تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

بررسی اثرات محلول‌پاشی کلریدکلسیم روی برگ و میوه بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی میوه خربزه درختی (Carica papaya L. cv. Eksotika II) در مرحله پس از برداشت

امین میرشکاری؛ بابک مدنی

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 89-100

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.17673.1335

چکیده

به‌منظور ارزیابی تأثیر روش محلول‌پاشی کلریدکلسیم بر کیفیت میوه خربزه درختی (Carica papaya L. cv. Eksotika II) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل کلرید کلسیم با غلظت‌های (صفر، 5/0، ... بیشتر به‌منظور ارزیابی تأثیر روش محلول‌پاشی کلریدکلسیم بر کیفیت میوه خربزه درختی (Carica papaya L. cv. Eksotika II) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل کلرید کلسیم با غلظت‌های (صفر، 5/0، 1، 5/1 و2 درصد) و روش محلول‌پاشی (برگی، میوه‌ای و برگ + میوه) اجرا گردید. محلول‌پاشی 21 روز پس از مرحله گلدهی شروع شده و هر دو هفته یک بار طی شش نوبت ادامه یافت. مقدار کلسیم، منیزیم، تنفس، اتیلن، سفتی بافت، اسید قابل تیتر، مواد جامد محلول، استحکام دیواره سلولی و کیفیت میوه پس از سه هفته انبارمانی در دمای 1±12 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد اندازه‌گیری شد. بیشترین میزان کلسیم میوه در روش محلول‌پاشی برگ + میوه و کمترین آن در محلول‌پاشی برگی مشاهده گردید. کمترین مقدار منیزیم پوست و گوشت میوه در روش محلول‌پاشی میوه و برگ + میوه، و بیشترین آن در محلول‌پاشی برگی وجود داشت. شدت تنفس و تولید اتیلن میوه در روش محلول‌پاشی میوه و برگ + میوه در غلظت‌های مختلف کلسیم کاهش یافت. کمترین میزان غلظت مواد جامد محلول میوه در روش محلول‌پاشی برگ + میوه مشاهده شد و روش میوه‌ای و برگی بعد از آن قرار گرفتند. ولی تأثیر روش محلول‌پاشی روی اسید قابل تیتر میوه معکوس بود. به‌طورکلی، با افزایش غلظت کلریدکلسیم تا حداکثر 5/1 درصد در محلول‌پاشی میوه و برگ + میوه مقدار کلسیم در پوست و گوشت میوه، اسید قابل تیتر و کیفیت کلی میوه افزایش یافت. در حالی‌که، افزایش غلظت کلسیم درمحلول‌پاشی برگی بر میزان کلسیم پوست و گوشت میوه اثری نداشت اما اسید قابل تیتر افزایش یافت. بنابراین روش برگ + میوه بر کیفیت میوه خربزه درختی مؤثرتر بود.

اثر پرایمینگ‌بذر بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک بخش هوایی و ریشه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط کاشت لوله‌های گلدانی داخل مزرعه

کیانوش صفری؛ یوسف سهرابی؛ عادل سی و سه مرده؛ شهریار ساسانی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 89-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28875.1736

چکیده

چکیدهپرایمینگ‌بذر تکنیکی نسبتاً جدید، ساده و کم‌هزینه برای بهبود صفات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه در شرایط تنش و عدم تنش می‌باشد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر ... بیشتر چکیدهپرایمینگ‌بذر تکنیکی نسبتاً جدید، ساده و کم‌هزینه برای بهبود صفات مرتبط با جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه در شرایط تنش و عدم تنش می‌باشد. هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر روی برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک سه رقم گندم نان در شرایط کاشت لوله‌های گلدانی داخل مزرعه بود. در این تحقیق، سه رقم گندم نان (ریژاو، سرداری و کریم) و 11 تیمار پرایمینگ‌بذر، شامل پرایمینگ هورمونی: جیبرلیک اسید با غلظت 100میلی‌گرم بر لیتر و 24- اپی‌براسینولید با غلظت 1 میلی‌گرم بر لیتر، اسموپرایمینگ: کلرید پتاسیم با غلظت 100 میلی مول در لیتر و پلی‌اتیلن گلیکول 4000 با پتانسیل‌های 3/2- و 9/2- بار، پرایمینگ‌غذایی شامل سولفات روی آبدار با غلظت‌های 1/0 و 3/0 درصد وزنی-حجمی، اوره با غلظت‌های 2 و 4 گرم در لیتر، آسکوربیک اسید با غلظت 100 میلی‌گرم بر لیتر، تیمار هیدروپرایمینگ با آب‌مقطر یک‌بار تقطیر‌شده و تیمار شاهد بدون پرایم در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفت. اثر رقم و تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر بر همه صفات اندازه‌گیری‌شده، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. رقم کریم بیشترین محتوای نسبی آب برگ (58/79 درصد)، سطح برگ پرچم (19/15 سانتی‌مترمربع)، حجم ریشه (9/30 سانتی‌مترمکعب)، وزن خشک ریشه (6/4 گرم در لوله)، وزن خشک شاخساره (7/26 گرم در لوله)، نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره (17/0) را نسبت به ارقام دیگر داشت. رقم سرداری با ارتفاع بوته 4/98 سانتی‌متر و طول ریشه 118 سانتی‌متر نسبت به دیگر ارقام برتری نشان داد. رقم ریژاو بیشترین شاخص سبزینگی (3/46) را داشت. بیشترین محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم و شاخص‌کلروفیل به‌ترتیب مربوط به تیمارهای غذایی اوره با غلظت چهار گرم در لیتر (51/81 درصد، 9/89 سانتی‌متر، 84/16 سانتی‌مترمربع و 47) و سولفات روی با غلظت 3/0 درصد (75/80 درصد، 8/88 سانتی‌متر، 13/16 سانتی‌مترمربع و 46) بود. در این تحقیق، تیمارهای پرایمینگ‌بذر با اوره در غلظت چهار گرم در لیتر و سولفات روی با غلظت 3/0 درصد، به‌عنوان تیمارهای برتر پرایمینگ‌بذر گندم برای شرایط دیم شناسایی گردیدند و به کارگیری این تیمارها احتمالاً می‌تواند در بهبود عملکرد دانه گندم در شرایط دیم مفید باشد.

اثر کم‌آبیاری و کاربرد کودهای زیستی بر خصوصیات رشدی و کارایی مصرف آب بر گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.)

افشین کرمی؛ علی سپهری

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 91-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11134

چکیده

به منظور بررسی اثر کمآبیاری و کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی و کارایی مصرف آب گاوزبان، آزمایشی در بهار و تابستان 1390 در کرمانشاه و به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی ... بیشتر به منظور بررسی اثر کمآبیاری و کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات رشدی و کارایی مصرف آب گاوزبان، آزمایشی در بهار و تابستان 1390 در کرمانشاه و به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کمآبیاری به عنوان عامل اصلی در 4 سطح: کم آبیاری در مرحله رویشی، کمآبیاری زایشی، کمآبیاری رویشی + زایشی و بدون کمآبیاری (شاهد) بود که با اعمال قطع آبیاری در مرحله رشدی مورد نظر انجام گرفت. تیمارهای کودی شامل 3 سطح: مصرف 100 درصد کودهای شیمیایی، مصرف50 درصدکودهای شیمیایی+ زیستی و مصرف 25 درصدکودهای شیمیایی+ زیستی بود. نتایج تحقیق نشان داد که کمآبیاری و تیمارهای کودی اثر معنیداری روی وزن خشک کل، عملکرد دانه، درصد روغن، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب داشتند. کم آبیاری در مرحله رویشی و زایشی به ترتیب 10 و 39 درصد کارایی مصرف آب برای وزن خشک کل و 13 و 21 درصد کارایی مصرف آب دانه را نسبت به آبیاری کامل کاهش داد. در بین تیمارهای کودی مصرف 50 درصد از کودهای شیمیایی به همراه کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفات در شرایط کم آبیاری موجب بهبود شاخصهای مذکور گردید و بیشترین عملکرد دانه (1/180کیلوگرم در هکتار) در شرایط بدون کمآبیاری و با مصرف 50 درصد کودهای شیمیایی+ زیستی حاصل شد. تیمار تلفیقی50 درصد کودهای شیمیایی + زیستی نسبت به مصرف کامل کودهای شیمیایی در شرایط بدون کم آبیاری وزن خشک کل را حدود 26 درصد بهبود بخشید.

تأثیر کاربرد پس از برداشت کیتوسان بر رشد قارچی و کیفیت انگور ریش‌بابای قرمز در طی انبارمانی

رامین حاجی‌تقی‌لو؛ محمدرضا اصغری؛ رسول جلیلی‌مرندی؛ سیاوش همتی

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 91-101

چکیده

تحقیق حاضر به منظور مشاهده روند تغییرات بعضی ویژگیهای کیفی در طول مدت انبارداری انگور رقم ریش بابای قرمز انجام گرفت. خوشه‌های انگور با کیتوسان در سه غلظت صفر، 5/0 و 1درصد تیمار و در سردخانه با دمای 5/0± ... بیشتر تحقیق حاضر به منظور مشاهده روند تغییرات بعضی ویژگیهای کیفی در طول مدت انبارداری انگور رقم ریش بابای قرمز انجام گرفت. خوشه‌های انگور با کیتوسان در سه غلظت صفر، 5/0 و 1درصد تیمار و در سردخانه با دمای 5/0± ٠ درجه سانتی‌گراد به مدت 4 ماه نگهداری شدند. صفات کیفی میوه، شامل میزان مواد جامد محلول (TSS)، اسیدهای قابل تیتراسیون (TA)، اسید اسکوربیک، آلودگی قارچی، قهوهای شدن ساقه، قهوهای شدن حبه، میزان ریزش حبه و عطر و طعم در ابتدای انبارداری، 2 و 4 ماه پس از نگهداری اندازه‌گیری شدند. در دومین ماه انبارداری میزان اسید اسکوربیک در تیمار کیتوسان 5/0 درصد در مقایسه با سایر تیمارها بالاتر بود. همچنین در این تیمار، کم ترین میزان قهوهای شدن حبه و نیز کم ترین میزان ریزش حبه مشاهده شد. در پایان آزمایش (4 ماه) در تیمار کیتوسان 5/0 درصد کم ترین میزان قهوهای شدن ساقه در مقایسه با تیمار شاهد مشاهده گردید. میزان عطر و طعم در کیتوسان 5/0 درصد در دومین ماه آزمایش و در کیتوسان 1 درصد در دومین و چهارمین ماه آزمایش نسبت به شاهد نتایج بهتری را نشان داد. میزان مواد جامد محلول و آلودگی در این آزمایش نتایج معنی داری را نشان ندادند. بر اساس نتایج به دست آمده کیتوسان در غلظت 5/0 درصد در حفظ کیفیت و نیز حفظ خصوصیات خوراکی میوه‌های انگور رقم ریش‌بابای قرمز نتایج مطلوبی داشته است.

ارزیابی اثر بسترهای کشت حاوی ورمی‌کمپوست، کمپوست و کود دامی تحت شرایط تنش خشکی در گیاه اطلسی ایرانی (.Petunia spp)

مرتضی گلدانی؛ مریم کمالی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 91-100

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12335

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی بر جبران خسارت ناشی از تنش خشکی بر صفات موروفولوژیک و فیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی بر جبران خسارت ناشی از تنش خشکی بر صفات موروفولوژیک و فیزیولوژیک توده اطلسی ایرانی آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری، (آبیاری بر اساس 100 درصد ظرفیت زراعی به میزان 360 سی‌سی (D1)، 50 درصد ظرفیت زراعی به میزان 180 سی‌سی (D2) و 25 درصد ظرفیت زراعی به میزان 90 سی‌سی (D3)) و 4 تیمار بستر کاشت (شاهد، کمپوست، ورمی‌کمپوست و دامی) بود. نتایج نشان داد اثر ساده استفاده از تیمارهای کودی بر صفات وزن‌ تر گل، طول، قطر و تعداد گل، محتوای رطوبت نسبی و شاخص پایداری غشاء معنی‌دار است. برهمکنش دو عامل مورد بررسی نیز بر صفات وزن تر ساقه و گل، تعداد و طول گل، سطح برگ، حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II، محتوای رطوبت نسبی و شاخص پایداری غشا معنی‌دار شد. تیمار دامی در شرایط آبیاری با 25 درصد ظرفیت زراعی (D3) طول گل را نسبت به شاهد 14 درصد افزایش داد و در 50 درصد ظرفیت زراعی (D2) میزان پایداری غشاء در بستر دارای کود ورمی‌کمپوست 62 درصد بود که نسبت به شاهد تیمارهای کودی در همین سطح از آبیاری، 67 درصد افزایش داشت. به ‌نظر می‌رسد اسفاده از کودهای دامی و ورمی‌کمپوست در بهبود اثرات سوء ناشی از کم آبیاری مؤثر باشند.

تأثیر شوری و مرحله رسیدن میوه بر برخی خصوصیات کمی و کیفی میوه گوجه‌فرنگی در سیستم آبکشت

رسول آذرمی؛ نادر چاپارزاده

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 91-102

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.20715.1432

چکیده

کیفیت آب و مرحله بلوغ میوه تأثیر زیادی بر کیفیت میوه گوجه‌فرنگی دارد. بدین منظور برای بررسی تأثیر شوری و مرحله رسیدگی میوه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عمر ماندگاری میوه گوجه‌فرنگی در سیستم آبکشت، آزمایشی ... بیشتر کیفیت آب و مرحله بلوغ میوه تأثیر زیادی بر کیفیت میوه گوجه‌فرنگی دارد. بدین منظور برای بررسی تأثیر شوری و مرحله رسیدگی میوه بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عمر ماندگاری میوه گوجه‌فرنگی در سیستم آبکشت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1394 اجرا گردید. میوه‌های گوجه‌فرنگی از گیاهان رشد یافته در سه سطح شوری (2، 4 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و در سه مرحله رسیدن میوه (سبز بالغ، صورتی و قرمز) جمع‌آوری شدند.نتایج نشان داد که مواد جامد محلول میوه، هدایت الکتریکی عصاره میوه و درصد ماده خشک میوه با افزایش شوری محلول غذایی و با پیشرفت مرحله رسیدگی میوه به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اما مقدار آب‌میوه 9 درصد کاهش نشان داد. بیشترین میانگین وزن میوه (7/147 گرم) و حجم میوه (153 سانتی‌متر مکعب) در میوه‌های رشدیافته در سطح شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر و میوه‌های برداشت‌شده در مرحله صورتی ‌رنگ به‌دست آمد. میوهای سفت و با عمر ماندگاری بیشتر در شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر و در مرحله بلوغ سبز رنگ مشاهده گردید. کاربرد شوری 4 دسی‌زیمنس بر متر در میوه‌های سبز بالغ فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز را 5/62 درصد در مقایسه با شوری 8 دسی‌زیمنس بر متر در میوهای قرمز رنگ افزایش داد. بنابراین پرورش گوجه‌فرنگی در محلول غذایی با شوری 4 دسی‌زیمنس بر متر و برداشت میوه در مرحله قرمز رنگ می‌تواند در بهبود کیفیت و وزن مناسب میوه مفید باشد.

بررسی ریزازدیادی و اثر کلشی سین جهت القای درون شیشه‌ای پلوئیدی در گیاه نرگس (Narcissus tazetta)

معصومه احمدی مجد؛ حسن ساری‌خانی؛ مهرداد چایی‌چی؛ عبدالکریم کاشی

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 93-103

چکیده

در این پژوهش ریزازدیادی نرگس گونهNarcissus tazettaبا کمک ریزنمونه‌های دوفلسی سوخ با استفاده از غلظت‌های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و پس از آن غلظت های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید ... بیشتر در این پژوهش ریزازدیادی نرگس گونهNarcissus tazettaبا کمک ریزنمونه‌های دوفلسی سوخ با استفاده از غلظت‌های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و پس از آن غلظت های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید به همراه 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در مرکز تحقیقات کشاورزی و صنایع طبیعی همدان بررسی شد. در زمان‌های 4 و 6 هفته پس از کشت صفات طول برگ و تعداد سوخچه مورد ارزیابی قرار گرفتند. از گیاهچه‌های رشد یافته در شرایط درون شیشه‌ای جهت القای پلی پلوئیدی با کلشی‌سین استفاده شد. گیاهچه‌ها با کلشیسین در چهار غلظت (00/0، 05/0 ،10/0 و 20/0 درصد) به مدت 24 و 48 ساعت تیمار شدند و درصد زنده مانی گیاهچه‌ها بررسی شد. پس از رشد کافی گیاهچه‌های زنده مانده، سطح پلوئیدی آنها با روش‌های شمارش کروموزوم نوک ریشه به روش استواورسین و فلوسایتومتری نمونه های برگی مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر کلشی‌سین بر صفت زنده مانی گیاهچه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد اما زمان تیمار آن و اثر متقابل غلظت کلشی‌سین و زمان تیمار معنی‌دار نشد. کاربرد کلشی‌سین باعث کاهش معنی دار زنده مانی گیاهچه‌ها گردید. بین غلظت‌های 05/0، 10/0 و 20/0 درصد کلشی‌سین اختلاف معنی‌داری در صفت زنده مانی گیاهچه‌ها مشاهده نشد. در نهایت از تعداد 72 گیاهچه تیمار شده با کلشی سین تعداد 32 گیاهچه زنده ماندند. نتایج ارزیابی‌های سطح پلوئیدی وجود سلول‌هایی را با دو سطح پلوئیدی دیپلوئید با تعداد 20 کروموزوم و تتراپلوئید با تعداد 40 کروموزوم را نشان دادند. همچنین نتایج حاصل از فلوسایتومتری، نتایج حاصل از شمارش کروموزوم نمونه‌های نوک ریشه را تایید کرد. از گیاهچه‌های زنده مانده تعداد 16 گیاهچه با سطح پلوئیدی دیپلوئید و تعداد 16 گیاهچه با سطح پلوئیدی میکسوپلوئید ارزیابی شدند. بالاترین میزان میکسوپلوئیدی در تیمار 10/0 % کلشی‌سین و مدت تیمار 24 ساعت به دست آمد. هیچ گیاهی با سطح پلوئیدی تتراپلوئید خالص پس از چندین واکشت مشاهده نشد.

اثر طول قلمه و غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید بر ریشه زایی قلمه های گل کاغذی (Willd. (Bougainvillea spectabilis

زهرا رشودی؛ عبدالحسین ابوطالبی؛ مهرانگیز چهرازی

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 93-103

چکیده

برای ارزیابی طول های مختلف قلمه و غلظت های متفاوت ایندول بوتیریک اسید بر ریشه زایی گل کاغذی، پژوهشی در شرایط فضای آزاد از اسفند ماه 1389 تا اردیبهشت 1390 در شهرستان خرمشهر اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل ... بیشتر

بررسی رشد و عملکرد گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تأثیر کاربرد کودهای آلی و بیولوژیک در راستای تولید ارگانیک

معین ناییجی؛ محمد کاظم سوری

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 93-103

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11456

چکیده

مرزه یکی از مهمترین سبزیها با ارزش دارویی فراوان می باشد که رشد و عملکرد آن تحت تأثیر عوامل محیطی از جمله تغذیه قرار میگیرد. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و بیولوژیک بر رشد و عملکرد گیاه ... بیشتر

تأثیر تغذیه سیلیسیومی بر رشد و باردهی توت‌فرنگی رقم کاماروسا درکشت هیدروپونیک در شرایط فضای باز

کامران قاسمی؛ مهدی قاجار سپانلو؛ مهدی حدادی نژاد

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 93-106

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26611.1634

چکیده

چکیدهتوت‌فرنگی از ریزمیوه‌های مهم می‌باشد که اهمیت تجاری بالایی دارد. در این آزمایش که در سال 1395 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور بستر کاشت و تغذیه سیلیسیومی ... بیشتر چکیدهتوت‌فرنگی از ریزمیوه‌های مهم می‌باشد که اهمیت تجاری بالایی دارد. در این آزمایش که در سال 1395 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور بستر کاشت و تغذیه سیلیسیومی اجرا شد، دو بستر کاشت شامل بستردوگانه (نسبت مساوی کوکوپیت + پرلیت) و بستر سه‌گانه (نسبت مساوی کوکوپیت + پرلیت + پوسته برنج) و همچنین تغذیه سیلیسیومی در پنج سطح شامل صفر میلی‌گرم بر لیتر (شاهد)،50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر سیلیسیوم از منبع سیلیکات سدیم و 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر سیلیسیوم از منبع سیلیکات پتاسیم مورد ارزیابی قرار گرفت. محلول‌پاشی سیلیکات پتاسیم 100 توانست به‌طور معنی‌داری غلظت سیلیس برگ را افزایش دهد (حدود 14 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک). تعداد برگ بوته و وزن خشک قسمت هوایی در بستر سه‌گانه برتری معنی‌داری را نسبت به بستر دوگانه نشان دادند.غلظت بالای سیلیکات پتاسیم در بستر سه‌گانه به‌طور معنی‌داری قطر طوقه کمتری نسبت به سیلیکات پتاسیم 50 در همین بستر داشته است؛ این درحالی است که در بستر دوگانه سیلیکات پتاسیم 100 قطر طوقه‌ای مناسب داشته است. تیمار سیلیکات پتاسیم 50 در بستر سه‌گانه، بیشترین مقدار وزن تر و خشک ریشه را نشان دادند. از نظر وزن تک میوه، سیلیکات سدیم 100 در بستر دوگانه بیشترین وزن تک میوه را داشت که اختلاف آن با سیلیکات پتاسیم 100 در بستر سه‌گانه معنی‌دار نبود. لذا اگر تولید با عملکرد بالا و وزن تک میوه زیاد مدنظر باشد استفاده از سیلیکات پتاسیم 100 در بستر دوگانه توصیه می‌شود. در‌صورتی‌که هدف رشد رویشی قوی باشد سیلیکات پتاسیم 50 در بستر سه‌گانه می‌تواند قطر طوقه بیشتر و ریشه‌های قوی را موجب گردد.

بررسی رشد رویشی شش رقم برتر کُنار در منطقه بلوچستان

ابراهیم سابکی

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 95-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12059

چکیده

درخت کُنار یکی از قدیمی‌ترین درختان میوه بومی هند است که در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و خشک می روید. کشت ارقام مرغوب و تجاری کُنار در بسیاری از کشورها رایج است. برخی از این ارقام تجاری که منشاء هندی ... بیشتر درخت کُنار یکی از قدیمی‌ترین درختان میوه بومی هند است که در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و خشک می روید. کشت ارقام مرغوب و تجاری کُنار در بسیاری از کشورها رایج است. برخی از این ارقام تجاری که منشاء هندی و پاکستانی دارند از سال‌های خیلی پیش در جنوب بلوچستان کشت کار می‌شوند. با وجود این، اطلاعات بسیار کمی در خصوص سازگاری و ویژگی‌های میوه آن‌ها در دسترس بود. بنابراین، انجام پژوهش حاضر ضرورت داشت. در مرحله اول این پژوهش (1385 تا 1390)، رشد رویشی شش رقم کُنار برتر موجود در منطقه بلوچستان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و سه درخت در هر تکرار در چابهار مورد بررسی قرار گرفت. این ارقام شامل بهزادی، فرزادی، حنیفی، سوپی، سیبی سفید و سیبی سیاه بودند. نتایج نشان داد که همه این ارقام از رشد رویشی خوبی در منطقه برخوردارند و از نظر شاخص‌های رشد رویشی بین ارقام مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری مشاهده گردید. بیشترین رشد طولی شاخه اصلی در یک فصل رویشی از محل پیوند (200 سانتی‌متر)، قطر تنه در پایین محل پیوند (8/38 میلی‌متر) و در بالای محل پیوند (1/38 میلی‌متر) در رقم حنیفی ثبت گردید. اگر چه درختان هنوز به سن باردهی اقتصادی نرسیده بودند اما از نظر برخی صفات میوه شامل وزن، طول، قطر و شکل میوه، وزن هسته و درصد گوشت میوه تفاوت خیلی معنی‌داری بین ارقام مشاهده گردید.

اثر تنش غرقابی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فتوسنتزی دو رقم ماش در شرایط اهواز

سید بشیر فاضلی؛ افراسیاب راهنما؛ پیمان حسیبی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 95-108

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30538.1805

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر برخی ویژگی‌های فتوسنتزی و زراعی ماش، پژوهشی گلدانی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در تابستان سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده ... بیشتر به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر برخی ویژگی‌های فتوسنتزی و زراعی ماش، پژوهشی گلدانی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در تابستان سال 1395 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. مراحل مختلف رشدی شامل رشد رویشی، ابتدای گلدهی، پر شدن دانه و هر سه مرحله رشدی در کرت اصلی و شرایط بدون تنش و تنش غرقابی و نیز دو رقم هندی و عمرانی ماش در کرت فرعی قرار گرفتند. تنش سبب کاهش وزن خشک و عملکرد دانه شد. این کاهش برای رقم هندی در مرحله رشد رویشی به‌ترتیب 45 و 37 درصد، ابتدای گلدهی به‌ترتیب 66 و 68 درصد، پر شدن دانه به‌ترتیب 44 و 48 درصد و هر سه مرحله رشدی به‌ترتیب 39 و 41 درصد و برای رقم عمرانی در مرحله رشد رویشی به‌ترتیب 60 و 60 درصد، ابتدای گلدهی به‌ترتیب 51 و 44 درصد، پر شدن دانه به ترتیب 46 و 45 درصد و هرسه مرحله رشدی به‌ترتیب 69 و 58 درصد بود. به‌طور‌کلی تنش غرقابی منجر به کاهش سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، سرعت تعرق، محتوای کلروفیل و عدد اسپد در هر دو رقم شد. در تیمارهای تنش در هر مرحله رشدی به صورت منفرد، رقم عمرانی به دلیل نامحدود رشد بودن و انعطاف پذیری فنولوژیکی و طولانی‌تر بودن مدت زمان تشکیل غلاف‌ها توانست تا حدودی آسیب ناشی از تنش را جبران کند. بنابراین در خوزستان که گیاهان تابستانه مانند ماش با شرایط غرقابی در مراحل مختلف رشدی روبرو می‌شوند، رقم هندی برای کشت مناسب‌تر به نظر می‌رسد.

اثر دماهای نزدیک به دمای محیط بر قوه نامیه گرده خرما

احمد مستعان؛ سعید مینایی؛ تیمور توکلی ‌هشجین؛ سهام احمدی‌زاده

دوره 33، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 97-107

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی اثر دماهای نزدیک به محیط در فرآیند استخراج و نگهداری گرده خرما بر قوه نامیه آن به صورت آزمایش فاکتوریل با 3 فاکتور شامل دما در سه سطح (40، 50 و 60 درجه سلسیوس)، نوع گرده نخل خرما در سه ... بیشتر این تحقیق با هدف بررسی اثر دماهای نزدیک به محیط در فرآیند استخراج و نگهداری گرده خرما بر قوه نامیه آن به صورت آزمایش فاکتوریل با 3 فاکتور شامل دما در سه سطح (40، 50 و 60 درجه سلسیوس)، نوع گرده نخل خرما در سه سطح (غنامی آبادان، غنامی اهواز و غنامی شادگان) و زمان گرمادهی در 7 سطح (0، 40، 120، 480، 1140، 4320 و 12960 دقیقه) و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد و قوه نامیه حاصل و متوسط آهنگ کاهش آن محاسبه و مقایسه گردید. نتایج نشان داد که اثر تمامی فاکتورها و نیز اثرات متقابل مربوطه به جز اثر متقابل نوع گرده و زمان تیمار بر قوه نامیه گرده خرما معنی‌دار بوده است. بیشترین و کمترین مقدار قوه نامیه 6/84 ٪ و 3/0٪ و به ترتیب مربوط به تیمارهای غنامی آبادان در دمای 40 درجه سلسیوس در زمان صفر و غنامی شادگان در دمای 60 درجه سلسیوس و در زمان 12960 دقیقه بوده‌اند. همچنین اثر عوامل دما و زمان گرمادهی بر آهنگ کاهش قوه نامیه گرده خرما معنی‌دار بود و اثر سایر عوامل معنی‌دار نگردید. تحلیل صورت گرفته نشان می‌دهد که بیشترین صدمه گرمایی وارد بر دانه گرده خرما در زمان های اولیه روی می‌دهد. بیشترین و کمترین آهنگ کاهش قوه نامیه به ترتیب 6144/0 درصد در دقیقه در دمای 60 درجه سلسیوس در محدوده زمانی 0 الی 40 دقیقه و 0003/0 درصد در دقیقه در دمای 40 درجه سلسیوس در محدوده زمانی 4320 الی 12960 دقیقه هر دو برای پایه نر غنامی شادگان به دست آمد. در تلاش برای بیان رفتار حاصل، مدل آهنگ کاهش قوه نامیه گرده خرما به صورت تابع توانی از متغیر زمان به صورت Vr=ct-k که هر دو ضریب و توان آن تابعی از متغیر دما می‌باشند به دست آمد.

ریخت‌شناسی گرده واریته‌های نر خرمای استان خوزستان با میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM)

سید محمدحسن مرتضوی؛ عزیز تراهی؛ لیلا برمه

دوره 33، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 97-109

چکیده

با توجه به تنوع واریته‌های نر خرمای موجود در استان خوزستان که از گرده آنها برای گرده‌افشانی ارقام ماده استفاده می‌شود، نقش مهمی که گرده‌ها در باروری و خصوصیات کمی و کیفی (زنیا و متازنیا) میوه بازی می‌کنند ... بیشتر با توجه به تنوع واریته‌های نر خرمای موجود در استان خوزستان که از گرده آنها برای گرده‌افشانی ارقام ماده استفاده می‌شود، نقش مهمی که گرده‌ها در باروری و خصوصیات کمی و کیفی (زنیا و متازنیا) میوه بازی می‌کنند و نیز اهمیت بررسی تفاوت‌های موجود در بین آنها به منظور اهداف به‌نژادی، در این پژوهش ریخت‌شناسی گرده‌های 15 پایه خرمای نر این استان با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور پس از آماده ‌سازی مقدماتی گرده‌ها، تصاویر با بزرگ‌نمایی‌های 500، 1000، 5000، 10000 و 20000 برابر و در زوایای مختلف تهیه و پارامترهایی نظیر میانگین طول و عرض، شکل، مقدار عناصر معدنی و آراستارهای سطح اگزین و شیار آنها بررسی گردید. نتایج نشان داد که دانة گردة خرما بیضی یا قایقی‌شکل (در منظر استوایی) و آراستارهای سطح آن از نوع مشبک و دارای روزن‌بندی تک ‌شیاره می‌باشد. گرده پایه‌های نر مختلف مورد بررسی از نظر طول و عرض با هم تفاوت معنی‌داری نشان دادند. بزرگ‌ترین وکوچک‌ترین طول به ترتیب به گرده‌ واریته‌های غنامی سبز (کد 7) و غنامی شادگان (کد 8)، همچنین بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین عرض بترتیب به گرده واریته‌های سمسماوی (کد 1) و غنامی شادگان (کد 8) تعلق داشتند. مقایسه اسپکترم‌های آنالیز ترکیب عناصر غذایی نشان داد که عمده عناصر تشکیل دهنده دانه‌های گرده کربن، اکسیژن، فسفر و کلر می‌باشند.

مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت (Zea mays L.) در تاریخ کاشت معمول و هراکشت

ژاله زارعی؛ حسن حیدری؛ ایرج نصرتی؛ محمود خرمی وفا

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 97-108

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13553

چکیده

پژوهشی به منظور مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت در دو تاریخ کاشت زمان معمول و هراکشت در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش در سال اول به‌صورت ... بیشتر پژوهشی به منظور مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی ذرت در دو تاریخ کاشت زمان معمول و هراکشت در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. آزمایش در سال اول به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عامل‌ها شامل سه روش کاشت (بذرکاری، نشاءکاری 4 هفته‌ای و نشاءکاری 6 هفته‌ای) و دو تاریخ کاشت (کشت زود‌هنگام (هراکشت) و کشت زمان معمول) بودند. آزمایش در سال دوم به دو روش نشاءکاری 6 هفته‌ای زود‌هنگام (تیمار برتر سال اول) و بذرکاری زمان معمول (شاهد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج در سال اول نشان داد که تاریخ کاشت زودهنگام باعث افزایش ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی و وزن مخصوص برگ نسبت به تاریخ کاشت زمان معمول شد. هم‌چنین بالاترین وزن خشک تولید شده و نسبت برگ به ساقه مربوط به نشاء 6 هفته‌ای زودهنگام بود. نتایج آزمایش در سال دوم نشان داد که نشاءکاری باعث افزایش تعداد برگ، مقدار کلروفیل، وزن تازه و خشک، سطح برگ، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف در دانه بلال، وزن‌ خشک بلال، عملکرد دانه، وزن صد دانه و وزن گل تاجی در مقایسه با کشت مستقیم شد. بنابراین کشت نشاء شش هفته‌ای ذرت در تاریخ زودهنگام (10 فروردین)، برای افزایش عملکرد دانه و ماده خشک و هم‌چنین زودرس نمودن محصول و عرضه آن به بازار برای شهر کرمانشاه توصیه می‌شود.

ارزیابی صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی (Arachis hypogaea L.) در واکنش به سرزنی بوته‌ها و روش‌های کاربرد نانوکلات‌های روی و کلسیم

امین نوبهار؛ معرفت مصطفوی راد؛ حمیدرضا ذاکرین؛ سعید سیف زاده؛ علیرضا ولدآبادی

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.23744.1524

چکیده

به ‌منظور ارزیابی اثر سرزنی بوته‌ها و مصرف عناصر روی و کلسیم و روش‌های کاربرد آن‌ها بر صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی در منطقه رشت، آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی ... بیشتر به ‌منظور ارزیابی اثر سرزنی بوته‌ها و مصرف عناصر روی و کلسیم و روش‌های کاربرد آن‌ها بر صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی در منطقه رشت، آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان به‌صورت کرت‌های دو بار خرد‌شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف نانوکلات روی، نانوکلات کلسیم، استفاده تلفیقی از آن‌ها و عدم مصرف کود (شاهد) به‌عنوان کرت اصلی، روش کاربرد نانوکلات‌ها نظیر مصرف خاکی، محلول‌پاشی و کاربرد تلفیقی آن‌ها به‌عنوان کرت فرعی و سرزنی ساقه اصلی گیاه از ارتفاع 10 و 20 سانتی‌متر و عدم سرزنی (شاهد)، به‌عنوان کرت فرعی فرعی بود. در این آزمایش، بیشترین عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده، عملکرد میوه (غلاف) و تولید پوسته بادام‌زمینی تحت تأثیر کاربرد توام نانوکلات‌های روی و کلیسم به روش تلفیقی مصرف خاکی و محلول‌پاشی و سرزنی ساقه اصلی بادام‌زمینی از ارتفاع 20 سانتی‌متری به‌دست آمد. بیشترین عملکرد علوفه تر و علوفه خشک تحت شرایط کاربرد نانوکلات کلسیم به‌روش تلفیقی خاکی و محلول‌پاشی و سرزنی ساقه اصلی بادام‌زمینی از ارتفاع 10 سانتی‌متری مشاهده شد. ولی، بالاترین درصد غلاف‌های پوک در بوته و شاخص برداشت میوه در شرایط عدم سرزنی ساقه بادام‌زمینی به‌دست آمد. به‌نظر می‌رسد که کاربرد مجزای کلسیم می‌تواند رشد زایشی بادام‌زمینی را بهبود بخشد. ولی، کمبود عنصر روی در طول دوره رشد زایشی سبب افزایش تعداد غلاف‌های پوک به ‌دلیل کاهش احتمالی ظرفیت فتوسنتزی گیاه می‌شود. به‌طور‌کلی، کابرد توام نانوکلات‌های روی و کلسیم و روش تلفیقی کاربرد آن‌ها و سرزنی بوته‌های بادام‌زمینی از ارتفاع 20 سانتی‌متری سبب افزایش عملکرد میوه و دانه بادام‌زمینی در شرایط اقلیمی گیلان گردید.

تأثیر تاریخ کاشت بر مراحل نموی و صفات کیفی چهار رقم کلزای پاییزه در یاسوج

محمدحسن فلاح هکی؛ علیرضا یدوی؛ محسن موحدی دهنوی؛ حمیدرضا بلوچی؛ هوشنگ فرجی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-113

چکیده

بیشتر

بررسی سازگاری درختان زیتون ارقام زرد و روغنی در مناطق مختلف استان کرمانشاه

صمیرا احمدی پور؛ عیسی ارجی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 103-115

چکیده

به منظور بررسی سازگاری ارقام زیتون زرد و روغنی کشت شده در باغهای استان کرمانشاه آزمایشی در چهار منطقه گیلانغرب، قصرشیرین، جوانمیری و ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو به اجرا در آمد. در هر منطقه یک باغ ... بیشتر به منظور بررسی سازگاری ارقام زیتون زرد و روغنی کشت شده در باغهای استان کرمانشاه آزمایشی در چهار منطقه گیلانغرب، قصرشیرین، جوانمیری و ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو به اجرا در آمد. در هر منطقه یک باغ و در هر باغ تعداد 15 اصله درخت از هر رقم به عنوان سه تکرار 5 تایی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که درختان دو رقم تفاوت معنی داری از لحاظ خصوصیات فنولوژیکی و میوه داشتند. زمان ظهور خوشههای گل، باز شدن گل و مرحله تمام گل در مناطق مختلف متفاوت بود. تعداد گل در گل آذین، درصد گل کامل، درصد تشکیل میوه، وزن میوه و هسته، وزن تر و خشک گوشت و نسبت وزن گوشت به هسته بسته به منطقه در بین ارقام دارای تفاوت معنی داری بود. درصد روغن بر حسب ماده خشک و تر در ارقام برای مناطق مختلف متفاوت بود بهطوریکه هر دو رقم در منطقه جوانمیری بالاترین درصد روغن و در منطقه قصرشیرین کم ترین درصد روغن داشتند. میزان عملکرد بسته به رقم برای مناطق متفاوت بود به طوری که رقم زرد با عملکرد 4077 کیلوگرم در هکتار در منطقه جوانمیری بیش ترین و رقم روغنی با 1546 کیلوگرم در هکتار در منطقه قصرشیرین کم ترین میزان عملکرد را داشت؛ لذا میتوان نتیجه گرفت منطقه جوانمیری با ارتفاع بالای 1000 متر از سطح دریا مناسبترین منطقه و قصرشیرین با ارتفاع حدود 300 متر از سطح دریا نامناسبترین منطقه برای توسعه کشت زیتون بود. همچنین کاشت رقم زرد در ارتفاعات بالای 1000 متر توصیه میگردد.

کنترل شیمیایی کاتوس (Cynanchum acutum) در مزارع پلنت نیشکر

ایمان احمدی؛ محمد حسین قرینه

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24376.1545

چکیده

چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در ... بیشتر چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و چهار تکرار در یکی از مزارع پلنت منطقه شعیبیه شوشتر درسال96-1395 انجام شد. تیمارهای آزمایشی در این مطالعه شامل کاربرد علف‌کش ایندازیفلم به مقادیر50 و 75 گرم ماده مؤثره در هکتار به‌صورت پیش‌رویشی؛ تری‌فلوکسی‌سولفورون + آمترین به میزان 1875 گرم ماده خالص در هکتار به‌صورت پس‌رویشی؛ تو، فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ به میزان 5/1687 گرم ماده خالص در هکتار؛ گلیفوزیت 6 لیتر در هکتار + سولفات آمونیوم 8 لیتر در هکتار؛ شاهد عاری از علف ‌هرز (وجین‌شده) و شاهد آلوده به علف ‌هرز (بدون تیمار علف‌کش). نتایج نشان داد که ایندازیفلم به میزان 75 و 50 گرم ماده مؤثر در هکتار ماده تجارتی بیشترین تأثیر را در مهارکاتوس، هم از نظر درصد کاهش تراکم به مقدار (09/85، 18/66 درصد) و هم از نظر درصد کاهش وزن خشک کاتوس به میزان (2/82، 90/60 درصد) نشان داد. بهترین تیمار از نظر وزن تک ساقه (72/0 کیلوگرم)،قطر میانگره وسط (85/1 سانتی‌متر)، تعداد میانگره (2/18) و عملکرد نی (92/117 تن در هکتار) نیشکر متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود. بیشترین درصد بریکس، درصد قند اینورت، شکر استحصالی و کمترین میزان الیاف به‌ترتیب با مقادیر 48/21، 533/0؛ 26/11و 61/12 (تن در هکتار) متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌ میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود.

تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی

محمد رضا وصالی؛ رضا برادران؛ داود حسن پناه؛ محمد جواد ثقه الاسلامی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 241-252

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.32122.1862

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی، به مدت دو سال اجرا گردید. هر دو آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح کامل تصادفی ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد، صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب‌زمینی، به مدت دو سال اجرا گردید. هر دو آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد‌شده بر پایه طرح کامل تصادفی و در سه تکرار در گلخانه شرکت کشاورزی زرع گسترآرتا اردبیل در سال 97-1396 انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) و فاکتور فرعی شامل 12 جمعیت سیب‌زمینی بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی نظیر تعداد غده در بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، عملکرد غده، درصد ماده خشک، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در سطوح آبیاری و هیبریدها نشان داد که بین هیبرید‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی‌داری در سطوح احتمال یک و پنج درصد وجود داشت. به منظور بررسی اختلاف بین سطوح آبیاری باید اذعان داشت از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی به جز درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید. از نظر اثر دوجانبه سطوح آبیاری × رقم به جز درصد ماده خشک غده، وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده در بقیه صفات اختلافات معنی‌داری مشاهده گردید. تیمار 100 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Luca × Esprit♂) با میانگین 56/53 تن در هکتار بیشترین عملکرد غده و تیمارهای 85 درصد آب قابل استفاده در تلاقی (♀Agaria × Esprit♂) و 70 درصد آب قابل استفاده درتلاقی (♀Agaria × Esprit♂) به‌ترتیب با میانگین‌های 17/20 و 70/18 تن در هکتار کمترین عملکرد غده را به خود اختصاص دادند. تلاقی (♂Banba × Esprit♀) با میانگین 54/21 درصد بیشترین درصد ماده خشک را داشته و در گروه برتر قرار گرفتند، لذا با در نظر گرفتن این موضوع تلاقی (♂Banba × Esprit♀) برای فراوری (چیپس) قابل توصیه می‌باشد. نتایج همبستگی بین صفات مورد ارزیابی تیمارهای آبی نشان داد که در تیمار 85 درصد نیازآبی همبستگی بین عملکرد غده با ماده خشک غده، وزن مخصوص و درصد نشاسته غده در سطح یک درصد معنی دار بود. همبستگی بین تعداد ساقه اصلی در بوته با تعداد غده در بوته با افزایش تنش، منفی و افزایش یافته است.همبستگی منفی و معنی‌داری در هر سه سطح آبیاری 100، 85 و 70 بین درصد ماده خشک غده با وزن مخصوص غده و درصد نشاسته غده مشاهده گردید‌. با توجه به عملکرد بالای غده هیبرید (Luca × Esprit) در هر سه شرایط محیطی پیشنهاد می‌شود در آزمایشات آتی از این هیبرید استفاده شود.

تاثیر کاربرد آزومیت بر کاهش خسارت ناشی از تنش شوری در گیاه جعفری مکزیکی (Tagetes minuta L.)

فرحناز عزیزی؛ محمد مقدم؛ سارا فرسرایی؛ دین محمد مشفق

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 247-258

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.29933.1778

چکیده

به‏منظور مطالعه اثر مقادیر مختلف خاک معدنی آزومیت بر کاهش خسارات ناشی از تنش شوری در گیاه دارویی جعفری مکزیکی (Tagets minuta L.)، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی ... بیشتر به‏منظور مطالعه اثر مقادیر مختلف خاک معدنی آزومیت بر کاهش خسارات ناشی از تنش شوری در گیاه دارویی جعفری مکزیکی (Tagets minuta L.)، آزمایشی به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 3 سطح تنش شوری آب آبیاری (صفر، 30 و 60 میلی‏مولار کلرید سدیم) و 4 سطح آزومیت (صفر، 4، 8 و 12 گرم در کیلوگرم خاک) بود. در پایان آزمایش و در مرحله گلدهی صفات بیوماس خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، نشت الکترولیت، رنگیزه‏های فتوسنتزی، فعالیت آنتی‏اکسیدانی، فنل کل، کربوهیدرات محلول و محتوای پرولین اندازه‏گیری شدند. بیشترین بیوماس خشک اندام هوایی (25/30 گرم در بوته)، RWC (2/74 درصد)، کلروفیل a (mg g-1FW 5/7)، b (mg g-1FW 26/9)، کارتنوئید (mg g-1FW 73/16)، کلروفیل کل (mg g-1FW 39/33) و میزان اسانس (46/0 درصد) در تیمار بدون شوری و کاربرد آزومیت به میزان 12 گرم در کیلوگرم خاک مشاهده شد. در بالاترین سطح شوری و عدم کاربرد آزومیت نشت الکترولیت (55/83%)، فعالیت آنتی‏اکسیدانتی (27/97%)، فنل کل (mg g-1FW 10/95)، کربوهیدارت محلول (mg g-1FW 4/114) و محتوی پرولین (µM/gDW 12/0) به بیشترین میزان خود رسیدند و کاربرد آزومیت سبب کاهش این صفات شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین خسارت وارده به گیاه در بالاترین سطح شوری (60 میلی‏مولار کلرید سدیم) مشاهده شد و کاربرد آزومیت به‏ویژه در سطح 12گرم در کیلوگرم خاک بیشترین اثر بهبوددهندگی را بر بیوماس و خصوصیات بیوشیمیایی گیاه بر جای گذاشت.

اثر محلول‌پاشی پتاسیم و نانوپتاسیم بر برخی خصوصیت‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی لیلیوم رقم Tresor

فرشته عباسی؛ علیرضا خالقی؛ علی خدیوی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 253-264

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24505.1553

چکیده

چکیدهکودهای نانو با قابلیت رهاسازی مناسب و افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی گامی مؤثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار می‌باشند. در این تحقیق، اثر محلول‌پاشی برگی غلظت‌های مختلف پتاسیم (صفر، 1، 2 و 4 ... بیشتر چکیدهکودهای نانو با قابلیت رهاسازی مناسب و افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی گامی مؤثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار می‌باشند. در این تحقیق، اثر محلول‌پاشی برگی غلظت‌های مختلف پتاسیم (صفر، 1، 2 و 4 میلی‌مولار) و نانوپتاسیم (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌مولار) در چهار مرحله قبل از برداشت بر صفات کمی و کیفی گل شاخه بریده لیلیومرقمTresorدر مهر‌ماه سال 1394 در دانشگاه اراک مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد اندازه‌گیری شامل تعداد غنچه، تعداد برگ، طول غنچه، قطر غنچه، طول ساقه، قطر ساقه، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک ساقه و برگ، درصد ماده خشک ساقه و برگ، نشت یونی، شاخص کلروفیل، عمر گلجایی، طول و قطر دمگل، محتوای آنتوسیانین، فلاونوئید،کارتنوئید و کلروفیلa، bو کل بودند. بالاترین وزن تر ساقه در تیمار 5/0 میلی‌مولار نانوپتاسیم مشاهده شد، در‌حالی‌که، بیشترین تعداد غنچه، بالاترین پایداری سلول‌ها و کمترین نشت یونی در تیمار چهار میلی‌مولار پتاسیم به‌دست آمد. همچنین تیمار چهار میلی‌مولار پتاسیم و دو میلی‌مولار نانوپتاسیم نیز بیشترین عمر گلجایی را باعث شدند. در صفات محتوای کلروفیل a، b، کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین و فلاونوئید اثر معنی‌داری مشاهده نشد.با توجه به نتایج به‌دست آمده به‌ویژه در صفات مهمی همچون عمر گلجایی، تیمار دو میلی‌مولار نانو پتاسیم به‌عنوان بهترین تیمار برای محلول‌پاشی جهت تغذیه پتاسیم توصیه می‌شود.

اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد، نوع ریزنمونه و روشنایی بر تولید کالوس گیاه داروئی گزنه (Urtica dioica L.)

عبدالکریم زارعی؛ فاطمه سلاجقه؛ مجاهد کمالی زاده

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 255-266

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27548.1670

چکیده

چکیدهگیاه گزنهبه‌عنوانیکی از گیاهان با ارزش داروئی بوده که به علت دارا بودن ترکیبات فیتوشیمیایی با ارزش، اخیراً توجه زیادی به آن برای درمان بیماری‌هایمختلف و همچنین استفاده از آن در صنایع غذایی به‌عنوان ... بیشتر چکیدهگیاه گزنهبه‌عنوانیکی از گیاهان با ارزش داروئی بوده که به علت دارا بودن ترکیبات فیتوشیمیایی با ارزش، اخیراً توجه زیادی به آن برای درمان بیماری‌هایمختلف و همچنین استفاده از آن در صنایع غذایی به‌عنوان نگهدارنده شده است. در این پژوهش به منظور بهینه‌سازی شرایط کشت بافت برای القاء کالوس از بافت‌های مختلف این گیاه، اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده‌هایرشد، شرایط نگهداری محیط کشت و نوع ریزنمونه بر میزان تولید کالوس آن مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال های 1395-1396 در دانشگاه جهرم انجام گردید و ریزنمونه‌های مختلف شامل برگ‌هایمسن و جوان، گره و بذر این گیاه در محیط کشت MS جامد حاوی 30 گرم بر لیتر ساکارز و غلظت‌های متفاوت دو تنظیم‌کننده رشد تو-فور-دی (1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر) و بنزیل آدنین (1، 5/0 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر) کشت شدند و چهار هفته پس از کشت صفاتی از قبیل درصد تولید کالوس، زمان کالوس‌دهی، بافت و رنگ کالوس‌های القایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصله، ریزنمونه‌های مورد استفاده تفاوت معنی‌داری از نظر تولید کالوس نشان دادند، به‌طوری‌که ریزنمونه‌های برگ مسن، برگ جوان و گره قادر به تولید کالوس بودند. پاسخ ریزنمونه‌ها برای تولید کالوس با قرار گرفتن در شرایط نوری مختلف متفاوت بود به نحوی که شرایط تاریکی تأثیربیشتری در القای کالوس و میزان رشد آن داشت. همچنین اثر تیمارهای مختلف تنظیم‌کننده رشد بر تولید کالوس ریزنمونه‌های مختلف در سطح یک درصد معنی‌دار بود، به‌طوری‌که بیشترین میزان تولید کالوس در ریزنمونه‌های برگ‌های جوان و ریزنمونه‌های گره در محیط‌ کشت دارای یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و یک میلی‌گرم بنزیل آدنین به‌دست‌آمد ولی در مورد برگ مسن بیشترین میزان این صفت در یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و 1/0 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین در شرایط تاریکی حاصل شد. در بین ریزنمونه‌های مورد استفاده، ریزنمونه‌های برگ جوان در شرایط تاریکی بیشترین درصد تولید کالوس را نشان داده و رشد کالوس بهتری داشتند. استفاده از ریزنمونه برگ جوان و تیمار یک میلی‌گرم در لیتر تو-فور-دی و یک میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و نگهداری کشت‌ها در شرایط تاریکی برای تولید کالوس از این گیاه پیشنهاد می‌گردد.

مقایسه تغییرات قندها و بیان ژن‌های دساتورزا 12 و 15 در گندم نان و دورم تحت تنش‌سرما

لیلا نژاد صادقی؛ رضا معالی امیری؛ حسن زینالی خانقاه

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 387-400

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22457.1481

چکیده

چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات ... بیشتر چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات کربوهیدرات‌ها و بیان ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تحت تنش‌سرما به‌صورت مقایسه‌ایدرسه ژنوتیپگندم دوروم و نان متفاوت از نظر تحمل سرما مقایسه شدند، دو ژنوتیپ (نورستار گندم نان و گردیش گندم دوروم) متحمل به سرما و ژنوتیپ SRN (گندم دوروم) حساس به سرما از مؤسسه تحقیقات دیم کشور واقع در مراغه در سال 1389-1388 تهیه شد و در اتاقک‌های رشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج کشت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پتانسیل ژنتیکی مناسبی برای افزایش تحمل سرما در دوروم به‌ویژه گردیش را نشان داد. میزان کربوهیدرات‌ها تحت اغلب تیمارهای آزمایش اختلاف معنی‌دار نشان داد به‌طوری‌که تنش ‌سرما در گیاهان سازگارشده سبب افزایش میزان ساکارز، گلوکز و فروکتوز مخصوصا در نورستار و گردیش شد. افزایش بیان نسبی ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تلاش ویژه سلول برای محافظت در برابر تنش‌سرما در ژنوتیپ‌های نورستار وگردیش در مقایسه با ژنوتیپ SRN را نشان داد. نتایج نشان داد که فرایند سازگاری تحمل به تنش اکسیداتیو را القاء می‌کند. همچنین این پاسخ‌ها وجود ظرفیت ژنتیکی مناسبی در گندم دوروم را برای افزایش تحمل به سرمابه خصوص درژنوتیپ گردیش برای صفات اندازه‌گیری‌شده، تأیید کرد.

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

زهرا نعمتی؛ سید حسین نعمتی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ جعفر نباتی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31274.1833

چکیده

چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتی‌گراد) و سه لاین گوجه‌فرنگی (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش سرما لاین وحشی LA1777 کمترین میزان نشت الکترولیت و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) را نسبت به لاین حساس LA4024 نشان داد. میزان MDA در لاین LA4024 در دمای دو درجه سانتی‌گراد 46 درصد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد 36 درصد بیشتر از لاین LA1777 بود. مهارفعالیت رادیکال DPPH در لاین متحمل LA1777 در دماهای دو و صفر به‌ترتیب 43 و 45 درصد بیشتر از لاین حساس LA4024 بود. میزان آنتوسیانین در لاین‌هایLA1777 و LA3969، 49 درصد بیشتر از لاین LA4024 در دمای صفر درجه سانتی‌گراد بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش سرما در لاین LA1777 که متحمل به سرما است بالاتر از دو لاین دیگر بود که حاکی از سیستم محافظتی قوی‌تر این لاین در به دام انداختن پراکسیدهیدروژن است. بعداز تنش سرما لاین LA1777 و LA3969 به‌ترتیب بالاترین بیشینه‌ی کارایی پتانسیل فتوسیستمII را در شرایط سازگار شده با نور (F'v/F'm) داشتند، که احتمالاً می‌تواند دلیل ثبات بالاتر غشای سلولی باشد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که به جای تنش طولانی مدت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد می‌توان از روش تنش کوتاه مدت به‌منظور غربالگری سریع لاین‌های گوجه‌فرنگی برای به‌گزینی تحمل به سرما استفاده کرد.

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده