تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

تأثیر تاریخ کاشت بر مراحل نموی و صفات کیفی چهار رقم کلزای پاییزه در یاسوج

محمدحسن فلاح هکی؛ علیرضا یدوی؛ محسن موحدی دهنوی؛ حمیدرضا بلوچی؛ هوشنگ فرجی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-113

چکیده

بیشتر

بررسی سازگاری درختان زیتون ارقام زرد و روغنی در مناطق مختلف استان کرمانشاه

صمیرا احمدی پور؛ عیسی ارجی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 103-115

چکیده

به منظور بررسی سازگاری ارقام زیتون زرد و روغنی کشت شده در باغهای استان کرمانشاه آزمایشی در چهار منطقه گیلانغرب، قصرشیرین، جوانمیری و ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو به اجرا در آمد. در هر منطقه یک باغ ... بیشتر به منظور بررسی سازگاری ارقام زیتون زرد و روغنی کشت شده در باغهای استان کرمانشاه آزمایشی در چهار منطقه گیلانغرب، قصرشیرین، جوانمیری و ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو به اجرا در آمد. در هر منطقه یک باغ و در هر باغ تعداد 15 اصله درخت از هر رقم به عنوان سه تکرار 5 تایی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که درختان دو رقم تفاوت معنی داری از لحاظ خصوصیات فنولوژیکی و میوه داشتند. زمان ظهور خوشههای گل، باز شدن گل و مرحله تمام گل در مناطق مختلف متفاوت بود. تعداد گل در گل آذین، درصد گل کامل، درصد تشکیل میوه، وزن میوه و هسته، وزن تر و خشک گوشت و نسبت وزن گوشت به هسته بسته به منطقه در بین ارقام دارای تفاوت معنی داری بود. درصد روغن بر حسب ماده خشک و تر در ارقام برای مناطق مختلف متفاوت بود بهطوریکه هر دو رقم در منطقه جوانمیری بالاترین درصد روغن و در منطقه قصرشیرین کم ترین درصد روغن داشتند. میزان عملکرد بسته به رقم برای مناطق متفاوت بود به طوری که رقم زرد با عملکرد 4077 کیلوگرم در هکتار در منطقه جوانمیری بیش ترین و رقم روغنی با 1546 کیلوگرم در هکتار در منطقه قصرشیرین کم ترین میزان عملکرد را داشت؛ لذا میتوان نتیجه گرفت منطقه جوانمیری با ارتفاع بالای 1000 متر از سطح دریا مناسبترین منطقه و قصرشیرین با ارتفاع حدود 300 متر از سطح دریا نامناسبترین منطقه برای توسعه کشت زیتون بود. همچنین کاشت رقم زرد در ارتفاعات بالای 1000 متر توصیه میگردد.

کنترل شیمیایی کاتوس (Cynanchum acutum) در مزارع پلنت نیشکر

ایمان احمدی؛ محمد حسین قرینه

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24376.1545

چکیده

چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در ... بیشتر چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و چهار تکرار در یکی از مزارع پلنت منطقه شعیبیه شوشتر درسال96-1395 انجام شد. تیمارهای آزمایشی در این مطالعه شامل کاربرد علف‌کش ایندازیفلم به مقادیر50 و 75 گرم ماده مؤثره در هکتار به‌صورت پیش‌رویشی؛ تری‌فلوکسی‌سولفورون + آمترین به میزان 1875 گرم ماده خالص در هکتار به‌صورت پس‌رویشی؛ تو، فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ به میزان 5/1687 گرم ماده خالص در هکتار؛ گلیفوزیت 6 لیتر در هکتار + سولفات آمونیوم 8 لیتر در هکتار؛ شاهد عاری از علف ‌هرز (وجین‌شده) و شاهد آلوده به علف ‌هرز (بدون تیمار علف‌کش). نتایج نشان داد که ایندازیفلم به میزان 75 و 50 گرم ماده مؤثر در هکتار ماده تجارتی بیشترین تأثیر را در مهارکاتوس، هم از نظر درصد کاهش تراکم به مقدار (09/85، 18/66 درصد) و هم از نظر درصد کاهش وزن خشک کاتوس به میزان (2/82، 90/60 درصد) نشان داد. بهترین تیمار از نظر وزن تک ساقه (72/0 کیلوگرم)،قطر میانگره وسط (85/1 سانتی‌متر)، تعداد میانگره (2/18) و عملکرد نی (92/117 تن در هکتار) نیشکر متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود. بیشترین درصد بریکس، درصد قند اینورت، شکر استحصالی و کمترین میزان الیاف به‌ترتیب با مقادیر 48/21، 533/0؛ 26/11و 61/12 (تن در هکتار) متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌ میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود.

تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی

محمد رضا وصالی؛ رضا برادران؛ داود حسن پناه؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 241-252

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.32122.1862

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی، به مدت دو سال اجرا گردید. هر دو آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح کامل تصادفی ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی، به مدت دو سال اجرا گردید. هر دو آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه شرکت کشاورزی زرع گسترآرتا اردبیل در سال 97-1396 انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) و فاکتور فرعی شامل 12 جمعیت سیب‌زمینی بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی نظیر تعداد غده در بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، عملکرد غده، درصد ماده خشک، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در سطوح آبیاری و هیبریدها نشان داد که بین هیبرید‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی‌داری در سطوح احتمال یک و پنج درصد وجود داشت. به منظور بررسی اختلاف بین سطوح آبیاری باید اذعان داشت از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی به جز درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید. از نظر اثر دوجانبه سطوح آبیاری × رقم به جز درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در بقیه صفات اختلافات معنی‌داری مشاهده گردید. تیمار 100 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Luca × Esprit♂) با میانگین 56/53 تن در هکتار بیشترین عملکرد غده و تیمارهای 85 درصد آب قابل استفاده در تلاقی (♀Agaria × Esprit♂) و 70 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Agaria × Esprit♂) به‌ترتیب با میانگین‌های 17/20 و 70/18 تن در هکتار کمترین عملکرد غده را به خود اختصاص دادند. تلاقی (♂Banba × Esprit♀) با میانگین 54/21 درصد بیشترین درصد ماده خشک را داشته و در گروه برتر قرار گرفتند، لذا با در نظر گرفتن این موضوع تلاقی (♂Banba × Esprit♀) برای فراوری (چیپس) قابل توصیه می‌باشد. نتایج همبستگی بین صفات مورد ارزیابی تیمارهای آبی نشان داد که در تیمار 85 درصد نیازآبی همبستگی بین عملکرد غده با ماده خشک غده، وزن مخصوص و درصد نشاسته غده در سطح یک درصد معنی دار بود. همبستگی بین تعداد ساقه اصلی در بوته با تعداد غده در بوته با افزایش تنش، منفی و افزایش یافته است.همبستگی منفی و معنی‌داری در هر سه سطح آبیاری 100، 85 و 70 بین درصد ماده خشک غده با وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده مشاهده گردید‌. با توجه به عملکرد بالای غده هیبرید (Luca × Esprit) در هر سه شرایط محیطی پیشنهاد می‌شود در آزمایشات آتی از این هیبرید استفاده شود.

تاثیر کاربرد آزومیت بر کاهش خسارت ناشی از تنش شوری در گیاه جعفری مکزیکی (Tagetes minuta L.)

فرحناز عزیزی؛ محمد مقدم؛ سارا فرسرایی؛ دین محمد مشفق

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 247-258

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.29933.1778

چکیده

به‏منظور مطالعه اثر مقادیر مختلف خاک معدنی آزومیت بر کاهش خسارات ناشی از تنش شوری در گیاه دارویی جعفری مکزیکی (Tagets minuta L.)، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی ... بیشتر به‏منظور مطالعه اثر مقادیر مختلف خاک معدنی آزومیت بر کاهش خسارات ناشی از تنش شوری در گیاه دارویی جعفری مکزیکی (Tagets minuta L.)، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 3 سطح تنش شوری آب آبیاری (صفر، 30 و 60 میلی‏مولار کلرید سدیم) و 4 سطح آزومیت (صفر، 4، 8 و 12 گرم در کیلوگرم خاک) بود. در پایان آزمایش و در مرحله گلدهی صفات بیوماس خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، نشت الکترولیت، رنگیزه‏های فتوسنتزی، فعالیت آنتی‏اکسیدانی، فنل کل، کربوهیدرات محلول و محتوای پرولین اندازه‏گیری شدند. بیشترین بیوماس خشک اندام هوایی (25/30 گرم در بوته)، RWC (2/74 درصد)، کلروفیل a (mg g-1FW 5/7)، b (mg g-1FW 26/9)، کارتنوئید (mg g-1FW 73/16)، کلروفیل کل (mg g-1FW 39/33) و میزان اسانس (46/0 درصد) در تیمار بدون شوری و کاربرد آزومیت به میزان 12 گرم در کیلوگرم خاک مشاهده شد. در بالاترین سطح شوری و عدم کاربرد آزومیت نشت الکترولیت (55/83%)، فعالیت آنتی‏اکسیدانتی (27/97%)، فنل کل (mg g-1FW 10/95)، کربوهیدارت محلول (mg g-1FW 4/114) و محتوی پرولین (µM/gDW 12/0) به بیشترین میزان خود رسیدند و کاربرد آزومیت سبب کاهش این صفات شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین خسارت وارده به گیاه در بالاترین سطح شوری (60 میلی‏مولار کلرید سدیم) مشاهده شد و کاربرد آزومیت به‏ویژه در سطح 12گرم در کیلوگرم خاک بیشترین اثر بهبوددهندگی را بر بیوماس و خصوصیات بیوشیمیایی گیاه بر جای گذاشت.

ارزیابی تحمل به شوری برخی جمعیت‌های گیاه زنیان (Trachyspermum copticum L.) بومی ایران

عطیه دریابیگی؛ فائزه السادات ابطحی؛ حسین صالحی ارجمند

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 251-269

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42680.2069

چکیده

تنش شوری جز مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و نمو گیاهان را در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران محدود می‌کند. بررسی تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در شرایط تنش شوری منجر به شناسایی مکانیسم‌های ... بیشتر تنش شوری جز مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و نمو گیاهان را در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران محدود می‌کند. بررسی تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در شرایط تنش شوری منجر به شناسایی مکانیسم‌های موثر در تحمل به شوری می‌شود. به همین منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی برخی جمعیت‌های زنیان، آزمایشی گلخانه ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه اراک در سال 1398 اجرا شد. دو سطح شوری شامل صفر (شاهد) و 100 میلی مولار کلرید سدیم به‌عنوان فاکتور اول و 10 جمعیت زنیان شامل شیراز، اصفهان، همدان، زاهدان، تبریز، مشهد یک، مشهد دو، یزد، اهواز، اراک به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. شوری موجب کاهش معنی‌دار ارتفاع گیاه، وزن تر و وزن خشک اندام‌های هوایی و محتوای نسبی آب گردید، در حالی‌که موجب افزایش معنی‌دار نشت یونی، ترکیبات فنلی، فلاونوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی شد ولی بر رنگیزه‌های فتوسنتزی بی‌تأثیر بود. بیشترین ارتفاع ساقه و وزن تر اندام هوایی به‌ترتیب مربوط به جمعیت‌های همدان و مشهد 1 بود. همچنین کمترین مقدار میانگین ارتفاع ساقه و وزن تر اندام هوایی مربوط به جمعیت اراک بود. در بین جمعیت‌های مورد بررسی از نظر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بجز ظرفیت آنتی‌اکسیدانی اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد، که بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به جمعیت اراک و کمترین آن مربوط به جمعیت مشهد یک بود. برهمکنش جمعیت و شوری در هیچ یک از صفات معنی‌دار نشد. براساس نتایج تجزیه به عامل‌ها بیشترین مقدار انحراف معیار مربوط به صفت فلاونوئید و کمترین مقدار انحراف معیار مربوط به صفت وزن خشک اندام‌های هوایی بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد با توجه به این که در ده جمعیت مورد مطالعه، کاهش قابل توجهی در صفات مورفولوژیکی مشاهده نشد و یک سری از پارامترهای بیوشیمیایی افزایش یافت گیاه زنیان شوری تا100 میلی مولار را به خوبی تحمل می‌کند.

اثر محلول‌پاشی پتاسیم و نانوپتاسیم بر برخی خصوصیت‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی لیلیوم رقم Tresor

فرشته عباسی؛ علیرضا خالقی؛ علی خدیوی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 253-264

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24505.1553

چکیده

چکیدهکودهای نانو با قابلیت رهاسازی مناسب و افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی گامی مؤثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار می‌باشند. در این تحقیق، اثر محلول‌پاشی برگی غلظت‌های مختلف پتاسیم (صفر، 1، 2 و 4 ... بیشتر چکیدهکودهای نانو با قابلیت رهاسازی مناسب و افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی گامی مؤثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار می‌باشند. در این تحقیق، اثر محلول‌پاشی برگی غلظت‌های مختلف پتاسیم (صفر، 1، 2 و 4 میلی‌مولار) و نانوپتاسیم (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌مولار) در چهار مرحله قبل از برداشت بر صفات کمی و کیفی گل شاخه بریده لیلیومرقمTresorدر مهر‌ماه سال 1394 در دانشگاه اراک مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد اندازه‌گیری شامل تعداد غنچه، تعداد برگ، طول غنچه، قطر غنچه، طول ساقه، قطر ساقه، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه و برگ، درصد ماده خشک ساقه و برگ، نشت یونی، شاخص کلروفیل، عمر گلجایی، طول و قطر دمگل، محتوای آنتوسیانین، فلاونوئید،کارتنوئید و کلروفیلa، bو کل بودند. بالاترین وزن تر ساقه در تیمار 5/0 میلی‌مولار نانوپتاسیم مشاهده شد، در‌حالی‌که، بیشترین تعداد غنچه، بالاترین پایداری سلول‌ها و کمترین نشت یونی در تیمار چهار میلی‌مولار پتاسیم به‌دست آمد. همچنین تیمار چهار میلی‌مولار پتاسیم و دو میلی‌مولار نانوپتاسیم نیز بیشترین عمر گلجایی را باعث شدند. در صفات محتوای کلروفیل a، b، کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین و فلاونوئید اثر معنی‌داری مشاهده نشد.با توجه به نتایج به‌دست آمده به‌ویژه در صفات مهمی همچون عمر گلجایی، تیمار دو میلی‌مولار نانو پتاسیم به‌عنوان بهترین تیمار برای محلول‌پاشی جهت تغذیه پتاسیم توصیه می‌شود.

اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد، نوع ریزنمونه و روشنایی بر تولید کالوس گیاه داروئی گزنه (Urtica dioica L.)

عبدالکریم زارعی؛ فاطمه سلاجقه؛ مجاهد کمالی زاده

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 255-266

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27548.1670

چکیده

چکیدهگیاه گزنهبه‌عنوانیکی از گیاهان با ارزش داروئی بوده که به علت دارا بودن ترکیبات فیتوشیمیایی با ارزش، اخیراً توجه زیادی به آن برای درمان بیماری‌هایمختلف و همچنین استفاده از آن در صنایع غذایی به‌عنوان ... بیشتر چکیدهگیاه گزنهبه‌عنوانیکی از گیاهان با ارزش داروئی بوده که به علت دارا بودن ترکیبات فیتوشیمیایی با ارزش، اخیراً توجه زیادی به آن برای درمان بیماری‌هایمختلف و همچنین استفاده از آن در صنایع غذایی به‌عنوان نگهدارنده شده است. در این پژوهش به منظور بهینه‌سازی شرایط کشت بافت برای القاء کالوس از بافت‌های مختلف این گیاه، اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده‌هایرشد، شرایط نگهداری محیط کشت و نوع ریزنمونه بر میزان تولید کالوس آن مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1396 در دانشگاه جهرم انجام گردید و ریزنمونه‌های مختلف شامل برگ‌هایمسن و جوان، گره و بذر این گیاه در محیط کشت MS جامد حاوی 30 گرم بر لیتر ساکارز و غلظت‌های متفاوت دو تنظیم‌کننده رشد تو-فور-دی (1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر) و بنزیل آدنین (1، 5/0 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر) کشت شدند و چهار هفته پس از کشت صفاتی از قبیل درصد تولید کالوس، زمان کالوس‌دهی، بافت و رنگ کالوس‌های القایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصله، ریزنمونه‌های مورد استفاده تفاوت معنی‌داری از نظر تولید کالوس نشان دادند، به‌طوری‌که ریزنمونه‌های برگ مسن، برگ جوان و گره قادر به تولید کالوس بودند. پاسخ ریزنمونه‌ها برای تولید کالوس با قرار گرفتن در شرایط نوری مختلف متفاوت بود به نحوی که شرایط تاریکی تأثیربیشتری در القای کالوس و میزان رشد آن داشت. همچنین اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده رشد بر تولید کالوس ریزنمونه‌های مختلف در سطح یک درصد معنی‌دار بود، به‌طوری‌که بیشترین میزان تولید کالوس در ریزنمونه‌های برگ‌های جوان و ریزنمونه‌های گره در محیط‌ کشت دارای یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و یک میلی‌گرم بنزیل آدنین به‌دست‌آمد ولی در مورد برگ مسن بیشترین میزان این صفت در یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و 1/0 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین در شرایط تاریکی حاصل شد. در بین ریزنمونه‌های مورد استفاده، ریزنمونه‌های برگ جوان در شرایط تاریکی بیشترین درصد تولید کالوس را نشان داده و رشد کالوس بهتری داشتند. استفاده از ریزنمونه برگ جوان و تیمار یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و یک میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و نگهداری کشت‌ها در شرایط تاریکی برای تولید کالوس از این گیاه پیشنهاد می‌گردد.

مطالعه تنوع پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه در برخی ارقام محلی و تجاری گندم دوروم

فاطمه سورنی نیا؛ عبداله نجفی؛ دانیال کهریزی؛ علی مصطفایی؛ علی اشرف مهرابی

دوره 45، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 385-396

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.39915.2012

چکیده

کاهش تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی درنتیجه به‌کارگیری فرایندهای اصلاحی، منجر به از دست رفتن تعداد زیادی از ژن‌های مفید می‌شود. از این‌رو مطالعه‌ تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی با استفاده از الکتروفورز پروتئین‌های ... بیشتر کاهش تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی درنتیجه به‌کارگیری فرایندهای اصلاحی، منجر به از دست رفتن تعداد زیادی از ژن‌های مفید می‌شود. از این‌رو مطالعه‌ تنوع ژنتیکی گیاهان زراعی با استفاده از الکتروفورز پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه میتواند ابزاری سودمند درجهت بررسی خصوصیات آن‌ها از نظر پروتئین‌های ذخیره‌ای و در نتیجه تنوع باشد. در مطالعه حاضر، تنوع پروتئین‌های دانه 25 ژنوتیپ گندم دوروم به‌دست آمده از نواحی مختلف ایران که شامل برخی ارقام محلی و ارقام تجاری هستند با استفاده از روش الکتروفورز SDS-PAGE بررسی شدند. پروتئین‌های ذخیره‌ای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه بعد از استخراج و پس از الکتروفورز، نمره‌دهی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. صفات محتوای پروتئین دانه، از بذور برداشت شده با استفاده از دستگاه NIR و محتوای گلوتن کل با استفاده از دستگاه گلوتن‌شوی اندازه‌گیری شدند.این مطالعه در سال زراعی 97-1396 در مزرعه و آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی انجام پذیرفت. الکتروفورز منجر به شناسایی 14 نوار چندشکل گردید. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از ضرایب جاکارد و به روش UPGMA ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را به 4 گروه تقسیم کرد. نمودار دوبعدی حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نیز این 4 گروه را تایید کرد. بر اساس ماتریس تشابه جاکارد کمترین تشابه و بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های شماره 24 (رقم محلی اسلام آباد غرب) با ژنوتیپ‌های شماره 21 (رقم دهدشت)، 22 (رقم محلی خرم‌آباد) ، 23 (رقم دنا) و 25 (رقم محلی خرم آباد) با ضریب تشابه 41/0 به‌دست آمد. از طرفی مقایسه میانگین ژنوتیپ‌ها برای صفات کیفی محتوای پروتئین دانه و گلوتن کل بیشترین میزان این دو صفت را برای ژنوتیپهای شماره 3 (رقم محلی کرمانشاه)، 4 (رقم محلی ایرانی با منشاء نامشخص)، 1 (رقم محلی خرم‌آباد) و 2 (رقم محلی خرم‌آباد) نشان داد و کمترین میزان هردو صفت نیز برای ژنوتیپ شماره 24 (رقم محلی اسلامآباد غرب) به‌دست آمد. ژنوتیپ شماره 18 (رقم محلی اهر) نیز جزو ژنوتیپ‌های با مقادیر بالای گلوتن می‌باشد. با توجه به بررسی ژنوتیپ‌ها با استفاده از تجزیه واریانس صفات کیفی محتوای پروتئین دانه و گلوتن کل و مقایسه میانگین و نیز گروه‌بندی آن‌ها با استفاده از اطلاعات حاصل از الکتروفورز، می‌توان تلاقی بین ژنوتیپ‌های شماره3 (رقم محلی کرمانشاه) ،4 (رقم محلی ایرانی با منشاء ناشناخته)، 1 (رقم محلی خرم‌آباد) و 2 (رقم محلی خرم‌آباد) را به دلیل دارا بودن مقادیر بالای گلوتن و پروتئین با ژنوتیپ شماره 18 (رقم محلی اهر) به دلیل داشتن مقادیر بالای گلوتن و نیز فاصله ژنتیکی قابل قبول با ژنوتیپ‌های ذکر شده را پیشنهاد داد.

مقایسه تغییرات قندها و بیان ژن‌های دساتورزا 12 و 15 در گندم نان و دورم تحت تنش‌سرما

لیلا نژاد صادقی؛ رضا معالی امیری؛ حسن زینالی خانقاه

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 387-400

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22457.1481

چکیده

چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات ... بیشتر چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات کربوهیدرات‌ها و بیان ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تحت تنش‌سرما به‌صورت مقایسه‌ایدرسه ژنوتیپگندم دوروم و نان متفاوت از نظر تحمل سرما مقایسه شدند، دو ژنوتیپ (نورستار گندم نان و گردیش گندم دوروم) متحمل به سرما و ژنوتیپ SRN (گندم دوروم) حساس به سرما از مؤسسه تحقیقات دیم کشور واقع در مراغه در سال 1389-1388 تهیه شد و در اتاقک‌های رشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج کشت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پتانسیل ژنتیکی مناسبی برای افزایش تحمل سرما در دوروم به‌ویژه گردیش را نشان داد. میزان کربوهیدرات‌ها تحت اغلب تیمارهای آزمایش اختلاف معنی‌دار نشان داد به‌طوری‌که تنش ‌سرما در گیاهان سازگارشده سبب افزایش میزان ساکارز، گلوکز و فروکتوز مخصوصا در نورستار و گردیش شد. افزایش بیان نسبی ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تلاش ویژه سلول برای محافظت در برابر تنش‌سرما در ژنوتیپ‌های نورستار وگردیش در مقایسه با ژنوتیپ SRN را نشان داد. نتایج نشان داد که فرایند سازگاری تحمل به تنش اکسیداتیو را القاء می‌کند. همچنین این پاسخ‌ها وجود ظرفیت ژنتیکی مناسبی در گندم دوروم را برای افزایش تحمل به سرمابه خصوص درژنوتیپ گردیش برای صفات اندازه‌گیری‌شده، تأیید کرد.

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

زهرا نعمتی؛ سید حسین نعمتی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ جعفر نباتی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31274.1833

چکیده

چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتی‌گراد) و سه لاین گوجه‌فرنگی (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش سرما لاین وحشی LA1777 کمترین میزان نشت الکترولیت و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) را نسبت به لاین حساس LA4024 نشان داد. میزان MDA در لاین LA4024 در دمای دو درجه سانتی‌گراد 46 درصد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد 36 درصد بیشتر از لاین LA1777 بود. مهارفعالیت رادیکال DPPH در لاین متحمل LA1777 در دماهای دو و صفر به‌ترتیب 43 و 45 درصد بیشتر از لاین حساس LA4024 بود. میزان آنتوسیانین در لاین‌هایLA1777 و LA3969، 49 درصد بیشتر از لاین LA4024 در دمای صفر درجه سانتی‌گراد بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش سرما در لاین LA1777 که متحمل به سرما است بالاتر از دو لاین دیگر بود که حاکی از سیستم محافظتی قوی‌تر این لاین در به دام انداختن پراکسیدهیدروژن است. بعداز تنش سرما لاین LA1777 و LA3969 به‌ترتیب بالاترین بیشینه‌ی کارایی پتانسیل فتوسیستمII را در شرایط سازگار شده با نور (F'v/F'm) داشتند، که احتمالاً می‌تواند دلیل ثبات بالاتر غشای سلولی باشد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که به جای تنش طولانی مدت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد می‌توان از روش تنش کوتاه مدت به‌منظور غربالگری سریع لاین‌های گوجه‌فرنگی برای به‌گزینی تحمل به سرما استفاده کرد.

تأثیر غلظت‌های مختلف اسپرمیدین بر کیفیت میوه زردآلو رقم شاهرودی طی مراحل مختلف برداشت

جسیم طه؛ جعفر حاجی لو

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 409-418

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28168.1703

چکیده

چکیدههدف از این پژوهش ارزیابی تأثیر تیمار قبل از برداشت اسپرمیدین در مراحل مختلف رسیدگی میوه زردآلوی رقم شاهرودی با توجه به زمان های برداشت بود. میوه‌های زردآلو با سه تیمار اسپرمیدین (صفر، 2 و 3 میلی‌مولار) ... بیشتر چکیدههدف از این پژوهش ارزیابی تأثیر تیمار قبل از برداشت اسپرمیدین در مراحل مختلف رسیدگی میوه زردآلوی رقم شاهرودی با توجه به زمان های برداشت بود. میوه‌های زردآلو با سه تیمار اسپرمیدین (صفر، 2 و 3 میلی‌مولار) در سه زمان برداشت در مزرعه تحقیقیات خلعت پوشان وابسته به دانشگاه تبریز(سیزدهم، شانزدهم و نوزدهم تیرماه 1396) در چهار تکرار در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی تیمار شدند. صفات کیفی اندازه‌گیری‌شده شامل مواد جامد محلول کل (TSS)اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، ویتامین ث، سفتی بافت میوه، pH عصاره میوه، فنل، فلاونوئید و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل بودند. نتایج نشان داد صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی داری با شاهد نشان دادند و در زمان‌های مختلف برداشت تغییر کردند. تیمار سه میلی‌مولار اسپرمیدین بهترین نتیجه را در میان تیمارها به خود اختصاص داد و باعث شد صفات کیفی اندازه گیری‌شده بهبود یابند. تیمار سه میلی‌مولار اسپرمیدین در طول هر سه مرحله بیشترین تأثیر را روی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل (01/3 درصد)، ویتامین ث (3/29 درصد) و سفتی بافت (3/27 درصد) میوه داشت. میان تیمار دو و سه میلی‌مولار اسپرمیدین در صفاتی مانند TSS و TA اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد اما نسبت به شاهد اختلاف معنی‌داری داشتند. در میان برداشت‌ها، برداشت دوم (برداشت تجاری) از نظر حفظ کیفیت میوه‌ها بهترین برداشت بود و باعث شد که صفات ارزیابی‌شده در تعادل باشند.

پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد کاملینا به تاریخ و فاصله کاشت در استان مازندران

فائزه زعفریان؛ حمیدرضا قربانی؛ پرستو مجیدیان؛ محمد کاوه

دوره 46، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 427-440

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44449.2117

چکیده

تولید دانه‌های روغنی، نقش به‌سزایی در صرفه‌جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفاء می‌نماید. کاملینا (Camelina sativa L. Crantz)، قادر است در شرایط مختلف آب و هوایی و خاک رشد نماید ... بیشتر تولید دانه‌های روغنی، نقش به‌سزایی در صرفه‌جویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفاء می‌نماید. کاملینا (Camelina sativa L. Crantz)، قادر است در شرایط مختلف آب و هوایی و خاک رشد نماید و نسبت به سایر دانه‌های روغنی نیاز کمتری به آب، کود و آفت‌کش‌ها دارد. لذا، پژوهش حاضر با هدف معرفی این گیاه و ارزیابی پتانسیل عملکرد و سازگاری کشت آن در سال 1399 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع‌کلا (مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران) اجرا شد. شش تاریخ‌ کاشت (15 آبان، 1 و 15 آذر، 1، 15 و 30 دی ماه) و پنج فاصله کاشت (15، 20، 25، 30 و 35 سانتی‌متر) به‌عنوان عامل‌های مورد مطالعه انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که فاصله کاشت و تاریخ کاشت، اثربخشی معنی‌داری در ویژگی‌های کاملینا داشت. ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر اثر متقابل تیمارهای مورد مطالعه قرار گرفتند. به‌طوری که بیشترین ارتفاع بوته در تاریخ کاشت 15 آبان ماه و در فواصل 20 و 30 سانتی‌متر (به ترتیب 5/125 و 75/124 سانتی‌متر) مشاهده شد. همچنین عملکرد دانه، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه تحت تاثیر تاریخ کاشت و نیز تعداد روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی و وزن هزار دانه تحت تاثیر فاصله کاشت قرار گرفتند. در زمینه تولید دانه و دستیابی به عملکرد دانه بیشتر، اگرچه تاریخ‌های کاشت 15 آبان لغایت 15 آذر اختلاف معنی‌داری با یکدیگر نداشتند؛ ولی تاریخ کاشت 1 آذر به‌سبب بیشترین عملکرد دانه و نیز تعداد دانه در کپسول بالاتر، بهترین تاریخ کاشت ممکن بود.

تعیین دز مناسب مواد جهش‌زای فیزیکی و شیمیایی در بافت کالوس برگ کیوی‌فروت

حسن ساعی آهق؛ موسی موسوی؛ رانجیت پاتیرانا

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 523-534

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26394.1623

چکیده

چکیدهاستفاده از مواد جهش‌زای فیزیکی و شیمیایی باعث ایجاد واریته‌های مقاوم به انواع بیماری، مقاوم به شرایط نامطلوب محیطی و حتی سبب بروز خصوصیات جدید در تولیدات کشاورزی در نقاط مختلف جهان شده‌ است. با ... بیشتر چکیدهاستفاده از مواد جهش‌زای فیزیکی و شیمیایی باعث ایجاد واریته‌های مقاوم به انواع بیماری، مقاوم به شرایط نامطلوب محیطی و حتی سبب بروز خصوصیات جدید در تولیدات کشاورزی در نقاط مختلف جهان شده‌ است. با توجه به اثرات کشنده خیلی از عوامل جهش‌زا در دزهای بالا، تعیین دزهای مناسب با توجه به نوع بافت، شرایط درون سلول و شرایط محیط رشد، گام اولیه در استفاده از این تکنیک‌ها است. استفاده از بافت کالوس به‌عنوان بافت هدف به‌جای جوانه یا بذر روش سریع‌تری جهت تولید گیاهچه‌های جدید جهش‌یافته بدون ظهور بافت شیمر را ممکن می‌سازد. در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت اقتصادی کیوی و نقش ایران در تولید منطقه‌ای این محصول، از بافت کالوس آن به‌عنوان بافت هدف برای تعیین دزهای مناسب از اشعه گاما با شدت تابش صفر، 10، 20، 30، 40 و 50 گری به‌عنوان جهش‌زای فیزیکی و اتیل‌متان‌سولفونات (EMS) به‌عنوان جهش‌زای شیمیایی با غلظت‌های صفر، 4/0، 6/0، 8/0، 1 و 2/1 درصد در مرکز تحقیقات گیاه و غذا، نیوزلند در سال 2016انجام شد. شاخص‌های رشد کالوس و همچنین نشانگرهای مولکولی SSR در مرحله گیاهچه، جهت تعیین دزهای مناسب و تغییرات احتمالی ژنتیکی استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش دز اشعه گاما و غلظت EMS، اندازه کالوس مرده نیز افزایش یافت اما بیشترین تعداد شاخه تولیدشده در تیمار اشعه گاما در دزهای 40 و 50 گری و در تیمار EMS در غلظت 1 درصد به‌دست آمد. لذا دز 50‌ گری اشعه گاما و غلظت 1 درصد EMS به‌عنوان مقادیر مناسب جهت استفاده در بافت کالوس دوماهه کیوی و ایجاد جهش به ‌منظور تولید خصوصیات متفاوت و جدید در جمعیت موتانت تشخیص داده‌ شدند.

مطالعه اثربخشی عوامل محیطی و اکولوژیک بر میزان ترکیبات آلکالوئیدی گیاه دارویی بنگ‌دانه (Hyoscyamus spp.)

علیرضا اصغری میرک؛ سید سیامک علوی کیا؛ سید ابوالقاسم محمدی

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 549-559

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41987.2060

چکیده

آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین از متابولیتهای ثانویه باارزشی هستند که بهطور عمده توسط گیاهان تیره سیبزمینی بویژه جنس بنگدانه تولید میشوند. تولید این آلکالوئیدها در بنگدانه تحت ... بیشتر آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین از متابولیتهای ثانویه باارزشی هستند که بهطور عمده توسط گیاهان تیره سیبزمینی بویژه جنس بنگدانه تولید میشوند. تولید این آلکالوئیدها در بنگدانه تحت تأثیر فرایندهای ژنتیکی میباشد ولی عوامل محیطی در سنتز اقتصادی این آلکالوئیدها نقش بارزتری ایفاء میکنند. لذا این پژوهش در سال 1399به منظور بررسی اثر عوامل محیطی بر کمیت و کیفیت آلکالوییدهای هیوسیامین و اسکوپولامین روی 10 جمعیت بنگدانه در شمالغرب ایران اجرا شد. بذور گونههای H.niger، H.reticulatus و H.pusillus از استانهای اردبیل و آذربایجانشرقی جمع‌آوری و در شرایط سایه خشک شدند. پس از استخراج آلکالوئید از جمعیتها، میزان این آلکالوئیدها با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مورد سنجش قرار گرفت. برای بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، از عمق توسعه ریشه هر گیاه (30 سانتیمتر) در رویشگاههای مورد مطالعه نمونهبرداری خاک انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر عامل محیطی ارتفاع از سطح دریا بر میزان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین در سطح احتمال 1% معنیدار است و اکوتیپ مشکینشهر با ارتفاع از سطح دریای پایینتر نسبت به سایر مناطق مورد مطالعه، میزان هیوسیامین و اسکوپولامین بالاتری دارد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نیتروژن و فسفر خاک بر افزایش میزان هیوسیامین و نیتروژن بر افزایش میزان اسکوپولامین در سطح احتمال 1% تاثیر معنیدار دارند. در حالیکه تاثیر پتاسیم بر میزان هیوسیامین و اثر فسفر و پتاسیم بر میزان اسکوپولامین معنیدار نیست. نتایج، تنوع بسیار معنیداری را از لحاظ هیوسیامین و اسکوپولامین در بین گونهها، جمعیتها و ژنوتیپهای بنگدانه نشان داد. بر این اساس گونه H.pusillus از نظر میزان اسکوپولامین و گونه H.reticulatus از نظر میزان هیوسیامین در صدر گونههای مورد مطالعه جای گرفتند و جمعیت مشکینشهر از لحاظ میزان اسکوپولامین و هیوسیامین در صدر و جمعیتهای تبریز و گیوی از این لحاظ در رتبههای آخر جای گرفتند. میزان بالای آلکالوئید در برخی از اکوتیپهای مورد مطالعه متاثر از بالا بودن مقادیر نیتروژن، فسفر، کربن آلی خاک و ناشی از پتاسیم پایین خاک در رویشگاههای مورد مطالعه میباشد. بین جمعیتهای اهر با هریس، شبستر با آذرشهر، گیوی با تبریز و شبستر با خلخال از حیث میزان هیوسیامین و اسکوپولامین حداکثر تشابه مشاهده شد در این امر علاوه بر عوامل ژنتیکی، شباهت ویژگیهای اکولوژیک رویشگاههای مورد مطالعه هم میتواند دخیل باشد.

اثر گاما آمینو بوتیریک اسید بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش شوری

عبدالامیر حاتمی؛ رقیه امینیان؛ سودابه مفاخری؛ مرتضی سلیمانی اقدم

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 559-572

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35988.1960

چکیده

چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1397 اجرا شد. عوامل این آزمایش شامل شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم) و گابا در پنج سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل، محتوای نسبی آب برگ، آب نسبی از دست رفته، شاخص پایداری غشا، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد سنبله در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، وزن خشک گیاه، شاخص برداشت و مقدار سدیم و پتاسیم برگ بود. نتایج نشان داد که شوری اثر کاهنده و معنی‌داری بر شاخص‌های رشد و نموی کینوا داشت. اثر متقابل شوری و گابا برای همه صفات به جز آب نسبی از دست رفته، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته و تعداد سنبله در بوته معنی‌دار بود. در شوری 16 دسی زیمنس بر متر، برترین تیمار گابا منجر به افزایش محتوای نسبی آب برگ (10 درصد)، شاخص پایداری غشا (29 درصد)، قطر ساقه (11 درصد)، وزن هزار دانه (37 درصد)، عملکرد دانه (36 درصد)، وزن خشک گیاه (70 درصد)، مقدار پتاسیم (58 درصد)‌، نسبت پتاسیم به سدیم (168 درصد) و کاهش مقدار سدیم (117 درصد) نسبت به شرایط عدم استفاده از گابا شد. بیشترین شاخص سبزینگی برگ به مقدار 88/39 واحد SPAD، بالاترین ارتفاع بوته (15/55 سانتی‌متر) و بیشترین تعداد سنبله در بوته (03/15 عدد) در گیاهان تیمارشده با 10 میلی‌مولار گابا حاصل گردید.

اثر تنش خشکی بر میزان پرولین، گلایسین‌بتائین، کربوهیدرات ، فنل و میزان مالون-دی‌آلدهید ژنوتیپ‌ها و هیبریدهای بین‌گونه‌ای جنس پسته (Pistacia vera L.)

حسن فرهادی؛ محمد مهدی شریفانی؛ مهدی علیزاده؛ حسین حکم آبادی؛ ساسان علی نیائی فرد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 مرداد 1402

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43029.2083

چکیده

چکیده مقدمه: صنعت کشاورزی ایران با محصول ارزشمند پسته در جهان معرفی شده است. تنش‌های مختلف به‌ویژه خشکی، کشت و کار پسته را همواره با مشکلات و موانع زیادی روبه رو کرده است. فرآیندهای بهنژادی از جمله تلاقی‌های ... بیشتر چکیده مقدمه: صنعت کشاورزی ایران با محصول ارزشمند پسته در جهان معرفی شده است. تنش‌های مختلف به‌ویژه خشکی، کشت و کار پسته را همواره با مشکلات و موانع زیادی روبه رو کرده است. فرآیندهای بهنژادی از جمله تلاقی‌های هدفمند در جهت افزایش میزان تحمل، می‌تواند راهکاری مطمئن و دائمی برای کم کردن اثرات زیان‌ بار تنش خشکی بر گیاهان در نظر گرفته شود. بنابراین با توجه به اهمیت محصول پسته در کشور به‌عنوان یک محصول استراتژیک و همچنین قرار گرفتن ایران در شرایط خشک و نیمه‌خشک، تحقیقات به‌منظور دستیابی به پایه‌های هیبرید متحمل به خشکی ضروری می‌باشد.مواد و روش‌ها: آزمایش نخست به‌صورت گلدانی و آزمایش دوم به‌منظور اندازه‌گیری اسمولیت-های آلی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به ترتیب در گلخانه و آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در طی سال‌های 98- 1397 به اجرا در آمدند. تیمارهای آزمایش شامل 10 ژنوتیپ پسته احمد‌آقایی، اکبری، سرخه‌حسینی، گرمه، فندقی و هیبرید بین‌گونه‌ای (احمد‌آقایی‌× اینتگریما، اکبری‌× اینتگریما، سرخه‌حسینی × اینتگریما، گرمه × اینتگریما و فندقی × اینتگریما‌) و سه سطح خشکی شامل شاهد (ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (65 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (30 درصد ظرفیت زراعی) بودند که 84 روز روی دانهال‌های سه ماهه پسته اعمال شدند. نتایج: با افزایش سطوح خشکی، غلظت پرولین، گلایسین‌بتائین، کربوهیدارات‌های محلول کل (TSC)، فنل و مالون‌دی‌آلدهید (MDA) در برگ ژنوتیپ‌های مورد مطالعه افزایش معنی‌داری یافتند. ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی غلظت مالون‌دی‌آلدهید برگ کمتر و تجمع پرولین، گلایسین‌بتائین، کربوهیدرات‌های محلول کل و فنل بیشتری نسبت به ژنوتیپ‌های حساس به خشکی دارا بودند. ژنوتیپ فندقی بیش‌ترین غلظت مالون‌دی‌آلدهید (23/280 درصد) و ژنوتیپ‌های هیبرید سرخه-حسینی‌× اینتگریما، احمد‌آقایی × اینتگریما و اکبری‌× اینتگریما به ترتیب با میزان 18/70، 70/76، 03/81 درصد کم‌ترین افزایش را در خصوص غلظت مالون‌دی‌آلدهید برگ بین دانهال‌ها نسبت به شاهد نشان دادند. نتیجه‌گیری: پایه‌‌های دانهالی واکنش‌های متفاوتی به تنش خشکی نشان دادند به‌طوری‌که متحمل-ترین آن‌ها به ترتیب پایه‌های دورگه سرخه‌‌حسینی × اینتگریما، احمد‌آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما بود. پایه‌های احمد‌آقایی و سرخه‌حسینی از نظر تحمل به خشکی در رده‌های بعدی و پایه‌های گرمه × اینتگریما، اکبری، گرمه، فندقی × اینتگریما و فندقی در اکثر صفات به ترتیب نسبت به پنچ پایه دیگر حساسیت بیشتری به خشکی نشان دادند. بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می‌رسد بتوان از هیبریدهای سرخه‌حسینی × اینتگریما، احمد‌آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی در مناطق خشک استفاده کرد. بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می‌رسد بتوان از هیبریدهای سرخه‌حسینی × اینتگریما، احمد‌آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی در مناطق خشک استفاده کرد.

مشاهده مقاله

اثر ترکیبات هورمونی مختلف بر ریزازدیادی پانزده رقم ژربرا (Gerbera jamesonii Bolus ex Hooker f.)

سیده مهدیه خرازی؛ احمد شریفی؛ فاطمه کیخا آخر؛ عبدالرضا باقری؛ مریم مرادیان

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 91-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13443

چکیده

ژربرا یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی می‌باشد که به‌صورت گل بریده و گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های معمول تکثیر کارایی تامین تقاضای جهانی برای این گیاه زینتی را ندارد. لذا عمومی‌ترین ... بیشتر ژربرا یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی می‌باشد که به‌صورت گل بریده و گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های معمول تکثیر کارایی تامین تقاضای جهانی برای این گیاه زینتی را ندارد. لذا عمومی‌ترین سیستم برای ازدیاد تجاری ژربرا، ریزافزایی می‌باشد. در این پژوهش، اثر تیمارهای هورمونی مختلف و رقم بر تکثیر و ریشه‌زایی ریزنمونه نوک شاخساره پانزده رقم ژربرا مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله تکثیر از محیط کشت MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BA و یا KIN در ترکیب با 1/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون IAA و یا محیط کشت فاقد هورمون، 3 درصد ساکارز، 8 گرم ‌در ‌لیتر آگار استفاده گردید و جهت ریشه‌زایی گیاهچه‌های تکثیر شده از محیط کشت½ MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر IBA، IAA، 2IP و یا محیط کشت ½ MSفاقد هورمون، 3 درصد ساکارز، 8 گرم ‌در ‌لیتر آگار استفاده شد. نتایج نشان داد که در مرحله تکثیر، در کلیه ارقام مورد مطالعه، محیط کشت حاوی هورمون بنزیل آدنین منجر به بیشترین پرآوری شاخساره گردید. همچنین نتایج نشان داد که ریشه‌زایی شاخساره‌های ژربرا تحت تأثیر رقم قرار گرفت و ترکیب هورمونی مناسب جهت ریشه‌زایی پانزده رقم ژربرا متفاوت بود. با این حال نکته قابل توجه در مرحله ریشه‌زایی، قابلیت سازگاری مناسب گیاهچه‌های تکثیر شده می‌باشد. در محیط کشت ½ MS، تعداد و طول ریشه‌های تولیدی در حد متوسط سایر تیمارها قرار داشت ولی با این حال گیاهچه‌های تولید شده در این محیط کشت، قابلیت سازگاری مطلوبی داشتند و علاوه بر این، هزینه مازاد جهت مصرف هورمون‌های ریشه‌زایی مصرف نگردید و هزینه تولید تجاری کاهش یافت. لذا کاربرد این محیط کشت جهت ریشه‌زایی ارقام مختلف ژربرا توصیه می‌گردد. در نهایت سازگاری گیاهچه‌های تولید شده در بستر کشت حاوی کوکوپیت و پرلیت با موفقیت 95 درصد انجام شد.

استفاده از پاسخ‌های کوتاه مدت هدایت روزنه‌ای در غربال‌گری تحمل تنش اسمزی ارقام حساس و متحمل گندم (.Triticum aestivum L) به شوری

افراسیاب راهنما؛ کاظم پوستینی؛ رضا توکل افشاری

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 93-105

چکیده

شوری رشد گیاه را از طریق تنش اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط اطراف ریشه و سمیّت یونی ناشی از تجمع نمک در برگ‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی اثرات تنش شوری بر هدایت روزنه‌ای و سرعت رشد وارتباط ... بیشتر شوری رشد گیاه را از طریق تنش اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط اطراف ریشه و سمیّت یونی ناشی از تجمع نمک در برگ‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور بررسی اثرات تنش شوری بر هدایت روزنه‌ای و سرعت رشد وارتباط بین این دو ویژگی، شش رقم گندم با تحمل متفاوت نسبت به شوری (روشن، کویر، بم، گاسپارد، شیراز و قدس) در یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی در سه تکرار با سه سطح شوری (صفر، 100 و 200 میلی مولار کلرید سدیم) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در فواصل زمانی 1، 10 و 20 روز پس از اعمال تنش شوری، هدایت روزنه‌ای و در فواصل زمانی 10 و 20 روز سرعت رشد نسبی ارقام کاهش یافت، ولی این کاهش در ارقام حساس شدیدتر بود. هدایت روزنه‌ای بلافاصله پس از اعمال تنش کاهش یافت و بیشترین کاهش سرعت رشد نسبی نیز در مرحله‌ی اسمزی تنش (10-1 روز پس از آغاز شوری) رخ داد. ارقام دارای هدایت روزنه‌ای بالا در شرایط تنش دارای سرعت رشد نسبی بالاتری بودند و هدایت روزنه‌ای بالا طی دوره‌های زمانی کوتاه پس از آغاز شوری با سرعت رشد نسبی بالا طی مدت زمان‌های طولانی مرتبط بود. ارتباط مثبت و معنی‌دار بین این دو ویژگی در شرایط شوری مؤید این نکته است که هدایت روزنه‌ای می‌تواند به عنوان شاخصی مطمئن برای تعیین میزان فتوسنتز و در نهایت سرعت رشد در مرحله‌ی رشد رویشی گندم محسوب شود و از این جهت به عنوان شاخصی مطمئن جهت تعیین تحمل به تنش اسمزی و سایر تنش‌های غیر زیستی مد نظر قرار گیرد.

اثر 5- آمینولوولونیک اسید بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه گشنیز (Coriandrumsativum L.) تحت تنش خشکی

فردین قنبری؛ محمد سیاری؛ مهدی صیدی؛ علی اشرف امیری نژاد

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 93-105

چکیده

در این مطالعه اثر 5-آمینولوولونیک اسید (ALA)، پیش ماده کلیدی در بیوسنتز پورفیرینها و تنظیم کننده جدید رشد گیاهی، بر برخی پاسخهای فیزیولوژیکی گیاه گشنیز تحت تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به ... بیشتر

بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام توت فرنگی ایران با استفاده از ویژگی‌های مورفولوژیک

حسینعلی اسدی قارنه؛ کاظم ارزانی؛ عبدالعلی شجاعیان؛ احمدرضا گل‌پرور؛ ناصر صباغ‌نیا

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 93-106

چکیده

توت فرنگی یکی از مهم‌ترین میوه‌های ریز جهان و ایران به شمار می‌آید. برای انجام برنامه‌های به‌نژادی این گیاه در ایران، شناسایی ارقام برتر با توجه به ویژگی‌های آن‌ها مورد نیاز است. به منظور ارزیابی ... بیشتر توت فرنگی یکی از مهم‌ترین میوه‌های ریز جهان و ایران به شمار می‌آید. برای انجام برنامه‌های به‌نژادی این گیاه در ایران، شناسایی ارقام برتر با توجه به ویژگی‌های آن‌ها مورد نیاز است. به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیک ارقام توت فرنگی موجود در کشور، گیاه‌چه‌های دختری 15 رقم توت فرنگی تجاری در گلخانه با شرایط کنترل شده و سیستم هیدروپونیک کشت شدند. تغذیه گیاهان با استفاده از فرمول اختصاصی مورگان برای توت فرنگی انجام شد. پس از رشد رویشی و زایشی گیاهان مورد آزمایش، صفات کمّی و کیفی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌دار بین ارقام از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بود. میانگین بعضی صفات مورد ارزیابی از جمله تعداد برگ، تعداد طوقه جانبی، تعداد روندک و تعداد خوشه گل در هر بوته به ترتیب 18/11، 81/4، 9 و 89/2 عدد بودند. دامنه عملکرد ارقام در دوره شش ماهه آزمایش بین 83/45 تا 9/322 گرم میوه در هر بوته متفاوت بود. عملکرد 4 رقم آلیسو، سلوا، پاروس و گاویوتا بیش از 250 گرم در هر بوته بود، در حالی‌که ارقام بلاک مور، فرزنو و کردستان کمتر از 100 گرم میوه در هر بوته تولید کردند. مقدار سفتی بافت میوه نیز نشان داد که میوه‌های کاماروزا با سفتی معادل 7 نیوتن، نسبت به سایر ارقام از سفتی بافت بیشتری برخوردار بودند. در تجزیه به عامل‌ها، صفات در 7 عامل اصلی و مستقل قرار گرفتند که در مجموع 24/90 درصد واریانس کل را توجیه کردند و 14 صفت را شامل شدند. همچنین ارقام مورد بررسی بر اساس تجزیه خوشه‌ای در 7 گروه مجزا قرار گرفتند. گروه چهارم از لحاظ میانگین برخی صفات اندازه‌گیری شده بالاتر از میانگین کل قرار گرفت. رقم‌های کردستان و سکویا نیز هر کدام در یک گروه مجزا قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، ارقام توت فرنگی مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی دارای تنوع بالایی بوده و بنابراین برای استفاده در برنامه‌های به‌نژادی توت فرنگی در ایران دارای اهمیّت می‌باشند.

تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و برخی صفات گلرنگ بهاره در شرایط تنش کم‌آبیاری

صفیه عرب؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمیدرضا اصغری

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 93-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11845

چکیده

امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های ... بیشتر امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های زیستی و غیر زیستی می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی تنش کم‌آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان عدم تنش و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید. تنش، شاخص پایداری غشاء را کاهش داد. این صفت با کاربرد اسید آسکوربیک کاهش و با کاربرد سدیم نیتروپروساید افزایش یافت. کاربرد سدیم نیتروپروساید موجب افزایش شاخص سطح برگ گردید. در عدم تنش، محلول‌پاشی با هر دو غلظت سدیم نیتروپروساید کلروفیل b را افزایش دادند. محلول‌پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 10 میلی مولار در شرایط عدم تنش کاروتنوئید را افزایش داد. عملکرد دانه در بالاترین سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. لذا به نظر میرسد که کاربرد برگی سدیم نیتروپروساید با غظت مناسب می‌تواند در کاهش شدت تنش کم‌آبی مفید باشد.

ارزیابی مقدار تاکسول و 10-دِ استیل باکاتین III در برگ و کشت سوسپانسیون سلولی دو گونه سرخدار

حمید احدی؛ محمدحسین میرجلیلی؛ محسن فرزانه؛ حسن رضادوست

دوره 41، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 95-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.20838.1440

چکیده

در این تحقیق، مقدار تاکسول و 10-دِ ‌استیل باکاتین III در برگ‌های گونه سرخدار بومی ایران (Taxus baccata) و گونه اقیانوس آرام (T. brevifolia) و توانایی تولید آن‌ها در کشت سوسپانسیون سلولی این دو گونه مورد بررسی قرار گرفت. ... بیشتر در این تحقیق، مقدار تاکسول و 10-دِ ‌استیل باکاتین III در برگ‌های گونه سرخدار بومی ایران (Taxus baccata) و گونه اقیانوس آرام (T. brevifolia) و توانایی تولید آن‌ها در کشت سوسپانسیون سلولی این دو گونه مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در سال 1392 در پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی تهران اجرا گردید. القای کالوس با استفاده از ریزنمونه‌های میان‌گره ساقه‌های جوان در محیط کشت جامد صورت گرفت، سپس کشت سوسپانسیون سلولی بر روی همین محیط کشت حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد نفتالن استیک اسید و بنزیل‌آمینوپورین به‌ترتیب با مقادیر 2 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر ایجاد شد. 21 روز پس از کشت، وزن تر و خشک سلول محاسبه و مقدار تاکسول و 10-دِ‌ استیل ‌باکاتین III آن‌ها توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که برگ‌های گونه های سرخدار بومی ایران و سرخدار اقیانوس آرام به‌ترتیب حاوی 45 و 27 میکروگرم تاکسول و 40 و 4 میکروگرم 10-دِ ‌استیل ‌باکاتین III در گرم وزن خشک نمونه بودند و کشت سوسپانسیون سلولی آن‌ها نیز به‌ترتیب مقدار540 و 20 میکروگرم در لیتر تاکسول و مقدار 1 و 110 میکروگرم در لیتر از 10-دِ ‌استیل ‌باکاتین III تولید کردند. بنابراین نتایج حاکی از برتری کشت سوسپانسیون سلولی سرخدار بومی ایران در تولید تاکسول بود که می‌تواند برای بهینه سازی تولید تجاری این ترکیب ضد سرطان در سیستم های بیوراکتور مورد استفاره قرار گیرد.

بررسی اثر کاربرد مواد آلی بر رویش بذر و برخی خصوصیات رویشی و کیفی گیاه شاهی (Lepidium sativum)

داود نادری؛ الهه کاظمی؛ بابک بهاری؛ لیلا محمدباقری

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12450

چکیده

به‌منظور بررسی اثر بستر کشت بر خصوصیات رویشی و عناصر غذایی گیاه شاهی، مواد آلی مختلف شامل کود دامی پوسیده، کمپوست مصرفی قارچ و سبوس برنج در ترکیب‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه با خاک باغچه در قالب ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر بستر کشت بر خصوصیات رویشی و عناصر غذایی گیاه شاهی، مواد آلی مختلف شامل کود دامی پوسیده، کمپوست مصرفی قارچ و سبوس برنج در ترکیب‌های دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه با خاک باغچه در قالب طرح کاملاً تصادفی و در 3 تکرار بررسی شد. خاک باغچه نیز به‌عنوان تیمار شاهد استفاده گردید. نتایج نشان داد، بیشترین درصد رویش، فسفر، روی و آهن گیاه (100، 1/5، 0/06 و 0/25 درصد) در خاک باغچه + سبوس برنج + کمپوست مصرفی قارچ حاصل شد. بیشترین طول برگ، عرض برگ، ارتفاع گیاه و منیزیم (5/99، 3/11، 10/97 سانتی‌متر و 407/80 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ مشاهده شد. کمترین طول برگ، ارتفاع گیاه، آهن و بیشترین کلسیم (2/81، 5/62 سانتی‌متر، 0/09 درصد و 48/67 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در خاک باغچه + کود دامی + سبوس برنج و کمترین عرض برگ، درصد رویش، فسفر و بیشترین منگنز (1/55 سانتی‌متر، 61/32، 0/5 و 0/009 درصد) در خاک باغچه + کود دامی مشاهده شد. بیشترین میزان مس و کمترین میزان کلسیم و منگنز (56/60، 17/25 میلی‌گرم بر کیلوگرم و 0/003 درصد) در خاک باغچه + کود دامی + کمپوست مصرفی قارچ حاصل شد. کمترین میزان مس و روی (14/30 میلی‌گرم بر کیلوگرم و 0/005درصد) نیز در خاک باغچه + کود دامی + سبوس برنج + کمپوست مصرفی قارچ مشاهده شد. کمپوست مصرفی قارچ بر افزایش خصوصیات رویشی و برخی عناصر غذایی و هم‌چنین کود دامی بر افزایش میزان منگنز، کلسیم و مس در گیاه شاهی تأثیرگذار بود. بنابراین تیمارهای خاک باغچه + سبوس برنج + کمپوست مصرفی قارچ و خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ بیشترین تأثیر را در اکثر خصوصیات مورد بررسی نشان دادند.

تاثیر قطع آبیاری در سیستم کودی N.P.K و کودهای آلی بر روی میزان توزیع مجدد ماده خشک و فتوسنتز جاری در گندم نان ( .Triticum aestivum L)

معصومه نمروری؛ قدرت الله فتحی؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد حسین قرینه؛ سیروس جعفری

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 99-109

چکیده

به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی در سیستم‌های مختلف کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم چمران آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی در سیستم‌های مختلف کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم چمران آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه کشاورزی رامین انجام شد. در این آزمایش آبیاری در سه سطح شامل I1 (قطع آبیاری در مرحلهی سنبلهدهی کامل تا زمان برداشت)، I2 (در مرحلهی گردهافشانی تا زمان برداشت) و I3 (شاهد یعنی آبیاری کامل) در کرتهای اصلی، همچنین سیستم‌های کودی شامل کود شیمیایی، کود دامی، کود بیولوژیک و کود بیولوژیک همراه با کود دامی در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. اثر تیمار قطع آبیاری و سیستمهای کودی بر میزان توزیع مجدد، درصد کارایی توزیع مجدد، سهم دانه از توزیع مجدد و سهم فتوسنتز جاری در سطح 1درصد معنیدار گردید. تیمار آبیاری کامل کمترین میزان توزیع مجدد و بیشترین سهم فتوسنتز جاری و تیمار قطع آبیاری در زمان سنبلهدهی، بیشترین توزیع مجدد و کمترین سهم فتوسنتز جاری را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان توزیع مجدد و بیشترین سهم فتوسنتز جاری از تیمار کود دامی مخلوط با کود بیولوژیکی به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش استفاده از کود دامی به همراه کود بیولوژیکی حتی در شرایط تنش خشکی پایان دوره برای تولید بهینه محصول در رقم چمران میتواند مفید باشد.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده