تولیدات گیاهی

علمی پژوهشی - زراعت

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

حمید مطوریان؛ آیدین خدایی جوقان؛ محمد رضا مرادی تلاوت؛ سید عطاء اله سیادت؛ بنیامین ترابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1402

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43754.2101

چکیده

این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 ... بیشتر این پژوهش به منظور مستندسازی فرایند تولید مرتبط با مدیریت زراعی 60 مزرعه گندم و57 مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر در سال زراعی 1398-1397 انجام شد. با استفاده از پرسشنامه و بازدیدهای میدانی کلیه داده‌های مدیریتی شامل عملیات تهیه زمین، الگوهای زراعی انجام شده از نظر تناوب، تاریخ کشت، ارقام کشت شده و داده‌های مربوط به آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز برای هر دو محصول گردآوری شد. اطلاعات مورد نیاز شامل اطلاعات مزارع (موقعیت و وضعیت زهکشی)، مدیریت زراعی شامل عملیات تهیه زمین (نوع ادوات، نوع، تعداد و زمان شخم و دیسک)، رقم مورد استفاده (نحوه ضدعفونی بذر، میزان بذر و وسیله کاشت)، زمان کاشت، کود (نوع کود، میزان کود، و زمان مصرف کود پایه و سرک)، مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز (میزان مصرف و نوع سموم مصرفی)، تعداد، میزان و زمان آبیاری (روش‌های آبیاری سنتی و تحت فشار) و مسائل مربوط به برداشت (نوع ادوات، زمان برداشت و میزان عملکرد) از طریق پرسشنامه از کشاورزان و یا مشاهده و اندازه‌گیری تکمیل و در پایان فصل رشد میزان عملکرد واقعی برداشت شده توسط کشاورزان ثبت گردید. در این مطالعه خلاء عملکرد به روش آنالیز خط مرزی و با رسم پراکنش داده‌های عملکرد در مقابل متغیرهای مختلف مدیریتی و بیشترین عملکردها در سـطوح مختلف هر نهاده یا مدیریت خاص انتخاب شد. با استفاده از این روش میانگین عملکرد، عملکرد قابل حصول و خلاء عملکرد گندم به‌ترتیب 3740، 5455 و 1715 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌های مورد بررسی مزارع گندم نشان داد که جهت رسیدن به عملکرد قابل حصول به مصرف 258 کیلوگرم در هکتار بذر، استفاده از رقم مهرگان، تاریخ کاشت تا 24 مهرماه، کاربرد 280 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن، مصرف حداقل 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر، حداقل 6 بار آبیاری و استفاده از حداقل 70 کیلوگرم کود پتاسیم نیاز است. همچنین متوسط عملکرد کشاورزان کلزاکار 1663 کیلوگرم بود که با بهبود مدیریت زراعی می‌توان به عملکرد 3197 کیلوگرم در هکتار دست یافت و برای این منظور مصرف حداکثر هفت کیلوگرم بذر در هکتار، تاریخ کاشت حداکثر تا 17 آبان، استفاده از حداقل 300 کیلوگرم کود نیتروژن، کاربرد حداقل 42 کیلوگرم کود فسفر و استفاده از رقم هایولا50 لازم است. بر اساس یافته‌های این پژوهش درصد خلاء عملکرد در گندم 5/31 درصد و کلزا 48 درصد بود که نشان‌دهنده تاثیرپذیری بالای گندم و کلزا نسبت به استفاده از روش‌های مدیریتی مناسب دارد.

مشاهده مقاله

علمی پژوهشی - مدل سازی

شبیه‌سازی پاسخ ارقام عدس به تاریخ کاشت و رطوبت اولیه خاک در استان لرستان

مجتبی کوهرو؛ سجاد رحیمی مقدم؛ خسرو عزیزی؛ سعید حیدری؛ سیدرضا امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.45041.2127

چکیده

حبوبات پس از غلات دومین منبع غذایی که در کشورهای در حال توسعه هستند و تقریبا یک چهارم نیاز پروتئین در این کشورها توسط حبوبات تامین می‌گردد.. تولید عدس مانند گیاهان دیگر تحت تاثیر سه فاکتور مدیریت، ژنتیک ... بیشتر حبوبات پس از غلات دومین منبع غذایی که در کشورهای در حال توسعه هستند و تقریبا یک چهارم نیاز پروتئین در این کشورها توسط حبوبات تامین می‌گردد.. تولید عدس مانند گیاهان دیگر تحت تاثیر سه فاکتور مدیریت، ژنتیک و محیط می‌باشد. با بهینه‌سازی این عوامل می‌توان به تولید بیشتری دست پیدا کرد. بر این اساس، مطالعه حاضر به منظور شبیه‌سازی اثرات رقم، تاریخ کاشت و رطوبت اولیه خاک بر عملکرد دانه عدس در مناطق مختلف استان لرستان انجام شد. مناطق مورد بررسی شامل الیگودرز، نورآباد، خرم‌آباد و کوهدشت بودند. به منظور شبیه‌سازی رشد و نمو محصول عدس از مدل SSM-iCrop2استفاده شد. داده‌های مورد نیاز برای اجرای مدل شامل داده‌های اقلیمی، خاکی، مدیریتی و گیاهی بودند. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار تاریخ کاشت (9 بهمن، 23 بهمن، 13 اسفند و 30 فرودین)، دو رقم (زودرس و دیررس) و چهار آب اولیه خاک (32، 36، 42 و 58 میلی‌متر) بودند. تعداد سال‌های شبیه‌سازی برابر با 41 سال (1399-1358) بود. برای به دست آمدن آب‌های اولیه خاک و تاریخ کاشت ها یک آزمایش اولیه شبیه‌سازی انجام شد. نتایج نشان داد که به طور میانگین در همه‌ی تیمارهای مورد بررسی، بالاترین عملکرد دانه با 388 کیلوگرم در هکتار در منطقه خرم‌آباد به علت طول فصل رشد بیشتر بدست آمد. همچنین اختلاف ایجاد شده توسط تیمارهای تاریخ کاشت از 124 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 30 فروردین تا 364 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 9 بهمن بود. دلیل بالا بودن عملکرد دانه در تاریخ کاشت 9 بهمن نسبت به تاریخ کاشت‌های دیگر بیشتر بودن بارندگی تجمعی در طول فصل رشد (3/149 میلی‌متر در مقابل 2/99 میلی‌متر) و پایین‌تر بودن میانگین دما در طول فصل رشد (9/22 درجه ‌سانتی‌گراد در مقابل 9/23 درجه ‌سانتی‌گراد) بود. به طور میانگین در همه‌ی مناطق، تاریخ‌ کاشت‌ها و ارقام مورد بررسی بیشترین عملکرد دانه (263 کیلوگرم در هکتار) در آب اولیه خاک 58 میلی‌متر شبیه‌سازی شد. همچنین به طور میانگین در همه‌ی تاریخ کاشت‌ها، آب‌های اولیه خاک و مناطق، عملکرد دانه رقم زودرس (405 کیلوگرم در هکتار) به علت اجتناب از تنش خشکی آخر فصل بیشتر از رقم دیررس (63 کیلوگرم در هکتار) بود. با در نظر گرفتن برهمکنش‌های مختلف به طور میانگین در همه‌ی مناطق، بیشترین عملکرد دانه با 704 کیلوگرم‌ در هکتار در برهمکنش رقم زودرس، تاریخ کاشت 9 بهمن و آب اولیه خاک 58 میلی‌متر شبیه‌سازی شد. به طور کلی نتایج مشخص کرد که عملکرد دانه عدس در بین تیمارها (تاریخ کاشت، رقم و آب اولیه خاک) و مناطق مختلف مورد بررسی در استان لرستان متفاوت بود. کشاوزان استان لرستان با استفاده از برهمکنش تاریخ کاشت زودهنگام (9 بهمن) × رقم زودرس (کیمیا) × آب اولیه خاک بالاتر (58 میلی‌متر) می‌توانند افزایش دهند. باید ذکر شود که مطالعه حاضر تحت شرایط محدودیت آب انجام شده است و پیشنهاد می‌شود محققان در مطالعات آینده بر روی دیگر فاکتورهای محدودکننده و کاهنده متمرکز شوند.

مشاهده مقاله

علمی پژوهشی - زراعت

مطالعه رنگریزه‌ فتوسنتزی، عملکرد و ترکیبات روغن کاملینا (Camelina sativa L.) تحت تاثیر محلول‌پاشی اوره و رژیم‌های آبیاری در منطقه تهران

کیمیا مومنی شیجانی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده؛ امیر محمد عابدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46765.2161

چکیده

با توجه به بحران آب و نیاز روزافزون مصرف‌کنندگان به روغن، لزوم مطالعات به جهت بهبود تولید دانه‌های روغنی و در راستای بهبود تغذیه و سلامت جامعه مشهود است بدین منظور این پژوهش با هدف بررسی عملکرد و ترکیبات ... بیشتر با توجه به بحران آب و نیاز روزافزون مصرف‌کنندگان به روغن، لزوم مطالعات به جهت بهبود تولید دانه‌های روغنی و در راستای بهبود تغذیه و سلامت جامعه مشهود است بدین منظور این پژوهش با هدف بررسی عملکرد و ترکیبات روغن کاملینا تحت تاثیر محلول‌پاشی اوره و رژیم‌های آبیاری به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1399-1400 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. در این پژوهش عوامل بررسی شده شامل رژیم‌های مختلف آبیاری در زمان گلدهی گیاه در چهار سطح به عنوان عامل اصلی تعریف شد. این سطوح شامل آبیاری مطلوب (بدون تنش)، کم‌آبیاری ملایم، کم‌آبیاری متوسط و کم‌آبیاری شدید بود. که به ترتیب آبیاری تا زمانی ادامه یافت که رطوبت قابل استفاده گیاه در منطقه ریشه به 20، 40، 60 و 80 درصد برسد و سپس ادامه آبیاری تا حد ظرفیت زراعی مزرعه و عامل فرعی شامل کاربرد کود نیتروژن از منبع اوره به صورت محلول‌پاشی برگی در شش سطح (1%، 2%، 3%، 4% و محلول‌پاشی آب مقطر و عدم محلول‌پاشی) بود. با توجه به نتایج این پژوهش مشاهده شد که در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد دانه و مقدار روغن بیشترین مقدار را نشان دادند. عملکرد دانه در شرایط کم‌آبیاری ملایم نسبت به شاهد (آبیاری مطلوب) 83/12 درصد کاهش داشت و محلول‌پاشی اوره 1، 2، 3 و 4 درصد نسبت به شاهد (عدم محلول‌پاشی) به ترتیب 23/18، 95/27، 30/16 و 74/11 درصد عملکرد دانه را افزایش داد. استفاده از محلول‌پاشی کود اوره با غلظت 3% منجر به افزایش بیشتری در عملکرد دانه و مقدار روغن نسبت به سایر غلظت‌ها شد. عملکرد روغن در شرایط کم‌آبیاری ملایم و متوسط نسبت به شاهد (آبیاری مطلوب) به ترتیب 42/4 و 23/21 درصد کاهش داشت. همچنین محلول‌پاشی اوره 1، 2 و 3 درصد نسبت به شاهد (عدم محلول‌پاشی) به ترتیب 85/23، 37/35 و 81/23 درصد عملکرد روغن را افزایش داد. تیمار کم‌آبیاری ملایم و محلول‌پاشی اوره 4 درصد بیشترین مقادیر اسید چرب پالمیتیک، استئاریک، اولئیک و لینولئیک را ایجاد کرد. از سوی دیگر، بیشترین مقدار اروسیک‌اسید از تیمار آبیاری مطلوب و محلول‌پاشی اوره 1 درصد به دست آمد. تیمار کم‌آبیاری ملایم و محلول‌پاشی اوره 4 درصد بیشترین مقادیر اسید چرب پالمیتیک، استئاریک، اولئیک و لینولئیک را ایجاد کرد. از سوی دیگر، بیشترین مقدار اروسیک‌اسید از تیمار آبیاری مطلوب و محلول‌پاشی اوره 1 درصد به دست آمد. تیمار کم‌آبیاری ملایم و محلول‌پاشی اوره 4 درصد بیشترین مقادیر اسید چرب پالمیتیک، استئاریک، اولئیک و لینولئیک را ایجاد کرد. از سوی دیگر، بیشترین مقدار اروسیک‌اسید از تیمار آبیاری مطلوب و محلول‌پاشی اوره 1 درصد به دست آمد.

مشاهده مقاله

علمی پژوهشی - فیزیولوژی و اصلاح درختان میوه

تأثیر پایه‏ های رویشی و آب مغناطیسی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نهال ‏های سیب (Malus domestica) در شرایط تنش شوری

زهرا اسماعیل لو؛ محمدرضا اصغری؛ فریبرز زارع نهندی؛ ابراهیم سپهر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46457.2154

چکیده

شوری یکی از مهم‏ترین تنش‏های محیطی می‏باشد که رشد و نموگیاهان و درختان را محدود کرده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و متابولیکی در آن‏ها می‏شود. روش‏های متعددی برای مقابله با تنش شوری از جمله استفاده ... بیشتر شوری یکی از مهم‏ترین تنش‏های محیطی می‏باشد که رشد و نموگیاهان و درختان را محدود کرده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و متابولیکی در آن‏ها می‏شود. روش‏های متعددی برای مقابله با تنش شوری از جمله استفاده از پایه‏های متحمل و استفاده از آب مغناطیس شده وجود دارد. این پژوهش گلخانه‏ای، به منظور بررسی تأثیر پایه‏های رویشی و آب مغناطیسی در شرایط تنش شوری روی سیب به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال‏های 99-1398 در دانشگاه ارومیه انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل پایه‏های رویشی در دو سطح (M7 و MM106)، آب مغناطیسی در سه سطح (0- 1/0 و 2/0 تسلا) و تنش شوری درسه سطح (0، 40 و 80 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد بیشترین سطح برگ و رشد شاخه در پایه M7 و در شرایط بدون تنش شوری بدست آمد. همچنین، کاربرد آب مغناطیس 2/0 تسلا در شرایط شوری 40 میلی‌مولار سطح برگ را 7/96 درصد و در شرایط شوری 80 میلی‌مولار میزان سطح برگ را 83 درصد بهبود داد. کاربرد 1/0 و 2/0 تسلا آب مغناطیسی در شرایط عدم تنش شوری بالاترین رشد شاخه را داشت. بیش‌ترین میزان فنل در ترکیبات تیماری استفاده از آب مغناطیس 2/0 تسلا در شرایط شوری 80 میلی‌مولار و در پایه MM106 (83/10 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم وزن‏تر برگ) بدست آمد. بالاترین طول میان‌گره (58/17 سانتی‌متر) و قطر پایه (2/18 میلی‌متر) در تیمار آب مغناطیس 2/0 تسلا بدست آمد. با افزایش شدت تنش، طول میان‏گره در هر دو پایه M7 و MM106 کاهش یافت و بیشترین طول میان‏گره در پایه M7 و در شرایط عدم تنش شوری با 35/19 سانتی‏متر تولید شد. همچنین، بیشترین قطر پایه در پایه MM106 با 83/19 میلی‏متر مشاهده شود و با افزایش شدت تنش شوری، قطر پایه بطور معنی‏داری کاهش یافت و بیشترین مقدار آن در عدم تنش شوری حاصل شد. رطوبت نسبی آب برگ در پایه M7 با 70/82 درصد، بیشتر از پایه MM106 بود. بالاترین فعالیت آنزیم PAL (77/62 نانومول در گرم وزن‌تر) از تیمار تنش شوری 80 میلی‌مولار، کاربرد آب مغناطیس 1/0 تسلا و در پایه M7 مشاهده شد. نتایج نشان داد آب مغناطیسی قطر پایه، رشد شاخه، محتوای نسبی آب برگ، سطح برگ، ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم PAL نسبت به شاهد را بهبود بخشید. با توجه به نتایج این پژوهش کاربرد آب مغناطیس و پایه M7 اثرات نامطلوب شوری در سیب را تعدیل نموده و استفاده از پایه M7 و آب مغناطیسی در شرایط تنش شوری و عدم شوری توصیه می‏شود.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی

ارزیابی و مقایسه درصد و عملکرد روغن دانه در جمعیت‌های مختلف بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fisch. et Mey) در شمال غرب کشور

جلیل شفق کلوانق؛ عادل دباغ محمدی نسب؛ یعقوب راعی؛ پیوند صمیمی فر؛ مینا امانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46229.2148

چکیده

مقدمه: گیاه بالنگوی شهری، به‌ دلیل نیاز آبی کم و یا به عبارت دیگر توقع آب کم، دوره رشد کوتاه برای شرایط اقلیمی کشور به‌ ویژه آذربایجان، می‌تواند مناسب باشد. با‌توجه‌ به کاشت اکوتیپ‌های متعدد با خصوصیات ... بیشتر مقدمه: گیاه بالنگوی شهری، به‌ دلیل نیاز آبی کم و یا به عبارت دیگر توقع آب کم، دوره رشد کوتاه برای شرایط اقلیمی کشور به‌ ویژه آذربایجان، می‌تواند مناسب باشد. با‌توجه‌ به کاشت اکوتیپ‌های متعدد با خصوصیات رشدی و عملکردی متنوع و اندازه‌گیری صفات مختلف کمّی و کیفی و همچنین کاربرد روش‌های آماری در تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌توان اکوتیپ‌های سازگار و مناسب برای منطقه را شناسایی و معرّفی کرد و در صورت نیاز در برنامه‌های اصلاحی مورد استفاده قرار داد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن 49 اکوتیپ بالنگوی شهری می‌باشد. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی ویژگی‌های مرتبط با درصد و عملکرد روغن 49 اکوتیپ بالنگوی شهری (قَرَه‌زَرَک) جمع‌آوری‌ شده از مناطق مختلف کشور، پژوهشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سال‌های 1395 و 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. مهم‌ترین صفات اندازه‌گیری شده شامل طول شاخه‌ فرعی بارور، عملکرد دانه در واحد سطح و تعداد دانه در شاخه اصلی و فرعی و همچنین برخی صفات کیفی از قبیل درصد و عملکرد روغن بود. آزمون نرمال بودن داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تجزیه آماری داده‌ها به صورت تجزیه مرکب با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای MSTAT-C و SPSS انجام شد. مقایسه میانگین داده‌های صفات موردارزیابی با استفاده از آزمون توکی در سطح احتمال یک درصد انجام گرفت. همچنین برای گروه‌بندی اکوتیپ‌ها تجزیه خوشه‌ای به روش Ward انجام و محل برش دندروگرام حاصل با استفاده از تجزیه تابع تشخیص تعیین گردید، همچنین برای ترسیم شکل‌ها از نرم‌افزار Excel استفاده گردید. نتایج: نتایج به‌ دست‌آمده نشان داد که اکوتیپ‌ها در اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری با یکدیگر نشان دادند. در تجزیه رگرسیونی عملکرد روغن، بالاترین ضریب رگرسیونی (098/1) در عملکرد دانه در واحد سطح مشاهده گردید. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، اکوتیپ‌های شماره 37 (روستای الوار بستان‌‌آباد) با میانگین 3/116 گرم در مترمربع، شماره 23 (تبریز 4) با میانگین 7/107 گرم در هر مترمربع و شماره 24 (توده محلی کلوانق 14) با میانگین 7/101 گرم در هر مترمربع دارای بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح بودند. باتوجه ‌به نتایج جدول تجزیه واریانس اثر اکوتیپ بر درصد روغن دانه و عملکرد روغن در واحد سطح، معنی‌دار گردید. به‌طوری‌که اکوتیپ شماره 8 (توده بومی شهرستان کلوانق 7) با میانگین 3/44 درصد بیشترین درصد روغن در دانه را بین 49 اکوتیپ مورد آزمایش به خود اختصاص داد و اکوتیپ شماره 27 (توده بومی روستای پارام 1 هریس) در رتبه بعدی قرار گرفت. بیشترین عملکرد روغن نیز در اکوتیپ شماره 37 (توده بومی روستای الوار بستان‌آباد) با میانگین 4/44 گرم به دست آمد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق اکوتیپ شماره 37 (روستای الوار بستان‌آباد)، 23 (تبریز 4) و 24 (کلوانق 14) از نظر صفت عملکرد دانه و روغن به‌عنوان مناسب‌ترین و سازگارترین اکوتیپ‌ها برای شهر تبریز شناخته شدند.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی

تأثیر سلنیوم، سلسیوم و زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد اسانس رازیانه(Foeniculum vulgare Miller.) در منطقه خسروشهر

جلیل شفق کلوانق؛ محمدباقر تاج خلیلی؛ احمد بایبوردی؛ مینا امانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44762.2122

چکیده

مقدمه: بررسی‌ها نشان داده است که کاربرد بعضی از ترکیباتی که اغلب توسط محققان و کشاورزان اهمیت آن نادیده گرفته شده، می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر رشد و عملکرد گیاهان داشته باشد و در گیاهان دارویی ... بیشتر مقدمه: بررسی‌ها نشان داده است که کاربرد بعضی از ترکیباتی که اغلب توسط محققان و کشاورزان اهمیت آن نادیده گرفته شده، می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر رشد و عملکرد گیاهان داشته باشد و در گیاهان دارویی بر میزان تولید اسانس بیفزاید. لذا این تحقیق با هدف بررسی اثرات محلول‌پاشی سلنیوم و سلسیوم و خاک مصرف زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و درصد و عملکرد اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Miller.) انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت اسپلیت اسپلیت پلات (دوبار خرد شده) بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خسروشهر در سال زراعی 1399 اجرا گردید. فاکتور اول شامل محلول‌پاشی سلسیوم (صفر و 4 گرم در لیتر) و فاکتور دوم محلول‌پاشی سلنیوم (صفر و 4 گرم در لیتر) به‌ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی و فاکتور سوم شامل کاربرد زئولیت (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) در کرت‌های فرعی فرعی قرار داده شدند. در مرحله رسیدگی کامل، 50 بوته از یک مترمربع هر کرت برداشت گردید و ماده خشک کل بوته، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس اندازه‌گیری شدند. نتایج: نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر سلنیوم بر تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و بوته معنی‌دار بوده است. تعداد دانه در چتر و بوته به‌ترتیب تحت تأثیر سلسیوم و زئولیت قرار گرفتند. اثرات اصلی این تیمارها روی صفات عملکرد دانه، ماده خشک کل و عملکرد اسانس معنی‌دار گردید. عملکرد دانه با کاربرد این تیمارها افزایش یافت که نتیجه آن افزایش عملکرد اسانس رازیانه در واحد سطح بود. براساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها، کاربرد هر سه ترکیب زئولیت، سلسیوم و سلنیوم افزایش معنی‌داری را در عملکرد اسانس رازیانه باعث شد و این صفت را به‌‌ترتیب به‌میزان 24، 1/23 و 5/22 درصد افزایش داد. سلسیوم و سلنیوم با افزایش عملکرد دانه تولیدی، عملکرد اسانس را افزایش داد. علاوه بر آن زئولیت از طریق تعداد دانه، بر عملکرد دانه اثر مثبت داشت، درحالی‌‌که سلسیوم و سلنیوم، هر دو ویژگی اجزای عملکرد شامل وزن هزاردانه و تعداد دانه را افزایش داد. نتیجه‌گیری: در این بررسی افزایش محصول اسانس تحت تأثیر کاربرد زئولیت، مربوط به افزایش درصد اسانس بود، درحالی‌که سلسیوم و سلنیوم باعث افزایش محصول اسانس رازیانه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که کاربرد هر سه ترکیب زئولیت، سلنیوم و سلسیوم افزایش قابل قبولی را در محصول اسانس باعث شدند که در اغلب موارد اثرات هر سه ترکیب به صورت مجزا بر صفات مورد بررسی اثر داشت و لذا می‌توان گفت این سه ترکیب با مکانیسم‌های مختلف بر گیاه مورد بررسی اثربخش بودند.

مشاهده مقاله

علمی پژوهشی - زراعت

مطالعه عملکرد و اجزای ‌عملکرد کاملینا (Camelina sativa L.) با کاربرد زئولیت و سرکه‌چوب در شرایط تنش کم‌آبی

امیرمحمد عابدی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ علی حیدرزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46482.2155

چکیده

بخش کشاورزی مسئولیت تضمین امنیت غذایی از طریق تولید داخلی و حفظ منابع طبیعی را بر عهده دارد. دانه های روغنی از جمله مواد غذایی ضروری هستند که به مقدار قابل توجهی آب نیاز دارند. معرفی گیاه کاملینا به عنوان ... بیشتر بخش کشاورزی مسئولیت تضمین امنیت غذایی از طریق تولید داخلی و حفظ منابع طبیعی را بر عهده دارد. دانه های روغنی از جمله مواد غذایی ضروری هستند که به مقدار قابل توجهی آب نیاز دارند. معرفی گیاه کاملینا به عنوان جایگزین مناسب با ویژگی های سازگار با شرایط نامساعد محیطی و نیاز کم به آب و عناصر غذایی می تواند به عنوان راهکاری موثر برای تنوع بخشی به کشت و تامین نیازهای روغنی کشور باشد. این پژوهش به‌ منظور مطالعه عملکرد و اجزای عملکرد کاملینا با کاربرد زئولیت و سرکه‌چوب در شرایط تنش کم‌آبی، به‏صورت کرت‌های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی 02-1401 اجرا شد. عوامل مورد بررسی در این تحقیق شامل رژیم‌های آبیاری در چهار سطح مختلف بوده‌اند: آبیاری مطلوب (I1)، کم آبیاری ملایم (I2)، متوسط (I3) و شدید (I4)، که به ترتیب بعد از تخلیه (جذب در منطقه ریشه یا تبخیر) 20، 40، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده و سپس آبیاری تا حد ظرفیت مزرعه اعمال شده است. این رژیم‌ها در کرت‌های اصلی، استفاده از زئولیت در دو سطح مختلف (بدون کاربرد زئولیت و هشت تن بر هکتار تن در هکتار) و سرکه چوب در چهار سطح مختلف (صفر، ۵۰۰۰، 10000، 15000 پی‏پی‏ام) بصورت ترکیب فاکتوریلی در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از زئولیت و محلول پاشی سرکه چوب در شرایط آبیاری مطلوب می‌تواند بهبودهای قابل توجهی در تمامی صفات اندازه‌گیری شده، داشته باشد. همچنین، در شرایط کم آبیاری متوسط و کم آبیاری شدید، این تأثیرات معنی‌دارتر می‌شود. اما باید توجه داشت که در کم آبیاری شدید، تأثیرات معناداری از زئولیت مشاهده نشد، در حالی که استفاده از سرکه چوب با غلظت 10000 پی‌پی‌ام می‌تواند بهبودهای قابل توجهی در برخی از ویژگی‌های گیاه، مانند عملکرد دانه و شاخص برداشت، داشته باشد. برای افزایش سطح برگ، طول ریشه، ارتفاع، تعداد خورجینک در بوته، و وزن هزار دانه، آبیاری مطلوب و همچنین از زئولیتبرای افزایش سطح برگ، طول ریشه، ارتفاع، تعداد خورجینک در بوته، و وزن هزار دانه، آبیاری مطلوب و همچنین از زئولیت و محلول پاشی سرکه چوب با غلظت 5000 پی‌پی‌ام توصیه میشود. برای افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، در صورت امکان کم آبیاری متوسط و همچنین کاربرد زئولیت به‌عنوان بصرفه ترین تیمار معرفی میشود. در شرایط کم آبیاری شدید، استفاده از محلول پاشی سرکه چوب با غلظت 10000 پی‌پی‌ام به جهت افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک توصیه می‌گردد.

مشاهده مقاله

علمی - پژوهشی

اثر کاربرد برگی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) و فورکلرفنورون (CPPU) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی توت فرنگی رقم کاماروسا

نعیمه سوخت سرایی؛ فریال وارسته؛ حمیدرضا صادقی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 شهریور 1403

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.47877.2199

چکیده

کاربرد ترکیبات طبیعی و غیر‌مضر برای سلامت انسان و محیط زیست در افزایش عملکرد و کیفیت توت‌فرنگی اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم ترین و گسترده ترین ارقام توت‌فرنگی مورد کشت در جهان رقم کاماروسا است که به ... بیشتر کاربرد ترکیبات طبیعی و غیر‌مضر برای سلامت انسان و محیط زیست در افزایش عملکرد و کیفیت توت‌فرنگی اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم ترین و گسترده ترین ارقام توت‌فرنگی مورد کشت در جهان رقم کاماروسا است که به دلیل تولید اول فصل، عملکرد زیاد، میوه‌های جذاب همراه با سفتی بالا و کیفیت حمل‌و‌نقل و عمر پس از برداشت خوب، یک رقم مناسب برای تولیدکنندگان است. در این پژوهش بوته‌های توت‌فرنگی رقم کاماروسا در گلخانه ای تونلی با پوشش پلاستیک پلی اتیلنی و بدون استفاده از سیستم گرمایشی در شهرستان رامیان، استان گلستان در گلدان های پلی‌اتیلنی با بستر کشت کوکوپیت و پرلیت در آبان ماه سال 1400 کشت شدند. بوته‌ها در دو مرحله (ابتدای گلدهی و 10 روز بعد) با گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) با غلظت 10 و 20 میلی‌مولار و یک مرحله (ابتدای گلدهی) با فورکلرفنورون (CPPU) با غلظت 5 و 10 میلی گرم در لیتر محلول‌پاشی شدند. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی GABA و CPPU توانست به‌طور معنی‌داری رشد و نمو ریشه، سطح برگ، کلروفیل کل، کاروتنوئید برگ، سفتی میوه و مجموع وزن میوه برداشت شده را افزایش و درصد میوه بدشکل را کاهش دهد. تیمارGABA 20 میلی‌مولار مجموع وزن میوه برداشت شده را 17 درصد افزایش داد و بیشترین سفتی میوه (96/1 نیوتن بر سانتی‌متر مربع) در بوته‌های محلول‌پاشی شده با 20 میلی‌مولار GABA مشاهده شد. میزان کلروفیل کل برگ با افزایش غلظت GABA و CPPU افزایش یافت و بیشترین میزان کلروفیل کل برگ (384/1 میلی‌گرم بر گرم) در تیمارهای 20 میلی‌مولار GABA و 10 میلی‌گرم در لیتر CPPU (430/1 میلی‌گرم بر گرم) ثبت شد. تیمار 10 میلی‌‎گرم در لیتر CPPU به ترتیب 107 و 59 درصد افزایش در حجم و وزن ریشه را سبب شد. بیشترین طول میوه (51/65 میلی متر) و نسبت طول به قطر میوه (69/1) در بوته‌های محلول‌پاشی شده با 10 میلی‌گرم در لیتر CPPU به‌دست آمد. همچنین هر دو تیمار GABA و CPPU بر شاخص درخشندگی رنگ میوه و قند کل میوه تاثیر معنی‌داری داشتند. در این میان، تیمار GABA بر طول، قطر، نسبت طول به قطر میوه و قند برگ در زمان برداشت اثر معنی‌داری نداشت. به‌علاوه تیمار CPPU نتوانست قطر میوه، قند برگ و مجموع وزن میوه برداشت شده را در زمان برداشت تحت تأثیر قرار دهد. محلول پاشی CPPU بر محتوای سیتوکینین میوه تاثیر معنی‌داری داشت و بیشترین مقدار این هورمون گیاهی در تیمار 10 میلی گرم در لیتر CPPU ثبت شد. در نهایت با توجه به نتایج به‌دست آمده، محلول‌پاشی بوته‌های توت‌فرنگی رقم کاماروسا با 20 میلی‌مولار GABA و 10 میلی‌گرم در لیتر CPPU به‌منظور تولید میوه با کیفیت و ماندگاری بالا توصیه می‌شود.

مشاهده مقاله

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

دوره و شماره: مقالات آماده انتشار / پذیرفته شده

ارزیابی خلاء عملکرد گندم و کلزا با استفاده از روش آنالیز خط مرزی (BLA) در شهرستان خرمشهر

چکیده

شبیه‌سازی پاسخ ارقام عدس به تاریخ کاشت و رطوبت اولیه خاک در استان لرستان

چکیده

مطالعه رنگریزه‌ فتوسنتزی، عملکرد و ترکیبات روغن کاملینا (Camelina sativa L.) تحت تاثیر محلول‌پاشی اوره و رژیم‌های آبیاری در منطقه تهران

چکیده

تأثیر پایه‏ های رویشی و آب مغناطیسی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نهال ‏های سیب (Malus domestica) در شرایط تنش شوری

چکیده

ارزیابی و مقایسه درصد و عملکرد روغن دانه در جمعیت‌های مختلف بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fisch. et Mey) در شمال غرب کشور

چکیده

تأثیر سلنیوم، سلسیوم و زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد اسانس رازیانه(Foeniculum vulgare Miller.) در منطقه خسروشهر

چکیده

مطالعه عملکرد و اجزای ‌عملکرد کاملینا (Camelina sativa L.) با کاربرد زئولیت و سرکه‌چوب در شرایط تنش کم‌آبی

چکیده

اثر کاربرد برگی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) و فورکلرفنورون (CPPU) بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی توت فرنگی رقم کاماروسا

چکیده