تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

تأثیر پاکلوبوترازول بر مشخصات رشدی دو گیاه چمنی فستوکا بلند (Festuca arundinaceae Scherb.) و پوآ (Poa pratensis L.)

مصطفی فاضلی؛ منصور مطلوبی؛ فریبرز زارع نهندی

دوره 47، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 293-308

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44964.2124

چکیده

پاکلوبوترازول (Paclobutrazol) تنظیم ‌کننده رشدی است که برای کنترل رشد و کاهش تعداد دفعات چمن‌ زنی در انواع گیاهان چمنی به کار می‌رود. این ماده همچنین ارتفاع و کیفیت گونه‌های مختلف چمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ... بیشتر پاکلوبوترازول (Paclobutrazol) تنظیم ‌کننده رشدی است که برای کنترل رشد و کاهش تعداد دفعات چمن‌ زنی در انواع گیاهان چمنی به کار می‌رود. این ماده همچنین ارتفاع و کیفیت گونه‌های مختلف چمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای تعیین تأثیر پاکلوبوترازول در ارتفاع و دیگر ویژگی‌های ظاهری چمن مانند تراکم گیاه، زیست توده (وزن تر)، شاخص سبزینگی برگ، طول و عرض پهنک برگ، دو گیاه چمنی پوآ (Poa pratensis L.) و فستوکا بلند (Festuca arundinaceae Scherb.) با ماده پاکلوبوترازول در غلظت‌های مختلف تیمار شدند. گیاهان چمنی با غلظت‌های صفر (شاهد)، 15، 30 و 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول به صورت اسپری برگی در 4 تکرار از هر تیمار، مورد آزمایش قرار گرفتند. این پژوهش در سال 1391 به صورت کرت-های خرده شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه اجرا گردید، به‌طوری‌که نوع چمن به عنوان فاکتور اصلی در 2 سطح و پاکلوبوترازول به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. آزمایش در طول فصل بهار انجام شد. بذرکاری در هفته آخر فروردین ماه و محلول پاشی بعد از دو ماه از زمان شروع آزمایش اجرا شد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع، زیست توده، طول و عرض پهنک برگ، پس از تیمار پاکلوبوترازول کاهش و صفات تراکم گیاه و شاخص سبزینگی برگ در هر دو چمن پوآ و فستوکا بلند افزایش یافتند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که مؤثرترین و اقتصادی‌ترین غلظت پاکلوبوترازول 30 میلی‌گرم در لیتر می‌باشد. به طورکلی، تیمار پاکلوبوترازول باعث ایجاد برگ‌های باریک‌تر و کوتاه‌تر شد. در مورد عملکرد نیز بهترین تأثیر با غلظت 30 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول مشاهده شد. بیشترین تراکم در چمن فستوکا بلند، در 40 روز پس از اعمال تیمار در غلظت 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوترازول دیده شد. تیمار 45 میلی‌گرم در لیتر پاکلوبوترازول در تمام تیمارها به جز در فستوکا بلند و اندازه‌گیری اول (10 روز پس از تیمار) تراکم یکسانی را ایجاد نمود. به طورکلی با تیمار غلظت‌های مختلف پاکلوبوترازول، تعداد شاخه‌های هوایی تولید شده در فستوکا بلند بیشتر از پوآ بود. از آنجایی که پاکلوبوترازول ماده بازدارنده رشد بوده و از طریق جلوگیری از سنتز هورمون جیبرلین سبب جلوگیری از طویل شدن گیاهان می‌شود، می‌توان از این ماده برای کنترل رشد گیاهان چمنی استفاده کرد. این کنترل رشد موجب کاهش تعداد دفعات چمن‌زنی، کاهش مصرف کود، افزایش کارایی استفاده از آب و در نهایت صرفه‌جویی در هزینه نگهداری گیاهان چمنی می‌شود. از آنجایی که پاکلوبوترازول در ریشه‌ها تجمع می‌یابد و به مرور باعث ایجاد شاخه‌های جدید می‌شود، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اثر پاکلوبوترازول روی تراکم فستوکا بلند بیشتر از پوآ باشد.

اثر محلول‌پاشی سولفات پتاسیم و سیلیسیم بر برخی خصوصیات میوه انار رقم ملس ساوه

فرزاد عبداللهی؛ عبدالکریم زارعی؛ جواد عرفانی مقدم؛ محمود رستمی نیا

دوره 47، شماره 2 ، شهریور 1403، ، صفحه 309-321

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.46385.2150

چکیده

تولید انار در ایران، به عنوان یکی از مهمترین کشورهای تولید کننده انار دنیا، با چالش‌هایی روبرو می‌باشد. ترک-خوردگی میوه انار یکی از مهمترین این چالش‌ها می‌باشد که باعث کاهش بسیار زیاد در کیفیت میوه‌های ... بیشتر تولید انار در ایران، به عنوان یکی از مهمترین کشورهای تولید کننده انار دنیا، با چالش‌هایی روبرو می‌باشد. ترک-خوردگی میوه انار یکی از مهمترین این چالش‌ها می‌باشد که باعث کاهش بسیار زیاد در کیفیت میوه‌های تولیدی گردیده و هر ساله صدمات اقتصادی بسیار زیادی به باغداران تحمیل می‌کند. مدیریت صحیح باغ، بخصوص عملیات داشت مناسب، می‌تواند نقش بسیار مهمی در کنترل این عارضه و کاهش صدمات ناشی از آن داشته باشد. تغذیه مناسب گیاه از جمله موارد تاثیر گذار در این زمینه می‌باشد که می‌تواند با بهبود شرایط فیزیولوژیکی گیاه و میوه در کاهش این عارضه موثر باشد. در این پژوهش، اثرات محلول‌پاشی سیلیسیم و سولفات پتاسیم بر میزان ترک-خوردگی و برخی از خصوصیات کمی و کیفی میوه انار بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با محلول‌پاشی سیلیسیم در چهار سطح (صفر، 100، 300 و 500 پی‌پی‌ام) در ترکیب با سولفات پتاسیم در سه سطح (صفر، 75/0 و 5/1 درصد)، روی انار رقم ملس ساوه کشت شده در سال 1401 روی یکی از باغات تجاری انار واقع شده در شهرستان چرداول استان ایلام انجام شد. تیمارهای مورد بررسی سه بار در طول فصل رشد تکرار شدند. نتایج حاصله نشان داد که اکثر صفات کمی و کیفی میوه تحت تأثیر محلول‌پاشی ترکیبات مذکور قرار گرفتند. همچنین نتایج مطالعه نشان داد محلول‌پاشی سیلیسیم، سولفات پتاسیم و اثر متقابل بین آنها بر میزان ترک‌خوردگی میوه انار معنی‌دار است. بیشترین ترک‌خوردگی میوه (87/27 درصد) در درختان شاهد ثبت شد وکمترین آن (64/2 درصد) در محلول‌پاشی سیلیسیم 500 پی‌پی‌ام و سولفات پتاسیم 75/0 درصد به دست آمد. همچنین محلولپاشی با سیلیسیم و سولفات پتاسیم علاوه بر کاهش ترکیدگی میوه باعث بهبود دیگر صفات میوه هم گردید، به‌طوریکه بیشترین میزان وزن میوه با مقدار 204 گرم در تیمار سولفات پتاسیم 5/1 درصد مشاهده شد و کمترین مقدار آن (144 گرم) در نمونه شاهد ثبت شد. نتایج نشان داد هر دو تیمار استفاده شده بر وزن میوه تاثیر گذاشته و باعث افزایش وزن میوه و آریل نسبت به شاهد شدند. در مجموع، بر اساس نتایج حاصل شده از این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که محلول‌پاشی ترکیبی سیلیسیم با سولفات پتاسیم نسبت به تیمارهای انفرادی آنها کارآمدتر بوده و منجر به بهبود عملکرد، کیفیت میوه و همچنین کاهش ترک‌خوردگی میوه گردید که نشان می-دهد بین این ترکیبات اثرات هم افزایی وجود دارد. بر اساس نتایج این پژوهش استفاده همزمان از سیلیسیم و سولفات پتاسیم بعنوان راهکاری عملی برای کاهش عارضه ترکیدگی میوه و بهبود کمی و کیفی میوه انار پیشنهاد می‌گردد.

ارزیابی کیفیت میوه پرتقال‌های ارقام فوکوموتو، ناولیت و تامسون‌ناول روی دو پایه سیتروملو و C-35

جواد فتاحی‌مقدم؛ سیده الهام سیدقاسمی؛ نگین اخلاقی امیری

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 19-35

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43862.2102

چکیده

کیفیت میوه مرکبات معمولا تحت تاثیر نوع رقم، پایه و شرایط پس از برداشت قرار می‌گیرد. در این پژوهش کیفیت میوه سه رقم پرتقال تامسون‌ناول، فوکوموتو و ناولیت روی دو پایه سوئینگل سیتروملو و سیترنج C-35 در زمان ... بیشتر کیفیت میوه مرکبات معمولا تحت تاثیر نوع رقم، پایه و شرایط پس از برداشت قرار می‌گیرد. در این پژوهش کیفیت میوه سه رقم پرتقال تامسون‌ناول، فوکوموتو و ناولیت روی دو پایه سوئینگل سیتروملو و سیترنج C-35 در زمان برداشت و طی نگهداری (در دو مکان قائم‌شهر و رامسر) بررسی شد. میوه با نسبت ماده جامد محلول به اسید قابل‌تیتراسیون (TSS/TA) برابر 5/6 تا 7 برداشت و ضمن ارزیابی میوه در زمان برداشت، قابلیت نگهداری میوه نیز در سردخانه با دمای 5 درجه سیلسیوس و رطوبت نسبی 85 درصد در روزهای 30 و 60 انبارداری طی دو سال (97 و 98) ارزیابی شد. نتایج نشان داد میوه پرتقال ناولیت روی پایه سیتروملو و پرتقال فوکوموتو روی پایه C-35 دارای ویژگی‌های فیزیکی ‌کوچک‌تری نسبت به تامسون‌ناول و سایر ترکیب پایه و پیوندک بود. رقم ناولیت مشابه تامسون‌ناول روی پایه C-35 میوه درشت‌تر و سنگین‌تری تولید نمود. خطای دو حجم در هر دو رقم فوکوموتو و ناولیت روی هر دو پایه نسبت به شاهد ‌کم‌تر بود. در زمان برداشت، میوه رقم فوکوموتو روی هر دو پایه ضخامت پوست بیش‌تری (بیش از 4 میلی‌متر) نسبت به دو رقم دیگر داشت. در شروع انبارداری میزان آب‌میوه هر دو رقم اختلاف معناداری با شاهد نداشت لیکن در پایان نگهداری میوه ناولیت روی پایه C-35 ‌کم‌ترین میزان آب‌میوه (73/35 درصد) را داشت. میوه‌های فوکوموتو و ناولیت روی هر دو پایه، شاخص فناوری بالاتری نسبت به تامسون‌ناول در زمان برداشت داشتند. میزان TSS در زمان برداشت در میوه پرتقال‌های تامسون‌ناول و ناولیت روی پایه سیتروملو ‌کم‌ترین (به ترتیب 22/9 و 78/9 درصد) بود. میوه ناولیت و تامسون‌ناول روی پایه C-35 میزان TA بالاتری داشتند. در همه تیمارها میزان TA طی نگهداری روند کاهشی داشت. پایه C-35 بیش‌ترین سهم را در بالابودن نسبت TSS/TA در میوه فوکوموتو داشت که همین نسبت طی نگهداری نیز حفظ شده است. میوه ناولیت در زمان برداشت روی هر دو پایه میزان TSS/TA ‌کم‌تری (5/7 و 12/7) داشت. در شروع انبارداری، متوسط آسکوربیک‌اسید در هر سه رقم روی پایه C-35 بالاتر از همان ارقام روی پایه سیتروملو بود. لیکن طی نگهداری و در پایان انبارداری سطح آسکوربیک‌اسید میوه فوکوموتو روی هر دو پایه حفظ شد. مقدار *a، زاویه رنگ و شاخص رنگ‌گیری (CCI) پوست میوه پرتقال ناولیت در زمان برداشت به دلیل منفی بودن روی پایه سیتروملو (12/1-) و C-35 (61/0-) متفاوت از دو رقم دیگر بود. در زمان برداشت ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه فوکوموتو روی سیتروملو 99/43 درصد و روی پایه C-35 به میزان 12/62 درصد بود. مقدار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فنل‌کل طی نگهداری روند افزایشی داشت. ارزیابی ارگانولپتیک نشان داد که میوه فوکوموتو همانند تامسون‌ناول از نظر وضعیت ظاهری پوست و گوشت، ترشی، عطر و طعم روی پایه C-35 امتیاز بهتری نسبت به میوه همین ارقام روی پایه سیتروملو کسب نمود. میوه ناولیت تولید شده روی پایه سیتروملو از نظر طعم و شیرینی امتیاز بالاتری (7) نسبت به حالت استفاده از پایه C-35 (6) داشت. برای داشتن میوه زودرس ترکیب فوکوموتو/ C-35 مناسب است.

اثر نانوکامپوزیت پرولین پوشش‌دار شده با کیتوزان و تنش شوری ملایم بر ریزغده‌زایی درون شیشه ای سیب زمینی رقم آگریا

رقیه قاسمی؛ علیرضا مطلبی آذر؛ سیما پناهی راد؛ امین جهانیان

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 117-130

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43532.2097

چکیده

در سال های اخیر، کاربرد‌ نانوذرات به طور موفقیت‌آمیزی در کشت بافت گیاهی استفاده شده است که کاربرد این مواد تاثیر شگرفی در حذف آلودگی‌های میکروبی ریز نمونه‌ها دارد. همچنین این مواد نقش مثبتی در ... بیشتر در سال های اخیر، کاربرد‌ نانوذرات به طور موفقیت‌آمیزی در کشت بافت گیاهی استفاده شده است که کاربرد این مواد تاثیر شگرفی در حذف آلودگی‌های میکروبی ریز نمونه‌ها دارد. همچنین این مواد نقش مثبتی در القای پینه‌زایی، اندام‌زایی، جنین‌زایی سوماتیکی، ایجاد تنوع سوماکلونال و تهییج متابولیت‌های ثانویه داشته است. با توجه به نقش مثبت ترکیبات نانو و نانوکامپوزیت در علوم مختلف، این آزمایش با هدف تاثیر مواد نانو در مطالعات کشت بافت و ریزغده‌زایی سیب‌زمینی انجام گرفت.کامپوزیت‌ها موادی هستند که از 2 جزء یا بیشتر تشکیل شده‌‍‌اند که خواص برتری را نسبت به مواد پایه تشکیل دهنده آن دارا هستند. استفاده از روش کشت بافت برای تولید میکروتیوبر و مینی‌تیوبر برای ایجاد گیاهان یکنواخت و عاری از بیماری سیب‌زمینی در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و افزایش میزان تولید میکرو و مینی‌تیوبر در اولویت‌ قرار گرفته است که در سال‌های اخیر با استفاده از علم نانو و کاربرد مواد نانوکامپوزیت تاثیر مثبتی در زمینه کشت بافت سیب‌زمینی انجام پذیرفته است. این آزمایش در سال 1400 بمدت 4 ماه اجرا گردید. بدین منظور محیط کشت MS دارای 80 گرم ساکارز حاوی پرولین در دو غلظت 20 و 40 میلی‌گرم در لیتر، کیتوزان در غلظت 240 میلی‌گرم در لیتر، پرولین 20 میلی‌گرم و کیتوزان 240 میلی‌گرم در لیتر، پرولین 40 میلی‌گرم و کیتوزان 240 میلی‌گرم در لیتر، نانوکامپوزیت پرولین-کیتوزان 120 میلی‌گرم در لیتر، نانوکامپوزیت پرولین-کیتوزان 240 میلی‌گرم در لیتر و تیمار شاهد به عنوان فاکتور اول آزمایش با 8 سطح، همچنین فاکتور دوم آزمایش در دو سطح با (50 میلی‌مولار کلرید سدیم) و بدون تنش شوری کشت شد. نتایج مقایسه میانگین عملکرد ریزغده نشان داد که بیشترین عملکرد ریزغده مربوط به تیمار 240 میلی‌گرم کیتوزان همراه با 20 میلی‌گرم در لیتر پرولین همراه با شوری ملایم با میانگین وزن 210 میلی‌گرم بدست آمده است. علاوه بر این، غلظت 20 میلی‌گرم در لیتر پرولین به تنهایی در شوری ملایم جهت تحریک‌کنندگی ریزغده کافی نبود ولی غلظت 40 میلی‌گرم در لیتر پرولین در شوری ملایم نتیجه رضایت بخشی داده است. با توجه به تحقیقات متعددی که در زمینه ریز‌غده‌زایی سیب‌زمینی انجام شده است و بررسی داده‌های مرتبط با عملکرد مشاهده می‌شود که نتایج داده‌های نانوکامپوزیت در مقایسه با سایر مواد مورد کاربرد در زمینه کشت بافت سیب‌زمینی مثبت ارزیابی شد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان پیشنهاد نمود که استفاده از ترکیبات کیتوزان به همراه پرولین و استفاده از مواد نانوکامپوزیت پرولین پوشش‌دار شده با کیتوزان همراه با شوری ملایم می‌تواند برای تولید ریزغده مناسب در شرایط درون شیشه‌ای سیب‌زمینی مورد استفاده قرار گیرد.

پاسخ آنتی اکسیداتیو و رنگدانه‌ای گیاه زرشک ژاپنی (Berberis thunbergii) به نانو الیسیتورهای اکسید روی و دی‌اکسید سریم

حدیثه صادقی؛ جعفر احمدی؛ فرهاد حبیب زاده؛ صدیقه فابریکی اورنگ

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 131-146

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44522.2119

چکیده

زرشک ژاپنی (Berberis thunbergii)، درختچه‌ای چندساله و چوبی است که در مناطق مختلفی از ایران و جهان می‌روید. به منظور مطالعه تغییرات صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی زرشک ژاپنی تحت تأثیر الیسیتورهای غیرزنده، آزمایشی ... بیشتر زرشک ژاپنی (Berberis thunbergii)، درختچه‌ای چندساله و چوبی است که در مناطق مختلفی از ایران و جهان می‌روید. به منظور مطالعه تغییرات صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی زرشک ژاپنی تحت تأثیر الیسیتورهای غیرزنده، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال زراعی‌ 1400-1399 انجام شد. در این پژوهش، سه تیمار شامل الیسیتورهای نانو اکسید روی (ZnO) با غلظت 1/0 گرم در لیتر و نانوذره دی‌اکسید سریم (CeO2) با غلظت 0002/0 گرم در لیتر و شاهد (بدون الیسیتور)، در سه تکرار بررسی و میزان پروتئین، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و همچنین رنگیزه‌های فتوسنتزی مورد استخراج و اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر تیمار با الیسیتورهای نانوذرات دی‌اکسید ‌سریم و اکسید روی بر میزان پروتئین برگ، فعالیت آنتی اکسیدان‌ها و همچنین میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که این دو الیسیتور محتوای پروتئین برگ را نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 2/26 و 4/12 درصد افزایش دادند ولی بر محتوای پروتئین ریشه تاثیر معنی‌داری نداشته‌اند. دی‌اکسید سریم باعث کاهش 1/77 درصدی فعالیت آنزیم گایاکول ‌پراکسیداز در ریشه گردید؛ ولی در برگ، فعالیت این آنزیم بر اثر تیمار با اکسید روی 8/134 درصد افزایش یافت. بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز برگ (افزایش 2/25 درصدی نسبت به شاهد) به تیمار اکسید روی مرتبط بود. کم‌ترین محتوای آنزیم کاتالاز برگ و ریشه با دی‌اکسید سریم و اکسید روی به دست آمد. اکسید روی باعث افزایش 8/111 درصدی فعالیت آنزیم آسکوربات ‌پراکسیداز برگ گردید؛ در ریشه، بیشترین و کم‌ترین میزان فعالیت این آنزیم به ترتیب از تیمار شاهد و دی‌اکسید سریم به دست آمد. هر دو الیسیتور، فعالیت آنزیم پراکسیداز برگ را نسبت به شاهد بطور معنی‌داری افزایش دادند (به ترتیب 6/128 و 1/157 درصد)؛ ولی، تنها تیمار با اکسید روی موجب افزایش معنی‌دار و 5/25 درصدی فعالیت این آنزیم در ریشه گردید. بیشترین فعالیت آنزیم گلوتاتیون ‌ردوکتاز برگ و ریشه در تیمار با اکسید روی مشاهده شد (افزایش 3/23 و 5/12 درصدی نسبت به شاهد). نانو اکسید روی میزان کلروفیل کل و کاروتنوئید برگ را نسبت به شاهد به ترتیب 4/93 و 5/67 درصد افزایش داد. از این تحقیق چنین نتیجه‌گیری شد که الیسیتور نانوذرات اکسید روی بیشترین تأثیر را در افزایش میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌ها داشته است. با استفاده از این الیسیتور در کشت‌ زرشک ژاپنی می‌توان میزان آنزیم‌های آنتی اکسیدانی را افزایش داد و از عصاره گیاه به عنوان آنتی‌اکسیدان قوی در تولیدات دارویی بهره‌مند شد.

تاثیر محلول پاشی سالیسیلیک اسید و پوتریسین بر عملکرد و اجزای اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)

سعیده علیزاده سالطه؛ سمیه نجارزاده؛ جابر پناهنده؛ قاسم اقلیما

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 147-160

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.45206.2129

چکیده

متابولیت‌های ثانویه ساختارهای پیچیده‌ای دارند که سنتز شیمیایی برخی از آنها در بسیاری از موارد بسیار سخت یا غیر ممکن می باشد و ناچار باید از گیاهان استخراج شوند. نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، از گیاهان ... بیشتر متابولیت‌های ثانویه ساختارهای پیچیده‌ای دارند که سنتز شیمیایی برخی از آنها در بسیاری از موارد بسیار سخت یا غیر ممکن می باشد و ناچار باید از گیاهان استخراج شوند. نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، از گیاهان دارویی مهم است که ترکیبات آن ارزش اقتصادی بالایی دارند. کاربرد الیسیتورها یکی از راهکارهای موجود برای افزایش عملکرد و تغییر در میزان اجزای اسانس می‌باشد. آزمایش حاضر با هدف بررسی اثر سالیسیلیک اسید و پوترسین برتغییر عملکرد و نیز ترکیبات اسانس نعناع فلفلی انجام شد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای پوتریسین (0، 1/0 و 1 میلی‌مولار) و اسید سالیسیک (0، 1/0 و 1 میلی‌مولار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بصورت مزرعه ای اجرا شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که میانگین عملکرد اسانس با کاربرد سالیسیک‌اسید 1 میلی‌مولار به طور قابل توجهی نسبت به شاهد (1/41 درصد) افزایش یافت. در مجموع 24 ترکیب در اسانس اندام هوایی نعناع فلفلی شناسایی شد که ترکیبات اصلی اسانس شامل منتون (14/26)، منتول (21/23)، 8،1-سینئول (49/7) و ال-منتول (73/6) درصد بود. بنا بر نتایج بدست آمده، غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید و پوتریسین تولید ترکیبات منتون، منتول، ال منتول و متیل استات اسانس را نسبت به شاهد افزایش داد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین‌ داده‌ها نشان داد که میزان ال-منتول از 57/4 تا 73/6 درصد متغیر بود. بیشترین میزان آن در تیمار با سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار حاصل شد. اثرات غلظت‌های مختلف پوتریسین تاثیر معنی‌داری در افزایش ال-منتول نسبت به شاهد نداشت. نتایج نشان داد که تیمار با سالیسیلیک‌اسید موجب کاهش میزان پولگون در اسانس نبست به شاهد شد. کمترین میزان پولگون در تیمار پوتریسین 1/0 میلی‌مولار (79/2 درصد) و سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‌مولار (04/3 درصد) بدست آمد. نتایج همبستگی بین ترکیبات اسانس نشان داد که منتون با متیل استات، کاریوفیلن اکسید و منتوفوران دارای همبستگی مثبت و معنی‌دار در سطح یک درصد و با نئومنتول دارای همبستگی منفی و معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد می‌باشد. کمیت و کیفیت اسانس نعناع‌فلفلی تحت تاثیر محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف اسیدسالیسیلیک و پوتریسین قرار گرفت. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از تیمار اسیدسالیسیلیک 1 میلی‌مولار بیشترین تاثیر را در افزایش اسانس و ترکیبات اصلی اسانس در نعناع فلفلی داشت. نتایج این پژوهش می‌تواند برای کاربرد در کشاورزی مدرن جهت افزایش کیفیت اسانس نعناع فلفلی مفید باشد.

اثر تنش خشکی بر میزان پرولین، گلایسین‌بتائین، کربوهیدرات ، فنل و میزان مالون-دی‌آلدهید ژنوتیپ‌ها و هیبریدهای بین‌گونه‌ای جنس پسته (Pistacia vera L.)

حسن فرهادی؛ محمد مهدی شریفانی؛ مهدی علیزاده؛ حسین حکم آبادی؛ ساسان علی نیائی فرد

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 507-521

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43029.2083

چکیده

فرآیندهای به نژادی از جمله تلاقی های هدفمند در جهت افزایش میزان تحمل، می تواند راهکاری مطمئن و دائمی برای کم کردن اثرات زیان بار تنش خشکی بر گیاهان در نظر گرفته شود. بنابراین با توجه به اهمیت ... بیشتر فرآیندهای به نژادی از جمله تلاقی های هدفمند در جهت افزایش میزان تحمل، می تواند راهکاری مطمئن و دائمی برای کم کردن اثرات زیان بار تنش خشکی بر گیاهان در نظر گرفته شود. بنابراین با توجه به اهمیت محصول پسته در کشور به عنوان یک محصول استراتژیک و همچنین قرار گرفتن ایران در شرایط خشک و نیمه خشک، تحقیقات به منظور دستیابی به پایه های هیبرید متحمل به خشکی ضروری می باشد. آزمایش نخست به صورت گلدانی و آزمایش دوم به منظور اندازه گیری اسمولیت های آلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به ترتیب در گلخانه و آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در طی سال های 1398- 1397 به اجرا در آمدند. تیمارهای آزمایش شامل 10 ژنوتیپ پسته احمدآقایی، اکبری، سرخه حسینی، گرمه، فندقی و هیبرید بین گونه ای (احمدآقایی× اینتگریما، اکبری× اینتگریما، سرخه حسینی × اینتگریما، گرمه × اینتگریما و فندقی × اینتگریما) و سه سطح خشکی شامل شاهد (ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (65 درصد ظرفیت زراعی) و تنششدید (30 درصد ظرفیت زراعی) بودند که 84 روز روی دانهال های سه ماهه پسته اعمال شدند. با افزایش سطوح خشکی، غلظت پرولین، گلایسین بتائین، کربوهیدارات های محلول کل (TSC)، فنل و مالون دی آلدهید (MDA) در برگ ژنوتیپ های مورد مطالعه افزایش معنی داری یافتند. ژنوتیپ فندقی بیشترین غلظت مالون دی آلدهید (23/280 درصد) و ژنوتیپ های هیبرید سرخه حسینی× اینتگریما، احمدآقایی × اینتگریما و اکبری× اینتگریما به ترتیب با میزان 18/70، 70/76، 03/81 درصد کمترین افزایش را در خصوص غلظت مالون دی آلدهید برگ بین دانهال ها نسبت به شاهد نشان دادند. پایه های دانهالی واکنش های متفاوتی به تنش خشکی نشان دادند به طوریکه متحمل ترین آنها به ترتیب پایه های دورگه سرخه حسینی × اینتگریما، احمدآقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما بود. بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد بتوان از پایه های مورد نظر به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی در مناطق خشک استفاده کرد.

اثر تیمار گرمایی و تابش اشعه UV-C بر ترکیبات بیوشیمیایی، فعالیت آنزیمی و میزان پوسیدگی میوه پرتقال رقم تامسون ناول

حسین فریدونی؛ شهره زیودار؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ حجت اله ربانی نسب؛ محمدحسین رزاقی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 553-567

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.39210.2002

چکیده

در این مطالعه، اثر تابش اشعه UV-C و جریان هوای گرم بر میزان پوسیدگی، کاهش وزن، ویژگی‌های بیوشیمیایی و فعالیت شماری از آنزیم‌های دخیل در اکسیداسیون میوه پرتقال تامسون ناول مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها ... بیشتر در این مطالعه، اثر تابش اشعه UV-C و جریان هوای گرم بر میزان پوسیدگی، کاهش وزن، ویژگی‌های بیوشیمیایی و فعالیت شماری از آنزیم‌های دخیل در اکسیداسیون میوه پرتقال تامسون ناول مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل شاهد (عدم اعمال هرگونه تیمار)، پرتوتابی اشعه (تابش UV-C با شدت KJ m298/7)، هوای گرم (هوای گرم C° 37 به مدت 24 ساعت) و ترکیبی (UV-C + هوای گرم) بود که در چهار زمان انبارمانی صفر، 30، 60 و 90 روز در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پرتوتابی اشعه و تیمار حرارتی به طور مؤثری پوسیدگی میوه را کاهش دادند و کمترین و بیشترین درصد پوسیدگی تجمعی به ترتیب در تیمار ترکیبی با میانگین 8/3 درصد و تیمار شاهد با میانگین7/12درصد مشاهده شد. بیشترین و کمترین کاهش وزن میوه در تیمار شاهد و تیمار ترکیبی به ترتیب با میانگین 68/5 و 94/2 مشاهده شد. در طول مدت نگهداری میوه صفات مواد جامد محلول، نسبت کل مواد جامد محلول به اسیدیته قابل تیتراسیون و pH افزایش و اسید قابل تیتراسیون کاهش معنیدار یافت. میزان اسید اسکوربیک در میوه‌های تیمار شده با جریان هوای گرم با میانگین54/35 میلی‌گرم در 100 گرم در سطح معنیدار بالاتری نسبت به تیمار شاهد با میانگین 67/30 میلی گرم در100گرم قرار داشت. فعالیت آنتی‌اکسیدانی در ابتدای دوره روند افزایشی داشت با این وجود تیمارها تأثیر معنی‌داری بر مهار فعالیت رادیکال DPPH درگوشت میوه نداشتند. میزان فنل کل، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در گوشت میوه تحت‌تأثیر تیمار گرمایی، در ابتدای دوره با افزایش همراه بود که با طولانی‌تر شدن زمان نگهداری از میزان فعالیت آنزیمی کاسته شد. با توجه به صفات ارزیابی شده تیمار گرمایی و ترکیبی موفق به کاهش میزان پوسیدگی و افزایش خواص بیوشیمیایی میوه طی انبارمانی گردید، از این رو می‌توان آن را به عنوان گزینه مناسب جهت کاربرد معرفی کرد.

بررسی اثرات کاربرد پس از برداشت پوشش کامپوزیت نانوسلولز/کارواکرول بر ویژگی‌های فیزیکوبیوشیمیایی میوه فیسالیس

لیلا فریدونی؛ عبداله احتشام نیا؛ حسن مومیوند؛ محمدرضا راجی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 569-582

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42926.2078

چکیده

میوه های کوچک به دلیل حساسیت به عوامل بیماریزا، دچار فساد و اختلالات فیزیولوژیکی به صورت تازه مصرف میشوند. فیسالیس نیز به عنوان یک ریز میوه فرازگرا، از این قاعده مستثنی نیست. بررسیها نشان داده ... بیشتر میوه های کوچک به دلیل حساسیت به عوامل بیماریزا، دچار فساد و اختلالات فیزیولوژیکی به صورت تازه مصرف میشوند. فیسالیس نیز به عنوان یک ریز میوه فرازگرا، از این قاعده مستثنی نیست. بررسیها نشان داده که ادغام ترکیبات زیست‌فعال مانند عصاره گیاهی و نانوسلولز باعث افزایش اثر فعال پوشش و کاهش نرخ زوال می‌شود. به همین منظور، آزمایشی در آزمایشگاه پس از برداشت دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1401، بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، با هدف بررسی اثر پوشش های نانوسلولز حاصل از خمیر سوزنی برگان و کارواکرول حاصل از عصاره گیاه مرزه خوزستانی، به صورت کاربرد جداگانه و ترکیبی (به عنوان فاکتور اول) و مدت زمان انبارمانی (به عنوان فاکتور دوم) با چهار تکرار بر میوه فیسالیس انجام شد. در این پژوهش اولین فاکتور نوع مواد در غلظتهای خاص در نه سطح (شاهد، Car 0.3%، Car 0.6%، CNF 0.5٪، CNF 1.5٪، Car 0.3 + CNF 0.5٪، Car 0.6 + CNF 0.5٪، Car 0.3 + CNF 1.5٪، Car 0.6+CNF 1.5% و دومین فاکتور زمان نگهداری در چهار سطح (0، 45، 90 و 135 روز) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا میوههای فیسالیس با آب مقطر شسته و سپس برگهای اضافی و میوههای آسیب دیده جدا شدند. سپس میوهها به مدت 2-3 دقیقه در محلول تهیه شده، قرار گرفته و پس از اعمال تیمار، میوهها در یخچال با دمای 4 درجه و رطوبت نسبی 90 درصد نگهداری شدند. پس از اعمال تیمارها، ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد نظر در زمانهای تعیین شده (0، 45، 90 و 135) اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که میوههای تیمار شده با نانوسلولز و کارواکرول کاهش وزن کمتر و سفتی بافت بالاتری داشتند. بررسی خصوصیات بیوشیمیایی نیز تأثیر مثبت تیمارها را بر پارامترهای مورد نظر نشان داد، به طوری که بیشترین TA و ویتامین ث و کمترین میزان اسیدیته در تیمارهای ترکیبی نانوسلولز و نانوسلولز/کارواکرول به دست آمد. همچنین تیمارهای مورد استفاده باعث کاهش TSS و نسبت TSS/TA میوهها شدند و تیمارهای ترکیبی کمترین مقدار را داشتند. به طور کلی، نتایج تحقیق نشان داد که ویژگیهای بررسی شده میوه فیسالیس تحت تأثیر تیمارهای مورد استفاده، قرار گرفته است. در نمونه های تیمار شده کاهش وزن ، اسیدیته، مواد جامد محلول و شاخص طعم، کمتر، سفتی بافت، اسیدهای قابل تیتراسیون و ویتامین ث بیشتر بود. با توجه به نتایج کلی میتوان بیان کرد که کاربرد تیمارهای کامپوزیت نانوسلولز/کارواکرول به ویژه تیمار کارواکرول 6/0+ نانوسلولز 5/1 درصد نتایج مطلوبتری نسبت به کاربرد هر یک به تنهایی در اکثر ویژگی ها نشان داد.

اثر محلول‌پاشی عناصر غذایی و پوشش میوه بر صفات کیفی و برخی بیماری‌های پرتقال (تامسون ناول)

بابک جمشیدی؛ لیلا پورحسینی؛ محمودرضا رمضانپور؛ سید وحید علوی؛ امیر لشگری

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 583-598

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.45279.2133

چکیده

افزایش ماندگاری پرتقال پس از برداشت با حفظ کیفیت آن از اهمیت ویژهای برخوردار است و ارائه راهکارهایی جهت جلوگیری از ضایعات و افزایش ماندگاری این میوه با حفظ کیفیت آن بسیار حائز اهمیت است. بنابراین این ... بیشتر افزایش ماندگاری پرتقال پس از برداشت با حفظ کیفیت آن از اهمیت ویژهای برخوردار است و ارائه راهکارهایی جهت جلوگیری از ضایعات و افزایش ماندگاری این میوه با حفظ کیفیت آن بسیار حائز اهمیت است. بنابراین این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان ساری، استان مازندران بر روی پرتقال رقم تامسون ناول در دو سال 99-1398 و 1400-1399 اجرا شد. تیمارهای پژوهش شامل تیمارهای تغذیه ای در 4 سطح که عبارتند از شاهد، محلولپاشی نیترات کلسیم با غلظت 2 در هزار بر روی درخت، محلولپاشی نیترات پتاسیم با غلظت 3 در هزار بر روی درخت، محلولپاشی فسفیت پتاسیم با غلظت 3 در هزار بر روی درخت بود و فاکتور دوم شامل 9 تیمار پوششی انبارداری شامل شاهد، نایلون، واکس دکو (با پایه پلی اتیلنی نفتی)، واکس زدا (با پایه طبیعی صمغ کارنوبا)، واکس امولسیون پوشان (با پایه پارافینی)، واکس دکو + قارچکش رورال تی اس دو در هزار، واکس زدا + قارچکش رورال تی اس دو در هزار، واکس امولسیون پوشان + قارچ کش رورال تی اس دو در هزار و نایلون + قارچکش رورال تیاس 2 در هزار بود. نتایج بیانگر آن است که تیمارهای تغذیه ای و همچنین تیمارهای پوششی موجب افزایش کیفیت و ماندگاری پرتقال شدند. بیشترین مقدار وزن تر میوه در 90 روز پس از انبارداری مربوط به اثرات متقابل قارچکش رورال تیاس 2 در هزار+ نایلون+ نیترات پتاسیم با غلظت 3 در هزار بود و با تیمارهای قارچکش رورال تیاس 2 در هزار+ نایلون+ فسفیت پتاسیم با غلظت 3 در هزار، واکس زدا+ نیترات پتاسیم با غلظت 3 در هزار، واکس زدا + فسفیت پتاسیم با غلظت 3 در هزار و نایلون+ فسفیت پتاسیم با غلظت 3 در هزار در یک گروه آماری قرار گرفت. علاوه بر این، کاربرد قارچکش رورال تیاس 2 در هزار موجب کاهش بیماریها و درصد پوسیدگی همراه با تیمارهای پوششی واکس نسبت به شاهد شد. در میان تیمارهای تغذیه ای نیز بیشترین میزان شیوع بیماری ها مربوط به شاهد بود و کاربرد تیمارهای تغذیه ای مقاومت پرتقال را در برابر بیماری ها را افزایش دادند. در تیمارهای تغذیه ای نیز بیشترین آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (Umg/FW) 32/18 مربوط به نیترات پتاسیم با غلظت 3 در هزار و کمترین مقدار این آنزیم (Umg/FW) 07/11 مربوط به شاهد بود. همچنین در میان تیمارهای پوششی نیز بیشترین آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (Umg/FW) 31/18 مربوط به واکس امولسیون پوشان و 24/18 مربوط به تیمار نایلون بود. کمترین مقدار این شاخص نیز (Umg/FW) 07/9 در تیمار شاهد مشاهده شد. در میان تیمارهای اعمال شده تیمار قارچکش رورال تیاس 2 در هزار+ واکس زدا موجب افزایش صفات مورد مطالعه در این پژوهش شد و همچنین موجب بهبود عملکرد کمی و کیفی پرتقال نسبت به سایر تیمارها شد.

اثر سطوح مختلف IBA و محل گرفتن قلمه بر ریشه‌زایی قلمه رز شاخه‌بریده رقم Cherry Brandy

محمدرضا طالبی؛ منصور مطلوبی؛ سعدالله علیزاده؛ مینا امانی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 599-610

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44756.2121

چکیده

این پژوهش بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف ایندول بوتیریک اسید (Indole - 3 - butyric acid) (IBA) (صفر، 1000، 1500 و 2000 میلی‌گرم در لیتر) و موقعیت قلمه‌گیری (تحتانی، میانی و بالایی)، بر ریشهزایی قلمه رز بریدنی رقم ... بیشتر این پژوهش بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف ایندول بوتیریک اسید (Indole - 3 - butyric acid) (IBA) (صفر، 1000، 1500 و 2000 میلی‌گرم در لیتر) و موقعیت قلمه‌گیری (تحتانی، میانی و بالایی)، بر ریشهزایی قلمه رز بریدنی رقم چری برندی (Cherry Brandy) در دانشگاه تبریز در سال 95 انجام شد. برای انجام آزمایش، قلمه‌های برگدار رز به طول حدود 10 تا 12 سانتی‌متر و به قطر حدود 5 میلی متر تهیه گردیدند. پس از حذف برگ‌های پایینی، حداقل دو برگ انتهایی روی قلمه ها باقی گذاشته شد. این آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار (ده قلمه در هر تکرار) اجرا شد. صفات اندازهگیری شده در این آزمایش شامل درصد ریشهزایی، وزن تر ریشه، تعداد ریشه، طول ریشه، محتوای نسبی آب برگ و نسبت فلورسانس متغیر به حداکثر بودند. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد که بیشترین درصد ریشه‌زایی قلمهها و وزن تر ریشه در تیمار 1500 میلیگرم در لیتر IBA و بهترتیب در قلمههای قسمت بالایی و پایینی و کمترین درصد ریشه‌زایی قلمهها و وزن تر ریشه نیز در قلمههای گرفته شده از انتهای شاخه و بدون کاربرد تنظیمکننده رشد مشاهده گردید. قلمههای گرفته شده از قسمت تحتانی شاخهها در غلظت 1500 میلیگرم در لیتر IBA بالاترین تعداد ریشه را داشتند ولی تفاوت معنی داری بین قلمه های بخش پایینی و بخش میانی از این لحاظ مشاهده نشد. همچنین مشخص شد تاثیر تنظیم کننده رشد در غلظت 2000 میل گرم در لیتر در تعداد ریشه های تولیدی قلمه های گرفته شده از انتهای شاخه به اندازه تاثیر آن در غلظت 1500 میلی گرم در لیتر بر قلمه های گرفته شده از بخش پایینی شاخه بود . قلمههای گرفته شده از قسمت تحتانی شاخه در غلظت 1500 میلیگرم در لیتر و قسمت میانی در غلظت 2000 میلیگرم در لیتر تنظیمکننده رشد بهترتیب بیشترین (84 درصد) و کمترین محتوای نسبی آب برگ (9/75 درصد) را داشتند. بیشترین فلورسانس کلروفیل متغیر به حداکثر در قلمههای گرفته شده از قسمت تحتانی شاخه (82/0) و تیمار 1500 میلیگرم در لیتر IBA (843/0) مشاهده شد. در بالاترین غلظت IBA (2000 میلی‌گرم در لیتر) در بیشتر موارد افزایش در خصوصیات ریشهزایی قلمه رز نسبت به غلظت 1500 میلیگرم در لیتر مشاهده نشد؛ بنابراین، باتوجه به این که غلظت 1500 میلیگرم در لیتر و قلمههای تحتانی بالاترین میزان درصد ریشهزایی، طول ریشه، وزن‌تر ریشه، محتوای نسبی آب برگ و فلورسانس کلروفیل متغیر به حداکثر را داشتند، بهنظر میرسد بهترین نوع قلمه و غلظت تنظیمکننده رشد برای ریشهزایی قلمه رز باشد.

تأثیر بسترهای مختلف کشت و هرس هوایی ریشه بر رشد گیاه خربزه درختی (Carica papaya)

محمد کاظمی؛ الهام دانائی

دوره 46، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 611-623

https://doi.org/10.22055/ppd.2024.44549.2118

چکیده

خربزه درختی (Carica papaya)، میوه‌ای گرمسیری است که کاربردهای دارویی و غذایی فراوانی دارد. انتخـاب بسـتر کشـت مناسب یکی از اهداف مهم در بهبود رشد دانهال درختان میوه می‌باشد. همچنین انجام هرس هوایی ریشه جهت ... بیشتر خربزه درختی (Carica papaya)، میوه‌ای گرمسیری است که کاربردهای دارویی و غذایی فراوانی دارد. انتخـاب بسـتر کشـت مناسب یکی از اهداف مهم در بهبود رشد دانهال درختان میوه می‌باشد. همچنین انجام هرس هوایی ریشه جهت تولید نهال‌هایی با سیستم ریشه‌ای منشعب و مستحکم از عوامـل موثر در پرورش گیاهان است. به‌منظور مطالعه تأثیر بسترهای مختلف کشت و هرس هوایی ریشه بر رشد گیاه خربزه درختی (Carica papaya) آزمایشی در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد، تیمارها شامل بسترهای کاشت (کوکوپیت 100 درصد، پیت‌ماس 100 درصد، کوکوپیت 70 درصد + پرلیت 30 درصد و پیت‌ماس 70 درصد + پرلیت 30 درصد) و انجام یا عدم انجام هرس هوایی ریشه بودند که در سال 1401 در گلخانه‌ای واقع در شهرستان پاکدشت، شهرک گلخانه‌ای گلفام اعمال شد. بذرها در نیمه مهرماه در سینی‌های کشت حاوی بسترهای کاشت مورد نظر کشت گردید و جهت انجام هرس هوایی ریشه در تیمارهای مورد نظر برش‌های افقی در دیواره حفره‌های سینی کشت ایجاد شد و پس از 50 روز از کاشت بذرها نمونه‌ها جهت ارزیابی صفات وزن تر و خشک اندام هوایی گیاهچه، طول بلندترین ریشه، ارتفاع گیاهچه، طول میانگره، تعداد گره، سطح برگ، محتوای کلروفیل کل و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج نشان داد، تیمارها تأثیر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشتند. بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی گیاهچه، طول بلندترین ریشه، ارتفاع گیاهچه، طول میانگره و تعداد گره در بستر کشت پیت‌ماس 70 درصد + پرلیت 30 درصد + عدم انجام هرس هوایی ریشه مشاهده شد. بیشترین سطح برگ در تیمار بستر کاشت پیت‌ماس 100 درصد + عدم انجام هرس هوایی ریشه و بیشترین محتوای کلروفیل کل در تیمار پیت‌ماس 70 درصد + پرلیت 30 درصد + انجام هرس هوایی ریشه به‌دست آمد. فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز نیز در تیمار پیت ماس 100 درصد + انجام هرس هوایی ریشه نیز بیشترین بود. با توجه به نتایج به دست آمده، بسترهای مختلف ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مختلفی دارند که می توانند بر رشد گیاه تاثیر گذار باشند، در این پژوهش کشت بذر خربزه درختی در بستر کشت حاوی پیت‌ماس 70 درصد و پرلیت 30 درصد و عدم انجام هرس هوایی ریشه به عنوان بهترین تیمار موثر بر رشد گیاه خربزه درختی (Carica papaya) پیشنهاد می‌شود.

اثر تنش شوری بر صفات ریخت‌شناختی و فیزیکوشیمیایی انار جهت گزینش ژنوتیپ‌ها و ارقام متحمل

سید رسول ضیاتبار احمدی؛ اسماعیل سیفی؛ فریال وارسته اکبرپور؛ وحید اکبرپور

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 199-211

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42780.2073

چکیده

این آزمایش در سال 1399 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. فاکتور اول ژنوتیپ و رقم انار در 15 سطح، شامل ... بیشتر این آزمایش در سال 1399 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. فاکتور اول ژنوتیپ و رقم انار در 15 سطح، شامل چهار ژنوتیپ وحشی (اینچه‌برون، علی‌آباد و کردکوی از استان گلستان و میانکاله از استان مازندران)، هشت رقم محلی (قند و ترش گلوگاه، شیرین، ترش و گل انار بهشهر، فرشته قرمز ساری، شیرین و ترش شیوند خوزستان)، دو رقم تجاری (یوسف خانی و ملس ممتاز ساوه) و یک رقم خارجی (واندرفول) و فاکتور دوم شوری آب آبیاری در سه سطح شاهد، 5/2 و 4/6 گرم در لیتر نمک کلرید سدیم بود. پس از ریشه‌زایی، استقرار و رشد کافی قلمه‌ها در گلدان، تنش شوری به مدت 10 هفته اعمال شد. سپس، صفات ریخت‌شناختی، فیزیکوشیمیایی و فیتوشیمیایی در ریشه، ساقه و برگ اندازه‌گیری گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بعد از اعمال تنش شوری در تمامی ژنوتیپ‌ها و ارقام شاخص‌های ریخت‌شناختی و فیزیکوشیمیایی مانند رشد طولی ساقه، قطر ساقه، تعداد انشعابات شاخه، تعداد کل برگ، طول ریشه، قطر ریشه، سطح برگ، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل، فنل کل و آنتوسیانین در مقایسه با نمونه شاهد کاهش و در مقابل برخی دیگر از صفات فیزیکوشیمیایی و فیتوشیمیایی مانند نشت یونی، درصد برگ‌های ریزش یافته، درصد برگ‌های نکروزه، آسیب‌دیدگی غشا سلولی، شاخص آسیب شوری و پرولین در مقایسه با شاهد افزایش یافت. همچنین واکنش ژنوتیپ‌ها از نظر قدرت تحمل به تنش شوری و شاخص‌های رشدی با یکدیگر متفاوت بود. بر اساس مجموع امتیازات حاصل از اندازه‌گیری صفات، برخی از ارقام متحمل، تعدادی نیمه‌متحمل و برخی دیگر حساس معرفی شدند. با افزایش تنش شوری میزان شاخص‌های ریخت‌شناختی، فیزیکوشیمیایی و فیتوشیمیایی در ارقام متحمل افزایش و در ارقام حساس کاهش یافت. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به جز وزن خشک ریشه معنی‌دار بود. در پایان آزمایش بر اساس مقایسه میانگین صفات ریخت‌شناختی، فیزیکوشیمیایی و فیتوشیمیایی اندازه‌گیری شده و پس از رتبه‌بندی و استانداردسازی، رقم واندرفول متحمل‌ترین رقم تشخیص داده شد. این رقم توانست شوری 4/6 گرم در لیتر کلرید سدیم (8 دسی‌زیمنس بر متر) را به خوبی تحمل کند و در مقابل رقم شیرین بهشهر به عنوان حساس‌ترین رقم به تنش شوری شناسایی شد. پس از رقم واندرفول، ارقام فرشته قرمز و ملس ساوه، و یوسف‌خانی ساوه به عنوان ارقام متحمل در رتبه‌های بعدی بودند. ارقام ترش گلوگاه، ترش شیوند، وحشی اینچه‌برون، شیرین شیوند، قند گلوگاه، وحشی میانکاله، به عنوان ارقام نیمه‌متحمل و وحشی علی‌آباد، ترش بهشهر، گل‌انار بهشهر، وحشی کردکوی و شیرین بهشهر به عنوان ارقام حساس به تنش شوری شناسایی شدند.

حفظ کیفیت پس از برداشت و بهبود ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه آلبالوی رقم مجارستانی توسط تیمار با اسید مالیک

مهلا صنعتی؛ زهرا پاک کیش؛ سهیلا محمدرضاخانی

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 213-224

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43467.2095

چکیده

در این تحقیق به بررسی اثر اسیدمالیک در طی دوره پس از برداشت در میوه‏های آلبالو رقم مجارستانی پرداخته شده است. میوه‌های آلبالو از یک باغ تجاری در شهر ماهان کرمان در سال 1401 انتخاب و بعد از تیمار با اسیدمالیک ... بیشتر در این تحقیق به بررسی اثر اسیدمالیک در طی دوره پس از برداشت در میوه‏های آلبالو رقم مجارستانی پرداخته شده است. میوه‌های آلبالو از یک باغ تجاری در شهر ماهان کرمان در سال 1401 انتخاب و بعد از تیمار با اسیدمالیک 0، 2 و 4 درصد تیمار برداشت و در دمای 1 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 85 درصد برای مدت 16 روز ذخیره شدند. صفاتی مانند صدمه سرمازدگی، میزان پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدها، نشت یونی، ظرفیت آنتی ‏اکسیدانی و آنزیم‏های آنتی‏ اکسیدان شامل پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز اندازه‏ گیری شدند. نتایج نشان دادند که کاربرد اسیدمالیک با هر دو غلظت و درتمامی فواصل مورد مطالعه منجر به کاهش میزان خسارت سرمازدگی، پراکسیدهیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدها، نشت یونی نسبت به نمونه‏ های شاهد گردید. از طرفی، در میوه ‏های تیمار شده با اسیدمالیک ظرفیت آنتی‏اکسیدانی و فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدان شامل پراکسیداز، کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز نیز افزایش یافت. به عنوان نتیجه‏ گیری کلی، اسید مالیک با غلظت 4 درصد در تمامی فواصل مورد مطالعه، اثرات معنی‏ داری در سطح آماری 5 درصد بر بهبود فعالیت‏های آنتی‏اکسیدانی میوه‏ های آلبالو در طی دوره انبارمانی داشته است.

تغییرات فیتوشیمیایی گیاه لعل کوهستان (Oliveria decumbens) در پاسخ به تنش شوری و کاربرد سالیسیلیک‌اسید

آناهیتا بویری ده‌شیخ؛ محمد محمودی سورستانی؛ نعیمه عنایتی ضمیر؛ مهدی صفدریان

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 225-236

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43201.2090

چکیده

به‌منظور مطالعه تاثیر تنش شوری و کاربرد محلول‌پاشی تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید بر صفات بیوشیمیایی گیاه لعل کوهستان، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ... بیشتر به‌منظور مطالعه تاثیر تنش شوری و کاربرد محلول‌پاشی تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید بر صفات بیوشیمیایی گیاه لعل کوهستان، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در 1400-1399 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری (1/1 (آب شهری)، 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر) و چهار سطح کاربرد برگی تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید (صفر، 100، 200 و 500 میلی‌گرم بر لیتر) بود. صفات بیوشیمیایی گیاه شامل میزان کربوهیدرات محلول کل، پرولین، مالون‌دی آلدهید، عناصر سدیم و پتاسیم، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید دسموتاز، کاتالاز، گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنول اکسیداز و فنیل‌آلانین آمونیالیاز گیاه در ابتدای مرحله گلدهی، اندازه‌گیری شدند. اثر متقابل تنش شوری و محلول‌پاشی تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید کلیه صفات گیاه لعل کوهستان را به‌طور معنی‌دار تغییر داد. کاربرد برگی 200 میلی‌گرم در لیتر این تنظیم‌کننده در گیاهان تحت تنش شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر میزان کربوهیدرات محلول کل، پرولین، فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددسموتاز، کاتالاز، گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنول اکسیداز را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. بالاترین میزان فعالیت آنزیم‌های آسکوربات پراکسیداز و فنیل‌آلانین آمونیالیاز نیز در محلول‌پاشی گیاهان تحت تنش شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر توسط غلظت 500 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک اسید به‌دست آمد اما تفاوت معنی‌داری میان این غلظت و کاربرد 200 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده مذکور مشاهده نشد. بیشترین میزان غلظت عنصر پتاسیم و کمترین میزان مالون‌دی آلدهید و عنصر سدیم برگ گیاه لعل کوهستان نیز در تیمار گیاهان تحت تنش شوری 5/2 دسی‌زیمنس بر متر توسط غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید ثبت گردید. تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید به عنوان یک پیام‌رسان بسیار مهم در سیستم دفاعی گیاه از طریق افزایش تحریک فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت در گیاه لعل کوهستان سبب کاهش اثرات منفی رادیکال‌های آزاد، تخریب غشاء و تولید ترکیب مالون‌ دی‌آلدهید در تنش شوری 5 دسی‌زیمنس بر متر گردید. از سوی دیگر، کاربرد این تنظیم‌کننده با بالا بردن توان گیاه در تولید ترکیبات تنظیم‌کننده فشار اسمزی شامل کربوهیدرات‌های محلول و پرولین آسیب ناشی از تنش ثانویه کم‌آبی را کاهش داد. گیاه لعل کوهستان به واسطه توانایی خود در افزایش تولید ترکیبات اسمولیت شامل کربوهیدرات‌های محلول و پرولین، فعال‌سازی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت و حفظ پایداری غشاءهای سلولی، قادر به تحمل تنش شوری تا سطح 5 دسی‌زیمنس بر متر می‌باشد. کاربرد غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر تنظیم‌کننده سالیسیلیک اسید نیز به دلیل اثر مثبت بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و افزایش تولید ترکیبات محافظ اسمزی در گیاه بعنوان راهکاری جهت افزایش مقاومت گیاه لعل کوهستان در برابر تنش مذکور، سودمند و قابل توصیه است.

بررسی میزان عناصر غذایی اندام‌های زایشی بر میوه‌نشینی درختان کشت بافتی و حاصل از پاجوش خرمای رقم برحی

مریم بروجردنیا؛ سید سمیح مرعشی؛ حجت دیالمی

دوره 46، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 307-318

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.43140.2087

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی روند تغییرات عناصر غذایی بر میوه‌نشینی نخل‌های خرمای کشت بافتی و پاجوشی رقم برحی در نخلستان ستاد پژوهشکده خرما و میوه‏های گرمسیری در شهرستان اهواز (سال 1400) انجام شد. در اوایل ... بیشتر این پژوهش به‌منظور بررسی روند تغییرات عناصر غذایی بر میوه‌نشینی نخل‌های خرمای کشت بافتی و پاجوشی رقم برحی در نخلستان ستاد پژوهشکده خرما و میوه‏های گرمسیری در شهرستان اهواز (سال 1400) انجام شد. در اوایل فصل بهار از هر دسته درختان کشت بافتی و پاجوشی، نمونهبرداری گل و میوه در سه مرحله ظهور اسپات، اسپات رسیده و 2 هفته پس از گردهافشانی از سه اسپات صورت گرفت. در مرحله گرده‌افشانی، سه اسپات دیگر در هر نخل 1 تا 2 روز قبل از باز شدن طبیعی با گرده نر یکسان به روش سنتی گردهافشانی شد. در نمونه‌های جمع‌آوری شده از درختان کشت بافتی و پاجوشی، عناصر نیتروژن، روی،آهن، منیزیم، منگنز، بور و پتاسیم اندازهگیری شد. در هفته‌ پنجم پس از گرده‌افشانی، درصد میوه‌نشینی، درصد میوه‌های پارتنوکارپ و درصد ریزش گل و میوه و در زمان برداشت عملکرد خوشه هر نخل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد گیاهان کشتبافتی نسبت به گیاهان حاصل از پاجوش دارای درصد میوهنشینی کمتر (3/35 درصد در گیاهان کشت بافتی و 51/71 درصد در گیاهان حاصل از پاجوش) و میزان میوههای پارتنوکارپ (27/20 درصد در گیاهان کشت بافتی و صفر درصد در گیاهان حاصل از پاجوش) و ریزش گل و میوه (49/28 درصد در گیاهان کشت بافتی و 43/44 درصد در گیاهان حاصل از پاجوش) بیشتری بودند. همچنین میزان عملکرد میوه در گیاهان کشت بافتی (08/5 کیلوگرم در خوشه) نسبت به گیاهان حاصل از پاجوش (6/11 کیلوگرم در خوشه) کمتر بود. میزان عناصر منیزیم، منگنز، بور، روی و پتاسیم در گیاهان حاصل از پاجوش در اغلب مراحل اندازهگیری شده بالاتر از گیاهان کشت بافتی بود. نتایج تجزیه رگرسیون خطی چندگانه و گزینش مدل برتر نشان داد میزان کلسیم و آهن گل و میوه با میوهنشینی رابطه منفی و میزان نیتروژن، فسفر، روی، منیزیم، منگنز و بور گل و میوه، رابطه مثبت با میوهنشینی داشت.

تاثیر دو سیستم آبیاری بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای

محمد رضا فایضی زاده؛ ناصر عالم زاده انصاری؛ اسمعیل خالقی؛ محمد الباجی

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 11-23

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35144.1943

چکیده

تأثیر دو سامانه کشت بدون خاک‌ باز (آبیاری قطره‌ای) و بسته (تکنیک جریان مواد غذایی تغییریافته) بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عملکرد میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای (22-4V و امیرا) طی سال 1398 در دانشگاه شهید ... بیشتر تأثیر دو سامانه کشت بدون خاک‌ باز (آبیاری قطره‌ای) و بسته (تکنیک جریان مواد غذایی تغییریافته) بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و عملکرد میوه دو رقم گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای (22-4V و امیرا) طی سال 1398 در دانشگاه شهید چمران اهواز مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصافی با سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج آزمایش نشان داد که طول میوه، سفتی بافت و غلظت کلسیم میوه در سامانه کشت بدون خاک باز بهتر شد و مواد جامد محلول، لیکوپن، کاروتنوئید و غلظت سدیم میوه در سامانه کشت بدون خاک بسته بهتر بود. مقدار ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و غلظت مواد فنولی و غلظت کلسیم و سدیم میوه در رقم امیرا بهتر بود و مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم 22-4V بهتر شد. محصول میوه در رقم 22-4V (38/29 گرم در بوته) نسبت به رقم امیرا (70/3648 گرم در بوته) بهتر شد. اثر متقابل سامانه کشت بدون خاک و رقم بر غلظت پتاسیم و منیزیم میوه در سطح 1 درصد و ماده خشک میوه در سطح 5 درصد اختلاف معنی‌داری داشت. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه و پلی‌فنول کل با غلظت پتاسیم میوه همبستگی مثبت داشتند. براساس نتایج این آزمایش سامانه کشت بدون خاک بسته و رقم امیرا باعث افزایش کیفیت میوه گردید و رقم 22-4V باعث افزایش عملکرد درکشت گلخانه‌ای شد.

کاربرد اسید فولیک و بیوچار در تنش خشکی چمن اسپورت

فاطمه فیروزی؛ موسی سلگی؛ علیرضا خالقی؛ حسین باقری

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41511.2053

چکیده

هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر اسید فولیک و ترکیب بیوچار بر چمن اسپورت تحت شرایط تنش خشکی بود. بههمین منظور از دو ماده اسید فولیک (صفر، 250 و500 میلیگرم بر لیتر) و بیوچار (صفر، 20 و 40 گرم بر کیلوگرم خاک) ... بیشتر هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر اسید فولیک و ترکیب بیوچار بر چمن اسپورت تحت شرایط تنش خشکی بود. بههمین منظور از دو ماده اسید فولیک (صفر، 250 و500 میلیگرم بر لیتر) و بیوچار (صفر، 20 و 40 گرم بر کیلوگرم خاک) پس از تنش خشکی در دو سطح 100 درصد (آبیاری کامل) و 50 درصد (تنش خشکی) ظرفیت زراعی استفاده شد. پس از اعمال تنش خشکی صفاتی مانند کیفیت ظاهری (تراکم، رنگ، بافت و پوشش) کلروفیل، پرولین و میزان عناصر نیتروژن، پتاسیم،کلسیم و فسفر اندازهگیری شدند. این تحقیق بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1397 و در گروه علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه اراک اجرا شد. کاربرد بیوچار بهمیزان 20 گرم بر کیلوگرم سبب افزایش میزان پوشش در چمن اسپورت شد. همچنین مشخص شد که تنش خشکی سبب کاهش ویژگیهای کیفی رنگ، تراکم، بافت و پوشش چمن شده، ولی سبب افزایش میزان نیتروژن در چمن اسپورت گردید. در این تحقیق کاهش پتاسیم بافت برگها با کاربرد بیوچار تحت تنش خشکی مشاهده شد. در حالیکه افزایش محتوای پتاسیم با افزایش اسید فولیک در شرایط تنش خشکی مشاهده شد. بیوچار بهتنهایی در غلظت 20 گرم بر کیلوگرم سبب افزایش میزان پوشش چمن نسبت به شاهد شد. اما کاربرد بیوچار در شرایط تنش خشکی اثر مثبتی بر صفات مورد مطالعه نداشت و حتی سبب کاهش میزان پتاسیم تحت تنش 50 درصد مشاهده شد. در این آزمایش تنش خشکی باعث کاهش رنگ، تراکم، بافت و پوشش چمن اسپورت شد. کاربرد اسید فولیک تحت شرایط تنش خشکی سبب افزایش میزان نیتروژن و پتاسیم در گونه چمنی مورد مطالعه شد. با اینحال بدون کاربرد اسید فولیک و در ترکیب با 40 گرم بیوچار بر کیلوگرم خاک سبب افزایش میزان کلسیم نسبت به شاهد شد. کاربرد همزمان دو ماده بیوچار و اسید فولیک تحت شرایط تنش خشکی باعث افزایش میزان فسفر نسبت به شاهد شد. گرچه بیوچار اثر مثبت بر صفت کیفی پوشش چمن اسپورت داشت، اما تاثیر چندانی بر افزایش جذب عناصر تحت تنش خشکی نشد. بنابراین میزان 20 گرم بیوچار بر کیلوگرم خاک توصیه میشود. با اینحال اسید فولیک اثرات مثبتی بر صفت کیفی پوشش چمن اسپورت و افزایش جذب عناصر غذایی تحت تنش خشکی داشت. از اینرو غلظت 250 میلیگرم در لیتر اسید فولیک غلظت بهینه و اثرگذار میباشد که در این تحقیق پیشنهاد میشود.

کاربرد قبل از برداشت کیتوسان و نانو کیتوسان بر فعالیت‌های آنزیمی، شاخص‌های کیفی و حسی پسته تر رقم ’احمدآقایی‘

شیرین تقی پور؛ عبداله احتشام نیا؛ حسین حکم آبادی

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 51-63

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41148.2042

چکیده

این مطالعه در سال 1400 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان و باغ تحقیقاتی تات سبز استان قزوین انجام شد. در این آزمایش به بررسی اثر محلولپاشیهای قبل از برداشت کیتوسان (صفر، 500 و 1000 میلیگرم در لیتر) ... بیشتر این مطالعه در سال 1400 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان و باغ تحقیقاتی تات سبز استان قزوین انجام شد. در این آزمایش به بررسی اثر محلولپاشیهای قبل از برداشت کیتوسان (صفر، 500 و 1000 میلیگرم در لیتر) و نانوکیتوسان (صفر، 250 و 500 میلیگرم در لیتر) بر ویژگیهای کیفی و حسی، فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و ماندگاری پسته تر رقم ’احمدآقایی‘ در پنج زمان مختلف (صفر، 25، 50 و 75 روز پس از برداشت) در دمای 5/0±4 سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 80 درصد پرداخته شد. نتایج نشان داد که میوه‌های تیمار شده با نانوکیتوسان 500 میلیگرم در لیتر دارای بالاترین سفتی پوسته (13/8 نیوتن) بودند. کم‌ترین درصد کاهش وزن در تیمار نانوکیتوسان 250 میلیگرم در لیتر در 25 روز پس از انبارمانی (14/0 درصد) مشاهده شد. همچنین فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در میوه‌های تیمار شده با نانوکیتوسان 500 میلیگرم در لیتر افزایش یافت. کم‌ترین میزان فعالیت آنزیم پلی فنول اکسیداز متعلق به تیمار نانوکیتوسان 250 میلیگرم در لیتر بود و بیش‌ترین فعالیت آنزیم گایوکول پراکسیداز در تیمار کیتوسان 1000 میلیگرم در لیتر مشاهده شد. کم‌ترین و بیشترین میزان عدد پراکسید، بهترتیب در تیمار نانوکیتوسان 250 میلیگرم در لیتر و شاهد در روزهای صفر و 75 روز پس از انبارمانی بهدست آمد. میزان اسیدهای چرب آزاد در طول مدت انبارمانی روند افزایشی نشان داد و در تیمارهای کیتوسان و نانوکیتوسان این روند، کندتر بود، به طوریکه کم‌ترین میزان اسیدهای چرب آزاد در تیمار نانوکیتوسان 250 میلیگرم در لیتر در روز صفر و بیش‌ترین میزان اسید چرب آزاد در تیمار شاهد در روز 75 انبارمانی مشاهده شد. پستههای تازه پوششدار شده با نانوکیتوسان 250 و 500 میلیگرم در لیتر بهطور معنیداری بالاترین میانگین نمرات حسی را در شاخص بازارپسندی، ظاهر پوست، خندانی و تردی بافت نسبت به شاهد نشان دادند. بنابراین می‌توان اظهار نمود که کاربرد نانوکیتوسان 250 میلیگرم در لیتر در مرحله قبل از برداشت، با توجه به حفظ ویژگیهای کیفی و حسی، و افزایش قابلیت ماندگاری پسته تازه تا 75 روز نسبت به شاهد، و بهعنوان یک ترکیب طبیعی و زیست تجزیهپذیر قابل توصیه می‌باشد.

مقایسه جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه Bornm. & Fleischm Ophrys schulzei در محیط کشت‌های مختلف درون شیشه‌ای

فروزان ولدی؛ جلال خورشیدی؛ علی اکبر مظفری؛ یاور وفایی

دوره 46، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 129-140

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.42629.2068

چکیده

Ophrys schulzei، گونهای ارکید است که بخش زیرزمینی آن کاربردهای زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. درصد جوانهزنی پایین، شرایط اکولوژیکی خاص مورد نیاز و برداشتهای بیرویه و غیر اصولی از این گیاه ... بیشتر Ophrys schulzei، گونهای ارکید است که بخش زیرزمینی آن کاربردهای زیادی در صنایع غذایی و دارویی دارد. درصد جوانهزنی پایین، شرایط اکولوژیکی خاص مورد نیاز و برداشتهای بیرویه و غیر اصولی از این گیاه موجب شده که جمعیت آن در عرصه طبیعی به شدت کاهش یافته و در معرض خطر انقراض قرار گیرد. بنابراین ارزیابی روشهای مختلف تکثیر این گیاه بهمنظور حفاظت برونجای و نیز تکثیر و اهلیسازی آن، از ضروریات است. در این پژوهش، جوانهزنی، تشکیل پروتوکورم و شاخصهای رشدی گیاهچه Ophrys schulzei در 5 نوع محیط کشت درون شیشه ای شامل Malmgren،Orchimax ،P723 ، و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار طی سالهای 1398 تا 1400 در مرکز پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی دانشگاه کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین (26/25 درصد) و کمترین (0 درصد (درصد جوانهزنی بهترتیب در محیط کشتهای Malmgren و Orchimax مشاهده شد. پروتوکورمها در محیط کشت Malmgren زودتر از سایر محیط کشتها (33/19 روز پس از کشت بذر) بوجود آمدند. در محیط کشت ، پروتوکورمها پس از بوجود آمدن در همان حالت باقی ماندند و هیچ گونه تغییر قابل توجهی در آنها مشاهده نشد. مریستمهای اولیه در محیط کشت Malmgren، زودتر از دو محیط کشت و P723 (66/105 روز پس از کشت بذر) ظاهر شدند. فقط در سه محیط کشت P723، Malmgren و ، گیاهچه تشکیل شد. بیشترین وزن پروتوکورم (12/0 گرم) متعلق به محیط کشت Malmgren، و بیشترین طول ریشه (44/21 میلیمتر)، وزن ریشه (19/0 گرم)، وزن اندام هوایی (05/0 گرم)، طول گیاهچه (98/45 میلیمتر) و وزن گیاهچه (37/0 گرم)، متعلق به گیاهچههای محیط کشت P723 بود. از نظر تعداد ریشه و طول اندام هوایی گیاهچه، بین سه محیط کشت مذکور تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بهطور کلی، از بین محیط کشتهای مورد مطالعه، Malmgren و P723 محیط کشتهای مناسبتری جهت تولید گیاهچه Ophrys schulzei شناخته شدند.

بررسی بیان ژن‌‌های کلیدی در مسیر بیوسنتز پولگن درگیاه کاکوتی ایرانی (Ziziphora persica Bunge) تحت تنش خشکی

مژده جلیلی‌فر؛ خسرو مهدی خانلو؛ لیلا نژاد صادقی؛ کینگیان شو

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 463-474

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.39743.2007

چکیده

امروزه مبحث گیاهان دارویی و متابولیت‌های ثانویه به‌طور قابل توجهی مورد استقبال پژوهشگران قرار گرفته است. کاکوتی ایرانی (Ziziphora persica Bunge) از جمله گیاهان دارویی مطرح متعلق به خانواده lamiaceae می‌باشد که دارای ... بیشتر امروزه مبحث گیاهان دارویی و متابولیت‌های ثانویه به‌طور قابل توجهی مورد استقبال پژوهشگران قرار گرفته است. کاکوتی ایرانی (Ziziphora persica Bunge) از جمله گیاهان دارویی مطرح متعلق به خانواده lamiaceae می‌باشد که دارای اسانسی با ماده مؤثره پولگن (pulegone) فراوان است. خشکی یکی از عوامل محدود‌کننده رشد در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی می‌باشد و یکی از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده تولید محصولات کشاورزی در سراسر دنیاست. مطالعات انجام‌شده بیانگر وجود تأثیر عمده این تنش بر میزان رشد، مواد مؤثره و هم‌چنین تاثیر قابل توجه بر میزان بیان ژن‌های دخیل در سنتز ماده مؤثره گیاهان می‌باشد. این مطالعه برای ارزیابی اثر احتمالی تنش خشکی بر ماده مؤثره پولگن در کاکوتی ایرانی انجام گرفت. از آنجایی که تحمل به خشکی یک صفت ساده ژنتیکی نبوده بلکه صفتی کمی و پیچیده با جنبه‌های مختلف می‌باشد، به منظور بررسی اثر تنش خشکی (30 درصد ظرفیت مزرعه) میزان پرولین و محتوای نسبی آب در شرایط تنش با شرایط کنترل مقایسه گردید. نتایج نشان داد سطح انباشت پرولین در شرایط تنش نسبت به شرایط کنترل به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد که نشان از فعال شدن مکانیسم‌های تحمل در گیاه دارد. در این پژوهش اثر کمبود آّب (30 درصد ظرفیت مزرعه) بر میزان بیان 4 ژن دخیل در مسیر بیوسنتز پولگن مورد مطالعه قرار گرفت. افزایش سطوح بیان ژن‌های لیمونن سنتتاز، لیمونن هیدروکسیلاز، ایزوپیپریتنول دهیدروژناز و ایزوپیپریتنول ریداکتاز نشان داد که تنش خشکی باعث ایجاد فرآیند مولکولی شده که منتج به پاسخ‌دهی گیاه با تغییر بیان ژن‌های دخیل در مسیر بیوسنتز ماده مؤثره پولگن می‌گردد.

تاثیر انواع بسترهای کشت بر برخی شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک بنفشه آفریقایی (Saintpaulia ionantha H. Wendl)

مسعود قاسمی قهساره؛ فروزان میلانی؛ سعید ریزی؛ مسعود فتاحی

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 475-489

https://doi.org/10.22055/ppd.2022.41507.2054

چکیده

در این پژوهش امکان استفاده از کمپوست پسماند شیرین‌بیان به عنوان یکی از پسماندهای گیاهان دارویی، تاثیر بسترهای کشت پیت خزه، کوکوپیت و کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان و ترکیبات مختلف آن‌ها با یکدیگر، ... بیشتر در این پژوهش امکان استفاده از کمپوست پسماند شیرین‌بیان به عنوان یکی از پسماندهای گیاهان دارویی، تاثیر بسترهای کشت پیت خزه، کوکوپیت و کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان و ترکیبات مختلف آن‌ها با یکدیگر، بر برخی شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه بنفشه آفریقایی (Saintpaulia ionantha H. Wendl) بررسی گردید. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار، شامل %60 (حجمی) پیت خزه، %60 کوکوپیت، %60 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان، %30 پیت + %30 کوکوپیت، %30 پیت خزه + %30 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان، %30 کوکوپیت + %30 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان و %60 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان + پلیمر ابرجاذب (همه تیمارها دارای % 40 پرلایت بودند) و پنج تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 98-97، اجرا شد. نتایج نشان داد که در شاخصهای وزن تر اندام هوایی، تعداد برگ، وزن تر ریشه، سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ تیمار %30 پیت + %30 کوکوپیت و در وزن خشک اندام هوایی، حجم ریشه، تعداد گل و کلروفیل a تیمار %30 پیت + %30 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان بهترین بستر بودند. بیشترین میزان کلروفیل b و کل در تیمار %60 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان + پلیمر ابرجاذب، بیشترین مقدار کاروتنوئیدها در تیمار %60 پیت و بیشترین وزن خشک ریشه و پرولین در تیمار %60 کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان مشاهده شد. به‌طورکلی با توجه به نتایج به دست آمده با استفاده از کمپوست پسماند ریشه شیرین‌بیان همراه با پیت خزه می‌توان به نتایج مطلوب رشد دست یافت و از آن تا 50 درصد ماده آلی مورد نیاز در بستر بنفشه آفریقایی استفاده کرد.

اثر ورمی کمپوست و نیتروکسین بر ویژگی های رویشی و زایشی تمشک سیاه

رویا موسوی؛ ویدا چالوی؛ کامران قاسمی؛ مهدی حدادی نژاد

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 491-503

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.40821.2034

چکیده

تمشک سیاه گیاهی از جنس Rubus و از خانواده Rosaceae می‌باشد که امروزه به‌دلیل خواص غذایی و نقش در سلامت انسان‌ها، مورد توجه قرار گرفته‌است. یکی از روش‌ها برای افزایش خواص آن، کاربرد کودهای زیستی و آلی مانند ... بیشتر تمشک سیاه گیاهی از جنس Rubus و از خانواده Rosaceae می‌باشد که امروزه به‌دلیل خواص غذایی و نقش در سلامت انسان‌ها، مورد توجه قرار گرفته‌است. یکی از روش‌ها برای افزایش خواص آن، کاربرد کودهای زیستی و آلی مانند ورمی‌کمپوست و نیتروکسین می‌باشد. این کودها نه‌تنها سبب کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی، بلکه بهبود ویژگی‌های رویش و زایشی تمشک سیاه را به‌دنبال دارند. برای بررسی اثر نیتروکسین و ورمی‌کمپوست بر ویژگی‌های رویشی و زایشی تمشک سیاه، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی در 5 سطح ورمی‌کمپوست (صفر، 10، 20، 30 و 40 درصد حجمی) و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح نیتروکسین به‌صورت گلدانی انجام گرفت. بسترهای کشت با مخلوط کردن سطوح مختلف ورمی‌کمپوست با خاک پایه در گلدان آماده شدند. سپس، نهال‌های یک‌ساله ریشه‌دار شده و یکنواخت انتخاب‌شده و ریشه گیاهان به‌مدت 10 دقیقه در محلول نیتروکسین قرار گرفت و سپس در گلدان کاشته شدند. نتایج نشان داد که در شاخه‌های بارده (Floricane) بیشترین تعداد جوانه (5/42 عدد در بوته)، تعداد خوشه (5/5 عدد در بوته)، وزن میوه (37/3 گرم در بوته) و کوتاه‌ترین دوره رسیدن در ورمی‌کمپوست 20 درصد تولید شدند و بیشترین وزن شفتچه (10/0 گرم) در ورمی‌کمپوست 30 درصد حجمی بدست آمد. همچنین بیشترین قطر گل (77/3 سانتی‌متر) در تیمار نیتروکسین همراه با ورمی‌کمپوست 30 درصد حجمی دیده شد. بیشترین طول میانگره (65/5 سانتی‌متر)، طول شاخه (55/2 متر) در تیمار نیتروکسین به تنهایی و بیشترین تعداد گره (67 عدد در بوته) در کاربرد نیتروکسین همراه با ورمی‌کمپوست 20 درصد حجمی به دست آمد. بیشترین قطر شاخه رویشی (8/2 سانتی‌متر) و سطح برگ (83/25 سانتی‌متر مربع) به ترتیب در تیمارهای ورمی‌کمپوست 20 و 10 درصد حجمی به‌تنهایی حاصل گردید. کاربرد ورمی‌کمپوست در سطح 20 تا 30 درصد حجمی می‌تواند بیشترین اثر را بر شاخه‌های بارده نشان دهد، در حالی‌که نیتروکسین به‌تنهایی یا به ‌همراه ورمی‌کمپوست اثرگذاری بیشتری در شاخه‌های رویشی دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت که ورمی‌کمپوست در خاک موجب تحریک میکروارگانیسم‌های مفید و افزایش دسترسی به عناصر به‌ویژه نیتروژن و فسفر می‌شود و بهبود شرایط بستر را به‌دنبال دارد. همچنین این ترکیب آلی به‌دلیل دارا بودن اسید هیومیک، افزایش ظرفیت نگهداری عناصر غذایی و افزایش هورمون‌های تنظیم‌کننده رشد، باعث افزایش تجمع نیتروژن توسط گیاه شده و با افزایش نیتروژن فاکتورهای رشدی گیاه افزایش خواهد یافت. اگرچه غلظت‌های بالای ورمی کمپوست موجب افزایش غلظت نمک، افزایش عناصر سنگین و حضور ترکیبات سمی در گیاه می‌شود که کاهش رشد و عملکرد را به‌دنبال دارد. در این شرایط کاربرد نیتروکسین با تعدیل یا خنثی نمودن اثرات مضر تنش‌های پیرامون با تأمین بخشی از عناصر غذایی و جلوگیری از بهم خوردن توازن بین ترکیبات، ارزش تغذیه‌ای میوه را افزایش می‌دهند.

مطالعه اثربخشی عوامل محیطی و اکولوژیک بر میزان ترکیبات آلکالوئیدی گیاه دارویی بنگ‌دانه (Hyoscyamus spp.)

علیرضا اصغری میرک؛ سید سیامک علوی کیا؛ سید ابوالقاسم محمدی

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 549-559

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41987.2060

چکیده

آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین از متابولیتهای ثانویه باارزشی هستند که بهطور عمده توسط گیاهان تیره سیبزمینی بویژه جنس بنگدانه تولید میشوند. تولید این آلکالوئیدها در بنگدانه تحت ... بیشتر آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین از متابولیتهای ثانویه باارزشی هستند که بهطور عمده توسط گیاهان تیره سیبزمینی بویژه جنس بنگدانه تولید میشوند. تولید این آلکالوئیدها در بنگدانه تحت تأثیر فرایندهای ژنتیکی میباشد ولی عوامل محیطی در سنتز اقتصادی این آلکالوئیدها نقش بارزتری ایفاء میکنند. لذا این پژوهش در سال 1399به منظور بررسی اثر عوامل محیطی بر کمیت و کیفیت آلکالوییدهای هیوسیامین و اسکوپولامین روی 10 جمعیت بنگدانه در شمالغرب ایران اجرا شد. بذور گونههای H.niger، H.reticulatus و H.pusillus از استانهای اردبیل و آذربایجانشرقی جمع‌آوری و در شرایط سایه خشک شدند. پس از استخراج آلکالوئید از جمعیتها، میزان این آلکالوئیدها با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مورد سنجش قرار گرفت. برای بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، از عمق توسعه ریشه هر گیاه (30 سانتیمتر) در رویشگاههای مورد مطالعه نمونهبرداری خاک انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر عامل محیطی ارتفاع از سطح دریا بر میزان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین در سطح احتمال 1% معنیدار است و اکوتیپ مشکینشهر با ارتفاع از سطح دریای پایینتر نسبت به سایر مناطق مورد مطالعه، میزان هیوسیامین و اسکوپولامین بالاتری دارد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نیتروژن و فسفر خاک بر افزایش میزان هیوسیامین و نیتروژن بر افزایش میزان اسکوپولامین در سطح احتمال 1% تاثیر معنیدار دارند. در حالیکه تاثیر پتاسیم بر میزان هیوسیامین و اثر فسفر و پتاسیم بر میزان اسکوپولامین معنیدار نیست. نتایج، تنوع بسیار معنیداری را از لحاظ هیوسیامین و اسکوپولامین در بین گونهها، جمعیتها و ژنوتیپهای بنگدانه نشان داد. بر این اساس گونه H.pusillus از نظر میزان اسکوپولامین و گونه H.reticulatus از نظر میزان هیوسیامین در صدر گونههای مورد مطالعه جای گرفتند و جمعیت مشکینشهر از لحاظ میزان اسکوپولامین و هیوسیامین در صدر و جمعیتهای تبریز و گیوی از این لحاظ در رتبههای آخر جای گرفتند. میزان بالای آلکالوئید در برخی از اکوتیپهای مورد مطالعه متاثر از بالا بودن مقادیر نیتروژن، فسفر، کربن آلی خاک و ناشی از پتاسیم پایین خاک در رویشگاههای مورد مطالعه میباشد. بین جمعیتهای اهر با هریس، شبستر با آذرشهر، گیوی با تبریز و شبستر با خلخال از حیث میزان هیوسیامین و اسکوپولامین حداکثر تشابه مشاهده شد در این امر علاوه بر عوامل ژنتیکی، شباهت ویژگیهای اکولوژیک رویشگاههای مورد مطالعه هم میتواند دخیل باشد.

تاثیرات تلقیح مایکوریزایی و ریزوبیوم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه سویا تحت سمیت مس

شراره شیعتی؛ جلیل خارا؛ سیاوش حسینی سرقین؛ عبدالله حسن زاده قورت تپه

دوره 45، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 603-615

https://doi.org/10.22055/ppd.2023.41415.2048

چکیده

فلزات سنگین از طریق پدیدههای طبیعی و نیز فعالیتهای انسانی وارد محیط اطراف میشوند. این فلزات سبب کاهش بیومس، کلروز، مهار رشد و فتوسنتز و نیز تغییراتی در جذب مواد مغذی شده که این عوامل در نهایت ... بیشتر فلزات سنگین از طریق پدیدههای طبیعی و نیز فعالیتهای انسانی وارد محیط اطراف میشوند. این فلزات سبب کاهش بیومس، کلروز، مهار رشد و فتوسنتز و نیز تغییراتی در جذب مواد مغذی شده که این عوامل در نهایت منجر به مرگ گیاه میشوند. مس از جمله فلزات سنگین است که با تولید گونههای فعال اکسیژن سبب القای استرس اکسیداتیو در گیاه میشود. امروزه پالایش فلزات سنگین توسط روشهای فیزیکی و شیمیایی به دلایل اقتصادی و زیست محیطی کمتر مورد استفاده قرار میگیرند و پالایش زیستی به‌عنوان روشی جایگزین معرفی شده است. پالایش زیستی همانند تلقیح گیاهان با قارچهای میکوریز و ریزوبیوم روشی کارامد در جهت حفاظت از گیاهان در برابر تنش فلزات سنگین میباشد. هدف از انجام این آزمایش بررسی کاربرد میکوریز و ریزوبیوم بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه سویا تحت سمیت مس بود. به این منظور، آزمایشی گلخانهای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار در دانشکده علوم دانشگاه ارومیه در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش شامل سولفات مس در 4 سطح (0، 50، 100 و 200میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و چهار تیمار تلقیح (شاهد یا عدم تلقیح، میکوریزا، ریزوبیوم و میکوریزا+ ریزوبیوم) بودند. گیاهان تلقیح یافته با میکوریز و ریزوبیوم با مایه تلقیح حاوی Glomus verusiforme و Rhizobium japonicum آغشته شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت مس فعالیت آنزیمهای آنتی‌اکسیدانی و نیز مالون دیآلدئید برگ و ریشه سویا افزایش پیدا کردند اما محتوای رنگیزههای فتوسنتزی، قند محلول و نیز وزن تر و خشک کاهش یافتند که این کاهش در گیاهان تلقیح یافته کمتر از گیاهان غیرهمزیست بود. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد قارچ‌های میکوریزا و ریزوبیوم در شرایط تنش مس باعث کاهش آثار تنش شد، به‌نحوی‌که بیشترین مقدار فعالیت آنزیمی، محتوای قند محلول، وزن تر و خشک و رنگیزههای فتوسنتزی و کمترین میزان مالون دیآلدئید به ترتیب در تیمار تلقیح دوجانبه میکوریز+ ریزوبیوم و تیمار شاهد مشاهده شد. بنابراین با بررسی مطالب فوق نتیجهگیری شد که تنش مس اثرات زیانباری بر روی گیاه سویا رقم صبا دارد و تلقیح گیاه با ریزوبیوم و میکوریز میتواند این تنش را تا حدودی تخفیف دهد. همچنین مشاهده شد که تأثیر تلقیح دوجانبه ریزوبیوم+ میکوریز موجب همافزایی اثرات آنها شده و نقش بیشتری در تعدیل تنش مس در مقایسه با تلقیح گیاهان با این میکروارگانیسمها به تنهایی دارد. بر اساس این نتایج تلقیح توام ریزوبیوم ژاپونیکوم و قارچ میکوریز آربوسکولار به منظور افزایش تحمل گیاه سویا در برابر تنش مس پیشنهاد میشود.

دوره 48 (1404)

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = H: باغبانی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده