنش زایشی با محلول‌پاشی روی حاصل شد.

مطالعه امکان پذیری کاشت بهارة سه رقم چغندرقند (Beta vulgaris L.) با دو روش کشت گلدانی و مستقیم در اهواز

پیمان حسیبی؛ علی کاشانی؛ رضا مامقانی؛ موسی مسکرباشی

دوره 33، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 41-54

چکیده

به منظور مطالعه امکان پذیری کشت بهاره ارقام چغندرقند در شرایط آب و هوای اهواز، این تحقیق به صورت اسپلیت اسپلیت پلات و در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1380-1379 در مزرعة آزمایشی گروه ... بیشتر به منظور مطالعه امکان پذیری کشت بهاره ارقام چغندرقند در شرایط آب و هوای اهواز، این تحقیق به صورت اسپلیت اسپلیت پلات و در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1380-1379 در مزرعة آزمایشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتوراصلی شامل دو تاریخ کاشت (اول دی ماه و بیستم بهمن ماه)، فاکتورفرعی یا روش کاشت به دو صورت (کشت مستقیم و کشت گلدانی) و ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی فرعی شامل سه تیپ (BR1، منوُدُر و رسول) بودند. همزمان با انتقال گلدان های کاغذی تاریخ کاشت اول به مزرعه در بیستم بهمن ماه، کشت مستقیم و کشت گلدانی تاریخ کاشت دوم انجام پذیرفت. زمان برداشت در هر دو تاریخ کاشت بیستم تیرماه بود. نتایج نشان داد در تاریخ کاشت های همزمان از لحاظ عملکرد ریشه تفاوت معنی داری دیده نشد؛ ولی از نظر درصد قند ریشه، روش کشت مستقیم دارای برتری معنی دار (05/0 p≤) نسبت به روش کشت گلدانی بود. درتاریخ کاشت دوم درصد قند ریشه به طور معنی دار (05/0 p≤) از تاریخ کاشت اول بیشتر گردید و رقم منودُرُ دارای بیش ترین درصد قند (1/10%) و کم ترین میزان ناخالصی های ریشه بود. نتایج نشان داد با انجام کشت بهاره چغندر قند می توان علاوه بر استفاده از مزایای آن، به عملکرد شکر سفید در واحد سطح معادل کشت های پاییزه چغندر قند در شرایط آب و هوایی اهواز دست یافت.

بررسی تنوع ژنتیکی گونه های گندم وحشی با استفاده از صفات مورفولوژیک

امیر مرادی سراب‌شلی؛ محمدرضا نقوی؛ محمدجعفر آقایی

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 41-55

چکیده

بیشتر

بررسی واکنش کاهش عملکرد گندم به رقابت یولاف وحشی در سطوح مختلف نیتروژن

جعفر پوررضا

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 41-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.18933.1372

چکیده

به‌منظور بررسی کاهش عملکرد گندم (Triticum aestivum) ناشی از تداخل یولاف وحشی (Avena fatua) در سطوح مختلف کود نیتروژن، یک پژوهش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ... بیشتر به‌منظور بررسی کاهش عملکرد گندم (Triticum aestivum) ناشی از تداخل یولاف وحشی (Avena fatua) در سطوح مختلف کود نیتروژن، یک پژوهش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه‌ای در شهرستان رامهرمز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کود نیتروژن، به‌عنوان فاکتور اصلی، در سه سطح و تراکم یولاف وحشی، به‌عنوان فاکتور فرعی، در پنج سطح بودند. برای توصیف رابطه کاهش عملکرد-تراکم یولاف وحشی از معادله هایپربولیک دو پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد افزایش تراکم یولاف وحشی تأثیر معنی‌داری روی کاهش عملکرد دانه گندم داشت. شیب اولیه مدل هایپربولیک (i)، در کرت‌هایی که نیتروژن در آن‌ها استفاده شد به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. به‌علاوه، اثرات معنی‌دار کاربرد نیتروژن روی حداکثر کاهش عملکرد برآورد شده گندم (پارامتر A) نیز مشاهده شد. مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار قبل از کاشت گیاه زراعی (تیمار N1) نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش قابلیت رقابت علف هزر یولاف وحشی با گندم شد. نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کود نیتروژن در گندم مورد هجوم یولاف وحشی، باعث افزایش توانایی رقابت یولاف وحشی گردید، اگرچه کاهش عملکرد گندم با مصرف کود نیتروژن در واحد سطح افزایش یافت ولی چنین کاهشی در کاربرد یک مرحله‌ای نیتروژن (تیمار N1) بیشتر از کاربرد چندمرحله‌ای نیتروژن (تیمار N2) بود.

اثر اسانس‌های گیاهی مرزه، آویشن، لیموترش و 8- هیدروکسی‌کینولین‌سیترات بر عمرگلجایی گل بریدنی سوسن دورگه (Longiflorum × Asiatic hybrids) رقم ’سبدازل‘ تحت شرایط انبارداری خشک و مرطوب

نجمه فرهودی؛ محمدرضا صالحی سلمی؛ فتانه یاری؛ احسان شهبازی

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 41-54

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.19898.1414

چکیده

سوسن یکی از مهم‌ترین گل‌های بریدنی تجاری می‌باشد و به ‌علت انسداد آوندی عمرگلجایی کوتاهی دارد. از طرفی استفاده از مواد شیمیایی جهت افزایش عمر پس از برداشت، اثرات منفی بر محیط‌زیست و سلامتی انسان در ... بیشتر سوسن یکی از مهم‌ترین گل‌های بریدنی تجاری می‌باشد و به ‌علت انسداد آوندی عمرگلجایی کوتاهی دارد. از طرفی استفاده از مواد شیمیایی جهت افزایش عمر پس از برداشت، اثرات منفی بر محیط‌زیست و سلامتی انسان در بر دارد. در این پژوهش فعالیت ضدقارچی اسانس‌های 3 گیاه مرزه، لیموترش و آویشن به ‌منظور جایگزینی مواد شیمیایی مورداستفاده در محلول گلجایی بررسی شدند. با روش تقطیر با آب اسانس استخراج و توسط دستگاه GC–MS ترکیبات آن شناسایی گردید. لیمونین ترکیب اصلی اسانس لیموترش و کارواکرول ترکیب اصلی اسانس‌های آویشن و مرزه بود. این پژوهش به بررسی اثر اسانس‌های گیاهی مرزه، آویشن، لیموترش و 8- هیدروکسی‌کینولین‌سیترات (250 میلی‌گرم در لیتر) همراه با ساکارز 3 درصد بر عمرگلجایی سوسن پرداخت. در تیمار کنترل از ساکارز 3 درصد استفاده شد. بدین منظور گل‌های شاخه بریده به‌مدت 12 ساعت در محلول گلجایی قرارگرفته و سپس به‌صورت خشک و یا مرطوب (در آب‌مقطر) بسته‌بندی‌شده و در دمای 8 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 15 روز قرار گرفتند. در ادامه به‌مدت 10 روز در دمای اتاق نگهداری شدند و پس از آن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از اسانس‌ها و 8- هیدروکسی‌کینولین‌سیترات نسبت به تیمار شاهد سبب بهبود ویژگی‌های مثبت و عمرگلجایی گردید. گرچه در بین تیمارها، 8- هیدروکسی‌کینولین‌سیترات و اسانس آویشن سبب حفظ بیشتر تعادل آبی گل شاخه بریده گردیدند و علاوه‌براین سبب جلوگیری از تجزیه کلروفیل، آنتوسیانین، فنول و کربوهیدرات‌ها شدند. همچنین این دو تیمار سبب حفظ بیشتر پروتئین کل و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شدند. لذا می‌توان گفت که اسانس آویشن می‌تواند جایگزین مناسبی برای ماده شیمیایی 8- هیدروکسی‌کینولین‌سیترات در محلول نگهداری گل‌ها باشد.

بررسی اثرات محیط کشت، تیمار گندزدایی و هورمونی در ریز ازدیادی برخی از پایه های رویشی سیب(Mallus domestica Borkh.)‏

نجمه محمد زاده مقدم؛ حسن حمیدی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 41-54

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.14039.1189

چکیده

توسعه پایه های رویشی به منظور افزایش عملکرد در باغهای سیب ضروری است و این امر به در دسترس بودن یک روش ساده و آسان تکثیر پایه ها بستگی دارد. در این تحقیق اثر شرایط ضد عفونی، محیط کشت و تیمارهای مختلف هورمونی ... بیشتر

اثر محلول‌پاشی روغن معدنی ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون در شرایط آب و هوایی اهواز

سارا داودی؛ شهره زیودار؛ اسمعیل خالقی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 41-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.34536.1933

چکیده

برای بررسی اثر روغن ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون، آزمایشی با کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار و بر روی درختان 17 ساله زیتون در طی سال 98-1397 در باغ زیتون دانشکده ... بیشتر برای بررسی اثر روغن ولک بر خصوصیات گلدهی و بیوشیمیایی دو رقم زیتون، آزمایشی با کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار و بر روی درختان 17 ساله زیتون در طی سال 98-1397 در باغ زیتون دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به انجام رسید. ارقام زیتون (مانزانیلا و خضیری) و غلظت‌های روغن (صفر، 1، 3 و 5 درصد)، به‌عنوان فاکتورهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، در رقم مانزانیلا پس از محلول‌پاشی روغن ولک در غلظت 3 و 5 درصد (به‌ترتیب 8/31 و 7/28 روز پس از تیمار) گلدهی اتفاق افتاد و در رقم خضیری در هیچ یک از غلظت‌های روغن ولک، گلدهی مشاهده نشد. کربوهیدارت جوانه پس از محلول‌پاشی درختان با روغن در هر سه غلظت افزایش معنی‌داری پیدا کرد. رقم خضیری با غلظت 3 درصد روغن ولک بالاترین میزان کربوهیدرات جوانه (68/78 میلی‌گرم بر گرم) را داشت. بکارگیری روغن ولک بر هورمون اسید آبسیزیک (ABA) در رقم مانزانیلا مؤثر واقع شد و تأثیر آن در غلظت 3 و 5 درصد (به‌ترتیب 1/83 و 4/105 میکروگرم بر گرم) مشاهده شد. میزان پرولین هر دو رقم پس از کاربرد روغن ولک در هر سه غلظت و تا 60 روز بعد از اعمال تیمار افزایش یافت و میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل پس از گذشت 30 روز از اعمال تیمار افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. بنا‌بر نتایج از روغن ولک با غلظت 3 درصد می‌توان برای گلدهی رقم مانزانیلا در شرایط آب و هوایی اهواز استفاده کرد.

بررسی اثرات تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی برخی از ارقام سیب زمینی (.Solanum tuberosum L) در منطقه قصر شیرین

عیسی ارجی؛ سیده میری؛ وحید عبدوسی

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 43-54

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی آزمایشی در قصر شیرین در سال زراعی 1387-1386 انجام شد. این پژوهش در چهار تاریخ کاشت مختلف دهم دیماه، اول بهمن ماه، بیستم بهمن ماه و دهم اسفند ماه ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی آزمایشی در قصر شیرین در سال زراعی 1387-1386 انجام شد. این پژوهش در چهار تاریخ کاشت مختلف دهم دیماه، اول بهمن ماه، بیستم بهمن ماه و دهم اسفند ماه برروی سه رقم کنکورد، مورن و مارفونا با استفاده از آزمایش آماری اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار بلوک انجام شد که در آن ارقام به عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بوته رشد کرده تحت تاثیر رقم و زمان کاشت معنیدار نشد. وزن غده رقم مورن دارای تفاوت معنی دار در مقایسه با دو رقم دیگر بود و وزن غده در تاریخ کاشت دهم اسفند در مقایسه با سایر تاریخ های کاشت کاهش معنی دار نشان داد. صفت عملکرد در بین ارقام و زمانهای کاشت در سطح 1% معنیدار بود بهطوریکه به ترتیب رقم مورن، مارفونا و کنکورد دارای عملکرد 49/15، 7/10 و 87/9 تن در هکتار بودند. زمان کاشت دوم با میانگین عملکرد 35/13 تن در هکتار و زمان کاشت چهارم با میانگین عملکرد 85/8 تن در هکتار به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان عملکرد بودند. درصد ماده خشک غده در رقم کنکورد بطور معنی دار بیشتر از دیگر ارقام بود و درصد ماده خشک غده تولیدی از کاشت اول تا کاشت چهارم کاهش معنی دار نشان داد. درصد چربی و نشاسته تحت تاثیر رقم و زمان کاشت دارای تفاوت معنیدار بود در حالیکه درصد فیبر تنها تحت تاثیر تاریخ کاشت معنیدار گردید. بطور کلی نتایج نشان داد رقم مورن برای منطقه قصر شیرین برتر از ارقام دیگر بود و زمان کاشت از دهم دی ماه تا بیستم بهمن مناسب منطقه است.

تأثیر سامانه‌های خاک‌ورزی و تناوب‌های زراعی مختلف بر عملکرد گندم (.Triticum aestivum L)

امیرهوشنگ جلالی؛ حکمت اسفندیاری

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 43-56

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12054

چکیده

به‌منظور بررسی روند تغییرات عملکرد گندم در سه سامانه‌ی مختلف خاک‌ورزی و شش تناوب زراعی، پژوهشی در سه فصل زراعی (91-1389) با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ... بیشتر به‌منظور بررسی روند تغییرات عملکرد گندم در سه سامانه‌ی مختلف خاک‌ورزی و شش تناوب زراعی، پژوهشی در سه فصل زراعی (91-1389) با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان اردستان انجام شد. سامانه‌های خاک‌ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان‌دار)، حداقل (کولتیواتور مزرعه) و بدون خاک‌ورزی، فاکتور اصلی و تناوب‌های (جو، ذرت و گندم)، (کلزا، آفتابگردان و گندم)، (آیش، چغندرقند و گندم)، (گندم، آیش و گندم)، (کلزا، آیش و گندم) و (کلزا، ذرت و گندم)، فاکتور فرعی آزمایش بودند. نتایج پژوهش نشان داد عملکرد گندم در روش‌های خاک‌ورزی مرسوم و حداقل به ترتیب 4531 و 4340 کیلوگرم در هکتار بود که 8/33 و 1/28 درصد بیش از روش بدون خاک‌ورزی بود. در روش خاک‌ورزی مرسوم عملکرد گندم در تناوب‌های (جو، ذرت و گندم) و (کلزا، ذرت و گندم) برابر 4129 و 4118 کیلوگرم در هکتار بود. در سامانه بدون خاک‌ورزی، وزن خشک علف هرز فالاریس با 1485 کیلوگرم در هکتار نسبت به دو سامانه دیگر به‌طور معنی‌دار افزایش نشان داد. در بین تناوب‌ها، تناوب (کلزا، آفتابگردان و گندم) به ترتیب با شاخص بهره‌وری آب 05/1 کیلوگرم بر متر مکعب و کارایی استفاده از زمین 6/52 درصد یکی از بهترین تناوب‌ها بود. با توجه به شرایط آزمایش، در هر سه سامانه خاک‌ورزی چغندر قند و دانه‌های روغنی غیر‌تثبیت‌کننده نیتروژن، بهترین محصولات قبل از کشت گندم بودند. در تمام تناوب‌ها، با استفاده از سامانه کم خاک‌ورزی می‌توان عملکردی معادل سامانه خاک‌ورزی مرسوم تولید کرد.

تأثیر کمپوست زباله‌ شهری و نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی علوفه ذرت شیرین

علی مجاب قصرالدشتی؛ حمیدرضا بلوچی؛ علیرضا یدوی؛ سید یاسر الدین موسوی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 43-54

چکیده

به منظور بررسی اثر کود نیتروژنه و کمپوست زباله‌ شهری بر عملکرد کمی و کیفی علوفه و برخی صفات مرفولوژیک ذرت شیرین، آزمایشی در سال 1388 در شهرستان مرودشت، فارس اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در ... بیشتر به منظور بررسی اثر کود نیتروژنه و کمپوست زباله‌ شهری بر عملکرد کمی و کیفی علوفه و برخی صفات مرفولوژیک ذرت شیرین، آزمایشی در سال 1388 در شهرستان مرودشت، فارس اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل‌های آزمایش شامل کود نیتروژنه در پنج سطح (100، 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و عامل فرعی شامل کمپوست در چهار سطح (10، 20، 30 و40 تن در هکتار) انتخاب شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن و کمپوست بر عملکرد علوفه‌ خشک، قطر ساقه و ارتفاع بوته معنی‌دار گردید. بیش ترین عملکرد علوفه‌ خشک معادل 584 گرم در مترمربع در سطح 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و 618 گرم در مترمربع در سطح 40 تن کمپوست در هکتار حاصل شد. طول بلال تنها تحت تأثیر کود نیتروژنه قرار گرفت. درصد فیبر خام علوفه فقط تحت تأثیر نیتروژن و درصد پروتئین خام تحت تأثیر نیتروژن و کمپوست قرار گرفت که بیش ترین درصد پروتئین خام در سطح 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار معادل 71/13 درصد ماده خشک به دست آمد. سطح 40 تن در هکتار کمپوست هم بیش ترین درصد پروتئین خام معادل 63/11 درصد ماده خشک را نشان داد. کمپوست و نیتروژن تأثیری بر درصد خاکستر، الیاف نا محلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی نداشتند.

مقایسه عملکرد پیکر رویشی، میزان و ترکیبات اسانس گل مکزیکی (Agastache foeniculum Kuntze) در شرایط مزرعه و گلخانه تحت تیمار تنش خشکی

محمد محمودی سورستانی؛ رضا امیدبیگی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 43-53

چکیده

به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ... بیشتر به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (85% ظرفیت زراعی)، تنش آبی متوسط (70% ظرفیت زراعی)، تنش شدید (55% ظرفیت زراعی) و ترکیب این تیمارها در دوره رشد رویشی و زایشی (85-100، 70-100 و 100-85 درصد ظرفیت زراعی) بودند. اسانس گیاه توسط دستگاه تقطیر با آب (کلونجر) استخراج و سپس ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که در شرایط مزرعه، بیشترین درصد اسانس (30/2) در تیمار 55 و کمترین آن (64/1) در تیمار 70-100 درصد ظرفیت زراعی مشاهده گردید. همچنین درصد اسانس با افزایش سطح تنش خشکی در شرایط گلخانه افزایش یافت، به طوری که مقدار آن از 12/1 در تیمار شاهد به 62/1 درصد در تیمار تنش خشکی شدید رسید. عملکرد پیکر رویشی و اسانس در دو شرایط مزرعه و گلخانه با افزایش سطح تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند. متیل کاویکول جزء اصلی اسانس گل مکزیکی را تشکیل داده و تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. تیمار100-85 درصد ظرفیت زراعی برای گیاهان در شرایط مزرعه و تیمار 100 درصد ظرفیت برای شرایط گلخانه توصیه می‌گردد.

اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی توت فرنگی رقم گاویوتا

سیدمهدی میری؛ مهسا حسینی؛ محمد کاظم سوری؛ سینا عباسپور

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 43-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12427

چکیده

به‌منظور بررسی اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر رشد رویشی و زایشی توت‌فرنگی رقم گاویوتا پژوهشی به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. محلول‌پاشی نیترات پتاسیم ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر رشد رویشی و زایشی توت‌فرنگی رقم گاویوتا پژوهشی به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. محلول‌پاشی نیترات پتاسیم (صفر، 1، 2 و 5 گرم در لیتر) بر روی برگ‌ها و اسید فنیل فتالامیک (صفر، 500 ، 1000 و 1500 میلی‌گرم در لیتر) بر روی گل‌آذین انجام شد و صفاتی همچون تعداد گل‌آذین و میوه، عملکرد بوته، وزن تر و خشک میوه، مواد جامد محلول کل (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA) و نیز مقدار نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم قابل جذب برگ و میوه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد 5 گرم در لیتر نیترات پتاسیم یا 500 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک بیشترین تأثیر را بر روی وزن تر و خشک میوه دارد. هم‌چنین با استفاده از نیترات پتاسیم به غلظت 2 گرم در لیتر تأثیر معنی‌داری برتعداد گل‌آذین و میزان فسفر برگ و میوه مشاهده شد. بالاترین تعداد میوه (26 میوه در هر بوته) با 2 گرم در لیتر نیترات پتاسیم و بیشترین عملکرد هر بوته (541/2 گرم) و TSS آب میوه (8/3) نیز با 2 گرم در لیتر نیترات پتاسیم + 500 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک به‌دست ‌آمد. به‌طور‌کلی استفاده از نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک به‌ترتیب در غلظت‌های 2 گرم در لیتر و 500 میلی‌گرم در لیتر سبب افزایش عملکرد و صفات کمی و کیفی توت‌فرنگی شدند.

بررسی تجمع سدیم در برگ‌های ارقام حساس و متحمل به شوری گندم (Triticum aestivum L.)

وحید اطلسی پاک

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 43-56

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19760.1405

چکیده

انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظت‌های بالای املاح در برگ از طریق محفظه‌بندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان می‌باشد. به منظور درک مکانیسم‌های تحمل به شوری و الگوی ... بیشتر انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظت‌های بالای املاح در برگ از طریق محفظه‌بندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان می‌باشد. به منظور درک مکانیسم‌های تحمل به شوری و الگوی تجمع یون سدیم در برگ‌ها، سه رقم گندم نان (کویر، مهدوی و تجن) که از لحاظ مقاومت به شوری متفاوت بودند در چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در سال 1394 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. در واکنش به افزایش شوری، سدیم برگ‌ها پس از 14 روز در همه ارقام افزایش یافت، اما غلظت آن در رقم حساس تجن بیش از ارقام متحمل کویر و مهدوی بود. اختلاف معنی‌داری در سرعت رشد نسبی و نسبت اندام هوایی به ریشه بین ارقام مختلف مشاهده نشد. نتایج نشان داد که اختلاف بین ارقام در انتقال سدیم موجب تفاوت در غلظت سدیم اندام هوایی می‌باشد. غلظت سدیم ریشه در همه ارقام یکسان بود اما ارقام متحمل دارای مقدار بیشتری از نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بودند. وزن خشک اندام هوایی به‌طور معنی‌داری در شوری 150 میلی‌مولار کاهش یافت اما مقدار این کاهش در همه ارقام تقریباً مشابه بود. به نظر می‌رسد اثر مهم شوری بر وزن خشک اندام هوایی به دلیل تأثیر اسمزی املاح می‌باشد نه اثرات ویژه یونی در داخل گیاه. نتایج نشان داد رقم کویر دارای تحمل بیشتری نسبت به غلظت‌های بالای سدیم در برگ‌ها بوده و رقم مهدوی نیز نسبت به دو رقم دیگر دارای کمترین غلظت سدیم در برگ‌ها بود. در نهایت مقایسه ارقام نشان داد که حداقل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گندم وجود دارد. اول میزان پایین تجمع سدیم در اندام هوایی و دوم تحمل غلظت‌های بالای سدیم توسط بافت‌ها.

تأثیر عوامل مختلف بر القای ریشه‌های مویین در سیر ایرانی

فاطمه مرادی؛ محبوبه زارع مهرجردی؛ کوروش وحدتی؛ طاهره حسنلو

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 43-54

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.22526.1487

چکیده

سیر (Allium sativum) یکی از مهم‌ترین گیاهان صنعتی- داروئی می‌باشد که از خواص داروئی آن می‌توان به ویژگی کاهندگی فشار خون و کلسترول، مبارزه با بیماری‌های عفونی، جلوگیری از سرطان، ویژگی‌های ضد‌دیابتی، آنتی‌اکسیدانی ... بیشتر سیر (Allium sativum) یکی از مهم‌ترین گیاهان صنعتی- داروئی می‌باشد که از خواص داروئی آن می‌توان به ویژگی کاهندگی فشار خون و کلسترول، مبارزه با بیماری‌های عفونی، جلوگیری از سرطان، ویژگی‌های ضد‌دیابتی، آنتی‌اکسیدانی و ضد قارچی اشاره کرد. کشت ریشه مویین با استفاده ازAgrobactrium rhizogenes یکی از روش‌های کاربردی برای مطالعه مسیر بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه می‌باشد.در این مطالعه القای ریشه مویین در سیر در دو آزمایش مجزا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول اثر سویه باکتری(ATCC15834 و A4)، اکوتیپ (گرگان و رامهرمز)، محیط تلقیح (MS فقیر،MS حاوی 3 درصد ساکارز و MS حاوی 6 درصد ساکارز) و تراکمباکتری (OD600 6/0 تا 9/0 و 2/1 تا 5/1) مورد بررسی قرار گرفت و در آزمایش دوم اثر محیط هم‌کشتی (MS،MS حاوی استوسرینگون،B5 و B5 حاوی استوسرینگون) و زمان هم‌کشتی (24، 48 و 72 ساعت) ارزیابی شد.نتایج نشان داد سویه باکتری A4، محیط تلقیح MS حاوی 6 درصد ساکارز،OD600 6/0-9/0، محیط هم‌کشتی MS حاوی استوسرینگون و زمان هم‌کشتی 72 ساعت بالاترین درصد القای ریشه مویین را داشتند. ریشه‌های مویین حاصل با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز برای ژن rol Bمورد تأیید قرار گرفتند.نتایج این مطالعه می‌تواند برای القای ریشه مویین در سیر مورد استفاده قرار گرفته و در مطالعات بعدی در ارتباط با بیان ژن و درنهایت تولید متابولیت‌های ثانویه در این گیاه مفید واقع شود.

ارزیابی برخی ارقام گل داوودی باغچه‌ای (Chrysanthemum) با استفاده از صفات مورفولوژیک در شرایط بیرانشهر استان لرستان

شیرین تقی پور؛ عبداله احتشام نیا؛ حامد خدایاری؛ حسن مومیوند

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 47-62

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22802.1496

چکیده

گل داوودی از مهم‌ترین گیاهان زینتی است که علاوه بر گل بریدنی، به‌عنوان گیاه باغچه‌ای، گلدانی و دارویی در عرصه جهانی به‌شمار می‌رود. کاربردهای متعدد این گل در زندگی امروزی نیاز به یک برنامه اصلاحی ... بیشتر گل داوودی از مهم‌ترین گیاهان زینتی است که علاوه بر گل بریدنی، به‌عنوان گیاه باغچه‌ای، گلدانی و دارویی در عرصه جهانی به‌شمار می‌رود. کاربردهای متعدد این گل در زندگی امروزی نیاز به یک برنامه اصلاحی برای افزایش تولید را سبب شده است. تنوع ژنتیکی 15 رقم داوودی باغچه‌ای در سال 1395 بر اساس صفات ریخت‌شناختی و انتخاب ارقام مناسب جهت کاشت در زیبایی فضایسبز،میادینوپارک‌هادر قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در بیرانشهر، استان لرستان ارزیابی گردید. بر اساس تجزیه واریانس داده‌ها اکثر صفات مورد بررسی در ارقام دارای تفاوت معنی‌دار (01/0 (p≤ بودند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین سطح برگ با عرض برگ، قطر دمبرگ و تعداد برگ همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار (99/0r=) بین تعداد گل در بوته و تعداد گلچه‌های زبانه‌ای وجود داشت. نتایج تجزیه به عامل‌ها توانست هفت عامل را شناسایی کند که 89 درصد تغییرات میان صفات را توجیه نموند. تجزیه خوشه‌ای ارقام در فاصله اقلیدسی 68/26، به دو گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند. بر اساس نتایج در بین صفات مورد مطالعه اندازه برگ، تعداد گلچه‌زبانه، ارتفاع شاخه، تعداد انشعاب و تعداد گل در بوته مهم‌ترین صفات برای تشخیص تنوع ارقام داوودی بودند. با بکارگیری برخی از ارقام متعلق به کلاستر اول با ارتفاع کمتر و ارقام موجود در کلاستر دوم با تعداد برگ و گل بیشتر به‌عنوان والد می‌توان چرخه جدیدی از به‌نژادی گل داوودی را آغاز نمود.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده