تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید 540 در شرایط تنش رطوبتی

سید محمدرضا احتشامی؛ مهدی رمضانی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 51-64

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12049

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه ذرت هیبرید 540 تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح پایه بلوک‌های ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد و سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه ذرت هیبرید 540 تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز آموزش کشاورزی شهید ناصری کرج در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا شد. با اجرای سیستم آبیاری تک شاخه 4 سطح آبیاری (بدون تنش، تنش ملایم، تنش متوسط، تنش شدید) اعمال شد. عامل فسفر نیز در 5 سطح شامل 100 درصد کود شیمیایی سوپرفسفات‌تریپل و بدون کود زیستی، 75 درصد کود شیمیایی همراه با کود زیستی،50 درصد کود شیمیایی همراه با کود زیستی، 25 درصد کود شیمیایی همراه با کود زیستی، کود زیستی و بدون کود شیمیایی بود. نتایج آزمایش حاکی از معنی‌دار بودن تیمار کودی در تمامی صفات مورد مطالعه در سال اول و دوم بود. در مقایسه اثر سطوح مختلف کود فسفر مشخص گردید که در شرایط بدون تنش، تیمار بدون تلقیح با باکتری و 100 درصد کود فسفر مورد نیاز، بالاترین میزان عملکرد دانه را نشان داد، در‌حالی‌که با افزایش میزان تنش، میزان عملکرد دانه برای تیمار تلقیح با باکتری و 75 درصد کود فسفر مورد نیاز به‌ترتیب در شرایط تنش کم، تنش متوسط و تنش شدید به میزان 2/1 درصد، 5/5 درصد و 35/8 درصد بیشتر از تیمار مذکور در شرایط مشابه بود. استفاده از باکتری‌های محرک رشد به همراه درصد مناسبی از کود شیمیایی فسفر ضمن افزایش کارایی کود شیمیایی و حفاظت از خاک، موجب افزایش میزان عملکرد دانه در شرایط تنش آبی می‌گردد.

تأثیر سامانه‌های خاک‌ورزی و تناوب‌های زراعی مختلف بر عملکرد گندم (.Triticum aestivum L)

امیرهوشنگ جلالی؛ حکمت اسفندیاری

دوره 39، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 43-56

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12054

چکیده

به‌منظور بررسی روند تغییرات عملکرد گندم در سه سامانه‌ی مختلف خاک‌ورزی و شش تناوب زراعی، پژوهشی در سه فصل زراعی (91-1389) با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در ... بیشتر به‌منظور بررسی روند تغییرات عملکرد گندم در سه سامانه‌ی مختلف خاک‌ورزی و شش تناوب زراعی، پژوهشی در سه فصل زراعی (91-1389) با استفاده از آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان اردستان انجام شد. سامانه‌های خاک‌ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان‌دار)، حداقل (کولتیواتور مزرعه) و بدون خاک‌ورزی، فاکتور اصلی و تناوب‌های (جو، ذرت و گندم)، (کلزا، آفتابگردان و گندم)، (آیش، چغندرقند و گندم)، (گندم، آیش و گندم)، (کلزا، آیش و گندم) و (کلزا، ذرت و گندم)، فاکتور فرعی آزمایش بودند. نتایج پژوهش نشان داد عملکرد گندم در روش‌های خاک‌ورزی مرسوم و حداقل به ترتیب 4531 و 4340 کیلوگرم در هکتار بود که 8/33 و 1/28 درصد بیش از روش بدون خاک‌ورزی بود. در روش خاک‌ورزی مرسوم عملکرد گندم در تناوب‌های (جو، ذرت و گندم) و (کلزا، ذرت و گندم) برابر 4129 و 4118 کیلوگرم در هکتار بود. در سامانه بدون خاک‌ورزی، وزن خشک علف هرز فالاریس با 1485 کیلوگرم در هکتار نسبت به دو سامانه دیگر به‌طور معنی‌دار افزایش نشان داد. در بین تناوب‌ها، تناوب (کلزا، آفتابگردان و گندم) به ترتیب با شاخص بهره‌وری آب 05/1 کیلوگرم بر متر مکعب و کارایی استفاده از زمین 6/52 درصد یکی از بهترین تناوب‌ها بود. با توجه به شرایط آزمایش، در هر سه سامانه خاک‌ورزی چغندر قند و دانه‌های روغنی غیر‌تثبیت‌کننده نیتروژن، بهترین محصولات قبل از کشت گندم بودند. در تمام تناوب‌ها، با استفاده از سامانه کم خاک‌ورزی می‌توان عملکردی معادل سامانه خاک‌ورزی مرسوم تولید کرد.

تأثیر کاربرد پتاسیم بر فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‎اکسیدان دو رقم گندم دوروم در شرایط شوری

سید محمد علوی متین؛ افراسیاب راهنما؛ موسی مسکرباشی

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11828

چکیده

پتاسیم، نقش مهمی در بهبود تحمل گیاهان به تنش‎های غیرزیستی نظیر تنش شوری ایفا می‎کند. به‌منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری از طریق پایش فعالیت برخی آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان، ... بیشتر پتاسیم، نقش مهمی در بهبود تحمل گیاهان به تنش‎های غیرزیستی نظیر تنش شوری ایفا می‎کند. به‌منظور بررسی تأثیر پتاسیم بر کاهش اثرات نامطلوب تنش شوری از طریق پایش فعالیت برخی آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان، محتوی کلروفیل و عملکرد دانه دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس) آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک کامل تصادفی در سه تکرار با سطوح تیماری مختلف شامل: شاهد (بدون شوری)، شوری 150 میلی‎ مولار (از نوع کلرید سدیم)، شوری 150 میلی مولار به همراه دو سطح 300 و450 میلی‎گرم پتاسیم بر کیلو‎گرم خاک از منبع سولفات پتاسیم و دو سطح 30 و 45 میلی‎گرم پتاسیم بر کیلو‎گرم خاک از منبع نانوکلات پتاسیم 27 درصد اجرا گردید. تنش شوری سبب کاهش عملکرد دانه هر دو رقم گردید ولی تیمار ترکیبی شوری و پتاسیم از طریق بهبود فعالیت آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان و محتوی پتاسیم و کلروفیل برگ سبب کاهش اثرات منفی شوری بر عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شوری مطلق گردید. پاسخ هر دو رقم به تنش شوری و کاربرد سطوح و منابع مختلف پتاسیم در شرایط تنش برای بیشتر صفات مشابه بود، اگرچه فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون ریداکتاز در رقم بهرنگ تا حدودی بیشتر بود. در مجموع، بر اساس یافته‎های این پژوهش کاربرد پتاسیم همراه با شوری در رقم یاواروس در مقایسه با رقم بهرنگ دارای اثرات مطلوب‎تری بود.

مطالعه اثر تنش‌های شوری و خشکی روی برخی مؤلفه‌های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا (Brassica napus L.) در اهواز

فرید یوسفی؛ پیمان حسیبی؛ حبیب‌الله روشنفکر دزفولی؛ موسی مسکرباشی

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 25-34

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11830

چکیده

این تحقیق با هدف مطالعه اثرات تنش‌های شوری و خشکی به صورت مجزا و همراه با یکدیگر روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم کلزا در اهواز به صورت گلدانی خارج از گلخانه اجرا شد. تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب ... بیشتر

تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و برخی صفات گلرنگ بهاره در شرایط تنش کم‌آبیاری

صفیه عرب؛ مهدی برادران فیروزآبادی؛ حمیدرضا اصغری

دوره 38، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 93-104

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.11845

چکیده

امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های ... بیشتر امروزه کاربرد مواد آنتی‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌های زیستی و غیر زیستی می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی تنش کم‌آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان عدم تنش و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید. تنش، شاخص پایداری غشاء را کاهش داد. این صفت با کاربرد اسید آسکوربیک کاهش و با کاربرد سدیم نیتروپروساید افزایش یافت. کاربرد سدیم نیتروپروساید موجب افزایش شاخص سطح برگ گردید. در عدم تنش، محلول‌پاشی با هر دو غلظت سدیم نیتروپروساید کلروفیل b را افزایش دادند. محلول‌پاشی با اسید آسکوربیک با غلظت 10 میلی مولار در شرایط عدم تنش کاروتنوئید را افزایش داد. عملکرد دانه در بالاترین سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. لذا به نظر میرسد که کاربرد برگی سدیم نیتروپروساید با غظت مناسب می‌تواند در کاهش شدت تنش کم‌آبی مفید باشد.

تأثیر پتاسیم بر توزیع و انباشت کادمیوم در اندام های مختلف دو رقم گندم دوروم

ساره لرکی؛ افراسیاب راهنما؛ امیر آینه بند

دوره 38، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 79-92

https://doi.org/10.22055/ppd.2015.11455

چکیده

درک ساز و کارهای مؤثر بر جذب، انتقال و انباشت کادمیوم در دانه میتواند موفقیت برنامههای بهنژادی را با هدف ایجاد ژنوتیپهای دارای انباشت پایین کادمیوم بهبود ببخشد. به منظور بررسی نقش پتاسیم در ... بیشتر درک ساز و کارهای مؤثر بر جذب، انتقال و انباشت کادمیوم در دانه میتواند موفقیت برنامههای بهنژادی را با هدف ایجاد ژنوتیپهای دارای انباشت پایین کادمیوم بهبود ببخشد. به منظور بررسی نقش پتاسیم در جذب کادمیوم به وسیلة ریشه، انتقال به اندام هوایی و انباشت آن در دانة دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس)، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک کامل تصادفی در سه تکرار تحت سطوح تیماری مختلف (شاهد، 20 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک (از نوع کلرید کادمیوم)، 20 میلیگرم کادمیوم بر کیلوگرم خاک به همراه دو سطح 300 و450 میلیگرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک از منبع سولفات پتاسیم و دو سطح 30 و 45 میلیگرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک از منبع نانوکلات پتاسیم 27 درصد اجرا گردید. کادمیوم به طور متفاوتی سبب کاهش غلظت پتاسیم ریشه، برگ و دانه در هر دو رقم گردید، ولی غلظت کادمیوم اندام مذکور را افزایش داد. بالاترین غلظت کادمیوم در ریشه و کمترین آن در دانه مشاهده شد. کاربرد پتاسیم همراه با کادمیوم از طریق رقابت منجر به کاهش غلظت کادمیوم در مقایسه با تیمار کادمیوم در ریشه، برگ و دانه در هر دو رقم گردید ولی غلظت پتاسیم را افزایش داد. براساس یافتههای این پژوهش، پتاسیم نقش بسیار مهمی در بهبودکیفیت دانه از طریق افزایش غلظت پتاسیم و کاهش غلظت کادمیوم دانهها داشت.

جداسازی باکتری آزوسپریلوم و بررسی تأثیر چهار جدایه برتر روی جوانه‌زنی بذور کلزا

نگار قادری؛ محسن علمائی؛ محمد حسین ارزانش؛ یونس محمدنژاد؛ علی رضا ربیع زاده

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 9-21

چکیده

باکتری جنس Azospirillum از باکتریهای محرک رشد گیاه میباشد که در ریزوسفر و فضای بین سلولی ریشه غلات و سایر گیاهان وجود دارند. یکی از ویژگیهای این باکتری که در تحقیق حاضر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است ... بیشتر باکتری جنس Azospirillum از باکتریهای محرک رشد گیاه میباشد که در ریزوسفر و فضای بین سلولی ریشه غلات و سایر گیاهان وجود دارند. یکی از ویژگیهای این باکتری که در تحقیق حاضر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است تاثیر این باکتری روی توان جوانهزنی بذرهای تلقیح شده است. در این تحقیق از 38 نمونه خاک و ریزوسفر ریشه گیاه کلزا از مناطق مختلف استان گلستان، 58 جدایه Azospirillum جداسازی و ضمن مقایسه ویژگیهای محرک رشد، جدایههای برتر انتخاب شدند. سپس تأثیر تلقیح 4 جدایه برتر به همراه شاهد (تلقیح نشده) روی برخی از شاخصهای جوانهزنی بذور کلزا (رقم هایولا 401) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در 8 تکرار بررسی گردید. نتایج حاصله نشان داد که بین جدایههای مختلف از نظر درصد جوانهزنی، میانگین مدت و سرعت جوانهزنی در سطح 1 درصد اختلاف معنیداری وجود دارد. در اثر تلقیح بذرهای کلزا درصد جوانهزنی و سرعت جوانهزنی کاهش و مدت زمان جوانهزنی نسبت به تیمار تلقیح نشده افزایش یافته است. جدایه AC34-III در مقایسه با سایر جدایه¬ها دارای حداقل میزان تولید اکسین بود که در نتیجه کمترین درصد جوانهزنی و سرعت جوانهزنی را به خود اختصاص داد. همچنین جدایه مولد هورمون اکسین بالاتر (AC43-III)، بیشترین درصد جوانهزنی را نشان دادکه بهعنوان بهترین تیمار معرفی شد.

تاثیر تیمار پرتو گاما بر صفات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه بذر دو گونه Agropyron elongatum وBromus tomentellus

آرزو علیزاده؛ قاسمعلی دیانتی تیلکی؛ بهنام ناصریان خیابانی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 69-77

چکیده

در این تحقیقبذور دو گونه مهم مرتعی با دزهای 3، 6، 15، 20، 30، 50، 100 و 150 گری پرتو گاما تیمار شده و تاثیر آن بر برخی صفات جوانهزنی در آزمایشگاه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرسبررسی گردید. ... بیشتر در این تحقیقبذور دو گونه مهم مرتعی با دزهای 3، 6، 15، 20، 30، 50، 100 و 150 گری پرتو گاما تیمار شده و تاثیر آن بر برخی صفات جوانهزنی در آزمایشگاه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرسبررسی گردید. این تحقیق در بهمن ماه سال 1390 انجام و بذور پرتودهی شده در یک طرح آزمایشی برای هر گونه به صورت کاملا تصادفی در 3 تکرار 50 تایی در داخل پتری دیش کشت شدند و صفات جوانهزنی آنها ارزیابی شد. نتایج بدست آمده نشان دهنده عدم تاثیر معنی‌دار پرتو گاما بر کلیه صفات مورد بررسی گونه B.tomentellus است. در رابطه با گونه A. elongatumدز 6 گری بیشترین تاثیر مثبت را بر پارامتر سرعت جوانهزنیایجاد کرد که با تیمار شاهد (05/0> p) اختلاف معنی دار نشان داد و از 77/5 به 89/7 بذر در روزافزایش یافت. همچنین شاخص بنیه نیز برای این گونه در دز 30 گری بالاترین عدد را داشت به طوری که از 83/89 در تیمار شاهد به 11/118 افزایش یافت. بعلاوه وزن ترریشهچه و ساقهچه نیز در این تیمار بالاترین عدد را داشت در حالی که بالاترین مقدار وزن خشک ریشه‌چه مربوط به تیمار 20 گری بود و در وزن خشک ساقه‌چه تفاوتی بین تیمارها مشاهده نشد. در ارزیابی کلی، دزهای 100 و 150 گری سبب بروز تاثیر منفی در صفات مورد بررسی شدند. در مجموع نتایج بدست آمده نشان دهنده تفاوت تاثیر گذاری شدت های مختلف پرتو گاما در بذور دوگونهی مورد بررسی است.

اثر کاربرد برگی پوترسین و عناصر غذایی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک دو رقم گندم نان (Triticum aestivum L.) در اهواز

مریم سادات عمادی؛ پیمان حسیبی؛ عبدالرضا عظیمی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-118

چکیده

به منظور مطالعه اثر کاربرد برگی پوترسین و برخی عناصر غذایی بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد گندم، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت طرح کرتهای ... بیشتر به منظور مطالعه اثر کاربرد برگی پوترسین و برخی عناصر غذایی بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد گندم، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد برگی پوترسین، بر و مولیبدن در مراحل پنجه زنی + غلاف رفتن باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه شد. کاربرد پوترسین به طور معنی دار دوام سطح برگ و شاخص سطح برگ را افزایش داد. با کاربرد برگی عناصر غذایی جذب و تحلیل دیاکسیدکربن و هدایت روزنهای در هر دو رقم نسبت به شاهد (بدون کاربرد عناصر) افزایش یافت. بنابراین دمای برگ کاهش معنی داری نشان داد. بیشترین میزان تنفس در تیمار شاهد و کمترین آن مربوط به تیمار پوترسین (پنجهزنی+ غلاف رفتن) بود. کاربرد برگی عناصر، سرعت پر شدن دانه و دوره پر شدن مؤثر دانه را نسبت به شاهد افزایش داد. سرعت پر شدن دانه در رقم چمران 27/91 میلی گرم در روز بود که کاربرد برگی پوترسین در طی پنجهزنی و غلاف رفتن آن را به 09/145 میلی گرم در روز افزایش داد. با توجه به اینکه گرمای زودرس بهاره در اهواز یکی از عوامل محدود کننده عملکرد گندم میباشد لذا به نظر می‌رسد کاربرد برگی عناصر از طریق کاهش تنفس و دمای برگ، افزایش هدایت روزنهای، فتوسنتز، شاخص سطح برگ و طول عمر برگ می‌تواند طول دوره پر شدن مؤثر دانه را افزایش داده و در نهایت سبب بهبود عملکرد دانه گردد.

بررسی واکنش ژنوتیپ‌های گندم نان به تنش گرما در دوره پر شدن دانه در شرایط اهواز

مهرو مجتبایی زمانی؛ مجید نبی پور؛ موسی مسکرباشی

دوره 37، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 119-130

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط محیطی شهر اهواز اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل ده ژنوتیپ گندم نان میان‌رس (چمران، اترک، افلاک، دز، فلات، داراب 2، کویر، پیشتاز، S-78-11 و S-83-3) و دو تاریخ کاشت مناسب (22 آبان ماه) و تاخیری (اول دی ماه) بودند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت منجر به کاهش معنی‌دار عملکرد و اجزای عملکرد دانه همه ژنوتیپ‌ها شد. رقم اترک (2/8 درصد) کمترین و رقم پیشتاز (3/26 درصد) بیشترین کاهش عملکرد در واحد سطح را به خود اختصاص دادند. در تاریخ کاشت تاخیری ارقام کویر و چمران بیشترین (به ترتیب 3/584 و 8/579 گرم در مترمربع) و رقم پیشتاز کمترین (3/446 گرم در مترمربع) عملکرد دانه را تولید کردند. بر اساس شاخص حساسیت به تنش، رقم اترک متحمل‌، ارقام چمران، کویر، دز، فلات و افلاک از ارقام نیمه‌متحمل و لاین‌های S-78-11 و S-83-3 و ارقام داراب 2 و پیشتاز حساس شناخته شدند. نتایج نشان داد که کاهش وزن هزار دانه در تاریخ کاشت تاخیری ناشی از کاهش دوره موثر پر شدن دانه بود و افزایش سرعت پر شدن دانه نتوانست کاهش طول دوره پر شدن دانه را جبران کند. به‌طورکلی به‌نظر می‌رسد که سرعت زیادتر رشد دانه در شرایط تنش گرما طی دوره پر شدن دانه به‌تنهایی نمی‌تواند منجر به عملکرد زیادتر در یک ژنوتیپ شود و عوامل دیگری نظیر دوره پر شدن دانه و تعداد دانه در سنبله از اهمیت زیادتری برخوردارند.

بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره برگ پوسیده گردو بر برخی از صفات فیزیولوژیک یولاف وحشی (Avena fatua L.)

الهام قجاوند؛ عبدالرزاق دانش شهرکی؛ علی تدین

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 13-21

چکیده

به منظور بررسی اثرات دگرآسیبی برگ گردو در کنترل علفهرز یولاف وحشی، آزمایشی به ‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهر‌کرد اجرا شد. تیمارها شامل ... بیشتر

تأثیر سه گونه قارچ میکوریزا (Glomus SPP.) بر شاخص‌های فیزیولوژیک گندم در شرایط شور

سمانه حبیبی؛ موسی مسکرباشی؛ معصومه فرزانه

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 37-52

چکیده

به منظور بررسی تأثیر قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار بر شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه گندم، رقم چمران، تحت تنش شوری آزمایشی گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت یک بار خرد شده‌ی فاکتوریل ... بیشتر به منظور بررسی تأثیر قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار بر شاخص‌های فیزیولوژیکی گیاه گندم، رقم چمران، تحت تنش شوری آزمایشی گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت یک بار خرد شده‌ی فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 91-1390 به اجرا در‌آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فاکتور اول، شوری آب (کیفیت آب) در چهار سطح آب تصفیه (dS m-1 1 ≥EC)، آب شهری (dS m-1 3-7/1 EC =)، آب شهری به همراه نمک و آب تصفیه به همراه نمک (dS m-1 8EC = )، فاکتور دوم شامل استریلیزاسیون خاک شامل خاک استریل و خاک غیر‌استریل و فاکتور سوم کاربرد قارچ‌ میکوریزا شامل 3 گونه e‌Glomus mossea، G. intraradices، G. geosporum، مخلوط سه گونه قارچ و شاهد (بدون تلقیح) اعمال گردید.نتایج نشان داد که اعمال شوری سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای و افزایش نشت الکترولیت در هر دو مرحله گرده‌‌افشانی و پر شدن دانه گردید ولی عدد SPAD و حداکثر عملکرد فتوسیستم II (Fv/Fm) و عملکرد کوانتومی فتوسیستم II(ΦPSII) فقط در مرحله پر شدن دانه با افزایش غلظت شوری کاهش معنی‌داری نشان داد. کاربرد قارچ میکوریزا سبب افزایش محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه‌ای، Fv/Fm و ΦPSII و کاهش نشت الکترولیت در گیاه میزبان نسبت به شاهد گردید که این تغییرات بسته به گونه‌ قارچی با افزایش سطح شوری به طور معنی‌داری بیشتر بود. هدایت روزنه‌ای بیشترین همبستگی مثبت (77/0=r) و نشت الکترولیت بیشترین همبستگی منفی (85/0-=r) را با شاخص تحمل به شوری نشان دادند. کاهش عدد SPAD در مرحله پر شدن دانه با افزایش شوری نشان دهنده‌ی تخریب کلروفیل می‌باشد. عدد SPAD، همبستگی مثبت و معنی‌داری با شاخص تحمل به شوری و ΦPSII نشان داد. با توجه به نتایج آزمایش می‌توان بیان نمود گونه‌های G. mosseae و G. geosporumبا افزایش محتوای نسبی آب برگ و کاهش نشت الکترولیت، منجر به بهبود تحمل گندم ‌در شرایط شورگردیدند.

تأثیر سطوح مختلف پتاسیم بر انتقال مجدد کربوهیدرات‌های محلول دو رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)

آزاده علیزاده؛ مجید نبی پور؛ افراسیاب راهنما

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 69-82

چکیده

انتقال مجدد مواد پروده به دانهها، یکی از شاخصهای فیزیولوژیکی مهم در تشکیل عملکرد دانۀ غلات است. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف پتاسیم (200، 300 و 400 میلیگرم پتاسیم در کیلوگرم خاک) بر انتقال مجدد ... بیشتر انتقال مجدد مواد پروده به دانهها، یکی از شاخصهای فیزیولوژیکی مهم در تشکیل عملکرد دانۀ غلات است. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف پتاسیم (200، 300 و 400 میلیگرم پتاسیم در کیلوگرم خاک) بر انتقال مجدد کربوهیدراتهای محلول، دو رقم گندم نان با طول دورۀ رسیدگی متفاوت (ویریناک و چمران به ترتیب به عنوان ارقام زودرس و متوسط رس) در یک آزمایش گلدانی در شرایط مزرعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقادیر کربوهیدرات محلول در ساقۀ هر دو رقم در سطح 300 میلیگرم در کیلوگرم از زمان گلدهی تا رسیدگی افزایش بیشتری داشت و بنابراین ذخیرۀ کربوهیدرات محلول ساقه در این سطح نسبت به دو سطح کودی دیگر بیشتر بود. علیرغم مقادیر پایین پتاسیم در سطح 200 میلیگرم در کیلوگرم، قندهای محلول برگ در هر دو رقم بالا بود ولی در مقابل قندهای محلول ریشه کاهش بیشتری نشان داد. پتاسیم سبب افزایش میزان نشاستۀ دانه در طی دورۀ پر شدن دانه گردید. به طورکلی پتاسیم سبب افزایش کربوهیدرات اندامهای مختلف گندم گردید. همچنین انتقال مجدد در سطح 200 میلیگرم در کیلوگرم پتاسیم در هر دو رقم به دلیل داشتن دوام سطح برگ کمتر نسبت به دو سطح دیگر بیشتر بود و رقم ویریناک نیز نسبت به چمران انتقال مجدد مواد فتوسنتزی بیشتری نشان داد.

پاسخ به انتخاب مستقیم و غیرمستقیم عملکرد دانه، روغن و اجزای عملکرد در ارقام کلزا تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی

محسن جعفرزاده قهدریجانی؛ محمد مهدی مجیدی؛ آقا فخر میرلوحی؛ مریم ابراهیمیان

دوره 37، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 129-141

چکیده

برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 ... بیشتر برای بهبود صفت پیچیدهای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روشها در گزینش ژنوتیپهای مطلوب، استفاده از شاخصهای انتخاب میباشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی شاخصهای مختلف انتخاب، 28 رقم کلزا (Brassica napus L.) در یک آزمایش مزرعهای با دو سطح رطوبتی شامل 50 (عادی) و 85 (تنش) درصد تخلیه رطوبتی، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای انتخاب اسمیت-هیزل و پسک-بیکر براساس 7 صفت شامل روز تا گلدهی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه و همچنین پاسخهای مستقیم و همبسته این صفات، برای هر یک از شرایط رطوبتی محاسبه شدند. هر دو شاخص در دو شکل، همراه با عملکرد و بدون عملکرد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب همبستگی ژنتیکی نشان داد که عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد روغن بود. همچنین در هر دو شرایط رطوبتی تعداد خورجین در بوته با عملکرد دانه و عملکرد روغن همبستگی مثبت داشت که نشان میدهد این صفت میتواند در افزایش همزمان عملکرد دانه و روغن بیشتر از سایر صفات تأثیرگذار باشد. نتایج حاکی از آن بود که شاخص انتخاب اسمیت-هیزل (همراه با عملکرد روغن یا دانه) بالاترین کارایی انتخاب را در شرایط عادی و تنش خشکی دارا بود و میتواند برای انتخاب ارقام مناسب در برنامههای اصلاحی کلزا به منظور افزایش عملکرد روغن و دانه مورد استفاده قرار گیرد.

واکنش ژنوتیپ‏های سویا نسبت به مصرف باکتری و مقادیر مختلف نیتروژن در شرایط شمال خوزستان

سید احمد کلانتر احمدی؛ جهانفر دانشیان؛ سید عطااله سیادت

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 1-13

چکیده

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و مصرف باکتری بر عملکرد ژنوتیپ‏های سویا آزمایشی در سال زراعی 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‏آباد به مورد اجرا گذاشته شد. آزمایش بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در ... بیشتر به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و مصرف باکتری بر عملکرد ژنوتیپ‏های سویا آزمایشی در سال زراعی 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‏آباد به مورد اجرا گذاشته شد. آزمایش بصورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل 2 سطح باکتری (کاربرد و عدم کاربرد باکتری)، عامل فرعی شامل 4 سطح نیتروژن (صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و عامل فرعی فرعی نیز شامل سه ژنوتیپ (504، L14 و DPX) بود. نتایج آزمایش نشان داد که مصرف باکتری تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و تعداد گره در بوته نداشت. این نتیجه نشان دهنده عدم فعالیت باکتری های تثبیت کننده نیتروژن در شرایط اقلیمی شمال خوزستان می باشد. اثر متقابل نیتروژن و ژنوتیپ نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (33/4308 کیلوگرم در هکتار) به DPX و تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین عملکرد دانه (1890 کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ 504 و عدم مصرف نیتروژن اختصاص یافت. با توجه به واکنش متفاوت ژنوتیپ‏های مورد آزمایش نسبت به سطوح مختلف نیتروژن و با توجه به حساس بودن ژنوتیپ رشد نامحدود 504 نسبت به ورس، میزان 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای ژنوتیپ 504 و L14 و مقدار 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای ژنوتیپ رشد محدود DPX مناسب می‏باشد.

اثر تنش سرما بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گیاهچه دو رقم برنج (Oryza sativa L.)

زهرا حسن نژاد؛ سید منصور سیدنژاد؛ عبد العلی گیلانی؛ پیمان حسیبی

دوره 37، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 27-37

چکیده

به منظور بررسی فعالیت سیستم آنتی اکسیدانی دو رقم برنج (چمپا و دلار)، در هنگام مواجه با تنش سرما و نیز تنش اکسیداتیو متعاقب آن، آزمایشی در اسفند سال 1389 در مزرعه واحد تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ... بیشتر

اثر عصاره آبی دود گیاهی بر برخی از صفات بالای زمینی و زیرزمینی گندم زمستانه

سید سعید موسوی؛ محمد رضا عبداللهی؛ حجت الله مظاهری لقب؛ بهزاد مهرشاد

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 81-92

چکیده

اثر عصاره آبی دود حاصل از سوختن مواد گیاهی، بر روی برخی از صفات بالای زمین و زیر زمینی دو رقم گندم زمستانه (پیشگام و نوید) به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی ... بیشتر اثر عصاره آبی دود حاصل از سوختن مواد گیاهی، بر روی برخی از صفات بالای زمین و زیر زمینی دو رقم گندم زمستانه (پیشگام و نوید) به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. در این آزمایش اثر 3 غلظت عصارهآبی دود (0، 1:10 و 1:100) بر برخی از صفات شامل تعداد پنجه، طول ساقه، طول سنبله، طول ریشک، طول برگ پرچم، تعداد سنبلچه در سنبله، سطح برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، تعداد ریشههای بذری، طول ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به وزن تر آن، نسبت وزن خشک ساقه به وزن تر آن، نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک ساقه و نسبت وزن تر ریشه به وزن تر ساقه در دو رقم گندم بررسی شد. نتایج تفاوت های معنیداری را بین سطوح مختلف عصاره دود برای بیشتر صفات نشان داد، به طوریکه غلظت 1:100 برای بیشتر صفات دارای برتری نسبی در مقایسه با شاهد بود. همچنین بین دو رقم پیشگام و نوید از نظر تعدادی از صفات تفاوت معنیداری وجود داشت و در کل رقم پیشگام دارای برتری نسبی بهتری در مقایسه با رقم نوید بود. اثر متقابل رقم در غلظت عصاره دود برای صفات طول ساقه، وزن خشک ساقه، نسبت وزن خشک ساقه به وزن تر ساقه و نسبت وزن تر ریشه به وزن تر ساقه معنیدار گردید که در این حالت از روش برشدهی جهت تجزیه نتایج استفاده شد. بطور کلی، بهترین غلظت عصاره آبی دود، غلظت 1:100 بود و ارقام مورد مطالعه در برخی از صفات، پاسخ متفاوتی به کاربرد عصاره دودی نشان دادند. از بین دو رقم مورد مطالعه، رقم پیشگام پاسخ بهتری به کاربرد عصاره دودی نشان داد.

ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (.tinctorius L Carthamus) تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو در اهواز

سیده ندا قائم مقامی؛ موسی مسکرباشی؛ عبدالامیر معزی

دوره 37، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 119-130

چکیده

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو، در سال زراعی 90-1389 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید ... بیشتر به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت تاثیر تیمارهای بقایای گیاهی، نیتروژن و عناصر میکرو، در سال زراعی 90-1389 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت کرتهای دو بار خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. مقادیر مختلف بقایای گیاهی در 4 سطح (بقایای کامل، بخشی از بقایای گیاهی، سوزاندن بقایای گیاهی و حذف بقایای گیاهی) به عنوان فاکتور اصلی و فاکتور فرعی مقادیر مختلف نیتروژن در 3 سطح (150، 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و فاکتور فرعی فرعی محلول‌پاشی عناصر میکرو در 2 سطح (عدم محلولپاشی و محلولپاشی با دز 8 لیتر در هکتار از کود مایع قطره طلا) در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، عملکرد دانه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و درصد روغن تحت تاثیر تیمارهای مختلف، اختلاف معنیداری نشان دادند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار بخشی از بقایای گیاهی، 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و محلولپاشی عناصر میکرو (با میانگین 87/6278 کیلوگرم در هکتار) میباشد. به علاوه کمترین عملکرد دانه از تیمار سوزاندن بقایای گیاهی، 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و محلولپاشی عناصر میکرو ( با میانگین 48/1771 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بالاترین درصد روغن دانه نیز برابر با 5/33 درصد مربوط به تیمار بقایای کامل، 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار همراه با محلولپاشی عناصر میکرو بود که با 0/31 درصد به دست آمده از تیمار بخشی از بقایا، 100کیلوگرم کود نیتروژندارهمراه با کود میکرو تفاوت معنی‌دار نبود. به طور کلی حضور بقایای گیاهی و کود نیتروژن در حد مناسب و استفاده از عناصر میکرو به صورت محلولپاشی برگی در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تاثیر مثبت داشت.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = E: گیاه پزشکی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده