تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

بررسی اثر مس بر رشد و شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه علف چشمه (Nasturtium officinale)

مرضیه تقی زاده؛ احمد مهتدی؛ طهماسب آسمانه

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 101-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12432

چکیده

آلودگی محیط‌زیست، ثمره جوامع صنعتی و صنعتی‌شدن اجتماعات بشری است. یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های خاک فلزات سنگین می‌باشد. مس یک ریزمغذی ضروری برای رشد گیاهان می‌باشد، ولی وقتی که غلظت مس در آب بیش از ... بیشتر آلودگی محیط‌زیست، ثمره جوامع صنعتی و صنعتی‌شدن اجتماعات بشری است. یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های خاک فلزات سنگین می‌باشد. مس یک ریزمغذی ضروری برای رشد گیاهان می‌باشد، ولی وقتی که غلظت مس در آب بیش از حد باشد، به‌عنوان یکی از سمی‌ترین فلزات سنگین برای موجودات زنده به حساب می‌آید. برخی از گیاهان به‌عنوان انباشته‌کننده مس معرفی شده‌اند.آزمایشات گلخانه‌ای نشان داد که گیاه علف چشمه توانایی تجمع بالای برخی فلزات سنگین را دارد. بر این اساس تأثیر سطوح مختلف سولفات مس (صفر، 4، 8، 12 و 16 میکرومولار) بر شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه N. officinaleدر قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که در غلظت 4 میکرومولار مس وزن تر و خشک اندام هوایی و هم‌چنین طول ساقه، سطح برگ و محتوای آب نسبی افزایش یافت، ولی در غلظت‌های بالاتر (8، 12 و 16میکرومولار) این شاخص‌ها به میزان زیاد کاهش یافت. در غلظت 16 میکرومولار مس در محلول غذایی میانگین میزان مس ریشه و بخش هوایی به‌ترتیب 4210 و 558 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. بر اساس نتایج حاصله بیشتر مس جذب شده در ریشه گیاه تجمع‌یافته بود. در مجموع می‌توان اظهار داشت که سولفات مس به‌طور معنی‌داری وزن‌تر و خشک اندام هوایی و ریشه و هم‌چنین طول ‌ریشه، سطح برگ و طول ‌ساقه را کاهش می‌دهد و میزان کلروفیل کل را افزایش می‌دهد، ولی اثر معنی‌داری بر میزان پروتئین، کربوهیدرات، آنتوسیانین و کاروتنوئید ندارد. به‌طورکلی حد آستانه این گیاه تا غلظت 4 میکرومولار مس می‌باشد.

ویژگی‌های فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار رقم انجیر خوراکی و دو رقم برانجیر در پاسخ به تنش خشکی

محسن ساجدی؛ محمود اثنی عشری؛ مسلم جعفری؛ الهام اصل مشتاقی

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 101-112

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.18347.1354

چکیده

اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت ... بیشتر اثر تنش خشکی روی برخی از ویژگی‌های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شش رقم انجیر (سبز، سیاه، سیاه درشت، شاه‌انجیر، برانجیر ویل و برانجیر پوزدمبالی) طی دو سال مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و سه سطح تنش خشکی شامل ظرفیت زراعی به‌عنوان شاهد و 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی به‌ترتیب به‌عنوان تنش متوسط و تنش شدید اجرا شد. محتوی رطوبت نسبی آّب برگ، نشت الکترولیت‌ها، میزان کلروفیل، پرولین، پروتئین و کربوهیدرات‌ها، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت پتاسیم و سدیم نیز اندازه‌گیری گردیدند. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، وزن تر و خشک ریشه و ساقه کاهش یافت و بیشترین آن در تنش شدید مشاهده شد که با شاهد و تنش متوسط اختلاف معنی‌دار داشت. بیشترین کاهش محتوای نسبی آب برگ مربوط به ارقام سبز و سیاه درشت و بالاترین میزان نشت الکترولیت‌ها مربوط به رقم سیاه بود. کاهش کلروفیل در رقم سبز بیشتر از سایر ارقام بود و کمترین آن در رقم سیاه درشت مشاهده شد. بیشترین تجمع پرولین وکربوهیدرات به‌ترتیب مربوط به رقم برویل و ارقام برانجیر ویل و سیاه بود. هم‌چنین بیشترین کاهش پروتئین در رقم سیاه و سیاه درشت مشاهده شد. حداکثر افزایش در میزان پتاسیم و سدیم مربوط به رقم سیاه درشت بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده ارقام سیاه و برانجیر ویل با داشتن برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مشابه، از نظر تحمل به خشکی تقریبا معادل یکدیگر ارزیابی شدند.

اثر سیستم‌های کودی شیمیایی، آلی و بیولوژیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم نان و دوروم در منطقه اهواز

امین لطفی جلال آبادی؛ سید عطاء اله سیادت؛ عبدالمهدی بخشنده؛ قدرت اله فتحی؛ خلیل عالمی سعید

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 103-116

چکیده

به منظور بررسی اثر سیستم‌های کودی شیمیایی، آلی و بیولوژیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم، آزمایشی طی سال زراعی 88- 87 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت کرت‌های ... بیشتر به منظور بررسی اثر سیستم‌های کودی شیمیایی، آلی و بیولوژیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم، آزمایشی طی سال زراعی 88- 87 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. سیستم کودی شامل: 1- سیستم کود شیمیایی کم نهاده 2- سیستم کود شیمیایی پرنهاده یا معمول 3- سیستم کود مرغی 4- سیستم کود مرغی + کودهای بیولوژیک (تلفیقی)، به عنوان فاکتور اصلی و شش رقم گندم (ویریناک، چمران، استار،79-15D، کرخه و50SP) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند که کاربرد سیستم دامی تلفیقی میزان عملکرد دانه را با 5/7042 کیلوگرم در هکتار به طور معنی‌داری افزایش داد به نحوی که با سیستم کود شیمیایی پرنهاده با عملکرد دانه 9/6530 کیلوگرم در هکتار در یک سطح آماری قرار داشتند. همچنین سیستم‌های کود دامی و تلفیقی بالاترین شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در مترمربع و میزان کلروفیل برگ را دارا بودند، اما بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله و بیشترین میزان درصد پروتئین دانه (63/12 درصد) مربوط به سیستم پرنهاده شیمیایی بود. درکلیه سیستم‌های کودی بالاترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله و میزان کلروفیل در ارقام دیررس نان (استار) و دوروم (SP50) به‌دست آمد. به‌طور کلی عملکرد و اجزاء عملکرد گندم با استفاده صحیح از کودهای بیولوژیک و دامی و همچنین تلفیق آنها افزایش می‌یابد و این افزایش عملکرد می‌تواند به اندازه‌ی افزایش عملکرد ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی باشد. به علاوه کاربرد کمتر کودهای شیمیایی باعث سلامت محیط زیست می‌گردد. بنابراین استفاده تلفیقی از کودهای دامی و کودهای بیولوژیک جهت تولید عملکرد مناسب و بهبود شرایط محیط زیست پیشنهاد می‌گردد.

ارزیابی تحمل گرما در ارقام گندم با استفاده از صفات فیزیولوژیکی و شاخص‌های تحمل به تنش در شرایط آب و هوایی اهواز

مهیار امیدی؛ محمد رضا سیاهپوش؛ رضا مامقانی؛ محمد مدرسی

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 103-113

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11135

چکیده

بهمنظور ارزیابی تحمل به گرمای10رقم گندم،تحقیقی در سال زراعی 90-1389 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط بدون تنشو تنشگرمادر شرایط آب و هوایی اهواز اجرا شد.در این تحقیق صفاتمحتوای ... بیشتر بهمنظور ارزیابی تحمل به گرمای10رقم گندم،تحقیقی در سال زراعی 90-1389 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط بدون تنشو تنشگرمادر شرایط آب و هوایی اهواز اجرا شد.در این تحقیق صفاتمحتوای کلروفیل، هدایت روزنه‌ای و پایداری غشای سلولی مورد بررسی قرار گرفتندو هم‏چنین شاخص‌های STI،HM ،MP ، GMP، SSI،TOL ، YI و YSI بر اساس عملکرد دانه محاسبه شدند.نتایج نشان داد که تنش اعمال شده، یک تنش نسبتا شدید با شدتی معادل 58/0 در شرایط مزرعه‌ای بوده است.تفاوت بین ارقام برای تمام صفات معنی‏دار بود. با توجه به افزایش معنی‌دار هدایت روزنه‌ای در شرایط تنش گرمایی و بالا بودن مقادیر این صفت در ارقام متحمل می‌توان از آن بعنوان ابزاری مناسب در غربالگری ارقام متحمل به گرما استفاده کرد. بطوری‌که رقم متحمل کاز با 59/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در شرایط تنش، بالاترین میزان تبادل گازی را به خود اختصاص داد.علیرغم وجود تفاوت معنی دار در بین ارقام برای پایداری غشای سلولی، این صفت در ارزیابی تحمل به گرمادر مرحله باروری در شرایط تنش نسبتا شدید مناسب تشخیص داده نشد. علاوه بر این تفاوت معنی‌داری از نظر محتوای کلروفیل بین دو شرایط بدون تنش و تنش مشاهده نگردید. میانگین عملکرد ارقام تحت شرایط بدون تنش و تنش گرما به‏ترتیب برابر با 6361 و 3678کیلوگرم در هکتار بدست آمد. برآورد شاخص‌های مبتنی بر عملکرد نشان داد که شاخص‏های STI،HM ،MP و GMP،‏ شاخص‌های برتر در ارزیابی تحمل گرما می‌باشند. ارقام کاز و چمران ارقام متحمل به گرما و در مقابل ارقام مانتنا، نیک‏نژاد، M6 و Durum-ch-89حساس به گرما تشخیص داده شدند.

وراثت‌پذیری و هتروزیس صفات در لاین‌ها و ترکیبات سینگل کراس ذرت شیرین (Zea mays L.)

عبدالناصر مهدی‌پور؛ سعید خاوری خراسانی؛ حسن حمیدی؛ الهام عزیزی

دوره 39، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 103-118

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12045

چکیده

ذرت شیرین یکی ازگیاهان زراعی با ارزش است و به‌عنوان یکی از سبزیجات مفید و با ارزش غذایی بالا می‌تواند در سبد غذایی خانوارها وارد و تثبیت گردد. به‌منظور بررسی ترکیب‌پذیری و هتروزیس در ژنوتیپ‌های مختلف ... بیشتر ذرت شیرین یکی ازگیاهان زراعی با ارزش است و به‌عنوان یکی از سبزیجات مفید و با ارزش غذایی بالا می‌تواند در سبد غذایی خانوارها وارد و تثبیت گردد. به‌منظور بررسی ترکیب‌پذیری و هتروزیس در ژنوتیپ‌های مختلف ذرت شیرین، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92-1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. در این تحقیق 37 ژنوتیپ شامل 18 لاین اینبرد و 19 هیبرید سینگل کراس جدید ذرت شیرین مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل صفات فنولوژیک، صفات مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ‌های مختلف ذرت شیرین از نظر کلیه صفات اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد وجود دارد. مقایسه میانگین نشان داد بیشترین عملکرد دانه قابل کنسرو در هیبرید Temptation2×Chase با273/26 تن در هکتار و کمترینآن در لاین Challenger2با4/4 تن در هکتار حاصل شد. بررسی مقادیر وراثت‌پذیری عمومی نشان داد که بیشترین وراثت‌پذیری در صفت طول تاسل به میزان 63/96 درصد مشاهده شد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به میانگین والدین و والدبرتر برای عملکرد دانه قابل کنسرو در ژنوتیپ Temptation2×Chase به ترتیب معادل 72/280 و 1/337 درصد به‌دست آمد. کمترین میزان هتروزیس نسبتبه میانگین والدین و والد برتر نیز برای عملکرد دانه قابل کنسرو در ژنوتیپ K^S2/2-82×ObsissionS2 به ترتیب معادل 72/24- و 56/21- درصد حاصل شد. بالاترین همبستگی بین روز تا ظهور رشته‌های ابریشمی و گرده‌افشانی مشاهده گردید. بین عملکرد دانه قابل کنسرو و سایر صفات به استثنای فاصله گرده‌افشانی و کاکل‌دهی و تعداد برگ همبستگی معنی‌داری وجود داشت. نتایج تجزیه کلاستر کلیه ژنوتیپ‌ها را به چهار خوشه تقسیم نمود به‌طوری‌که لاین‌های مورد بررسی در خوشه‌های اول و دوم و ترکیبات سینگل کراس درخوشه‌های سوم و چهارم جای گرفتند. بنابراین برخی از ترکیبات سینگل کراس می‌توانند به‌عنوان هیبریدهای امیدبخش در برنامه‌های ارزیابی نهایی تا معرفی هیبریدهای جدید مورد استفاده قرار گیرند.

تأثیر تنوع ترکیبات یونی بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا

مهسا بالاورد؛ موسی مسکرباشی؛ مجید نبی‌پور

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 103-115

چکیده

به منظور بررسی تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا، آزمایشی گلدانی به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، درمزرعه گروه زراعت و اصلاح نباتات ... بیشتر به منظور بررسی تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا، آزمایشی گلدانی به صورت طرح کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، درمزرعه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز، در سال زراعی 89-88 اجرا شد. فاکتورهای اصلی شامل الف: اعمال شوری از طریق آب آبیاری در 3 سطح شوری 8 و 14 دسی زیمنس بر متر و آب تصفیه شهری به عنوان شاهد با سطح شوری 2/2 دسی زیمنس بر متر و ب: نوع ترکیب یونی در 2 سطح NaCl, Na2SO4 . فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ در 2 سطحHayola 401, RGS000 بودند. نتایج نشان داد که در هر دو ژنوتیپ با افزایش سطوح شوری القائی به وسیله هر دو نوع نمک، وزن تر اندام هوایی، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ کاهش یافت. با افزایش شوری از سطح شاهد به 8 دسی‌زیمنس بر متر در هر دو ژنوتیپ و تحت تأثیر هر دو نوع نمک میزان عددSPAD افزایش و در سطح شوری 14 دسی‌زیمنس بر متر کاهش یافت. Na2SO4 به طور معنی‌داری میزان هدایت روزنه‌ای را کاهش داد. بیش ترین میزان وزن تر اندام هوایی در این مرحله از نمونه برداری در ژنوتیپ هایولا 401 در سطح شاهد و به میزان 88/10 گرم در بوته مشاهده شد و کم ترین مقدار آن نیز متعلق به همین ژنوتیپ و به میزان 60/3 گرم در بوته در سطح 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl بود. بیش ترین سطح برگ در ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 2/41LA= در تیمار شاهد و کم ترین مقدار آن نیز در ژنوتیپ RGS000 و به میزان0/16LA= در 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله NaCl، به دست آمد. بیش ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ هایولا 401 و به میزان 26/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در تیمار شاهد و کم ترین میزان هدایت روزنه‌ای متعلق به ژنوتیپ RGS000 و به میزان 06/0 مول بر متر مربع بر ثانیه در تیمار 14 دسی‌زیمنس بر متر شوری اعمال شده به وسیله Na2So4 بود. گرچه هر دو ژنوتیپ با افزایش مقدار شوری، سطح برگ، هدایت روزنه‌ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای آب نسبی برگ را کاهش داده؛ ولی کاهش ناشی از نمک NaCl در مقایسه با Na2SO4بیش تر بود.

شناسایی توده‌های مقاوم یولاف‌وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Dur) به علف‌کش‌های بازدارنده ACCaseدر مزارع گندم شهرستان گنبدکاووس و تهیه نقشه پراکنش آن‌ها

شهناز طاطاری؛ جاوید قرخلو؛ آسیه سیاهمرگویی؛ حسین کاظمی

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 103-116

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.21015.1439

چکیده

به ‌منظور پی‌جویی تــوده‌های یولاف‌وحشی زمستانه (.Avena ludoviciana Dur) مقاوم به علف‌کش‌های کلودینافوپ-پروپارژیل، دایکلوفوپ ‌متیل و فنوکساپروپ‌ پی ‌اتیل در مزارع گندم شهرستان گنبدکاووس، آزمایش‌هایی در ... بیشتر به ‌منظور پی‌جویی تــوده‌های یولاف‌وحشی زمستانه (.Avena ludoviciana Dur) مقاوم به علف‌کش‌های کلودینافوپ-پروپارژیل، دایکلوفوپ ‌متیل و فنوکساپروپ‌ پی ‌اتیل در مزارع گندم شهرستان گنبدکاووس، آزمایش‌هایی در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بر روی 115 توده یولاف وحشی زمستانه مشکوک به مقاومت انجام شد. از روش زیست‌سنجی بذر در پتری‌دیش برای تعیین توده‌های مقاوم به بازدارنده‌های استیل‌کوآنزیم‌آ کربوکسیلاز (ACCase) استفاده شد. که شامل اعمال غلظت تفکیک‌کننده، غربال توده‌ها توسط غلظت تفکیک‌کننده و آزمون غلظت-پاسخ برای توده‌های مقاوم بود. بر این اساس به‌ترتیب 48، 27 و 21 توده به علف‌کش‌های کلودینافوپ‌پروپارژیل، دایکلوفوپ ‌متیل و فنوکساپروپ‌ پی ‌اتیل + مفن پایردی اتیل مقاوم بودند. توده‌های مقاوم، شاخص درجه مقاومت متفاوتی به علف‌کش‌های مورد آزمون نشان دادند. بر اساس مقادیر EC50، توده 74 با شاخص درجه مقاومت 99/1 کمترین و توده 6 با شاخص درجه مقاومت 42/31 بیشترین میزان مقاومت به علف‌کش کلودینافوپ-پروپارژیل را دارا بودند. همچنین برای علف‌کش دایکلوفوپ متیل، مقادیرEC50 از 88/2 برای توده 103 با شاخص مقاومت 34/1 تا 02/16 برای توده 91 با شاخص درجه مقاومت 45/7 متفاوت بود. همچنین مقدار EC50برآورد‌شده به علف‌کش فنوکساپروپپیاتیل + مفن پایردی‌اتیل از 124/0 برای توده 20 با شاخص مقاومت 06/1 تا 86/0 برای توده 6 با شاخص درجه مقاومت 35/7 متغیر بود. بررسی نقشه پراکنش توده‌های مقاوم حاکی از پراکنش یکنواخت این توده‌ها در سطح شهرستان گنبدکاووس بود. وجود مقاومت عرضی در بعضی از توده‌های جمع‌آوری‌شده به علف‌کش‌های مورد بررسی نیز اثبات گردید. نتایج این تحقیق می‌تواند جهت اجرای برنامه‌های صحیح در مدیریت علف‌های هرز مقاوم به علف‌کش و ممانعت از توسعه این گیاهان به سایر مناطق مورد استفاده قرار گیرد.

تاثیر نانوذرات نقره سنتز شده از عصاره گیاهی بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و خواص آنتی اکسیدانی کنگر فرنگی (Cynara scolymus L) تحت تنش شوری

هانیه شهرکی؛ نفیسه مهدی نژاد؛ براتعلی فاخری

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29011.1746

چکیده

با توجه به افزایش روزافزون زمین های شور به واسطه کم آبی و آبیاری با آب های شور به نظر می رسد بررسی راهکارهای افزایش تحمل به تنش شوری ضروری می باشد. یکی از راهکارها استفاده از نانوذرات نقره سبز تولید شده ... بیشتر

بررسی اثر آلودگی هوا بر خصوصیات فیزیولوژیکی، تشریحی و ریخت شناسی دو گونه گیاهی پنیرک گل ریز (Malva parviflora) و جو هرز(Hordeum glaucum) در منطقه صنایع فولاد اهواز

سید منصور سید نژاد؛ مهدی یوسفی؛ جمیل واعظی؛ فاطمه کرمی زاده

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 105-116

چکیده

در تحقیق حاضر اثر آلودگی هوا بر روی غلظت پرولین، کربوهیدرات های محلول و صفات تشریحی– ریخت شناسی دو گونه علفی پنیرک گل ریز و جو هرزدر سال 1388مورد بررسی قرار گرفت. منطقه کارخانه صنایع فولاد اهواز به عنوان ... بیشتر

اثر اسید جیبرلیک و بنزیل‌آدنین بر صفات کمی و کیفی خرمای رقم استعمران در اهواز

منصور جلالی؛ نوراله معلمی؛ سید محمدحسن مرتضوی؛ عزیز تراهی

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 105-114

چکیده

به‌منظور مطالعه اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر صفات کمی و کیفی خرمای رقم استعمران (سایر)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. عوامل آزمایشی ... بیشتر به‌منظور مطالعه اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر صفات کمی و کیفی خرمای رقم استعمران (سایر)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. عوامل آزمایشی شامل 2 زمان محلول‌پاشی (20 و 40 روز بعد از گرده‌افشانی) در کرت‌های اصلی و 9 ترکیب هورمونی: شاهد (آب مقطر)،50 میلیگرم در لیتر بنزیل آدنین‌(BA)، 100 میلیگرم در لیتر BA،100 میلیگرم در لیتر اسید جیبرلیک (GA3)، 200 میلیگرم در لیتر GA3، 100 میلیگرم در لیتر GA3+50 میلیگرم در لیتر BA، 100 میلیگرم در لیتر GA3+100 میلیگرم در لیتر BA، 200 میلیگرم در لیتر GA3+50 میلیگرم در لیتر BA و 200 میلیگرم در لیتر GA3+100 میلیگرم در لیتر BA، در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده زمان هورمون‌پاشی و ترکیب هورمونی در صفات سفتی میوه، عملکرد، تعداد میوه در هر خوشه، قند احیاء، غیر احیاء، کل تاثیر معنی‌داری داشتند. زمان اول هورمون‌پاشی تاثیر معنی‌داری بر صفات قطر، نسبت طول به قطر، سفتی، وزن خشک، عملکرد، تعداد میوه در هر خوشه، قنداحیاء، قند غیر احیاء، قندکل، و درصد آب میوه و وزن بذر داشت. همچنین زمان دوم هورمون‌پاشی در صفات وزن و قطر بذر، عملکرد، تعداد میوه در هر خوشه، قنداحیاء، قند غیر احیاء، قندکل، معنی‌دار بود. مقایسات میانگین‌ها نشان داد که ترکیب هورمونی 200 میلیگرم در لیتر GA3+100 میلیگرم در لیتر BA، بهترین تاثیر را بر صفات وزن تر، سفتی، درصد آب، نسبت گوشت به بذر میوه، درصد قند احیاء، تعداد میوه در خوشه و عملکرد در هر خوشه، خرمای رقم استعمران داشته و قابل توصیه است.

ارزیابی برخی خصوصیات کمی و کیفی میوه 11 ژنوتیپ کنار هندی (Ziziphus mauritiana) در استان هرمزگان

سمیه رستگار؛ حامد حسن زاده خانکهدانی

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 105-111

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11458

چکیده

میوه کنار((Ziziphus mauritiana یکی از محصولات مهم مناطق خشک و نیمه خشک در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری می باشد. بررسی تنوع مورفولوژیکی میوه امکان انتخاب ژنوتیپهای برتر را برای توسعه کشت و کار برای کشاورزان ... بیشتر

مقایسه روش‌های مختلف استخراج RNA ژنومی از گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium)

مریم جاودان اصل؛ حمید رجبی معماری؛ داریوش نباتی احمدی؛ افراسیاب راهنما

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 105-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12050

چکیده

در مطالعات مولکولی، استخراج RNA یک مرحله بسیار مهم به ‌شمار می‌رود و نتایج کارهای بعدی مانند Real-TIME PCR و RACE PCR به کیفیت و کمیت RNA استخراج شده بستگی دارد. تعدادی روش استاندارداستخراج RNA کل از بافت گیاه که برای ... بیشتر

ارزیابی اثر دوره‌های تداخل و کنترل علف‌های هرز در مدیریت تغذیه شیمیایی و آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر

رضا زاهدی پور؛ آیدین خدایی جوقان؛ احمد زارع

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 105-115

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.40244.2017

چکیده

به منظور ارزیابی اثر دوره های تداخل و کنترل علف های هرز بر عملکرد سوخ، اجزای عملکرد سیر و وزن خشک علف های هرز تحت تاثیر مدیریت تغذیه شیمیایی و آلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک ... بیشتر به منظور ارزیابی اثر دوره های تداخل و کنترل علف های هرز بر عملکرد سوخ، اجزای عملکرد سیر و وزن خشک علف های هرز تحت تاثیر مدیریت تغذیه شیمیایی و آلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397-1398 در رامهرمز انجام شد. فاکتور اول شامل مدیریت تغذیه (شیمیایی و آلی) و فاکتور دوم شامل 12 تیمار دوره های تداخل و کنترل علف های هرز (0، 20، 40،60، 80، 120 و 160 روز) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر مدیریت تغذیه به جزء ارتفاع ساقه سیر برای صفات اندازه گیری شده علف های هرز (شامل وزن خشک علف های هرز باریک برگ، پهن برگ و کل علف های هرز) و صفات سیر شامل قطر سوخ، وزن سوخ، تعداد سیرچه در سوخ و عمکلرد سوخ معنی دار بود. همچنین تیمار دوره های تداخل و کنترل علف های هرز بر تمامی صفات اندازهگیری شده علفهای هرز و سیر معنیدار بود. برهمکنشی از تیمارهای مدیریت تغذیه و علفهای هرز بر صفات مورد مطالعه مشاهده نشد. نتایج نشان داد که بین دو مدیریت تغذیه شیمیایی و آلی برای صفات اندازه گیری شده سیر اختلاف معنی داری مشاهده گردید. اکثر صفات عملکرد و اجزای عملکرد سیر در کاربرد کودهای آلی نسبت به کودهای شیمیایی بیشتر بود. همچنین وزن خشک علف های هرز باریک، پهنبرگ و کل علف های هرز در شرایط کاربرد کودهای شیمیایی نسبت به کودهای آلی 5/11، 9 و 5/10 درصد افزایش یافت. نتایج دوره های تداخل و کنترل علف های هرز نشانداد که با افزایش دوره تداخل علف های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد سیر کاهش و از دوره تداخل 120 روز عملکرد سیر 100 درصد کاهش داشت و با افزایش دوره کنترل (کنترل در تمام فصل رشد) عملکرد سوخ به بالاترین مقدار خود 3230 گرم در مترمربع رسید. همچنین کنترل علف های هرز به مدت20 روز در مراحل اولیه رشد سیر منجر به کاهش 86 درصدی عملکرد سوخ گردید. نتایج نشان داد که با توجه به حضور علف های هرز و قدرت رقابتی ضعیف سیر در برابر علف های هرز، مزرعه بایستی به مدت طولانی کنترل گردد و استفاده از کودهای آلی به دلیل آزادسازی تدریجی عناصر غذایی به خاک و افزایش ماده آلی در جهت حرکت به سمت مدیریت پایدار کشاورزی توصیه میگردد.

ارزیابی روابط صفات، عملکرد و ویژگی‌های زراعی لاین‌های امیدبخش برنج

الناز خلیل خلیلی؛ غفار کیانی؛ سید کمال کاظمی تبار

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 107-116

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26920.1643

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها شامل 30 لاین امیدبخش برنج بود. در این بررسی 10 صفت از جمله ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل ‌دانه، تعداد دانه ‌پر، طول دانه، قطر دانه، نسبت طول به عرض دانه، وزن هزاردانه و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد با تعداد پنجه، دانه‌ پر و وزن هزاردانه وجود دارد. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه علیت نشان داد که تعداد دانه پر بالاترین اثر مستقیم (67/0) و بعد از آن، صفات تعداد پنجه (59/0) و قطر دانه (47/0) بیشترین اثر را بر عملکرد دارد. بنابراین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، صفات تعداد پنجه، تعداد دانه پر به‌عنوان شاخص انتخاب بر بهبود عملکرد برنج شناسایی شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه نیز در 4 گروه مختلف قرار گرفتند، که ارقام موجود در کلاستر دوم و سوم علاوه‌بر متوسط عملکرد بالاتر، از ارتفاع کمتر، تعداد پنجه و تعداد دانه پر بیشتری برخوردار بودند. در این تحقیق لاین‌های 8، 13، 14، 15 و 28 برترین لاین‌ها از نظر عملکرد و سایر ویژگی‌های زراعی بودند.

کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون شیشه‌ای

بنفشه جمشیدی؛ مرضیه قنبری جهرمی؛ امیر موسوی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 109-122

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30032.1782

چکیده

تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و ... بیشتر تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی ریزغده‌زایی سه رقم سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت تنش اسمزی در شرایط درون‌شیشه صورت گرفت. این آزمایش در سال 1397 در قالب طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (دو فاکتور رقم و مواد اسمتیک) با سه تکرار در مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. بذر سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، ساوالان، HPS-II/67) در محیط MS کشت شدند که پس از پرآوری گیاهچه‌ها به محیط‌های حاوی نه تیمار ایجاد‌کننده تنش اسمتیک شامل پلی‌اتیلن‌گلیکول در چهار غلظت (003/0، 006/0، 009/0 و 012/0 مولار) و سوربیتول در چهار غلظت (1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 مولار) و یک محیط بدون عامل اسمتیک (شاهد) منتقل شدند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده گیاهچه‌های رشد یافته در شرایط غیرتنش (شاهد) نسبت به گیاهچه‌های تحت تیمار تنش از نظر صفات تعداد برگ، طول نوشاخه و ضریب پرآوری از مقادیر بالاتری برخوردار بودند. رقم آگریا نسبت به بقیه ارقام در شرایط تنش ویژگی‌های رشدی بهتری نشان داد. بالاترین درصد خشکیدگی به‌ترتیب در تیمار 012/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول در رقم ساوالان و تیمار 4/0 مولار سوربیتول در هر سه رقم مشاهده شد. درصد ریزغده‌زایی در هر سه رقم با ایجاد تنش جزیی (003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول) نسبت به شاهد تا حدودی افزایش و در سطوح بالاتر تنش این صفت کاهش پیدا کرد. بیشترین درصد ریزغده‌زایی (66/58) در رقم آگریا و غلظت 003/0 مولار پلی‌اتیلن‌گلیکول به‌دست‌آمد. میزان تولید پرولین، آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز (SOD) با ایجاد تنش نسبت به شاهد افزایش یافت. هم‌چنین، میزان کلروفیل کل با ایجاد تنش نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. به‌طور‌کلی بر اساس نتایج به‌دست‌آمده بیشترین میزان ریزغده‌زایی به‌ترتیب در ارقام آگریا (66/58 درصد) و HPS-II/67 (66/53 درصد) و بیشترین وزن ریزغده (96/0 گرم) در رقم HPS-II/67 مشاهده شد. بر اساس نتایج، تنش اسمزی ملایم در افزایش ریزغده‌زایی در گیاه سیب‌زمینی موثر واقع شد، بنابراین پلی‌اتیلن گلیکول در غلظت 003/0 مولار می‌تواند در تکثیر تجاری این گیاه مورد استفاده قرار گیرد.

اثر محلول‌پاشی جاسمونیک‌اسید بر کارایی مصرف نور و تجمع ماده خشک چغندرقند (Beta vulgaris L.) تحت شرایط کم‌آبی

حمیده غفاری؛ محمود رضا تدین

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 111-124

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.22847.1499

چکیده

به ‌منظور بررسی محلول‌پاشی جاسمونیک اسید و تنش کم‌آبی بر کارایی مصرف نور و تجمع ماده خشک گیاه چغندرقند، آزمایشی در سال 1394 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ... بیشتر به ‌منظور بررسی محلول‌پاشی جاسمونیک اسید و تنش کم‌آبی بر کارایی مصرف نور و تجمع ماده خشک گیاه چغندرقند، آزمایشی در سال 1394 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. تیمار آبیاری در 3 سطح (100 درصد شاهد، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه چغندرقند) به‌عنوان عامل اصلی و محلول‌پاشی جاسمونیک اسید در دو سطح 5 و 10 میکرومولار و محلول‌پاشی با آب (شاهد) به‌عنوان عامل فرعی و رقم کاستیل به‌عنوان رقم مورد آزمایش در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که بین سطوح آبیاری و محلول‌پاشی جاسمونیک اسید بر درصد نور جذب‌شده، ضریب استهلاک نوری و برهمکنش آن‌ها تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری و محلول‌پاشی جاسمونیک اسید نشان داد، تیمار 100 درصد آبیاری مورد نیاز گیاه و محلول‌پاشی 10 میکرومولار جاسمونیک اسید بیشترین میزان درصد نور جذب‌شده (07/73) و ضریب استهلاک نوری (58/0) را به خود اختصاص داد. افزایش تیمارهای تنش باعث کاهش کارایی مصرف نور و تیمار جاسمونیک اسید باعث افزایش کارایی مصرف نور شد. بیشترین شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک اندام هوایی و ریشه در تمام طول فصل رشد مربوط به تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه و محلول‌پاشی 10 میکرومولار جاسمونیک اسید بود. کاربرد جاسمونیک اسید باعث کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر رشد و بیوماس گیاه چغندرقند می‌شود.

بررسی ارتباط صفات موثر بر عملکرد ریشه و عیارقند در ژنوتیپ های اتایپ چغندرقند برای کشت پائیزه

محسن نیازیان؛ اباذر رجبی؛ رضا امیری؛ محمد رضا اوراضی زاده؛ حمید شریفی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 115-135

چکیده

به منظور تعیین مهم ترین صفات موثر بر عملکرد ریشه و عیارقند در ژرم پلاسم اتایپ منوژرم چغندرقند برای کشت پائیزه، تعداد 49 ژنوتیپ (اتایپ و نتاج هیبرید) در قالب طرح لاتیس سه گانه در 3 تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات ... بیشتر به منظور تعیین مهم ترین صفات موثر بر عملکرد ریشه و عیارقند در ژرم پلاسم اتایپ منوژرم چغندرقند برای کشت پائیزه، تعداد 49 ژنوتیپ (اتایپ و نتاج هیبرید) در قالب طرح لاتیس سه گانه در 3 تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در مهرماه سال زراعی 1388-1387 کشت شدند. تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر اغلب صفات مورد بررسی تفاوت معنی دار وجود دارد. پس از انجام تجزیه واریانس از میانگین تیمارها برای تجزیه های آماری از جمله محاسبه ضرایب همبستگی ساده بین صفات استفاده شد. براساس تجزیه عاملی، صفات مورد مطالعه به پنج عامل عیارقند خالص، عملکرد، خصوصیات ظاهری ریشه، مقاومت به بولتینگ و سرکوسپورا تقسیم شد. در تجزیه رگرسیون مرحله ای برای عملکرد ریشه به عنوان متغیر تابع به ترتیب صفات قطر ریشه، مقاومت به سرکوسپورا، ارتفاع طوقه، شکل ریشه، ازت مضره، پتاسیم و ضریب استحصال شکر به عنوان مهم ترین صفات شناسایی شدند. در تجزیه رگرسیون صعودی برای صفت عیارقند به عنوان متغیر تابع، مهم ترین صفات به ترتیب قند ملاس، ارتفاع طوقه و مقاومت به بولتینگ شناسایی شدند. در تجزیه علیت صفات قطر ریشه، شکل ریشه و ازت مضر اثر مستقیم مثبت و صفات مقاومت به سرکوسپورا، ارتفاع طوقه، پتاسیم و قند قابل استحصال اثر مستقیم منفی روی صفت عملکرد ریشه داشتند. همچنین اثر مستقیم ارتفاع طوقه روی عیارقند مثبت و اثر مستقیم قند ملاس و مقاومت به سرکوسپورا منفی برآورد شد. تجزیه خوشه ای نشان داد که ژنوتیپ های کلاستر دوم از لحاظ صفات موثر بر عملکرد ریشه مقادیر بالاتری را به خود اختصاص داده اند. همچنین ژنوتیپ های کلاستر اول از حیث قند قابل استحصال و ضریب استحصال قند، بالاترین مقادیر را به خود اختصاص دادند؛ بنابراین با توجه به خصوصیات این گروه می توان برای افزایش درصد قند قابل استحصال و ضریب استحصال قند و همچنین کاهش ناخالصی هایی نظیر ازت مضر، قند ملاس، پتاسیم و سدیم از ژنوتیپ های این گروه بهره گرفت.

تجزیه مسیر ترتیبی بر اساس عملکرد و سایر ویژگی‌های فیزیولوژیکی- مورفولوژیکی در کدوهای بومی شمال غرب ایران

داود مردان‌ زاده؛ رضا درویش زاده؛ بهمن زاهدی

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 115-132

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.15317.1244

چکیده

پژوهش حاضر به منظور تعیین ویژگی‌های مرفولوژیک و فیزیولوژیک تأثیرگذار در عملکرد توده‌های کدو از مناطق شمال غرب ایران در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی ساعت‌لوی آذربایجان ... بیشتر

ارزیابی تحمل به ماندابی ژنوتیپ‎های گندم (Triticum aestivum L.) در مرحله ساقه رفتن بر اساس شاخص‎های تحمل و حساسیت به تنش ماندابی

مژگان سلطان زاده شوشتری؛ شهرام لک؛ ایرج لک زاه؛ معصومه گوهری

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 117-128

چکیده

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ‎های گندم به سطوح مختلف تنش ماندابی در مرحله ساقه رفتن و ارزیابی شاخص‎های تحمل و حساسیت به تنش، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی ... بیشتر

اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد دانه تریتیکاله تحت تنش خشکی

سیدناصر صافی؛ علی مشتطی؛ محمد حسین قرینه؛ آیدین خدایی جوقان

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 253-266

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36017.1961

چکیده

به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1398-1397 ... بیشتر به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای نیشکر بر رشد و عملکرد تریتیکاله در شرایط تنش خشکی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1398-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح تنش خشکی (آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله، قطع آبیاری از مرحله گرده‌افشانی و قطع آبیاری از مرحله شیری- خمیری دانه) در کرت‌های اصلی و پنج مقدار کمپوست بقایای نیشکر (صفر، 10، 20، 30 و 40 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی بودند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی، کمپوست بقایای نیشکر بر صفات شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که حداکثر مقدار صفات گیاهی فوق در تیمار آبیاری کامل حاصل شد و کمترین میزان آن‌ها در تنش خشکی از ظهور سنبله تا رسیدگی کامل مشاهده شد. هم‌چنین با افزایش مصرف کمپوست بقایای نیشکر، میزان صفات گیاهی مذکور افزایش یافت و در سطح 40 تن در هکتار به حداکثر رسید. مقایسه میانگین صفت عملکرد دانه تحت اثر متقابل تنش خشکی و کمپوست بقایای نیشکر نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4288 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری کامل و مصرف 40 تن در هکتار کمپوست بقایای نیشکر و کمترین عملکرد دانه (1134 کیلوگرم در هکتار) در شرایط تنش خشکی از مرحله ظهور سنبله و عدم مصرف کمپوست بقایای نیشکر حاصل شد. به‌طور‌کلی افزایش مصرف کود کمپوست نیشکر توانست اثر منفی ناشی از تنش خشکی بر صفات گیاهی اندازه گیری شده تریتیکاله را کاهش دهد.

تأثیر انبارداری پیوندک و زمان انجام پیوند بر گیرایی پیوند در ریزپیوندی برون شیشه‌ای پسته

زینب صادقی؛ محمد حسین شمشیری؛ امان الله جوانشاه؛ واحد باقری

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 259-270

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30517.1799

چکیده

ریز پیوندی یکی از روش‌های نسبتاً جدید برای تکثیر گیاهان می‌باشد. این روش در گیاهان چوبی به‌منظور تولید گیاهان بدون بیماری، بازجوان‌سازی، بررسی موثر سازگاری پایه و پیوندک و افزایش غیرجنسی همسانه‌ها ... بیشتر ریز پیوندی یکی از روش‌های نسبتاً جدید برای تکثیر گیاهان می‌باشد. این روش در گیاهان چوبی به‌منظور تولید گیاهان بدون بیماری، بازجوان‌سازی، بررسی موثر سازگاری پایه و پیوندک و افزایش غیرجنسی همسانه‌ها استفاده شده است. به‌منظور ارزیابی تأثیر انبارداری پیوندک و زمان انجام پیوند بر گیرایی پیوند در ریزپیوندی برون‌شیشه‌ای پسته، آزمایش گلخانه‌ای با دو فاکتور شامل عامل زمان پیوند (بهمن، اسفند و اردیبهشت) و انبارداری پیوندک (صفر و 30 روز) با ده تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی طی سال‌های 1396 و 1397 و در گلخانه دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام شد. در این آزمایش میزان موفقیت ریزپیوندی پسته رقم "احمدآقایی" بر روی پایه‌های 14 روزه بادامی ریز زرند مورد آزمون قرار گرفت. پیوندک‌های "احمدآقایی" از سرشاخه‌های درختان بالغ در سه زمان مختلف (بهمن، اسفند و اردیبهشت) تهیه و بلافاصله یا پس از یک ماه انبارداری در دمای 4 درجه‌‌سلسیوس با روش اسکنه معکوس پیوند شدند. 21 روز پس از انجام عمل پیوند صفاتی همچون درصد گیرایی پیوند، رشد پیوندک، زمان لازم برای گیرایی، تعداد برگ پیوندک و میزان قندهای محلول کل پیوندک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصدگیرایی (100 درصد) و قندهای محلول مربوط به زمان پیوند بهمن و با پیوندک‌هایی بود که به‌صورت تازه برداشت و بلافاصله پیوند شدند. نتایج همچنین نشان داد بیشترین زمان لازم (18 روز) برای گیرایی پیوند در اردیبهشت با پیوندک‌های انبارشده به‌دست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان می‌دهدکه بهترین زمان برای انجام پیوند در بهمن ماه و با پیوندکی بود که در همان زمان برداشت شده بود.

بررسی تنوع مکانی بهره‌وری مصرف آب و منابع کودی در ‌نظام‌های گندم آبی و دیم در مناطق مختلف ایران

مصطفی ترکمان؛ سرور خرم دل؛ پرویز رضوانی مقدم؛ مهدی نصیری محلاتی

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 263-277

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42802.2074

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی شاخصهای کارایی مصرف نیتروژن، فسفر و آب در نظامهای تولید گندم آبی و دیم در کشور به اجرا درآمد. در این پژوهش، استان‌های با بیش از هشتاد درصد تولید گندم آبی و دیم در کشور، تعیین ... بیشتر این مطالعه با هدف بررسی شاخصهای کارایی مصرف نیتروژن، فسفر و آب در نظامهای تولید گندم آبی و دیم در کشور به اجرا درآمد. در این پژوهش، استان‌های با بیش از هشتاد درصد تولید گندم آبی و دیم در کشور، تعیین و در هر استان، شهرستان‌های دارای بیش از 80 درصد تولید، انتخاب شدند. با استفاده از آمار، اطلاعات و مصاحبه‌های حضوری، داده‌های مورد نیاز جمعآوری و بهره‌وری مصرف نهادهها تعیین و سپس ضریب همبستگی پیرسون بین بهرهوری منابع مختلف محاسبه شد. جهت تعیین رابطه بین عملکرد با متغیرهای اقلیمی و منابع کودی و آب از رگرسیون چندگانه استفاده شد. برای این منظور، میانگین مجموع بارندگی و دما برای طول دوره رشد گندم آبی و دیم در هر منطقه استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، نشان داد که در مناطق اصلی تولید، میانگین بهرهوری مصرف نیتروژن در گندم آبی معادل‌ 69/16‌ کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن محاسبه شد که نسبت به گندم دیم با میانگین بهرهوری مصرف نیتروژن 27/17 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن پایینتر بود. برخلاف نیتروژن، میزان بهرهوری مصرف فسفر در زراعت دیم پایینتر از زراعت آبی بود. نتایج حاصل از این پژوهش، بالاترین همبستگی را در گندم آبی بین بهرهوری‌ نیتروژن و فسفر با 506/0=r و در زراعت دیم بین بهرهوری نیتروژن و آب با 309/0=r نشان داد. بررسی رگرسیون ارتباط بین عملکرد گندم با پارامترهای اقلیمی و زراعی نیز نشان داد که بین متغیرهای مورد بررسی تنها افزایش بیشتر دما با عملکرد دانه گندم دیم ارتباط مثبت داشت و افزایش سایر پارامترها از قبیل بارندگی، نیتروژن، فسفر و آبیاری در زراعت گندم دیم و آبی با عملکرد دانه ارتباط مستقیم داشت. مصرف بیشتر کودهای نیتروژن در زراعت آبی منجر به کاهش بهرهوری نیتروژن شد. با وجود بالاتر بودن عملکرد گندم آبی در مقایسه با دیم، با توجه به حساسیت مصرف کودهای نیتروژن و اثر نامطلوب استفاده بیرویه این کودها در زراعت دیم، مصرف نیتروژن با دقت و حساسیت بیشتری صورت گرفته که نهایتاً منجر به افزایش بهرهوری مصرف نیتروژن نسبت به زراعت آبی شد. برخلاف نیتروژن، بهرهوری مصرف فسفر به دلیل تأثیر مستقیم محتوی رطوبت خاک در انتشار فسفر در خاک در زراعت دیم پایینتر از زراعت آبی بود. براساس این پژوهش، دو منبع نیتروژن و آب مهمترین عوامل موثر بر عملکرد گندم آبی و دیم بودند.

اثر سرب بر باززایی و تجمع فلزی Brassica oleracea var. acephala در شرایط کشت درون شیشه‌ای

امید صادقی؛ مینا تقی زاده؛ موسی سلگی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 265-278

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24671.1560

چکیده

چکیدهسرب به‌عنوان، مهم‌ترین ماده آلاینده به‌دلیلایجاد سمیت در گیاهان و موجودات زنده اهمیت زیادی دارد. کشت درون شیشه‌ای گیاهی، به‌طورکلی یک ابزار کلیدی در تحقیقات گیاه‌پالایی می‌باشد. به‌همین منظور ... بیشتر چکیدهسرب به‌عنوان، مهم‌ترین ماده آلاینده به‌دلیلایجاد سمیت در گیاهان و موجودات زنده اهمیت زیادی دارد. کشت درون شیشه‌ای گیاهی، به‌طورکلی یک ابزار کلیدی در تحقیقات گیاه‌پالایی می‌باشد. به‌همین منظور در پژوهشی در سال 1395 در دانشگاه اراک، غلظت‌های مختلف نیترات سرب (50- صفر میلی‌گرم در لیتر) در طی مراحل مختلف باززایی کالوس و سازگاری گیاهچه‌های کلم زینتی مورد بررسی قرار گرفت. پس از اعمال تیمارها صفاتی مانند میزان قهوه‌ای شدن و رشد کالوس، وزن تر، وزن خشک، کالوس‌زایی و میزان تجمع سرب مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله سازگاری تعداد برگ، طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر، وزن خشک و میزان سرب تجمع‌یافته در گیاهچه‌ها اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده غلظت‌های مختلف سرب بر رشد کالوس‌ها اثر سمی نداشت و حتی در برخی غلظت‌ها رشد و باززایی نیز تحریک شد. اثر سرب بر گیاهچه‌های باززایی‌شده کلم زینتی نشان داد که افزایش غلظت فلز سرب سبب تحریک تعداد برگ و طول اندام هوایی شد. میزان تجمع سرب در کشت‌ها در تمامی مراحل باززایی با افزایش غلظت سرب در محیط، افزایش یافت. گیاهچه‌های به‌دست آمده در این پژوهش به‌دلیل جذب و تجمع سرب قابل توجه در اندام‌های هوایی (6/1 تا 2/7 برابر نسبت به شاهد) در مطالعات گیاه‌پالایی مناسب و دارای اهمیت می‌باشند.

بررسی تأثیر محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی نعناع (Mentha spicata var. crantz) تحت تنش شوری

زینب جوشن؛ حمید سودائی زاده؛ محمدعلی حکیم زاده اردکانی؛ رستم یزدانی بیوکی؛ ساره خواجه حسینی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 267-280

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27413.1666

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 1- سطوح مختلف کلرید سدیم در چهار سطح شاهد،30، 60 و 90 میلی‌مولار و 2- محلول‌پاشی گلایسین بتائین در 3 سطح صفر، 100 و 200 میلی‌مولار بود. صفات ارتفاع، وزن تر و خشک اندام هوایی، حجم، وزن تر و خشک ریشه، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a و bو کل)، میزان پروتئین، پرولین و قندهای محلول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر روی صفات مذکور داشت، به‌طوری‌که با افزایش سطح شوری همه پارامترها به جز رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل b و کل)، پرولین و قندهای محلول کاهش پیدا کرد. شوری باعث کاهش ارتفاع به میزان (47/29 درصد)، وزن تر اندام هوایی (56/49 درصد)، وزن خشک اندام هوایی (87/56 درصد)، حجم ریشه (89/47 درصد)، وزن تر و خشک ریشه (15/52 درصد)، (92/43 درصد)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (a) (18 درصد) و (b) (41/29 درصد)، میزان پروتئین (79/17 درصد)، پرولین (98/30 درصد) و همچنین قندهای محلول (58/3 درصد) گردید.کاربرد گلایسین بتائین به‌طوری معنی‌داری اثرات منفی ناشی از تنش شوری را بهبود بخشید، اما باعث کاهش صفات ارتفاع به میزان (16/9 درصد) و کلروفیل b به میزان (31/26 درصد) نسبت به شاهد گردید. همچنین اثرات متقابل تنش شوری و تیمار محلول‌پاشی گلایسین بر روی صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، میزان پرولین، پروتئین (01/0 P <)، حجم ریشه و میزان قندهای محلول (05/0 P <) معنی‌دار گردید. بالاترین مقادیر صفات مورد بررسی در تیمار ترکیبی تنش شوری شاهد و محلول‌پاشی 200 میلی‌مولار گلایسین بتائین به‌دست‌آمد.

تأثیر کود‌های زیستی و شیمیایی و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک گندم تحت شرایط تنش خشکی

فاطمه چهارلنگ بدیل؛ خسرو عزیزی؛ حمید‌رضا عیسوند؛ علی حیدر نصرالهی؛ احمد اسماعیلی

دوره 45، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 397-408

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.40567.2026

چکیده

گندم (Triticum aestivum L.) یکی از محصولات مهم و راهبردی در سراسر جهان است. امروزه آسیب‌های اقتصادی واثرات مخرب زیست‌محیطی ناشی از استفاده بی رویه از کود‌های شیمیایی در کشاورزی در سطح جهانی شناخته شده‌اند. در ... بیشتر گندم (Triticum aestivum L.) یکی از محصولات مهم و راهبردی در سراسر جهان است. امروزه آسیب‌های اقتصادی واثرات مخرب زیست‌محیطی ناشی از استفاده بی رویه از کود‌های شیمیایی در کشاورزی در سطح جهانی شناخته شده‌اند. در حال حاضر، از کود‌های زیستی به‌عنوان جایگزینی برای کود‌های شیمیایی بر اساس اصول زیست‌محیطی کشاورزی پایدار و تحمل گیاهان به تنش استفاده می‌شود. اسید‌ سالیسیلیک یک ترکیب فنلی طبیعی است که در کاهش اثرات مضر ناشی از تنش‌های غیرزنده محیطی و تنظیم فرآیند‌های فیزیولوژیکی حیاتی گیاهان نقش دارد. به‌منظور بررسی اثر تغذیه کودی و محلول‌پاشی اسید سالیسلیک بر تحمل گندم رقم چمران دو به تنش‌‌ خشکی آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با‌: عرض جغرافیایی 33 درجه و 26 دقیقه شمالی، طول جغرافیایی 45 درجه و 17 دقیقه شرقی، و ارتفاع 1210 متری با آب و هوای نیمه خشک، میانگین بارندگی سالانه 8/462 میلی‌متر، میانگین تبخیر سالانه 52/1842 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 16.6 درجه سانتی‌گراد‌، در سه تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل سطوح آبیاری در دو سطح عدم تنش (100 درصد ظرفیت زراعی) و تنش خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی) و کرت‌های فرعی شامل کود در پنج سطح شامل عدم مصرف کود زیستی + 50 درصد کود شیمیایی، کاربرد 100 درصد کود شیمیایی، مصرف بذرمال کود زیستی نیتروکسین‌+‌50 درصد کود شیمیایی، مصرف بذرمال مایکوریز‌+‌50 درصد کود شیمیایی، مصرف همزمان کود‌های زیستی (نیتروکسین‌+مایکوریز)‌ + ‌50 درصد کود شیمیایی، و تیمار محلول‌‌پاشی در دو سطح (محلول‌‌پاشی با آب و محلول‌پاشی با غلظت یک میلی‌‌مولار اسید سالیسلیک) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب افزایش پروتئین دانه و مالون‌دی‌آلدئید و کاهش دیگر صفات مورد ارزیابی شد. تیمار تغذیه کودی و تیمار محلول‌پاشی اسید سالیسلیک هرکدام به تنهایی سبب افزایش صفات مورد ارزیابی و کاهش میزان مالون‌دی‌آلدئید نسبت به عدم مصرف کود زیستی+50 درصد کود شیمیایی و عدم محلول‌پاشی اسید سالیسیلک (شاهد) شدند. تیمار ترکیبی کودزیستی (نیتروکسین+مایکوریز)‌+ 50 درصد کود شیمیایی و اسید سالیسلیک توانست اثر تنش خشکی را در صفات مورد ارزیابی این پژوهش بر گندم رقم چمران دو کاهش دهد. به‌طور‌کلی می‌توان نتیجه گرفت کاربرد کودزیستی (نیتروکسین‌+‌مایکوریز) + 50 درصد کود شیمیایی و محلول‌‌پاشی اسید سالیسیلیک می‌تواند به عنوان یک کود موثر و جایگزین به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و کمبود آب در شرایط خرم‌آباد در جهت کشاورزی پایدار عمل کند. کلیدواژه‌ها: تغذیه گیاه، سطوح آبیاری، رتگیزه فتوسنتزی، مالون‌دی‌‌آلدئیدگندم (Triticum aestivum L.) یکی از محصولات مهم و راهبردی در سراسر جهان است. امروزه آسیب‌های اقتصادی واثرات مخرب زیست‌محیطی ناشی از استفاده بی رویه از کود‌های شیمیایی در کشاورزی در سطح جهانی شناخته شده‌اند. در حال حاضر، از کود‌های زیستی به‌عنوان جایگزینی برای کود‌های شیمیایی بر اساس اصول زیست‌محیطی کشاورزی پایدار و تحمل گیاهان به تنش استفاده می‌شود. اسید‌ سالیسیلیک یک ترکیب فنلی طبیعی است که در کاهش اثرات مضر ناشی از تنش‌های غیرزنده محیطی و تنظیم فرآیند‌های فیزیولوژیکی حیاتی گیاهان نقش دارد. به‌منظور بررسی اثر تغذیه کودی و محلول‌پاشی اسید سالیسلیک بر تحمل گندم رقم چمران دو به تنش‌‌ خشکی آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با‌: عرض جغرافیایی 33 درجه و 26 دقیقه شمالی، طول جغرافیایی 45 درجه و 17 دقیقه شرقی، و ارتفاع 1210 متری با آب و هوای نیمه خشک، میانگین بارندگی سالانه 8/462 میلی‌متر، میانگین تبخیر سالانه 52/1842 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه 16.6 درجه سانتی‌گراد‌، در سه تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل سطوح آبیاری در دو سطح عدم تنش (100 درصد ظرفیت زراعی) و تنش خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی) و کرت‌های فرعی شامل کود در پنج سطح شامل عدم مصرف کود زیستی + 50 درصد کود شیمیایی، کاربرد 100 درصد کود شیمیایی، مصرف بذرمال کود زیستی نیتروکسین‌+‌50 درصد کود شیمیایی، مصرف بذرمال مایکوریز‌+‌50 درصد کود شیمیایی، مصرف همزمان کود‌های زیستی (نیتروکسین‌+مایکوریز)‌ + ‌50 درصد کود شیمیایی، و تیمار محلول‌‌پاشی در دو سطح (محلول‌‌پاشی با آب و محلول‌پاشی با غلظت یک میلی‌‌مولار اسید سالیسلیک) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب افزایش پروتئین دانه و مالون‌دی‌آلدئید و کاهش دیگر صفات مورد ارزیابی شد. تیمار تغذیه کودی و تیمار محلول‌پاشی اسید سالیسلیک هرکدام به تنهایی سبب افزایش صفات مورد ارزیابی و کاهش میزان مالون‌دی‌آلدئید نسبت به عدم مصرف کود زیستی+50 درصد کود شیمیایی و عدم محلول‌پاشی اسید سالیسیلک (شاهد) شدند. تیمار ترکیبی کودزیستی (نیتروکسین+مایکوریز)‌+ 50 درصد کود شیمیایی و اسید سالیسلیک توانست اثر تنش خشکی را در صفات مورد ارزیابی این پژوهش بر گندم رقم چمران دو کاهش دهد. به‌طور‌کلی می‌توان نتیجه گرفت کاربرد کودزیستی (نیتروکسین‌+‌مایکوریز) + 50 درصد کود شیمیایی و محلول‌‌پاشی اسید سالیسیلیک می‌تواند به عنوان یک کود موثر و جایگزین به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و کمبود آب در شرایط خرم‌آباد در جهت کشاورزی پایدار عمل کند.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده