تولیدات گیاهی - مقالات آماده انتشار

اثر باکتری‌های محرک رشد گیاه بر صفات مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (.Dracocephalum moldavica L)

وفا طرفی؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ کرامت الله سعیدی

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 57-70

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12055

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تیمار بیولوژیک بذر با باکتری‌های محرک رشد گیاه بر شاخص‌های مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تیمار بیولوژیک بذر با باکتری‌های محرک رشد گیاه بر شاخص‌های مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. عدم تلقیح باکتریایی به‌عنوان تیمار شاهد و تلقیح جداگانه بذور با باکتری‌های محرک رشد شامل Rhodococcus sp.، Corynebacterium sp.، Mycobacterium sp.، Bacillus sp.،Azotobacter sp. ، Pseudomonas putida، Pseudomonas fluorescensبه‌عنوان تیمارهای باکتریایی در نظر گرفته شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که تیمارهای تلقیح باکتریایی بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد سرشاخه گلدار، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، عملکرد بیولوژیک، سرعت رشد گیاه، سطح برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، درصد اسانس و عملکرد اسانس اثر معنی‌داری داشتند. تیمار تلقیح باکتریایی Mycobacterium sp. بیشترین تأثیر را بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های فرعی، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک وکلروفیل b داشت. تیمار تلقیح باکتریایی Bacillus sp. بیشترین تأثیر را بر وزن خشک برگ، تعداد سرشاخه گلدار، سطح برگ، درصد و عملکرد اسانس داشت. بیشترین سرعت رشد گیاه و هم‌چنین بالاترین میزان کلروفیل a در تیمار تلقیح باکتریایی Rhodococcus sp. مشاهده گردید. در مجموع تیمارهای Bacillus sp.، Mycobacterium sp.، Rhodococcus sp. و Pseudomonas putida بیشترین تأثیر را بر صفات مورد بررسی داشتند. از آنجا که هدف از تولید اغلب گیاهان دارویی استحصال بالاترین درصد اسانس و عملکرد بیولوژیک می‌باشد، با توجه به نتایج این پژوهش، در مجموع استفاده از تیمارهای تلقیح باکتریایی Bacillus sp. و Mycobacterium sp. به صورت بیوپرایمینگ جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرشبو توصیه می‌گردد.

تأثیر تیمارهای اسید جیبرلیک، بنزیل آدنین بر کیفیت گل های شاخه بریده‌ی سوسن (Liliium hybrid)، رقم های ناوونا (Navona) و سب دازل (Ceb Dazzle)

مرضیه جزایری مقدس؛ یونس مستوفی؛ روح انگیز نادری؛ سپیده کلاته جاری

دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 57-72

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثرات پیش تیمار اسید جیبرلیک (GA3) و اسید جیبرلیک به اضافه ی بنزیل آدنین (BA + GA3) بر کیفیت دو رقم از گل های شاخه بریده ی سوسن (ناوونا و سب دازل) انجام شد. گل های سوسن زمانی که اولین غنچه ... بیشتر این پژوهش به منظور بررسی اثرات پیش تیمار اسید جیبرلیک (GA3) و اسید جیبرلیک به اضافه ی بنزیل آدنین (BA + GA3) بر کیفیت دو رقم از گل های شاخه بریده ی سوسن (ناوونا و سب دازل) انجام شد. گل های سوسن زمانی که اولین غنچه رنگ گرفته بود برداشت شدند. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. گل ها تحت 10 تیمار شامل: یک تیمار آب مقطر (شاهد)، سه تیمار از اسید جیبرلیک، پنج تیمار از اسید جیبرلیک + بنزیل آدنین و یک تیمار نانو ذرات نقره به اضافه ی ساکارز قرار داده شدند. گل ها به مدت 24 ساعت تیمار شده و پس از آن تا انتهای آزمایش در محلول نگه دارنده شامل نانو ذرات نقره با غلظت 2 میلی گرم در لیتر به اضافه ساکارز 3 درصد نگه داری شدند. بر اساس نتایج این پژوهش تیمار 200 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک+ 20 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در هر دو رقم ناوونا و سب دازل بیش ترین تأثیر را در افزایش طول عمر گل آذین و وزن تر نسبی گل ها و محتوای آب گل ایجاد نمود. همچنین در رقم ناوونا تیمار 200 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک +20میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در افزایش میزان جذب محلول و حفظ شاخص ثبات غشا و تیمار 200 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیکدر حفظ میزان کلروفیل برگ ها بیش ترین تأثیر را داشتند و در رقم سب دازل تیمار 100میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک+ 10میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در افزایش میزان جذب محلول و در نهایت تیمار 200 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک در حفظ شاخص ثبات غشا و میزان کلروفیل برگ ها مؤثرترین تیمارها بودند.

اثر زمان برداشت و طول مدت انبارمانی بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و بیوشیمیایی میوه انار رقم ملس پوست زرد ‘Malas Post Zard’) .(Punica granatum L

فرزانه پایمرد؛ مختار حیدری

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 57-68

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13550

چکیده

اطلاعات محدودی در زمینه جنبه‌های قبل از برداشت که می‌تواند فیزیولوژی پس از برداشت میوه انار (Punica granatum L.) را تحت تأثیر قرار دهد وجود دارد. هدف آزمایش حاضر، تعیین تغییرات شاخص‌های کیفی میوه انار در ناحیه ... بیشتر اطلاعات محدودی در زمینه جنبه‌های قبل از برداشت که می‌تواند فیزیولوژی پس از برداشت میوه انار (Punica granatum L.) را تحت تأثیر قرار دهد وجود دارد. هدف آزمایش حاضر، تعیین تغییرات شاخص‌های کیفی میوه انار در ناحیه باغملک (استان خوزستان، جنوب غربی ایران) تحت تأثیر مرحله بلوغ در زمان برداشت و مدت انبارمانی بود. میوه‌های انار رقم ملس پوست زرد در سه زمان برداشت (بیست و سوم شهریورماه، هفتم مهرماه و بیست و یکم مهرماه 1390) برداشت شده و به مدت 40 و 80 روز در دمای 7+ درجه سانتی‌گراد نگهداری گردید. در هر مرحله برداشت و یا پس از 40 یا 80 روز انبارمانی، برخی شاخص‌های فیزیکی (رنگ سطحی، پوسیدگی و چروکیدگی) و بیوشیمیایی (اسکوربیک اسید، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، pH، شاخص آنتوسیانین و شاخص‌های رنگ قهوه‌ای آب‌میوه) اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان دادند بدون در نظر گرفتن دوره انبارمانی، میوه‌های انار در میزان غلظت مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، pH و شاخص آنتوسیانین در آب‌میوه تفاوت معنی‌داری داشتند. برهمکنش اثرهای زمان برداشت و مدت انبارمانی (40 و 80 روز) بر چگالی، تغییر رنگ و چروکیدگی میوه، ویتامین ث، پ‌هاش، اسیدیته قابل تیتراسیون و رنگ آب‌میوه (شاخص آنتوسیانین و شاخص رنگ قهوه‌ای) معنی‌دار بود. نتایج نشان دادند برداشت میوه‌های انار در زمان‌های مختلف، شاخص‌های کیفیت ظاهری و ویژگی‌های بیوشیمیایی میوه را تحت تأثیر قرار داد و در زمان برداشت اول (بیست و سوم شهریورماه) موجب کاهش کیفیت میوه گردید ولی این میوه‌ها غیرقابل مصرف نبودند.

برآورد ترکیب‌پذیری و هتروزیس برای صفات آگرومورفولوژیک سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) با استفاده از تجزیه لاین × تستر

مینا مقدس‌زاده؛ رسول اصغری زکریا؛ داود حسن پناه؛ ناصر زارع

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 63-76

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23241.1512

چکیده

به‌ منظور مطالعه ترکیب‌پذیری و هتروزیس عملکرد غده و تعدادی از صفات زراعیدر سیب‌زمینی، شش هیبرید حاصل از تلاقی سه لاین با دو تستر به همراه والدین به روش لاین ×تستر (2× 3) و در قالب طرح بلوک‌های ... بیشتر به‌ منظور مطالعه ترکیب‌پذیری و هتروزیس عملکرد غده و تعدادی از صفات زراعیدر سیب‌زمینی، شش هیبرید حاصل از تلاقی سه لاین با دو تستر به همراه والدین به روش لاین ×تستر (2× 3) و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. اختلافمعنی‌داربین ژنوتیپ‌ها از لحاظ کلیه صفات مورد مطالعه امکان تجزیه‌ و تحلیل ژنتیکیبرمبنایروش لاین ×تستر میسر کرد. بر اساس نتایج ترکیب‌پذیری عمومی لا ین‌ها و تسترها،لاین L1 (Caeser) دارای ترکیب‌پذیری عمومی مثبت و معنی‌دار برای عملکرد غده، وزن و تعداد غده در بوته، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته بود. همچنین تستر T1(Luca) دارای ترکیب‌پذیری عمومی مثبت و معنی‌دار برای عملکرد غده، وزن و تعداد غده در بوته و درصد ماده خشک غده بود. بنابراین، از این لاین و تستر می‌توان به‌عنوان والدین در برنامه‌های اصلاحی بهره گرفت. هیبریدهای (T1 × L3) (Satina × Luca) و (T2× L1) (Caeser × Savalan) از نظر صفات عملکرد غده،وزن و تعداد غده در بوته دارای ترکیب‌پذیری خصوصی مثبت و معنی‌دار بودند. نسبت واریانس ترکیب‌پذیریعمومیبه واریانسترکیب‌پذیری خصوصی و ضریب بیکر برایتمامصفات مورد مطالعه کمتر از یک بود که این امر حاکیاز نقش مؤثرتراثر غیرافزایشی ژن‌هادرکنترل ژنتیکی صفات مورد بررسی دارد. وراثت‌پذیری عمومی بالا و وراثت‌پذیری خصوصی نسبتاً پایین برای صفات مختلف مشاهده شد. بیشترین میزان هتروزیس برای صفت عملکرد غده متعلق به هیبرید (T1× L3) (Satina × Luca) بود.

اثر کاربرد بالشتک‌های آزاد کننده گاز دی‌اکسید گوگرد بر کنترل پوسیدگی و خصوصیات کیفی پس از برداشت میوه گوجه‌فرنگی رقم چف

حجت اله لطفی؛ سید محمد حسن مرتضوی؛ نوراله معلمی

دوره 35، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 65-76

چکیده

هر ساله بخش قابل توجه‌ای از محصولات باغی تولید شده به دلیل ضایعات به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. از جمله عوامل ضایعات پس از برداشت، آلودگی میوه‌ها و سبزی‌ها توسط پاتوژن‌های مختلف قارچی و باکتریایی است. ... بیشتر هر ساله بخش قابل توجه‌ای از محصولات باغی تولید شده به دلیل ضایعات به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. از جمله عوامل ضایعات پس از برداشت، آلودگی میوه‌ها و سبزی‌ها توسط پاتوژن‌های مختلف قارچی و باکتریایی است. در حال حاضر برای کنترل این پاتوژن‌ها از ترکیبات شیمیایی مختلفی استفاده می‌شود. مشکلات مختلف مربوط به استفاده از این ترکیبات سبب گردیده تا روش‌های جایگزین و سالم مورد توجه قرار گیرند. از جمله روش‌های ارزان و کم‌خطر، استفاده از بالشتک‌های آزادکننده گاز دی‌اکسید گوگرد می‌باشد که با آزادسازی تدریجی گاز، سبب محافظت از میوه‌ها طی دوره انبارداری و بازاررسانی می‌شود. در این آزمایش اثر بالشتک‌های آزاد کننده گاز دی‌اکسید گوگرد در غلظت‌های مختلف (0، 79، 132 و 184 میلی‌مولار سدیم‌متابی‌سولفیت) بر کنترل پوسیدگی و خصوصیات کیفی میوه گوجه‌فرنگی رقم "چف" طی دوره نگهداری (0، 3، 6، 9 و 12 روز) در دمای 5 درجه سانتی‌گراد مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات مختلف کیفی میوه شامل کاهش وزن، سفتی بافت، غلظت لیکوپن، ویتامین ث، اسیدیته قابل تیتر، غلظت مواد جامد محلول، غلظت مواد فنولی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و درصد پوسیدگی توسط قارچ بوتریتیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار با گاز دی‌اکسید گوگرد به نحو مؤثری درصد پوسیدگی را کاهش و غلظت مواد فنولی را افزایش داد. همچنین گاز دی‌اکسید گوگرد تأثیری منفی بر رنگ میوه که ناشی از رنگیزه لیکوپن می‌باشد، نگذاشت. سدیم‌متابی‌سولفیت در غلظت‌های 79 و 132 میلی‌مولار مطلوب‌ترین اثر را از نظر حفظ رنگ ظاهری و کنترل پوسیدگی بوتریتیس در مقاطع زمانی مختلف نگهداری نشان داد.

تأثیر محلول‏پاشی اسیدهای آمینه در شرایط تنش کم ‏آبی آخر فصل بر برخی از فرآیندهای فیزیولوژیک گیاه کلزا (Brassica Napus L.)

اسماعیل فیاض؛ علی سروش زاده؛ علی حیدرزاده

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 65-83

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.45873.2138

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی اسیدهای آمینه روی پارامترهای فیزیولوژیک کلزا در شرایط قطع آبیاری آخر فصل (مرحله رشد زایشی) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو عاملی) در قالب طرح بلوک‏های ... بیشتر این تحقیق به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی اسیدهای آمینه روی پارامترهای فیزیولوژیک کلزا در شرایط قطع آبیاری آخر فصل (مرحله رشد زایشی) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو عاملی) در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 02-1401 در دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل زراعی، قطع آبیاری از مرحله 50 درصد گلدهی، قطع آبیاری از مرحله خورجین‏دهی) و پنج سطح محلول‌پاشی (بدون محلول‏پاشی، محلول‏پاشی به ترتیب صفر (آب مقطر)، یک، دو و سه گرم اسیدهای آمینه در یک لیتر آب) در سه مرحله رشد (رشد طولی ساقه (رشد نه میانگره به طور آشکار)، مرحله ظهور گل‌آذین (محصور شدن جوانه‌های گل توسط برگ‌ها) و مرحله گلدهی بود. اثرات تیمارها یک هفته بعد از آخرین محلول‌پاشی، بر صفات مختلف شامل: رنگدانه‏های فتوسنتزی شامل کلروفیل a،b و کاروتنوئید، سرعت فتوسنتز، میزان تعرق، غلظت دی‌اکسیدکربن زیر روزنه‌ای و هدایت روزنه‌ای، شاخص‌های مختلف فلورسانس اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد برهمکنش تنش کم‏آبی و محلول‏پاشی روی سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، میزان تعرق، غلظت دی‌اکسید کربن زیر روزنه‌ای و نسبت آن به دی‌اکسید کربن محیط، رنگدانه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید ) و شاخص‏های فلورسانس کلروفیل تأثیر معناداری گذاشت. در بررسی همبستگی بین صفات مشخص گردید کاروتنوئید تنها با صفات غلظت دی‌اکسید کربن زیر روزنه‌ای (r= 0.84**) و نسبت آن به دی‌اکسیدکربن محیط (r= 0.88**) و همچنین فلورسانس کمینه (r= 0.84**) همبستگی مثبت و معنادار دارد. کلروفیل aوb بالاترین همبستگی مثبت و معنادار را با شاخص فلورسانس بیشینه (r= 0.94**) داشتند. شاخص‌های فلورسانس کلروفیل بالاترین همبستگی مثبت و معنادار را با صفات سرعت فتوسنتز، هدایت‌ روزنه‌ای، میزان تعرق و کلروفیل‌ها داشتند با این وجود فلورسانس کمینه تنها با صفات مرتبط با تبادل دی‌اکسیدکربن و کاروتنوئید همبستگی مثبت و معنادار ایجاد نمود. عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت را با سرعت فتوسسنز (**89/0 r=) و میزان تعرق (**91/0 r=) دارد. براساس نتایج اعمال تیمار دو گرم اسیدهای آمینه در لیتر در شرایط آبیاری کامل صفات سرعت فتوسنتز را 22 درصد، هدایت روزنه‌ای را 80 درصد، میزان تعرق را 30 درصد، کلروفیل b را 40 درصد و کاروتنوئید را 27 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. از طرف دیگر با محلول‌پاشی یک گرم اسیدهای آمینه در لیتر در شرایط قطع آبیاری از گل‌دهی بیشترین میزان کلروفیل a و حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II به دست آمد که با تیمار شاهد (بدون محلول‌پاشی) اختلاف 20 و 5/5 درصدی داشتند. همچنین بالاترین عملکرد دانه در تیمار قطع آبیاری از گل‌دهی (1440 کیلوگرم در هکتار)، قطع آبیاری از خورجین دهی (2346 کیلوگرم در هکتار) و آبیاری کامل (4514 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد برگی دوگرم اسید آمینه در لیتر حاصل شد.

اثر عمق کاشت و رقم بر عملکرد و خصوصیات غده سیب زمینی

علی اسحق بیگی

دوره 33، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 67-74

چکیده

در این تحقیق عملکرد سه رقم سیب زمینی شامل مارفونا، آگریـا و کوزیما در دو عمق کاشت 20 و 25 سانتی متر با آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، با فاکتور اصلی رقم و فاکتور فرعی عمق ... بیشتر در این تحقیق عملکرد سه رقم سیب زمینی شامل مارفونا، آگریـا و کوزیما در دو عمق کاشت 20 و 25 سانتی متر با آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، با فاکتور اصلی رقم و فاکتور فرعی عمق کاشت در منطقه دامنه اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. همبستگی درصد ماده خشک، غلظت نیترات و وزن مخصوص غده های به دست آمده از عمق 20 سانتی متری خاک نیز در سه اندازه ریز، متوسط و بزرگ غده مقایسه گردید. تجزیه واریانس نشان داد که فاکتور رقم و عمق کاشت در سطح 5% اثر معنی داری بر میزان عملکرد سیب زمینی دارد و رقم مارفونا در عمق کاشت 20 سانتی متر با 44 تن در هکتار بیشترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد. همبستگی مقادیر ماده خشک غده نشان داد که رقم و اندازه غده به ترتیب در سطح 5% و 1% اثر معنی داری بر میزان ماده خشک غده داشت. بیشترین درصد مادهخشک به رقم کوزیما اختصاص یافت و غده های بزرگ ماده خشک بیشتری داشتند. رقم و اندازه غده در سطح 1% همبستگی معنی داری بر غلظت نیترات غده ها داشت. غلظت نیترات در رقم آگریا بیشترین و در رقم کوزیما کمترین بود. غده های بزرگ میزان نیترات بیشتری داشتند. رقم و اندازه غده همبستگی معنی داری بر وزن مخصوص غده ها نداشتند. به طور کلی غده های مارفونا بزرگ تر و بازار پسند تر بود و غده کوزیما ماده خشک بیشتری داشت و نیترات کمتری ذخیره کرد.

بررسی بهبود میوه‌نشینی نهال‌های کشت بافتی خرمای رقم برحی با استفاده از محلول‌پاشی عناصر غذایی

مریم بروجردنیا؛ احمد مستعان؛ عزیز تراهی؛ حجت دیالمی

دوره 45، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 205-214

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.37418.1979

چکیده

عناصر غذایی بور و پتاسیم در میوه‌نشینی و نمو میوه نقش مهمی ایفا می‌کنند و باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت درختان میوه می‌شوند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثرهای محلول‌پاشی عناصر بور و پتاسیم بر بهبود ... بیشتر عناصر غذایی بور و پتاسیم در میوه‌نشینی و نمو میوه نقش مهمی ایفا می‌کنند و باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت درختان میوه می‌شوند. این پژوهش به‌منظور بررسی اثرهای محلول‌پاشی عناصر بور و پتاسیم بر بهبود میوه‌نشینی نهال‌های خرمای برحی کشت بافتی در نخلستان ستاد پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در شهرستان اهواز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با نه تیمار محلول‌پاشی با عناصر غذایی و سه تکرار برای مدت دو سال (1398-1397) صورت گرفت و هر درخت به‌عنوان یک واحد آزمایشی در نظر گرفته شد. تیمارهای آزمایش عبارتند از: محلول‌پاشی با اسید بوریک در غلظت‌های 5/0 و 1 درصد، سولفات پتاسیم در غلظت‌های 2 و 3 درصد، تیمارهای ترکیبی اسید بوریک و سولفات پتاسیم با غلظت‌های فوق‌الذکر و شاهد (آب‌مقطر). محلول‌پاشی خوشه‌ها با هریک از تیمارها در سه نوبت (نوبت اول 2 ساعت قبل از گرده‌افشانی، نوبت دوم 2 روز و نوبت سوم 5 روز پس از گرده‌افشانی) انجام شد. هفته پنجم پس از گرده‌افشانی، درصد میوه‌نشینی، درصد میوه‌های پارتنوکارپ و درصد ریزش گل و میوه ثبت گردید. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی خوشه با اسید بوریک و سولفات پتاسیم به‌طور معنی‌داری میوه‌نشینی، عملکرد و ویژگی‌های فیزیکی میوه از قبیل وزن، حجم، طول و قطر میوه و درصد مواد جامد محلول را افزایش داد. در بین تیمارهای مختلف، محلول‌پاشی سولفات پتاسیم 2 درصد بیشتر از سایر تیمارها در بهبود میوه‌نشینی و کاهش میوه‌های پارتنوکارپ (بی‌بذر) مؤثر بود.

روش‌های آماری چندمتغیره جهت مطالعه روابط بین صفات گلرنگ در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی

رقیه امینیان؛ خلیل کریم زاده اصل؛ فرهاد حبیب زاده؛ ابوالفضل باغبانی آرانی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 211-226

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23810.1527

چکیده

چکیدهدر مطالعات بیولوژیک از متغیرهای آماری می‌توان جهت آزمون تفاوت‌ها و شباهت‌ها و ارزیابی صفات مرفو-فیزیولوژیک در یک جمعیت گیاهی استفاده نمود. به ‌منظور بررسی روابط بین اجزاء عملکرد دانه هشت ژنوتیپ ... بیشتر چکیدهدر مطالعات بیولوژیک از متغیرهای آماری می‌توان جهت آزمون تفاوت‌ها و شباهت‌ها و ارزیابی صفات مرفو-فیزیولوژیک در یک جمعیت گیاهی استفاده نمود. به ‌منظور بررسی روابط بین اجزاء عملکرد دانه هشت ژنوتیپ گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی و تعیین ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه قزوین در سال زراعی 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری معمولی و تنش خشکی در 50 درصد گلدهی در کرت‌های اصلی و هشت ژنوتیپ گلرنگ در کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که همبستگی صفات ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، قطر ساقه، کلروفیل، وزن گل، عملکرد زیستی و شاخص برداشت با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی مثبـت و معنـی‌دار بود. براساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه مسیر، شاخص برداشت و عملکرد زیستی در هر دو شرایط آبیاری معمولی وتنش خشکی بیشترین اثر را بر عملکرد دانه داشتند. به دلیل همبستگی بسیار بالا بین میزان عملکرد با صفات شاخص برداشت و عملکرد زیستی در شرایط تنش، انتخاب ارقامی با شاخص برداشت و عملکرد زیستی بالا می‌تواند در حصول حداکثر عملکرد در شرایط تنش بسیار مؤثر باشد. تجزیه به ‌عامل‌هانشان داد در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی 4 عامل حدود 82 درصد تغییرات را توجیه نمودند. این عامل‌ها در شرایط آبیاری معمولی به‌ترتیب عملکرد دانه، وزن و تعداد دانه، اندازه غوزه، آب برگ و در شرایط تنش خشکی بنیه گیاه، عملکرد دانه، وزن و تعداد دانه، اندازه غوزه و آب برگ نامیده شدند. بر اساس عامل عملکرد دانه و ترسیم بای‌پلات ارقام فرامان، محلی اصفهان، سینا و محلی کوسه در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی عملکرد بالایی را ارائه نمودند.

الگوی پروتئوم برگ درخت توت آمریکایی (Maclura pomifera) در پاسخ به تنش خشکی

علیرضا خالقی؛ روح انگیز نادری؛ سید علیرضا سلامی؛ مصباح بابالار؛ النا مزرتی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 211-220

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.30310.1791

چکیده

چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل ... بیشتر چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل منابع نیتروژن و سطوح بی‌کربنات سدیم بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و پارامترهای فلورسانس کلروفیل دو ژنوتیپ سفید و بنفش سیر در گلخانه هیدروپونیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور بی‌کربنات سدیم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار)، نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم با غلظت پنج میلی‌مولار نیتروژن) و دو ژنوتیپ سیر (سفید و بنفش) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد منابع نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم اثر منفی بی‌کربنات را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه کاهش داد. گیاهان تغذیه‌شده با سولفات آمونیوم بیش‌ترین مقدار قند محلول در هر دو ژنوتیپ سیر (4/1 و 32/1 میلی‌گرم برگرم وزن تر برگ به‌ترتیب در ژنوتیپ سفید و بنفش) را به خود اختصاص دادند. میزان پرولین با افزایش غلظت بی‌کربنات سدیم در هر دو ژنوتیپ سیر افزایش یافت. بیشترین مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی تحت تأثیر بی‌کربنات در گیاهانی مشاهده شد که با نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم تغذیه شده بودند. منابع نیتروژن، بی‌کربنات سدیم و برهمکنش آن‌ها بر شاخص‌های فلورسانس کلروفیل تأثیری نداشت و تنها اثر ژنوتیپ بر این صفت معنی‌دار شد. در مجموع، کاربرد سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی ژنوتیپ‌های سیر در شرایط تنش قلیائیت شد. براساس یافته‌های این مقاله می‌توان به این نکته اشاره کرد که با تغییر در محلول‌های غذایی مورد‌نیاز گیاهان در شرایط تنش می‌توان از میزان خسارت به آن‌ها کاست و از این تغییر سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی گیاهان در شرایط تنش شد.

تأثیر سطوح مختلف کود محرک رشد حاوی عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و مواد مؤثره زعفران

سکینه خندان ده ارباب؛ محمد حسین امینی فرد؛ حمید رضا فلاحی؛ حامد کاوه

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 213-226

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26492.1630

چکیده

چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود محرک رشد حاوی 16 درصد عصاره جلبک با مقادیر صفر، 15 و 30 لیتر در هکتار به‌صورت غوطه‌وری بنه و مصرف در آب آبیاری) و وزن بنه مادری (4- 1/0، 8- 1/4 و12- 1/8 گرم) بودند.کاربرد کود زیستی اثر معنی‌داری بر عملکرد گلبرگ، مقدار کاروتنوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گلبرگ (محتوای آنتی‌اکسیدان کل و آنتوسیانین) و مواد مؤثره کلاله (پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) داشت. بیشترین مقدار عملکرد گلبرگ (027/0 گرم در بوته)، محتوای کاروتنوئید (83/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (49/24 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (80/29 درصد)، سافرانال، کروسینو پیکروکروسین از تیمار مصرف 30 لیتر در هکتار کود زیستی به‌دست‌آمد؛ اما در بیشتر صفات تفاوت معنی‌داری بین دو سطح 15 و 30 لیتر در هکتار کود محرک زیستی مشاهده نشد. کمترین مقادیر عملکرد گلبرگ خشک (023/0 گرم در بوته)، کارتنوئید (04/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (29/22 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (54/25 درصد)، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین نیز از تیمار شاهد به‌دست‌آمد. وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار آنتوسیانین و کاروتنوئید گلبرگ و میزان سافرانال کلاله تأثیر معنی‌داری داشت و با افزایش وزن بنه، مقدار این صفات افزایش پیدا کرد. اثر متقابل کود محرک زیستی و وزن بنه مادری بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. در مجموع، مصرف کود محرک زیستیِ تکامین آلگا و همچنین کاربرد بنه‌های مادری با وزن 12-1/8 گرم به بهبود خصوصیات کیفی زعفران منجر شد.

حفظ کیفیت پس از برداشت و بهبود ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه آلبالوی رقم مجارستانی توسط تیمار با اسید مالیک

مهلا صنعتی؛ زهرا پاک کیش؛ سهیلا محمدرضاخانی

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 213-224

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43467.2095

چکیده

در این تحقیق به بررسی اثر اسیدمالیک در طی دوره پس از برداشت در میوه‏های آلبالو رقم مجارستانی پرداخته شده است. میوه‌های آلبالو از یک باغ تجاری در شهر ماهان کرمان در سال 1401 انتخاب و بعد از تیمار با اسیدمالیک ... بیشتر در این تحقیق به بررسی اثر اسیدمالیک در طی دوره پس از برداشت در میوه‏های آلبالو رقم مجارستانی پرداخته شده است. میوه‌های آلبالو از یک باغ تجاری در شهر ماهان کرمان در سال 1401 انتخاب و بعد از تیمار با اسیدمالیک 0، 2 و 4 درصد تیمار برداشت و در دمای 1 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 85 درصد برای مدت 16 روز ذخیره شدند. صفاتی مانند صدمه سرمازدگی، میزان پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدها، نشت یونی، ظرفیت آنتی ‏اکسیدانی و آنزیم‏های آنتی‏ اکسیدان شامل پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز اندازه‏ گیری شدند. نتایج نشان دادند که کاربرد اسیدمالیک با هر دو غلظت و درتمامی فواصل مورد مطالعه منجر به کاهش میزان خسارت سرمازدگی، پراکسیدهیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدها، نشت یونی نسبت به نمونه‏ های شاهد گردید. از طرفی، در میوه ‏های تیمار شده با اسیدمالیک ظرفیت آنتی‏اکسیدانی و فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدان شامل پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز نیز افزایش یافت. به عنوان نتیجه‏ گیری کلی، اسید مالیک با غلظت 4 درصد در تمامی فواصل مورد مطالعه، اثرات معنی‏ داری در سطح آماری 5 درصد بر بهبود فعالیت‏های آنتی‏اکسیدانی میوه‏ های آلبالو در طی دوره انبارمانی داشته است.

ارزیابی برخی ویژگی‌های فیتوشیمیایی زرشک سیاه (Berberis integerrima) در پاسخ به محلول‌پاشی با نانو ذره اکسید روی و دماهای خشک‌کردن گیاه

لمیا وجودی مهربانی؛ رعنا ولیزاده کامران؛ محمد باقر حسن پور اقدم

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 345-358

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22929.1503

چکیده

چکیدهتغذیه گیاه و فرایندهای پس از برداشت از عوامل مؤثر در افزایش ویژگی‌های کیفی و محتوای متابولیت‌های ثانویه در گیاهان می‌باشند. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با نانوذره روی (صفر، 3 و 6 میلی‌گرم ... بیشتر چکیدهتغذیه گیاه و فرایندهای پس از برداشت از عوامل مؤثر در افزایش ویژگی‌های کیفی و محتوای متابولیت‌های ثانویه در گیاهان می‌باشند. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با نانوذره روی (صفر، 3 و 6 میلی‌گرم در لیتر) و دماهای خشک‌کردن (25، 50 و 75 درجه سانتی‌گراد) بر صفات فیزیولوژیک زرشک سیاه، دو آزمایش جداگانه بر مبنای آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در طی سال‌های 1395-1396 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان طراحی شد. محتوای مواد جامد محلول کل، غلظت روی و آنتوسیانین تحت تأثیر اثرات مستقل محلول‌پاشی و اندام گیاهی قرار گرفت. بیشترین میزان وزن خشک در ریشه مشاهده شد. نتایج حاکی از وجود اثرات متقابل میان محلول‌پاشی و دمای مورد استفاده در خشک‌کردن بر محتوای فنل، فلاونوئید و آلکالوئید بود. بیشترین میزان آلکالوئید (30 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و فلاونوئید (26 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در ترکیب تیماری ریشه محلول‌پاشی‌شده با 6 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی در دمای 25 درجه سانتی‌گراد و بیشترین میزان فنل کل در دمای 25 درجه سانتی‌گراد در ترکیب‌های تیماری بخش هوایی محلول‌پاشی‌شده با 6 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی و ترکیب تیماری میوه در هر دو سطح محلول‌پاشی مشاهده گردید. بیشترین میزان تانن قابل هیدرولیز (9/1 درصد) گیاه در غلظت‌های 6 میلی‌گرم در لیتر نانوذره روی و در ریشه و اندام هوایی زرشک مشاهده شد. نتایج نشان‌دهنده تأثیر مثبت محلول‌پاشی با نانوذره روی بر محتوای گروه‌های عمده متابولیت‌های ثانویه گیاه بود. دمای مورد استفاده در خشک‌کردن نیز محتوای ترکیبات فوق را متأثر ساخت داد و بیشترین میزان این ترکیبات در دمای 25 درجه سانتی‌گراد حاصل شد.

تعیین خطر آلاینده‌های گازی بر جوانه‌زنی بذر کلزا با استفاده از تئوری خاکستری و تحلیل تصویر

فاطمه افشارنیا؛ سید امیر موسوی

دوره 45، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 347-359

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.40213.2016

چکیده

بذر از دیدگاه کشاورزی نقطه آغاز تمامی فعالیت‌های منجر به تولید محصول است. امروزه ماشین‌های کشاورزی از جمله مهم‌ترین منشأ تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی در مزارع مکانیزه می‌باشند و آلودگی ناشی از آن‌ها ... بیشتر بذر از دیدگاه کشاورزی نقطه آغاز تمامی فعالیت‌های منجر به تولید محصول است. امروزه ماشین‌های کشاورزی از جمله مهم‌ترین منشأ تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی در مزارع مکانیزه می‌باشند و آلودگی ناشی از آن‌ها می‌تواند سبب اختلال در فرآیند جوانه‌زنی و رشد گیاهان گردد. بنابراین علاوه بر انواع چالش‌های محیطی، مانند تنش‌های شوری و خشکی، آلودگی‌های حاصل از ماشین‌های کشاورزی نیز می‌تواند به جوانه‌زنی و رشد گیاه‌چه به‌عنوان یک تهدید اضافه شود. رویکرد تئوری خاکستری به عنوان یکی از تئوری‌های جدید ریاضی برگرفته از مجموعه خاکستری جهت اولویت‌بندی خطر‌ها بکار می‌رود و هدف آن حل مسئله، اولیت‌بندی و کمک به تصمیم‌گیری است. مطالعه حاضر در سال 1398 با هدف بررسی اثر آلاینده‌های ناشی از اگزوز تراکتور در سه عمر مختلف اولیه، عمر مفید و فرسودگی بر جوانه‌زنی بذر کلزا در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا گردید. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش، شامل سه دوره عمر مختلف تراکتور شامل عمر اولیه، عمر مفید و فرسودگی به عنوان عامل اوّل، و تیمار مدّت زمان‌های قرار گرفتن بذرها در معرض آلودگی خروجی از اگزوز تراکتور شامل صفر، 30، 60، 90 و 120 دقیقه به عنوان عامل دوّم در نظر گرفته شد. اگر γ(x_0,x_i)≥γ(x_0,x_j) که نشان‌دهنده درجه ارتباط بین x_i و x_0 می‌باشد، بزرگ‌تر از x_j و x_0 باشد؛ در این صورت، ارتباط بین علل بالقوه و مقادیر بهینه فاکتورهای تصمیم را نشان می‌دهد. با این مفهوم که درجه ارتباط بزرگ‌تر اثر کوچک‌تری دارد. بنابراین، افزایش رتبه درجه ارتباط اولویت خطر دلایل بالقوه را نشان می‌دهد که بایستی بهبود یابند. برای آنالیز خطر آلاینده‌های گازی خروجی از اگزوز تراکتور، تیمار با کمترین ضریب ارتباط خاکستری، بایستی بالاترین اولویت خطر را نشان دهد. به طوری که بیشترین درجه ارتباط خاکستری، بهترین حالت تیمار بذر را مشخص می‌کند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، ضریب سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، شاخص سرعت جوانه‌زنی و بنیه بذر کلزا از تیمار عدم وجود آلودگی ناشی از اگزوز بدست آمد؛ در حالی که کمترین میزان این صفات مربوط به تیمار قرار گیری در معرض آلودگی به مدت 120 دقیقه و تراکتور فرسوده بود. برعکس، میزان پروتئین بذر و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پرکسیداز با افزایش فرسودگی تراکتور و مدت زمان قرار گرفتن در آلودگی افزایش نشان داد. محاسبات انجام شده بر اساس تئوری خاکستری نشان داد که تیمار با رتبه کمتر، تیمار مورد ترجیح و دارای خطر کمتر با توجه به تمامی شاخص‌های رشد در نظر گرفته شده برای بذر کلزا می‌باشد که در این مطالعه، مدت زمان صفر برای عمرهای مختلف تراکتور تیمار بدون خطر شناخته شد. بنابراین احتمال می‌رود که افزایش زمان در معرض‌گیری با آلاینده اگزوز تراکتور به تدریج موجب کاهش آستانه تحمل بذر و مسمومیت آن گردد. تئوری خاکستری مشخص ساخت که مدت زمان قرار گرفتن در معرض آلودگی از میزان آلودگی مهم‌تر است. شدت تأثیرپذیری بسته به میزان آلودگی نیز متفاوت بود. حساسیت بذر کلزا به آلاینده‌های ناشی از تراکتور فرسوده بیشتر از تراکتور نو بود. حساسیت این بذرها لزوم تعویض ماشین‌های فرسوده، سرویس و تعمیر به موقع تراکتورها، استفاده از سوخت پاک و بکارگیری تراکتورهای نو یا با دوره عمر مفید را دو چندان می‌کند.

فراتحلیل عملکرد ریشه و عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند در منطقه کرج

پرویز فصاحت؛ محسن آقائی زاده؛ مژده کاکویی نژاد؛ لیلا جباری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 357-368

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32307.1870

چکیده

مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در ... بیشتر مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از روش فراتحلیل بتوان با تلفیق و آنالیز مجدد یافته های آزمایشات مستقل به نتیجه ای واحد دست یافت. بدین منظور، 21 آزمایش انجام شده در ایستگاه تحقیقات مهندس مطهری در شهر کرج در خلال سال های 1381 تا 1397 مورد بررسی قرار گرفت. شرط لازم برای استفاده از داده های آزمایشات، وجود اطلاعاتی از قبیل تعداد تکرار، داده های مربوط به شاهد آزمایش و داده های مربوط به صفات عملکرد ریشه و عملکرد شکر بود. در میان سال های مورد مطالعه، بیشترین میانگین عملکرد ریشه به میزان 5/89، 1/89 و 8/87 تن در هکتار به ترتیب در سال های 1397، 1385 و 1391 بدست آمد. تلفیق یافته ها نشان داد که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 عملکرد ریشه چغندرقند به ترتیب 2/19، 3/2، 8/2 و 6/18 درصد روند افزایشی داشته است. نتایج فراتحلیل نشان داد روند افزایش عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند نیز مشابه عملکرد ریشه بود با این تفاوت که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 درصد تغییرات نسبت به روند عملکرد ریشه کمتر بود. یکی از نتایج مهم در این تحقیق، نشان دادن کاهش شیب رابطه منفی بین عملکرد ریشه و عملکرد شکر در ارقام تجارتی می باشد.

اثر مقادیر مختلف بذر بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی توده مهاجران یونجه در سیستم‌های کشت بدون شخم و شخم متداول در منطقه سمیرم

مسعود ترابی؛ محسن حیدری سلطان آبادی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 375-386

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27979.1690

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی و مقایسه عملکرد یونجه در شرایط کشت بدون شخم و مقایسه آن با روش کشت معمول با کاربرد مقادیر مختلف بذر، آزمایشی طی سال‌های 1393 تا 1395 در شهرستان سمیرم استان اصفهان، با استفاده از طرح کرت‌های ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی و مقایسه عملکرد یونجه در شرایط کشت بدون شخم و مقایسه آن با روش کشت معمول با کاربرد مقادیر مختلف بذر، آزمایشی طی سال‌های 1393 تا 1395 در شهرستان سمیرم استان اصفهان، با استفاده از طرح کرت‌های خرد‌شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش عامل روش کاشت در دو سطح بدون شخم و شخم متداول به‌عنوان فاکتور اصلی (افقی)، میزان بذر یونجه توده مهاجران در چهار سطح 10، 20، 30 و 40 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان فاکتور فرعی (عمودی) و چین‌برداری به‌عنوان عامل زمانلحاظ شد. پارامترهای اندازه‌گیری در تیمار‌های مختلف شامل تراکم بوته یونجه پس از استقرار در سال اول، تراکم علف‌های هرز، وزن تر و خشک علف‌های هرز، میانگین دو ساله عملکرد محصول تر و خشک علوفه و تراکم ساقه در چین‌های مختلف بودند. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، در میزان علوفه تر و خشک تولیدی و تعداد ساقه در بین دو روش کشت بدون شخم و کشت متداول، اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. تعداد بوته استقرار یافته در واحد سطح در دو روش کشت، اختلاف معنی‌دار داشتند به‌گونه‌ای که تراکم بوته یونجه در سیستم بدون شخم بیشتر بود. مقایسه تعداد و وزن تر و خشک علف‌های هرز نشان داد که وزن تر و خشک علف‌های هرز در روش کشت بدون شخم قبل از چین اول بیشتر از شخم متداول بود. بر پایه نتایج به‌دست‌آمده، استفاده از سیستم کشت بدون شخم با مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار به‌ترتیب با تولید 60760 و 10770 کیلوگرم در هکتار علوفه تر و خشک بیشترین عملکرد محصول را به خود اختصاص داد.

اثر کودهای نانو اکسید آهن و کلات آهن و اندازه‌های مختلف ریزغده‌ها بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیب‌زمینی (Solanum tubersum L)

محسن پوراحمدی؛ رضا ضرغامی؛ مرجان دیانت؛ علی محمدی ترکاشوند

دوره 46، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 381-395

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.44309.2112

چکیده

به منظور بررسی اثر اندازه های مختلف ریزغده ها و کودهای نانو اکسید آهن و کلات آهن روی عملکرد و اجزاء عملکرد سیبزمینی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه ... بیشتر به منظور بررسی اثر اندازه های مختلف ریزغده ها و کودهای نانو اکسید آهن و کلات آهن روی عملکرد و اجزاء عملکرد سیبزمینی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه موسسه تحقیقات کشاورزی شهرستان همدان (جورقان) در طی سال های زراعی 98-1397 و 99-1398 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح وزنی ریزغده در سه سطح 3-1، 5-3 و 10-5 گرم و کودهای مختلف آهن در هفت سطح 1. صفر، 2. کلات آهن به صورت خاک مصرف به میزان 20 میکرومولار، 3. نانو اکسید آهن به صورت خاک مصرف به میزان 20 میکرومولار، 4. محلولپاشی 1 درصد کلات آهن 5. محلول پاشی 2 درصد کلات آهن، 6. محلولپاشی 1 درصد نانو اکسید آهن و 7. محلولپاشی 2 درصد نانو اکسید آهن بود. نتایج نشان داد که با افزایش وزن ریزغده ها وکاربرد کودهای کلات آهن و نانو اکسید آهن ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد غده در بوته، وزن غده، وزن غده در بوته، درصد ماده خشک غده و شاخص سبزینگی افزایش یافت. حداکثر وزن غده در بوته در تیمارهای 20 میکرومولار نانو اکسید آهن و محلولپاشی 2 درصد نانو اکسید آهن نمایان شد. بیشترین وزن غده در بوته در ریزغده 3-1 گرم به مقدار 23/405 گرم مربوط به مصرف 20 میکرومولار نانو اکسید آهن، در ریزغده 5-3 گرم به مقدار 61/444 گرم مربوط به محلول پاشی 2 درصد کلات آهن و در ریزغده 10-5 گرم به مقدار 92/556، 52/544، 6/482 و 82/465 گرم مربوط به تیمارهای 20 میکرومولار نانو اکسید آهن، محلولپاشی 2 درصد نانو اکسید آهن، محلولپاشی 1 درصد نانو اکسید آهن و محلول پاشی 2 درصد کلات آهن بود. اندازه ریزغده، کود آهن و اثرات متقابلشان تأثیر معنیداری بر میزان نشاسته غده نداشتند. با افزایش وزن ریزغده پروتئین غده افزایش و میزان نیترات آن کاهش یافت. کمترین نیترات غده به میزان 24/125 و 47/115 میلیگرم در کیلوگرم از تیمار 20 میکرومولار نانو اکسید آهن و محلولپاشی 2 درصد نانو اکسید آهن حاصل شد. در ریزغده 3-1 گرم کاربرد کودهای آهن تأثیر معنی داری بر پروتئین نداشت، در ریزغده 5-3 گرم بیشترین پروتئین به میزان 86/4 درصد در تیمار 20 میکرومولار نانو اکسید آهن حاصل شد، در ریزغده 10-5 گرم بالاترین پروتئین به میزان 67/4، 81/4، 16/5، 4/5 و 67/5 درصد در تیمارهای 2 درصد کلات آهن، 1 درصد کلات آهن، 2 درصد نانو اکسید آهن، 20 میکرومولار نانو اکسید آهن و 20 میکرومولار کلات آهن به دست آمد. ریزغده 10-5 گرم به دلیل داشتن مواد غذایی مناسب و تسریع در سبز شدن بوته ها و افزایش فتوسنتز و تأمین عناصر غذایی توانست بهترین اندازه ریزغده را به خود اختصاص دهد. کاربرد کود نانو اکسید آهن در مقایسه با کلات آهن در بهبود عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی مؤثرتر بود.

ارزیابی تأثیر پسماند علف‌کش‌ پندی‌متالین بر گندم و جو

تاج محمد خواجوی؛ زینب اورسجی؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ عباس بیابانی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 483-494

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25477.1589

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین که معادل صفر، 15، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، 75 و 100 درصد مقدار توصیه‌شده بود؛ روی گیاهان زراعی گندم و جو به‌کار برده شد و وزن خشک ریشه و ساقه گیاهان زراعی موردنظر در انتهای آزمایش اندازه‌گیری شدند. در برازش داده‌ها از منحنی‌های لگاریتم لجستیک سه و چهار پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد که تقریباً در همه داده‌های مورد بررسی منحنی سه پارامتره از برازش مناسبی برخوردار بود. در برازش جداگانه داده‌ها مشخص شد که همواره بقایای علف‌کش پندی‌متالین باعث کاهش زیست‌توده خشک ساقه و زیست‌توده خشک ریشه گیاهان زراعی گندم و جو شدند. مقدار علف‌کش برای کاهش ۵۰ درصدی وزن خشک ساقه گندم و وزن خشک ساقه جو به‌ترتیب از ۵/۴۰۰ و ۰۵/۶۲۳ گرم ماده مؤثره پندی‌متالین در هکتار به‌دست آمد. مقادیر ED50 وزن خشک ریشه گندم و جو به‌ترتیب ۸۸/۶۵ و ۶۶/۲۶۹ به‌دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از برازش دوگانه داده‌ها نشان داد که در تمام اندازه‌گیری‌های مربوط به ریشه و ساقه، همواره گندم از جو حساسیت بیشتری به بقایای علف‌کش پندی‌متالین نشان داد. بنابراین توصیه می‌شود در شرایطی وجود بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک، از کاشت گیاهان حساس مثل گندم پرهیز شود.

اثر سیلیکات پتاسیم بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه پوششی چمن شبدری (Dichondra repens) در شرایط تنش کم‌آبی

مهدیه نیازبال؛ سپیده کلاته جاری؛ فؤاد فاتحی؛ مرجان دیانت

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 505-517

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.38291.2061

چکیده

چمن شبدری یک گیاه چند ساله با رشد کم و خزنده است که معمولاً به جای چمن در مناطق گرم کاشته می شود و همچنین به عنوان پوششی برای پر کردن فاصله بین روسازیها و کاشت در باغهای صخرهای مناسب است. خشکسالی ... بیشتر چمن شبدری یک گیاه چند ساله با رشد کم و خزنده است که معمولاً به جای چمن در مناطق گرم کاشته می شود و همچنین به عنوان پوششی برای پر کردن فاصله بین روسازیها و کاشت در باغهای صخرهای مناسب است. خشکسالی یکی از مهمترین عوامل غیر زنده است که رشد و بهرهوری محصولات را در سراسر جهان محدود میکند. تنش خشکی باعث تولید گونههای اکسیژن فعال (ROS) می شود که باعث آسیب اکسیداتیو به پروتئینها، لیپیدهای غشایی و سایر اجزای سلولی می شود. سیلیسیم بعد از اکسیژن در خاک دومین عنصر شایع است که اثر مفید آن بر تعدادی از محصول کشاورزی به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر برای ارزیابی تأثیر سیلیکات پتاسیم بر ویژگیهای رشد چمن شبدری تحت تنش آبی تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه گروه باغبانی دانشگاه تهران سال 1397 انجام شد. کمبود آب در سه سطح (100 ، 66 و 33 درصد ظرفیت مزرعه) و سیلیکات پتاسیم در چهار سطح (0 ، 50 ، 100 و 200 میلیگرم در لیتر) اعمال شد. نتایج نشان داد که ارتفاع گیاه در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم نسبت به تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات 38 درصد کاهش یافت. سیلیکات پتاسیم 200 و 100 میلیگرم در لیتر سبب افزایش محتوای کلروفیل در تیمارهای 100 و 66 درصد ظرفیت زراعی شد. آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دسموتاز به ترتیب بیشترین فعالیت را در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم و تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم نشان دادند. کمترین محتوای نسبی آب برگ (33/63 درصد) در تیمار 33 درصد ظرفیت زراعی و عدم استفاده از سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که با 50 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم تفاوت معنیداری نداشت. بیشترین مقدار پتاسیم (33/50 میلیگرم بر گرم) در تیمار 66 درصد ظرفیت مزرعه و 50 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که تفاوت معنیداری با تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و 100 میلی گرم در لیتر سیلیکات پتاسیم نداشت. بیشترین میزان سیلیسیم (08/1 میلیگرم بر گرم) در تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم مشاهده شد که تفاوت معنیداری با سایر تیمارها داشت. تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه و سیلیکات پتاسیم در 200 میلیگرم در لیتر به عنوان کارآمدترین تیمار در بهبود خصوصیات رشدی چمن شبدری مشخص شد. بنابراین با مدیریت مناسب میتوان تیمار 66 درصد ظرفیت مزرعه و 100 میلیگرم سیلیکات پتاسیم را با 100 درصد ظرفیت مزرعه و 200 میلیگرم در لیتر سیلیکات پتاسیم با جایگزین کرد.

Effect of Seed Treatment on Physiological Traits of Two Safflower Cultivars under Defoliation

Mina Pedram؛ Ali Hatami؛ Mohammad Reza Moradi Telavat؛ Zahra Tahmasebi

دوره 43، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 507-516

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31631.1845

چکیده

ABSTRACTIntroduction:To evaluate the effects of priming and defoliation on some physiological traits of two safflower cultivars, a factorial experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications in the research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan in the crop years of 2017 and 2018.Materials ... بیشتر

تخمین ارزش اصلاحی صفات پومولوژیک انگور بر اساس نشانگر مولکولی REMAP

میترا رازی؛ رضا درویش زاده؛ حامد دولتی بانه؛ محمداسماعیل امیری؛ پدرو مارتینز گومز

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 515-530

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.34003.1925

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین اهداف به‌نژادی انگور دستیابی به ارقام بی‌دانه با حبه‌های درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامه‌های به‌نژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژن‌ها مهم می‌باشد چرا که دانش در این زمینه به به‌نژادگران در انتخاب ارقام با صفات مطلوبِ بازارپسند و ارقام با عملکردِ بهتر کمک اساسی می‌نماید. در این پژوهش، ارزشِ اصلاحی برای چهارده صفت شامل: مواد جامد محلول، pH، اسیدیته، وزن حبه، وزن گوشت حبه، وزن تک بذر، تعداد بذر، حجم آب میوه، عرض خوشه، طول خوشه، وزن خوشه، درصد جوانه‌زنی دانه گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و گرده‌افشانی کنترل شده در 45 رقم انگور آذربایجان غربی با استفاده از بهترین پیش‌بینی نااُریب خطی (BLUP) برآورد شد. ارزیابی‌های فنوتیپی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه تحقیقات دکتر نخجوانی (کهریز)) و ارزیابی‌های ژنوتیپی در پژوهشکده زیست‌فناوری دانشگاه ارومیه در سال 1395 انجام گرفت. با در نظر گرفتن مجموع ارزش‌های اصلاحی صفات مورد مطالعه، ارقام آق‌شانی، طائِفی، قزل اوزوم، لعل‌قرمز، تَبَرزه قرمز، گرمیان، ریش بابا قرمز و قره‌شانی بالاترین رتبه را داشتند. در بین ارقام بی‌دانه مورد مطالعه؛ رقم رجین از لحاظ وزن تک بذر و رقم کشمشی سفید از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند و به نظر می‌رسد که این ارقام بی‌دانه بالاترین توان انتقال صفات وزن تک بذر و تعداد بذر را به نسل بعد دارند. در بین ارقام دانه‌دار رقم شیرازی از لحاظ وزن تک بذر و رقم قره‌شانی از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند. ارقام گرمیان، ریش بابا قرمز، کشمشی قرمز، تبرزه قرمز، آق‌شانی و شیرازی برای صفات جوانه‌زنی دانه‌گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گرده‌افشانی آزاد و کنترل‌شده ارزش اصلاحی مثبت و بالا نشان دادند. ارقام سرقوله، گزندایی و قزل اوزوم با داشتن ارزش اصلاحی بالا و مثبت برای صفات وزن حبه و وزن گوشت میوه می‌توانند به‌عنوان والد مناسب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های تلاقی استفاده شوند چرا که بهتر می‌توانند خصوصیات خود را به نتاج منتقل نمایند. ارقام لعل قرمز، ریش بابا قرمز و تبرزه قرمز نیز برای سه صفت طول خوشه، عرض خوشه و وزن خوشه دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا بودند و بنابراین می‌توانند به‌عنوان والد مطلوب برای اصلاح این صفات در برنامه‌های به‌نژادی انگور معرفی شوند.

پاسخ ویژگی‌های رشد و عملکردی ذرت به دورهای مختلف آبیاری در خاک دارای باقی‌مانده علف‌کش‌های آپیروس و آتلانتیس

نرگس سعدی؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف؛ علی قنبری؛ ابراهیم ایزدی دربندی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 539-552

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44963.2126

چکیده

علفکشهای بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز از جمله علفکشهایی هستند که پایداری بالایی در خاک دارند. بقایای این علفکشها در خاک میتواند به گیاهان بعدی کشت شده، خسارت وارد کند. به منظور ... بیشتر علفکشهای بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز از جمله علفکشهایی هستند که پایداری بالایی در خاک دارند. بقایای این علفکشها در خاک میتواند به گیاهان بعدی کشت شده، خسارت وارد کند. به منظور ارزیابی پاسخ گیاه ذرت به باقی‌مانده علف‌کش‌های بازدارنده استولاکتاتسینتاز مصرف شده در کنترل علفهای هرز در کشت گندم بر برخی ویژگی‌های رشد و عملکردی ذرت در دورهای مختلف آبیاری، پژوهشی در کشت و صنعت شهید بهشتی شهرستان اندیمشک در طی سالهای زراعی 1400-1399 و 1401-1400 اجرا گردید. بررسی تأثیر علف‌کش‌های استفاده شده در گندم (به عنوان فاکتور اصلی) و دورهای مختلف آبیاری شامل یک، دو، سه و چهار دور آبیاری در فاصله بین برداشت گندم تا کشت ذرت (به عنوان فاکتور فرعی) بر ویژگی‌های رشدی و عملکردی ذرت به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. سطوح فاکتور اصلی شامل کاربرد علف‌کش آتلانتیس (مزوسولفورون متیلسدیم+ یدوسولفورون متیلسدیم دارای 18 گرم ماده موثره، 2/1% OD) با دز 5/1 لیتر در هکتار، کاربرد علف‌کش آپیروس (سولفوسولفورون دارای 5/22 گرم ماده موثره، 75% WG) 6/26 گرم به همراه یک لیتر مویان در هکتار ، شاهد دارای علفهرز و شاهد بدون علفهرز (وجین) بودند. علف‌کش‌های بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز در ابتدای پنجهزنی گندم رقم "مهرگان مادری" مورد استفاده قرار گرفتند. در این پژوهش صفاتی مانند طول بوته، تعداد برگ، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و باقیمانده علفکش در خاک بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد علفکش و دور آبیاری اثر معنیداری بر صفات ارزیابی شده ذرت داشت. کاربرد علفکش آپیروس و آتلانتیس (در شرایط کاربرد چهار دور آبیاری) به ترتیب در سال اول آزمایش سبب افزایش 51 و 34 درصدی و در سال دوم آزمایش سبب افزایش 76 و 62 درصدی عملکرد دانه ذرت در مقایسه با شاهد دارای علفهرز شد. نتایج نشان داد که با افزایش دور آبیاری از اثر منفی کاربرد علف‌کش‌های بازدارنده سنتز استولاکتات سینتاز بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول و قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گیاه ذرت کاسته شد و علفکش آتلانتیس در مقایسه با علفکش آپیروس اثر تخریبی بیشتری بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول و قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گیاه ذرت داشت. بررسی نتایج بقایای علفکش در خاک نیز حاکی از این بود که پس از اتمام دوره آزمایش، بقایای علفکش آتلانتیس بیش از علفکش آپیروس بود که این امر سبب بروز اثر تخریبی بیشتر آن در مقایسه با علفکش آپیروس در کشت ذرت شده است.

اثرات الگو و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه یونجه رقم مساسرسا (.Medicago sativa L) در شرایط آب وهوایی جنوب خوزستان

غلامرضا عبادوز؛ عبدالامیر راهنما؛ قدرت اله فتحی

دوره 36، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 53-64

چکیده

به منظور بررسی تأثیر فاصله بین ردیف کاشت و مصرف بذر بر میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک یونجه رقم مساسرسا، آزمایشی از سال زراعی 1379 بمدت 4 سال زراعی (سال اول، سال استقرار) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر فاصله بین ردیف کاشت و مصرف بذر بر میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک یونجه رقم مساسرسا، آزمایشی از سال زراعی 1379 بمدت 4 سال زراعی (سال اول، سال استقرار) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک ‌بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گردید. تیمار اصلی شامل 3 سطح فاصله بین ردیف (50، 60 و 70 سانتی‌متر) و تیمار فرعی شامل 5 سطح مصرف بذر (5، 10، 15، 20 و 25 کیلوگرم بذر در هکتار) بود. اثر سال بر بیشتر صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد و تنها بر تعداد غلاف در خوشه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در فاصله ردیف کاشت 50 سانتی متر با مقدار 7/656 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. از سوی دیگر با افزایش فاصله‌های بین ردیف تعداد خوشه در مترمربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک کاهش یافت. بیشینه عملکرد بیولوژیک در بیشترین تیمار مصرف بذر با عملکرد 5034 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. نتایج همبستگی ساده بین عملکرد دانه و سایر صفات نشان داد که تعداد خوشه در متر مربع یکی از مهم ترین اجزای مؤثر بر عملکرد دانه بود. این صفت بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه (**922/0 r=) نشان داد. نتایج این پژوهش مشخص می‌کند فاصله بین ردیف کاشت 50 سانتی متر و مصرف بذر 15 کیلوگرم در هکتار از طریق افزایش تعداد خوشه در مترمربع و وزن هزار دانه سبب تولید بیشتر عملکرد دانه یونجه رقم مساسرسا در استان خوزستان گردیده است.

بررسی کمیت و کیفیت اسانس اندام‌های مختلف برازمبل (Perovskia abrotanoides)در رویشگاه طبیعی استان خراسان شمالی

سیدحسین پورحسینی؛ محمدحسین میرجلیلی؛ صمد نژاد ابراهیمی؛ علی سنبلی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 53-62

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.13446

چکیده

برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای ... بیشتر برازَمبل (Perovskia abrotanoides Karel.)، یکی از گیاهان دارویی با ارزش و کمتر شناخته‌شده ایران است؛ که اغلب به‌صورت خودرو در حاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک می‌روید. در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای روماتیسمی، بیماری سالک، اثرات ضد‌درد، خنک‌کننده، و ضدالتهاب، استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر، اندام‌های مختلف (برگ، گل و ساقه) برازمبل از رویشگاه طبیعی چمن بید (استان خراسان شمالی) برداشت و پس از اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، توسط دستگاه گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی، از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات اسانس بررسی شدند. میانگین محتوای اسانس اندام‌های مختلف به‌ترتیب 0/1، 3/2 و 7/0 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل و ساقه به‌دست آمد. در مجموع 39، 32 و 35 ترکیب که 4/99، 8/99 و 7/98 درصد از کل ترکیب‌های اسانس برگ، گل و ساقه بودند، شناسایی شد. آلفابیسابلول (29–6/2 درصد)، 1و 8 سینئول (5/16–4/11 درصد)، کامفور (21–1/10 درصد)، آلفاپینن (2/16–9/1 درصد) و دلتا3کارن (3/11 – 4/7 درصد)، از ترکیب‌های عمده اسانس بودند. اسانس برگ غنی از سزکوئی‌ترپن‌های اکسیژنه و اسانس گل و ساقه غنی از مونوترپن‌های اکسیژنه بودند. گل برازمبل، پتانسیل تولید اسانس بالاتری نسبت به سایر اندام‌ها داشت. محتوای آلفابیسابلول برگ، 11 برابر محتوای آن در دیگر اندام‌ها بود.کامفور و 1و 8 سینئول، ترکیب‌های غالب اسانس در گل و ساقه بودند. در مجموع، از تنوع ترکیب‌های اسانس اندام‌های گیاه، جهت پیشبرد اهداف اصلاحی به‌نژادگران در صنایع دارویی، آرایشی-بهداشتی و غذایی، می‌توان استفاده نمود.

تعیین تنوع گیاهی با استفاده از ویژگیهای مرفولوژیکی و تجزیه خوشه ای در ژرپلاسم های گیاه شوید

زهره فتحعلی پور؛ داریوش نباتی احمدی؛ حمید رجبی معماری؛ امیر سیاهپوش؛ فریده صدیقی دهکردی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 57-67

چکیده

از مهمترین خصوصیات ویژه یک برنامه اصلاح نبات در دورن جامعه گیاهی، فراهم بودن نوع و میزان تنوع ژنتیکی است. علاه بر دید عینی و ابزار ژنتیکی که جهت شناخت تنوع گیاهی استفاده میشوند، از روش های آماری ... بیشتر

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده