%0 Journal Article %T تنوع مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی چند جمعیت گل‌راعی (Hypericum perforatum L.) در ایران %J تولیدات گیاهی %I دانشگاه شهید چمران اهواز %Z 2588-543X %A شقاقی, آرزو %A امیدی قلعه‌محمدی, محمد %A جوکار, محمدمهدی %D 2021 %\ 11/22/2021 %V 44 %N 3 %P 407-420 %! تنوع مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی چند جمعیت گل‌راعی (Hypericum perforatum L.) در ایران %K کلیدواژه‌ها: علف‌چای %K فلاونوئیدکل %K فنل‌کل %K هیپریسین %K هیپرفورین %R 10.22055/ppd.2020.31182.1829 %X چکیدهگل‌راعی با نام علمی (Hypericum perforatum L) یکی از مهم‌ترین گونه‌های جنس  Hypericumمی‌باشد. این گیاه با دارا بودن مواد مؤثره بیشمار همچون هیپریسین و هیپرفورین و داشتن اثرات شناخته شدة دارویی در درمان افسردگی، یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی در سطح جهان به‌شمار می‌رود. باتوجه به پراکندگی زیاد گل‌راعی در ایران، این آزمایش به‌منظور ارزیابی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی 15 جمعیت این گیاه در مناطق مختلف ایران در طی سال 1397 انجام و آنالیزهای بیوشیمیایی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه صورت پذیرفت. خصوصیات بیوشیمیایی مختلف منجمله ظرفیت آنتی‌اکسیدانی درکنار میزان متابولیت‌های ثانویة هیپریسین و هیپرفورین در دو اندام برگ و گلبرگ جمعیت‌های مختلف این گیاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد بین جمعیت‌های مختلف مورد مطالعه، از نظر مورفولوژیکی و بیوشیمیایی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. درخصوص صفات بیوشیمیایی، بین اندام‌های مختلف نیز اختلاف معنی‌داری مشاهده گردید. بازده عصاره‌گیری نیز در بین اندام‌ها و جمعیت‌های مورد مطالعه متغییر و متفاوت بود. تفاوت بیوشیمیایی جمعیت‌های گل‌راعی در ایران تنها به فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها در مهار رادیکال آزاد DPPH محدود نگردید، بلکه شامل مکانیزم‌های غیرآنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات دخیل در شکار رادیکال‌های آزاد همچون فنول‌ها و فلاونوئیدها نیز گردید. محتوای فنل‌کل و فلاونوئید نیز نه تنها در بین جمعیت‌ها بلکه بین اندام‌های برگ و گل نیز تفاوت معنی‌داری داشت. در میزان متابولیت‌های ثانویة نیز بین اندام‌ها و جمعیت‌های مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت، به‌نحوی که گلبرگ‌ها در مقایسه با برگ‌ها میزان هیپریسین و هیپرفورین بیشتری داشتند. میزان هیپرفورین در مقایسه با میزان هیپریسین در هر دو اندام و کلیة جمعیت‌ها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. به‌طور‌کلی تنوع موفولوژیکی و بیوشیمیایی بالایی بین جمعیت‌های مختلف مورد بررسی وجود داشت. از این تنوع علاوه بر شناسایی جمعیت‌های با عملکرد و میزان مواد مؤثره بیشتر جهت برنامه‌های اصلاحی، می‌توان در ایجاد ارقام مقاوم به تنش‌های غیرزیستی نیز استفاده نمود.  %U https://plantproduction.scu.ac.ir/article_15833_84aca4d5cef129ee5e493cfe1d44f029.pdf