تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

مطالعه ژنتیک تحمل به ریزش خورجین و صفات مرتبط در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه با استفاده از روش تلاقی دای‌آلل

مصطفی عیدی کهنکی؛ غفار کیانی؛ بهرام علیزاده؛ قربانعلی نعمت زاده؛ حسن امیری اوغان

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 65-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28332.1714

چکیده

چکیدهبهمنظور تجزیه ژنتیکی تحمل به ریزش خورجین در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه، یازده ژنوتیپ ایرانی و خارجی کلزا به‌صورت "دای آلل یک‌طرفه" با یکدیگر تلاقی داده شدند. والدین به همراه نتاج F1 (جمعاً 66 تیمار) ... بیشتر چکیدهبهمنظور تجزیه ژنتیکی تحمل به ریزش خورجین در ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه، یازده ژنوتیپ ایرانی و خارجی کلزا به‌صورت "دای آلل یک‌طرفه" با یکدیگر تلاقی داده شدند. والدین به همراه نتاج F1 (جمعاً 66 تیمار) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج کشت و شاخص تحمل به ریزش خورجین و برخی از صفات مرتبط اندازه‌گیری شدند. تجزیه واریانس ژنوتیپ‌ها تنوع ژنتیکی بالایی را از لحاظ صفات مورد بررسی نشان داد. به همین ترتیب واریانس ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برای اکثر صفات ازجمله عملکرد دانه و همچنین شاخص تحمل به ریزش خورجین معنی‌دار به‌دست‌آمد که مبین سهم اثرات افزایشی و غالبیت ژنی در کنترل ژنتیکی این صفات بود. بنابراین به نظر می‌رسد انتخاب دوره‌ای همراه با آزمون نتاج، روش اصلاحی مناسبی برای بهره‌گیری از هر دو جزء افزایشی و غیرافزایشی باشد. میزان وراثت‌پذیری عمومی صفات بررسی‌شده در دامنه 87/93-81/78 درصد برآورد شد که بیانگر سهم بالای واریانس ژنتیکی در کنترل این صفات بود. بررسی همبستگی صفات نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین صفت شاخص تحمل به ریزش خورجین با صفات عملکرد دانه (449/0=r) و میزان روغن (313/0=r) وجود دارد. در مجموع والدین Zarfam و ES Artist با عملکرد مطلوب و شاخص تحمل به ریزش بالا به‌عنوان بهترین ترکیب‌شونده‌های عمومی و دورگ‌های Okapi × Zarfam،Nafis × ES Artist ، Ahmadi × Nafis، Ahmadi × ES Neptune،Zarfam× ES Neptune ،Nafis × ES Natalie، وNima × ES Natalie به‌عنوان بهترین ترکیب‌شونده‌های خصوصی برای برداشت مکانیزه کلزا و بهبود صفت تحمل به ریزش خورجین توصیه می‌گردد.

ارزیابی تنوع فنوتیپی درجه-روز رشد تجمعی (GDD) و عملکرد دانه در ارقام گندم بهاره تحت شرایط بهینه و کمبود روی

نسرین ولی پور؛ هادی علی پور؛ رضا درویش زاده

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 65-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.39617.2003

چکیده

با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع با استفاده از خصوصیات فنولوژیکی و بررسی اهمیت این صفات با عملکرد دانه در اثر درجه روز رشد (GDD)، در 64 رقم گندم بهاره تحت ... بیشتر با توجه به اهمیت عنصر روی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی، این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع با استفاده از خصوصیات فنولوژیکی و بررسی اهمیت این صفات با عملکرد دانه در اثر درجه روز رشد (GDD)، در 64 رقم گندم بهاره تحت شرایط بهینه و تنش کمبود عنصر روی، پژوهشی در سال زراعی 99-1398 در قالب طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. مراحل فنولوژیکی شامل تعداد روز تا جوانهزنی، تعداد روز تا سنبلهدهی، تعداد روز تا گردهافشانی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه به همراه GDD آنها زمانیکه 50 درصد نمونهها در مرحله نموی مربوطه قابل مشاهده بودند، یادداشتبرداری شدند. علاوه بر صفات فنولوژیکی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نیز مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس دادهها نشان داد که تحت شرایط بهینه و تنش کمبود روی بین ارقام مورد بررسی از نظر تمامی صفات مورد مطالعه بهجز صفت تعداد روز تا گردهافشانی تفاوت آماری معنیداری وجود دارد. براساس نتایج آمارههای توصیفی تحت شرایط تنش کمبود روی صفات عملکرد، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه کاهش و صفات فنولوژیک افزایش داشتند. در میان صفات فنولوژیک، نه تنها صفت تعداد روز تا سنبلهدهی تنوع نسبتاً بالایی داشت، بلکه براساس نتایج همبستگی و رگرسیون ارتباط معنیداری با عملکرد دانه در شرایط تنش کمبود روی نشان داد. تجزیه به عاملها نشان داد که در شرایط نرمال چهار عامل اصلی 81/87 درصد از تغییرات کل را تبیین نمودند، به طوری که سهم عاملهای اول تا چهارم به ترتیب 38/38، 52/21، 88/15 و 03/12 درصد بود. در شرایط تنش کمبود روی پنج عامل اصلی 68/95 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند، به طوری که سهم عاملهای اول تا پنجم به ترتیب 62/34، 48/18، 51/17، 66/14 و 40/10 بود. تجزیه کلاستر ارقام گندم بهاره مورد مطالعه را در شرایط نرمال و تنش کمبود روی به ترتیب در سه و چهار گروه طبقهبندی نمود. براساس نتایج تجزیه کلاستر در شرایط بهینه و تنش کمبود روی، ارقام نیشابور، گلستان و گهر به عنوان ارقام مطلوب و متحمل شناسایی شدند که میتوانند در برنامههای به نژادی آتی مورد استفاده قرار گیرند. نتایج حاصل از گروهبندی تجزیه کلاستر براساس نتایج تابع تشخیص کانونیکی مورد تأیید قرار گرفت.

تأثیر محلول پاشی برگی کودهای اوره و سولفات روی بر برخی از ویژگی‌های فیزیکی و بیوشیمیایی میوه ی انار رقم رباب نی‌ریز Punica granatum L. cv. ‘Rabab-e-Neyriz’

زهره صداقت‌کیش؛ نوراله معلمی؛ مجید راحمی؛ اسماعیل خالقی؛ سید محمد حسن مرتضوی

دوره 34، شماره 2 ، بهمن 1390، ، صفحه 67-80

چکیده

هدف از این پژوهش مطالعه‌ی اثرات اوره و سولفات‌روی بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوه ی انار رباب نی‌ریز بود که در قالب دو آزمایش جداگانه و در طی دو سال 1387 و 1388 اجرا گشت.در آزمایش اول، سولفات‌روی (غلظت‌های ... بیشتر هدف از این پژوهش مطالعه‌ی اثرات اوره و سولفات‌روی بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوه ی انار رباب نی‌ریز بود که در قالب دو آزمایش جداگانه و در طی دو سال 1387 و 1388 اجرا گشت.در آزمایش اول، سولفات‌روی (غلظت‌های 0 ، 5/2% و 5%) در زمان کامل شدن سطح برگ های جوان و اوره (غلظت‌های 0، 5/1% و 3%) یک ماه بعد از آن و قبل از گل‌دهی و در آزمایش دوم، سولفات‌روی (غلظت‌های 0، 3/0% و 6/0%) در زمانی که سطح برگ های جوان، کامل شدند (عمر کم تر از 20 روز) و اوره (غلظت‌های 0، 5/1% و 3%) در دو هفته بعد از اوج گل‌دهی محلول‌پاشی شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن در سطح احتمال 1 و 5 درصد صورت گرفت. در آزمایش اول، اوره 5/1% به تنهایی موجب افزایش معنی‌دار اسیدیته قابل تیتر، سولفات‌روی به تنهایی موجب افزایش معنی‌دار اسیدیته قابل تیتر و وزن کل میوه‌ها و اثرات برهمکنش موجب افزایش وزن تر پوست، آریل و اسیدیته قابل تیتر و کاهش وزن کل میوه‌ها گردیدند. در سال دوم پژوهش، نتایج نشان دادند هیچ کدام از غلظت‌های اوره و سولفات‌روی به تنهایی اثر معنی‌داری بر طول میوه، قند، عملکرد، وزن تر پوست نداشتند. هر دو غلظت اوره به تنهایی به طور معنی‌داری میزان اسیدیته قابل تیتر و ویتأمین ث را کاهشداد و موجب افزایش میانگین وزن میوه شد. هر دو غلظت سولفات‌ روی به تنهایی به طور معنی‌داری قطر میوه، وزن تر آریل و وزن میوه را افزایش دادند.

تأثیر تیمار پس از برداشت گاما آمینو بوتیریک اسید بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیلاس رقم تک دانه مشهد

حمید حسن پور؛ علی بیستی؛ سهیلا نوجوان

دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 67-78

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.20300.1422

چکیده

به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر انبارمانی میوه‌های گیلاس رقم «تک دانه مشهد» تیمار گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) در چهار غلظت (صفر، 5، 10 و 20 میلی‌مولار) روی میوه اعمال و میوه‌ها در دو زمان، 15 و 30 روز ... بیشتر به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر انبارمانی میوه‌های گیلاس رقم «تک دانه مشهد» تیمار گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) در چهار غلظت (صفر، 5، 10 و 20 میلی‌مولار) روی میوه اعمال و میوه‌ها در دو زمان، 15 و 30 روز بعد از انبارداری نمونه‌برداری و پارامترهای مورد‌نظر اندازه‌گیری شدند. این پژوهش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات مختلفی از قبیل اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، مقدار مواد جامد محلول (TSS)، pH، ظرفیت آنتی‌اکسیدان کل، مقدار فنل کل، فلاوونوئید کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با محلول‌پاشی گابا مقدار اسیدهای قابل تیتراسیون حفظ شد. تیمار گابا منجر به افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدان کل، فنل کل، فلاوونوئید کل و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز در میوه‌های تیمار‌شده نسبت به میوه‌های شاهد بعد از 30 روز انبارداری شد. در حالی‌که مقدارpH در میوه‌های تیمار‌شده نسبت به میوه‌های تیمار‌نشده در طول انبارداری کاهش یافت. بنابراین غلظت‌های مختلف تیمار گاما آمینو بوتیریک اسید با توجه به تأثیر بر صفات مطلوب برای افزایش کیفیت پس از برداشت میوه گیلاس رقم «تک دانه مشهد» پیشنهاد می‌گردد.

جداسازی، همسانه‌سازی، بررسی بیوانفورماتیکی ویژگی‌های پروتئینی و تحلیل بیان ژن دی هیدروبنزوفنانتریدین اکسیداز (DBOX) گیاه دارویی شقایق (Papaveer somniferum L.)

کامران سمیعی؛ احمد اسماعیلی؛ فرهاد نظریان فیروزابادی؛ سید محسن سهرابی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 67-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.21559.1463

چکیده

چکیدهگیاه شقایق P. somniferum از مهم‌ترین گیاهان داروئی به شمار رفته و تنها منبع بسیاری از آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی (BIAs) محسوب می‌گردد. آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی گروه بزرگ و پیچیده‌ای از ... بیشتر چکیدهگیاه شقایق P. somniferum از مهم‌ترین گیاهان داروئی به شمار رفته و تنها منبع بسیاری از آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی (BIAs) محسوب می‌گردد. آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی گروه بزرگ و پیچیده‌ای از متابولیت‌های ثانویه گیاهی بوده که از خواص داروئی و درمانی قابل توجهی بر خوردار هستند. در مطالعه حاضر (در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه لرستان در سال 1393-1395) به منظور جداسازی و همسانه‌سازی ژن DBOXژنوتیپ ایرانی گیاه شقایق، ابتدا توالی مورد‌نظر با استفاده از آغازگرهای طراحی‌شده، تکثیر و سپس قطعه تولید‌شده به پلاسمید pTZ57R/T منتقل گردید. نتایج توالی‌یابی قطعه 1614 جفت‌بازی را معین نمود که با 100 درصد همسانی با ژن DBOX گیاه شقایق شباهت داشت. توالی پروتئینی کد‌شده توسط این ژن مورد تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی قرار گرفت و سه دامنه عملکردی FAD binding، Berberine و FAD/FMN-containing dehydrogenase در توالی پروتئینی و وجود یک سیگنال پپتید در انتهای آمینی آن مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین تجمع پروتئین کد‌شده توسط ژن DBOX در ناحیه غشای سلولی و پلاسمایی بوده و بیشترین عملکرد این پروتئین در ناحیه خارج سلولی می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل بیان ژن DBOX و تعیین الگوی بیانی آن در بافت‌های مختلف گیاهی، تعداد 5 کتابخانه ترنسکریپتومی حاصل از داده‌های RNA-seq گیاه شقایق با شماره‌های دسترسی ERX651037، ERX651023، ERX651056، ERX651082 و ERX651062 از پایگاه SRA سایت NCBI دریافت شد. تعداد توالی‌های حاصل از همردیفی بین بافت‌های مختلف با استفاده از آزمون‌های آماری Fisher exact test و Chi-squared 2X2 مقایسه گردید. نتایج تجزیه و تحلیل بیان ژن با استفاده از تکنیک real time RT-PCR و آزمون‌های In silico نشان داد که بیشترین سطح بیان این ژن در ریشه و کمترین آن در ساقه می‌باشد. کلیدواژه‌ها: الگوی بیان ژن، ترنسکریپتوم، توالی‌یابی، دامنه عملکردی، شقایق

تأثیر بیوچار و هیدروژل بر خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مریم‌گلی (Salvia officinalis L.) تحت تنش خشکی

شایسته غیاث؛ مصطفی شیرمردی؛ حیدر مفتاحی زاده؛ مریم دهستانی اردکانی

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 67-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36030.1962

چکیده

خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل ... بیشتر خشکی و پائین بودن کربن آلی خاک دو مسئله مهم برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. استفاده از بیوچار و هیدروژل می‌تواند اثرات مخرب خشکی برگیاه را کاهش دهد. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بیوچارو هیدروژل بر پارامترهای مرفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مریم‌گلی تحت تنش خشکی بود. به این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی شهرک صنعتی میبد انجام شد. تیمارها شامل پنج سطح بیوچار و هیدروژل (شامل عدم کاربرد، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار، کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل) و سه سطح تنش خشکی (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه (FC) به عنوان عدم تنش، آبیاری در 60% FC به عنوان تنش متوسط و آبیاری در 40% FC به‌عنوان تنش شدید) بود. پارامترهای مختلف از قبیل شاخص سبزینگی برگ، سطح برگ، ارتفاع، محتوای نسبی آب (RWC)، نشت یونی، محتوای فنل کل و ظرفیت آنتی‌کسیدانی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که خشکی منجر به کاهش پارامترهای رشدی و RWC شد در حالی که نشت یونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنل کل افزایش یافت. کاربرد 20 تن در هکتار بیوچار و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل به‌طور معنی‌داری شاخص سبزینگی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی را نسبت به شاهد در تنش شدید خشکی افزایش داد. در تنش متوسط، کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار و هم‌چنین کاربرد 100 و 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل، نسبت ریشه به اندام هوایی را در مقایسه با شاهد کاهش دادند. با این وجود در تنش شدید، تنها کاربرد 10 و 20 تن در هکتار بیوچار نسبت ریشه به اندام هوایی را کاهش داد. در شرایط عدم تنش و تنش شدید، کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل منجر به افزایش RWC نسبت به شاهد شد (به‌ترتیب 9/15 و 1/5%). نتایج نشان داد که کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار هیدروژل و20 تن در هکتار بیوچار، نشت یونی و فنل کل را در تنش متوسط و شدید نسبت به شاهد کاهش داد. همه تیمارها در تنش شدید خشکی منجر به کاهش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نسبت به شاهد شدند و تیمار شاهد بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را داشت. به‌نظر می‌رسد که کاربرد بیوچار و هیدروژل با بهبود ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و هم‌چنین اضافه شدن عناصر توسط بیوچار به خاک، بتوانند اثرات مخرب خشکی بر گیاه را کاهش دهند.

مطالعه اثر غلظت های بالای دی اکسید کربن بر صفات آناتومیکی و مورفولوژیکی گل ابری (.Ageratum houstonianum Mill)

محمود شور؛ زهرا کریمیان فریمان

دوره 35، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 69-79

چکیده

گل ابری از گیاهان زینتی است که به عنوان گیاه فصلی درحاشیه کاری مورد استفاده قرار میگیرد. به منظور مطالعه صفات آناتومیکی،مورفولوژیکی و تسریع گلدهی این گیاه، آنها در غلظت های شاهد (350)،700، 1050، و 1400 میکرو ... بیشتر

تأثیر سطوح مختلف پتاسیم بر انتقال مجدد کربوهیدرات‌های محلول دو رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)

آزاده علیزاده؛ مجید نبی پور؛ افراسیاب راهنما

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 69-82

چکیده

انتقال مجدد مواد پروده به دانهها، یکی از شاخصهای فیزیولوژیکی مهم در تشکیل عملکرد دانۀ غلات است. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف پتاسیم (200، 300 و 400 میلیگرم پتاسیم در کیلوگرم خاک) بر انتقال مجدد ... بیشتر انتقال مجدد مواد پروده به دانهها، یکی از شاخصهای فیزیولوژیکی مهم در تشکیل عملکرد دانۀ غلات است. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف پتاسیم (200، 300 و 400 میلیگرم پتاسیم در کیلوگرم خاک) بر انتقال مجدد کربوهیدراتهای محلول، دو رقم گندم نان با طول دورۀ رسیدگی متفاوت (ویریناک و چمران به ترتیب به عنوان ارقام زودرس و متوسط رس) در یک آزمایش گلدانی در شرایط مزرعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقادیر کربوهیدرات محلول در ساقۀ هر دو رقم در سطح 300 میلیگرم در کیلوگرم از زمان گلدهی تا رسیدگی افزایش بیشتری داشت و بنابراین ذخیرۀ کربوهیدرات محلول ساقه در این سطح نسبت به دو سطح کودی دیگر بیشتر بود. علیرغم مقادیر پایین پتاسیم در سطح 200 میلیگرم در کیلوگرم، قندهای محلول برگ در هر دو رقم بالا بود ولی در مقابل قندهای محلول ریشه کاهش بیشتری نشان داد. پتاسیم سبب افزایش میزان نشاستۀ دانه در طی دورۀ پر شدن دانه گردید. به طورکلی پتاسیم سبب افزایش کربوهیدرات اندامهای مختلف گندم گردید. همچنین انتقال مجدد در سطح 200 میلیگرم در کیلوگرم پتاسیم در هر دو رقم به دلیل داشتن دوام سطح برگ کمتر نسبت به دو سطح دیگر بیشتر بود و رقم ویریناک نیز نسبت به چمران انتقال مجدد مواد فتوسنتزی بیشتری نشان داد.

بررسی الگوهای مختلف کشت مخلوط بادام زمینی و هیبرید های ذرت در منطقه آستانه اشرفیه

حمیدرضا دورودیان؛ اسفندیار فاتح

دوره 35، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 69-80

چکیده

امروزه کشت مخلوط با افزایش تنوع گیاهان زراعی به عنوان یکی از ارکان پایداری در اکوسیستم‌های زراعی مطرح است. یکی از موفق‌ترین سیستم‌های کشت مخلوط در ایران، کشت مخلوط ذرت و بادام زمینی است که توسط کشاورزان ... بیشتر امروزه کشت مخلوط با افزایش تنوع گیاهان زراعی به عنوان یکی از ارکان پایداری در اکوسیستم‌های زراعی مطرح است. یکی از موفق‌ترین سیستم‌های کشت مخلوط در ایران، کشت مخلوط ذرت و بادام زمینی است که توسط کشاورزان آستانه اشرفیه کاملاً پذیرفته شده است و رواج دارد. جهت تعیین الگوی کاشت مناسب (از بین تیمارهای 1- یک ردیف ذرت، پنج ردیف بادام زمینی 2- یک ردیف ذرت، سه ردیف بادام زمینی 3- دو ریف ذرت، پنج ردیف بادام زمینی) و مقایسه اثرات انواع ذرت زودرس و دیررس (هیبرید 301و 704) بر LER، عملکرد و اجزای عملکرد هر دو گیاه، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و به صورت طرح جایگزینی در شهرستان آستانه اشرفیه انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که هیبرید 704 در کشت خالص و مخلوط عملکرد دانه و بیولوژیک بیش تری نسبت به هیبرید 301 تولید نمود و و چون از نظر مورفولوژی (ارتفاع بوته) تفاوت بیش تری نسبت به هیبرید 301 با بادام زمینی دارد، در کشت مخلوط نیز دارای LER بیش تری بود و از هر نظر نسبت به هیبرید 301 برتری دارد. از آنجا که بوته های بادام زمینی در اواخر دوره رشد توان پرکردن فضای خالی ایجاد شده در اثر برداشت دو ریف ذرت را ندارند، درالگوی دو ریف ذرت، پنج ردیف بادام زمینی از زمین بهره برداری مناسبی صورت نمی گیرد. نهایتاً الگوی کاشت یک ردیف ذرت (704) و پنج ردیف بادام زمینی با 15/1=LER در شرایط تراکم معمول منطقه بالاترین بهره را نصیب زارع می سازد و به کشاورزان منطقه توصیه می گردد. عملکرد دانه بادام زمینی در این تیمار با کشت خالص بادام زمینی تفاوت معنی داری ندارد.

تاثیر بنزیل آدنین و ایندول استیک اسید بر امکان نجات جنین نتاج حاصل از تلاقی ارقام انگور عسکری و رابی سیدلس

میترا رازی؛ رسول جلیلی‌مرندی؛ بهمن حسینی؛ حامد دولتی بانه؛ مهران جعفری؛ رامین حاجی‌تقی‌لو

دوره 36، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 69-79

چکیده

مصرف‌کنندگان در سراسر جهان به طور فزآینده انگورهای رومیزی بیدانه را ترجیح می‌دهند. از این رو، هدف برنامه‌های اصلاح انگور در راستای توسعه ارقام جدید بیدانه با کیفیت میوه بهتر، حبه درشت‌تر و عملکرد ... بیشتر مصرف‌کنندگان در سراسر جهان به طور فزآینده انگورهای رومیزی بیدانه را ترجیح می‌دهند. از این رو، هدف برنامه‌های اصلاح انگور در راستای توسعه ارقام جدید بیدانه با کیفیت میوه بهتر، حبه درشت‌تر و عملکرد بالا می‌باشد. در این پژوهش تاثیر محلول‌پاشی بنزیل‌آدنین در مرحله قبل از گل‌دهی و ایندول‌استیک اسید موجود در محیط کشت بر نجات جنین هیبرید عسکری × رابی‌سیدلس مورد بررسی قرار گرفت. محلول‌پاشی بنزیل‌آدنین (صفر و 30 میلی‌گرم در لیتر) به ترتیب 14 و 7 روز قبل از اخته‌کردن گل‌های رقم عسکری انجام گرفت. تخمک‌های حاصل از تلاقی عسکری × رابی‌سیدلس 40 روز بعد از باز شدن گل از درون حبه‌ها بیرون آورده شد و سپس بر روی محیط کشت نیچ و نیچ حاوی 35/0 میلی‌گرم در لیتر GA3، 2 گرم در لیتر ذغال فعال، 30 گرم در لیتر ساکارز، 8 گرم در لیتر آگار و غلظت‌های مختلف ایندول‌استیک اسید (1، 75/1 و 3 میلی‌گرم در لیتر) کشت گردید. صفات مورد بررسی شامل تخمک‌های کالوس داده و تخمک‌های جوانه‌زده بود. نتایج نشان داد که اثر غلظت‌های متفاوت ایندول‌استیک اسید بر تشکیل کالوس در تخمک‌ها معنی‌دار بود و بیشترین تشکیل کالوس در غلظت 3 میلی‌گرم در لیتر ایندول‌استیک اسید مشاهده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده اثر متقابل غلظت‌های مختلف ایندول‌استیک اسید و بنزیل‌آدنین بر درصد جوانه‌زنی تخمک معنی‌دار بود و بیشترین درصد جوانه‌زنی تخمک (55/10 درصد) در 1 میلی‌گرم در لیتر ایندول‌استیک اسید با محلول‌پاشی 30 میلی‌گرم در لیتر بنزیل‌آدنین در مرحله سبز روشن غنچه ها بدست آمد

اثر غلظت‌های مختلف سیتوکینین و اکسین بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه‌ای (.Zea mays L) در شرایط شور

داوود دوانی؛ مجید نبی پور؛ حبیب الله روشنفکر دزفولی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 69-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12433

چکیده

جهتبررسیاثر مصرفسیتوکینین (صفر، 75 و 100 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین) و اکسین (صفر، 15 و 20 میلی‌گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید) برعملکردواجزاء عملکردذرت دانه‌ای (.Zea mays L) در شرایط شور آزمایشی در سال 1393 درمرکز ... بیشتر جهتبررسیاثر مصرفسیتوکینین (صفر، 75 و 100 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین) و اکسین (صفر، 15 و 20 میلی‌گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید) برعملکردواجزاء عملکردذرت دانه‌ای (.Zea mays L) در شرایط شور آزمایشی در سال 1393 درمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بوشهر به‌صورت فاکتوریلدر قالب طرحبلوک‌هایکاملتصادفیبا سهتکراراجراگردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه با مصرف سیتوکینین و اکسین به‌ترتیب با غلظت 100 و 20 میلی‌گرم در لیتر به‌دست آمد. الگوی کاشت به‌صورت کف فارو بود. صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد بیولوژیک با محلول‌پاشی سیتوکینین تا 100 میلی‌گرم در لیتر افزایش یافتند. در تیمار بدون مصرف اکسین بیشترین تعداد دانه در ردیف بلال با محلول‌پاشی سیتوکینین با غلظت 75 میلی‌گرم در لیتر به‌دست آمد در حالی‌که در شرایط مصرف اکسین با غلظت 15 و 20 میلی‌گرم در لیتر بیشترین تعداد دانه در ردیف بلال به تیمار 100 میلی‌گرم در لیتر سیتوکینین اختصاص داشت. در هر سه سطح سیتوکینین مصرف غلظت‌های مختلف اکسین وزن هزار دانه را افزایش داد. بیشترین میزان شاخص برداشت برابر با 30 با مصرف 20 میلی‌گرم در لیتر اکسین به‌دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف سیتوکینین با غلظت 100 میلی‌گرم در لیتر و مصرف اکسین با غلظت 20 میلی‌گرم در لیتر اثرات شوری بر گیاهکاهش یافته و عملکرد دانه افزایش یافت.

تأثیر انواع پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی و آنزیم‌های بذر سورگوم (Sorghum bicolor L.) ژنوتیپ SOR834 تحت سمیت کلرید و نیترات کادمیوم

عبدالحسین رضائی؛ حمیدرضا بلوچی؛ محسن موحدی دهنوی؛ ابراهیم ادهمی

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 69-82

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13551

چکیده

تأثیر سمیت فلزات سنگین از جمله کادمیوم بر موجودات زنده یک نگرانی بزرگ جهانی است، گیاهان نیز از اثرات مضر قرارگیری در معرض فلزات سنگین مستثنی نیستند. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر انواع پرایمینگ بر ... بیشتر تأثیر سمیت فلزات سنگین از جمله کادمیوم بر موجودات زنده یک نگرانی بزرگ جهانی است، گیاهان نیز از اثرات مضر قرارگیری در معرض فلزات سنگین مستثنی نیستند. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر انواع پرایمینگ بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر سورگوم تحت تنش کلرید و نیترات کادمیوم در آزمایشگاه اجرا گردید. آزمایش جوانه‌زنی به‌‌صورت فاکتوریل چند عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول تیمار فلزات سنگین در 7 سطح شامل محلول کلرید و نیترات کادمیوم هرکدام در چهار سطح (صفر، 200، 400 و 600 میکرومولار) و فاکتور دوم شامل 9 سطح انواع پرایمینگ اسید جیبرلیک با غلظت‌های 400 و 800 میلی‌گرم در لیتر، اسید سالیسیلیک در دو سطح 3/0 و 6/0 میلی مولار، نیترات پتاسیم با غلظت‌های 1 و 2 درصد و پلی‌ اتیلن گلایکول با غلظت‌های 3- و 6- بار و تیمار بدون پرایمینگ بودند. نتایج بخش جوانه‌زنی نشان داد که بیشترین و کمترین سرعت و درصد جوانه‌زنی بذر به‌ترتیب در نیترات کادمیوم 200 میکرومولار و کلرید و نیترات کادمیوم 600 میکرومولار به دست‌آمد. هم‌چنین کاربرد اسید سالیسیلیک 3/0 و 6/0 میلی‌مولار سرعت جوانه‌زنی را افزایش داد. بیشترین و کمترین شاخص بنیه گیاهچه به‌ترتیب در تیمار بدون کادمیوم و تیمار کلرید کادمیوم 600 میکرومولار مشاهده شد که کاربرد جیبرلیک اسید 800 میلی‌گرم در لیتر باعث افزایش شاخص بنیه شد. با افزایش غلظت کادمیوم میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در بذر سورگوم افزایش یافت در حالی‌که کاربرد پرایم‌های مختلف آن را کاهش داد.

اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آبیاری بر عملکرد و بهره‌وری آب آبیاری شبدر برسیم بذری بهاره در خوزستان

احمدعلی شوشی دزفولی؛ محمد خرمیان؛ علی عصاره

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 69-82

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.23152.1510

چکیده

معمولاً تاریخ برداشت محصولات تابستانه همچون ذرت در اراضی آبی شمال خوزستان به گونه‌ای است که تاریخ مناسب کاشت شبدر به تأخیر می‌افتد. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آخرین آبیاری ... بیشتر معمولاً تاریخ برداشت محصولات تابستانه همچون ذرت در اراضی آبی شمال خوزستان به گونه‌ای است که تاریخ مناسب کاشت شبدر به تأخیر می‌افتد. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آخرین آبیاری در مزارع شبدر برسیم بذری بهاره بر عملکرد و بهره‌وری آب آبیاری در اراضی شمال خوزستان صورت گرفت. بدین منظور آزمایشی در چهار تاریخ کاشت (21 بهمن‌ماه، 1 اسفندماه، 11 اسفندماه و 21 اسفندماه) و در سه زمان قطع آخرین آبیاری (15 خرداد‌ماه، 25 خرداد‌ماه و 4 تیرماه) به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 93 و 94 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. فواصل آبیاری‌ها بر مبنای 80 میلی‌ تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر و مقدار آب آبیاری بر مبنای محاسبه نیاز آبی در اختیار گیاه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلافات معنی‌دار بین تاریخ‌های کاشت، برای تمام صفات مورد بررسی بود. بین زمان‌های قطع آخرین آبیاری نیز تفاوت‌های معنی‌داری برای کلیه صفات بجز تعداد روز تا شروع گلدهی و شاخص برداشت به‌دست آمد.بررسی روابط همبستگی بین صفات مورد مطالعهنشانگر تأثیر مثبت و بالای صفت تعداد گل‌آذین در متر‌مربع با عملکرد بذر بود.با توجه به نتایج به‌دست آمده از مقایسات میانگین تاریخ زود کاشت 21 بهمن‌ماه و قطع آبیاری 25 خردادماه با عملکرد بذر 631 کیلوگرم در هکتار و بهره‌وری آب آبیاری 72/0 کیلوگرم در مترمکعب به‌عنوان تیمار برتر در مزارع شبدر برسیم بذری در شمال خوزستان توصیه می‌شود.

تجزیه علیت جهت مطالعه صفات مرفو-فیزیولوژیک، عملکرد و صفات مربوط به عملکرد ژنوتیپ‌های عدس در شرایط دیم

فاطمه زاهدی؛ داریوش نباتی احمدی؛ محتشم محمدی؛ رحمت الله کریم زاده

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 71-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12056

چکیده

در مطالعات بیولوژیکی از پارامترهای آماری می‌توان جهت آزمون تفاوت‌ها و ارزیابی صفات مرفو-فیزیولوژیک در یک جمعیت گیاهی استفاده نمود. به‌منظور شناسایی صفات مربوط به عملکرد دانه آزمایشی با استفاده از ... بیشتر

بررسی تاثیر روشهای مختلف حاصلخیزی خاک بر تعدادی از ویژگی های کمی و کیفی گیاه کنگرفرنگی (.Cynara scolymus L) در شرایط گلخانه

اسفندیار فاتح؛ اصغر رحیمی؛ حسن کریم مجنی؛ روح الله امینی

دوره 35، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 71-90

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف حاصل خیزی خاک به همراه باکتری florescence Pseudomonas و سطوح مختلف محلول پاشی اوره برکمیت و کیفیت علوفه و برخی خصوصیات رویشی گیاه کنگر فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف حاصل خیزی خاک به همراه باکتری florescence Pseudomonas و سطوح مختلف محلول پاشی اوره برکمیت و کیفیت علوفه و برخی خصوصیات رویشی گیاه کنگر فرنگی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانة تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکدة علوم زراعی و دامی دانشگاه تهران در پاییز سال 1385 انجام شد. در این تحقیق از 18 تیمار مختلف شامل شاهد، شیمیایی ( سطوح مختلف نیتروژن، پتاسیم و فسفر به همراه محلول پاشی اوره به جای کود نیتروژن در برخی تیمارهای شیمیایی)، تلفیقی ( سطوح مختلف کود دامی و شیمیایی به همراه باکتری Pseudomonas florescence (و آلی( سطوح مختلف کود دامی به همراه باکتری florescence Pseudomonas (مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی خاک بر تمامی صفات مورد بررسی در سطح پنج درصد معنی دار بود. تیمارهای حاصلخیزی در مقایسه با شاهد از وزن خشک برگ ، صفات کیفی علوفه شامل درصد پروتئین خام، درصد کربوهیدرات محلول در آب،ADF ،جذب فسفر و درصد خاکستر برگ بالاتری برخوردار بودند . وزن خشک برگ در تیمارهای شیمیایی بدون محلول پاشی نیتروژن، شیمیایی با محلول پاشی نیتروژن ، تلفیقی و آلی به ترتیب 6.66و 51.5و 57.7 و 33.3 درصد نسبت به شاهد افزایش معنی دار پیدا کرد . محلول پاشی اوره فقط در مورد درصد پروتئین خام با تیمار شیمیایی بدون محلول پاشی تفاوت معنی داری داشت که از این نکته می توان در برنامه های بهبود کیفیت علوفه استفاده نمود. باکتری سودوموناس فلورسنس، نیز می تواند به عنوان یک مکمل مناسب و مؤثر به همراه کودهای آلی و شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته و در افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه کنگرفرنگی مفید واقع شود

ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از ارقام گندم بهاره و پاییزه با استفاده از نشانگرهای ریز ماهواره

بهمن فاضلی نسب؛ بهمن یزدی صمدی؛ محمدرضا نقوی؛ محسن مردی

دوره 33، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 71-79

چکیده

در این تحقیق به منظور بررسی رابطه ژنتیکی و امکان تفکیک 21 رقم و لاین گندم بهاره و پاییزه ایرانی در سطح مولکولی از 37 جفت آغازگر ریزماهواره استفاده شد. میانگین شاخص چندشکلی و میزان اطلاعات چندشکلی هر آغازگر ... بیشتر

تأثیر تراکم و تاریخ کاشت بر شاخص‌های فیزیولو‍‍ژیک گل گلایول (.Gladiolus grandiflorus L) رقم کلوئه

اقدس همت زاده؛ نوراله معلمی؛ فریده صدیقی دهکردی

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 73-87

چکیده

با توجه به این که استان خوزستان یکی از قطب های اصلی تولید گل بریدنی گلایول می باشد، انجام پژوهش های کاربردی برای افزایش و بهبود میزان و کیفیت گل های تولیدی از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین به منظور ... بیشتر با توجه به این که استان خوزستان یکی از قطب های اصلی تولید گل بریدنی گلایول می باشد، انجام پژوهش های کاربردی برای افزایش و بهبود میزان و کیفیت گل های تولیدی از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین به منظور بررسی اثرات تراکم بوته و تاریخ کاشت بر شاخص‌های فیزیولوژیک گل گلایول رقم کلوئه، آزمایشی در مزرعه ی تحقیقاتی گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار تراکم بوته و تاریخ کاشت در چهار تکرار انجام گرفت. تیمارهای تراکم شامل 80 ، 100، 120 بوته در متر مربع و تیمارهای تاریخ کاشت، کاشت اول (22 مهرماه) و کاشت دوم (22 آبان ماه) در نظر گرفته شدند. در این آزمایش برای ارزیابی شاخص‌های فیزیولوژیک رشد؛ یعنی شاخص سطح برگ (LAI)، دوام سطح برگ (LAD)، سرعت رشد محصول (CGR)، سرعت رشد نسبی (RGR) و سرعت جذب خالص (NAR) از اندام های هوایی گیاه در مراحل مختلف رشد نمونه برداری شده و علاوه بر سطح برگ، وزن تر و خشک بوته ها نیز تعیین گردید.کلیه ی شاخص‌های فیزیولوژیک رشد در سطوح مختلف تراکم بوته و تاریخ کاشت اختلاف آماری معنی داری با یک دیگر نشان دادند. نتایج آزمایش نشان داد که تاریخ کاشت اول (22 مهرماه) و بالاترین سطح تراکم (120 بوته در متر مربع)، سطح برگ، شاخص سطح برگ، دوام سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و میزان جذب خالص افزایش معنی داری یافت که به دلیل وجود تعداد بوته بیش تر در واحد سطح بوده است. اما به دلیل وجود رقابت در آب و مواد غذایی در بین بوته‌ها، کیفیت و عملکرد گل گلایول با افزایش تراکم، کاهش یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در گل بریدنی گلایول، افزایش تراکم بوته باعث تأخیر در رشد زایشی شده و عمر گلجایی آن کاهش می یابد.

بررسی تنوع ژنتیکی مهم ترین ارقام نیشکر در ایران با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD

محمد برات شوشتری؛ بهروز شیران؛ شهرام محمدی؛ سید عطاء الله سیادت

دوره 33، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 75-86

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و میزان خویشاوندی 35 رقم نیشکر با استفاده از 65 آغازگر RAPD برای تعیین سطح تنوع ژنتیکی و خویشاوندی در برخی از واریته‌های تجاری S. officinarum و همچنین دو رقم وحشی S. spontaneum ... بیشتر این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و میزان خویشاوندی 35 رقم نیشکر با استفاده از 65 آغازگر RAPD برای تعیین سطح تنوع ژنتیکی و خویشاوندی در برخی از واریته‌های تجاری S. officinarum و همچنین دو رقم وحشی S. spontaneum در ایران استفاده شد. DNA ژنومی هر رقم از برگ‌های‌ جوان تازه روئیده بر اساس روش تغییر یافته CTAB استخراج شد و در حجم مناسبی از بافر TEحل گردید و غلظت آن توسط دستگاه بیوفتومتر اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل نشانگر RAPDبه کمک آغازگرهای 10 نوکلئوتیدی انتخابی انجام گردید. تمام ژنوتیپ ها برای حضور نوار و عدم حضور آن نمره گذاری شدند و به کمک نرم افزار NTSYS 2002 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از 65 آغازگر مورد استفاده، 30 آغازگر در بین ارقام چند شکلی نشان دادند و 464 نوار چند شکل تولید شد. تجزیه کلاستر بر اساس ضریب تشابه جاکارد و روش UPGMA واریته‌ها را در 2 گروه مجزا قرارداد. در این تقسیم‌بندی دو رقم وحشی ازگونه S. spontaneum از بقیه واریته‌ها کاملاً جدا شدند و الگوی نواربندی کاملاً متفاوتی در مقایسه با سایر واریته‌ها نشان دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نشانگر RAPD ابزار مناسبی جهت بررسی تنوع ژنتیکی در نیشکر است و توصیه می‌شود به منظور افزایش کارایی برنامه‌های اصلاحی جهت بررسی دقیق تنوع ژنتیکی و تعیین روابط خویشاوندی، مورد استفاده قرار بگیرد.

اثر تراکم بوته بر عملکرد بلال و پروتئین علوفه چهار هیبرید ذرت شیرین در یاسوج

سید کرامت دیدگاه؛ هوشنگ فرجی؛ علیرضا یدوی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 77-84

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد چهار هیبرید ذرت شیرین، آزمایشی در تابستان 1385 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا ... بیشتر به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد چهار هیبرید ذرت شیرین، آزمایشی در تابستان 1385 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل‌های آزمایش شامل تراکم بوته در سه سطح (6، 7 و 8 بوته در متر مربع) و هیبریدهای ذرت شیرین در چهار سطح (پاورهاوس، هاروست‌گلد، چیس و شیکر) بود. نتایج نشان داد که اثرمتقابل تراکم و هیبرید بر صفات عملکرد تر بلال و عملکرد دانه کنسروی معنی‌دار است. بیش ترین عملکرد تر بلال به میزان 2734 گرم در متر مربع در هیبرید هاروست‌گلد در تراکم 6 بوته در متر مربع و کم ترین عملکرد تر بلال به میزان 1742 گرم در متر مربع در هیبرید چیس در تراکم 8 بوته در متر مربع بود. بیش ترین مقدار عملکرد دانه کنسروی به میزان 1453 گرم در متر مربع در هیبریدهای هاروست‌گلد و شیکر در تراکم 6 بوته در متر مربع و کمترین مقدار عملکرد دانه کنسروی به میزان 797 گرم در متر مربع در هیبرید چیس در تراکم 8 بوته در متر مربع مشاهده شد. با افزایش تراکم بوته، پروتئین علوفه با یک روند مشابه در هر چهار هیبرید کاهش یافت. در مجموع هیبریدهای هاروست‌گلد و شیکر با تراکم 6 بوته در متر مربع در شرایط منطقه آزمایش بعنوان بهترین تیمار معرفی می‌گردد.

تولید گیاهان هاپلوئید مضاعف‌شده خیار از طریق کشت تخمک

ابوذر اسدی؛ علیرضا زبرجدی؛ محمدرضا عبداللهی

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 77-88

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23322.1514

چکیده

تولید لاین‌های خالص یکی از مهم‌ترین ابزارها جهت تولید بذر پر عملکرد می‌باشد. با توجه به پیشرفت‌های اخیر روش‌های آزمایشگاهی می‌توان لاین‌های خالص را در زمان کوتاهی تولید کرد. در مطالعه حاضر، به منظور ... بیشتر تولید لاین‌های خالص یکی از مهم‌ترین ابزارها جهت تولید بذر پر عملکرد می‌باشد. با توجه به پیشرفت‌های اخیر روش‌های آزمایشگاهی می‌توان لاین‌های خالص را در زمان کوتاهی تولید کرد. در مطالعه حاضر، به منظور تولید لاین‏های خالص از طریق کشت تخمک آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در طی سال‏های 96-1394 اجرا شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف تنظیم‌کننده رشد گیاهی و دو ژنوتیپ خیار اصفهانی و بیت‌آلفا بودند. تخمک‌ها یک روز قبل از گرده‌افشانی برداشت شدند و بر روی محیط MS تکمیل‌شده با غلظت‌های مختلف TDZ (01/0، 02/0، 03/0، 04/0، 05/0، 06/0، 07/0 و 08/0 میلی‌گرم بر لیتر) کشت شدند. پیش تیمار گرمایی 33 درجه سانتی‌گراد به مدت 3 روز روی کشت‌ها اعمال شد. تعداد جنین‌های که به‌طور مستقیم القاء شدند شمارش شد. طبق نتایج حاصل از مقایسه میانگین مشخص شد که با افزایش غلظت تنظیم‌‌کننده رشد گیاهی TDZ در محیط القاء جنین نیز افزایش یافت و در غلظت 08/0 میلی‌‌گرم بر لیتر بیشترین میانگین تعداد جنین در هر دو ژنوتیپ مورد آزمایش به‌ دست آمد. بر این اساس بیشترین میانگین تعداد جنین برای ژنوتیپ اصفهانی 33/23 و برای ژنوتیپ بیت‌آلفا 66/20 در محیط 08/0 میلی‌گرم بر لیتر به‌ دست آمد و کمترین میانگین تعداد جنین نیز در محیط 01/0 میلی‌گرم بر لیتر برای هر دو ژنوتیپ مورد بررسی به ‌دست آمد. سطوح پلوئیدی بافت‌های تولید شده با فلوسایتومتری مشخص شد و بافت‌های هاپلوئید به محیط باززایی منتقل شدند. درنهایت گیاهان باززایی ‌شده دابلد هاپلوئید شدند و می‌توان آن‌ها را به‌عنوان لاین خالص در برنامه‌های اصلاحی بکار گرفت.

بررسی اثر بیوپرایمینگ و پوشش‌دار کردن بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کینوا (Chenopodium quinoa) در تنش کادمیوم

زهرا حاجی‌زاده؛ حمیدرضا بلوچی؛ امین صالحی؛ علی مرادی؛ رسول رضایی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 215-228

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.38615.1994

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثر بیوپرایمینگ با باکتری باسیلوس سابتلیس و پوشش‌دهی بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کینوا تحت تنش کادمیوم در سه آزمایش جداگانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا ... بیشتر این پژوهش با هدف بررسی اثر بیوپرایمینگ با باکتری باسیلوس سابتلیس و پوشش‌دهی بذر بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کینوا تحت تنش کادمیوم در سه آزمایش جداگانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه و گلخانه دانشگاه یاسوج در سال 1398 اجرا شد. در آزمایش نخست فاکتور اول بیوپرایمینگ (وجود باکتری و عدم وجود باکتری) و فاکتور دوم تنش کادمیوم (صفر، 3/0 و 6/0 میلی‌مولار نیترات کادمیوم) بود و آزمایش دوم شامل روش‌های پوشش‌دار کردن بذر با باکتری (به‌صورت بذرهای بیوپرایم شده و بدون بیوپرایم و مخلوط باکتری با ترکیبات پوشش‌دهی) و فاکتور دوم مقادیر متفاوت از ورمی‌کولایت (V)، کائولن (K) و پرلیت (P) در پوشش بذر شامل V10K2.5P5, V8K2P4 و V12K3P6 بود و در آزمایش سوم فاکتور اول شامل چهار حالت مختلف استفاده از بیوپرایمینگ و پوشش بذر و فاکتور دوم تنش کادمیوم (صفر، 100 و 200 میلی‌مولار نیترات کادمیوم) بود. نتایج نشان داد که تنش کادمیوم باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی شده و این روند نزولی با افزایش شدت تنش بیشتر گردید. هم‌چنین افزایش کادمیوم در خاک باعث افزایش 72 درصدی محتوای کادمیوم ریشه، کاهش در سرعت و درصد سبز شدن بذر گردید. بیوپرایمینگ بذرها منجر به افزایش شاخص طولی بنیه گیاهچه کینوا و بهبود روند رشد گیاهچه شد. پوشش‌دهی بذر تا حدودی باعث کاهش شاخص‌های جوانه‌زنی شد اما در بسیاری از موارد وجود باکتری این روند نزولی را بهبود و تعدادی از شاخص‌های جوانه‌زنی کینوا را افزایش داد.

بررسی برهمکنش منابع نیتروژن و بی‌‌کربنات سدیم بر رشد و برخی خصوصیات مرفو-فیزیولوژیکی گیاه سیر در سیستم هیدروپونیک

مهدیه شجاعی؛ حمیدرضا روستا؛ محمودرضا روزبان؛ حمیدرضا صوفی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 221-234

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31011.1821

چکیده

چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل ... بیشتر چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل منابع نیتروژن و سطوح بی‌کربنات سدیم بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و پارامترهای فلورسانس کلروفیل دو ژنوتیپ سفید و بنفش سیر در گلخانه هیدروپونیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور بی‌کربنات سدیم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار)، نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم با غلظت پنج میلی‌مولار نیتروژن) و دو ژنوتیپ سیر (سفید و بنفش) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد منابع نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم اثر منفی بی‌کربنات را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه کاهش داد. گیاهان تغذیه‌شده با سولفات آمونیوم بیش‌ترین مقدار قند محلول در هر دو ژنوتیپ سیر (4/1 و 32/1 میلی‌گرم برگرم وزن تر برگ به‌ترتیب در ژنوتیپ سفید و بنفش) را به خود اختصاص دادند. میزان پرولین با افزایش غلظت بی‌کربنات سدیم در هر دو ژنوتیپ سیر افزایش یافت. بیشترین مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی تحت تأثیر بی‌کربنات در گیاهانی مشاهده شد که با نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم تغذیه شده بودند. منابع نیتروژن، بی‌کربنات سدیم و برهمکنش آن‌ها بر شاخص‌های فلورسانس کلروفیل تأثیری نداشت و تنها اثر ژنوتیپ بر این صفت معنی‌دار شد. در مجموع، کاربرد سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی ژنوتیپ‌های سیر در شرایط تنش قلیائیت شد. براساس یافته‌های این مقاله می‌توان به این نکته اشاره کرد که با تغییر در محلول‌های غذایی مورد‌نیاز گیاهان در شرایط تنش می‌توان از میزان خسارت به آن‌ها کاست و از این تغییر سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی گیاهان در شرایط تنش شد.

ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های برتر زیره سبز ایران (Cuminum cyminum L.) با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی

مریم درانی نژاد؛ سونیا عقیقی؛ قاسم محمدی نژاد

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 227-238

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24247.1539

چکیده

چکیدهزیره سبز (Cuminum cyminum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران می‌باشد. به ‌منظور ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های ... بیشتر چکیدهزیره سبز (Cuminum cyminum L.) از مهم‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران می‌باشد. به ‌منظور ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های برتر زیره سبز ایران، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1396-1395 انجام شد. در این آزمایش 15 ژنوتیپ برتر زیره سبز در شرایط نرمال و تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شدند. تنش خشکی به‌صورت قطع آبیاری در اوایل مرحله گلدهی اعمال شد. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، شاخص‌های تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل (TOL)، میانگین تولید (MP)، میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص عملکرد (YI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) محاسبه شدند. نتایج تجزیه همبستگی عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش رطوبتی با شاخص‌های محاسبه‌شده نشان داد شاخص‌های MP، GMP و STI مناسب‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی می‌باشند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی ژنوتیپ‌های شماره 7، 12، 8 و 13 را به‌عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها و ژنوتیپ‌های 6، 9، 10 و 14 را به‌عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها معرفی کرد. همچنین براساس STS محاسبه‌شده برای هر ژنوتیپ، مشخص گردید ژنوتیپ‌های شماره 7، 4، 12، 8 و 13 جزو ژنوتیپ‌های متحمل و ژنوتیپ‌های 14، 10، 6، 9 و 2 به‌عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. بنابراین می‌توان ژنوتیپ‌های شماره 7، 4، 12، 8 و 13 را برای ایجاد یک جامعه اصلاح‌شده ژنتیکی پیشنهاد داد.

مطالعه تنوع فنوتیپی و ژنتیکی ژنوتیپ‌های آفتابگردان دانه روغنی (Helianthus annus L.) از نظر صفات اگرو-مورفولوژیکی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

علی صارمی راد؛ خداداد مصطفوی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 227-240

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.27588.1671

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی محسوب می‌گردد، بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1394 روی 12 ژنوتیپ آفتابگردان پایه‌ریزی و اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب وجود تنوع میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را از لحاظ بیشتر صفات تأیید نمود. اثر محیط برای تمامی صفات و اثر متقابل ژنوتیپ با محیط نیز فقط برای ارتفاع بوته معنی‌دار بود. صفت عملکرد دانه از نظر پارامتر‌های بازده ژنتیکی، ضرایب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی در شرایط تنش و عدم تنش نسبت به سایر صفات مقادیر بیشتری را نشان داد. بالاترین وراثت‌پذیری در آزمایش نرمال متعلق به عملکرد دانه (55/77 درصد) و در آزمایش تنش متعلق به ارتفاع بوته (70/62 درصد) بود. بیشترین تغییر میزان صفت در شرایط تنش نسبت به شرایط نرمال به‌ترتیب مربوط به ارتفاع بوته (27 درصد)، عرض برگ (5/25 درصد)، قطر ساقه (25 درصد) و طول برگ (22 درصد) بود. دندروگرام به‌دست‌آمده از تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها را بر اساس صفات تحت بررسی در هر دو شرایط تنش و عدم تنش در سه گروه طبقه‌بندی نمود. با توجه به گروه‌بندی تجزیه خوشه‌ای در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ‌های Sor و Progress به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل و در مقابل ژنوتیپ‌های Favorite، Record، SHF81-90، Master و Lakomka به‌عنوان ژنوتیپ‌های حساس شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل و با توجه به وجود تنوع کافی در بین ژنوتیپ‌ها به نظر می‌رسد امکان شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی وجود دارد.

ارتباط شاخص‌های رنگ با ویژگی‌های شیمیایی میوه در ارقام سیب گوشت قرمز و سفید

میترا جباری؛ محمد مهدی شریفانی؛ احد یامچی

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 359-372

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23071.1506

چکیده

چکیدهرنگ سطحمیوهیکیازعواملمهمدر ارزیابیکیفیو ویژگی‌های ظاهری در میوه محسوبمی‌شود، که اولین مؤلفه پذیرش توسط مشتری است.مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 رقم سیب بومی و وارداتی در سه تکرار در ... بیشتر چکیدهرنگ سطحمیوهیکیازعواملمهمدر ارزیابیکیفیو ویژگی‌های ظاهری در میوه محسوبمی‌شود، که اولین مؤلفه پذیرش توسط مشتری است.مطالعه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 12 رقم سیب بومی و وارداتی در سه تکرار در سال 1395 و در آزمایشگاه فیزیولوژی گروه باغبانی انجام شد. در این پژوهش، خصوصیات کیفی شامل آنتوسیانین پوست و گوشت میوه، قند کل، شاخص طعم، pH و هدایت‌الکتریکی و شاخص‌های مربوط به رنگ شامل شاخص روشنایی (L)، شاخص قرمزی (a) و شاخص زردی (b)، هیو (H) و کروما (C) برای هریک از ارقام سیب اندازه‌گیری شد.نتایج نشان داد بیشترین میزان شاخص قرمزی (31) و کروما پوست (4/33) و قرمزی گوشت میوه (83/27) در رقم مازند2، بیشترین میزان هیو پوست (22/87)، روشنایی (67/89) وهیو گوشت (22/87) در رقم گالا و بیشترین میزان روشنایی (03/86) و زردی پوست میوه (83/26) و زردی گوشت میوه (8/20) در رقم گلدن دلیشز مشاهده شد و همچنین بیشترین مقدارآنتوسیانین پوست (07/1 مول بر گرم وزن‌تر) در رقم رددلیشز و آنتوسیانین گوشت در رقم مازند2 (16/0 مول بر گرم وزن‌تر) به دست آمد. بالاترین میزان شاخص طعم در رقم شاهرود 10(31/80 درصد)، و بیشترین میزان قند کل (35/2250 میلی‌گرم در گرم وزن‌تر) در رقم رددلیشز، EC آب‌میوه (10/6 دسی‌زیمنس/متر) در رقم گل قرمز و pH آب‌میوه (36/5) در رقم گلاب کهنز مشاهده شد. بیشترین همبستگی مثبت در ارقام گوشت قرمز مربوط به آنتوسیانین پوست و گوشت میوه (99/0) و در سایر ارقام بیشترین همبستگی مربوط به روشنایی و زردی پوست (92/0) بود. طبق نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان گفت شاخص قرمزی با مقدار آنتوسیانین میوه، شاخص طعم میوه با هیو پوست، مقدار روشنایی با زردی پوست میوه و هدایت الکتریکی با مقدار قند میوه در ارتباط بود. شاخص زردی (b) با آنتوسیانین پوست و گوشت ارتباط منفی معنی‌دار داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت‌های روشن در شاخص‌های رنگ بین ارقام گوشت قرمز و سایر ارقام وجود داشت.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده