تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

شناسایی صفات مؤثر بر عملکرد علوفه در گونه علوفه‌ای- مرتعی علف‌بره پابلند (Festuca arundinacea Schreb.)

احسان رحیمی؛ رضا محمدی؛ علیرضا پورمحمد؛ علی‌اصغر علیلو

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 419-430

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28151.1704

چکیده

چکیدهمعرفی ارقام علوفه‌ای- مرتعی با عملکرد مناسب در شرایط مختلف آب و هوایی، جهت کشت در مراتع و یا ایجاد چراگاه‌های دست‌کاشت از ملزومات احیاء مراتع کشور می‌باشد. یکی از مهّم‌ترین اهداف برنامه‌های ... بیشتر چکیدهمعرفی ارقام علوفه‌ای- مرتعی با عملکرد مناسب در شرایط مختلف آب و هوایی، جهت کشت در مراتع و یا ایجاد چراگاه‌های دست‌کاشت از ملزومات احیاء مراتع کشور می‌باشد. یکی از مهّم‌ترین اهداف برنامه‌های به‌نژادی در گراس‌های سردسیری افزایش عملکرد علوفه است. این پژوهش با هدف شناسایی صفات مهّم تأثیرگذار در افزایش عملکرد علوفه علف‌بره پابلند در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی- تبریز در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. لذا 32 ژنوتیپ علف‌بره پابلند (Festuca arundinacea) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد صفات عملکرد علوفه خشک سالیانه و عملکرد بذر با تمام صفات به غیر از روز تا خوشه‌دهی و روز تا گرده‌افشانی همبستگی مثبت و معنی‌داری داشتند. در تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام با در نظر گرفتن عملکرد علوفه خشک سالیانه به‌عنوان متغیر وابسته، قطر تاج‌پوش و طوقه وارد مدل گردیدند که در مجموع 1/64 درصد از تغییرات مدل رگرسیون مربوطه را توجیه‌ کردند. در تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام برای عملکرد بذر به‌عنوان متغیر وابسته، عملکرد علوفه خشک سالیانه، تعداد ساقه و قطر تاج‌پوش وارد مدل گردیدند. با توجه به نتایج، در بین صفات مورد بررسی صفات قطر تاج‌پوش (453/0) و قطر طوقه (394/0) اثر مستقیم بالایی بر عملکرد علوفه خشک سالیانه داشتند و برای عملکرد بذر نیز صفات عملکرد علوفه خشک سالیانه (797/0) و تعداد ساقه (423/0) اثر مستقیم بالایی داشتند. بنابراین صفات قطر تاج‌پوش و تعداد ساقه به دلیل سهولت اندازه گیری به‌عنوانشاخصدرگزینش ژنوتیپ‌های برتر علف‌بره پابلند در برنامه های به‌نژادی قابلاستفاده خواهند بود.

تأثیر روش ‏های مختلف آبیاری بر عملکرد غده و بهره‏ وری مصرف آب در ارقام سیب‏ زمینی

باقر مستعلی زاده؛ غلامرضا خواجویی نژاد؛ روح اله مرادی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 431-442

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28244.1706

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی تأثیر روش‏های مختلف آبیاری بر عملکرد چهار رقم سیب‏زمینی آزمایشی به‏صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر، ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی تأثیر روش‏های مختلف آبیاری بر عملکرد چهار رقم سیب‏زمینی آزمایشی به‏صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر، دانشگاه شهید باهنر کرمان در دو سال زراعی 96-1394 اجرا شد. فاکتور اصلی آزمایش شامل روش آبیاری در 3 سطح (نشتی (جوی و پشته)، بارانی و قطره‏ای) و فاکتور فرعی شامل رقم سیب‏زمینی در 4 سطح (رقم رایج بردسیر (مارفونا)، سانته، آگریا و بانبا) بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد تأثیر روش آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی به جز درصد ماده خشک غده و کارایی مصرف آب معنی‏دار (01/0P≤) بود. بالاترین میانگین وزن غده (55/71 گرم)، تعداد غده قابل‎فروش در بوته (99/6)، عملکرد غده (98/36 تن در هکتار) و وزن خشک اندام‏های هوایی (97/5 تن در هکتار) در روش آبیاری نشتی وکمترین آن‏ها در شرایط آبیاری بارانی مشاهده گردید. در شرایط آبیاری قطره‏ای و بارانی، درشت‌ترین غده در رقم سانته و در شرایط آبیاری کرتی برای رقم مارفونا به‌دست‌آمد. بیشترین تعداد غده در بوته در رقم سانته (50/9) و پس از آن رقم مارفونا (89/8) حاصل شد که اختلاف آماری آن با ارقام بانبا (15/7) و آگریا (88/6) معنی‏دار بود. درصد ماده خشک در رقم آگریا (89/22) به‏طور معنی‏داری بیشتر از سایر ارقام (41/21-93/19) بود. میزان عملکرد غده در ارقام سانته، مارفونا‌، بانبا و آگریا به‌ترتیب 84/34، 91/28، 14/26، 57/21 تن در هکتار بود. بالاترین میزان بهره‏وری مصرف آب (93/5 کیلوگرم بر هر مترمکعب آب) در شرایط آبیاری بارانی و رقم سانته مشاهده شد. به‏طورکلی، نتایج نشان داد در منطقه بردسیر، رقم مارفونا فقط برای شرایط آبیاری کرتی (مصرف بالای آب) مناسب و در روش‏های قطره‏ای و بارانی رقم سانته مناسب ترین رقم می‏باشد.

ارزیابی عکس‌العمل بیوشیمایی گیاهچه‌های آفتابگردان به سطوح سلنیوم در شرایط شور

معصومه عابدینی؛ قادر حبیبی؛ صمد آرزومند

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 443-454

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28539.1722

چکیده

چکیدهدر این پژوهش تأثیر سلنیوم (صفر، 5 و 10 میکرومولار) بر روی آفتابگردان در شرایط شور (50 و 100 میلی‌مولار) و در محیط هیدروپونیک به‌صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح تصادفی در دانشگاه پیام نور مرکز تبریز در ... بیشتر چکیدهدر این پژوهش تأثیر سلنیوم (صفر، 5 و 10 میکرومولار) بر روی آفتابگردان در شرایط شور (50 و 100 میلی‌مولار) و در محیط هیدروپونیک به‌صورت فاکتوریل و در قالب یک طرح تصادفی در دانشگاه پیام نور مرکز تبریز در سال 1394 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شوری، در هر دو سطح، باعث افزایش معنی‌دار مقدار مالون‌دی‌آلدئید و فنل آزاد و کاهش فلاونوئید شد. همچنین، شوری mM50 افزایش مقدار آنتوسیانین، پروتئین کل، قند محلول و فعالیت آسکوربات پراکسیداز و شوری mM100 کاهش وزن خشک و ارتفاع اندام هوایی و افزایش مقدار پرولین، تانن و لیگنین را به‌طور معنی‌دارموجب شد. کاربرد سلنیوم 5 میکرومولار در محیط‌های فاقد نمک موجب کاهش مقدار فلاونوئیدها و لیگنین، ولی افزایش فعالیت پراکسیداز، مقدار فنل آزاد و ارتفاع اندام هوایی شد. درحالی‌که کاربرد سلنیوم 10 میکرومولار در محیط‌های فاقد نمک افزایش غلظت لیگنین و مالون‌دی‌آلدئید و فعالیت آسکوربات پراکسیداز را باعث شد. در محیط‌های حاوی نمک mM 50، کاربرد سلنیوم در هر دو غلظت، باعث کاهش معنی‌دار مقدار قند محلول و فعالیت آسکوربات پراکسیداز و در 10 میکرومولار باعث افزایش تانن و کاهش لیگنین شد. در محیط‌های حاوی نمک mM 100، کاربرد سلنیوم در هر دو غلظت باعث کاهش معنی‌دار پرولین، تانن و لیگنین و افزایش فعالیت آسکوربات پراکسیداز شد. طبق نتایج حاصل، سلنیوم اگرچه باعث تغییرات قابل‌توجهی در مقدار ترکیبات فنلی و قند محلول و افزایش آنزیم آسکوربات پراکسیداز شد ولی نتوانست باعث کاهش مقدار مالون‌دی‌آلدئید شود و ازکاهش وزن خشک در شرایط شور ممانعت کند.

اثر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن و ریزمغذی آهن بر عملکرد و کیفیت علوفه ذرت (Zea mays L.)

هدی محمدی؛ غلامرضا حیدری؛ یوسف سهرابی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 185-198

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27736.1678

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر کودهای زیستی در تلفیق با کودهای شیمیایی وآهن بر عملکرد و صفات مرتبط با کیفیت علوفه ذرت رقم متوسط رس MV500، آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر کودهای زیستی در تلفیق با کودهای شیمیایی وآهن بر عملکرد و صفات مرتبط با کیفیت علوفه ذرت رقم متوسط رس MV500، آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان انجام شد. فاکتور اصلی آزمایش شامل سطوح مختلف کود نیتروژن:کود زیستی حامل باکتری Azorhizobium caulinodans، kgha-1150 کود اوره + کود زیستی Azorhizobium caulinodans،کود زیستی حامل باکتری‌های Bacillus Subtilis،Pseudomonas Flurescens و Azospirillum ssp ، کود زیستی حامل Bacillus Subtilis،Pseudomonas Flurescens و Azospirillum ssp + kgha-1 150 اوره، بدون کود اوره، kgha-1 450 اوره،کود زیستی حامل Azorhizobium caulinodans+ kgha-1300 اوره، کود زیستی حاملBacillus Subtilis، Pseudomonas Flurescens و Azospirillum ssp + kgha-1 300 اوره و فاکتور فرعی کود آهن در دو سطح شامل kgha-1 10 لبیریل آهن و شاهد بدون کود آهن بود. نتایج نشان داد کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی همراه با آهن به افزایش درصد پروتئین خام و کاهش درصد الیاف نامحلول در شوینده خنثی واسیدی ذرت در مقایسه با کاربرد کودهای شیمیایی به تنهایی و عدم مصرف آهن منجر شد. بیشترین عملکرد علوفه خشک از کاربرد کود زیستی Bacillus Subtilis،Pseudomonas Flurescens و Azospirillum ssp + kgha-1300 اوره همراه با کود آهن و کمترین مقدار آن از تیمار شاهد بدون کود اوره و آهن حاصل گردید. نتایج این پژوهش نشان دادتأمین تلفیقی نیتروژن مورد‌نیاز ذرت از طریق کاربرد کود زیستی حامل باکتری‌هایBacillus Subtilis،Pseudomonas Flurescens و Azospirillum ssp + kgha-1 300 اوره همراه با مصرف آهن به حصول بیشترین عملکرد و کیفیت علوفه منجر می‌شود.

مطالعه تنوع فنوتیپی و ژنتیکی ژنوتیپ‌های آفتابگردان دانه روغنی (Helianthus annus L.) از نظر صفات اگرو-مورفولوژیکی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

علی صارمی راد؛ خداداد مصطفوی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 227-240

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.27588.1671

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی محسوب می‌گردد، بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1394 روی 12 ژنوتیپ آفتابگردان پایه‌ریزی و اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب وجود تنوع میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را از لحاظ بیشتر صفات تأیید نمود. اثر محیط برای تمامی صفات و اثر متقابل ژنوتیپ با محیط نیز فقط برای ارتفاع بوته معنی‌دار بود. صفت عملکرد دانه از نظر پارامتر‌های بازده ژنتیکی، ضرایب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی در شرایط تنش و عدم تنش نسبت به سایر صفات مقادیر بیشتری را نشان داد. بالاترین وراثت‌پذیری در آزمایش نرمال متعلق به عملکرد دانه (55/77 درصد) و در آزمایش تنش متعلق به ارتفاع بوته (70/62 درصد) بود. بیشترین تغییر میزان صفت در شرایط تنش نسبت به شرایط نرمال به‌ترتیب مربوط به ارتفاع بوته (27 درصد)، عرض برگ (5/25 درصد)، قطر ساقه (25 درصد) و طول برگ (22 درصد) بود. دندروگرام به‌دست‌آمده از تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها را بر اساس صفات تحت بررسی در هر دو شرایط تنش و عدم تنش در سه گروه طبقه‌بندی نمود. با توجه به گروه‌بندی تجزیه خوشه‌ای در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ‌های Sor و Progress به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل و در مقابل ژنوتیپ‌های Favorite، Record، SHF81-90، Master و Lakomka به‌عنوان ژنوتیپ‌های حساس شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل و با توجه به وجود تنوع کافی در بین ژنوتیپ‌ها به نظر می‌رسد امکان شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی وجود دارد.

بررسی تأثیر محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی نعناع (Mentha spicata var. crantz) تحت تنش شوری

زینب جوشن؛ حمید سودائی زاده؛ محمدعلی حکیم زاده اردکانی؛ رستم یزدانی بیوکی؛ ساره خواجه حسینی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 267-280

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27413.1666

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر تنش شوری و محلول‌پاشی گلایسین بتائین بر روی صفات کمی و کیفی گیاه نعناع در سال زراعی 97-1396، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 1- سطوح مختلف کلرید سدیم در چهار سطح شاهد،30، 60 و 90 میلی‌مولار و 2- محلول‌پاشی گلایسین بتائین در 3 سطح صفر، 100 و 200 میلی‌مولار بود. صفات ارتفاع، وزن تر و خشک اندام هوایی، حجم، وزن تر و خشک ریشه، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a و bو کل)، میزان پروتئین، پرولین و قندهای محلول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر روی صفات مذکور داشت، به‌طوری‌که با افزایش سطح شوری همه پارامترها به جز رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل b و کل)، پرولین و قندهای محلول کاهش پیدا کرد. شوری باعث کاهش ارتفاع به میزان (47/29 درصد)، وزن تر اندام هوایی (56/49 درصد)، وزن خشک اندام هوایی (87/56 درصد)، حجم ریشه (89/47 درصد)، وزن تر و خشک ریشه (15/52 درصد)، (92/43 درصد)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (a) (18 درصد) و (b) (41/29 درصد)، میزان پروتئین (79/17 درصد)، پرولین (98/30 درصد) و همچنین قندهای محلول (58/3 درصد) گردید.کاربرد گلایسین بتائین به‌طوری معنی‌داری اثرات منفی ناشی از تنش شوری را بهبود بخشید، اما باعث کاهش صفات ارتفاع به میزان (16/9 درصد) و کلروفیل b به میزان (31/26 درصد) نسبت به شاهد گردید. همچنین اثرات متقابل تنش شوری و تیمار محلول‌پاشی گلایسین بر روی صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، میزان پرولین، پروتئین (01/0 P <)، حجم ریشه و میزان قندهای محلول (05/0 P <) معنی‌دار گردید. بالاترین مقادیر صفات مورد بررسی در تیمار ترکیبی تنش شوری شاهد و محلول‌پاشی 200 میلی‌مولار گلایسین بتائین به‌دست‌آمد.

تأثیر کود سبز تحت شرایط مختلف خاک‌ورزی بر خصوصیات علف‌های‌هرز و عملکرد ذرت (Zea mays L.)

محمد سرخه؛ فائزه زعفریان؛ محمد حسین قرینه

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 281-294

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27385.1665

چکیده

چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف کود سبز و انواع سامانه‌های خاک‌ورزی در راستای نیل به اهداف کشاورزی پایدار، آزمایشی شامل تیمارهای مختلف خاک‌ورزی (خاک‌ورزی رایج و کم‌خاک‌ورزی) به‌عنوان ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف کود سبز و انواع سامانه‌های خاک‌ورزی در راستای نیل به اهداف کشاورزی پایدار، آزمایشی شامل تیمارهای مختلف خاک‌ورزی (خاک‌ورزی رایج و کم‌خاک‌ورزی) به‌عنوان عامل اصلی و منابع مختلف کود سبز (کود سبز ماش، لوبیا چشم‌بلبلی و بقایای گندم) به‌همراه تیمار شاهد به‌عنوان عامل فرعی اجرا شد. این آزمایش در شهرستان شوش از توابع استان خوزستان در سال زراعی 94-1393 به‌صورت استریپ‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل از آنالیز داده‌ها نشان داد که بیشترین میزان عملکرد ذرت تحت تأثیر تیمار بقایای گندم (27/10399کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد، که با تیمار کود سبز لوبیا چشم‌بلبلی (48/10013 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معنی‌داری نداشت. همچنین کمترین میزان عملکرد در تیمار عدم مصرف کود سبز (شاهد) (01/7382 کیلوگرم در هکتار) رؤیت گردید. بیشترین میزان عملکرد زیستی ذرت با اعمال کم‌خاک‌ورزی (16139 کیلوگرم در هکتار) و همچنین با کاربرد بقایای گندم و کود سبز لوبیا چشم‌بلبلی (به‌ترتیب 89/17170 و 37/16790 کیلوگرم در هکتار) به‌دست‌آمد. همچنین بهترین تیمار از نظر تأثیرگذاری روی تراکم، تنوع و وزن خشک علف‌های‌هرز، تیمار کود سبز ماش در حالت کم‌خاک‌ورزی بود. بر اساس نتایج حاصل در مرحله 4 تا 6 برگی، با انجام خاک‌ورزی رایج، علف‌‌هرز عروسک پشت‌پرده و در حالت کم‌خاک‌ورزی، علف‌‌هرز خرفه به‌عنوان علف‌هرز غالب مزرعه شناسایی شد. در مرحله رسیدگی ذرت نیز هم در حالت خاک‌ورزی رایج و هم در حالت کم‌خاک‌ورزی، علف‌‌هرز غالب مزرعه عروسک پشت‌پرده بود که در هر دو مرحله بیشترین وزن خشک علف‌های‌هرز را نیز به خود اختصاص دادند. لذا کاربرد بقایای گندم و کود سبز لوبیا چشم‌بلبلی همراه باکم‌خاک‌ورزی می‌تواند راهکاری مناسب در جهت افزایش عملکرد ذرت و کاهش تنوع و زیست‌توده علف‌های‌هرز در کشاورزی پایدار بشمار آید.

تأثیر شوک حرارتی، عمق دفن و جایگاه بذر بر جوانه‌زنی بذور هترومورفیسم ماستونک (Torilis arvensis)

رضوان پیامنی؛ ایرج نصرتی؛ معصومه عامریان

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26379.1621

چکیده

چکیدهعلف‌های هرز یکی از فاکتورهای کاهش عملکرد محصولات هستند. علف ‌‌هرز ماستونکدو شکل بذر کرک‌دار و بدون کرک تولید می‌کند که اطلاعات کمی در ارتباط با رفتار جوانه‌زنی آن‌ها وجود دارد. هدف از مطالعه‌ ... بیشتر چکیدهعلف‌های هرز یکی از فاکتورهای کاهش عملکرد محصولات هستند. علف ‌‌هرز ماستونکدو شکل بذر کرک‌دار و بدون کرک تولید می‌کند که اطلاعات کمی در ارتباط با رفتار جوانه‌زنی آن‌ها وجود دارد. هدف از مطالعه‌ حاضر بررسی اثر جایگاه بذر، عمق دفن، شوک حرارتی و چندشکلی بذر بر درصد جوانه‌زنی علف ‌‌هرز ماستونکاست. آزمایش‌ها به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی طی سال‌های 1395-1396 اجرا شدند. در آزمایش اول فاکتورها شامل جایگاه بذر (‌بالا، وسط و پایین بوته)، دما (20 و 25 درجه سانتی‌گراد) و شکل بذر (کرک‌دار و بدون کرک) بود. فاکتورها در آزمایش دوم شامل شوک حرارتی (100، 150 و 200 درجه سانتی‌گراد)، عمق دفن بذر (صفر، 2 و 4 سانتی‌متر) و شکل بذر (کرک‌دار و بدون کرک) بود. نتایج نشان داد که عمق دفن، دما، و شکل بذر اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی بذر ماستونک دارد. در آزمایش اول با افزایش دما از 20 به 25 درجه سانتی‌گراد درصد جوانه‌زنی بذر کاهش نشان داد و در دمای 20 درجه سانتی‌گراد بیش‌ترین درصد جوانه‌زنی (33/73 درصد) مشاهده شد. در آزمایش دوم عمق دفن تأثیر مثبتی بر جوانه‌زنی بذر ماستونک داشت و با افزایش عمق دفن درصد جوانه‌زنی بذر افزایش نشان داد. اثر متقابل شوک حرارتی و عمق دفن نشان داد که با افزایش عمق دفن و دما درصد جوانه‌زنی افزایش می‌یابد. در هر دو شکل بذر با افزایش عمق دفن درصد جوانه‌زنی افزایش نشان داد و در بیش‌ترین عمق دفن (4 سانتی‌متر)، بذور بدون کرک بیش‌ترین درصد جوانه‌زنی (14/58 درصد) را داشت و شکل بذر نیز بر درصد جوانه‌زنی بذور تأثیر معنی‌داری داشت. با وجود بزرگ‌تر بودن اندازه بذرور کرک‌دار، بیش‌ترین درصد جوانه‌زنی در بذر بدون کرک مشاهده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که این علف ‌هرز قادر به جوانه‌زنی در دامنه گسترده‌ای از شرایط محیطی است. با افزایش عمق دفن درصد جوانه‌زنی علف ‌هرز ماستونک افزایش نشان داد. دمای بهینه برای جوانه‌زنی بذر ماستونک دمای 20 درجه‌ سانتی‌گراد است. شکل بذر بر درصد جوانه‌زنی ماستونک تأثیرگذار بود.

ارزیابی روابط صفات، عملکرد و ویژگی‌های زراعی لاین‌های امیدبخش برنج

الناز خلیل خلیلی؛ غفار کیانی؛ سید کمال کاظمی تبار

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 107-116

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26920.1643

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها شامل 30 لاین امیدبخش برنج بود. در این بررسی 10 صفت از جمله ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل ‌دانه، تعداد دانه ‌پر، طول دانه، قطر دانه، نسبت طول به عرض دانه، وزن هزاردانه و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد با تعداد پنجه، دانه‌ پر و وزن هزاردانه وجود دارد. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه علیت نشان داد که تعداد دانه پر بالاترین اثر مستقیم (67/0) و بعد از آن، صفات تعداد پنجه (59/0) و قطر دانه (47/0) بیشترین اثر را بر عملکرد دارد. بنابراین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، صفات تعداد پنجه، تعداد دانه پر به‌عنوان شاخص انتخاب بر بهبود عملکرد برنج شناسایی شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه نیز در 4 گروه مختلف قرار گرفتند، که ارقام موجود در کلاستر دوم و سوم علاوه‌بر متوسط عملکرد بالاتر، از ارتفاع کمتر، تعداد پنجه و تعداد دانه پر بیشتری برخوردار بودند. در این تحقیق لاین‌های 8، 13، 14، 15 و 28 برترین لاین‌ها از نظر عملکرد و سایر ویژگی‌های زراعی بودند.

تحلیل احتمالاتی ویژگی‌های زمانی نمو گندم دیم در استان گلستان با استفاده از متغیرهای اقلیمی

کامی کابوسی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 143-158

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26579.1633

چکیده

چکیدهبارش و دما دو عامل اساسی کنترل‌کننده تاریخ کشت و نمو گندم می‌باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف برآورد هشت متغیر اکوفنولوژیکی شامل تاریخ کشت، تاریخ سبز شدن، تاریخ گل‌دهی، تاریخ رسیدگی و طول ... بیشتر چکیدهبارش و دما دو عامل اساسی کنترل‌کننده تاریخ کشت و نمو گندم می‌باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف برآورد هشت متغیر اکوفنولوژیکی شامل تاریخ کشت، تاریخ سبز شدن، تاریخ گل‌دهی، تاریخ رسیدگی و طول هر یک از مراحل رشد گندم دیم در استان گلستان در پنج سطح احتمال وقوع 25، 50، 75، 85 و 95 درصد انجام شد. برای این منظور ابتدا این متغیرها با استفاده از داده‌های روزانه بارش و دمای کمینه و بیشینه 33 ایستگاه هواشناسی برای یک دوره آماری 26 ساله (1395-1370) تعیین شد. سپس مقادیر متغیرهای اکوفنولوژیکی در سطوح احتمال مختلف با تحلیل فراوانی برآورد گردید. به منظور صحت‌سنجی برآورد متغیرهای اکوفنولوژیکی از یافته‌های پژوهش‌های مختلف که در مقیاس مزرعه در استان گلستان انجام شده بود، استفاده گردید که نتایج نشان از دقت قابل قبول برآوردها و نقشه‌های پهنه‌بندی داشت. نتایج نشان داد سطح احتمال وقوع بر همه متغیرهای مورد بررسی تأثیر معنی‌دار داشت به گونه‌ای که با افزایش سطح احتمال وقوع، تعویق معنی‌دار تاریخ‌های کشت، سبز شدن، گل‌دهی و رسیدگی، افزایش معنی‌دار طول دوره کشت تا سبز شدن و کاهش معنی‌دار طول مرحله‌های سبز شدن تا گل‌دهی، گل‌دهی تا رسیدگی و کشت تا رسیدگی مشاهده گردید. تاریخ کشت مناسب گندم دیم در 90 درصد وسعت استان گلستان برای سطوح احتمال وقوع 25، 50 و 75 درصد قبل از 20 آذر و در 78 و 90 درصد وسعت استان برای سطوح احتمال وقوع به‌ترتیب 85 و 95 درصد 30-11 آذر و 20-1 دی‌ بود. تاریخ سبز شدن گندم دیم در بیش از 90 درصد وسعت استان گلستان برای سطوح احتمال وقوع 25 تا 95 درصد به‌ترتیب تا 30 آذر، تا 15 دی‌، 30-1 دی، 16 دی تا 15 بهمن و 30-1 بهمن به‌دست‌آمد. نتایج نشان داد که در بیش از 90 درصد وسعت استان تاریخ رسیدگی گندم دیم با احتمال 25 درصد در نیمه اول خرداد، با احتمال 50 درصد در ماه خرداد، با احتمال 75 درصد در نیمه دوم خرداد و با احتمال 85 و 95 درصد در نیمه دوم خرداد تا نیمه اول تیر اتفاق می‌افتد.

ارزیابی اثر تغذیه تلفیقی بر عملکرد کمی و درصد اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

محمدرضا میرزاجانی؛ مجید مجیدیان؛ غلامرضا محسن آبادی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 469-482

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25695.1594

چکیده

چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه ... بیشتر چکیدهیکــی از نیازهــای مهــم در برنامه‌ریزی زراعی به‌منظور حصول عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به‌ویژه در گیاهان دارویی ارزیابی سیســتم‌های مختلف تغذیه گیاه اســت. با روش صحیح افزایش حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه می‌توان ضمن حفظ محیط‌زیســت، کاهش فرســایش و حفظ تنوع‌زیستی، کارآیی نهاده‌ها را افزایش داد. این پژوهش با هدف ارتقای عملکرد کمی و کیفی گیاه بادرنجبویه با مصرف کودهای زیستی نظیر قارچ میکوریزا، کود فسفاته زیستی و ورمی‌کمپوست مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش در بهار و تابستان 1395 در مزرعه تحت پوشش سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان واقع در بخش خشک‌بیجار از توابع شهرستان رشت اجرا شد. در این تحقیق آزمایش به‌صورت فاکتوریل سه عاملی شامل قارچ میکوریزا (M) در دو سطح (عدم تلقیح = M1 و تلقیح = M2)، عامل کود فسفات زیستی (p ) در سه سطح (صفر =p 1، 50 = p 2 و 100 = p 3 کیلوگرم در هکتار) و ورمی‌کمپوست (V) در سه سطح (صفر =V1 ، 5= V2 و 10 =V3 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با هجده تیمار و در سه تکرار انجام شد. همچنین، یک کرت به‌عنوان شاهد کود شیمیایی (مصرف کود شیمیایی اوره 90 کیلوگرم در هکتار، سوپر‌فسفات‌تریپل 90 کیلوگرم در هکتار و سولفات‌پتاسیم 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسه آن با تیمارهای میکوریزا، کود فسفات زیستی و ورمی‌کمپوست نیز در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در نظرگرفته شد. بر اساس نتایج این آزمایش، بیشترین، عملکرد برگ، درصد اسانس، عملکرد زیستی، کلروفیل کل و کاروتنوئید در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار در کل صفات اندازه‌گیری شده بهترین نتیجه را داشت. همچنین، بهترین نتیجه در استفاده از 10 تن ورمی‌کمپوست در هکتار در عملکرد بیولوژیک (2/4808 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (13/0) و کلروفیل کل (54/1 میلی‌گرم در گرم برگ تازه) به‌دست آمد. اثرات متقابل هم افزایی مثبت نیز روی برخی صفات مذکور مشاهده گردید که می‌توان به اثر متقابل بین تلقیح میکوریزا و فسفات زیستی بر عملکرد برگ، همچنین هم‌افزایی میکوریزا و ورمی‌کمپوست در شاخص عملکرد زیستی اشاره کرد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، تیمار تلقیح با میکوریزا، مصرف 100 کیلوگرم فسفات زیستی و 10 تن ورمی‌کمپوست درهکتار، می‌تواند شرایط مناسبی را جهت دستیابی به بیشترین عملکرد کمی (5290 کیلوگرم در هکتار) و کیفی (26/0 درصد اسانس) در گیاه بادرنجبویه در یک سیستم زراعی پایدار فراهم آورد.

ارزیابی تأثیر پسماند علف‌کش‌ پندی‌متالین بر گندم و جو

تاج محمد خواجوی؛ زینب اورسجی؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ عباس بیابانی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 483-494

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25477.1589

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش غلظت‌های مختلف علف‌کش پندی‌متالین که معادل صفر، 15، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، 75 و 100 درصد مقدار توصیه‌شده بود؛ روی گیاهان زراعی گندم و جو به‌کار برده شد و وزن خشک ریشه و ساقه گیاهان زراعی موردنظر در انتهای آزمایش اندازه‌گیری شدند. در برازش داده‌ها از منحنی‌های لگاریتم لجستیک سه و چهار پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد که تقریباً در همه داده‌های مورد بررسی منحنی سه پارامتره از برازش مناسبی برخوردار بود. در برازش جداگانه داده‌ها مشخص شد که همواره بقایای علف‌کش پندی‌متالین باعث کاهش زیست‌توده خشک ساقه و زیست‌توده خشک ریشه گیاهان زراعی گندم و جو شدند. مقدار علف‌کش برای کاهش ۵۰ درصدی وزن خشک ساقه گندم و وزن خشک ساقه جو به‌ترتیب از ۵/۴۰۰ و ۰۵/۶۲۳ گرم ماده مؤثره پندی‌متالین در هکتار به‌دست آمد. مقادیر ED50 وزن خشک ریشه گندم و جو به‌ترتیب ۸۸/۶۵ و ۶۶/۲۶۹ به‌دست آمد. در مجموع نتایج حاصل از برازش دوگانه داده‌ها نشان داد که در تمام اندازه‌گیری‌های مربوط به ریشه و ساقه، همواره گندم از جو حساسیت بیشتری به بقایای علف‌کش پندی‌متالین نشان داد. بنابراین توصیه می‌شود در شرایطی وجود بقایای علف‌کش پندی‌متالین در خاک، از کاشت گیاهان حساس مثل گندم پرهیز شود.

اثر تنش خشکی و گردو‌غبار بر پراکسیداسیون لیپیدی و واکنش ضداکسایشی دو رقم توت‌فرنگی

فرزاد مریوانی؛ ناصر قادری؛ تیمور جوادی

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 535-550

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26308.1618

چکیده

چکیدهدر سال‌های اخیر پدیده گردوغبار یکی از چالش‌های مهم در غرب و جنوب غربی ایران بوده که سالیانه خسارات فراوانی بر محیط‌زیست و محصولات کشاورزی به جا می‌گذارد. بر همین اساس، آزمایشی برای بررسی اثر گردوغبار ... بیشتر چکیدهدر سال‌های اخیر پدیده گردوغبار یکی از چالش‌های مهم در غرب و جنوب غربی ایران بوده که سالیانه خسارات فراوانی بر محیط‌زیست و محصولات کشاورزی به جا می‌گذارد. بر همین اساس، آزمایشی برای بررسی اثر گردوغبار و تنش خشکی روی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت‌فرنگی (پاروس و کوئین‌الیزا) در طی سال‌های 1392-1393 در شرایط گلخانه طراحی و اجرا گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار (شاهد، تنش خشکی (2/1- مگاپاسکال)، گردوغبار، گردوغبار + تنش خشکی) و 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ (RWC)،‍ شاخص پایداری غشاء سلولی (MSI)، پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، پراکسیداسیون لیپیدی، پراکسید‌هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که RWC و MSI در واکنش به گردوغبار و تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافتند. افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، مالون ‌دی‌آلدئید، پراکسید‌هیدروژن و فعالیت آنزیم پراکسیداز در اثر تیمارهای گردوغبار و تنش خشکی مشاهده شد، به‌طوری‌که بیشترین افزایش در پرولین، کربوهیدرات‌های محلول کل، مالون دی آلدئید، پراکسید‌هیدروژن و فعالیت آنزیم‌های ضد‌اکسایشی در تیمار تنش خشکی + گردوغبار به‌دست آمد. تیمارهای گردو‌غبار و تنش خشکی سبب کاهش تولید ماده خشک در هر دو سال گردیدند. بر اساس این نتایج گردوغبار اثر منفی بر خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم توت‌فرنگی داشته و در شرایطی که تیمار گردوغبار همراه با تنش خشکی اعمال گردید آثار منفی بیشتری بر توت‌فرنگی داشت. به همین دلیل می‌توان عنوان کرد که گردوغبار تأثیر منفی روی صفات ارزیابی‌شده داشته و تنش خشکی این اثرات را تشدید نموده است.

برآورد خلأ عملکرد برنج با استفاده از روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) در آمل و رشت

ابراهیم حبیبی؛ یوسف نیک نژاد؛ هرمز فلاح؛ سلمان دستان؛ داود براری تاری

دوره 42، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 551-562

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26083.1607

چکیده

چکیدهمستندسازیفرآیندتولیددرکشاورزیشاملتهیه کلیهاطلاعاتوفعالیت‌هاییاستکهسیرتولید یکمحصول از مرحلهتهیهبستربذرتابرداشترانشانمی‌دهد. لذا، هدف از این پژوهش، برآورد خلأ عملکرد ارقام محلی برنج به ... بیشتر چکیدهمستندسازیفرآیندتولیددرکشاورزیشاملتهیه کلیهاطلاعاتوفعالیت‌هاییاستکهسیرتولید یکمحصول از مرحلهتهیهبستربذرتابرداشترانشانمی‌دهد. لذا، هدف از این پژوهش، برآورد خلأ عملکرد ارقام محلی برنج به روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) بود. دراینپژوهشتمامیعملیات‌هایمدیریتیانجام‌شدهازمرحلهتهیهبستربذرتابرداشت برای ارقام محلی برنجازطریق مطالعاتمیدانی در منطقه آمل واقع در استان مازندران و منطقه رشت در استان گیلان طی سال‌های 1395 و 1396 ثبتشد. برای تعیین مدل عملکرد (تولید)، رابطه بین تمامی متغیرها و عملکرد شلتوک از طریق رگرسیون گام‌به‌گام بررسی شد. خلأ عملکرد نیز از تفاضل پتانسیل عملکرد و عملکرد واقعی به‌دست آمد. نتایج نشان داد از حدود 155 متغیر مورد بررسی، مدل نهایی در منطقه آمل و رشت به‌ترتیب با هفت و شش متغیر مستقل انتخاب شد. متوسط عملکرد واقعی ثبت‌شده در دو منطقه آمل و رشت به‌ترتیب برابر 4821 و 4467 کیلوگرم در هکتار بود. در معادله تولید منطقه آمل، متوسط و حداکثر عملکرد به‌ترتیب 4798 و 6505 کیلوگرم در هکتار تخمین زده شد که کل خلأ عملکرد برابر 1707 کیلوگرم در هکتار بود. در معادله تولید منطقه رشت، متوسط و حداکثر عملکرد به‌ترتیب 4443 و 6377 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد که کل خلأ عملکرد برآورد شده برابر 1934 کیلوگرم در هکتار بود. در منطقه آمل، میزان افزایش عملکرد مربوط به متغیرهای تاریخ نشاکاری، تعداد دفعات مصرف سرک و نیتروژن بعد از گلدهی به‌ترتیب برابر 364، 292 و 416 کیلوگرم در هکتار سهمی معادل 21، 17 و 24 درصد از کل خلأ عملکرد را شامل شدند. همچنین، متغیرهای تناوب زراعی، ضدعفونی بذر و برداشت با کمباین از نظر خلأ عملکرد در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در منطقه رشت، میزان افزایش عملکرد مربوط به متغیرهای مصرف پتاسیم، نیتروژن قبل از نشا و نیتروژن بعد از گلدهی به‌ترتیب با 644، 325 و 730 کیلوگرم در هکتار خلأ عملکرد سهمی معادل 33، 17 و 38 درصد از کل را نشان دادند. بنابراین، بر اساس برازش رابطه بین عملکرد مشاهده‌شده و عملکرد پیش‌بینی‌شده می‌توان بیان کرد که دقت مدل (معادله تولید) مناسب بوده و می‌تواند برای برآورد میزان خلأ عملکرد و تعیین سهم هر یک از متغیرهای محدود‌ کننده عملکرد به‌کار گرفته شود.

مقایسه تغییرات قندها و بیان ژن‌های دساتورزا 12 و 15 در گندم نان و دورم تحت تنش‌سرما

لیلا نژاد صادقی؛ رضا معالی امیری؛ حسن زینالی خانقاه

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 387-400

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22457.1481

چکیده

چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات ... بیشتر چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات کربوهیدرات‌ها و بیان ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تحت تنش‌سرما به‌صورت مقایسه‌ایدرسه ژنوتیپگندم دوروم و نان متفاوت از نظر تحمل سرما مقایسه شدند، دو ژنوتیپ (نورستار گندم نان و گردیش گندم دوروم) متحمل به سرما و ژنوتیپ SRN (گندم دوروم) حساس به سرما از مؤسسه تحقیقات دیم کشور واقع در مراغه در سال 1389-1388 تهیه شد و در اتاقک‌های رشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج کشت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پتانسیل ژنتیکی مناسبی برای افزایش تحمل سرما در دوروم به‌ویژه گردیش را نشان داد. میزان کربوهیدرات‌ها تحت اغلب تیمارهای آزمایش اختلاف معنی‌دار نشان داد به‌طوری‌که تنش ‌سرما در گیاهان سازگارشده سبب افزایش میزان ساکارز، گلوکز و فروکتوز مخصوصا در نورستار و گردیش شد. افزایش بیان نسبی ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تلاش ویژه سلول برای محافظت در برابر تنش‌سرما در ژنوتیپ‌های نورستار وگردیش در مقایسه با ژنوتیپ SRN را نشان داد. نتایج نشان داد که فرایند سازگاری تحمل به تنش اکسیداتیو را القاء می‌کند. همچنین این پاسخ‌ها وجود ظرفیت ژنتیکی مناسبی در گندم دوروم را برای افزایش تحمل به سرمابه خصوص درژنوتیپ گردیش برای صفات اندازه‌گیری‌شده، تأیید کرد.

ارزیابی شاخص‌های کیفی شربت در برداشت سبز و سوخته نیشکر

رضا مرادی؛ سید عطاء اله سیادت؛ عبدالرضا سیاهپوش؛ عبدالمهدی بخشنده؛ محمد رضا مرادی تلاوت

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 402-415

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.25618.1595

چکیده

چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر ... بیشتر چکیدهتعهدات بین‌المللی و فشار افکار عمومی برای جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست موجب‌گذار از برداشت سوخته نیشکر به برداشت سبز در مناطق نیشکر کاری دنیا شده است. به منظور مقایسه شاخص‌های کیفی شربت نیشکر در دو روش برداشت سبز و سوخته تحقیقی در سال زراعی 95-1394 در کشت و صنعت نیشکر امام خمینی (ره) واقع در شمال خوزستان به‌صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خرد‌شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجراء شد. عامل اصلی سه واریته نیشکر با دوره رسیدگی متفاوت و عامل فرعی پنج روش برداشت و راتونینگ بودند. شاخص‌های کیفی مورد ارزیابی شامل درصد خاشاک ساقه، درصد وزنی شربت قابل استخراج‌، کل مواد جامد حل‌شده در شربت، میزان ساکارز در شربت، درجه خلوص شربت، قند قابل استحصال درکارخانه (R.S) و عملکرد ساقه بودند. نتایج نشان داد واریته نیشکر در خصوص همه صفات مورد ارزیابی به جز درصد وزنی شربت قابل استخراج اختلاف معنی‌دار داشتند. روش‌های برداشت و راتونینگ در مورد درصد خاشاک همراه‌ نی، قند قابل استحصال در کارخانه، عملکرد نی و کل مواد جامد حل‌شده در شربت اختلاف معنی‌دار داشتند. خاشاک همراه‌نی در مجموع روش‌های برداشت سبز حدود 7 درصد و در برداشت سوخته 4 درصد بود. میانگین عملکرد برداشت سوخته 83 تن در هکتار و برداشت سبز 74 تن در هکتار بود. به‌طورکلی برداشت سبز نیشکر موجب افزایش درجه خلوص شربت نسبت به برداشت سوخته شد.

اثر تراکم بوته بر شاخص‌های فیزیولوژیک و فنولوژیک ژنوتیپ‌های یولاف زراعی (Avena sativa L.) در شرایط اقلیمی اهواز

مریم دولت آبادی؛ پیمان حسیبی؛ حبیب اله روشنفکر دزفولی؛ بهزاد سرخی

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 415-428

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24683.1561

چکیده

چکیدهآزمایش حاضر در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز با هدف بررسی شاخص‌های رشد و درجه روز رشد ژنوتیپ‌های مختلف یولاف تحت تراکم‌های مختلف کاشت در شرایط ... بیشتر چکیدهآزمایش حاضر در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز با هدف بررسی شاخص‌های رشد و درجه روز رشد ژنوتیپ‌های مختلف یولاف تحت تراکم‌های مختلف کاشت در شرایط مزرعه‌ایی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل پنج ژنوتیپ یولاف زراعی و سه تراکم کاشت (300، 400 و 500 بوته در مترمربع)، بود. درجه روز رشد هر یک از مراحل رشدی گیاه بر اساس سیستم BBCH، با استفاده از آمار روزانه دما محاسبه گردید. تیمارهای مورد بررسی اثرات متفاوتی بر شاخص‌های رشد و صفات فیزیولوژیک نظیر سرعت رشد گیاه (CGR)، سرعت رشد نسبی (RGR)، سرعت جذب خالص (NAR)، محتوای کلروفیل برگ، عدد کلروفیل‌ متر و عملکرد ماده خشک داشتند. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی یولاف، در مرحله خمیری دانه، ژنوتیپ V2 دارای بیشترین میزان شاخص‌های NAR،RGR ، و CGR به‌ترتیب با میانگین 40/1 گرم بر مترمربع در روز، 0015/0 گرم بر گرم در روز و 34/6 گرم در مترمربع در روز در تراکم 300 بوته در مترمربع بود که این امر با برتری ژنوتیپ V2 از نظر عملکرد کل ماده خشک تولیدی با میانگین 78/39 گرم در مترمربع نسبت به سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی همراه بود. در مقابل ژنوتیپ V1، کمترین میزان عملکرد کل ماده خشک با میانگین 95/22 گرم در مترمربع را داشت. همچنین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ V2 در تراکم 300 بوته در مترمربع با میانگین 162 روز از کاشت و 1899 درجه روز رشد دارای کمترین دوره رشد و ژنوتیپ V4 در تراکم 500 بوته در مترمربع با میانگین 175 روز از کاشت و 2178 درجه روز رشد دارای بیشترین دوره رشد در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی بودند. در بین مراحل فن ولوژیک نیز، بیشترین درجه روز رشد دریافتی در مرحله نمو برگ و کم‌ترین آن در مراحل خوشه و گل شکفتگی اتفاق افتاد.

بررسی تأثیرات سوء ریزگردها بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم در غرب ایران

زینب شریفی؛ محسن سعیدی؛ ایرج نصرتی؛ حسن حیدری

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 149-164

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.21856.1470

چکیده

چکیدهبهمنظوربررسی میزان و نحوه تأثیر ریزگردها بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در منطقه کرمانشاه، این تحقیق بهصورتآزمایش فاکتوریلدرقالبطرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهارتکراردرسالزراعی ... بیشتر چکیدهبهمنظوربررسی میزان و نحوه تأثیر ریزگردها بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گندم در منطقه کرمانشاه، این تحقیق بهصورتآزمایش فاکتوریلدرقالبطرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهارتکراردرسالزراعی 93-1392در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. فاکتوراولشامل دو رقم گندم نان (پیشگام و زرین) و یک رقم دوروم (بهرنگ) و فاکتور دوم با هدف شبیه‌سازی اثرات آبیاری بارانی و زدودن ذرات ریزگرد بر سطح برگ‌ها در دو سطح شامل: شستشو و عدم شستشوی سطح تاج‌پوشش گندم بودند. بر اساس نتایج، در شرایط عدم شستشوی سطح تاج‌پوشش رقم پیشگام بیشترین و بهرنگ کمترین عملکرد دانه را دارا بودند (به‌ترتیب 91/6 و 97/4 تن در هکتار). تیمار شستشوی تاج‌پوشش در مقایسه با تیمار عدم شستشو به‌طور معنی‌داری موجب افزایش عملکرد دانه (به‌طور متوسط 18 درصد) و اجزاء آن به غیر از وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد. همچنین سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و شاخص زنده‌مانی برگ‌ها، غلظت پروتئین‌های محلول، کلروفیل b و کارتنوئیدها را به‌طور معنی‌دار افزایش داد ولی بر راندمان تعرق اثر معنی‌دار نداشت. ذرات با قطر 3/0 میکرومتر و کمتر، بیشترین نسبت از ذرات ریزگرد را تشکیل داده بودند. به نظر می‌رسد که بسته شدن روزنه‌ها در اثر رسوب این ریزگردها دلیل اصلی کاهش هدایت روزنه‌ای و در نتیجه، کاهش سرعت فتوسنتز برگ‌ها و عملکرد دانه باشد.

ارزیابی اثر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های کنجد (Sesamum indicum L.) تحت رقابت علف‌های‌هرز

ثریا حقانیان؛ علیرضا یدوی؛ حمید رضا بلوچی؛ علی مرادی؛ یعقوب بهزادی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22805.1497

چکیده

چکیدهاین آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل ... بیشتر چکیدهاین آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل برهمکنش ژنوتیپ کنجد (بهبهان، یلووایت،tn -238 و tn-240) و علف‌ هرز (با دو سطح عاری وآلوده به علف‌ هرز) بود. نتایج نشان داد که تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، رقابت علف‌های هرز و ارقام کنجد بـر عملکـرد و اجـزای عملکرد معنی‌داری گردید. برهم‌کنش نیتروژن و رقم بر شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه و شاخص برداشت معنی‌دار شد. با افزایش نیتروژن مصرفی شاخص سطح برگ کنجد افزایش یافت ولی رقابت علف‌های هرز سبب کاهش 23 درصدی تعداد کپسول در بوته کنجد شد و وزن هزار دانه به میزان 5/7 درصد شد. بیشترین عملکرد دانه (06/158 گرم در مترمربع) از تیمار 100 کیلوگرم نیتروژن و از رقم محلی بهبهان (38/ 151 گرم در مترمربع) حاصل شد. در مجموع کاربرد تیمار نیتروژن افزایش 31 درصدی عملکرد بیولوژیک را نسبت به تیمار شاهد سبب شد. رقابت علف‌های هرز به‌ترتیب کاهش 43 و24 درصدی عملکرد دانه و بیولوژیک کنجد را باعث شد. نتایج به‌دست آمده از این تحقیق نشان داد که کشت رقم محلـی بهبهان با کاربرد تیمار 100 کیلوگرم نیتـروژن در شـرایط منطقه‌ای امیدیه، سبب افزایش عملکرد دانه خواهد شد.

تأثیر باکتری‏های محرک رشد و روش کشت بر عملکرد کمی و کیفی گیاه کنجد (Sesamum indicum L) در منطقه اهواز

فریبا مزرعه؛ امیر آینه بند؛ اسفندیار فاتح؛ آرام گورویی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 239-252

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24474.1551

چکیده

چکیدهبه‏منظور بررسی اثر روش کاشت و استفاده از باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کنجد پژوهشی در تابستان سال زراعی 1395 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به‏صورت کرت‌های ... بیشتر چکیدهبه‏منظور بررسی اثر روش کاشت و استفاده از باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کنجد پژوهشی در تابستان سال زراعی 1395 در دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به‏صورت کرت‌های یک‏بار خرد‌شده در قالب پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار بود. تیمار اصلی روش‌های مختلف کاشت و تیمار فرعی شامل چهار ترکیب تلفیقی باکتری‌های محرک رشد شامل کاملاَ شیمیایی (N- P- K)، تلفیقی 1: 50 درصدنیتروژن + 100 درصد فسفر + 100 درصد پتاسیم شیمیایی به‏ همراهکود بیولوژیکی سوپرنیتروپلاس، تلفیقی 2: 100 درصدنیتروژن+ 50 درصد فسفر + 100 درصد پتاسیم شیمیایی به‏همراه کود بیولوژیکیپتا بارور2 و تلفیقی 3: 50 درصد نیتروژن + 100 درصد فسفر + 100 درصد پتاسیم به ‏همراه کود بیولوژیکی بیوسولفور و هیومیکسین بود. نتایج نشان داد که در روش‌های مختلف کاشت بیش‌ترین (1441 کیلوگرم در هکتار) و کم‌ترین (1078) عملکرد دانه به‏ترتیب در روش کاشت یک ردیف روی پشته و روش کاشت کف جوی بودند. همچنین در مورد تیمارهای تلفیق کود بیش‌ترین عملکرد دانه (1674 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار کاملاً شیمیایی و کم‏ترین مقدار آن (1068 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار تلفیقی 1 (50 درصد نیتروژن + 100 درصد فسفر + 100 درصد پتاسیم شیمیایی به‏ همراهکود بیولوژیکی سوپرنیتروپلاس) بودند. همچنین بیش‌ترین (24/52) و کم‌ترین (2/33) درصد روغن به‏ترتیب مربوط به روش کاشت یک ردیف روی پشته با تیمار کودی کاملاً شیمیایی و نیز روش کاشت کف جوی و تیمار کودی تلفیقی 2 (100 درصدنیتروژن+ 50 درصد فسفر + 100 درصد پتاسیم شیمیایی به‏ همراه کود بیولوژیکیپتا بارور2)، بودند. صفات کیفیت روغن و درصد اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک در مدیریت تلفیقی کود و برای تمامی روش‌های کاشت نسبت به تیمار کودی کاملاً شیمیایی بیشتر بود. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد، هر دو تیمار روش کاشت و مدیریت کود بر عملکرد کمی موثر می‏باشند درحالی‏که عملکرد کیفی بیشتر تحت تأثیر مدیریت کود قرار گرفت.

کنترل شیمیایی کاتوس (Cynanchum acutum) در مزارع پلنت نیشکر

ایمان احمدی؛ محمد حسین قرینه

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.24376.1545

چکیده

چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در ... بیشتر چکیدهعلف‌ هرزکاتوس از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت نیشکر می‌باشد. به منظور تعیین کارایی علف‌کش ایندازیفلم در مقایسه با سایر علف‌کش‌های مورد کاربرد در نیشکر بر مهار علف ‌هرزکاتوس، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 7 تیمار و چهار تکرار در یکی از مزارع پلنت منطقه شعیبیه شوشتر درسال96-1395 انجام شد. تیمارهای آزمایشی در این مطالعه شامل کاربرد علف‌کش ایندازیفلم به مقادیر50 و 75 گرم ماده مؤثره در هکتار به‌صورت پیش‌رویشی؛ تری‌فلوکسی‌سولفورون + آمترین به میزان 1875 گرم ماده خالص در هکتار به‌صورت پس‌رویشی؛ تو، فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ به میزان 5/1687 گرم ماده خالص در هکتار؛ گلیفوزیت 6 لیتر در هکتار + سولفات آمونیوم 8 لیتر در هکتار؛ شاهد عاری از علف ‌هرز (وجین‌شده) و شاهد آلوده به علف ‌هرز (بدون تیمار علف‌کش). نتایج نشان داد که ایندازیفلم به میزان 75 و 50 گرم ماده مؤثر در هکتار ماده تجارتی بیشترین تأثیر را در مهارکاتوس، هم از نظر درصد کاهش تراکم به مقدار (09/85، 18/66 درصد) و هم از نظر درصد کاهش وزن خشک کاتوس به میزان (2/82، 90/60 درصد) نشان داد. بهترین تیمار از نظر وزن تک ساقه (72/0 کیلوگرم)،قطر میانگره وسط (85/1 سانتی‌متر)، تعداد میانگره (2/18) و عملکرد نی (92/117 تن در هکتار) نیشکر متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود. بیشترین درصد بریکس، درصد قند اینورت، شکر استحصالی و کمترین میزان الیاف به‌ترتیب با مقادیر 48/21، 533/0؛ 26/11و 61/12 (تن در هکتار) متعلق به تیمار ایندازیفلم به‌ میزان 75 گرم ماده مؤثر در هکتار بود.

ارزیابی حساسیت برخی مراحل فنولوژیکی ژنوتیپ‌های گندم در پاسخ به تنش خشکی

احمد نادری؛ محمدرضا اصلاحی

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 133-148

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.19143.1379

چکیده

این تحقیق با هدف ارزیابی حساسیت برخی مراحل فنولوژیکی ژنوتیپ‌های گندم به تنش خشکی در دو سال زراعی 94-1393 و 93-1392 به‌صورت کرت‌های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی ... بیشتر

پاسخ ژنوتیپ‌های جدید کلزا (Brassica napus) به قطع آبیاری انتهای فصل درآب و هوای نیمه‌خشک

حامد عینی نرگسه؛ مجید آقاعلیخانی؛ امیر حسین شیرانی راد؛ علی مختصی بیدگلی؛ سید علی محمد مدرس ثانوی

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 55-68

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.22672.1491

چکیده

در تحقیقی که در سال زراعی 95-1394در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج انجام شد پاسخ 17 ژنوتیپ جدید کلزا به دو نوع رژیم آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی تا برداشت) بررسی ... بیشتر در تحقیقی که در سال زراعی 95-1394در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج انجام شد پاسخ 17 ژنوتیپ جدید کلزا به دو نوع رژیم آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی تا برداشت) بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. به منظور گزینش متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها تحت شرایط آبیاری نرمال و قطع آبیاری، شاخص‌های تحمل به تنش و کارایی مصرف آب زراعی محاسبه شد. در تیمار قطع آبیاری ژنوتیپ Lauren با داشتن صفات زراعی مناسب مانند ارتفاع بوته (cm9/158 )، تعداد خورجین در بوته (6/158)، تعداد دانه در خورجین (6/18)، وزن هزار دانه (44/3 گرم)، ماده خشک (kg/ha15471)، عملکرد دانه (kg/ha3/3854)، درصد روغن دانه (33/43) و عملکرد روغن (kg/ha 3/1668) به‌عنوان ژنوتیپ برتر شناخته شد. این ژنوتیپ در شرایط آبیاری نرمال نیز از نظر صفات ذکر‌شده جزو ژنوتیپ‌های مناسب بود. شایان ذکر است که ژنوتیپ Alonso تحت تنش بعد از Lauren بیشترین عملکرد دانه (kg/ha 3/3776) و روغن (kg/ha1622) را داشت. شاخص‌های STI و GMP بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط تنش و غیرتنش داشتند و برای گزینش ژنوتیپ‌های برتر مناسبند. بر همین اساس مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها به تنش Lauren، Zorica، Alonso و Zlanta بودند. بیشترین کارایی مصرف آب زراعی (کیلوگرم در هکتار بر میلی‌متر) در شرایط نرمال مربوط به ژنوتیپ‌های Zorica (92/0) و Artist و Lauren (88/0) بود، در حالی‌که در شرایط قطع آبیاری بالاترین رکوردها در ژنوتیپ‌های Lauren(86/0)، Alonso(84/0) وHL3721(82/0) به‌دست آمد.

اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آبیاری بر عملکرد و بهره‌وری آب آبیاری شبدر برسیم بذری بهاره در خوزستان

احمدعلی شوشی دزفولی؛ محمد خرمیان؛ علی عصاره

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 69-82

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.23152.1510

چکیده

معمولاً تاریخ برداشت محصولات تابستانه همچون ذرت در اراضی آبی شمال خوزستان به گونه‌ای است که تاریخ مناسب کاشت شبدر به تأخیر می‌افتد. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آخرین آبیاری ... بیشتر معمولاً تاریخ برداشت محصولات تابستانه همچون ذرت در اراضی آبی شمال خوزستان به گونه‌ای است که تاریخ مناسب کاشت شبدر به تأخیر می‌افتد. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و زمان قطع آخرین آبیاری در مزارع شبدر برسیم بذری بهاره بر عملکرد و بهره‌وری آب آبیاری در اراضی شمال خوزستان صورت گرفت. بدین منظور آزمایشی در چهار تاریخ کاشت (21 بهمن‌ماه، 1 اسفندماه، 11 اسفندماه و 21 اسفندماه) و در سه زمان قطع آخرین آبیاری (15 خرداد‌ماه، 25 خرداد‌ماه و 4 تیرماه) به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 93 و 94 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول اجرا شد. فواصل آبیاری‌ها بر مبنای 80 میلی‌ تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر و مقدار آب آبیاری بر مبنای محاسبه نیاز آبی در اختیار گیاه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلافات معنی‌دار بین تاریخ‌های کاشت، برای تمام صفات مورد بررسی بود. بین زمان‌های قطع آخرین آبیاری نیز تفاوت‌های معنی‌داری برای کلیه صفات بجز تعداد روز تا شروع گلدهی و شاخص برداشت به‌دست آمد.بررسی روابط همبستگی بین صفات مورد مطالعهنشانگر تأثیر مثبت و بالای صفت تعداد گل‌آذین در متر‌مربع با عملکرد بذر بود.با توجه به نتایج به‌دست آمده از مقایسات میانگین تاریخ زود کاشت 21 بهمن‌ماه و قطع آبیاری 25 خردادماه با عملکرد بذر 631 کیلوگرم در هکتار و بهره‌وری آب آبیاری 72/0 کیلوگرم در مترمکعب به‌عنوان تیمار برتر در مزارع شبدر برسیم بذری در شمال خوزستان توصیه می‌شود.

ارزیابی صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی (Arachis hypogaea L.) در واکنش به سرزنی بوته‌ها و روش‌های کاربرد نانوکلات‌های روی و کلسیم

امین نوبهار؛ معرفت مصطفوی راد؛ حمیدرضا ذاکرین؛ سعید سیف زاده؛ علیرضا ولدآبادی

دوره 41، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22055/ppd.2018.23744.1524

چکیده

به ‌منظور ارزیابی اثر سرزنی بوته‌ها و مصرف عناصر روی و کلسیم و روش‌های کاربرد آن‌ها بر صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی در منطقه رشت، آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی ... بیشتر به ‌منظور ارزیابی اثر سرزنی بوته‌ها و مصرف عناصر روی و کلسیم و روش‌های کاربرد آن‌ها بر صفات فیزیولوژیک بادام‌زمینی در منطقه رشت، آزمایشی در بهار سال 1395 در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان به‌صورت کرت‌های دو بار خرد‌شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف نانوکلات روی، نانوکلات کلسیم، استفاده تلفیقی از آن‌ها و عدم مصرف کود (شاهد) به‌عنوان کرت اصلی، روش کاربرد نانوکلات‌ها نظیر مصرف خاکی، محلول‌پاشی و کاربرد تلفیقی آن‌ها به‌عنوان کرت فرعی و سرزنی ساقه اصلی گیاه از ارتفاع 10 و 20 سانتی‌متر و عدم سرزنی (شاهد)، به‌عنوان کرت فرعی فرعی بود. در این آزمایش، بیشترین عملکرد دانه، عملکرد زیست‌توده، عملکرد میوه (غلاف) و تولید پوسته بادام‌زمینی تحت تأثیر کاربرد توام نانوکلات‌های روی و کلیسم به روش تلفیقی مصرف خاکی و محلول‌پاشی و سرزنی ساقه اصلی بادام‌زمینی از ارتفاع 20 سانتی‌متری به‌دست آمد. بیشترین عملکرد علوفه تر و علوفه خشک تحت شرایط کاربرد نانوکلات کلسیم به‌روش تلفیقی خاکی و محلول‌پاشی و سرزنی ساقه اصلی بادام‌زمینی از ارتفاع 10 سانتی‌متری مشاهده شد. ولی، بالاترین درصد غلاف‌های پوک در بوته و شاخص برداشت میوه در شرایط عدم سرزنی ساقه بادام‌زمینی به‌دست آمد. به‌نظر می‌رسد که کاربرد مجزای کلسیم می‌تواند رشد زایشی بادام‌زمینی را بهبود بخشد. ولی، کمبود عنصر روی در طول دوره رشد زایشی سبب افزایش تعداد غلاف‌های پوک به ‌دلیل کاهش احتمالی ظرفیت فتوسنتزی گیاه می‌شود. به‌طور‌کلی، کابرد توام نانوکلات‌های روی و کلسیم و روش تلفیقی کاربرد آن‌ها و سرزنی بوته‌های بادام‌زمینی از ارتفاع 20 سانتی‌متری سبب افزایش عملکرد میوه و دانه بادام‌زمینی در شرایط اقلیمی گیلان گردید.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = A: زراعت

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده