TY - JOUR ID - 13120 TI - مطالعه اثرات گرد و غبار بر گرده‌افشانی و میوه‌نشینی نخل خرما (Phoenix dactylifera L) JO - تولیدات گیاهی JA - PPD LA - fa SN - 2588-543X AU - تراهی, عزیز AU - ارزانی, کاظم AD - دانشجوی دکتری اصلاح و فیزیولوژی درختان میوه، گروه علوم باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران AD - استاد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 40 IS - 2 SP - 63 EP - 74 KW - نخل خرما KW - ریزگردها KW - میوه‌نشینی KW - پارتنوکارپی KW - ریزش DO - 10.22055/ppd.2017.19084.1374 N2 - این تحقیق به منظور بررسی اثرات تیمارهای ترکیبی ریزگرد، بارندگی و گرده‌افشانی بر درصد میوه‌نشینی، درصد پارتنوکارپی و ریزش میوه درختان رقم استعمران (سایر) در محیط نخلستان و نحوه فرونشست ریزگردها بر ساختار گل و کلاله در محیط شبیه‌سازی شده در آزمایشگاه در دو سال متوالی 1393 و 1394 به اجرا درآمد. پس از اعمال تیمارها، درصد میوه‌نشینی، درصد پارتنوکارپی، درصد ریزش و نحوه فرونشست غبار و گرده بر گل و کلاله مطالعه گردید. نتایج نشان داد که تیمارها اثرات بسیار معنی‌دار بر صفات مطالعه شده داشته است. بیشترین درصد میوه‌نشینی در تیمار گرده‌افشانی و کمترین آن در تیمار عدم گرده‌افشانی به دست آمده است. در سایر تیمارها علی‌رغم وجود گرده‌افشانی، وجود یک یا دو فاکتور دیگر و ترتیب اعمال آن‌ها تاثیرات متفاوتی بر تشکیل میوه داشته است. تیمارهای ترکیبی که شامل ریزگردها بوده‌اند باعث کاهش معنی‌دار میوه‌نشینی و افزایش ریزش گشته‌اند. بیشترین درصد تشکیل میوه‌های پارتنوکارپ در تیمار عدم گرده‌افشانی با اختلاف معنی‌دار نسبت به سایر تیمارها و کمترین آن در تیمار غبار+بارندگی+گرده‌افشانی حاصل شده است. بیشترین میزان ریزش در تیمار غبار+بارندگی+گرده‌افشانی و کمترین آن در تیمار گرده‌افشانی به دست آمده است. نتایج شبیه‌سازی عملیات در محیط آزمایشگاه نیز با مشاهدات نخلستان مطابقت داشت و تشکیل لایه عایق توسط ریزگردها بر سطح کلاله و ممانعت از دستیابی بسیاری از گرده‌ها به سطح کلاله کاملا مشهود بود. نتایج این پژوهش، اثرات نامطلوب ریزگردها بر کاهش درصد میوه‌نشینی و لزوم تکرار گرده‌افشانی در صورت وزش ریزگردها در فصل گرده‌افشانی را نشان داد. UR - https://plantproduction.scu.ac.ir/article_13120.html L1 - https://plantproduction.scu.ac.ir/article_13120_eb9c0c9be64673de801a0873ea01f51e.pdf ER -