تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

اثر فوتوکاتالیک ذرات اکسیدتیتانیوم پوشش‌یافته با ذرات‌ نانونقره بر ایجاد تأخیر در رسیدگی پس از برداشت گوجه‌فرنگی

فرزاد گودرزی

دوره 39، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 79-88

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12043

چکیده

گوجه‌فرنگی یک محصول باغی فرازگرا، با ظرفیت تولید اتیلن بالا است. حدود 30 درصد محصول تولیدی در فاصله برداشت تا مصرف از بین می‌رود. تجمع اتیلن در انبار باعث تسریع روند رسیدن گوجه‌ها می‌شود و می‌تواند ... بیشتر گوجه‌فرنگی یک محصول باغی فرازگرا، با ظرفیت تولید اتیلن بالا است. حدود 30 درصد محصول تولیدی در فاصله برداشت تا مصرف از بین می‌رود. تجمع اتیلن در انبار باعث تسریع روند رسیدن گوجه‌ها می‌شود و می‌تواند مشکلاتی را انبارداری آن ایجاد کند. در این مطالعه که طی سال‌های 1391 تا 1392 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام گرفت غلظت‌های صفر، 4، 8 و 12 گرم در لیتر محلول دی‌اکسید تیتانیوم پوشش‌یافته با ذرات ‌نانونقره همراه با پرتو UV برای ایجاد تاخیر در رسیدن گوجه‌فرنگی رقم هلیل (که در مرحله شکستگی رنگ برداشت شده بود) به کار رفت. بر اساس نتایج، دی‌اکسیدتیتانیوم پوشش‌یافته با ذرات نانو‌نقره در غیاب پرتو فرابنفش و متناسب با غلظت محلول، قادر به تجزیه 26 تا 90 درصدی اتیلن تولید شده توسط گوجه‌فرنگی بود. کاهش این گاز، افزایش 16 تا 72 درصدی سفتی بافت ، کاهش 12 تا 24 درصدی قرمزی رنگ و ایجاد تأخیر 2 هفته‌ای در زمان رسیدن گوجه برداشت شده نسبت به نمونه‌های شاهدرا به دنبال داشت. اثر غلظت 12 گرم در لیتر دی اکسید‌تیتانیوم در حضور پرتو فرا‌بنفش با شدت 5 وات بر متر مربع، بر پارامترهای تجمع اتیلن، سفتی بافت و تغییرات رنگ گوجه‌فرنگی‌ها، اختلاف معنی‌داری‌ با اثرات ناشی از کاربرد نوع پوشش‌یافته آن با نانو ذرات نقره و در غیاب پرتو فرابنفش، نشان نداد. مطابق نتایج این مطالعه فعال شدن واکنش فوتوکاتالیستی دی‌اکسید‌تیتانیوم و تجزیه اتیلن توسط آن، نیازمند تابش پرتو فرابنفش یا وجود نانو ذرات نقره است.

اثرات عناصر سنگین سرب و مس بر جوانه‌زنی و رشد لوله گرده چند رقم گیلاس (Prunus avium)

یاور شرفی

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 79-86

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12434

چکیده

تشکیل میوه تحت تأثیر عوامل مختلف ژنتیکی درختان میوه و فیزیکوشیمیایی محیط قرار می‌گیرد و بروز حالت نامناسب در هر کدام از عوامل یاد شده باعث کاهش گرده‌افشانی، تلقیح، تشکیل میوه و درنهایت عملکرد پایین ... بیشتر تشکیل میوه تحت تأثیر عوامل مختلف ژنتیکی درختان میوه و فیزیکوشیمیایی محیط قرار می‌گیرد و بروز حالت نامناسب در هر کدام از عوامل یاد شده باعث کاهش گرده‌افشانی، تلقیح، تشکیل میوه و درنهایت عملکرد پایین می‌شود. جوانه‌زنی و رشد لوله گرده یک مرحله اساسی در باروری و تشکیل میوه ارقام مختلف گیلاس است. در باغات اطراف کلان شهرها این پدیده ممکن است تحت تأثیر تنش عناصر سنگین ناشی از آلودگی محیط‌زیست قرار گیرد. در این تحقیق اثر عناصر سنگین سرب و مس با غلظت‌های (صفر، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی‌گرم در لیتر) روی جوانه‌زنی و رشد لوله گرده ده رقم مهم گیلاس موجود در تهران شامل سیاه مشهد، سیاه شبستر، زرد دانشکده، تکدانه، صورتی لواسانات، استلا، لاپینز، ناپلئون، کلت و گیلاس سفید، با روش کشت درون شیشه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که صفات مورد مطالعه تمامی ارقام به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت عناصر سنگین، ارقام و اثر متقابل آن‌ها قرار گرفت و در همه ارقام هم درصد جوانه‌زنی و هم رشد لوله گرده به‌طور هماهنگ با افزایش غلظت سرب و مس در محیط کشت کاهش یافت. گرده‌های رقم Colt بیشتر از همه ارقام تحت تأثیر قرار گرفت. بنابراین، کاشت این رقم در باغات نزدیک کلان شهرهای آلوده توصیه نمی‌شود.

خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی چندپایه تجاری پسته در شرایط کنترل‌شده دمایی

هاجر حکم آبادی؛ مهدی رضائی؛ حسین حکم آبادی

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 79-90

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.20314.1423

چکیده

به‌ منظور بررسی اثر دماهای مختلف محیط بر روی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی سه پایه پستهسرخسی (Sarakhsivera cv.Pistacia)، بادامی زرند (P. vera cv. Badamie-Zarand) و قزوینی (P. vera cv. Ghazvini) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً ... بیشتر به‌ منظور بررسی اثر دماهای مختلف محیط بر روی خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی سه پایه پستهسرخسی (Sarakhsivera cv.Pistacia)، بادامی زرند (P. vera cv. Badamie-Zarand) و قزوینی (P. vera cv. Ghazvini) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل‌شده در اتاقک رشد در دماهای 10/8، 15/13، 22/20، 27/25 شب/روز انجام گرفت. نتایج نشان داد که پایه‌ها از لحاظ شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیکی مورد بررسی با یکدیگر تفاوت معنی‌داری دارند و پایه بادامی زرند از نظر اکثر صفات مورد اندازه‌گیری نسبت به دو پایه کارایی بهتری دارد. افزایش دما موجب افزایش میزان ماده خشک ریشه، ساقه و برگ، سطح برگ در پایه‌های پسته گردید. افزایش دما تا 25 درجه سانتی‌گراد تأثیر مثبت و افزاینده بر روی شاخص‌های رشدی پایه‌های مورد مطالعه نشان داد. کمترین میزان شاخص سبزینگی در دماهای 10 و 15 درجه سانتی‌گراد و بیشترین میزان آن در دماهای 20 و 25 درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد. کمترین و بیشترین میزان هدایت روزنه‌ای به‌ترتیب در دماهای 10 و 25 درجه سانتی‌گراد و در پایه سرخسی حاصل شد که می‌تواند نشان‌دهنده حساس بودن این پایه نسبت به تغییرات محیطی باشد. همچنین پایه بادامی زرند در دمای 10 درجه سانتی‌گراد توانست تعداد برگ و ماده خشک ریشه بیشتری نسبت به سایر پایه‌ها تولید کند که این امر می‌تواند حاکی از مقاومت این پایه به دماهای کم در اوایل فصل رشد نسبت به سایر پایه‌ها باشد.

ارزیابی جوانه‌زنی بذر سالیکورنیا (Salicornia persica) در شرایط ایزو اسمزی با استفاده از مدل‌های زمان رطوبتی و زمان شوری

طیبه عطایی نسب؛ حمیدرضا بلوچی؛ علی مرادی؛ محسن موحدی دهنوی

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 79-90

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41253.2045

چکیده

به‌ منظور تعیین اثر پتانسیل‌های اسمزی ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول و کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و برازش مدل‌های زمان- رطوبتی و زمان- شوری بذرهای سالیکورنیا دو آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار ... بیشتر به‌ منظور تعیین اثر پتانسیل‌های اسمزی ناشی از پلی‌اتیلن گلایکول و کلرید سدیم بر جوانه‌زنی و برازش مدل‌های زمان- رطوبتی و زمان- شوری بذرهای سالیکورنیا دو آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه یاسوج در سال 1398 اجرا گردید. آزمایش اول تنش خشکی که شامل 13 سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 3/0-، 6/0-، 9/0-، 2/1-، 5/1-، 8/1-، 1/2-، 4/2-، 7/2-، 3-، 3/3- و 6/3- مگاپاسکال) و برای ایجاد آنها از پلی‌اتیلن گلایکول 6000 استفاده شد و آزمایش دوم تنش شوری که شامل 13 سطح غلظت کلرید سدیم با اسمز مشابه آزمایش اول (صفر، 62، 122، 187، 249، 311، 368، 435، 498، 560، 622، 684 و 745 میلی‌مولار) بود. نتایج خروجی مدل‌ها نشان داد که ضریب مدل زمان- رطوبتی و زمان- شوری به ترتیب 8/96 مگاپاسکال ساعت و 87/16181 میلی‌مولار ساعت و آستانه تحمل به خشکی و شوری به ترتیب 28/3- مگاپاسکال و 62/714 میلی‌مولار بود و مدل زمان- شوری بهتر از مدل- زمان رطوبتی جوانه‌زنی بذرهای سالیکورنیا را کمی‌سازی کرد. روند کاهش سرعت و درصد جوانه‌زنی در تنش خشکی بیشتر از تنش شوری بود. براساس نتایج این تحقیق با استفاده از مدل زمان شوری در مطالعات بیولوژیکی گیاهان هالوفیت تحت تنش اسمزی می‌توان حدآستانه تحمل و مدت زمان لازم برای جوانه‌زنی را در غلظت‌های مختلف نمک به خوبی مشخص کرد.

بررسی اثرات کود نیتروژنه و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد شنبلیله در کشت دوم

پیمان زندی؛ امیرحسین شیرانی راد؛ جهانفر دانشیان؛ لیلا بذرکار خطیبانی

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 81-91

چکیده

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد شنبلیله در کشت دوم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 88-87 پس از برداشت برنج در منطقه گیلان (شهرستان شفت) به صورت کرت‌های خرد ... بیشتر به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد شنبلیله در کشت دوم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 88-87 پس از برداشت برنج در منطقه گیلان (شهرستان شفت) به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرارانجام شد. کود نیتروژنه در چهار سطح (شاهد، 25، 50 و 75 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته شامل ( 60، 80، 100 و 120 بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر کود نیتروژن بر تعداد غلاف در شاخه، تعداد غلاف در گیاه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. اثر تیمار تراکم بوته بر عملکرد بیولوژیک نیز معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه به میزان 1468 کیلوگرم در هکتار از 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک همبستگی مثبت و معنی داری داشت. حداکثر عملکرد بیولوژیک با کاربرد 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و همچنین تراکم 120 بوته در متر مربع بدست آمد. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این پژوهش و قرابت زیاد تیمار 75 کیلوگرم نیتروزن و تراکم 120 بوته در متر مربع با تیمار 50 کیلوگرم نیتروژن و 100 بوته در متر مربع در تجزیه خوشه‌ای، کاربرد تیمار اخیر به دلیل ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی با مصرف کود و بذر کمتر توصیه می گردد.

تأثیر همگروه و تنظیم‌کننده‌های رشد بر تولید پینه و سوخک با استفاده از ریزنمونه‌های تهیه شده از سوخ دختری لاله واژگون (.Fritillaria imperialis L)

سعداله علیزاده اجیرلو؛ محمد کارگر

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 81-94

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12058

چکیده

ریز ازدیادی بهترین روش برای جلوگیری از انقراض و تکثیر لاله واژگون می‌باشد. در این آزمایش اثرات ترکیبی ازتنظیم‌کننده‌های رشد اکسین و سایتوکینین بر تولید پینه و سوخکدر ریز نمونه‌های گرفته شده از فلس ... بیشتر ریز ازدیادی بهترین روش برای جلوگیری از انقراض و تکثیر لاله واژگون می‌باشد. در این آزمایش اثرات ترکیبی ازتنظیم‌کننده‌های رشد اکسین و سایتوکینین بر تولید پینه و سوخکدر ریز نمونه‌های گرفته شده از فلس سوخ دختری لاله واژگون و از دو همگروه متعلق به دشت ارژن و کوهرنگ مورد بررسی قرارگرفت. برای این منظور سه نوع ترکیب از تنظیم‌کننده‌های رشد و در هر یک NAA در سهغلظت (0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) با یکی از سایتوکینین‌های کینتین، 2iP یا درسه غلظت (5/0، 1 و 2 میلی‌گرم درلیتر) استفاده شد. محیط کشت پایه شامل MS با 5/4 درصد ساکارز و 8 گرم بر لیتر آگار بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و در هر تکرار پنج ریز نمونه اجرا شد. آنالیز داده‌ها نشان داد که کینتین و 2ip تأثیر معنی‌داری بر درصد پینه زایی نداشتند اما اثر معنی‌داری بر آن داشت. بیشترین میزان تولید پینه در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. در این تیمار 60 درصد ریز نمونه‌ها قادر به تشکیل پینه شدند. محیط کشت حاوی یک میلی گرم در لیترکینتین در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر NAA به تولید سوخک مستقیم و غیر‌مستقیم بیشتری از سایر محیط‌های کشت و با میانگین 5/5 سوخک در هر ریز نمونه منجر شد. با لحاظ کردن کارایی و هزینه NAA و عوامل زیست‌محیطی توصیه می‌شود که غلظت‌های پایین آن در القاء سوخک‌زایی به کار برده شود.

بررسی تأثیر هینوکیتیول، پاکلوبوترازول، اسید آبسزیک، نفتالین استیک اسید و تیدیازرون بر میزان باززایی ریزوم آلسترومریا تحت شرایط درون شیشه ای

اسماعیل چمنی؛ امید سفالیان؛ یونس پوربیرامی هیر؛ سیده صغری حسینی درویشانی؛ حسن ملکی لجایر

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 81-90

چکیده

آلسترومریا با گلهای بریده زیبا و طول عمر مناسب پس از برداشت، طولانی جزء یکی از گلهای محبوب می باشد. اخیرا تولید این گیاه در کشور ما به طور چشمگیری افزایش یافته است. این گیاه به طور معمول به وسیله تقسیم ... بیشتر آلسترومریا با گلهای بریده زیبا و طول عمر مناسب پس از برداشت، طولانی جزء یکی از گلهای محبوب می باشد. اخیرا تولید این گیاه در کشور ما به طور چشمگیری افزایش یافته است. این گیاه به طور معمول به وسیله تقسیم ریزومها تکثیر میشود؛ اما سرعت تکثیر در این روش نسبتاً کم است. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 5 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت و بیوتکنولوژی گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. برای این منظور ریزنمونهها روی محیط کشت MS تکمیل شده با غلظتهای مختلفی از اسید نفتالین استیک، اسیدآبسزیک، تیدیازرون، پاکلوبوترازول و هینوکیتول و تیمار شاهد (محیط کشت MS بدون تنظیم کننده رشد) کشت شدند. نتایج نشان داد که نفتالین استیک اسید در غلظت 4 میلی گرم در لیتر و هینوکیتیول در غلظت 1 میلیگرم در لیتر بیش ترین تعداد ریزوم را نسبت به شاهد تولید کردند. در این آزمایش محیط کشت حاوی 10 میلی گرم در لیتر هینوکتیول و 1 و 4 ماکرومولار پاکلوبوترازول هیچگونه ریزوم تولید نکردند و محیط کشت MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر هینوکیتول بیش ترین طول ریزوم (58/3 سانتی متر) را نسبت به شاهد و سایر تیمارها تولید کرد. مقایسه های میانگین دادهها نیز نشان داد که بیش ترین (99/8 عدد) و کم ترین (56/0 عدد) برگ تولید شده به ترتیب در محیط کشت حاوی 2 ماکرومولار تیدیازرون و 4 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید تولید شد؛ هر چند، بیش ترین و کم ترین برگ از دست رفته به ترتیب در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر هینوکیتیول و 1 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید مشاهده گردید. از لحاظ تعداد و طول ساقه و نیز تعداد و طول ریشه اختلاف معنیداری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت.

بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه برخی از ارقام تجاری هلو

میترا رحمتی؛ غلامحسین داوری نژاد؛ عسگر غنی؛ شادی عطار؛ الهه میرابی؛ لیلا رازقی یدک

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 81-93

چکیده

به منظور بررسی و مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه برخی از ارقام تجاری هلو (Prunus persica (L.) Basch) آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 6 رقم هلو ... بیشتر به منظور بررسی و مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی میوه برخی از ارقام تجاری هلو (Prunus persica (L.) Basch) آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 6 رقم هلو شامل ارقام هلوی سرخ مشهد، هلوی سفید مشهد، هلوی انجیری، هلوی سبز، آلبرتا، ردهیون و جی‌اچ هیل بود که از باغ تجاری شهد ایران در مشهد تهیه شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل وزن میوه و هسته، طول و عرض میوه، میزان مواد جامد محلول‌کل (بریکس)، اسیدیته قابل تیتراسیون، pH آب میوه، خصوصیات رنگ شامل L، a و b پوست و گوشت، میزان ویتامین ث، میزان مواد فنلی کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در گوشت و پوست هلو بود. بر اساس نتایج این پژوهش بیشترین و کمترین وزن میوه به‌ترتیب در ارقام جی اچ هیل و آلبرتا به‌دست‌آمد. میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی و مواد فنلی کل گوشت ارقام تجاری مشهد به ترتیب، بین 13 تا 48 میلی‌گرم در میلی‌لیتر و 47 تا 209 میلی‌گرم اسید گالیک در 100 گرم وزن تر گوشت متغیر بود. میزان مواد فنلی کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی پوست هلو بیشتر از گوشت آن بود. با کیفیت‌ترین میوه از نظر داشتن بیشترین میزان ویتامین ث، مواد جامد محلول، مواد فنلی کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، هلوی سبز مشهد بود. هلوی سرخ و سفید مشهد از لحاظ ویتامین ث، میزان مواد جامد محلول و وزن مناسب بود اما میزان مواد فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن از سایر ارقام پایین‌تر بود. بعضی شاخص‌های رنگ جهت گزینش میوه حاوی ویتامین ث و فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالا قابل استفاده هستند.

تأثیر کار برد اسید جیبرلیک بر خصوصیات رشد رویشی دانهال های کنار (Ziziphus spina-christi

نوراله معلمی؛ ماندانا غلامیان؛ محمد صدرزاده

دوره 32، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 81-88

چکیده

استفاده از اسید جیبرلیک باعث تسریع در رشد رویشی گیاهان می‌شود. در این پژوهش وضعیت رشد رویشی دانهال‌های یک‌ساله کنار با کاربرد اسید جیبرلیک به صورت محلول‌پاشی با غلظت‌های صفر (شاهد)، 250، 500 و 750 میلی ... بیشتر

بررسی نحوه وراثت صفات مختلف زراعی در ذرت از طریق تجزیه میانگین نسل ها

مهدی زارع؛ رجب چوکان؛ محمد رضا بی همتا؛ اسلام مجیدی هروان

دوره 33، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 81-96

چکیده

به منظور مطالعه وراثث و نحوه عمل ژن های کنترل کننده ی صفات مختلف در ذرت، والدین و نسل هایF1، F2، BC1وBC2حاصل از تلاقی هایK18 х K74/1وK18 х K3653/5در سال 1384 در کرج، در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی(RCBD)با ... بیشتر

بررسی مناسب ترین روش و زمان پیوند درخت کُنار (.Ziziphus spina-christi L) در منطقه‌ی اهواز

عزیز تراهی؛ مجید علی‌حوری

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 81-86

چکیده

درخت کُنار از جملـه درختان میـوه مناطق گرمسیـری و نیمه گرمسیـری است که در کشورهای مختلفی از اروپا، امریکا، افریقا، استرالیا و آسیا از جمله ایران گسترش یافتهاست. کُنار از جمله مقاوم‎ترین درختان میوه ... بیشتر درخت کُنار از جملـه درختان میـوه مناطق گرمسیـری و نیمه گرمسیـری است که در کشورهای مختلفی از اروپا، امریکا، افریقا، استرالیا و آسیا از جمله ایران گسترش یافتهاست. کُنار از جمله مقاوم‎ترین درختان میوه به شرایط سخت محیطی به ویژه شرایط خشکی و کم‎آبی، شوری و درجه حرارت های بالا به شمار می رود. کُنار درختی است که علاوه بر مصرف میوه آن به صورت تازه خوری دارای کاربردهای متعدد نیز می باشد. با وجود ویژگی های مطلوب این درخت، کشت و کار آن در کشور هنوز به صورت تجاری متداول نشده است. از جمله مهم ترین دلایل عدم توسعه ی کشت باغ‌های تجاری آن، کمبود نهال پیوندی و نبود اطلاعات کافی در مورد پیوند این گیاه است. لذا به منظور بررسی تکثیر به روش پیوند، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه فاکتور زمان پیوند (خرداد و شهریور)، روش پیوند {تی (T)، تی معکوس (┴) و لوله ای} و نوع اکوتیپ (پیوندک درختان اکوتیپ A، اکوتیپ B و اکوتیپ C) از سال 1382 به مدت دو سال به مرحله ی اجرا گذاشته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در استان خوزستان پیوند در شهریورماه با 26/80 درصد گیرایی مناسب تر از خرداد ماه و روش پیوند پیوند تیمعکوس (┴) با 15/86 درصد گیرایی مناسب تر از روش‌های پیوند تی و لوله‌ای است. اکوتیپ اثر معنی داری بر میزان گیرایی پیوند نداشته است که می تواند نشان دهنده ی میزان سازگاری بالای نهال‌های بذری با پیوندک‌های مورد آزمون باشد.

شناسائی ارقام برگرداننده و نگهدارنده باروری در برنج با استفاده از نشانگر SSR

غفار کیانی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 81-86

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12363

چکیده

در اصلاح نباتات کلاسیک به‌نژادگران ارقام برگرداننده‌کننده باروری را از طریق تست کراس ارقام موجود با لاین‌های نر عقیم سیتوپلاسمی (CMS) و ارزیابی نتاج F1 از نظر باروری دانه گرده و خوشه مورد شناسائی قرار ... بیشتر

بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول بر تغییرات رشد، عملکرد دانه و موسیلاژ گیاه خاکشیر (Descurainia sophia L.)

فاطمه عظیمی؛ فاطمه نجات زاده

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 81-92

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26775.1639

چکیده

چکیدهخاکشیر گیاه دارویی ارزشمندی است که مصرف دانه‌های آن در صنایع داروسازی برای تولید موسیلاژ اهمیت زیادی دارد. متانول به‌عنوان یک محرک زیستی روی گیاهان سه کربنه مانند خاکشیر می‌تواند باعث افزایش ... بیشتر چکیدهخاکشیر گیاه دارویی ارزشمندی است که مصرف دانه‌های آن در صنایع داروسازی برای تولید موسیلاژ اهمیت زیادی دارد. متانول به‌عنوان یک محرک زیستی روی گیاهان سه کربنه مانند خاکشیر می‌تواند باعث افزایش تثبیت دی‌اکسیدکربن و کاهش تنفس نوری شود که در نتیجه ماده خشک بیشتری در این گیاهان تولید خواهد شد. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی متانول بر تغییرات عملکرد دانه و موسیلاژ گیاه خاکشیر در مزرعه‌ای طی سال‌های 1395-1396 در شهرستان خوی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار محلول‌پاشی و 3 تکرار اجرا شد. محلول‌پاشی در طول فصل رشد طی سه نوبت با فواصل زمانی 12 روز یک بار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار شاهد (محلول‌پاشی با آب‌مقطر بدون کاربرد متانول) و محلول‌پاشی با چهار غلظت مختلف متانول شامل 10، 20، 30 و 40 درصد حجمی بود. نتایج نشان داد محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف متانول تأثیر معنی‌داری بر تعداد ساقه فرعی بوته، تعداد برگ بوته، وزن خشک بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه، عملکرد موسیلاژ دانه، خاکستر دانه، شاخص تورم دانه (05/0p ≤ )، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه (05/0p ≤ ) گیاه داشت. محلول‌پاشی متانول به‌عنوان یک محرک زیستی فعال در تولید گیاهان دارویی موجب بهبود عملکرد دانه و موسیلاژ دانه خاکشیر شد. به‌طور‌کلی بیشترین مقادیر برای خصوصیات مورد ارزیابی در القای تیمار محلول‌پاشی با غلظت 40 درصد حجمی متانول حاصل شد. کلیدواژه‌ها: شاخص تورم دانه، محرک زیستی، وزن خشک

تأثیر دو گونه قارچ مایکوریزا بر خصوصیات بیوشیمیایی و زیست‌توده خشک اندام هوایی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت تنش کادمیوم

فریبا محمدی فرد؛ محمد مقدم

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 81-94

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30809.1817

چکیده

فلزات سنگین باعث کاهش رشد گیاهان می‌شوند و بر پتانسیل عملکردی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. کادمیوم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که باعث ایجاد تنش در گیاهان می‌شود. قارچ‌های مایکوریزا می‌توانند گیاهان را در ... بیشتر فلزات سنگین باعث کاهش رشد گیاهان می‌شوند و بر پتانسیل عملکردی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. کادمیوم (Cd) یکی از فلزات سنگین است که باعث ایجاد تنش در گیاهان می‌شود. قارچ‌های مایکوریزا می‌توانند گیاهان را در برابر تنش‌های محیطی محافظت کنند. به‌منظور بررسی تأثیر قارچ‌های مایکوریزا بر زیست‌توده خشک اندام هوایی و خصوصیات بیوشیمیایی گشنیز تحت تنش کادمیوم آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و در 3 تکرار در گلخانه‌ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1397 اجرا شد. فاکتور اول نیترات کادمیوم در 4 سطح صفر، 20‌، 40، 80 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک و فاکتور دوم قارچ مایکوریزا در 3 سطح بدون کاربرد قارچ، قارچ‌هایGlomus mosseae وGlomus intraradices بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم مقادیر نشت الکترولیت،کربوهیدرات محلول، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فنول کل، فلاونوئید کل و پرولین برگ گشنیز افزایش پیدا کردند؛ ولی مقدار زیست‌توده خشک اندام هوایی،کلروفیل ‌a، b، کل و کارتنوئید کاهش یافتند. به‌طوری‌که با افزایش غلظت کادمیوم مقدار وزن خشک اندام هوایی گشنیز 40 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش پیدا کرد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد قارچ‌های مایکوریزا در شرایط تنش فلز سنگین کادمیوم باعث کاهش اثر تنش شد. به‌طوری‌که بیشترین مقدار زیست‌توده خشک اندام هوایی در گیاهان میکوریزی و عدم کاربرد کادمیوم و کمترین مقدار در گیاهان غیرمیکوریزی رشد یافته در خاک آلوده به کادمیوم در بالاترین غلظت آن مشاهده شد. به‌طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد کاربرد قارچGlomus mossea تأثیر بهتری بر صفات مورد بررسی داشت و کاربرد آن توصیه می‌شود.

اثر نوع محیط کشت و نوع سیتوکینین برمراحل اولیه ریز ازدیادی گردو

شادی محمدی نژاد؛ منصور غلامی؛ محمود اثنی عشری

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 83-92

چکیده

در این پژوهش اثر دو نوع محیط کشت DKW (Driverand Kuniyuki Walnut Medium) و WPM(Woody Plant Medium) و سه غلظت صفر، 5/0 و 1 میکرو مولار از هورمون بنزیل آدنین(BA) بر میزان استقرار ریز نمونههای قلمه تکگره از گردوی ژنوتیپ منتخب 305 بصورت ... بیشتر در این پژوهش اثر دو نوع محیط کشت DKW (Driverand Kuniyuki Walnut Medium) و WPM(Woody Plant Medium) و سه غلظت صفر، 5/0 و 1 میکرو مولار از هورمون بنزیل آدنین(BA) بر میزان استقرار ریز نمونههای قلمه تکگره از گردوی ژنوتیپ منتخب 305 بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. همچنین اثر دو نوع هورمون سیتوکینینی بنزیلآدنین و کینتین(Kn) در سه غلظت4/4، 6/6 و 8/8 میکرو مولار همراه با دو غلظت از هورمون ایندول بوتیریک اسیدIBA)) 05/0 و 1/0میکرو مولار بر پرآوری ریز نمونههای استقرار یافته در محیط انتخاب شده از آزمایش مرحلهی قبل، بصورت طرح کاملاً تصادفی نا متعادل مورد بررسی قرار گرفت. تمامی دادهها با نرم افزار SAS و مقایسه میانگین آنها با آزمون چند دامنهای دانکن تجزیه و تحلیل شدند. هدف از آزمایش استقرار، تعیین مؤثرترین محیط کشت و بهترین ریز نمونهها برای انتقال به مرحله بعدی بود. مقایسه میانگین دادههای حاصل از این آزمایش نشان داد از نظر شاخص تعداد گره و برگ، محیط کشت DKW مؤثر تر از WPM بوده است. بین دو غلظت 5/0 و 1 میکرو مولار بنزیلآدنین نیز در هیچیک از شاخصهای اندازه گیری شده تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما اختلاف آنها نسبت به تیمار شاهد معنی دار بود. با تعیین مؤثرترین محیط کشت در مرحلهی استقرار، از آن برای مرحله بعدی استفاده شد. نتایج مقایسه میانگین دادهها در مرحله پرآوری نشان داد که بنزیلآدنین در غلظت 8/8 میکرو مولار دارای بیشترین شاخصهای رشد بود و با غلظت 4/4 میکرو مولار اختلاف معنی داری داشت. نتایج کلی این آزمایش نشان میدهد که بنزیلآدنین مؤثرتر از کینتین عمل نموده است و در تمامی تیمارها با افزایش غلظت سیتوکینینها صفات مورد بررسی افزایش یافت.

اثر زمان سرزنی شاخه و قطع آبیاری قبل از برداشت بر برخی از ویژگی‌های کمی و کیفی انگور عسکری

بیژن کاوسی؛ بهروز حسن پور

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 83-96

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13552

چکیده

انگور یکی از مهم‌ترین محصولات باغی در ایران است. در بعضی مناطق به دلیل آب زیاد و شرایط اقلیمی مناسب، رشد رویشی بیش‌تر از حد عادی است. این پژوهش به ‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف زمان سرزنی شاخه و قطع دور ... بیشتر انگور یکی از مهم‌ترین محصولات باغی در ایران است. در بعضی مناطق به دلیل آب زیاد و شرایط اقلیمی مناسب، رشد رویشی بیش‌تر از حد عادی است. این پژوهش به ‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف زمان سرزنی شاخه و قطع دور آبیاری بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی انگور عسکری در منطقه سی‌سخت در شهرستان دنا، طی سال‌های 1393-1392 انجام گرفت. تاک‌های 18 ساله همسان با سیستم تربیت پاچراغی انتخاب و تمام تاک‌ها با شارژ 60 جوانه‌ای هرس شدند. آزمایش به‌‌صورت فاکتوریل که فاکتور اول شامل تیمار زمان سرزنی شاخه با چهار سطح (شاهد، بعد از تشکیل میوه، مرحله غوره و مرحله تغییر رنگ حبه‌ها) و فاکتور دوم شامل تیمار قطع آبیاری در چهار سطح (شاهد، 70، 80 و 90 روز بعد از تمام گل) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مربوط به اندازه‌گیری کیفیت آب‌میوه شامل درصد کل مواد جامد محلول (%TSS)، درصد اسیدیته‌کل (%TA)، نسبت TSS/TA، pH آب‌میوه و ویتامین ث بود. نتایج نشان داد که اثر تیمار سرزنی و قطع دور آبیاری بر تمام ویژگی‌های کیفی آب‌میوه به‌استثناء درصد اسیدکل، اختلاف معنی‌داری (p≤0.01) را نشان داد. برهمکنش تیمار سرزنی و قطع دور آبیاری بر نسبت TSS/TA و ویتامین ث، اختلاف معنی‌داری (p≤0.01) را نشان داد. بیشترین نسبت TSS/TA و ویتامین ث آب‌میوه مربوط به تیمار سرزنی در مرحله تغییر رنگ با قطع آبیاری در 90 روز بعد از مرحله تمام گل بود. هم‌چنین تیمار سرزنی تأثیر معنی‌داری بر وزن خوشه و عملکرد نسبت به شاهد نداشت اما در تیمار قطع آبیاری، وزن خوشه و عملکرد نسبت به شاهد کاهش یافت.

تأثیر سه گونه از قارچ‌های ریشه‌ای آربسکولار بر رشد و جذب برخی از عناصر غذایی در گیاه آهار در شرایط تنش خشکی

واحد باقری؛ محمدحسین شمشیری؛ حسین علایی؛ حسن صالحی

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 83-96

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.23285.1513

چکیده

خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده محیطی می‌باشد که رشد و بهره‌وری گیاه را بیشتر از فاکتورهای محیطی دیگر محدود می‌کند. به‌ منظور بررسی اثر سه ایزوله شناسایی‌شده از قارچ های ریشه‌ای آربسکولار ... بیشتر خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده محیطی می‌باشد که رشد و بهره‌وری گیاه را بیشتر از فاکتورهای محیطی دیگر محدود می‌کند. به‌ منظور بررسی اثر سه ایزوله شناسایی‌شده از قارچ های ریشه‌ای آربسکولار بر رشد و غلظت عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، آهن، روی، مس و منگنز گیاه آهار در شرایط تنش خشکی، آزمایش گلخانه‌ای با دو فاکتور شامل پنج سطح میکوریز (بدون میکوریز به‌عنوان شاهد، Rhizophagus irregularis، Rhizophagus intraradisces، Funneliformis mosseaeو ترکیب سه ایزوله) و چهار سطح تنش خشکی (آبیاری بر حد100 درصد ظرفیت مزرعه به‌عنوان شاهد، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) با شش تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. دانهال‌ها در مرحله چهار برگ حقیقی به گلدان‌های پلاستیکی 2/1 کیلوگرمی انتقال داده شدند و بلافاصله با گونه‌های میکوریز تلقیح شدند. بر اساس نتایج به‌دست آمده، خصوصیات رویشی با افزایش خشکی به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند. همچنین تنش خشکی موجب کاهش جذب و انتقال عناصر گردید. کاربرد میکوریز به طور قابل ملاحظه‌ای رشد رویشی و غلظت عناصر را تحت تنش خشکی بهبود بخشید به‌طوری‌که ایزوله‌های R. irregularis، R. intraradisces، F. mosseae و ترکیب آن‌ها وزن خشک شاخساره را در سطح 40% ظرفیت مزرعه به‌ترتیب 20، 22، 20 و 11 درصد نسبت به گیاهان بدون میکوریزی افزایش داد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که تلقیح گیاه آهار با قارچ‌های میکوریز سبب افزایش مقاومت به خشکی در آن‌ها می‌گردد که حداقل بخشی از آن به افزایش در جذب برخی از یون‌های معدنی کم‌تحرک از قبیل فسفات و روی می‌باشد.

صفات مهم مورفولوژیک موثر بر عملکرد دانه کلزا در کشت دوم در گیلان

مهدی رحیمی؛ بابک ربیعی؛ محمد ربیعی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 85-98

چکیده

به منظور شناسایی صفات وابسته به عملکرد دانه در کلزا، 8 رقم کلزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) بررسی گردید و صفات طول دوره کاشت تا روزت، طول ... بیشتر به منظور شناسایی صفات وابسته به عملکرد دانه در کلزا، 8 رقم کلزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) بررسی گردید و صفات طول دوره کاشت تا روزت، طول دوره روزت تا گلدهی، طول دوره گلدهی تا رسیدگی، تعداد برگ ساقه آغوش، ارتفاع اولین خورجین از سطح خاک، ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی درجه اول، تعداد ساقه فرعی درجه دوم، تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد خورجین در ساقه فرعی درجه اول، تعداد خورجین در ساقه فرعی درجه دوم، طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین رقم‌ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه، اختلاف معنی‌داری وجود دارد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین رقم‌ها است. عملکرد دانه با وزن هزار دانه و طول دوره گلدهی تا رسیدگی، همبستگی مثبت و معنی‌دار و با صفات تعداد دانه در خورجین و طول خورجین همبستگی منفی و معنی‌دار داشت. رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه نشان داد که صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین، تعداد ساقه فرعی درجه دوم و ارتفاع اولین خورجین از سطح خاک به ترتیب بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه دارند و 98 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه می‌کنند. تجزیه ضرایب همبستگی ژنوتیپی به ضرایب مسیر نشان داد که صفت وزن هزار دانه بالاترین اثر مستقیم را نسبت به سایر صفات بر عملکرد دانه دارد؛ اما اثرات غیرمستقیم این صفت از طریق سایر صفات ناچیز بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها نشان داد که سه عامل اصلی و مستقل به نام‌های اجزای عملکرد، تیپ بوته و رشد رویشی، 275/79 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه می‌نمایند و مهم‌ترین صفات به عنوان شاخص گزینش جهت بهبود عملکرد دانه، به ترتیب صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین و طول دوره گلدهی تا رسیدگی بودند که به همراه عملکرد دانه، در عامل اول قرار گرفتند. رسم نمودار بای‌پلات حاصل از تجزیه به عامل‌ها و گروه‌بندی صفات با استفاده از تجزیه خوشه‌ای نیز این نتیجه را تأیید و صفات فوق را به عنوان مهم ترین صفات جهت بهبود عملکرد دانه در کلزا معرفی نمود.

تأثیر غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA) ، نفتالین استیک اسید (NAA) و برهمکنش آنها بر ریشه زایی قلمه های نیمه خشبی کیوی فروت (Actinidia deliciosa CV. Hayward)

مجید رزاقی؛ ولی ربیعی؛ شهرام صداقت حور

دوره 33، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 87-96

چکیده

این آزمایش (سال 1386) برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف ایندول بوتیریک اسید (0، 2000 ، 4000 و 6000 میلی گرم در لیتر)، نفتالین استیک اسید (0، 1000 ،2000 و 3000 میلی گرم در لیتر) و برهمکنش آنها بر ریشه زایی قلمههای نیمه ... بیشتر این آزمایش (سال 1386) برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف ایندول بوتیریک اسید (0، 2000 ، 4000 و 6000 میلی گرم در لیتر)، نفتالین استیک اسید (0، 1000 ،2000 و 3000 میلی گرم در لیتر) و برهمکنش آنها بر ریشه زایی قلمههای نیمه خشبی کیوی فروت (Actinidia deliciosa) رقم هایوارد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و 16تیمار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شد. قلمه ها در بستر ریشه زایی ماسه و پرلیت (1:1)، تحت شرایط مه افشانی نوبتی کشت گردیدند. نتایج نشان داد که اثر اکسین ها بر تولید کالوس، تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، درصد قلمه های ریشه دار شد و سرعت ریشه زایی معنی دار بود. بیشترین تعداد ریشه، وزن تر و خشک ریشه در تیمار 6000 میلی گرم در لیتر IBA + 2000 میلی گرم در لیتر NAA حاصل شد. تیمار 6000 میلی گرم در لیتر IBA + 1000 میلی گرم در لیتر NAA بیشترین طول ریشه را تولید کرد.حداکثر درصد ریشه زایی و تولید کالوس در تیمار 6000 میلی گرم در لیتر IBA مشاهده شد. بالاترین سرعت ریشه زایی در تیمار 4000 میلی گرم در لیتر IBA + 3000 میلی گرم در لیتر NAA و تیمار 6000 میلیگرم در لیتر IBA + 2000 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد. در مجموع تیمار 6000 میلی گرم در لیتر IBA + 2000 میلی گرم در لیتر NAA بهترین تیمار برای ریشه زایی قلمه های نیمه خشبی کیوی فروت می باشد.

اثرات روش های کاشت و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم

علی کریمی؛ موسی مسکرباشی؛ مجید نبی‌پور؛ سعید برومندنسب

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 89-98

چکیده

به‌منظور مطالعه‌ی اثرات روش‌های کاشت مختلف و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم، این تحقیق به صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار، در مزرعه ی آموزشی و ... بیشتر به‌منظور مطالعه‌ی اثرات روش‌های کاشت مختلف و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم، این تحقیق به صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار، در مزرعه ی آموزشی و تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 89- 1388 اجرا گردید. فاکتورها شامل: فاکتور آبیاری در دو سطح (آبیاری بر اساس تخلیه 25% و 50% آب قابل استفاده گیاه در خاک)، روش کاشت در چهار سطح (کاشت خطی در کرت، کاشت 3 ، 6 و 9 خط گندم روی پشته) و همچنین دو رقم چمران واستار بودند. نتایج نشان داد که روش‌های کاشت، در صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و عملکرد دانه با یک دیگر اختلاف معنی دار داشتند. روش نه خطی به طور معنی داری تعداد دانه در سنبله کم تری از بقیه روش‌های کاشت داشت (58/28). روش‌های سه خطی و کرتی بالاترین تعداد دانه در سنبله را داشتند (39/34، 89/33) و بالاترین عملکرد دانه مربوط به روش سه خطی بود (62/3 تن در هکتار). بین سطوح آبیاری تفاوت معنی‌دار وجود نداشت و در بین ارقام نیز رقم چمران، به طور معنی‌دار در صفت عملکرد دانه نسبت به رقم استار برتر بود (67/2 تن در هکتار). باتوجه به نتایج به دست آمده از اثرات متقابل فاکتورها و کم‌آبی موجود، در شرایط مشابه این تحقیق، کاربرد روش‌های کاشت روی پشته، به ویژه روش سه خطی با سطح دوم آبیاری پیشنهاد می‌شود.

اثر بسترهای مختلف کشت بر برخی صفات فیزیکوشیمیایی گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش شوری

مرضیه کلهر؛ مریم دهستانی اردکانی؛ مصطفی شیرمردی؛ جلال غلام نژاد

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 89-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23906.1531

چکیده

شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاه و تولیدات کشاورزی می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخص‌های رشدی در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis ... بیشتر شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاه و تولیدات کشاورزی می‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر سطوح مختلف شوری و اصلاح‌کننده‌های آلی بر برخی شاخص‌های رشدی در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل پنج سطح از مواد آلی (شاهد (خاک زراعی)، نیم و یک گرم در لیتر عصاره جلبک ‌دریایی،80 درصد خاک زراعی + 20 درصد حجمی گلدان کود گاوی کاملاً پوسیده و 80 درصد خاک زراعی + 20 درصد حجمی گلدان کود ورمی‌کمپوست) و سه سطح شوری (5/3، 5/7 و 5/10 دسی‌زیمنس بر متر) با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه اردکان در سال 1396 به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری،شاخص‌های رشدی و میزان جذب عناصر به‌طور معنی‌داری کاهش یافت، در‌ حالی‌که فعالیت آنزیم پراکسیداز افزایش یافت. بیشترین قطر تاج، تعداد برگ، وزن‌ تر و خشک گل و جذب عناصر در تیمار کود گاویو با هدایت الکتریکی 5/3 دسی‌زیمنس بر متر به‌دست آمد.بیش‌ترین قطر گل در تیمار نیم گرم در لیتر جلبک دریایی و با هدایت الکتریکی 5/3 دسی‌زیمنس بر مترمشاهده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده مشخص شد که اگرچه آستانه تحمل به شوری همیشه‌بهار 5/7 دسی‌زیمنس بر مترمی‌باشد، استفاده از بستر کشت مناسب، تحمل گیاه را تا 5/10 دسی‌زیمنس بر مترافزایش خواهد داد. همچنین مشخص شد که کود گاویبهتر از بقیه تیمارها توانست تحمل گیاه را در برابر شوری افزایش دهد و موجب بهبود خصوصیات کمی و کیفی آن گردد.

بررسی کاشت بذر و گیاهچه گندم و تأثیر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد

روح الله آواره شیرازی؛ مجید نبی‌پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 91-101

چکیده

به منظور مقایسه کاشت بذر و کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه با سنین مختلف) در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی1389- 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش به صورت ... بیشتر به منظور مقایسه کاشت بذر و کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه با سنین مختلف) در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی1389- 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات (کرت‌های دوبار خرد شده) و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل روش‌های کاشت در سه سطح بدون سرزنی گیاهچه، با سرزنی گیاهچه و کاشت بذر بود و فاکتور فرعی نیز شامل ارقام گندم در دو سطح شامل رقم فونگ و رقم چمران و فاکتور فرعی فرعی شامل تاریخ کاشت بذر و انتقال گیاهچه در 30 آذر و 15 دی بود. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد سنبلک در سنبله، تعداد دانه در سنبله در کاشت بذر بیش ترین مقدار (با عملکرد 3/2766 کیلو گرم در هکتار)و در کاشت گیاهچه‌ای کم ترین مقدار (با عملکرد 6/1795 کیلو گرم در هکتار) بودند. در تیمار تاریخ کاشت و انتقال (کاشت به صورت گیاهچه) ، تعداد سنبلک در سنبله و عملکرد دانه در تاریخ کاشت و انتقال اول (انتقال گیاهچه 30 روزه)، بیش ترین مقدار و در تاریخ کاشت و انتقال دوم (انتقال گیاهچه 45 روزه) کم ترین مقدار بودند. بین دو رقم فونگ و چمران، اختلاف معنی داری در صفات تعداد سنبلک در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه مشاهده نگردید. با توجه به نتایج حاصل، انتقال دیر گیاهچه (گیاهچه 45 روزه) و تأخیر در کاشت (15 دی) نیز عملکرد را به صورت معنی‌داری کاهش داد. کاشت بذر عملکرد بالاتری (حدود 31 درصد) را نسبت به کاشت نشایی داشت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد که تیمار کاشت مستقیم بذر رقم چمران در تاریخ کاشت اول دارای بیش ترین عملکرد بود؛ پس از آن تیمار کاشت گیاهچه بدون سرزنی و با سرزنی رقم چمران بیش ترین عملکرد را داشتند و تیمارهای گیاهچه‌ای در تاریخ کاشت دوم دارای کم ترین میزان عملکرد بودند. بنابراین، در شرایط آب و هوایی خوزستان در صورت وقفه در کاشت به دلیل تأخیر در بارندگی و یا فراهم نشدن شرایط کاشت بذر به دلیل بارندگی‌های مکرر (بعد از وقفه اولیه) و مساعد نبودن شرایط کاشت مستقیم بذر در 30 آذر، می‌توان با کاشت گیاهچه گندم (گیاهچه 30 روزه) در آن زمان از کاهش محصول در کاشت تأخیری (در 15 دی) جلوگیری نمود.

بررسی کنترل تلفیقی علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد و صفات کیفی کلزا در تناوب با ذرت

نگار آتش بار؛ علی منصفی؛ اسفندیار فاتح

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 101-115

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.43934.2106

چکیده

علف‌های هرزیکی از عوامل کاهش دهنده محصولات کشاورزی است خاکورزی حفاظتی و باقی گذاشتن بقایای گیاهی بر سطح خاک موجب کاهش تبخیر و تعرق از سطح خاک و کنترل علف‌های هرز می گردد. این پژوهش در ... بیشتر علف‌های هرزیکی از عوامل کاهش دهنده محصولات کشاورزی است خاکورزی حفاظتی و باقی گذاشتن بقایای گیاهی بر سطح خاک موجب کاهش تبخیر و تعرق از سطح خاک و کنترل علف‌های هرز می گردد. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده با 3 تکرار درمزرعه آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز درسال 1401-1400 اجرا گردید. خاکورزی متناوب در سه سطح بدون خاکورزی-بدون خاکورزی، کم خاکورزی- خاکورزی متداول و خاکورزی متداول- بدون خاکورزی در کرت های اصلی و کنترل علف هرز در شش سطح شاهد (بدون اعمال تیمار)، وجین دستی (20 و 40 روز بعد از کاشت)،علف‌کش سیکلوکسیدم 2 لیتر در هکتار به صورت پس رویشی و تقسیط 15 و 30 روز بعد از کاشت، علف‌کش سیکلوکسیدم 2 لیتر در هکتار 30 روز بعد از کاشت به صورت پس رویشی+ بقایای گیاهی ذرت (5 تن در هکتار) و علف‌کش سیکلوکسیدم 5/1 لیتر در هکتار به صورت پس رویشی 30 روز بعد از کاشت + بقایای گیاهی ذرت (5 تن در هکتار) در کرت های فرعی مقایسه گردید. نتایج نشان داد بالاترین تعداد دانه در خورجین، بالاترین عملکرد دانه، بالاترین عملکرد بیولوژیکی و درصد روغن در تیمار مربوط به اثرات متقابل خاکورزی متداول-بدون خاکورزی و وجین دستی علف‌های هرز بود. اما بالاترین تعداد خورجین در بوته و وزن هزاردانه در شرایط خاکورزی متداول-بدون‌خاکورزی و کاربرد علف‌کش سیکلوکسیدم 2 لیتر در هکتار به‌صورت تقسیط مشاهده شد. استفاده خاکورزی متداول و کاربرد علف‌کش سیکلوکسیدم 2 لیتر در هکتار به‌صورت تقسیط یا وجین دستی میتواند در مهار علف‌های هرز و افزایش عملکرد گیاه کلزا مؤثر باشد. بالاترین میزان فسفر دانه با (63/11) کیلوگرم در هکتار در تیمار مربوط به اثرات متقابل خاکورزی متداول-بدون خاکورزی و وجین دستی علف‌های هرز بود و کمترین میزان فسفر دانه با (57/7) کیلوگرم در هکتار در تیمار بدون خاکورزی-بدون خاکورزی و عدم کنترل علف‌های هرز مشاهده شد. . با توجه به نتایج آزمایش، عدم خاکورزی در کشت پاییزه کلزا با استفاده از بقایای ذرت و استفاده مقدار کاهش یافته علفکش، باعث عدم تاخیر در کشت به موقع این محصول استراتژیک می‌شود.

بررسی عملکرد و ویژگی‌های کیفی سیب‌زمینی در کشت زودهنگام در شرایط آب و هوایی مشهد

احمد نظامی؛ جعفر نباتی؛ محمد کافی؛ جواد شباهنگ

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 229-240

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.31878.1852

چکیده

کشت زودهنگام سیب‌زمینی برای کاهش خلاء تولید این محصول در انتهای فصل بهار در ایران دارای اهمیت می‌باشد. به منظور امکان تولید سیب‌زمینی با کشت‌زود هنگام با استفاده از آزمایش کرت‌های خردشده در قالب بلوک ... بیشتر کشت زودهنگام سیب‌زمینی برای کاهش خلاء تولید این محصول در انتهای فصل بهار در ایران دارای اهمیت می‌باشد. به منظور امکان تولید سیب‌زمینی با کشت‌زود هنگام با استفاده از آزمایش کرت‌های خردشده در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در مشهد اجرا شد. چهار تاریخ کاشت، 15 اسفندماه، 29 اسفندماه، 15 فروردین‌ماه و 15 اردیبهشت‌ماه به‌عنوان عامل اصلی و سه رقم سیب‌زمینی اگریا، فونتانه و سانته به‌عنوان عامل فرعی بودند. در رقم اگریا و فونتانه با تأخیر در کاشت سطح برگ افزایش در رقم سانته تا 15 فروردین روند کاهشی و پس‌ازآن افزایشی بود. تعداد غده در بوته با تأخیر در کاشت از 15 اسفندماه تا 15 اردیبهشت‌ماه اگریا، فونتانه و سانته به‌ترتیب51، 72 و 83 درصد کاهش یافت. بیشترین و کمترین عملکرد کل غده به‌ترتیب در فونتانه در تاریخ کاشت 15 اسفندماه و 29 اسفندماه با اختلاف 14594 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. درصد ماده خشک غده در اگریا با تأخیر در کاشت روند صعودی داشت، در فونتانه این روند تا تاریخ کاشت 15 فروردین‌ماه افزایشی و پس‌ازآن کاهش یافت، اما در سانته بیشترین و کمترین درصد ماده خشک به‌ترتیب در تاریخ کاشت 15 اسفندماه (13/22) و 29 اسفندماه (50/18) به‌دست‌آمد. در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت‌ماه بیشترین مقدار درصد نشاسته و آنتی‌اکسیدانت کل در اگریا و فونتانه مشاهده شد ولی در رقم سانته بیشترین مقدار این ویژگی‌ها به‌ترتیب در تاریخ کاشت 15 فروردین‌ماه و 29 اسفندماه به‌دست‌آمد. به‌طورکلی سانته نسبت به کاشت زودهنگام واکنش بهتری نشان داد عملکرد بیشتری تولید کرد.

تأثیر Pseudomonas putida و کود شیمیایی فسفر بر برخی از صفات رویشی، زایشی و بیوشیمیایی دو گونه ریحان (Ocimum basilicum var. thyrsiflora و Ocimum sanctum)

نعیمه عنایتی ضمیر؛ محمد محمودی سورستانی؛ مجتبی مومنی منفرد

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 235-246

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31636.1844

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتور اول شامل گونه گیاه (دو گونه ریحان سانکتوم و باسیلیکوم) و فاکتور دوم نوع کود (صفر، 50 و 100 درصد فسفر مورد‌نیاز گیاه، فقط باکتری، باکتری به همراه 50 درصد فسفر موردنیاز گیاه، باکتری به همراه100 درصد فسفر مورد نیاز گیاه) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل گونه گیاه و تیمارهای کودی بر اغلب صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان فسفر برگ در هر دو گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 92/4 و 82/4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک)، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد و طول گل‌آذین، فنل، فلاون و فلاونوییدها در تیمار حاوی باکتری بدون استفاده از کود شیمیایی فسفره و پس از آن در تیمار حاوی باکتری + 50 درصد کود شیمیایی به‌دست آمد. بیشترین درصد مهار رادیکال‌های آزاد در گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 67 و 75 درصد) در حضور باکتری و بدون استفاده از کود فسفره بود. به‌طور کلی با توجه به وجود تفاوت معنی‌دار تیمار حاوی باکتری نسبت به سایر تیمارها می‌توان تأثیر این باکتری را در شرایط مزرعه در بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان بررسی کرد.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده