تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (.tinctorius L Carthamus) تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو در اهواز

سیده ندا قائم مقامی؛ موسی مسکرباشی؛ عبدالامیر معزی

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 119-130

چکیده

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو، در سال زراعی 90-1389 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید ... بیشتر به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو، در سال زراعی 90-1389 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت کرتهای دو بار خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. مقادیر مختلف بقایای گیاهی در 4 سطح (بقایای کامل، بخشی از بقایای گیاهی، سوزاندن بقایای گیاهی و حذف بقایای گیاهی) به عنوان فاکتور اصلی و فاکتور فرعی مقادیر مختلف نیتروژن در 3 سطح (150، 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و فاکتور فرعی فرعی محلول‌پاشی عناصر میکرو در 2 سطح (عدم محلولپاشی و محلولپاشی با دز 8 لیتر در هکتار از کود مایع قطره طلا) در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، عملکرد دانه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و درصد روغن تحت تاثیر تیمارهای مختلف، اختلاف معنیداری نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار بخشی از بقایای گیاهی، 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و محلولپاشی عناصر میکرو (با میانگین 87/6278 کیلوگرم در هکتار) میباشد. به علاوه کمترین عملکرد دانه از تیمار سوزاندن بقایای گیاهی، 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و محلولپاشی عناصر میکرو ( با میانگین 48/1771 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بالاترین درصد روغن دانه نیز برابر با 5/33 درصد مربوط به تیمار بقایای کامل، 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار همراه با محلولپاشی عناصر میکرو بود که با 0/31 درصد به دست آمده از تیمار بخشی از بقایا، 100کیلوگرم کود نیتروژندارهمراه با کود میکرو تفاوت معنی‌دار نبود. به طور کلی حضور بقایای گیاهی و کود نیتروژن در حد مناسب و استفاده از عناصر میکرو به صورت محلولپاشی برگی در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تاثیر مثبت داشت.

بررسی واکنش ژنوتیپ‌های گندم نان به تنش گرما در دوره پر شدن دانه در شرایط اهواز

مهرو مجتبایی زمانی؛ مجید نبی پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 119-130

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط محیطی شهر اهواز اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل ده ژنوتیپ گندم نان میان‌رس (چمران، اترک، افلاک، دز، فلات، داراب 2، کویر، پیشتاز، S-78-11 و S-83-3) و دو تاریخ کاشت مناسب (22 آبان ماه) و تاخیری (اول دی ماه) بودند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت منجر به کاهش معنی‌دار عملکرد و اجزای عملکرد دانه همه ژنوتیپ‌ها شد. رقم اترک (2/8 درصد) کمترین و رقم پیشتاز (3/26 درصد) بیشترین کاهش عملکرد در واحد سطح را به خود اختصاص دادند. در تاریخ کاشت تاخیری ارقام کویر و چمران بیشترین (به ترتیب 3/584 و 8/579 گرم در مترمربع) و رقم پیشتاز کمترین (3/446 گرم در مترمربع) عملکرد دانه را تولید کردند. بر اساس شاخص حساسیت به تنش، رقم اترک متحمل‌، ارقام چمران، کویر، دز، فلات و افلاک از ارقام نیمه‌متحمل و لاین‌های S-78-11 و S-83-3 و ارقام داراب 2 و پیشتاز حساس شناخته شدند. نتایج نشان داد که کاهش وزن هزار دانه در تاریخ کاشت تاخیری ناشی از کاهش دوره موثر پر شدن دانه بود و افزایش سرعت پر شدن دانه نتوانست کاهش طول دوره پر شدن دانه را جبران کند. به‌طورکلی به‌نظر می‌رسد که سرعت زیادتر رشد دانه در شرایط تنش گرما طی دوره پر شدن دانه به‌تنهایی نمی‌تواند منجر به عملکرد زیادتر در یک ژنوتیپ شود و عوامل دیگری نظیر دوره پر شدن دانه و تعداد دانه در سنبله از اهمیت زیادتری برخوردارند.

تاثیر مقدار و تقسیط کود اوره بر عملکرد کمی و کیفی نیشکر بازرویی

احمد کوچک زاده؛ قدرت اله فتحی؛ محمد حسین قرینه؛ سید عطاء اله سیادت؛ سیروس جعفری؛ خلیل عالمی سعید

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 119-129

چکیده

اثر مقادیر مختلف نیتروژن (N) و تقسیط آن (AP) بر خصوصیات کمی و کیفی بازرویی اول نیشکر(Saccharum officinarum L.) واریته CP48-103 بررسی شد. این مطالعه در سال 1386 در مرکز تحقیقات نیشکر واقع در 30 کیلومتری جنوب اهواز انجام گردید. ... بیشتر

اثر نیترات پتاسیم روی برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری چمن پاسپالوم (.paspalum vaginatum L) و چمن آفریقایی (Cynodon dactylon L.) تحت تنش شوری

خلیل اسدی وفا؛ مهدی صیدی؛ مهرانگیز چهرازی؛ محمد سیاری؛ نوراله معلمی

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 121-133

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11325

چکیده

به منظور بررسی تاثیر نیترات پتاسیم بر روی برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری، شامل چمن آفریقایی و چمن پاسپالوم در شرایط تنش شوری در سال زراعی 91-1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه ... بیشتر

اثر بلوغ میوه و نوع بسته‌بندی بر عمر انباری میوه زردآلوی رقم قرمز شاهرود

محمد زرین‌بال؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ راحله رسولی پیروزیان

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 123-133

چکیده

میوه زردآلو عمر انباری کوتاهی داشته و بلافاصله پس از برداشت به بازار عرضه می‌شود. سرعت فرآیند رسیدگی و شدت تنفسی زیاد میوه زردآلو در کوتاه بودن عمر انباری آن موثر هستند. برداشت میوه‌های زردآلو در زمان ... بیشتر میوه زردآلو عمر انباری کوتاهی داشته و بلافاصله پس از برداشت به بازار عرضه می‌شود. سرعت فرآیند رسیدگی و شدت تنفسی زیاد میوه زردآلو در کوتاه بودن عمر انباری آن موثر هستند. برداشت میوه‌های زردآلو در زمان مناسب و بسته‌بندی مطلوب آنها عمر انباری میوه‌ها را افزایش می‌دهد. این پژوهش با هدف بررسی اثر بلوغ میوه و نوع بسته‌بندی زردآلو بر افزایش عمر انباری و کاهش ضایعات آن انجام شد. طرح آزمایشی اسپلیت – فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی بود که در آن میوه‌های زردآلوی رقم "قرمز شاهرود" در سه مرحله مختلف رسیدگی میوه (فاکتور اصلی) بر اساس شاخص رنگ پوست میوه برداشت شدند. سپس میوه‌ها در جعبه‌های بدون پوشش و یا با پوشش پلی‌اتیلن بسته‌بندی شده (فاکتور فرعی) و در سردخانه با دمای 2-0 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 85% به مدت صفر (شاهد)، 7، 14‌، 21 و 28 روز (فاکتور فرعی) نگهداری شدند. پس از پایان هر مرحله از انبار نمودن میوه‌ها در سردخانه، خصوصیات میوه‌ها شامل وزن میوه، سفتی بافت، میزان مواد جامد محلول، pH و هدایت الکتریکی عصاره میوه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که مناسب‌ترین زمان برداشت میوه زردآلو، مرحله دوم برداشت (رنگ پوست میوه زمینه زرد با لکه‌های سبز) همزمان با 75 روز پس از مرحله تمام گل معادل با 1041 درجه روز (24987 درجه ساعت) واحد حرارتی برای رقم "قرمز شاهرود" بوده و استفاده از پوشش پلی‌اتیلنی در بسته‌بندی میوه‌ها در افزایش عمر انباری آنها اثر معنی‌داری داشت. در این شرایط میوه‌های این رقم تا 21 روز با کیفیت مناسب در سردخانه قابل نگهداری بودند. تاخیر در برداشت میوه‌های زردآلو عمر انباری میوه‌ها را به صورت معنی‌داری کاهش داد. همچنین با افزایش مدت انبارداری میوه‌های زردآلو در سردخانه، سفتی میوه‌ها کاهش و میزان مواد جامد محلول، pH و هدایت الکتریکی عصاره میوه‌ها افزایش یافت.

مطالعه اثر کاربرد برگی کائولین بر فلئورسانس و میزان کلروفیل برگ نهال‌های زیتون (Olea europaea L.) رقم دزفول تحت تنش کم آبی

اسمعیل خالقی؛ کاظم ارزانی؛ نوراله معلمی؛ محسن برزگر

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 127-139

چکیده

با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور، استفاده از روش‏هایی که منجر به کاهش اثرات سوء کمبود آب بر محصولات باغی گردد، دارای اهمیت است. کائولین یکی از مواد ضد تعرق است که طی سالهای اخیر استفاده از ... بیشتر با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور، استفاده از روش‏هایی که منجر به کاهش اثرات سوء کمبود آب بر محصولات باغی گردد، دارای اهمیت است. کائولین یکی از مواد ضد تعرق است که طی سالهای اخیر استفاده از آن گسترش یافته است. بدین منظور اثر سه سطح مختلف کائولین (0 ، 3 و 6%) و سه سطح آبیاری (100، 65 و 40 درصد تبخیر و تعرق گیاه (ETcrop)) بر میزان کلروفیل و فلئورسانس کلروفیل برگ زیتون رقم دزفول بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه‎ای کاملاً تصادفی با سه تکرار (هر تکرار شامل سه گلدان) در گلخانه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تنش آبی از میزان کلروفیلa وکلروفیل کل کاسته شد و میزان کاهش کلروفیلa و کلروفیل کل در 80 روز بعد از اعمال تیمار نسبت به 40 روز بعد از اعمال تیمار بیشتر بود. علاوه براین بیشترین میزان کلروفیل کل در 80 روز بعد از اعمال تیمار به میزان 425/1 میلی‎گرم بر گرم وزن تر برگ مربوط به نهال‏های محلول‎پاشی شده با کائولین 6 % بود و مشخص گردید که با کاهش مقدار آب به 65 و 40% تبخیر و تعرق گیاه، در نهال‏های محلول‎پاشی شده با غلظت‏های 3 و 6 % کائولین، مقدارکلروفیل a از میزان بالاتری نسبت به شاهد برخوردار بود. نتایج مربوط به پارامترهای فلئورسانسی نیز نشان داد که شاخص‏های فلئورسانس بیشینه (Fm)، فلئورسانس متغیر (Fv) و نسبت فلئورسانس متغیر به فلئورسانس بیشینه (Fv/Fm)تحت تنش خشکی کاهش یافت. هرچند که تیمار کائولین بر این شاخص‏ها تاثیر معنیداری نداشت. بطورکلی می توان انتظار داشت که محلول‎پاشی باغ‎های زیتون کشور با کائولین به خصوص در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند میتواند سبب تعدیل تنش خشکی و کاهش اثرات سوء کمبود آب شده و همچنین میتواند باعث افزایش کارایی فتوسنتز برگ گردد.

اثر الگوی کاشت ردیفی و فاصله کاشت بر گلدهی و کیفیت گل شاخه بریده گلایول رقم اسکار (cv. Oscar Gladiolus hybrida)

محمد حسین دانشور؛ مختار حیدری

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 129-140

چکیده

افزایش تراکم کاشت در گل های پداژه از مهم ترین قدم های تولید بیشتر در گل های زینتی است. یکی از روش های ایجاد افزایش تراکم، کشت گیاهان به صورت چند ردیفه است. در این آزمایش در سال89-1388، اثر الگوهای کاشت یک ردیفه، ... بیشتر افزایش تراکم کاشت در گل های پداژه از مهم ترین قدم های تولید بیشتر در گل های زینتی است. یکی از روش های ایجاد افزایش تراکم، کشت گیاهان به صورت چند ردیفه است. در این آزمایش در سال89-1388، اثر الگوهای کاشت یک ردیفه، دو و سه ردیفه بر گلدهی و کیفیت گل شاخه بریده گلایول (Gladiolus hybrida) رقم اسکار در شرایط آب و هوایی ملاثانی (خوزستان) مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل کشت پداژه ها در الگوی کاشت یک ردیفه با فاصله 20 × 30 سانتیمتر (تیمار شاهد) و الگوی کاشت دو ردیفه و سه ردیفه (20 سانتیمتر روی ردیف، 30 سانتیمتر بین ردیف های اصلی و همچنین فاصله های 15 ، 20 و 25 سانتیمتر بین ردیف های فرعی) بودند. نتایج نشان دادند که کشت پداژه در الگوی کاشت سه ردیفه با فاصله 25 سانتیمتر بین ردیف های فرعی و همچنین الگوی کاشت دو ردیفه و سه ردیفه با فاصله بین ردیف های 15 و 20 سانتیمتر باعث کاهش معنی دار وزن گل شاخه بریده ، قطر ساقه و ارتفاع خوشه گل شد. ارتفاع گل شاخه بریده فقط در تیمار کاشت دو ردیفه با فاصله 25 سانتیمتر بین ردیف های فرعی تفاوت معنی داری با تیمار شاهد نشان نداد و در سایر تیمار ها به طور قابل ملاحظه ای نسبت به تیمار شاهد کاهش یافتند. در تیمار الگوی کاشت سه ردیفه با فاصله 25 سانتیمتر بین ردیف های فرعی وهمچنین کاشت بین ردیف ها، تعداد پداژک ها به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. تیمارهای آزمایش اثر معنی داری بر قطر گل شاخه بریده، ارتفاع خوشه گل، طول، عرض و وزن پداژه ها نداشتند. نتایج نشان دادند با کاشت گلایول در الگوهای کاشت دو یا سه ردیفه، کاهش فاصله بین ردیف ها باعث کاهش کیفیت گل شاخه بریده می شود. پیشنهاد می گردد مطالعات بیشتری در زمینه تغییر فاصله بین ردیف های فرعی انجام شود.

پاسخ به انتخاب مستقیم و غیرمستقیم عملکرد دانه، روغن و اجزای عملکرد در ارقام کلزا تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی

محسن جعفرزاده قهدریجانی؛ محمد مهدی مجیدی؛ آقا فخر میرلوحی؛ مریم ابراهیمیان

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 129-141

چکیده

برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 ... بیشتر برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 رقم کلزا (Brassica napus L.) در یک آزمایش مزرعهای با دو سطح رطوبتی شامل 50 (عادی) و 85 (تنش) درصد تخلیه رطوبتی، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای انتخاب اسمیت-هیزل و پسک-بیکر براساس 7 صفت شامل روز تا گلدهی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه و همچنین پاسخهای مستقیم و همبسته این صفات، برای هر یک از شرایط رطوبتی محاسبه شدند. هر دو شاخص در دو شکل، همراه با عملکرد و بدون عملکرد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب همبستگی ژنتیکی نشان داد که عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد روغن بود. همچنین در هر دو شرایط رطوبتی تعداد خورجین در بوته با عملکرد دانه و عملکرد روغن همبستگی مثبت داشت که نشان میدهد این صفت میتواند در افزایش همزمان عملکرد دانه و روغن بیشتر از سایر صفات تأثیرگذار باشد. نتایج حاکی از آن بود که شاخص انتخاب اسمیت-هیزل (همراه با عملکرد روغن یا دانه) بالاترین کارایی انتخاب را در شرایط عادی و تنش خشکی دارا بود و میتواند برای انتخاب ارقام مناسب در برنامههای اصلاحی کلزا به منظور افزایش عملکرد روغن و دانه مورد استفاده قرار گیرد.

اثر عصاره پوست انار، اسانس رزماری و درمنه بر عمر گلجایی گل شاخه بریده داودی (Chrysanthemum morifolium R.)

معصومه ابراهیمی پور بافقی؛ مریم دهستانی اردکانی؛ جلال غلام نژاد

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 129-143

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25748.1596

چکیده

چکیدهداودی (Chrysanthemum morifolium R.) یکی از پرطرفدارترین گل‌های تولیدی در دنیا است. این پژوهش با هدف بررسی اثر عصاره پوست سه رقم انار (شهوار دانه سفید، رباب دانه قرمز و ملس پوست سیاه یزد) هر کدام در چهار غلظت صفر، ... بیشتر چکیدهداودی (Chrysanthemum morifolium R.) یکی از پرطرفدارترین گل‌های تولیدی در دنیا است. این پژوهش با هدف بررسی اثر عصاره پوست سه رقم انار (شهوار دانه سفید، رباب دانه قرمز و ملس پوست سیاه یزد) هر کدام در چهار غلظت صفر، 15، 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر و اسانس‌های رزماری و درمنه با چهار غلظت صفر، 25، 50 و 75 میلی‌گرم در لیتر روی عمر گلجایی گل شاخه بریده داودی رقم ‘Ramat’ در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکراردر سال 98-1397 در دانشگاه اردکان، انجام شد. تمام تیمارها حاوی سه درصد ساکارز بودند. بر اساس نتایج گل‌هایی که با 15 میلی‌گرم در لیتر عصاره پوست انار رقم "شهوار دانه سفید" تیمار شدند، بیشترین عمر گلجایی (66/14 روز) را نشان دادند که 10/34 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. کمترین تعداد باکتری در انتهای ساقه گل‌های بریده تیمار‌شده با 25 میلی‌گرم در لیتر اسانس رزماری حاصل شد که 14/70 درصد نسبت به شاهد کمتر بود. با افزایش غلظت عصاره و اسانس، جمعیت باکتری در انتهای ساقه بریده شده به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. بیشترین محتوای آب گلبرگ (66/75 درصد) در تیمار 75 میلی‌گرم در لیتر اسانس رزماری حاصل شد. به‌طورکلی همه تیمارهای مورد بررسی نسبت به شاهد قادر به افزایش عمر گلجایی و کاهش وزن تر و بار میکروبی انتهای گل شاخه بریده داودی بودند. همچنین در میان سه عصاره پوست انار، عصاره "شهوار دانه سفید" بیشترین اثر را در افزایش عمر گلجایی، کاهش وزن تر، نشت یونی و بار میکروبی انتهای ساقه نشان داد.

مقایسه تحمل به شوری سه رقم انار تجاری (Punica granatum L.)

زهرا جماعتی؛ مریم دهستانی اردکانی؛ علی مومن پور؛ مصطفی شیرمردی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 129-142

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.29239.1752

چکیده

چکیدهانار (Punica granatum L.) یک گونه گیاهی میوه‌ای تجاری مهم از خانواده Punicaceae، می‌باشد. شوری آب آبیاری یکی از مشکلات محدودکننده کشت‌‌و‌کار آن است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و معرفی متحمل‌ترین رقم تجاری ... بیشتر چکیدهانار (Punica granatum L.) یک گونه گیاهی میوه‌ای تجاری مهم از خانواده Punicaceae، می‌باشد. شوری آب آبیاری یکی از مشکلات محدودکننده کشت‌‌و‌کار آن است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و معرفی متحمل‌ترین رقم تجاری انار به شوری آب‌آبیاری بود. طی یک آزمایش گلدانی در یک دوره نه ماهه ارزیابی و مقایسه تحمل به شوری سه رقم انار تجاری در سال‌های 97-1396 در سایت مرکز ملی تحقیقات شوری صورت‌گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور 1- شوری آب آبیاری در پنج سطح 1، 3، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس‌بر متر و 2- رقم انار در سه سطح ("شیشه‌کپ فردوس"، "ملس‌ساوه" و "ملس‌یزدی") و با چهار تکرار و در مجموع 60 گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که رقم و سطح شوری اثر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی داشتند. در تمامی ارقام مورد مطالعه با افزایش سطح شوری، شاخص‌های رشدی، محتوی نسبی‌آب‌برگ و میزان کلروفیل کاهش و درصد برگ‌های نکروزه و ریزش ‌یافته افزایش یافت. بیشترین ارتفاع، تعداد انشعابات نهایی، قطر شاخه و کلروفیل کل در شوری 3 دسی‌زیمنس‌برمتر و در رقم "ملس‌یزدی" مشاهده شد. همچنین با افزایش سطح شوری میزان سدیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در بالاترین سطح شوری (9 دسی‌زیمنس‌برمتر) بیشترین میزان شاخص‌های رشدی، وزن‌تر و خشک برگ، برگ‌سبز، محتوای‌نسبی آب، کلروفیل و پتاسیم و کمترین میزان برگ نکروزه، غلظت سدیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم در رقم "ملس‌یزدی" حاصل شد. به‌طور کلی در میان ارقام مورد بررسی "ملس‌یزدی" و "ملس‌ساوه" به‌ترتیب متحمل‌ترین و کم تحمل‌ترین رقم به شوری بودند.

مقایسه جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه Bornm. & Fleischm Ophrys schulzei در محیط کشت‌های مختلف درون شیشه‌ای

فروزان ولدی؛ جلال خورشیدی؛ علی اکبر مظفری؛ یاور وفایی

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 129-140

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42629.2068

چکیده

Ophrys schulzei، گونهای ارکید است که بخش زیرزمینی آن کاربردهای زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. درصد جوانهزنی پایین، شرایط اکولوژیکی خاص مورد نیاز و برداشتهای بیرویه و غیر اصولی از این گیاه ... بیشتر Ophrys schulzei، گونهای ارکید است که بخش زیرزمینی آن کاربردهای زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. درصد جوانهزنی پایین، شرایط اکولوژیکی خاص مورد نیاز و برداشتهای بیرویه و غیر اصولی از این گیاه موجب شده که جمعیت آن در عرصه طبیعی به شدت کاهش یافته و در معرض خطر انقراض قرار گیرد. بنابراین ارزیابی روشهای مختلف تکثیر این گیاه بهمنظور حفاظت برونجای و نیز تکثیر و اهلیسازی آن، از ضروریات است. در این پژوهش، جوانهزنی، تشکیل پروتوکورم و شاخصهای رشدی گیاهچه Ophrys schulzei در 5 نوع محیط کشت درون شیشه ای شامل Malmgren،Orchimax ،P723 ، و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار طی سالهای 1398 تا 1400 در مرکز پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی دانشگاه کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین (26/25 درصد) و کمترین (0 درصد (درصد جوانهزنی بهترتیب در محیط کشتهای Malmgren و Orchimax مشاهده شد. پروتوکورمها در محیط کشت Malmgren زودتر از سایر محیط کشتها (33/19 روز پس از کشت بذر) بوجود آمدند. در محیط کشت ، پروتوکورمها پس از بوجود آمدن در همان حالت باقی ماندند و هیچ گونه تغییر قابل توجهی در آنها مشاهده نشد. مریستمهای اولیه در محیط کشت Malmgren، زودتر از دو محیط کشت و P723 (66/105 روز پس از کشت بذر) ظاهر شدند. فقط در سه محیط کشت P723، Malmgren و ، گیاهچه تشکیل شد. بیشترین وزن پروتوکورم (12/0 گرم) متعلق به محیط کشت Malmgren، و بیشترین طول ریشه (44/21 میلیمتر)، وزن ریشه (19/0 گرم)، وزن اندام هوایی (05/0 گرم)، طول گیاهچه (98/45 میلیمتر) و وزن گیاهچه (37/0 گرم)، متعلق به گیاهچههای محیط کشت P723 بود. از نظر تعداد ریشه و طول اندام هوایی گیاهچه، بین سه محیط کشت مذکور تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بهطور کلی، از بین محیط کشتهای مورد مطالعه، Malmgren و P723 محیط کشتهای مناسبتری جهت تولید گیاهچه Ophrys schulzei شناخته شدند.

تاثیر تیمارهای پس از برداشت اسید سیتریک و اسید سالیسیلیک بر خصوصیات کیفی میوه گلابی رقم سردرود در دوره انبارداری

رسول جلیلی‌مرندی؛ زهرا شفائی عباس آباد

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 131-143

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11137

چکیده

جهت بررسی تاثیر تیمارهای اسید سیتریک و اسید سالیسیلیک به عنوان ترکیبات طبیعی بر ماندگاری و خصوصیات کیفی میوه گلابی رقم سردرود، تیمار اسید سیتریک در غلظت‌های صفر، 25/0، 5/0و 1 میلی مول در لیترو تیمار اسید ... بیشتر

کاربرد پارامتر فلورسنس کلروفیل به منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش‌های بازدارنده فتوسیستم 2 در توده‌های مقاوم و حساس دُرنه (Echinochloa colona (L.) Link.)

الهام الهی فرد؛ علی قنبری؛ محمدحسن راشد محصل؛ اسکندر زند؛ امین میرشمسی کاخکی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 133-142

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30996.1820

چکیده

القای فلورسانس کلروفیل یک روش سریع و غیر تخریبی برای اندازه‌گیری انتقال الکترون فتوسنتزی در گیاهان است. به‌منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش آمترین توسط پارامتر تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله J (Fvj) ... بیشتر القای فلورسانس کلروفیل یک روش سریع و غیر تخریبی برای اندازه‌گیری انتقال الکترون فتوسنتزی در گیاهان است. به‌منظور تشخیص زود هنگام تأثیر علف‌کش آمترین توسط پارامتر تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله J (Fvj) بر روی دُرنه، آزمایش دُز-پاسخ با دُزهای صفر، 10، 30، 100، 300، 1000، 3000، 10000 و 30000 گرم ماده مؤثر در هکتار برای توده‌های مقاوم و دُزهای صفر، 1، 10، 30، 100، 300 و 1000 گرم ماده مؤثر در هکتار بر روی توده حساس به علف‌کش آمترین بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1391 انجام شد. نتایج نشان داد که Fvj در میان توده‌های مورد آزمایش دارای حساسیت متفاوتی نسبت به کاربرد علف‌کش مذکور بود. به‌طوری‌که چهار ساعت پس از اعمال آمترین، Fvj (بر اساس ED50 محاسبه‌شده) در برخی توده‌ها به‌ویژه توده حساس (معادل 47/24 گرم ماده مؤثر آمترین در هکتار) به شدت کاهش یافت. مقادیر ED50 برآورد شده برای Fvj توده‌های حساس و مقاوم، به مراتب کمتر از مقادیر ED50 برآورد شده برای وزن تر توده‌ها در 28 روز پس از تیمار با علف‌کش بود. به‌طورکلی رابطه خطی میان پارامتر مذکور و وزن‌تر توده‌ها نشان‌دهنده همبستگی قوی میان این پارامترها می‌باشد. هدف از بررسی پارامتر مذکور به این دلیل بود که نشان داده شود پارامترهای فلورسنس کلروفیل نیز مانند اندازه‌گیری وزن تر و یا وزن خشک علف‌های هرز، قادر به پیش‌بینی تأثیر علف‌کش‌ها می‌باشند. بنابراین محقق را قادر می‌سازند با صرف وقت و هزینه کمتری تأثیر علف‌کش را بر گیاهان مورد نظر ارزیابی نماید.

ریزافزایی گل‌مریم (Polianthes tuberosa L.) از طریق اندام‌زایی مستقیم

محمد حسین دانشور؛ مهری حاویل؛ امین لطفی جلال آبادی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 277-286

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.36928.1973

چکیده

گل‌مریم (Tuberose) یکی از گل‌های بریدنی سوخ‌دار است که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری کشت می‌شود. ریزافزایی گل‌مریم با استفاده از کشت بافت به‌عنوان یک راهکار برای تولید گیاهچه‌های یکنواخت و عاری از ... بیشتر گل‌مریم (Tuberose) یکی از گل‌های بریدنی سوخ‌دار است که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری کشت می‌شود. ریزافزایی گل‌مریم با استفاده از کشت بافت به‌عنوان یک راهکار برای تولید گیاهچه‌های یکنواخت و عاری از بیماری مطرح است. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف محیط‌کشت MS و تنظیم‌کننده‌های رشد KIN و BAP بر مراحل پرآوری و ریشه‌زایی و اثر پنج بستر کشت بر سازگاری گیاهچه‌های تولید شده در سه مرحله آزمایش مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش در آزمایشگاه کشت بافت، گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در شـهرستان باوی در سال ۱۳۹7 انـجام شد. پارامترهای تعداد و طول شاخساره، تعداد و طول ریشه و درصد زندهمانی گیاهچههای گل‌مریم مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش اول، بیشترین تعداد و طول شاخسارهها در محیطکشت MS تمام قدرت حاوی 25/0 میلیگرم در لیتر KIN همراه با 25/0 میلیگرم در لیترBAP حاصل شد اما در محیطکشت MS تمام قدرت و MS یکچهارم قدرت حاوی 4 میلی‌گرم در لیتر KIN و غلظتهای مختلف محیط‌کشت MS (تمام قدرت، نیم قدرت و یکچهارم قدرت) بدون تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شاخسارهای تشکیل نشد. در آزمایش ریشهزایی، بیشترین تعداد و طول ریشه در محیطکشت MS حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر NAA همراه با 2/0 میلیگرم در لیتر IBA مشاهده گردید. در آزمایش سازگاری، درصد زندهمانی گیاهچهها در بسترهای کشت مورد مطالعه، تفاوت معنیداری نشان ندادند و گیاهچهها توانستند مراحل سازگاری در گلخانه را با موفقیت سپری کنند.

تأثیر کاربرد مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی بر عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) در شرایط تنش کم‌آبی

حامد جوادی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمد جواد ثقه الاسلامی؛ فرشته کرمانی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 283-294

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.30621.1806

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی تأثیر کاربرد مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی بر عملکرد و درصد اسانس شوید در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شهرستان بیرجند به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی تأثیر کاربرد مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی بر عملکرد و درصد اسانس شوید در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شهرستان بیرجند به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش کم‌آبی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی در چهار سطح شامل سوپرجاذب، ورمی‌کمپوست، زئولیت و متانول به‌عنوان عامل فرعی بودند. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش معنی‌دار تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز شاخص برداشت و درصد اسانس شد. هم‌چنین، مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی بر ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و عملکرد اسانس تأثیر مثبت و معنی‌داری داشتند. برهمکنش تنش کم‌آبی و مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی بر تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. با افزایش شدت تنش کم‌آبی استفاده از مواد بهبود‌دهنده آلی و شیمیایی عملکرد دانه و اسانس را افزایش داد. به‌طوری‌که در شرایط تنش شدید مصرف سوپر‌جاذب موجب افزایش عملکرد دانه و اسانس به میزان به‌ترتیب 43/34 و 27/37 درصد و محلول‌پاشی با متانول موجب افزایش عملکرد دانه و اسانس به میزان به‌ترتیب 71/34 و 85/42 درصد نسبت به شاهد شدند. بر اساس نتایج این تحقیق، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپر‌جاذب و محلول‌پاشی با 20 درصد حجمی متانول در شرایط تنش شدید جهت افزایش کمیت و کیفیت عملکرد شوید در منطقه بیرجند پیشنهاد می‌شود.

بررسی عملکرد ژنوتیپ متحمل به ریزش کنجد در آرایش کاشت‌های مختلف در مناطق داراب و دزفول

مجید غلامحسینی؛ غلامرضا قدرتی؛ ابوالقاسم الحانی؛ سعدالله منصوری؛ فرناز شریعتی

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 293-305

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43685.2100

چکیده

ارقام اصلاح شده متحمل به ریزش کنجد شاید تنها گزینه موجود برای توسعه کشت کنجد در کشورهای مستعد کشت این گیاه از جمله ایران باشد. در ارتباط با مدیریت زراعی از جمله آرایش کاشت بهینه ژنوتیپ واراداتی متحمل ... بیشتر ارقام اصلاح شده متحمل به ریزش کنجد شاید تنها گزینه موجود برای توسعه کشت کنجد در کشورهای مستعد کشت این گیاه از جمله ایران باشد. در ارتباط با مدیریت زراعی از جمله آرایش کاشت بهینه ژنوتیپ واراداتی متحمل به ریزش کنجد اطلاعاتی در اختیار نیست. به همین منظور آزمایشی طی دو سال 1399 و 1400 در مزارع پژوهشی دو مرکز تحقیقات کشاورزی در استانهای خوزستان (دزفول) و فارس (داراب) به صورت بلوکهای خرد شده (نواری) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این پژوهش اثر فاصله ردیفهای30، 45 و 60 سانتیمتری و فاصله بوته روی ردیفهای 5، 8، 11 و 14 سانتیمتری بر عملکرد، اجزای عملکرد، درصد روغن و عملکرد روغن ژنوتیپ متحمل به ریزش کنجد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در هر دو منطقه کاهش فاصله بین ردیفها و بین بوتهها روی ردیف که پیامد آن افزایش تراکم در واحد سطح است موجب افزایش ارتفاع بوته شد. در ارتباط با عملکرد دانه، در منطقه داراب افزایش فاصله بین ردیفها از 30 به 45 سانتیمتر، شش درصد عملکرد دانه را افزایش داد اما بیشتر شدن این فاصله (از 45 به 60 سانتیمتر) موجب کاهش عملکرد دانه شد. نتایج در این منطقه حاکی از آن است که بیشترین عملکرد دانه به مقدار 659 کیلوگرم در هکتار از آرایش کاشت 5×45 سانتیمتر و کمترین آن با کاهشی 21 درصدی از آرایش کاشت 14×60 سانتیمتر بهدست آمد. در دزفول حداکثر عملکرد دانه از آرایش کاشت 11×45 سانتیمتر به مقدار 684 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نتایج این پژوهش نشان داد در هر دو منطقه اجرای آزمایش بیشترین عملکردهای دانه از فاصله بین ردیفهای 45 سانتیمتری حاصل شد. به عبارت دیگر در هیچ یک از مناطق فاصله بین ردیف متداول 60 سانتیمتر بیشترین عملکرد دانه را تولید نکرد. همچنین نتایج نشان داد که در منطقه داراب افزایش تراکم کاشت تا 42 بوته در مترمربع عملکرد دانه را افزایش داد این در حالی است که حداکثر عملکرد دانه در دزفول در تراکم 38 بوته در مترمربع بهدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاهش فاصله بین ردیفها با حفظ فاصله مناسب بین بوتهها میتواند در حصول به عملکردهای بالا در کنجد موثر باشد. همچنین با افزایش تراکم، عملکرد دانه تا حد معینی افزایش مییابد و پس از آن در محدوده باریکی از تراکم عملکرد ثابت و با افزایش بیشتر تراکم به علت افزایش رقابت عملکرد کاهش پیدا میکند.

مقایسه محلول‌پاشی نانوکلات سیلیسیم و ایمیداکلوپراید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گل شاخه بریده ژربرا و کنترل سفید بالک (Trialeurodes vaporariorum) در شرایط گلخانه

پریسا رنجبر؛ محمد جواد نظری دلجو؛ عباس حسین زاده

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 295-308

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27344.1662

چکیده

چکیدهبا توجه به خطرات زیست‌محیطی متعدد ناشی از استفاده از آفت‌کش‌ها به‌ویژه در شرایط گلخانه‌ای، این مطالعه به‌منظور مقایسه اثر آفت‌کش ایمیداکلوپراید و نانوکلات سیلیسیم به‌عنوان یک عنصر شبه ... بیشتر چکیدهبا توجه به خطرات زیست‌محیطی متعدد ناشی از استفاده از آفت‌کش‌ها به‌ویژه در شرایط گلخانه‌ای، این مطالعه به‌منظور مقایسه اثر آفت‌کش ایمیداکلوپراید و نانوکلات سیلیسیم به‌عنوان یک عنصر شبه ضروری بر کنترل آفت مهم گلخانه‌ای سفید بالک و تغییرات رشدو نموی و کیفی گل تحت تأثیر تیمارها، در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد انجام شد. بر همین اساس محلول‌پاشی برگی نانوکلات سیلیسیم (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر) و ایمیداکلوپراید بر شاخص‌های رشدی، عملکرد و کیفیت گل شاخه بریده ژربرا رقم "استانزا" و همچنین درصد آلودگی به سفید بالک (تخم‌، پوره، شفیره و حشره بالغ) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه هیدروپونیک انجام شد.بر اساس نتایج، محلول‌پاشی نانوکلات سیلیسیم در مقایسه با ایمیداکلوپراید منجر به افزایش معنی‌دار کیفیت گل شامل قطر گل، طول ساقه گل‌دهنده و عمر گلجایی گردید. همچنین محتوای فنل کل و محتوای کلسیم و سیلیسیم برگ تحت تأثیر نانوکلات سیلیسیم افزایش یافت. درصد جمعیت سفید بالک گل‌های تیمار‌شده با نانوکلات سیلیسیم و ایمیداکلوپراید به‌طور معنی‌داری در مقایسه با شاهد (بدون تیمار محلول‌پاشی) کاهش یافت. اما تیمار ایمیداکلوپراید با وجود کنترل سفید بالک منجر به کاهش قطر گل و محتوای فنل کل گردید. همچنین، ایمیداکلوپراید به‌طور قابل ملاحظه‌ای، موجب افزایش ارتفاع ساقه گل‌دهنده و عدم کنترل پوره در مقایسه با نانوکلات سیلیسیم شد. با توجه به کنترل مثبت و قابل‌توجه سفید بالک تحت تأثیر نانوکلات سیلیسیم و همچنین بهبود کیفیت گل در مقایسه با تیمار ایمیداکلوپراید، استفاده از محلول‌پاشی نانوکلات سیلیسیم قابل توصیه است.

پاسخ برنج و علف‌های هرز به پیش‌تیمار بذر تحت مدیریت‌های متفاوت علف‌های هرز در کشت مستقیم

علی اصغر سبحانی؛ فائزه زعفریان؛ محمد کاوه؛ ارسطو عباسیان

دوره 45، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 421-434

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.40389.2024

چکیده

به‌منظور ارزیابی تاثیر پیش‌تیمار بذر و مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزایعملکرد گیاه برنج، تراکم و زیست‌تودهی علف‌های هرز در کشت مستقیم، پژوهشی مزرعه‌ای در سال 1397 در شهرستان نکا اجرا گردید. ... بیشتر به‌منظور ارزیابی تاثیر پیش‌تیمار بذر و مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزایعملکرد گیاه برنج، تراکم و زیست‌تودهی علف‌های هرز در کشت مستقیم، پژوهشی مزرعه‌ای در سال 1397 در شهرستان نکا اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کاملتصادفی با 3 تکرار انجام شد. پیش‌تیمار بذر در چهار سطح 1- بدون پیش‌تیمار، 2- هیدروپرایمینگ، 3- استفاده از کود حاوی مواد هیومیکی (10 گرم در 5/1 لیتر آب) و 4- استفاده از کود حاوی هورمون اکسین مایع (5/1 سیسی در 5/1 لیتر آب) و همچنین، مدیریت علفهای هرز در پنج سطح 1- عدم وجین، 2- مصرف علفکش کانسیلاکتیو (15 گرم در 20 لیتر آب)، 3- دوبار وجین (یک ماه پس از کاشت و پیش از خوشهدهی)، 4- مصرف علفکش کانسیلاکتیو (15 گرم در 20 لیتر آب که حدود یک ماه پس از کاشت اعمال شد) + وجین (یک ماه و نیم پس از کاشت) و 5- وجین کامل (وجین تمامی علفهای هرز موجود در طی دورهی رشد) بودند. بر اساس نتایج به‌دست آمده، با اعمال پیش‌تیمار بذر با اسیدهیومیک بیشترین ارتفاع بوته، طول خوشه و تعداد بوته در متر مربع به دست آمد و با انجام وجین کامل علف هرز بیشترین ارتفاع بوته، پنجهی بارور، پنجهی کل و طول خوشه حاصل شد. همچنین با اعمال پیش‌تیمار بذر با اسیدهیومیک به همراه وجین کامل علف هرز، بیشترین تعداد دانهی پر در خوشه 80 عدد، تعداد کل دانه در خوشه‌ 90 عدد، وزن هزار دانه 47/23 گرم، عملکرد دانه 2327 کیلوگرم در هکتار و عملکرد بیولوژیک 11220 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. بر اساس نتایج کمترین تراکم و زیست‎توده علف‌های هرز با کاربرد پیش‌تیمار بذر با اسیدهیومیک و با مصرف علف‌کش کانسیل‌اکتیو + وجین حاصل شد که تفاوت معنی‌داری با تیمارهای پیش‌تیمار با اسیدهیومیک به‌همراه دوبار وجین و نیز پیش‌تیمار با اکسین همراه با علف‌کش + وجین و دوبار وجین نداشت. درمجموع، یافته‌های این پژوهش حاکی از تاثیر پیش‌تیمار بذر برنج بخصوص اسیدهیومیک و اکسین به همراه علف‌کش کانسیل‌اکتیو + وجین و یا دوبار وجین علفهای هرز بر کاهش تراکم و زیست توده علف‌های هرز و همچنین افزایش عملکرد و اجزای عملکرد برنج در کشت مستقیم می‌باشد.

پیش‌بینی اندازه نهایی میوه کیوی رقم هایوارد با استفاده از روابط ریاضی

ابراهیم عابدی قشلاقی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 433-446

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30831.1818

چکیده

چکیدهوزن نهایی میوه کیوی تأثیر زیادی در بازارپسندی آن دارد و تدارک بازاریابی یک محصول صادراتی مانند میوه کیوی نیازمند برآورد دقیق میانگین اندازه میوه است. بنابراین، رشد میوه کیوی رقم هایوارد به روش ... بیشتر چکیدهوزن نهایی میوه کیوی تأثیر زیادی در بازارپسندی آن دارد و تدارک بازاریابی یک محصول صادراتی مانند میوه کیوی نیازمند برآورد دقیق میانگین اندازه میوه است. بنابراین، رشد میوه کیوی رقم هایوارد به روش تخریبی و غیرتخریبی در در طی سال‌های 1392-1394به مدت سه سال در شهرستان آستارا در منطقه غرب گیلان بررسی شد. میوه‌ها با فاصله زمانی یک تا دو هفته برای اندازه‌گیری حجم میوه با آب جایگزین، وزن تر، محیط میوه، قطر بزرگ، قطر کوچک و طول میوه‌ها برداشت شدند و رابطه همبستگی برای تخمین وزن تازه میوه و حجم میوه با استفاده از ابعاد میوه (995/0r>) به‌دست آمد و منحنی‌های رشد هر یک از میانگین‌ها در هر مرحله اندازه‌گیری برآورد شد. افزایش حجم یا وزن تر میوه هایوارد در طول فصل رشد به شکل سیگموئید دوگانه بود. چگالی میوه در حدود سه ماه بعد از تشکیل میوه که کمتر از یک بود به بیش از یک واحد افزایش یافت. تجزیه همبستگی نشان داد که با پیشرفت رشد و نمو میوه میزان همبستگی بین اندازه میوه با اندازه نهایی آن افزایش یافت و حدود 55 روز پس از تشکیل میوه به بیش از 95/0 رسید. انحراف معیار اندازه میوه در این مرحله 55/11 سانتی‌متر مکعب بود. ضریب همبستگی بالای 95/0 بین وزن میوه و طول آن با وزن و طول نهایی میوه در زمان برداشت به ترتیب 72 و 89 روز بعد از تشکیل میوه به‌دست‌آمد. بنابراین، با استفاده از روابط ریاضی به‌دست آمده می‌توان اندازه نهایی میوه را با اندازه‌گیری طول و محیط میوه در یک و نیم تا دو ماه ماه بعد از تشکیل میوه پیش‌بینی کرد. کلیدواژه‌ها: چگالی، رشد میوه، طول میوه، وزن، همبستگی

ارزیابی عکس‌العمل بیوشیمایی گیاهچه‌های آفتابگردان به سطوح سلنیوم در شرایط شور

معصومه عابدینی؛ قادر حبیبی؛ صمد آرزومند

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 443-454

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28539.1722

چکیده

چکیدهدر این پژوهش تأثیر سلنیوم (صفر، 5 و 10 میکرومولار) بر روی آفتابگردان در شرایط شور (50 و 100 میلی‌مولار) و در محیط هیدروپونیک به‌صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح تصادفی در دانشگاه پیام نور مرکز تبریز در ... بیشتر چکیدهدر این پژوهش تأثیر سلنیوم (صفر، 5 و 10 میکرومولار) بر روی آفتابگردان در شرایط شور (50 و 100 میلی‌مولار) و در محیط هیدروپونیک به‌صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح تصادفی در دانشگاه پیام نور مرکز تبریز در سال 1394 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شوری، در هر دو سطح، باعث افزایش معنی‌دار مقدار مالون‌دی‌آلدئید و فنل آزاد و کاهش فلاونوئید شد. همچنین، شوری mM50 افزایش مقدار آنتوسیانین، پروتئین کل، قند محلول و فعالیت آسکوربات پراکسیداز و شوری mM100 کاهش وزن خشک و ارتفاع اندام هوایی و افزایش مقدار پرولین، تانن و لیگنین را به‌طور معنی‌دارموجب شد. کاربرد سلنیوم 5 میکرومولار در محیط‌های فاقد نمک موجب کاهش مقدار فلاونوئیدها و لیگنین، ولی افزایش فعالیت پراکسیداز، مقدار فنل آزاد و ارتفاع اندام هوایی شد. درحالی‌که کاربرد سلنیوم 10 میکرومولار در محیط‌های فاقد نمک افزایش غلظت لیگنین و مالون‌دی‌آلدئید و فعالیت آسکوربات پراکسیداز را باعث شد. در محیط‌های حاوی نمک mM 50، کاربرد سلنیوم در هر دو غلظت، باعث کاهش معنی‌دار مقدار قند محلول و فعالیت آسکوربات پراکسیداز و در 10 میکرومولار باعث افزایش تانن و کاهش لیگنین شد. در محیط‌های حاوی نمک mM 100، کاربرد سلنیوم در هر دو غلظت باعث کاهش معنی‌دار پرولین، تانن و لیگنین و افزایش فعالیت آسکوربات پراکسیداز شد. طبق نتایج حاصل، سلنیوم اگرچه باعث تغییرات قابل‌توجهی در مقدار ترکیبات فنلی و قند محلول و افزایش آنزیم آسکوربات پراکسیداز شد ولی نتوانست باعث کاهش مقدار مالون‌دی‌آلدئید شود و ازکاهش وزن خشک در شرایط شور ممانعت کند.

بررسی تغییرات ترکیبات فیتوشیمیایی میوه خرما رقم برحی طی روند نمو و رسیدن

سلاله نجفی مرغملکی؛ سید محمد حسن مرتضوی؛ حسین معتمدی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 563-574

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26170.1611

چکیده

چکیدهرقم برحی یکی از مرغوب‌ترین ارقام خرما می‌باشد که میوه آن در مراحل مختلف نمو مانند خارک، رطب و خرما برداشت و مصرف دارد. در پژوهش حاضر خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی میوه خرما رقم برحی در طول دوره نمو و ... بیشتر چکیدهرقم برحی یکی از مرغوب‌ترین ارقام خرما می‌باشد که میوه آن در مراحل مختلف نمو مانند خارک، رطب و خرما برداشت و مصرف دارد. در پژوهش حاضر خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی میوه خرما رقم برحی در طول دوره نمو و رسیدن بررسی گردید. به این منظور میوه‌ها در مراحل مختلف نمو شامل اواخر کیمری، خارک کامل، عمدتاً خارک، عمدتاً رطب، رطب کامل و خرما برداشت‌شده و از نظر ویژگی‌هایی نظیر کلروفیل کل، کاروتنوئید کل، انواع قندها، نشاسته، مواد فنولی کل، فلاونوئید کل، ویتامین ث، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، انواع اسیدهای فنولی و اسیدهای آلی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قندهای محلول در طول دوره رسیدن افزایش چشمگیری داشت. قندهای گلوکز و فروکتوز در رقم برحی غالب بوده و مقدار ساکارز ناچیز بود. اسیدیته میوه در ابتدا افزایش و سپسکاهش یافت و در مرحله خرما با افزایشی قابل توجه به 45/2 میلی‌گرم در گرم وزن تر رسید. از میان اسیدهای آلی تشخیص داده‌شده، در مرحله تمار، اسید استیک بیشترین غلظت را داشت ولی در مراحل قبلی نمو، اسید‌مالیک غالبیت داشت. عمده ترکیبات دیگر بررسی‌شده شامل فلاونوئید، کلروفیل کل، کاروتنوئید، نشاسته و ویتامین ث در طول نمو کاهش یافتند. در بررسی اسیدهای فنولی توسط کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اسیدهای پی‌سینامیک، جنتیستیک، گالیک، کلروجنیک، وانیلیک، کافئیک، سیرینجیک و پی‌کوماریک در میوه ردیابی شدند، که اسیدگالیک بالاترین غلظت را داشت و روند تغییرات آن در طول نمو افزایشی بود.

تاثیر اشعه ماورای بنفش (UV-C) بر الگوی بیان برخی آنزیم‌‌های دخیل در مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی گندم نان

زهرا شکرگزار؛ سدابه جهانبخش گده کهریز؛ سیده یلدا رئیسی ساداتی

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 589-601

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41508.2052

چکیده

گندم از جمله گیاهانی است که از نظر رژیم غذایی و تجاری اهمیت دارد و تقاضای جهانی برای آن در حال افزایش است. یکی از تنشهای مضر و خطرناک، نور ماورای بنفش میباشد که رشد و تولید گیاه را تحت تاًثیر قرار ... بیشتر گندم از جمله گیاهانی است که از نظر رژیم غذایی و تجاری اهمیت دارد و تقاضای جهانی برای آن در حال افزایش است. یکی از تنشهای مضر و خطرناک، نور ماورای بنفش میباشد که رشد و تولید گیاه را تحت تاًثیر قرار داده و منجر به تولید گونههای فعال اکسیژن، که بسیار سمی هستند، میشود. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر نور ماورای بنفش نوع C بر روی گیاهچههای سه رقم گندم جهت شناسایی سیستمهای دخیل در انتقال پیام دفاعی این گیاه از جنبه بیوشیمیایی و مولکولی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیل اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل فاکتور اول شاهد و تیمار با نور ماورای بنفش (نوع C با طول موج 254 نانومتر) و فاکتور دوم ارقام گندم، مروارید و گاسپارد) بودند. تنش نور ماورای بنفش نوع C در مرحله سه- چهار برگی، به‌مدت 20 دقیقه اعمال گردید و سپس نمونه‌برداری از برگهای تیمار شده در زمانهای صفر، 1، 2، 4، 6، 10، 18، 24 و 48 ساعت پس از تیمار انجام گرفت. نتایج نشان داد فعالیّت کمّی پراکسیدازها در ارقام سرداری و گاسپارد در مقابل نور ماورای بنفش نوع C تفاوت معنیداری نداشت، در صورتیکه در رقم مروارید، این افزایش آنزیمی از همان ساعات اولیه، سیر صعودی داشت. همچنین نتایج بررسی کیفی آنزیمهای پراکسیداز در مقابل نور ماورای بنفش نوع C بهترتیب تعداد 5، 6 و 9 ایزوآنزیم پراکسیدازی را در سه رقم گندم سرداری، مروارید و گاسپارد نشان داد. بررسی کیفی آنزیمهای کاتالازی در ارقام سرداری و گاسپارد، 4 ایزوآنزیم و در رقم مروارید 3 ایزوآنزیم را مشخص کرد. از طرف دیگر در الکتروفورز DNA، اثر نور ماورای بنفش نوع C روی DNA سه رقم گندم نشان داد که شکستگی DNA در ارقام سرداری و گاسپارد، 48 ساعت پس از تیمار نسبت به شاهد و در رقم مروارید، از همان ساعات اولیه پس از تیمار رخ داده است. بررسی تغییرات بیان ژنهای دخیل در متابولیسم مانند هگزوکیناز و دفاع گیاهی مانند PR1 در سه رقم گندم در اثر تیمار با نور ماورای بنفش نوع C میرساند که تغییرات بیان این دو ژن در ارقام سرداری و گاسپارد تقریباً از یک مدل پیروی میکنند و 10 ساعت پس از تیمار کاهش بیان از خود نشان دادهاند. اما در رقم مروارید، بیان دو ژن HK و PR1 از همان ساعات اولیه افزایش داشت. بهطور کلی، نتایج نشان میدهد که افزایش فعّالیّت آنزیمهای پراکسیدازی و کاتالازی و تغییرات بیان ژنهای PR1 و HK در مسیر انتقال پیام نور ماورای بنفش نوع C در سه رقم سرداری، مروارید و گاسپارد رخ میدهد. شکستگی DNA بههمراه دیگر تغییرات در گندم نشان از احتمال وقوع مرگ برنامه ریزی شده سلولی در گندم است.

ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده (Rosa hybrida cv. Samurai) در شرایط کشت بدون خاک

مهین آلبوغبیش؛ علی تهرانی فر؛ مجید زرگریان؛ علی دولتخواهی

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 601-612

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.32029.1858

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و بستر کشت بر شاخص‌های رشد گل رز شاخه بریده رقم سامورایی در شرایط کشت بدون خاک، این پژوهش به‌صورت آزمایش کرتهای خرد شده بر پایه‌ی طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 انجام شد. تیمارها در این پژوهش شامل چهار سطح رژیم آبی (60، 80، 100 و 120درصد نیاز آبیاری) به‌عنوان کرت اصلی و سه بستر کشت (پرلیت، پرلیت-کوکوپیت با نسبت حجمی 3:1 و پرلیت-ورمی‌کولیت با نسبت حجمی 3:1) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که، گیاهان واقع در رژیم‌ آبیاری 100 درصد (شاهد) و 120 درصد به دلیل فراهم شدن میزان بهینه آب مصرفی و عناصر غذایی کافی، عملکرد بهتری از نظر طول شاخه گل، وزن‌ تر و خشک شاخه گل، قطر ساقه و قطر غنچه گل، تعداد شاخه گل برداشت شده، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل a نسبت به گیاهان واقع در شرایط تنش آبی دارا بودند؛ این در حالی است که تنش آبی بر صفت طول غنچه گل متاثر نشد. هم‌چنین اثر بستر کشت بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به استثنای طول شاخه معنی‌دار نشد. علاوه بر این بر همکنش تیمار رژیم آبی در بستر کشت بر هیچ یک از صفات اندازه‌گیری شده به جز قطر غنچه گل، اثر معنی‌داری نداشت. به‌طور‌کلی تأمین بهینه آب مصرفی منجر به بهبود صفات رویشی و فیزیولوژیکی در گیاه شد؛ بنابراین در شرایط کشت بدون خاک گل رز رقم سامورایی، تیمار 100 درصد (شاهد) و 120 درصد نیاز آبیاری به‌عنوان مناسب‌ترین سطوح رژیم آبی در شرایط اقلیمی مشهد پیشنهاد می‌شوند.

ارزیابی روش های مختلف پرایمینگ بذر بر جوانه زنی اکوتیپ های کاسنی ( .Cichorium intybus L)

فریده صدیقی دهکردی؛ مجید نبی‌پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 95-107

چکیده

امروزه تکنیک پیش تیمار بذر به عنوان عامل بهبود دهنده جوانه زنی وظهور دانه رست ها تحت شرایط متعارف و غیر متعارف بکار گرفته می شود. در همین راستا به منظور تعیین اثر بهترین ماده و زمان پرایمینگ بر صفات جوانه ... بیشتر امروزه تکنیک پیش تیمار بذر به عنوان عامل بهبود دهنده جوانه زنی وظهور دانه رست ها تحت شرایط متعارف و غیر متعارف بکار گرفته می شود. در همین راستا به منظور تعیین اثر بهترین ماده و زمان پرایمینگ بر صفات جوانه زنی ( درصد جوانه زنی، میانگین مدت جوانه زنی و طول ریشه چه) بذور اکوتیپ های کاسنی آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گروه باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید که شامل ترکیبی از چهار اکوتیپ (اراک، اصفهان، شیراز و تهران )، نه محلول پیش تیمار GA3 (25 و 250 میکرومولار )، KNO3 ( 50 و 150 میکرومولار )، متیل جاسمونات MJ (50 و 500 میکرومولار )، پلی اتیلن گلیکول PEG6000 (9- و 17- بار) و هیدروپرایمینگ ( آب مقطر صفر بار) و سه زمان پرایمینگ (4، 8 و 12 ساعت ) به همراه شاهد بودند. این ترکیب آزمایشی در دو دمای10 و 25 درجه سانتی گراد بطور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی پرایمینگ بذور اکوتیپ های کاسنی در دمای 10 درجه سانتی گراد نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی و کمترین میانگین مدت جوانه زنی در اکوتیپ های اراک، اصفهان، شیراز و تهران با پیش تیمارهای H2O و KNO350 بود. در همه اکوتیپ ها کمترین درصد جوانه زنی و بیشترین میانگین مدت جوانه زنی با تیمار PEG17 بدست آمد. تیمار H2O و KNO350 با زمان 12 ساعته بیشترین درصد جوانه زنی و کمترین میانگین مدت جوانه زنی را داشت. طول ریشه چه با هیدروپرایمینگ 12 ساعته بیشترین بود ولی با MJ500 12ساعته طول ریشه چه بشدت کاهش یافت. در دمای 25 درجه سانتی گراد پیش تیمار بذور اکوتیپ های کاسنی فقط بر میانگین روز تاثیر معنی داری داشت. درچهار اکوتیپ مورد مطالعه کمترین میانگین مدت جوانه زنی با پیش تیمارهای H2O، GA250 و KNO350 بدست آمد.

اثر مدیریت تلفیقی کود و رقابت علف‌های هرز بر کارایی، توان ذخیره‌سازی و انتقال مواد فتوسنتزی میانگره‌های ساقه‌ی اصلی گندم

سیما قلمباز؛ امیر آینه بند؛ عبدالامیر معزی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 131-144

چکیده

به منظور بررسی اثر مدیریت تلفیقی کودهای شیمیایی و بیولوژیک در شرایط رقابت با علف‌های هرز بر توان تجمع و کارایی انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در ساقه‌ی گندم آزمایش مزرعه‌ای در سال زراعی 91-1390 در دانشکده کشاورزی ... بیشتر به منظور بررسی اثر مدیریت تلفیقی کودهای شیمیایی و بیولوژیک در شرایط رقابت با علف‌های هرز بر توان تجمع و کارایی انتقال مجدد مواد فتوسنتزی در ساقه‌ی گندم آزمایش مزرعه‌ای در سال زراعی 91-1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی و با 3 تکرار بود. تیمار اصلی شامل، 5 روش مدیریت تلفیقی (شامل روش‌های شیمیایی، بیولوژیکی و تلفیق شیمیایی با بیولوژیکی) و تیمار فرعی شامل 3 شدت رقابت با علف هرز خردل وحشی (تراکم 7، 14، 21 بوته در مترمربع) بود. طول و وزن خشک میانگره‌های مختلف آن (پدانکل، پنالتیمیت: میانگره ما قبل آخر، میانگره‌های پایینی) و هم‌چنین کارایی انتقال مجدد مواد فتوسنتزی اندازه‌گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد که با تغییر درصد کودهای شیمیایی نسبت به کودهای بیولوژیک، کارایی ذخیره سازی و انتقال مواد فتوسنتزی میانگرههای ساقه تغییر یافت. تیمار 50 درصد کودشیمیایی و مجموع کودهای بیولوژیک بیشترین درصد کارایی انتقال مجدد (30/43)، درصد انتقال مجدد (10/51) و مقدار ماده خشک انتقال یافته (09/2 گرم) را دارا بودند. اثر روشهای مدیریت تلفیقی کود بر کارایی انتقال مجدد ماده خشک بیشتر از تیمار رقابت با علفهای هرز بود. بعلاوه، در هر سه گروه از میانگره‌های ساقه، صفت وزن بیشتر از صفت طول تغییر داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که اجرای روش‌های تلفیقی کود در مقایسه با روش کاملاً بیولوژیکی شرایط متعادل‌تری برای خصوصیات میانگره‌های گندم فراهم می‌کند.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده