تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

ارزیابی تأثیر پسماند علف‌کش‌ پندی‌متالین بر گندم و جو

تاج محمد خواجوی؛ زینب اورسجی؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ عباس بیابانی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 483-494

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25477.1589

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین که معادل صفر، 15، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، 75 و 100 درصد مقدار توصیه‌شده بود؛ روی گیاهان زراعی گندم و جو به‌کار برده شد و وزن خشک ریشه و ساقه گیاهان زراعی موردنظر در انتهای آزمایش اندازه‌گیری شدند. در برازش داده‌ها از منحنی‌های لگاریتم لجستیک سه و چهار پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد که تقریباً در همه داده‌های مورد بررسی منحنی سه پارامتره از برازش مناسبی برخوردار بود. در برازش جداگانه داده‌ها مشخص شد که همواره بقایای علف‌کش پندی‌متالین باعث کاهش زیست‌توده خشک ساقه و زیست‌توده خشک ریشه گیاهان زراعی گندم و جو شدند. مقدار علف‌کش برای کاهش ۵۰ درصدی وزن خشک ساقه گندم و وزن خشک ساقه جو به‌ترتیب از ۵/۴۰۰ و ۰۵/۶۲۳ گرم ماده مؤثره پندی‌متالین در هکتار به‌دست آمد. مقادیر ED50 وزن خشک ریشه گندم و جو به‌ترتیب ۸۸/۶۵ و ۶۶/۲۶۹ به‌دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از برازش دوگانه داده‌ها نشان داد که در تمام اندازه‌گیری‌های مربوط به ریشه و ساقه، همواره گندم از جو حساسیت بیشتری به بقایای علف‌کش پندی‌متالین نشان داد. بنابراین توصیه می‌شود در شرایطی وجود بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک، از کاشت گیاهان حساس مثل گندم پرهیز شود.

اثر سیلیکات پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه پوششی چمن شبدری (Dichondra repens) در شرایط تنش کم‌آبی

مهدیه نیازبال؛ سپیده کلاته جاری؛ فؤاد فاتحی؛ مرجان دیانت

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 505-517

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.38291.2061

چکیده

چمن شبدری یک گیاه چند ساله با رشد کم و خزنده است که معمولاً به جای چمن در مناطق گرم کاشته می شود و همچنین به عنوان پوششی برای پر کردن فاصله بین روسازیها و کاشت در باغهای صخرهای مناسب است. خشکسالی ... بیشتر چمن شبدری یک گیاه چند ساله با رشد کم و خزنده است که معمولاً به جای چمن در مناطق گرم کاشته می شود و همچنین به عنوان پوششی برای پر کردن فاصله بین روسازیها و کاشت در باغهای صخرهای مناسب است. خشکسالی یکی از مهمترین عوامل غیر زنده است که رشد و بهرهوری محصولات را در سراسر جهان محدود میکند. تنش خشکی باعث تولید گونههای اکسیژن فعال (ROS) می شود که باعث آسیب اکسیداتیو به پروتئینها، لیپیدهای غشایی و سایر اجزای سلولی می شود. سیلیسیم بعد از اکسیژن در خاک دومین عنصر شایع است که اثر مفید آن بر تعدادی از محصول کشاورزی به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر برای ارزیابی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر ویژگیهای رشد چمن شبدری تحت تنش آبی تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه گروه باغبانی دانشگاه تهران سال 1397 انجام شد. کمبود آب در سه سطح (100 ، 66 و 33 درصد ظرفیت مزرعه) و سیلیکات پتاسیم در چهار سطح (0 ، 50 ، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) اعمال شد. نتایج نشان داد که ارتفاع گیاه در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم نسبت به تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات 38 درصد کاهش یافت. سیلیکات پتاسیم 200 و 100 میلیگرم در لیتر سبب افزایش محتوای کلروفیل در تیمارهای 100 و 66 درصد ظرفیت زراعی شد. آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دسموتاز به ترتیب بیشترین فعالیت را در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم و تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم نشان دادند. کمترین محتوای نسبی آب برگ (33/63 درصد) در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که با 50 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم تفاوت معنیداری نداشت. بیشترین مقدار پتاسیم (33/50 میلیگرم بر گرم) در تیمار 66 درصد ظرفیت مزرعه و 50 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که تفاوت معنیداری با تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و 100 میلی گرم در لیتر سیلیکات پتاسیم نداشت. بیشترین میزان سیلیسیم (08/1 میلیگرم بر گرم) در تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که تفاوت معنیداری با سایر تیمارها داشت. تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و سیلیکات پتاسیم در 200 میلیگرم در لیتر به عنوان کارآمدترین تیمار در بهبود خصوصیات رشدی چمن شبدری مشخص شد. بنابراین با مدیریت مناسب میتوان تیمار 66 درصد ظرفیت مزرعه و 100 میلیگرم سیلیکات پتاسیم را با 100 درصد ظرفیت مزرعه و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم با جایگزین کرد.

Effect of Seed Treatment on Physiological Traits of Two Safflower Cultivars under Defoliation

Mina Pedram؛ Ali Hatami؛ Mohammad Reza Moradi Telavat؛ Zahra Tahmasebi

دوره 43، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 507-516

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31631.1845

چکیده

ABSTRACTIntroduction:To evaluate the effects of priming and defoliation on some physiological traits of two safflower cultivars, a factorial experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications in the research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan in the crop years of 2017 and 2018.Materials ... بیشتر

تخمین ارزش اصلاحی صفات پومولوژیک انگور بر اساس نشانگر مولکولی REMAP

میترا رازی؛ رضا درویش زاده؛ حامد دولتی بانه؛ محمداسماعیل امیری؛ پدرو مارتینز گومز

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 515-530

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.34003.1925

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این زمینه به به‌نژادگران در انتخاب ارقام با صفات مطلوبِ بازارپسند و ارقام با عملکردِ بهتر کمک اساسی می‌نماید. در این پژوهش، ارزشِ اصلاحی برای چهارده صفت شامل: مواد جامد محلول، pH، اسیدیته، وزن حبه، وزن گوشت حبه، وزن تک بذر، تعداد بذر، حجم آب میوه، عرض خوشه، طول خوشه، وزن خوشه، درصد جوانه‌زنی دانه گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و گرده‌افشانی کنترل شده در 45 رقم انگور آذربایجان غربی با استفاده از بهترین پیش‌بینی نااُریب خطی (BLUP) برآورد شد. ارزیابی‌های فنوتیپی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه تحقیقات دکتر نخجوانی (کهریز)) و ارزیابی‌های ژنوتیپی در پژوهشکده زیست‌فناوری دانشگاه ارومیه در سال 1395 انجام گرفت. با در نظر گرفتن مجموع ارزش‌های اصلاحی صفات مورد مطالعه، ارقام آق‌شانی، طائِفی، قزل اوزوم، لعل‌قرمز، تَبَرزه قرمز، گرمیان، ریش بابا قرمز و قره‌شانی بالاترین رتبه را داشتند. در بین ارقام بی‌دانه مورد مطالعه؛ رقم رجین از لحاظ وزن تک بذر و رقم کشمشی سفید از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند و به نظر می‌رسد که این ارقام بی‌دانه بالاترین توان انتقال صفات وزن تک بذر و تعداد بذر را به نسل بعد دارند. در بین ارقام دانه‌دار رقم شیرازی از لحاظ وزن تک بذر و رقم قره‌شانی از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند. ارقام گرمیان، ریش بابا قرمز، کشمشی قرمز، تبرزه قرمز، آق‌شانی و شیرازی برای صفات جوانه‌زنی دانه‌گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و کنترل‌شده ارزش اصلاحی مثبت و بالا نشان دادند. ارقام سرقوله، گزندایی و قزل اوزوم با داشتن ارزش اصلاحی بالا و مثبت برای صفات وزن حبه و وزن گوشت میوه می‌توانند به‌عنوان والد مناسب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های تلاقی استفاده شوند چرا که بهتر می‌توانند خصوصیات خود را به نتاج منتقل نمایند. ارقام لعل قرمز، ریش بابا قرمز و تبرزه قرمز نیز برای سه صفت طول خوشه، عرض خوشه و وزن خوشه دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا بودند و بنابراین می‌توانند به‌عنوان والد مطلوب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های به‌نژادی انگور معرفی شوند.

پاسخ ویژگی‌های رشد و عملکردی ذرت به دورهای مختلف آبیاری در خاک دارای باقی‌مانده علف‌کش‌های آپیروس و آتلانتیس

نرگس سعدی؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف؛ علی قنبری؛ ابراهیم ایزدی دربندی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 539-552

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44963.2126

چکیده

علفکشهای بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز از جمله علفکشهایی هستند که پایداری بالایی در خاک دارند. بقایای این علفکشها در خاک میتواند به گیاهان بعدی کشت شده، خسارت وارد کند. به منظور ... بیشتر علفکشهای بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز از جمله علفکشهایی هستند که پایداری بالایی در خاک دارند. بقایای این علفکشها در خاک میتواند به گیاهان بعدی کشت شده، خسارت وارد کند. به منظور ارزیابی پاسخ گیاه ذرت به باقی‌مانده علف‌کش‌های بازدارنده استولاکتاتسینتاز مصرف شده در کنترل علفهای هرز در کشت گندم بر برخی ویژگی‌های رشد و عملکردی ذرت در دورهای مختلف آبیاری، پژوهشی در کشت و صنعت شهید بهشتی شهرستان اندیمشک در طی سالهای زراعی 1400-1399 و 1401-1400 اجرا گردید. بررسی تأثیر علف‌کش‌های استفاده شده در گندم (به عنوان فاکتور اصلی) و دورهای مختلف آبیاری شامل یک، دو، سه و چهار دور آبیاری در فاصله بین برداشت گندم تا کشت ذرت (به عنوان فاکتور فرعی) بر ویژگی‌های رشدی و عملکردی ذرت به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. سطوح فاکتور اصلی شامل کاربرد علف‌کش آتلانتیس (مزوسولفورون متیلسدیم+ یدوسولفورون متیلسدیم دارای 18 گرم ماده موثره، 2/1% OD) با دز 5/1 لیتر در هکتار، کاربرد علف‌کش آپیروس (سولفوسولفورون دارای 5/22 گرم ماده موثره، 75% WG) 6/26 گرم به همراه یک لیتر مویان در هکتار ، شاهد دارای علفهرز و شاهد بدون علفهرز (وجین) بودند. علف‌کش‌های بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز در ابتدای پنجهزنی گندم رقم "مهرگان مادری" مورد استفاده قرار گرفتند. در این پژوهش صفاتی مانند طول بوته، تعداد برگ، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و باقیمانده علفکش در خاک بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد علفکش و دور آبیاری اثر معنیداری بر صفات ارزیابی شده ذرت داشت. کاربرد علفکش آپیروس و آتلانتیس (در شرایط کاربرد چهار دور آبیاری) به ترتیب در سال اول آزمایش سبب افزایش 51 و 34 درصدی و در سال دوم آزمایش سبب افزایش 76 و 62 درصدی عملکرد دانه ذرت در مقایسه با شاهد دارای علفهرز شد. نتایج نشان داد که با افزایش دور آبیاری از اثر منفی کاربرد علف‌کش‌های بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول و قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گیاه ذرت کاسته شد و علفکش آتلانتیس در مقایسه با علفکش آپیروس اثر تخریبی بیشتری بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول و قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گیاه ذرت داشت. بررسی نتایج بقایای علفکش در خاک نیز حاکی از این بود که پس از اتمام دوره آزمایش، بقایای علفکش آتلانتیس بیش از علفکش آپیروس بود که این امر سبب بروز اثر تخریبی بیشتر آن در مقایسه با علفکش آپیروس در کشت ذرت شده است.

اثرات الگو و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه یونجه رقم مساسرسا (.Medicago sativa L) در شرایط آب وهوایی جنوب خوزستان

غلامرضا عبادوز؛ عبدالامیر راهنما؛ قدرت اله فتحی

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 53-64

چکیده

به منظور بررسی تأثیر فاصله بین ردیف کاشت و مصرف بذر بر میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک یونجه رقم مساسرسا، آزمایشی از سال زراعی 1379 بمدت 4 سال زراعی (سال اول، سال استقرار) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر فاصله بین ردیف کاشت و مصرف بذر بر میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک یونجه رقم مساسرسا، آزمایشی از سال زراعی 1379 بمدت 4 سال زراعی (سال اول، سال استقرار) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک ‌بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. تیمار اصلی شامل 3 سطح فاصله بین ردیف (50، 60 و 70 سانتی‌متر) و تیمار فرعی شامل 5 سطح مصرف بذر (5، 10، 15، 20 و 25 کیلوگرم بذر در هکتار) بود. اثر سال بر بیشتر صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد و تنها بر تعداد غلاف در خوشه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در فاصله ردیف کاشت 50 سانتی متر با مقدار 7/656 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. از سوی دیگر با افزایش فاصله‌های بین ردیف تعداد خوشه در مترمربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک کاهش یافت. بیشینه عملکرد بیولوژیک در بیشترین تیمار مصرف بذر با عملکرد 5034 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نتایج همبستگی ساده بین عملکرد دانه و سایر صفات نشان داد که تعداد خوشه در متر مربع یکی از مهم ترین اجزای مؤثر بر عملکرد دانه بود. این صفت بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه (**922/0 r=) نشان داد. نتایج این پژوهش مشخص می‌کند فاصله بین ردیف کاشت 50 سانتی متر و مصرف بذر 15 کیلوگرم در هکتار از طریق افزایش تعداد خوشه در مترمربع و وزن هزار دانه سبب تولید بیشتر عملکرد دانه یونجه رقم مساسرسا در استان خوزستان گردیده است.

بررسی کمیت و کیفیت اسانس اندام‌های مختلف برازمبل (Perovskia abrotanoides)در رویشگاه طبیعی استان خراسان شمالی

سیدحسین پورحسینی؛ محمدحسین میرجلیلی؛ صمد نژاد ابراهیمی؛ علی سنبلی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 53-62

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13446

چکیده

برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای ... بیشتر برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای روماتیسمی، بیماری سالک، اثرات ضد‌درد، خنک‌کننده، و ضدالتهاب، استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر، اندام‌های مختلف (برگ، گل و ساقه) برازمبل از رویشگاه طبیعی چمن بید (استان خراسان شمالی) برداشت و پس از اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، توسط دستگاه گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی، از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات اسانس بررسی شدند. میانگین محتوای اسانس اندام‌های مختلف به‌ترتیب 0/1، 3/2 و 7/0 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل و ساقه به‌دست آمد. در مجموع 39، 32 و 35 ترکیب که 4/99، 8/99 و 7/98 درصد از کل ترکیب‌های اسانس برگ، گل و ساقه بودند، شناسایی شد. آلفابیسابلول (29–6/2 درصد)، 1و 8 سینئول (5/16–4/11 درصد)، کامفور (21–1/10 درصد)، آلفاپینن (2/16–9/1 درصد) و دلتا3کارن (3/11 – 4/7 درصد)، از ترکیب‌های عمده اسانس بودند. اسانس برگ غنی از سزکوئی‌ترپن‌های اکسیژنه و اسانس گل و ساقه غنی از مونوترپن‌های اکسیژنه بودند. گل برازمبل، پتانسیل تولید اسانس بالاتری نسبت به سایر اندام‌ها داشت. محتوای آلفابیسابلول برگ، 11 برابر محتوای آن در دیگر اندام‌ها بود.کامفور و 1و 8 سینئول، ترکیب‌های غالب اسانس در گل و ساقه بودند. در مجموع، از تنوع ترکیب‌های اسانس اندام‌های گیاه، جهت پیشبرد اهداف اصلاحی به‌نژادگران در صنایع دارویی، آرایشی-بهداشتی و غذایی، می‌توان استفاده نمود.

تعیین تنوع گیاهی با استفاده از ویژگیهای مرفولوژیکی و تجزیه خوشه ای در ژرپلاسم های گیاه شوید

زهره فتحعلی پور؛ داریوش نباتی احمدی؛ حمید رجبی معماری؛ امیر سیاهپوش؛ فریده صدیقی دهکردی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 57-67

چکیده

از مهمترین خصوصیات ویژه یک برنامه اصلاح نبات در دورن جامعه گیاهی، فراهم بودن نوع و میزان تنوع ژنتیکی است. علاه بر دید عینی و ابزار ژنتیکی که جهت شناخت تنوع گیاهی استفاده میشوند، از روش های آماری ... بیشتر

اثر های بستر کشت،کربنات کلسیم و سولفات آمونیوم بر رشد و عملکرد قارچ صدفی (Pleurotus florida)

ابوذر قوهستانی؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ سید عبداله افتخاری

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 59-69

چکیده

قارچ صدفی گونه فلوریدا یکی از متداولترین گونههای قارچ صدفی است که در بسیاری از نقاط جهان پرورش داده میشود.این قارچ با نام علمی Pleurotus floridaبر روی دامنه وسیعی از بقایای گیاهی فعالیت میکند.ترکیب ... بیشتر قارچ صدفی گونه فلوریدا یکی از متداولترین گونههای قارچ صدفی است که در بسیاری از نقاط جهان پرورش داده میشود.این قارچ با نام علمی Pleurotus floridaبر روی دامنه وسیعی از بقایای گیاهی فعالیت میکند.ترکیب غذایی بسترکشت یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کننده رشد و تشکیل اندام با رده به حساب میآید. این تحقیق در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار صورت گرفت.جهت شناخت اثر سطوح مختلف کربنات کلسیم (شاهد، 2/0%، 4/0% و 6/0% وزن خشک بستر کشت) و سطوح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد، 200، 500 و 700 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک بستر کشت) بر غنی سازی بسترها، از دو نوع بستر کشت ارزان و رایج در استان خوزستان (کلش گندم و باگاس نیشکر) استفاده شد. نتایج نشان دادندرشد میسلیوم، عملکرد و کارایی بیولوژیکی قارچ در بستر کلش گندم بطور معنیداری بیش از بستر باگاس نیشکر بود. کاربرد کربنات کلسیم و سولفات آمونیوم در بستر کشتاثر معنیداریبر عملکرد و کارایی بیولوژیکی داشت. هر دو نوع بستر کشت به کار رفته از لحاظ درصد پروتئین اندام بارده تفاوت معنیداری نداشتند. کاربرد کربنات کلسیم در بستر کشت سبب کاهش درصد پروتئین اندام بارده شد؛ اما کاربرد سولفات آمونیوم سبب افزایش آنگردید.نتایج نشان دادند که برای افزایش عملکرد از بستر کلش گندم همراه با 1% کربنات کلسیم و جهت افزایش میزان پروتئین قارچ ازسولفات آمونیوم به میزان 700 میلیگرم در کیلوگرم وزن خشک بستر کشت جهت غنی سازی بستر بهره استفاده شود.

مقایسه ارقام گندم با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش گرمای آخر فصل در اهواز

علی مشتطی؛ سید عطا اله سیادت؛ خلیل عالمی سعید؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا جلال کمالی

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 61-73

چکیده

شاخص‌های زیادی برای مقایسه تحمل و حساسیت گیاهان زراعی نسبت به تنش‌های محیطی معرفی شده‌اند. به منظور مقایسه ارقام گندم نان بهاره با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش گرمای آخر فصل در اهواز، آزمایشی ... بیشتر شاخص‌های زیادی برای مقایسه تحمل و حساسیت گیاهان زراعی نسبت به تنش‌های محیطی معرفی شده‌اند. به منظور مقایسه ارقام گندم نان بهاره با استفاده از شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش گرمای آخر فصل در اهواز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال‌های زراعی 87-1386 و 88-1387 به صورت بلوک‌های نواری که فاکتورهای آزمایشی شامل چهار تاریخ کاشت {15 آبان (زودهنگام)، 15 آذر (به‌هنگام)، 15 دی (دیرهنگام) و 15 بهمن ماه (خیلی دیر)} در کرت‌های طولی و 20 رقم گندم نان بهاره در کرت‌های عرضی بودند، با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که ارقام مورد مقایسه از نظر صفت عملکرد دانه از لحاظ شاخص‌های حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TI)، میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص رتبه‌بندی (Rank)، میانگین بهره‌وری هندسی (GPM)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص تحمل تنش تعدیل شده برای شرایط مطلوب (MSTI1)، شاخص تحمل تنش تعدیل شده برای شرایط نامطلوب (MSTI2) و شاخص درصد کاهش عملکرد (YRPI) تفاوت معنی‌دار داشتند. به طور کلی، بهترین شاخص برای ارزیابی تحمل و حساسیت ارقام گندم نسبت به تنش گرمای آخر فصل، شاخص تحمل تنش (STI) بود که براساس آن، متحمل‌ترین و حساس‌ترین ارقام، به ترتیب ویریناک و روشن بودند.

بررسی اثر پوشش واکس و غلظت‌های مختلف پوترسین بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوه نارنگی رقم ’کارا‘ در طول مدت انبارمانی

اصغر رمضانیان؛ فرشته خرم؛ احمد احمدپور

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 61-70

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11842

چکیده

چکیده به ‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف پوترسین و پوشش واکس بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوه نارنگی رقم ’کارا‘ در شرایط انبار، یک آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام شد. در این ... بیشتر

تاثیر تاریخ کاشت بر روند تغییرات شاخص های فیزیولوژیک رشد سه رقم سورگوم دانه ای

مجید آقاعلیخانی؛ مرضیه صفری

دوره 36، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 63-78

چکیده

با توجه به اهمیت شاخصهای رشد گیاه زراعی در تفسیر تفاوت عملکرد ارقام در شرایط محیطی و زراعی مختلف این آزمایش در سال 1386 در مزرعه پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح ... بیشتر با توجه به اهمیت شاخصهای رشد گیاه زراعی در تفسیر تفاوت عملکرد ارقام در شرایط محیطی و زراعی مختلف این آزمایش در سال 1386 در مزرعه پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت (18 خرداد، 7 و 27 تیر ماه) به عنوان عامل اصلی و رقم سورگوم دانهای (پیام، سپیده و کیمیا) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. با اندازهگیری وزن خشک و سطح برگ در طی چندین نوبت نمونهبرداری در طول دوره رشد سورگوم، روند تغییرات شاخصهای فیزیولوژیک رشد شامل وزن خشک کل (TDM)، سرعت رشد محصول (CGR)، سرعت رشد نسبی (RGR)، شاخص سطح برگ (LAI) و سرعت جذب خالص ( NAR) به روش تابعی نسبت به درجه روزهای رشد (GDD) رسم شد. نتایج نشان داد با تاخیر در تاریخ کاشت تجمع ماده خشک روند کاهشی در پیش میگیرد. روند CGR با تجمع ماده خشک ارتباط مستقیمی داشت به طوری که رقم سپیده در تاریخ کاشت اول بالاترین میزان رشد محصول و ماده خشک را تولید نمود. افزایش ماده خشک این رقم در تاریخ کاشت اول با افزایش در وزن خشک خوشه (93/165 گرم بر متر مربع) همراه بود. سرعت رشد نسبی هر سه رقم در تاریخ کاشت دوم بالاتر بود. بررسی هم زمان LAI و NAR ارقام مورد مطالعه نشان داد رقم پیام با این که شاخص سطح برگ کمی را به خود اختصاص داده بود اما از لحاظ NAR برتر بوده و در نهایت CGR متوسطی بدست آورده است. رقم سپیده با دارا بودن مقادیر متوسطی NAR(763/0 گرم بر متر مربع بر درجه روز رشد) و LAI(65/2) نسبت به دو رقم دیگر به بالاترین CGR (06/2 گرم بر متر مریع بر درجه روز رشد) دست یافت. به این ترتیب احراز بالاترین RGR و CGR در تاریخ کاشت دوم را میتوان به عنوان مکانیسم برتری عملکرد دانه (2/6777 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (07/48درصد) رقم سپیده معرفی نمود.

بررسی برخی شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیمی گیاه کنوکارپوسL.) Conocarpus erectus) ناشی از تیمارهای پساب نفتی و اکسیدکلسیم

ابراهیم رضازاده کته سری؛ رضا فتوحی قزوینی؛ وهب جعفریان؛ لیلا عبدلی

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 63-73

چکیده

شناسایی و معرفی گیاهانی که در خاکهای آلوده به مواد نفتی به رشد خود ادامه دهند و یا در کاهش آلودگیها موثر باشند، بسیار مهم است. با هدف گیاهپالایی و تعیین سطح تحمل گیاه کنوکارپوس (Conocarpus erectus L.) به ... بیشتر شناسایی و معرفی گیاهانی که در خاکهای آلوده به مواد نفتی به رشد خود ادامه دهند و یا در کاهش آلودگیها موثر باشند، بسیار مهم است. با هدف گیاهپالایی و تعیین سطح تحمل گیاه کنوکارپوس (Conocarpus erectus L.) به پسابهای نفتی و تأثیر اکسیدکلسیم بر افزایش سطح مقاومت گیاه، این آزمایش در سال 1388در مزرعه آموزشی و پژوهشی گروه باغبانی دانشگاه هرمزگان انجام شد. در این مطالعه اثر پساب نفتی با پنج سطح (0، 5، 10، 15 و20 میلیلیتر در کیلوگرم خاک) و اکسیدکلسیم با پنج سطح (0، 5/2، 5، 5/7 و10درصد) بر دانهالهای 4 برگی گیاه کنوکارپوس بررسی گردید. افزایش غلظت پساب نفتی باعث کاهش معنیدار وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه به ترتیب 67 درصد و 66 درصد نسبت به شاهد گردید. همچنین افزایش پساب نفتی تا سطح 20 میلیلیتر باعث کاهش معنیدار فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و میزان کل پروتئین محلول به ترتیب 6/50 درصد و 1/62 درصد نسبت به شاهد شد. افزایش پساب نفتی تا سطح 20 میلیلیتر باعث افزایش معنیدار میزان نشت یونی و میزان پراکسیداسیون لیپید به ترتیب 8/51 درصد و 8/42 درصد در 20 میلی لیترنسبت به شاهد نشان داد. از طرفی مصرف اکسیدکلسیم به طور قابل ملاحظهای باعث کاهش خسارت پسابهای نفتی و بهبود مؤلفههای رشدی مانند وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه شد. تیمار اکسیدکلسیم باعث کاهش نشت یونی، کاهش پراکسیداسیون چربیها، افزایش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز و میزان پروتئینکل محلول شد. در نتیجه به نظر میرسد بهدلیل بهبود مؤلفههای رشدی و فیزیولوژیکی در نتیجه مصرف اکسیدکلسیم در گیاه کنوکارپوسConocarpus erectus، استفاده از این گیاه برای مطالعات بعدیگیاهپالایی میتواند مفید واقع گردد. بنابراین با توجه به مقاومت نسبی گیاه کنوکارپوس به تنش پسابهای نفتی و اثر مطلوب تیمار اکسید کلسیم، شاید بتوان این گیاه را با ویژگی گیاهپالایی معرفی کرد.

مطالعه اثرات گرد و غبار بر گرده‌افشانی و میوه‌نشینی نخل خرما (Phoenix dactylifera L)

عزیز تراهی؛ کاظم ارزانی

دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 63-74

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19084.1374

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی اثرات تیمارهای ترکیبی ریزگرد، بارندگی و گرده‌افشانی بر درصد میوه‌نشینی، درصد پارتنوکارپی و ریزش میوه درختان رقم استعمران (سایر) در محیط نخلستان و نحوه فرونشست ریزگردها بر ساختار ... بیشتر این تحقیق به منظور بررسی اثرات تیمارهای ترکیبی ریزگرد، بارندگی و گرده‌افشانی بر درصد میوه‌نشینی، درصد پارتنوکارپی و ریزش میوه درختان رقم استعمران (سایر) در محیط نخلستان و نحوه فرونشست ریزگردها بر ساختار گل و کلاله در محیط شبیه‌سازی شده در آزمایشگاه در دو سال متوالی 1393 و 1394 به اجرا درآمد. پس از اعمال تیمارها، درصد میوه‌نشینی، درصد پارتنوکارپی، درصد ریزش و نحوه فرونشست غبار و گرده بر گل و کلاله مطالعه گردید. نتایج نشان داد که تیمارها اثرات بسیار معنی‌دار بر صفات مطالعه شده داشته است. بیشترین درصد میوه‌نشینی در تیمار گرده‌افشانی و کمترین آن در تیمار عدم گرده‌افشانی به دست آمده است. در سایر تیمارها علی‌رغم وجود گرده‌افشانی، وجود یک یا دو فاکتور دیگر و ترتیب اعمال آن‌ها تاثیرات متفاوتی بر تشکیل میوه داشته است. تیمارهای ترکیبی که شامل ریزگردها بوده‌اند باعث کاهش معنی‌دار میوه‌نشینی و افزایش ریزش گشته‌اند. بیشترین درصد تشکیل میوه‌های پارتنوکارپ در تیمار عدم گرده‌افشانی با اختلاف معنی‌دار نسبت به سایر تیمارها و کمترین آن در تیمار غبار+بارندگی+گرده‌افشانی حاصل شده است. بیشترین میزان ریزش در تیمار غبار+بارندگی+گرده‌افشانی و کمترین آن در تیمار گرده‌افشانی به دست آمده است. نتایج شبیه‌سازی عملیات در محیط آزمایشگاه نیز با مشاهدات نخلستان مطابقت داشت و تشکیل لایه عایق توسط ریزگردها بر سطح کلاله و ممانعت از دستیابی بسیاری از گرده‌ها به سطح کلاله کاملا مشهود بود. نتایج این پژوهش، اثرات نامطلوب ریزگردها بر کاهش درصد میوه‌نشینی و لزوم تکرار گرده‌افشانی در صورت وزش ریزگردها در فصل گرده‌افشانی را نشان داد.

بررسی پارامترهای مختلف فلورسانس کلروفیل علف‌هرز فالاریس (Phalaris minor) تحت تأثیر علف‌کش مزوسولفورون‌متیل + یدوسولفورون‌متیل

زینب اورسجی؛ المیرا محمدوند

دوره 41، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 63-72

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.21851.1468

چکیده

اندازه‌گیریفلورسانسکلروفیل،روشیغیرتخریبیوبسیارحساساستکهاطلاعاتمهمیدررابطهبادستگاهفتوسنتزگیاهبه‌دست می‎دهد. این پژوهش با هدف امکان‌سنجی بهره‎گیری از پارامترهای مهم فلورسانس کلروفیل در تشخیص ... بیشتر اندازه‌گیریفلورسانسکلروفیل،روشیغیرتخریبیوبسیارحساساستکهاطلاعاتمهمیدررابطهبادستگاهفتوسنتزگیاهبه‌دست می‎دهد. این پژوهش با هدف امکان‌سنجی بهره‎گیری از پارامترهای مهم فلورسانس کلروفیل در تشخیص زودهنگام اثرات تخریبی علف‎کش مزوسولفورن متیل + یدوسولفورون متیل قبل از بروز علایم ظاهری آن در علف‎هرز فالاریس انجام شد.آزمایش گلخانه‎ایبا شش تیمار وپنجتکرار، به صورت کاملاً تصادفی،جهتبررسیپارامترهایفلورسانسکلروفیل شامل Fvj (فلورسانس نسبی در مرحله J)، Fv/Fm (حداکثر کارایی عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو)، PI (شاخص فتوسنتز)و Area (حداکثر ظرفیت کوئینونی فتوسیستم دو) در فالاریستا هفتروزپسازپاششعلف‎کشمزوسولفورون ‌متیل + یدوسولفورون ‌متیل انجامشد.نتایج نشان داد که واکنش صفات Area و Fv/Fm به مصرف مزوسولفورون ‌متیل + یدوسولفورون‌ متیل آهسته بود؛ در حالی‎که صفات Fvj و PI واکنش سریعی نشان دادند. تقریباً از همان روز اول پس از سم‎پاشی دو صفت Fvj و PI کاهش محسوسی نشان دادند که این روند کاهشی در PI شدیدتر اما همراه با خطای استاندارد بیشتری نسبت به Fvj بود. با افزایش میزان علف‎کش مزوسولفورون ‌متیل+ یدوسولفورون‌ متیل، هر دو پارامتر PI و Fvj کاهش یافتند. می‌توان نتیجه گرفت که این دو پارامتر PI و Fvj حساسیت ویژه‌ای به علف‎کش نشان دادند و قبل از ظهور علائم ظاهری علف‎کش تصویری از تأثیرات مخرب فیزیولوژیک آن در اختیار قرار دادند؛ به‌طوری‌که در روز هفتم مقادیر پارامترهای PI و Fvj به‌ترتیب 94 و 75 درصد کاهش نشان داد.

مقایسه خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه های گرده افشانی شده وگرده افشانی نشده دو رقم خرماPhoenix dactylifera L.) ) در مراحل مختلف رشد و نمو میوه

سمیه رستگار؛ مجید راحمی

دوره 38، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 65-74

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11132

چکیده

این پژوهش در راستای مقایسه خصوصیات مختلف میوه خرمای گرده افشانی شده و نشده دو رقم شاهانی و پیارم در مراحل مختلف رشد صورت گرفت. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میوه های گرده افشانی شده و نشده دو رقم، طی چهار مرحله ... بیشتر این پژوهش در راستای مقایسه خصوصیات مختلف میوه خرمای گرده افشانی شده و نشده دو رقم شاهانی و پیارم در مراحل مختلف رشد صورت گرفت. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میوه های گرده افشانی شده و نشده دو رقم، طی چهار مرحله کیمری، خلال، رطب و تمار مورد مطالعه قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده، در میوه های گرده افشانی شده طول و قطر میوه از مرحله کیمری به مرحله خلال افزایش قابل توجهی نشان داد (در پیارم طول میوه از17 به 46 میلی متر و در شاهانی از14 به 43 میلی متر). وزن میوه طی رشد و نمو، در مرحله خلال به حداکثر میزان خود رسید (در پیارم به 10 و در شاهانی به 7 گرم). درصد رطوبت به طور پیوسته کاهش یافت به طوری که در مرحله تمار در شاهانی به 22 و در پیارم به 20 درصد رسید. کل مواد جامد محلول طی رشد و نمو میوه افزایش نشان داد. میزان فنول و فلاونوئید ها و درصد خاکستر ابتدا بالا بود اما در مراحل آخر به تدریج کاهش یافت. در میوه های گرده افشانی نشده تغییر قابل توجهی در میزان عناصر سدیم و پتاسیم، خاکستر و وزن میوه طی مراحل مختلف مشاهده نگردید. اگر چه همزمان با رشد میوه، ماده خشک و درصد مواد جامد محلول افزایش یافت اما در مقایسه با میوه های گرده افشانی نشده ناچیز بود. به طور کلی میوه در هر دو رقم منحنی رشد سیگموئیدی نشان داد. میوه های پارتنوکارپ در مقایسه با میوه های گرده افشانی شده میزان فنل کل و فلاونوئید بیشتری داشتند درحالیکه در سایر صفات مقدارکمتری نشان دادند.

اثر اسید آسکوربیک برخصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" آلترنانترا (Alternanthera repens) تحت تنش شوری

داریوش پورقاسمی؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ مهرانگیز چهرازی

دوره 38، شماره 2 ، شهریور 1394، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11254

چکیده

به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام ... بیشتر به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان مهم در کاهش خسارت شوری، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز، روی گیاه آلترنانترا ژنوتیپ های "برگ موجی" و "برگ صاف" در سال 1392 انجام شد. سطوح 0، 5/0 و یک میلی مولار اسید آسکوربیک به‌صورت هفتگی بر روی گیاهانی که تحت شرایط شاهد (0)، 30، 60 و 90 میلی مولار کلرید سدیمقرار داشتند، محلول‌پاشی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار صورت پذیرفت. گیاهان در شرایط هیدروپونیک و محلول غذایی هوگلند کشت شدند. نتایج نشان داد شوری به طور معنی‌داری بر تمامی صفات مرفولوژیکی (طول گیاه، قطر گیاه و سطح برگ)، فیزیولوژیکی (نشت الکترولیت، محتوای نسبی‌آب برگ، وزن تر و وزن خشک قسمت هوایی) و بیوشیمیایی (کلروفیل کل، پرولین و آنتوسیانین) تأثیر داشت. طول ساقه در ژنوتیپ "برگ صاف" از 100% به 28% و در ژنوتیپ "برگ موجی" از 100% به 50% در شوری 90 میلی مولار رسید. کاربرد اسید آسکوربیک باعث کاهش نشت الکترولیت در سطح بالای شوری گردید. کمترین میزان نشت الکترولیت و بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمار بدون شوری و اسید آسکوربیک 5/0 میلی مولار ، بیشترین محتوای نسبی آب برگ در تیمار بدون شوری و یک میلی مولار اسید آسکوربیک، بیشترین میزان پرولین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک یک میلی مولار و بیشترین میزان آنتوسیانین در تیمار شوری 90 میلی مولار و اسید آسکوربیک صفر به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه آلترنانترا به طور نسبی به شوری متحمل بوده و ژنوتیپ "برگ موجی" نسبت به "برگ صاف" مقاومت بیشتری نشان داده است. براساس نتایج حاصل اسید آسکوربیک توانست مقاومت به شوری را افزایش دهد.

بررسی پاسخ سه پایه سیب به تنش خشکی در شرایط درون شیشه‌ای

سعید جلالی صمغ آبادی؛ رسول جلیلی مرندی

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11454

چکیده

کمبود آب از جمله عوامل محیطی است که تولید محصول را محدود می کند. بنابراین ارزیابی ارقام مقاوم به خشکی امری ضروری به نظر می رسد. گزارش شده است که توانایی مقاومت به خشکی پایه، میتواند به پیوندک منتقل شود. ... بیشتر کمبود آب از جمله عوامل محیطی است که تولید محصول را محدود می کند. بنابراین ارزیابی ارقام مقاوم به خشکی امری ضروری به نظر می رسد. گزارش شده است که توانایی مقاومت به خشکی پایه، میتواند به پیوندک منتقل شود. در این تحقیق پاسخ سه پایه سیب به نام های گمی آلماسی، MM106 و MM111 به تنش خشکی در شرایط درون شیشه ای مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تنش خشکی در غلظت های صفر، 1، 2 و 4 درصد پلیاتیلنگلیکول (PEG-6000) در محیط کشت پایه موراشیک و اسکوگ به مدت 6 هفته اعمال شد. نتایج نشان داد تنش خشکی ایجاد شده به وسیله پلیاتیلنگلیکول، باعث کاهش عوامل رشدی (طول شاخساره و ریشه، وزن تر شاخساره و ریشه)، شاخص کلروفیل و افزایش دیگر عوامل بیوشیمیایی (محتوای پرولین، قندهای محلول، پروتئین و میزان آنزیمهای کاتالاز و گایاکول پراکسیداز) شد اما تاثیری روی قطر ساقه نداشت. کمترین میزان طول شاخساره و ریشه، وزن تر شاخساره و ریشه و شاخص کلروفیل در پایه MM106 در تیمار 4 درصد پلی اتیلنگلیکول مشاهده شد و بیشترین میزان پرولین، قندهای محلول و آنزیم کاتالاز در پایه سیب گمی در تیمار 4 درصد پلی اتیلن گلیکول بدست آمد. بر طبق نتایج میتوان پایه گمی آلماسی را در ردیف پایههای مقاوم به خشکی دانست.

بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های سیب بومی خراسان بر اساس خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی

علی مختاریان؛ احمد اصغرزاده؛ ابرهیم گنجی مقدم؛ سعید خاوری خراسانی؛ حسن حمیدی

دوره 39، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12042

چکیده

با توجه به تنوع ژنتیکی سیب استان خراسان، شناسایی، جمع‌آوری و ارزیابی توده‌ها جهت استفاده برنامه‌های تحقیقاتی آتی و حفاظت دائمی آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ ... بیشتر با توجه به تنوع ژنتیکی سیب استان خراسان، شناسایی، جمع‌آوری و ارزیابی توده‌ها جهت استفاده برنامه‌های تحقیقاتی آتی و حفاظت دائمی آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف بررسی تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ سیب بومی خراسان با استفاده از دستورالعمل ملی آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری (DUS)، در باغ کلکسیون سیب ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق طی سال‌های 91-1389 انجام شد. به‌منظور ارزیابی صفات مورفولوژی درخت و پومولوژی میوه، 12 ژنوتیپ سیب شامل تربتی، خوجه حصار، اوغاز شیروان، علیموری دوم، کمپوتی، خوجه تربت، اربابی بجنورد، شیخ احمد تبریز، مربایی، عباسی، شیخ امیری و گلمکانی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اندازه میوه در ژنوتیپ‌های مورد بررسی اختلاف معنی‌داری با یکدیگر داشتند، به‌طوری‌که ژنوتیپ‌های گلمکانی با 67/181 و مربایی با 1/7 گرم وزن، به ترتیب بزرگ‌ترین وکوچک‌ترین اندازه میوه را به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از ارزیابی صفات رویشی در بین ژنوتیپ‌ها حاکی از عکس العمل متفاوت آن‌ها می‌باشد، به‌طوری‌که طول پهنک، عرض پهنک و قطر شاخه یکساله در ژنوتیپ اوغاز و طول میانگره و رشد شاخه یکساله در ژنوتیپ گلمکانی نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بیشتر بود. نتایج بررسی همبستگی صفات نشانگر وجود رابطه مثبت و معنی‌دار بین قطر میوه با صفات طول میوه، وزن میوه، عرض گودی چشم، عرض گودی دم و قطر گل بود. علاوه بر‌این عملکرد میوه با صفات قطر میوه و وزن میوه همبستگی قوی مثبت و معنی‌داری داشت. همبستگی عملکرد میوه با سایر صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. تجزیه خوشه‌ای صفات نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر زمان رسیدن میوه، در پنج گروه بسیار زود‌رس، زود‌رس، متوسط رس، دیر‌رس و خیلی دیر‌رس قرار گرفتند. ژنوتیپ‌های تربتی، خوجه حصار، علیموری وخوجه تربت درگروه بسیار زود‌رس و زود‌رس، اوغاز شیروان، کمپوتی، شیخ امیری شیروان، مربایی وشیخ احمدی تبریز در گروه متوسط رس و ژنوتیپ اربابی در گروه دیر‌رس و ژنوتیپ عباسی و گلمکانی به‌عنوان ژنوتیپ‌های بسیار دیر‌رس برداشت شدند. با توجه به کمبود ارقام میان رس، ژنوتیپ شیخ امیری قابل توصیه بوده و ژنوتیپ سیب مربایی به دلیل ریز بودن میوه و رشد رویشی کم می‌تواند به‌عنوان پایه مورد استفاده قرار گیرد.

مطالعه پویایی جمعیت علف های هرز با اعمال مدیریت بقایای گیاهی و تقسیط کود نیتروژن در زراعت گیاه کلزا (.Brassica napus L)

مریم تهرانی؛ امیر آینه بند؛ داریوش نباتی احمدی

دوره 32، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 65-79

چکیده

به منظور بررسی روش های مدیریت بقایای گیاهی و تقسیط کود نیتروژن بر پویایی جمعیت علف های هرز، آزمایش دو ساله ای در طی سال های 86-1385 و 87-1386 (سال اول کشت گیاه گندم و سال دوم کشت گیاه کلزا) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده ... بیشتر به منظور بررسی روش های مدیریت بقایای گیاهی و تقسیط کود نیتروژن بر پویایی جمعیت علف های هرز، آزمایش دو ساله ای در طی سال های 86-1385 و 87-1386 (سال اول کشت گیاه گندم و سال دوم کشت گیاه کلزا) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی شهید چمران اهواز انجام گرفت. این آزمایش در قالب بلوک های کامل تصادفی بصورت کرت های یک بار خرد شده و در سه تکرار انجام گردید. تیمار اصلی شامل روش های مدیریت بقایای گیاهی در سه سطح شامل مخلوط کردن کامل بقایا، سوزاندن بقایا و حذف کامل بقایا بود. تیمار فرعی شامل روش تقسیط کود نیتروژن از طریق ترکیب نسبت های مختلف کود پایه و سرک نیتروژن در سه سطح (بر حسب درصد) که به ترتیب تحت عنوان تقسیط اول (%50+50)، تقسیط دوم (%75 +25) و تقسیط سوم (%25+50+25) اجرا شد. صفات مورد اندازه گیری شامل تعداد گونه، تراکم و وزن خشک کل علف های هرز، تراکم و وزن خشک علف های هرز باریک برگ و پهن برگ کلزا بودند. نتایج نشان داد اثر مخلوط کردن بقایای گیاهی بر کاهش پویایی علف های هرز بصورت معنی داری بهتر از دو سطح دیگر تیمار مدیریت بقایای گیاهی بود. همچنین روش تقسیط اول کود نیتروژن (%50 +50) نسبت به دو روش دیگر برتری معنی داری به لحاظ تأثیر بر کاهش پویایی علف های هرز داشت. بیشترین (4/19 بوته در مترمربع) تراکم کل علف های هرز در روش های سوزاندن بقایای گیاهی و روش سوم تقسیط کود نیتروژن و کمترین (1/5 بوته در مترمربع) تراکم کل علف های هرز مخلوط کردن بقایای گیاهی و روش اول تقسیط کود نیتروژن بود. بیشترین (8/153 گرم در مترمربع) و کمترین (2/43 گرم در مترمربع) وزن خشک کل علف های هرز نیز به ترتیب مربوط به روش های سوزاندن بقایای گیاهی و روش سوم تقسیط کود نیتروژن و مخلوط کردن بقایای گیاهی و روش اول تقسیط کود نیتروژن می باشد. در مجموع روش مخلوط کردن بقایای گیاهی و روش اول تقسیط کود نیتروژن (%50+50) در کاهش پویایی جمعیت علف های هرز بهتر از سایر روش ها بود.

اثرات دگرآسیبی عصاره‌های آبی و الکلی برگ گیاه کما (Ferula foetida) بر جوانه‌زنی بذورگوجه‌فرنگی (Lycopersicun esculentum)

قدیر طاهری

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12333

چکیده

هدف این تحقیق مطالعه اثرات دگرآسیبی عصاره‌های آبی و الکلی برگ‌های گیاه کما، جمع‌آوری شده در مراحل اولیه رشد رویشی بر واکنش‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در حین جوانه‌زنی بذور گوجه‌فرنگی بود. بدین ... بیشتر هدف این تحقیق مطالعه اثرات دگرآسیبی عصاره‌های آبی و الکلی برگ‌های گیاه کما، جمع‌آوری شده در مراحل اولیه رشد رویشی بر واکنش‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در حین جوانه‌زنی بذور گوجه‌فرنگی بود. بدین منظورآزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور انجام شد. مواد آللوپاتیک در سه سطح شامل عصاره‌آبی و الکلی برگ‌های روزت مرحله رویشی گیاه کمای ‌بینالودی با غلظت 10 درصد و شاهد و زمان‌های نمونه‌گیری در پنج سطح شامل 24، 48، 72، 96، 120 ساعت پس از آبنوشی و اعمال تیمارها اجرا شد. نتایج بیانگر آن است که قابلیت حیات بذور گوجه‌فرنگی، مقدار مالون‌دی‌آلدئید، مقدار پراکسید هیدروژن و مقدار فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات ‌پراکسیداز و آنزیم پلی‌فنل‌ اکسیداز تحت تأثیر تیمارهای مختلف، اختلاف معنی‌داری نشان دادند. کمترین مقدار فعالیت آنزیم آسکوربات ‌پراکسیداز در زمان‌های اول آبنوشی بذور با آب مقطر، در عصاره آبی و عصاره الکلی مشاهده شد، در حالی‌که فعالیت پلی‌فنل‌ اکسیداز در بالاترین مقدار بود. بیشترین زوال حیات گیاهچه‌های بذری، پراکسید هیدروژن و مالون‌دی‌آلدئید در بذور تیمار شده با عصاره آبی و پس از 120 ساعت و بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیداسیونی بعد از 72 ساعت از شروع آزمایش اندازه‌گیری شد. داده‌های این تحقیق نشان داد که علی‌رغم فعال شدن سیستم آنتی‌اکسیدانی تحت تأثیر مواد دگرآسیبی کما، افزایش مقدار اکسیژن‌های فعال باعث بروز صدمه به سلول‌های هدف در گوجه‌فرنگی و کاهش تدریجی قابلیت حیات بذور آن شد.

اثرات براسینواستروئید بر کاهش اثرات نامطلوب سرما در میوه انگور رقم ریش بابا (Vitis vinifera L. Rish baba) طی دوره انبارمانی

بهاره قربانی؛ زهرا پاک کیش

دوره 39، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.12528

چکیده

انگور یکی از مهم‌ترین میوه هایی است که تولید آن در کشور ما از سابقه بسیار طولانی برخوردار است. میوه انگور به علت دارا بودن پوست نازک و بافتی نرم در برابر صدمات مکانیکی و انبارداری حساس است. در این پژوهش ... بیشتر

بررسی تأثیر ماده گیاهی ماشک گل خوشه‌ای (Vicia vilosa Roth.) و پروبیوتیک‌ها بر کاهش آلودگی گل‌جالیز منشعب (Orobanche ramosa)در گوجه‌فرنگی (Lycopersicum esculentum Mill)

ایرج نصرتی؛ سحر امیری؛ غلامرضا محمدی؛ دانیال کهریزی؛ روح الله شریفی

دوره 40، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.19792.1406

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر پروبیوتیک‌ها و گیاه دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای بر کنترل علف‌هرز گل‌جالیز، آزمایشی گلخانه‌ایبه‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکراردر گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر پروبیوتیک‌ها و گیاه دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای بر کنترل علف‌هرز گل‌جالیز، آزمایشی گلخانه‌ایبه‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکراردر گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی به اجرا درآمد. هدف از انجام این آزمایش تعیین حساسیت ارقام مختلف گوجه‌فرنگی به آلوده شدن توسط گل‌جالیز در حضور ماده دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای و تعیین تأثیر پروبیوتیک‌های گیاهی بر کنترل گل‌جالیز بود. تیمارهای آزمایشی شامل استفاده از ارقام مختلف گوجه‌فرنگی شامل کارون، ارس، سوپراسترین‌بی و سیوند، ماده خشک گیاه دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای، جدایه‌های باکتری شامل (INR7) Bacillus pumilis، (P2) Bacillus megateriumو (E11)Bacillus licheniformis بودند. نتایج نشان داد که رقم سیوند حساس‌ترین نسبت به آلودگی گل‌جالیز بود. این درحالی بود که رقم کارون بیشترین تحمل را به گل‌جالیز داشت. افزودن ماده دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای تأثیر بسیار خوبی بر افزایش وزن گوجه‌فرنگی داشت. کاربرد جدایه INR7تأثیر مثبتی بر کاهش آلودگی گل‌جالیز داشت. درحالی‌که جدایه P2 علاوه بر افزایش وزن، سبب افزایش تعداد میوه گوجه‌فرنگی شد. در همه ارقام گوجه‌فرنگی افزودن ماده دگرآسیب ماشک گل خوشه‌ای تأثیر مثبتی بر کاهش گل‌جالیز داشت؛ به‌طوری‌که کاهش 100 درصدی جمعیت گل‌جالیز به دنبال داشت. استفاده از پروبیوتیک‌ها (به‌ویژه نوع INR7) موجب کاهش جمعیت گل‌جالیز شد.

مطالعه ژنتیک تحمل به ریزش خورجین و صفات مرتبط در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه با استفاده از روش تلاقی دای‌آلل

مصطفی عیدی کهنکی؛ غفار کیانی؛ بهرام علیزاده؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حسن امیری اوغان

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28332.1714

چکیده

چکیدهبهمنظور تجزیه ژنتیکی تحمل به ریزش خورجین در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه، یازده ژنوتیپ ایرانی و خارجی کلزا به‌صورت "دای آلل یک‌طرفه" با یکدیگر تلاقی داده شدند. والدین به همراه نتاج F1 (جمعاً 66 تیمار) ... بیشتر چکیدهبهمنظور تجزیه ژنتیکی تحمل به ریزش خورجین در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه، یازده ژنوتیپ ایرانی و خارجی کلزا به‌صورت "دای آلل یک‌طرفه" با یکدیگر تلاقی داده شدند. والدین به همراه نتاج F1 (جمعاً 66 تیمار) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج کشت و شاخص تحمل به ریزش خورجین و برخی از صفات مرتبط اندازه‌گیری شدند. تجزیه واریانس ژنوتیپ‌ها تنوع ژنتیکی بالایی را از لحاظ صفات مورد بررسی نشان داد. به همین ترتیب واریانس ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برای اکثر صفات ازجمله عملکرد دانه و همچنین شاخص تحمل به ریزش خورجین معنی‌دار به‌دست‌آمد که مبین سهم اثرات افزایشی و غالبیت ژنی در کنترل ژنتیکی این صفات بود. بنابراین به نظر می‌رسد انتخاب دوره‌ای همراه با آزمون نتاج، روش اصلاحی مناسبی برای بهره‌گیری از هر دو جزء افزایشی و غیرافزایشی باشد. میزان وراثت‌پذیری عمومی صفات بررسی‌شده در دامنه 87/93-81/78 درصد برآورد شد که بیانگر سهم بالای واریانس ژنتیکی در کنترل این صفات بود. بررسی همبستگی صفات نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین صفت شاخص تحمل به ریزش خورجین با صفات عملکرد دانه (449/0=r) و میزان روغن (313/0=r) وجود دارد. در مجموع والدین Zarfam و ES Artist با عملکرد مطلوب و شاخص تحمل به ریزش بالا به‌عنوان بهترین ترکیب‌شونده‌های عمومی و دورگ‌های Okapi × Zarfam،Nafis × ES Artist ، Ahmadi × Nafis، Ahmadi × ES Neptune،Zarfam× ES Neptune ،Nafis × ES Natalie، وNima × ES Natalie به‌عنوان بهترین ترکیب‌شونده‌های خصوصی برای برداشت مکانیزه کلزا و بهبود صفت تحمل به ریزش خورجین توصیه می‌گردد.

ارزیابی تنوع فنوتیپی درجه-روز رشد تجمعی (GDD) و عملکرد دانه در ارقام گندم بهاره تحت شرایط بهینه و کمبود روی

نسرین ولی پور؛ هادی علی پور؛ رضا درویش زاده

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.39617.2003

چکیده

با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع با استفاده از خصوصیات فنولوژیکی و بررسی اهمیت این صفات با عملکرد دانه در اثر درجه روز رشد (GDD)، در 64 رقم گندم بهاره تحت ... بیشتر با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع با استفاده از خصوصیات فنولوژیکی و بررسی اهمیت این صفات با عملکرد دانه در اثر درجه روز رشد (GDD)، در 64 رقم گندم بهاره تحت شرایط بهینه و تنش کمبود عنصر روی، پژوهشی در سال زراعی 99-1398 در قالب طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. مراحل فنولوژیکی شامل تعداد روز تا جوانهزنی، تعداد روز تا سنبلهدهی، تعداد روز تا گردهافشانی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه به همراه GDD آنها زمانیکه 50 درصد نمونهها در مرحله نموی مربوطه قابل مشاهده بودند، یادداشتبرداری شدند. علاوه بر صفات فنولوژیکی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نیز مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تحت شرایط بهینه و تنش کمبود روی بین ارقام مورد بررسی از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بهجز صفت تعداد روز تا گردهافشانی تفاوت آماری معنیداری وجود دارد. براساس نتایج آمارههای توصیفی تحت شرایط تنش کمبود روی صفات عملکرد، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه کاهش و صفات فنولوژیک افزایش داشتند. در میان صفات فنولوژیک، نه تنها صفت تعداد روز تا سنبلهدهی تنوع نسبتاً بالایی داشت، بلکه براساس نتایج همبستگی و رگرسیون ارتباط معنیداری با عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود روی نشان داد. تجزیه به عاملها نشان داد که در شرایط نرمال چهار عامل اصلی 81/87 درصد از تغییرات کل را تبیین نمودند، به طوری که سهم عاملهای اول تا چهارم به ترتیب 38/38، 52/21، 88/15 و 03/12 درصد بود. در شرایط تنش کمبود روی پنج عامل اصلی 68/95 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند، به طوری که سهم عاملهای اول تا پنجم به ترتیب 62/34، 48/18، 51/17، 66/14 و 40/10 بود. تجزیه کلاستر ارقام گندم بهاره مورد مطالعه را در شرایط نرمال و تنش کمبود روی به ترتیب در سه و چهار گروه طبقهبندی نمود. براساس نتایج تجزیه کلاستر در شرایط بهینه و تنش کمبود روی، ارقام نیشابور، گلستان و گهر به عنوان ارقام مطلوب و متحمل شناسایی شدند که میتوانند در برنامههای به نژادی آتی مورد استفاده قرار گیرند. نتایج حاصل از گروهبندی تجزیه کلاستر براساس نتایج تابع تشخیص کانونیکی مورد تأیید قرار گرفت.

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده