تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

مقایسه عملکرد پیکر رویشی، میزان و ترکیبات اسانس گل مکزیکی (Agastache foeniculum Kuntze) در شرایط مزرعه و گلخانه تحت تیمار تنش خشکی

محمد محمودی سورستانی؛ رضا امیدبیگی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 43-53

چکیده

به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ... بیشتر به منظور بررسی اثر تیمارهای تنش خشکی بر درصد و ترکیبات اسانس گل مکزیکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در شرایط مزرعه و گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (100% ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (85% ظرفیت زراعی)، تنش آبی متوسط (70% ظرفیت زراعی)، تنش شدید (55% ظرفیت زراعی) و ترکیب این تیمارها در دوره رشد رویشی و زایشی (85-100، 70-100 و 100-85 درصد ظرفیت زراعی) بودند. اسانس گیاه توسط دستگاه تقطیر با آب (کلونجر) استخراج و سپس ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که در شرایط مزرعه، بیشترین درصد اسانس (30/2) در تیمار 55 و کمترین آن (64/1) در تیمار 70-100 درصد ظرفیت زراعی مشاهده گردید. همچنین درصد اسانس با افزایش سطح تنش خشکی در شرایط گلخانه افزایش یافت، به طوری که مقدار آن از 12/1 در تیمار شاهد به 62/1 درصد در تیمار تنش خشکی شدید رسید. عملکرد پیکر رویشی و اسانس در دو شرایط مزرعه و گلخانه با افزایش سطح تنش خشکی به طور معنی داری کاهش یافتند. متیل کاویکول جزء اصلی اسانس گل مکزیکی را تشکیل داده و تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. تیمار100-85 درصد ظرفیت زراعی برای گیاهان در شرایط مزرعه و تیمار 100 درصد ظرفیت برای شرایط گلخانه توصیه می‌گردد.

اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی توت فرنگی رقم گاویوتا

سیدمهدی میری؛ مهسا حسینی؛ محمد کاظم سوری؛ سینا عباسپور

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 43-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12427

چکیده

به‌منظور بررسی اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر رشد رویشی و زایشی توت‌فرنگی رقم گاویوتا پژوهشی به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. محلول‌پاشی نیترات پتاسیم ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک بر رشد رویشی و زایشی توت‌فرنگی رقم گاویوتا پژوهشی به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. محلول‌پاشی نیترات پتاسیم (صفر، 1، 2 و 5 گرم در لیتر) بر روی برگ‌ها و اسید فنیل فتالامیک (صفر، 500 ، 1000 و 1500 میلی‌گرم در لیتر) بر روی گل‌آذین انجام شد و صفاتی همچون تعداد گل‌آذین و میوه، عملکرد بوته، وزن تر و خشک میوه، مواد جامد محلول کل (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA) و نیز مقدار نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم قابل جذب برگ و میوه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد 5 گرم در لیتر نیترات پتاسیم یا 500 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک بیشترین تأثیر را بر روی وزن تر و خشک میوه دارد. هم‌چنین با استفاده از نیترات پتاسیم به غلظت 2 گرم در لیتر تأثیر معنی‌داری برتعداد گل‌آذین و میزان فسفر برگ و میوه مشاهده شد. بالاترین تعداد میوه (26 میوه در هر بوته) با 2 گرم در لیتر نیترات پتاسیم و بیشترین عملکرد هر بوته (541/2 گرم) و TSS آب میوه (8/3) نیز با 2 گرم در لیتر نیترات پتاسیم + 500 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک به‌دست ‌آمد. به‌طور‌کلی استفاده از نیترات پتاسیم و اسید فنیل فتالامیک به‌ترتیب در غلظت‌های 2 گرم در لیتر و 500 میلی‌گرم در لیتر سبب افزایش عملکرد و صفات کمی و کیفی توت‌فرنگی شدند.

بررسی تجمع سدیم در برگ‌های ارقام حساس و متحمل به شوری گندم (Triticum aestivum L.)

وحید اطلسی پاک

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 43-56

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19760.1405

چکیده

انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظت‌های بالای املاح در برگ از طریق محفظه‌بندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان می‌باشد. به منظور درک مکانیسم‌های تحمل به شوری و الگوی ... بیشتر انتقال مقادیر اندک سدیم به اندام هوایی و تحمل غلظت‌های بالای املاح در برگ از طریق محفظه‌بندی سدیم در واکوئل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گیاهان می‌باشد. به منظور درک مکانیسم‌های تحمل به شوری و الگوی تجمع یون سدیم در برگ‌ها، سه رقم گندم نان (کویر، مهدوی و تجن) که از لحاظ مقاومت به شوری متفاوت بودند در چهار سطح شوری (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در سال 1394 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. در واکنش به افزایش شوری، سدیم برگ‌ها پس از 14 روز در همه ارقام افزایش یافت، اما غلظت آن در رقم حساس تجن بیش از ارقام متحمل کویر و مهدوی بود. اختلاف معنی‌داری در سرعت رشد نسبی و نسبت اندام هوایی به ریشه بین ارقام مختلف مشاهده نشد. نتایج نشان داد که اختلاف بین ارقام در انتقال سدیم موجب تفاوت در غلظت سدیم اندام هوایی می‌باشد. غلظت سدیم ریشه در همه ارقام یکسان بود اما ارقام متحمل دارای مقدار بیشتری از نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی بودند. وزن خشک اندام هوایی به‌طور معنی‌داری در شوری 150 میلی‌مولار کاهش یافت اما مقدار این کاهش در همه ارقام تقریباً مشابه بود. به نظر می‌رسد اثر مهم شوری بر وزن خشک اندام هوایی به دلیل تأثیر اسمزی املاح می‌باشد نه اثرات ویژه یونی در داخل گیاه. نتایج نشان داد رقم کویر دارای تحمل بیشتری نسبت به غلظت‌های بالای سدیم در برگ‌ها بوده و رقم مهدوی نیز نسبت به دو رقم دیگر دارای کمترین غلظت سدیم در برگ‌ها بود. در نهایت مقایسه ارقام نشان داد که حداقل دو مکانیسم مهم تحمل به شوری در گندم وجود دارد. اول میزان پایین تجمع سدیم در اندام هوایی و دوم تحمل غلظت‌های بالای سدیم توسط بافت‌ها.

تأثیر عوامل مختلف بر القای ریشه‌های مویین در سیر ایرانی

فاطمه مرادی؛ محبوبه زارع مهرجردی؛ کوروش وحدتی؛ طاهره حسنلو

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 43-54

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.22526.1487

چکیده

سیر (Allium sativum) یکی از مهم‌ترین گیاهان صنعتی- داروئی می‌باشد که از خواص داروئی آن می‌توان به ویژگی کاهندگی فشار خون و کلسترول، مبارزه با بیماری‌های عفونی، جلوگیری از سرطان، ویژگی‌های ضد‌دیابتی، آنتی‌اکسیدانی ... بیشتر سیر (Allium sativum) یکی از مهم‌ترین گیاهان صنعتی- داروئی می‌باشد که از خواص داروئی آن می‌توان به ویژگی کاهندگی فشار خون و کلسترول، مبارزه با بیماری‌های عفونی، جلوگیری از سرطان، ویژگی‌های ضد‌دیابتی، آنتی‌اکسیدانی و ضد قارچی اشاره کرد. کشت ریشه مویین با استفاده ازAgrobactrium rhizogenes یکی از روش‌های کاربردی برای مطالعه مسیر بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه می‌باشد.در این مطالعه القای ریشه مویین در سیر در دو آزمایش مجزا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول اثر سویه باکتری(ATCC15834 و A4)، اکوتیپ (گرگان و رامهرمز)، محیط تلقیح (MS فقیر،MS حاوی 3 درصد ساکارز و MS حاوی 6 درصد ساکارز) و تراکمباکتری (OD600 6/0 تا 9/0 و 2/1 تا 5/1) مورد بررسی قرار گرفت و در آزمایش دوم اثر محیط هم‌کشتی (MS،MS حاوی استوسرینگون،B5 و B5 حاوی استوسرینگون) و زمان هم‌کشتی (24، 48 و 72 ساعت) ارزیابی شد.نتایج نشان داد سویه باکتری A4، محیط تلقیح MS حاوی 6 درصد ساکارز،OD600 6/0-9/0، محیط هم‌کشتی MS حاوی استوسرینگون و زمان هم‌کشتی 72 ساعت بالاترین درصد القای ریشه مویین را داشتند. ریشه‌های مویین حاصل با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز برای ژن rol Bمورد تأیید قرار گرفتند.نتایج این مطالعه می‌تواند برای القای ریشه مویین در سیر مورد استفاده قرار گرفته و در مطالعات بعدی در ارتباط با بیان ژن و درنهایت تولید متابولیت‌های ثانویه در این گیاه مفید واقع شود.

ارزیابی برخی ارقام گل داوودی باغچه‌ای (Chrysanthemum) با استفاده از صفات مورفولوژیک در شرایط بیرانشهر استان لرستان

شیرین تقی پور؛ عبداله احتشام نیا؛ حامد خدایاری؛ حسن مومیوند

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 47-62

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22802.1496

چکیده

گل داوودی از مهم‌ترین گیاهان زینتی است که علاوه بر گل بریدنی، به‌عنوان گیاه باغچه‌ای، گلدانی و دارویی در عرصه جهانی به‌شمار می‌رود. کاربردهای متعدد این گل در زندگی امروزی نیاز به یک برنامه اصلاحی ... بیشتر گل داوودی از مهم‌ترین گیاهان زینتی است که علاوه بر گل بریدنی، به‌عنوان گیاه باغچه‌ای، گلدانی و دارویی در عرصه جهانی به‌شمار می‌رود. کاربردهای متعدد این گل در زندگی امروزی نیاز به یک برنامه اصلاحی برای افزایش تولید را سبب شده است. تنوع ژنتیکی 15 رقم داوودی باغچه‌ای در سال 1395 بر اساس صفات ریخت‌شناختی و انتخاب ارقام مناسب جهت کاشت در زیبایی فضایسبز،میادینوپارک‌هادر قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در بیرانشهر، استان لرستان ارزیابی گردید. بر اساس تجزیه واریانس داده‌ها اکثر صفات مورد بررسی در ارقام دارای تفاوت معنی‌دار (01/0 (p≤ بودند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین سطح برگ با عرض برگ، قطر دمبرگ و تعداد برگ همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار (99/0r=) بین تعداد گل در بوته و تعداد گلچه‌های زبانه‌ای وجود داشت. نتایج تجزیه به عامل‌ها توانست هفت عامل را شناسایی کند که 89 درصد تغییرات میان صفات را توجیه نموند. تجزیه خوشه‌ای ارقام در فاصله اقلیدسی 68/26، به دو گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند. بر اساس نتایج در بین صفات مورد مطالعه اندازه برگ، تعداد گلچه‌زبانه، ارتفاع شاخه، تعداد انشعاب و تعداد گل در بوته مهم‌ترین صفات برای تشخیص تنوع ارقام داوودی بودند. با بکارگیری برخی از ارقام متعلق به کلاستر اول با ارتفاع کمتر و ارقام موجود در کلاستر دوم با تعداد برگ و گل بیشتر به‌عنوان والد می‌توان چرخه جدیدی از به‌نژادی گل داوودی را آغاز نمود.

ارزیابی تأخیر تاریخ کاشت بر صفات کمّی و کیفی و انتقال مجدّد مادۀ خشک در سه رقم کلزای زمستانه در استان مرکزی

معرفت مصطفوی‌راد؛ اکبر میر عبدالحق هزاوه ای

دوره 33، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 49-66

چکیده

به منظور ارزیابی اثرات تأخیر در تاریخ کاشت بر صفات کمّی و کیفی سه رقم کلزای پاییزه، آزمایشی در دو سال زراعی 86-1385 و 1387–1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (اراک) به صورت کرت‌های خرد شده ... بیشتر به منظور ارزیابی اثرات تأخیر در تاریخ کاشت بر صفات کمّی و کیفی سه رقم کلزای پاییزه، آزمایشی در دو سال زراعی 86-1385 و 1387–1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (اراک) به صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. ارقام کلزا دارای سطوح V1 (اوکاپی) ، V2 (مودنا) و V3 (لیکورد) و تاریخ کاشت دارای سطوح D1(10 مهر)، D2(20 مهر)، D3(30 مهر) به ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی بودند. کمترین میزان عملکرد دانه (1723 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (34/3 گرم)، تعداد دانه در خورجین (01/22)، تعداد خورجین در بوته (34/70)، ارتفاع بوته (8/110 سانتی متر)، تعداد شاخه های فرعی (92/2)، تعداد روز تا رسیدگی (79/244)، طول دورۀ رسیدگی (22/29)، درصد روغن دانه (5/45)، عملکرد روغن دانه (806 کیلوگرم در هکتار)، درصد پروتئین دانه (54/15)، شاخص برداشت (94/24 درصد)، عملکرد زیست توده (6673 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد تک بوته (99/2 گرم) و انتقال مجدّد مادۀ خشک (09/64 میلی گرم بر بوته) در تاریخ کاشت سوم (30 مهر ماه) به دست آمد. اثر متقابل بین سال × رقم بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه (05/0P<) و بر تعداد خورجین در بوته (01/0P<)معنی دار بود. همچنین اثر متقابل سال × تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته (01/0P<) معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم بر وزن هزار دانه (05/0P<)، تعداد خورجین در بوته، درصد پروتئین و شاخص برداشت (01/0P<) معنی دار بود. به علاوه اثر متقابل سال × رقم × تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و ارتفاع بوته در سطح احتمال 1% معنی دار بود. بدین ترتیب می توان نتیجه گیری کرد که بیشترین تفاوت عملکرد از سالی به سال دیگر ناشی از تغییر پذیری سالیانه محیط رشد می باشد. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار با وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد روز تا رسیدگی و طول دورۀ رسیدگی، درصد روغن، عملکرد روغن، درصد پروتئین، شاخص برداشت، عملکرد زیست توده، عملکرد تک بوته و انتقال مجدّد مادۀ خشک به استثنای تعداد روز تا شروع و خاتمه گلدهی داشت؛ ولی همبستگی عملکرد دانه با طول دورۀ گلدهی، منفی و معنی دار بود. تاخیر در تاریخ کاشت، عملکرد دانه را به سبب کاهش وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته، کاهش داد. در این تحقیق رقم لیکورد عملکرد دانة (4213 کیلوگرم در هکتار) بیشتری نسبت به بقیة ارقام داشت که می‌تواند ناشی از تفاوت ژنتیکی ارقام در استفاده از منابع رشد در راستای افزایش عملکرد دانه در واحد سطح باشد. [1]- Okapi [2]- Modena [3]- Licord

اثر پرتو فرا بنفش بر کیفیت میوه و عمر انباری دو رقم سیب

رسول جلیلی مرندی؛ لطفعلی ناصری؛ رامین حاجی تقی لو؛ علی رضا خرسندی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 53-63

چکیده

دو رقم سیب (گلدندلیشس و رد دلیشس) برای ارزیابی کیفیت میوه و عمر انباری، به مدت 0، 20، 40 و 60 دقیقه تحت معرض اشعه UV-C (254 نانومتر) قرار گرفتند. صفات مورد ارزیابی شامل سفتی، مواد جامد قابل حل، pH، اسیدهای قابل تیتراسیون، ... بیشتر

مقایسه خصوصیات زایشی و فیزیکوشیمیایی میوه چهار رقم خرمای قصب، زاهدی، پیارم و مجول در استان کرمان

بهاره دامن کشان؛ سید سمیح مرعشی؛ محمد اسعدی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 193-204

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.38361.1992

چکیده

در سال‌های اخیر سطح زیر کشت ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک، توسعه زیادی داشته است. برداشت، انبارداری و حمل‌ونقل با هزینه‌های کمتر، موجب رغبت کشاورزان به کشت و کار این ارقام شده است. آزمایشی در قالب ... بیشتر در سال‌های اخیر سطح زیر کشت ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک، توسعه زیادی داشته است. برداشت، انبارداری و حمل‌ونقل با هزینه‌های کمتر، موجب رغبت کشاورزان به کشت و کار این ارقام شده است. آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با چهار رقم (ارقام خرمای قصب، زاهدی، پیارم و مجول) در 3 تکرار به مدت 2 سال (1398-1396) در کلکسیون خرمای پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری واقع در شهرستان نرماشیر از استان کرمان انجام شد. در چهار رقم خرمای مورد مطالعه صفات مربوط به زمان باردهی و خصوصیات کمی و کیفی میوه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد رقم قصب نسبت به ارقام دیگر تعداد خوشه با خوشچه‌های بیشتری در سال تولید می‌کند. اما میوه‌نشینی (06/45 درصد) و میزان ریزش میوه (45/53 درصد) در این رقم نسبت به ارقام دیگر بالاتر است. رقم زاهدی بیشترین میوه‌نشینی (73/76 درصد)، کمترین ریزش میوه (69/22 درصد) و پارتنوکارپی (47/0 درصد) را نشان داد. بیشترین عملکرد خوشه (5/5547 گرم)، وزن میوه (77/13 گرم)، طول میوه (27/4 سانتی‌متر)، قطر میوه (22/2 سانتی‌متر)، حجم میوه (74/12 سانتی‌متر مکعب) در خرمای رقم مجول دیده شد. کمترین وزن هسته (8/0 گرم)، طول هسته (1/2 سانتی‌متر)، قطر هسته (79/0 سانتی‌متر) مربوط به رقم زاهدی بود. بالاترین نسبت گوشت به هسته (86/11) و بیشترین درصد گوشت میوه (21/92) در رقم مجول دیده شد. رقم مجول بیشترین (12/18 درصد) و رقم قصب کمترین میزان رطوبت میوه (96/10 درصد) را دارا بود. در رقم زاهدی بالاترین میزان قند کل (85/ 76 درصد)، قند احیاء (70/73 درصد) و مواد جامد محلول (85/77 درصد) به‌دست آمد. این نتایج بیانگر آن است که بین ارقام برتر خرمای خشک و نیمه‌خشک نیز به لحاظ صفات باردهی و مورفوفیزیولوژیک تفاوت‌های زیادی وجود دارد که بسته به اهداف کشت در هر منطقه باید کشت آن‌ها توسعه یابد.

ارزیابی اثر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های کنجد (Sesamum indicum L.) تحت رقابت علف‌های‌هرز

ثریا حقانیان؛ علیرضا یدوی؛ حمید رضا بلوچی؛ علی مرادی؛ یعقوب بهزادی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22805.1497

چکیده

چکیدهاین آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل ... بیشتر چکیدهاین آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل برهمکنش ژنوتیپ کنجد (بهبهان، یلووایت،tn -238 و tn-240) و علف‌ هرز (با دو سطح عاری وآلوده به علف‌ هرز) بود. نتایج نشان داد که تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، رقابت علف‌های هرز و ارقام کنجد بـر عملکـرد و اجـزای عملکرد معنی‌داری گردید. برهم‌کنش نیتروژن و رقم بر شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه و شاخص برداشت معنی‌دار شد. با افزایش نیتروژن مصرفی شاخص سطح برگ کنجد افزایش یافت ولی رقابت علف‌های هرز سبب کاهش 23 درصدی تعداد کپسول در بوته کنجد شد و وزن هزار دانه به میزان 5/7 درصد شد. بیشترین عملکرد دانه (06/158 گرم در مترمربع) از تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن و از رقم محلی بهبهان (38/ 151 گرم در مترمربع) حاصل شد. در مجموع کاربرد تیمار نیتروژن افزایش 31 درصدی عملکرد بیولوژیک را نسبت به تیمار شاهد سبب شد. رقابت علف‌های هرز به‌ترتیب کاهش 43 و24 درصدی عملکرد دانه و بیولوژیک کنجد را باعث شد. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق نشان داد که کشت رقم محلـی بهبهان با کاربرد تیمار 100 کیلوگرم نیتـروژن در شـرایط منطقه‌ای امیدیه، سبب افزایش عملکرد دانه خواهد شد.

بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول پاشی ورمی واش بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی

لیلا مرادی دستجردی؛ سپیده کلاته جاری؛ فواد فاتحی؛ مرضیه قنبری جهرمی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29791.1773

چکیده

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار ... بیشتر به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار در دو سطح (تلقیح با مایکوریزا و بدون تلقیح)، محلول‌پاشی ورمی‌واش در چهار سطح (0، 50، 100 و 200 پی‌پی‌ام) و تنش خشکی در سه سطح رطوبتی (آبیاری بر اساس 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، قطر و تعداد گل، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و مقدار عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر در برگ بود. تنش خشکی سبب افزایش کربوهیدرات برگ شد. بیشترین مقدار کربوهیدرات برگ با 32/46 میلی‌گرم بر گرم در تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. مایکوریزا آربسکولار سبب افزایش تعداد و قطر گل و نیز تعداد و سطح برگ شد. محلول-پاشی ورمی‌واش بر قطر گل و تعداد گل، عناصر پر مصرف گیاه تأثیر معنی‌داری داشت. نتایج مقایسه میانگین اثر دوگانه ورمی‌واش در تنش خشکی نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در تیمار ورمی‏واش 200 پی‏پی‏ام در آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن در تیمار ورمی‏واش 50 پی‏پی‏ام تحت آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. کمترین مقدار کلروفیل a در تیمار آبی 40 درصد ظرفیت زراعی و عدم‏کاربرد قارچ مایکوریزا محاسبه گردید

تأثیر محلول‌پاشی برگی گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) بر سرمازدگی و کیفیت پس از برداشت گوجه‌فرنگی رقم نیوتون

لولاو زارعی؛ محمود کوشش صبا؛ یاور وفایی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 199-212

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.27796.1681

چکیده

چکیدهگوجه‌فرنگی یکی از سبزی‌های مورد علاقه و پرمصرف در جهان است که میوه آنسرشارازمواد معدنی، ویتامین‌هاوترکیباتضد‌اکسایشیمی‌باشد، اما این محصول با خاستگاه گرمسیری به دمای پایین حساس است که محدودیت ... بیشتر چکیدهگوجه‌فرنگی یکی از سبزی‌های مورد علاقه و پرمصرف در جهان است که میوه آنسرشارازمواد معدنی، ویتامین‌هاوترکیباتضد‌اکسایشیمی‌باشد، اما این محصول با خاستگاه گرمسیری به دمای پایین حساس است که محدودیت جدی در عرضه پس از برداشت محصول دارد. در این آزمایش اثر تیمار دو هفته قبل از برداشت اسید گاما-آمینوبوتیریک در سه سطح (صفر، 5 و 10 میلی‌مولار) بر کیفیت پس از برداشت و سرمازدگی میوه گوجه‌فرنگی رقم نیوتون در سال 1396 در دانشگاه کردستان مورد بررسی قرار گرفت. برداشت میوه بعد از مرحله بلوغ فیزیولوژیک صورت گرفت. پس از برداشت میوه، طی دوره انبارداری (در دمای 4 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 95-90 درصد) در روزهای صفر، 5، 10، 15 و 20 برخی خصوصیات فیزیکی، زیست شیمیایی و صدمه سرمازدگی مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان سرمازدگی میوه شاهد در روز آخر 25 درصد مشاهده شد، در‌حالی‌که در تیمار اسید گاما-آمینوبوتیریک 10 میلی‌مولار 33/8 درصد بود. تیمار برگی اسید گاما-آمینوبوتیریک سبب کاهش از دست دادن وزن، حفظ سفتی و همچنین، حفظ ویتامین ث و اسیدیته قابل تیتراسیون نسبت به تیمار شاهد گردید. تیمار اسید گاما-آمینوبوتیریک سبب بهبود ویژگی‌های کیفی و افزایش رنگیزه لیکوپن در گوجه‌فرنگی نسبت به میوه‌های شاهد شد و خسارت سرمازدگی را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.

ارزیابی تجمع نیترات و نیتریت در سبزی‌های تولیدشده در مناطق مختلف اهواز

ناصر عالم زاده انصاری؛ داریوش شریف منش؛ صادق موسوی فرد

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 333-344

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26457.1626

چکیده

چکیدهسبزی‌ها نقش مهمی در سلامتی جامعه دارند. یکی از مشکلات موجود در سبزی‌ها مقدار بالای نیترات آن‌ها در فصل سرد است.جهت شناخت مقدار نیترات و نیتریت سبزی‌های تولیدی در اهواز آزمایشیدر قالب طرح کرت‌های ... بیشتر چکیدهسبزی‌ها نقش مهمی در سلامتی جامعه دارند. یکی از مشکلات موجود در سبزی‌ها مقدار بالای نیترات آن‌ها در فصل سرد است.جهت شناخت مقدار نیترات و نیتریت سبزی‌های تولیدی در اهواز آزمایشیدر قالب طرح کرت‌های دوبار خردشدهبه شکل کاملاً تصادفی در گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. دراین طرح تاریخ برداشت (اول (16 بهمن 1394، دوم (14 اسفند 1394) و سوم (19 فروردین 1395)) بود. در این آزمایشتاریخ برداشت به‌عنوان فاکتور اصلی و 9 گونه سبزی(گشنیز، جعفری، نعناع، شنبلیله، برگ چغندر، اسفناج، تره، شوید و شاهی)به‌عنوان فاکتور فرعی و سه منطقه تولید در اهواز به‌عنوان فاکتور فرعی فرعی تعیین و از هر منطقه، سه مزرعه انتخاب شد. اطلاعات به‌دست آمده با کمک نرم‌افزار SAS مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که مقدار نیترات و نیتریت سبزی‌های تولیدی در مناطق مختلف اهواز با توجه به منطقه، تاریخ برداشت و نوع سبزی متفاوت بود. بیش‌ترین میزان نیترات در فصل اول، در منطقه جنوب اهواز، و در سبزی جعفری و کم‌ترین میزان نیترات در فصل سوم در منطقه شمال اهواز و در سبزی شاهی وجود داشت. همچنین بیش‌ترین میزان نیتریت در تیمار فصل اول، منطقه غرب اهواز و در سبزی نعناع؛ و کم‌ترین آن در فصل دوم، در منطقه شمال اهواز؛ و در سبزی چغندر برگی مشاهده شد. مقدار نیترات و نیتریت گونه‌های مورد بررسی در هر سه منطقهٔ اهواز طی فصول سرد حاوی مقدار بسیار کم‌تر از حدود استاندارد کشورهای اروپایی بودند. بنابراین می‌توان گفت کیفیت سبزی‌های تولیدشده در اهواز از نظر میزان نیترات و نیتریت از کیفیت خوبی برخودار است.

ارزیابی سازگاری و پایداری لاین‌های جهش‌یافته کلزای زمستانه در مناطق سرد و نیمه سردسیر ایران به روش GGE بای پلات

مهرزاد احمدی؛ منصور امیدی؛ بهرام علیزاده؛ علی اکبر شاه نجات بوشهری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 345-347

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.33627.1912

چکیده

چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی تعداد 16 لاین جهش‌یافته کلزا به همراه والدین آن‌ها و سه رقم تجاری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی (1396-1394) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب (دو سال و چهار مکان) نشان داد که اثرات ساده سال و ژنوتیپ، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و اثر متقابل سال در مکان در ژنوتیپ برای عملکرد دانه از نظر آماری معنی‌دار بود. بیشترین وکمترین عملکرد دانه به‌ترتیب مربوط به کرمانشاه با 4016 کیلوگرم در هکتار و زرقان با 2886 کیلوگرم در هکتار بوده و لاین T-900-4 با متوسط عملکرد دانه 3840 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در بین ارقام و لاین‌ها مورد بررسی داشت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از روش GGE بای پلات استفاده شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مربوط به ژنوتیپ‌ها، لاین‌های، Z-800-6، Z-900-7، Okapi و Z-800-3 به ترتیب در کرج، زرقان، کرمانشاه و اصفهان بیشترین عملکرد را تولید نمودند. هم‌چنین براساس نمودار ژنوتیپ ایده‌آل فرضی و نمودار بای پلات ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، لاین‌Z-900-7 باتوجه به معیار پایداری در روش GGE و مقایسه رتبه‌بندی عملکرد دانه، پایداری مطلوب‌تری را نشان داد و به‌عنوان ژنوتیپ برتر از لحاظ تولید دانه و نیز پایداری عملکرد شناسایی شد.

ارزیابی عملکرد و سودمندی کشت مخلوط لگوم‌های علوفه‌ای با گرامینه‌ها به‌عنوان کشت دوم در شالیزار

محمد ربیعی؛ فاطمه فرح دهر

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 363-374

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27838.1689

چکیده

چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی 1392-1391 و 1393-1392 در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص تریتیکاله، شبدر لاکی، ماشک علوفه‌ای و جو و کشت مخلوط تریتیکاله و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط تریتیکاله و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط جو و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 وکشت مخلوط جو و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی از نظر اکثر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که کشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای، با میانگین عملکرد 48844 و 15269 کیلوگرم در هکتار به‌‌ترتیب بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را دارا بود. نسبت برابری زمین در اغلب تیمارهای کشت مخلوط بزرگتر از یک به‌دست‌آمد. تیمارکشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای با نسبت برابری زمین 31/1 و 54/1 به‎ترتیب برای علوفه تر و خشک نسبت به سایر نسبت‌های کشت از برتری قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود و به‌عنوان مناسب‌ترین الگوی کشت مخلوط در اراضی شالیزاری استان گیلان قابل توصیه می‌باشد.

ارزیابی اثر تغذیه تلفیقی بر عملکرد کمی و درصد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

محمدرضا میرزاجانی؛ مجید مجیدیان؛ غلامرضا محسن آبادی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 469-482

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25695.1594

چکیده

چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه ... بیشتر چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه می‌توان ضمن حفظ محیط‌زیســت، کاهش فرســایش و حفظ تنوع‌زیستی، کارآیی نهاده‌ها را افزایش داد. این پژوهش با هدف ارتقای عملکرد کمی و کیفی گیاه بادرنجبویه با مصرف کودهای زیستی نظیر قارچ میکوریزا، کود فسفاته زیستی و ورمی‌کمپوست مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش در بهار و تابستان 1395 در مزرعه تحت پوشش سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان واقع در بخش خشک‌بیجار از توابع شهرستان رشت اجرا شد. در این تحقیق آزمایش به‌صورت فاکتوریل سه عاملی شامل قارچ میکوریزا (M) در دو سطح (عدم تلقیح = M1 و تلقیح = M2)، عامل کود فسفات زیستی (p ) در سه سطح (صفر =p 1، 50 = p 2 و 100 = p 3 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (V) در سه سطح (صفر =V1 ، 5= V2 و 10 =V3 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با هجده تیمار و در سه تکرار انجام شد. همچنین، یک کرت به‌عنوان شاهد کود شیمیایی (مصرف کود شیمیایی اوره 90 کیلوگرم در هکتار، سوپر‌فسفات‌تریپل 90 کیلوگرم در هکتار و سولفات‌پتاسیم 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای میکوریزا، کود فسفات زیستی و ورمی‌کمپوست نیز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در نظرگرفته شد. بر اساس نتایج این آزمایش، بیشترین، عملکرد برگ، درصد اسانس، عملکرد زیستی، کلروفیل کل و کاروتنوئید در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار در کل صفات اندازه‌گیری شده بهترین نتیجه را داشت. همچنین، بهترین نتیجه در استفاده از 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار در عملکرد بیولوژیک (2/4808 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (13/0) و کلروفیل کل (54/1 میلی‌گرم در گرم برگ تازه) به‌دست آمد. اثرات متقابل هم افزایی مثبت نیز روی برخی صفات مذکور مشاهده گردید که می‌توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزا و فسفات زیستی بر عملکرد برگ، همچنین هم‌افزایی میکوریزا و ورمی‌کمپوست در شاخص عملکرد زیستی اشاره کرد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، تیمار تلقیح با میکوریزا، مصرف 100 کیلوگرم فسفات زیستی و 10 تن ورمی‌کمپوست درهکتار، می‌تواند شرایط مناسبی را جهت دستیابی به بیشترین عملکرد کمی (5290 کیلوگرم در هکتار) و کیفی (26/0 درصد اسانس) در گیاه بادرنجبویه در یک سیستم زراعی پایدار فراهم آورد.

Effect of Elemental Sulphur on Calcium Uptake and Translocation in Maize Grown in a High pH soil of Malaysia

Mehdi Karimi؛ Rostam Yazdani-Biouki؛ Aminuddin Hussin Hussin؛ Mohd Khanif Yusof؛ Radziah Othman

دوره 43، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 497-506

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31110.1826

چکیده

ABSTRACT Introduction:Acidification of high pH soils by elemental sulphur application is introduced for increasing plant nutrient availability and improving plant performance. The present study was aimed to elucidate the effect of elemental sulphur timing and application rates on soil Ca release, Ca concentration in maize and its relationship with maize ... بیشتر

مطالعه اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌های اتللو، تاپیک + گرانستار، توتال و آپیروس در کنترل یولاف و خردل وحشی به‌عنوان علف‌های هرز غالب گندم

عباس راهپیما؛ مهدی مدن دوست

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 503-514

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33688.1913

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل علف‌کش‌ها در چهار سطح مزوسولفورون+ یودوسولفورون+ دیفلوفنیکان (اتللو)، کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) + تری بنورون متیل (گرانستار)، مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتال) و سولفوسولفورون (آپیروس) در دزهای توصیه شده و ماده افزودنی در چهار سطح، سولفات آمونیم w/v%2، روغن گیاهی سویا v/v%25/1، مایع پاک‌کننده به‌عنوان سورفکتانت آنیونیv/v %5/0 و شاهد بدون ماده افزودنی بود. صفاتی از قبیل وزن خشک علف‌های هرز باریک برگ شامل یولاف (علف هرز غالب) به همراه خونی واش و چچم، علف‌های هرز پهن برگ شامل خردل وحشی (علف هرز غالب) به همراه شاه تره اندازه‌گیری شد. سایر صفات شامل تعداد سنبله در متر‌مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گندم بود. نتایج این آزمایش نشان داد که از بین مواد افزودنی به کار رفته، سولفات آمونیم 2 درصد بیشترین تأثیر را در کاهش وزن خشک علفهای هرز باریک (05/34 درصد) و علف‌های هرز‌پهن برگ (57/31 درصد) داشت. علف‌کش‌‌های اتللو، تاپیک+ گرانستار و توتال کارایی مناسبی در عملکرد دانه گندم داشته ولی با هم اختلاف معنی‌داری نشان ندادند. نتایج اثر مصرف مواد افزودنی بر عملکرد دانه گندم نشان داد که ترکیب مواد افزودنی با علف‌کش، عملکرد دانه را به طور متوسط 73/607 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدون افزودنی افزایش داده است. در‌نهایت علف‌کش اتللو با مصرف ماده افزودنی سولفات آمونیوم 2 درصد بهترین تیمار این آزمایش معرفی شد.

ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از توده‌های بومی گشنیز ایران (.Coriandrum sativum L) بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی

سولماز نظافت؛ مهدی محب الدینی؛ رسول آذرمی؛ اصغر عبادی؛ رقیه فتحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 دی 1400

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.37678.1984

چکیده

گشنیز با نام علمی Coriandrum sativum L. گیاهی یکساله از خانواده چتریان می‌باشد. قسمت‌های مورد استفاده‌ی این گیاه، بذر و برگ آن می‌باشد. گشنیز علاوه بر مصرف خوراکی، کاهنده قند‌خـون، کاهنده چربی خـون، پـایین ... بیشتر گشنیز با نام علمی Coriandrum sativum L. گیاهی یکساله از خانواده چتریان می‌باشد. قسمت‌های مورد استفاده‌ی این گیاه، بذر و برگ آن می‌باشد. گشنیز علاوه بر مصرف خوراکی، کاهنده قند‌خـون، کاهنده چربی خـون، پـایین آورنـده فشار خون، خواب آور، آرام بخش، آنتی‌اکسیدان و ضـد اضطراب می‌باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی از توده‌های بومی گشنیز ایران براساس صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی، 26 توده از مناطق مختلف کشور جمع آوری و آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه‌ای دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها تفاوت معنی‌داری بین صفات مورد بررسی نشان داد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین توده‌های گشنیز بود. نتایج حاصل نشان داد که بین توده‌ها از لحاظ صفات ارتفاع کل گیاه، طول ساقه، طول ریشه، فاصله ‏میانگره، تعداد گره ‏تا اولین گل، تعداد ‏میانگره، تعداد برگ، تعداد ‏برگچه، قطر ساقه، وزن خشک گیاه، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن تر گل و فنول تفاوت معنی‌داری با یکدیگر وجود داشت و بین درصد اسانس بذر و میزان آنتوسیانین تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. در مجموع مقایسه میانگین صفات نشان داد که توده‌های سیاهکل و کاشمر به ترتیب از نظر قطر ساقه (74/1 و 63/1)، وزن تر برگ(57/0 و 50/0)، تعداد برگ (66/11 و 7/15) و میزان آنتوسیانین (27/0 و 37/0) نسبت به سایر توده‌ها برتری داشتند. بنابرین می‌توان از توده سیاهکل در برنامه‌های اصلاحی به منظور تولید ارقام پرمحصول استفاده کرد. بر اساس تجزیه خوشه‌ای توده‌های مورد مطالعه در سه گروه قرار گرفتند.

مشاهده مقاله

بررسی تنوع صفات مرفولوژیکی و عملکردی برخی کلون‌های مرزه رشینگری در شرایط اقلیمی دزفول

قاسم اقلیما؛ جواد هادیان؛ علیرضا مطلبی آذر

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 41-52

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13442

چکیده

چکیده گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانواده نعناعیان یکی از گونه‌های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می‌باشد. پس از غربالگری اولیه جمعیت‌های این ... بیشتر چکیده گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانواده نعناعیان یکی از گونه‌های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می‌باشد. پس از غربالگری اولیه جمعیت‌های این گیاه، 58 ژنوتیپ که سازگاری مناسبی به شرایط مزرعه داشتند انتخاب و کلون گردیدند. به‌ منظور بررسی صفات مرفولوژیکی و عملکردی این کلون‌ها در شرایط اقلیمی دزفول، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات مرفولوژیکی و عملکرد ی کلون‌ها در سال دوم کشت و در مرحله گلدهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در بین 58 کلون از نظر تمامی صفات در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. صفات ارتفاع بوته بین 83/27 تا 50/71 سانتی‌متر، وزن تر بوته بین 26/20 تا 71/289 گرم در بوته، وزن خشک گل و برگ بین 05/4 تا 83/62 گرم در بوته و عملکرد اسانس بین 07/0 تا 54/1 گرم در بوته در بین کلون‌ها متنوع بود. همبستگی مثبت معنی‌دار بین صفت وزن برگ و گل با صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، عرض برگ، سطح مقطع بوته، وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه و عملکرد اسانس مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، 58 کلون مرزه رشینگری در دو گروه اصلی قرار گرفتند. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که سه عامل اول توانستند 62/70 درصد از کل واریانس را توجیه نمایند. کلون‌های Z28، Z19، K48، E7، H82، F14، G48 از نظر صفات وزن برگ و گل خشک و عملکرد اسانس در بین کلون‌ها، برتر بودند و برای کشت تجاری در منطقه دزفول توصیه می شوند.

کاربرد روش اسکار _ پی. سی.آر در تعیین جنسیت دانهال‌های بنه

بهنام اسفندیاری؛ غلامحسین داوری‌ نژاد؛ فرج الله شهریاری

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 45-51

چکیده

بنه گیاهی دو پایه می‌باشد که علاوه بر ارزش بالای تغذیه‌ای و دارویی، بدلیل داشتن صفات مطلوب یکی از مهمترین پایه‌های پسته اهلی محسوب می‌شود. با توجه به این‌که انتخاب به کمک نشانگر می‌تواند به علت طولانی ... بیشتر

بررسی تاثیر گونه‌های مختلف مایکوریزا بر ویژگی‌های رشدی و میزان اسانس گیاه دارویی ریحانL. Ocimum basilicum

مریم ذوالفقاری؛ وحیده ناظری؛ فاطمه سفید کن؛ فرهاد رجالی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 47-56

چکیده

به منظور بررسی تاثیر قارچ‌های آربسکولار مایکوریزا به عنوان کود بیولوژیک بر ویژگی‌های رشدی و میزان اسانس تولیدی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر قارچ‌های آربسکولار مایکوریزا به عنوان کود بیولوژیک بر ویژگی‌های رشدی و میزان اسانس تولیدی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام شد. رﯾﺤﺎن ﯾﮑﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﻬﻢ ﺗﯿﺮه ﻧﻌﻨﺎئیان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ، ادوﯾﻪای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. قارچ‌های مایکوریزا از انواع کودهای زیستی بوده که از طریق همزیستی با گیاه میزبان و با افزایش جذب عناصر غذایی، تحریک و افزایش تولید هورمون‌های گیاهی، کاهش تاثیر منفی تنش‌های محیطی و افزایش مقاومت در برابر عوامل بیماریزا، سبب بهبود در رشد و عملکرد گیاهان میزبان می‌شوند. در‌این آزمایش سه گونه قارچ مایکوریزا با تیمار شاهد(بدون مایکوریزا) مقایسه شدند. گیاهان ریحان در گلخانه و گلدان کشت و پس از مرحله‌ی گلدهی کامل برداشت شدند و شاخص‌های رشدی و میزان اسانس آن‌ها اندازهگیری و در تیمارهای مختلف مقایسه شدند. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که شاخص‌های رویشی مثل وزن و ارتفاع گیاه، تعداد برگ و انشعابات گیاه، وزن ریشه و میزان اسانس در تمام تیمارهای مایکوریزایی به طور معنی‌داری بیشتر از تیمار شاهد بود. در بین گونه‌های مختلف مایکوریزا، گونه Glomus mosseae و گونه G. intraradices به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر روی افزایش شاخص‌های رویشی و میزان اسانس داشته است. قارچ‌های آربسکولار مایکوریزا با ‌ایجاد همزیستی بر روی ریشه گیاهان میزبان، سطح تماس ریشه با خاک را افزایش داده و با افزایش امکان جذب عناصر خصوصا عناصر غیر قابل دسترس برای ریشه، رشد رویشی گیاه افزایش می‌یابد. از طرفی قارچ‌های مایکوریزا متابولیسم ثانویه گیاه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث تغییر در میزان اسانس و عملکرد آن در گیاه میزبان می‌شوند.

نقش پوشش‌دهی خوشه و ترکیبات ضد تعرق بر کنترل عارضه خشکیدگی خوشه‌ی خرمای رقم مضافتی

اسماء شورآبادی؛ محمدحسین شمشیری؛ موسی نجفی‌نیا؛ سیدحسین میر‌دهقان

دوره 39، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 47-64

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12041

چکیده

عارضه خشکیدگی خوشه خرما ازمشکلات بزرگ تولیدکنندگان خرما در ایران می‌باشد. این عارضه موجب خشکیدگی میوه در مرحله تبدیل خلال به رطب می‌گردد. با توجه به این که بروز عارضه اغلب با افزایش ناگهانی دمای محیط ... بیشتر عارضه خشکیدگی خوشه خرما ازمشکلات بزرگ تولیدکنندگان خرما در ایران می‌باشد. این عارضه موجب خشکیدگی میوه در مرحله تبدیل خلال به رطب می‌گردد. با توجه به این که بروز عارضه اغلب با افزایش ناگهانی دمای محیط و افت رطوبت نسبی هوا همراه است، در این پژوهش با فرض این که تعرق شدید برگی یا تعرق میوه عامل بروز عارضه است، اثر ترکیبات ضد تعرق کیتوزان و کائولین به همراه استفاده از پوشش حصیری بر روی خوشه خرما طی دو سال (1391، 1392) در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت روی رقم"مضافتی"مورد بررسی قرار گرفت. در سال اول محلول‌پاشی میوه با کیتوزان (صفر و 1 درصد) به همراه پوشش‌دهی خوشه با پوشش حصیری (دارای پوشش و بدون پوشش) در 3 تکرار و در سال دوم، محلول‌پاشی برگی خرما با کائولین (صفر، 2 و 4 درصد) و پوشش‌دهی خوشه با پوشش حصیری (دارای پوشش و بدون پوشش) در 4 تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که در آزمایش اول کیتوزان تأثیری بر کاهش عارضه نداشت اگرچه تا حدی سبب افزایش وزن میوه، طول میوه و افزایش نسبت گوشت به هسته گردید. در آزمایش دوم، پوشش برگی کائولین سبب کاهش چشمگیر عارضه خشکیدگی گردید و بر ویژگی‌های کیفی میوه تأثیری مثبت داشت. در هر دو آزمایش استفاده از پوشش حصیری بر روی خوشه‌ها در کاهش عارضه مؤثر بود. نتایج آزمایش نشان داد تعرق برگی نقش مهم‌تری در مقایسه با تعرق از سطح میوه در بروز عارضه خشکیدگی خوشه خرما دارد.

اثر سطوح مختلف کلرید سدیم و کلونیزاسیون میکوریزایی بر رشد و جذب فسفر، پتاسیم و سدیم توسط گیاه زعفران (.Crocus sativus L)

حبیب اله نادیان؛ مختار حیدری؛ محمد حسین قرینه؛ محمد حسین دانشور

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 49-59

چکیده

در یک آزمایش گلدانی اثر سطوح مختلف شوری ناشی از کلرید سدیم (5/1، 5/4 و 5/7 دسی زیمنس بر متر) بر مولفه های رشد، جذب فسفر، پتاسیم و سدیم توسط گیاه زعفران با حضور و بدون حضور میکوریزا به صورت فاکتوریل در قالب بلوک ... بیشتر در یک آزمایش گلدانی اثر سطوح مختلف شوری ناشی از کلرید سدیم (5/1، 5/4 و 5/7 دسی زیمنس بر متر) بر مولفه های رشد، جذب فسفر، پتاسیم و سدیم توسط گیاه زعفران با حضور و بدون حضور میکوریزا به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش شوری از 5/1 به 5/7 دسی زیمنس بر متر وزن ماده خشک گیاه را به شدت کاهش داد. این کاهش به سمیت ناشی از تجمع فراوان یون سدیم (Na+) و کاهش غلظت یون پتاسیم (K+) در گیاه ارتباط داده شد. کلونیزاسیون میکوریزایی گیاه باعث کاهش غلظت یون سدیم و بهبود نسبت پتاسیم به سدیم (K+:Na+) و در نتیجه سبب افزایش مولفه های رشد گیاه گردید. درصد کلونیزاسیون ریشه تحت تاثیر سطوح شوری قرار نگرفت. علی رغم کاهش وزن ماده خشک گیاه میکوریزایی با افزایش شوری، پاسخ رشد میکوریزایی زعفران در شرایط تنش شوری خاک افزایش پیدا نمود. غلظت فسفرو محتوای فسفر اندام هوایی گیاه میکوریزایی به طور معنی داری بیشتر از میزان آنها در گیاه شاهد بود. اگر چه محتوای فسفر اندام هوایی گیاه میکوریزایی با افزایش شوری کاهش پیدا نمود ولی محتوای فسفر اندام هوایی گیاه میکوریزایی در واحد طول ریشه کلنی شده با افزایش شوری، افزایش پیدا نمود و این می تواند افزایش پاسخ رشد میکوریزایی گیاه زعفران با افزایش شوری خاک را توجیه نماید. این مطالعه نشان داد گیاه زعفران دارای وابستگی زیاد به قارچ میکوریزا می باشد و کلونیزاسیون میکوریزایی سبب گردید تا اثرات سوء تنش شوری بر مولفه های رشد، جذب فسفر، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم کاهش یابد.

تغییرات فصلی مقادیر نشت الکترولیتی،کربوهیدرات های محلول و رشد مجدد قلمه های چهار رقم انگور، (V.vinifera) تحت تنش یخ زدگی

حسین عراقی؛ علی تهرانی فر؛ بهرام عابدی؛ محمود شور

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 49-61

چکیده

انگورها یکی از میوه های مناطق معتدله است که اغلب در اثر یخ زدگی دچار خسارت می شود. در این پژوهش به منظور بررسی پاسخ چهار رقم انگور به تنش یخ زدگی در طول فصل رکود، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا ... بیشتر انگورها یکی از میوه های مناطق معتدله است که اغلب در اثر یخ زدگی دچار خسارت می شود. در این پژوهش به منظور بررسی پاسخ چهار رقم انگور به تنش یخ زدگی در طول فصل رکود، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه عامل زمان جمع آوری (اواخر پائیز ، اواسط زمستان ، اواخر زمستان)، دما (25،10ـ، 12ـ، 14ـ، 16ـ، 18ـ، 20ـ و22ـ درجه سانتی گراد) و رقم (کلاهداری، کشمشی قرمز، یاقوتی و کشمشی سفید) با سه تکرار درآزمایشگاه گروه علوم باغبانیدانشگاه فردوسی مشهد، سال 1389 انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد در دمای 22- درجه سانتی گراد رقم کلاهداری و یاقوتی به ترتیب در اواخر پائیز و اواخر زمستان با 60 و 62 درصد دارای بیشترین میزان و رقم کشمشی قرمز در اواسط زمستان با 39 درصد دارای کمترین میزان نشت الکترولیتی بودند. رقم کلاهداری در اواخر پائیز و رقم یاقوتی در اواخر زمستان با 13/24 و 27 میلی گرم در لیتر و رقم کشمشی قرمز در اواسط زمستان با 33/37 میلی گرم در لیتر به ترتیب دارای کمترین و بیشترین میزان کربوهیدرات بودند. کمترین و بیشترین رشد مجدد به ترتیب از رقم یاقوتی در اواخر زمستان (12 درصد) و کشمشی قرمز در اواسط زمستان (45 درصد) بدست آمد. بنابراین رقم کشمشی قرمز بدلیل کربوهیدرات بیشتر و نشت الکترولیتی کمتر به عنوان رقم مقاوم به یخ زدگی معرفی می شود.

تاثیر دماهای مختلف بر جوانه‌زنی و رشد لوله گرده چند رقم بادام با زمان‌های گل‌دهی متفاوت

صفیه موسوی نژاد؛ جعفر حاجی لو؛ حمید رهنمون

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 49-58

چکیده

در این پژوهش تاثیر دماهای مختلف ( 5، 10، 15 و 20 درجه سانتیگراد) بر دینامیک رشد لوله گرده در شرایط درون شیشهای و گردهافشانی کنترل شده در ارقام نکپلوساولترا، سهند، فرانیس و ژنوتیپ K100 بادام مورد ... بیشتر

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده