تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

مدیریت علف‌هرز حلفه (Imperata cylindrica L. Beauv.) در مزارع نیشکر جنوب ایران

فرخنده اسکندری؛ بتول کرامت؛ یوسف فیلی زاده؛ امیر آینه بند

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 123-132

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33905.1919

چکیده

حلفه (.Imperata Cylindrica L. Beauv) مهم‌ترین علف‌هرز در مزارع نیشکر استان خوزستان در جنوب ایران است. عدم کنترل مناسب حلفه طی بازرویش بهاره، موجب گسترش سریع آن و کاهش عملکرد نیشکر می‌گردد. دو آزمایش طی سالهای 96-1395 ... بیشتر حلفه (.Imperata Cylindrica L. Beauv) مهم‌ترین علف‌هرز در مزارع نیشکر استان خوزستان در جنوب ایران است. عدم کنترل مناسب حلفه طی بازرویش بهاره، موجب گسترش سریع آن و کاهش عملکرد نیشکر می‌گردد. دو آزمایش طی سالهای 96-1395 در مزارع کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی در جنوب اهواز انجام شد. الگوی حجره‌بندی کربوهیدرات‌های‌ذخیره‌ای برای تعیین نقاط کنترلی حلفه (نقاطی با کمترین قند ذخیره‌ای) در اولین آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از ریزوم‌ها طی زمستان 1395، بهار و تابستان 1396، در مراحل مختلف رشدی حلفه انجام شد. در آزمایش دوم، علف‌کش گلایفوسیت در پنج غلظت (صفر، 92/0، 84/1، 76/2 و 68/3 لیتر ماده‌ مؤثره در هکتار) در دو زمان (فروردین و خرداد‌ماه) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های‌کامل‌تصادفی در 4 تکرار بکار رفت. نتایج نشان داد که حداقل سطوح کربوهیدرات‌های ذخیره‌ای (15/13±69/88 میلی‌گرم ‌در گرم) از خرداد تا مرداد‌ماه (579 تا 2683 درجه روز رشد تجمعی) وجود داشت و انتهای این دوره، هم‌زمان با شروع ذخیره‌سازی در ریزوم، به‌عنوان زمان مناسب برای کنترل شیمیایی حلفه تعیین شد. سه غلظت بالاتر گلایفوسیت موجب کاهش 58 تا 100 درصدی ارتفاع و زیتوده شاخساره حلفه در هر دو نوبت سم‌پاشی گردید، اگرچه بازرویی اساسی حلفه در تمامی کرت‌های آزمایشی در کمتر از 6 ماه از اولین کاربرد گلایفوسیت رخ داد. براساس این پژوهش برای کنترل مؤثرتر علف‌هرز حلفه اعمال دو مرحله سم‌پاشی در ابتدای بهار و اواسط تابستان مورد نیاز است. از طرف دیگر کاربرد گلایفوسیت با غلظت 84/1 لیتر ماده مؤثره در هکتار v/v) 1%) به‌جای غلظت 76/2 لیتر ماده ‌مؤثره در هکتار (v/v 5/1%) برای کنترل بهاره این علف‌هرز پیشنهاد می‌گردد.

ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی در کلزا بر پایه ماده خشک ساقه

سید عطاء اله سیادت؛ ابوالفضل درخشان

دوره 45، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 143-156

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31971.1854

چکیده

مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد ... بیشتر مصرف بی‌رویه کود نیتروژن نگرانی‌ها در مورد سلامت انسان و پایداری محیط‌زیست را افزایش داده است. مدل‌های ریاضی توصیف‌کننده رقیق شدن نیتروژن در بافت‌های گیاهی در طول دوره رشد را می‌توان برای برآورد وضعیت تغذیه و نیاز نیتروژنی گیاه در طی فصل استفاده کرد. این مطالعه در سال زراعی 96-1395 با هدف ساخت منحنی رقیق شدن نیتروژن بحرانی (Nc؛ حداقل غلظت نیتروژن لازم برای رشد حداکثر) بر پایه ماده خشک ساقه در کلزای بهاره در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای با هفت سطح مصرف صفر، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار انجام گرفت و ماده خشک و غلظت نیتروژن ساقه دو رقم کلزای بهاره (هایولا 401 و دلگان) در طی فصل رشد اندازه‌گیری شد. رقیق شدن نیتروژن بحرانی هر دو رقم در طی فصل رشد توسط یک منحنی با معادله Nc=5.71SDM-0.29 توصیف شد. شاخص تغذیه نیتروژنی (NNI) و کمبود نیتروژن تجمعی (Nand) به‌خوبی قادر به تشخیص کمبود یا بیش‌بود غلظت نیتروژن در گیاه بودند. در همه مراحل رشدی گیاه، همبستگی مثبت و بسیار معنی‌داری بین تفاوت مصرف نیتروژن (∆N) و تفاوت NNI میان تیمارهای کودی (∆NNI) وجود داشت. بااین‌حال، همبستگی مثبت بین ∆N و تفاوت Nand میان تیمارهای کودی (∆Nand) در مراحل ابتدایی رشد معنی‌دار نبود. به‌هرحال، برای مدیریت دقیق نیتروژن در طی فصل تنها کافی است یکی از دو معیار NNI یا Nand در هر روز از کاشت تا تشکیل خورجین‌ها تعیین شود و نیتروژن مورد نیاز برای دستیابی به حداکثر رشد بر اساس معادله‌های ارائه‌شده جهت توصیف روابط بین ∆N و ∆NNI یا ∆N و ∆Nand محاسبه گردد.

بررسی واکنش‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا به تنش همزمان شوری و کادمیوم

محدثه شمس الدین سعید؛ نسیبه پور قاسمیان

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 459-474

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.36646.1967

چکیده

چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر چکیدههدف این آزمایش بررسی تأثیر همزمان دو تنش شوری و کادمیوم بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه کوشیا بود. به این منظور، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با چهار تکرار در گلخانه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح مختلف تنش شوری خاک (صفر، 6، 12 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) و کادمیوم (صفر، 1، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد صفات وزن خشک شاخه‌های جانبی، وزن خشک برگ و ساقه و سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، غلظت آهن، روی، کلسیم و منیزیم برگ با افزایش شوری به 18 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب 8/56، 01/48، 50، 09/46، 21، 76/53، 91/56، 75/53، 21/51، 9/07،5/73، 8/51، 17/0 و 26/0 درصد کاهش یافتند. با افزایش غلظت کادمیوم از صفر به 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک وزن خشک شاخه‌های جانبی، برگ، ساقه، سطح برگ، غلظت روی و منیزیم به‌ترتیب 32/24، 89/31، 45/28، 24/41، 70/28 و 12/0 درصد کاهش یافتند اما غلظت کادمیوم برگ نسبت به تیمار شاهد 7/1 برابر و غلظت آهن برگ 3/37 درصد افزایش یافتند. میزان فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددسموتاز، پراکسیداز، کاتالاز تحت اثر متقابل معنی دار تنش شوری و کادمیوم قرار گرفتند و فعالیت آن‌ها در تیمار تنش همزمان شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک کادمیوم به‌ترتیب 83/1، 4/1 و 7/4 برابر تیمار شاهد بود. بیشترین ماده خشک کوشیا در هر یک از تیمارهای تنش شوری و کادمیوم متعلق به تیمار شاهد بود و کمترین مقدار ماده خشک از تیمار 18 دسی‌زیمنس بر متر شوری و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در خاک به‌دست آمد.

ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) به رژیم‌های آبیاری و محلول‌پاشی با نانوکودهای روی و منگنز

مجید قنبری؛ علی مختصی بیدگلی؛ کامران منصور قناعی پاشاکی؛ پرنیان طالبی سیه سران

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 475-488

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33041.1886

چکیده

چکیدهاین پژوهش به‌منظور بررسی کاربرد نانوکودهای روی و منگنز بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر آفتابگردان تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به‌منظور بررسی کاربرد نانوکودهای روی و منگنز بر کاهش اثرهای کمبود آب آبیاری بر آفتابگردان تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی لاهیجان اجرا شد. تیمارها شامل؛ چهار سطح آبیاری 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک و چهار سطح محلول‌پاشی شامل؛ آب‌مقطر (شاهد)، نانو کلات روی، نانو کلات منگنز و نانو کلات روی + نانو کلات منگنز با غلظت 4 در هزار بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که برهمکنش رژیم آبیاری و محلول‌پاشی در صفات شاخص برداشت، پراکسیداز، پروتئین دانه، روغن دانه و عملکرد روغن معنی‌دار بود و در بقیه صفات اثرات اصلی معنی‌دار شد. کاربرد توأم نانوکلات‌های روی و منگنز در صفات قطر طبق و ساقه، عملکرد دانه، سرعت فتوسنتز و عملکرد پروتئین به‌ترتیب 69/26، 77/29، 37/34، 30/61 و 17/57 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. هم‌چنین، محلول‌پاشی نانوکودهای روی و منگنز به‌طور میانگین 86/17 و 68/36 درصد شاخص برداشت و پروتئین دانه را نسبت به تیمار شاهد تحت شرایط تنش شدید بهبود بخشید. به‌طورکلی، کاربرد توأم نانو کودهای روی و منگنز در افزایش عملکرد دانه، پروتئین و روغن و هم‌چنین افزایش فتوسنتز در شرایط تنش مؤثر بوده و در بروز مقاومت در گیاه آفتابگردان از طریق کاهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و کاهش افت شدید عملکرد بسیار مؤثر است. درنهایت، کاربرد توأم نانو کودهای روی و منگنز جهت حصول عملکرد مطلوب تحت شرایط تنش خشکی توصیه می‌گردد.

مطالعه اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌های اتللو، تاپیک + گرانستار، توتال و آپیروس در کنترل یولاف و خردل وحشی به‌عنوان علف‌های هرز غالب گندم

عباس راهپیما؛ مهدی مدن دوست

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 503-514

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.33688.1913

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی اثر مواد افزودنی بر کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌های هرز گندم آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه‌ای در شهرستان فسا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل علف‌کش‌ها در چهار سطح مزوسولفورون+ یودوسولفورون+ دیفلوفنیکان (اتللو)، کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) + تری بنورون متیل (گرانستار)، مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتال) و سولفوسولفورون (آپیروس) در دزهای توصیه شده و ماده افزودنی در چهار سطح، سولفات آمونیم w/v%2، روغن گیاهی سویا v/v%25/1، مایع پاک‌کننده به‌عنوان سورفکتانت آنیونیv/v %5/0 و شاهد بدون ماده افزودنی بود. صفاتی از قبیل وزن خشک علف‌های هرز باریک برگ شامل یولاف (علف هرز غالب) به همراه خونی واش و چچم، علف‌های هرز پهن برگ شامل خردل وحشی (علف هرز غالب) به همراه شاه تره اندازه‌گیری شد. سایر صفات شامل تعداد سنبله در متر‌مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گندم بود. نتایج این آزمایش نشان داد که از بین مواد افزودنی به کار رفته، سولفات آمونیم 2 درصد بیشترین تأثیر را در کاهش وزن خشک علفهای هرز باریک (05/34 درصد) و علف‌های هرز‌پهن برگ (57/31 درصد) داشت. علف‌کش‌‌های اتللو، تاپیک+ گرانستار و توتال کارایی مناسبی در عملکرد دانه گندم داشته ولی با هم اختلاف معنی‌داری نشان ندادند. نتایج اثر مصرف مواد افزودنی بر عملکرد دانه گندم نشان داد که ترکیب مواد افزودنی با علف‌کش، عملکرد دانه را به طور متوسط 73/607 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدون افزودنی افزایش داده است. در‌نهایت علف‌کش اتللو با مصرف ماده افزودنی سولفات آمونیوم 2 درصد بهترین تیمار این آزمایش معرفی شد.

اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد رقم‌های یونجه گرمسیری

احمدعلی شوشی دزفولی؛ محمد خرمیان؛ علی عصاره

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 545-558

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35110.1942

چکیده

چکیدهبه منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر خصوصیات برگی و فتوسنتزی رقم‌های یونجه گرمسیری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1398- 1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی ... بیشتر

اثر گاما آمینو بوتیریک اسید بر صفات مرفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه کینوا در شرایط تنش شوری

عبدالامیر حاتمی؛ رقیه امینیان؛ سودابه مفاخری؛ مرتضی سلیمانی اقدم

دوره 44، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 559-572

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.35988.1960

چکیده

چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مطالعه اثر گاما آمینو بوتیریک اسید (گابا) بر کاهش اثرات ناشی از تنش شوری و بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین در سال 1397 اجرا شد. عوامل این آزمایش شامل شوری آب آبیاری در سه سطح (صفر، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم) و گابا در پنج سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7 و 10 میلی‌مولار) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل، محتوای نسبی آب برگ، آب نسبی از دست رفته، شاخص پایداری غشا، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد سنبله در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، وزن خشک گیاه، شاخص برداشت و مقدار سدیم و پتاسیم برگ بود. نتایج نشان داد که شوری اثر کاهنده و معنی‌داری بر شاخص‌های رشد و نموی کینوا داشت. اثر متقابل شوری و گابا برای همه صفات به جز آب نسبی از دست رفته، شاخص سبزینگی، ارتفاع بوته و تعداد سنبله در بوته معنی‌دار بود. در شوری 16 دسی زیمنس بر متر، برترین تیمار گابا منجر به افزایش محتوای نسبی آب برگ (10 درصد)، شاخص پایداری غشا (29 درصد)، قطر ساقه (11 درصد)، وزن هزار دانه (37 درصد)، عملکرد دانه (36 درصد)، وزن خشک گیاه (70 درصد)، مقدار پتاسیم (58 درصد)‌، نسبت پتاسیم به سدیم (168 درصد) و کاهش مقدار سدیم (117 درصد) نسبت به شرایط عدم استفاده از گابا شد. بیشترین شاخص سبزینگی برگ به مقدار 88/39 واحد SPAD، بالاترین ارتفاع بوته (15/55 سانتی‌متر) و بیشترین تعداد سنبله در بوته (03/15 عدد) در گیاهان تیمارشده با 10 میلی‌مولار گابا حاصل گردید.

تأثیر پاشش عمودی و غیرعمودی انواع نازل‌های بادبزنی بر کارایی کنترل یولاف وحشی زمستانه (Avena sterilis subsp. ludoviciana Durieu.) توسط هالوکسی‌فوپ-آر-متیل

اکبر علی وردی؛ سمیرا کرمی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 331-344

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32527.1875

چکیده

چکیدهبهینه‌سازی مصرف علف‌کش‌ها می‌تواند آثار سوء آن‌ها بر محیط‌زیست را کاهش دهد. روش بهینه‌سازی باید ساده، ارزان و در دسترس باشد تا مورد استقبال کشاورزان قرار بگیرد. در آزمایشی که به صورت واکنش به ... بیشتر چکیدهبهینه‌سازی مصرف علف‌کش‌ها می‌تواند آثار سوء آن‌ها بر محیط‌زیست را کاهش دهد. روش بهینه‌سازی باید ساده، ارزان و در دسترس باشد تا مورد استقبال کشاورزان قرار بگیرد. در آزمایشی که به صورت واکنش به مقدار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا در بهار 1397 اجرا شد، هفت مقدار از هالوکسی‌فوپ-آر-متیل (صفر، 06/5، 12/10، 25/20، 5/40، 75/60 و 81 میلی‌لیتر ماده مؤثره در هکتار) با استفاده از سه نوع نازل بادبزنی با کیفیت قطرک‌سازی متفاوت (استاندارد، ضدبادبردگی و القاءکننده هوا) در هفت زاویه پاشش نسبت به زمین (پاشش عمودی و پاشش‌های غیرعمودی با 10، 20، 30، 40، 50 و 60 درجه زاویه به جلو) روی یولاف وحشی زمستانه پاشیده شد. مقدار هالوکسی فوپ-آر-متیل لازم برای کاهش 50 درصدی وزن خشک یولاف وحشی زمستانه (ED50) محاسبه شد که متأثر از نوع نازل و زاویه پاشش بود. در حالت پاشش عمودی، مقادیر ED50 با نازل‌های بادبزنی استاندارد، ضدبادبردگی و القاءکننده هوا به‌ترتیب برابر 51/32، 05/44 و 98/53 میلی‌لیتر ماده مؤثره در هکتار به‌دست آمد که اختلاف معنی‌داری با یکدیگر داشتند. این نتیجه حاکی از وجود رابطه‌ای منفی بین کارایی علف‌کش و اندازه قطرات پاشش است. بهترین کارایی از هالوکسی فوپ-آر-متیل با پاشش غیرعمودی با زاویه 30 درجه به جلو به‌وسیله نازل بادبزنی استاندارد، با پاشش غیرعمودی با زاویه 40 درجه به جلو به وسیله نازل بادبزنی ضدبادبردگی و با پاشش غیرعمودی با زاویه 50 درجه به جلو به وسیله نازل بادبزنی القاءکننده هوا به‌دست آمد. این نتیجه نشان داد که در حالت پاشش غیرعمودی، بین کارایی علف‌کش و اندازه قطرات پاشش همبستگی وجود ندارد.

ارزیابی سازگاری و پایداری لاین‌های جهش‌یافته کلزای زمستانه در مناطق سرد و نیمه سردسیر ایران به روش GGE بای پلات

مهرزاد احمدی؛ منصور امیدی؛ بهرام علیزاده؛ علی اکبر شاه نجات بوشهری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 345-347

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.33627.1912

چکیده

چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی ... بیشتر چکیدهاین پژوهش به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه و شناسایی ژنوتیپ‌های پرمحصول کلزا در ایستگاه‌های تحقیقاتی مناطق سرد و نیمه سردسیر شامل کرج، زرقان، اصفهان و کرمانشاه انجام گرفت. در این بررسی تعداد 16 لاین جهش‌یافته کلزا به همراه والدین آن‌ها و سه رقم تجاری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی (1396-1394) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب (دو سال و چهار مکان) نشان داد که اثرات ساده سال و ژنوتیپ، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و اثر متقابل سال در مکان در ژنوتیپ برای عملکرد دانه از نظر آماری معنی‌دار بود. بیشترین وکمترین عملکرد دانه به‌ترتیب مربوط به کرمانشاه با 4016 کیلوگرم در هکتار و زرقان با 2886 کیلوگرم در هکتار بوده و لاین T-900-4 با متوسط عملکرد دانه 3840 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را در بین ارقام و لاین‌ها مورد بررسی داشت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از روش GGE بای پلات استفاده شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مربوط به ژنوتیپ‌ها، لاین‌های، Z-800-6، Z-900-7، Okapi و Z-800-3 به ترتیب در کرج، زرقان، کرمانشاه و اصفهان بیشترین عملکرد را تولید نمودند. هم‌چنین براساس نمودار ژنوتیپ ایده‌آل فرضی و نمودار بای پلات ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، لاین‌Z-900-7 باتوجه به معیار پایداری در روش GGE و مقایسه رتبه‌بندی عملکرد دانه، پایداری مطلوب‌تری را نشان داد و به‌عنوان ژنوتیپ برتر از لحاظ تولید دانه و نیز پایداری عملکرد شناسایی شد.

فراتحلیل عملکرد ریشه و عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند در منطقه کرج

پرویز فصاحت؛ محسن آقائی زاده؛ مژده کاکویی نژاد؛ لیلا جباری

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 357-368

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.32307.1870

چکیده

مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در ... بیشتر مطالعات مربوط به ارزیابی اثرات محیط و سال بر عملکرد چغندرقند سابقه ای طولانی در ایران دارد. با این حال، به دلیل پراکندگی و اختلاف موجود در نتایج مطالعات مختلف دستیابی به نتیجه گیری کلی دشوار می باشد. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از روش فراتحلیل بتوان با تلفیق و آنالیز مجدد یافته های آزمایشات مستقل به نتیجه ای واحد دست یافت. بدین منظور، 21 آزمایش انجام شده در ایستگاه تحقیقات مهندس مطهری در شهر کرج در خلال سال های 1381 تا 1397 مورد بررسی قرار گرفت. شرط لازم برای استفاده از داده های آزمایشات، وجود اطلاعاتی از قبیل تعداد تکرار، داده های مربوط به شاهد آزمایش و داده های مربوط به صفات عملکرد ریشه و عملکرد شکر بود. در میان سال های مورد مطالعه، بیشترین میانگین عملکرد ریشه به میزان 5/89، 1/89 و 8/87 تن در هکتار به ترتیب در سال های 1397، 1385 و 1391 بدست آمد. تلفیق یافته ها نشان داد که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 عملکرد ریشه چغندرقند به ترتیب 2/19، 3/2، 8/2 و 6/18 درصد روند افزایشی داشته است. نتایج فراتحلیل نشان داد روند افزایش عملکرد شکر ژنوتیپ های چغندرقند نیز مشابه عملکرد ریشه بود با این تفاوت که در سال های 1385، 1390، 1393 و 1396 درصد تغییرات نسبت به روند عملکرد ریشه کمتر بود. یکی از نتایج مهم در این تحقیق، نشان دادن کاهش شیب رابطه منفی بین عملکرد ریشه و عملکرد شکر در ارقام تجارتی می باشد.

اثر نوع و روش مصرف اسیدهای آمینه مختلف بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، محتوای پرولین و عملکرد دانه عدس (Lens culinaris Medik.)

علی حیدرزاده؛ سید علی محمد مدرس ثانوی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 381-394

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31327.1834

چکیده

چکیدهبه منظور مطالعه اثر اسیدهای آمینه مختلف روی عملکرد و صفات بیوشمیایی عدس، آزمایشی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های ... بیشتر چکیدهبه منظور مطالعه اثر اسیدهای آمینه مختلف روی عملکرد و صفات بیوشمیایی عدس، آزمایشی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل نحوه کاربرد آمینواسیدها در سه سطح بذرمال، محلول‌پاشی و بذرمال + محلول‌پاشی به‌عنوان عامل اول و کاربرد انواع آمینواسیدها در پنج سطح آرژنین، آسپارتیک اسید، پرولین، اسیدآمینه تجاری پروآمین و آب‌مقطر (شاهد) به‌عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. مقدار مصرف اسیدهای آمینه یک گرم در لیتر بود. نتایج نشان داد بیش‌ترین وزن خشک کل به‌ترتیب از تیمارهای بذرمال و محلوپاشی آسپارتیک اسید (2388 کیلوگرم در هکتار)، محلول‌پاشی آرژنین (2330 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی اسیدآمینه تجاری پروآمین (2219 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. بیش‌ترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار استفاده از آب‌مقطر به‌صورت محلول‌پاشی و کمترین فعالیت آن در کاربرد آرژنین به‌صورت بذرمال مشاهده شد. کاربرد اسیدآمینه آسپارتیک اسید با8/718 کیلوگرم در هکتار بیش‌ترین عملکرد را تولید کرد که بیش از سه برابر عملکرد حاصل از استفاده از آب‌مقطر (شاهد) بود. کاربرد آرژنین (1/555 کیلوگرم در هکتار)، اسیدآمینه تجاری پروآمین (5/444 کیلوگرم در هکتار) و پرولین (8/327 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفت. کاربرد آسپارتیک اسید به‌صورت بذرمال و محلول‌پاشی با بیش‌ترین عملکرد به‌عنوان تیمار برتر معرفی می‌شود.

بررسی شاخص‌های فیزیولوژیکی در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگی وحشی (Solanum habrochaites) جهت غربالگری لاین‌های متحمل به سرما

زهرا نعمتی؛ سید حسین نعمتی؛ امین میرشمسی کاخکی؛ جعفر نباتی

دوره 44، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 395-406

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31274.1833

چکیده

چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور تعیین ویژگی‌های تحمل به سرما و غربالگری لاین‌های گوجه‌فرنگی حساس به سرما، این مطالعه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل صادفی با چهار تکرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل آزمایش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتی‌گراد) و سه لاین گوجه‌فرنگی (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش سرما لاین وحشی LA1777 کمترین میزان نشت الکترولیت و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) را نسبت به لاین حساس LA4024 نشان داد. میزان MDA در لاین LA4024 در دمای دو درجه سانتی‌گراد 46 درصد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد 36 درصد بیشتر از لاین LA1777 بود. مهارفعالیت رادیکال DPPH در لاین متحمل LA1777 در دماهای دو و صفر به‌ترتیب 43 و 45 درصد بیشتر از لاین حساس LA4024 بود. میزان آنتوسیانین در لاین‌هایLA1777 و LA3969، 49 درصد بیشتر از لاین LA4024 در دمای صفر درجه سانتی‌گراد بود. فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش سرما در لاین LA1777 که متحمل به سرما است بالاتر از دو لاین دیگر بود که حاکی از سیستم محافظتی قوی‌تر این لاین در به دام انداختن پراکسیدهیدروژن است. بعداز تنش سرما لاین LA1777 و LA3969 به‌ترتیب بالاترین بیشینه‌ی کارایی پتانسیل فتوسیستمII را در شرایط سازگار شده با نور (F'v/F'm) داشتند، که احتمالاً می‌تواند دلیل ثبات بالاتر غشای سلولی باشد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که به جای تنش طولانی مدت در دمای چهار درجه سانتی‌گراد می‌توان از روش تنش کوتاه مدت به‌منظور غربالگری سریع لاین‌های گوجه‌فرنگی برای به‌گزینی تحمل به سرما استفاده کرد.

تلفیق وجین مکانیکی و کاربرد علف‌کش در مدیریت علف‌های هرز نیشکر (Saccharum officinarum L.)

یوسف رضایی؛ الهام الهی فرد؛ سیدعطاا.. سیادت؛ ساسان عبدالهی لرستانی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 171-182

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30228.1788

چکیده

چکیدهعلف‌های هرز یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش‌دهنده عملکرد نیشکر در استان خوزستان می‌باشند. به منظور بررسی اثر تلفیق وجین مکانیکی و کاربرد سه سطح علف‌کش ایندازیفلم، تو،فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ + متریبوزین، ... بیشتر چکیدهعلف‌های هرز یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش‌دهنده عملکرد نیشکر در استان خوزستان می‌باشند. به منظور بررسی اثر تلفیق وجین مکانیکی و کاربرد سه سطح علف‌کش ایندازیفلم، تو،فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ + متریبوزین، بر مهار علف‌های هرز و عملکرد نیشکر آزمایشی در سال زراعی 97-1396 در یک مزرعه باز رویش 2 در شرکت کشت و صنعت دهخدا، اهواز، خوزستان اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه زیرکشت واریته CP57-614 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل وجین مکانیکی در سه سطح (کولتیواتور پنجه غازی، روتیواتور و بدون عملیات مکانیکی) در کرت‌های اصلی و کاربرد علف‌کش در سه سطح ]ایندازیفلم (50 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار)، توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ + متریبوزین (675 میلی‌لیتر ماده مؤثر در هکتار + 1050 گرم ماده مؤثر در هکتار) و شاهد بدون علف‌کش [در کرت‌های فرعی اعمال شدند. هم‌چنین تیمار وجین‌دستی نیز به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که استفاده از تیمارهای وجین مکانیکی باعث کاهش زیست‌توده علف‌های هرز گردید. به‌طوری‌که، مهار علف‌های هرز در تیمار روتیواتور نسبت به کولتیواتور مؤثرتر بود و بیشترین درصد کاهش زیست‌توده علف‌های هرز در تیمار تلفیق روتیواتور و ایندازیفلم (47/52 درصد) مشاهده شد. نتایج صفات کمّی نیشکر نشان داد که در شرایط استفاده از وجین مکانیکی و کاربرد علف‌کش، وزن تک‌ساقه و عملکرد نی نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین وزن تک ساقه در تیمارهای کولتیواتورزنی به همراه کاربرد تو،فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ + متریبوزین (65/1 کیلوگرم)، روتیواتورزنی به همراه کاربرد تو،فور-دی + ام‌سی‌پی‌آ + متریبوزین (63/1 کیلوگرم) و ایندازیفلم (61/1 کیلوگرم) به‌دست آمد. عملکرد نهایی شکر (79/9 تن در هکتار) در تیمار ایندازیفلم نسبت به سایر تیمارها (به جز وجین) بیشتر بود. درحالی‌که مقادیر اندازه‌گیری‌شده بریکس، پل، خلوص شکر و شکر قابل استخراج در میان تیمارها اختلاف معنی‌داری با یکدیگر نشان ندادند. به‌طورکلی، نتایج نشان داد که استفاده از تیمار ترکیب وجین مکانیکی به همراه علف‌کش نقش مؤثری در بهبود عملکرد نیشکر و مهار علف‌های هرز نیشکر خواهد داشت.

بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول پاشی ورمی واش بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی

لیلا مرادی دستجردی؛ سپیده کلاته جاری؛ فواد فاتحی؛ مرضیه قنبری جهرمی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 195-210

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29791.1773

چکیده

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار ... بیشتر به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا آربسکولار و محلول‌پاشی ورمی‌واش بر گیاه گازانیا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل؛ مایکوریزا آربسکولار در دو سطح (تلقیح با مایکوریزا و بدون تلقیح)، محلول‌پاشی ورمی‌واش در چهار سطح (0، 50، 100 و 200 پی‌پی‌ام) و تنش خشکی در سه سطح رطوبتی (آبیاری بر اساس 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، قطر و تعداد گل، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل، کاروتنوئید و مقدار عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر در برگ بود. تنش خشکی سبب افزایش کربوهیدرات برگ شد. بیشترین مقدار کربوهیدرات برگ با 32/46 میلی‌گرم بر گرم در تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. مایکوریزا آربسکولار سبب افزایش تعداد و قطر گل و نیز تعداد و سطح برگ شد. محلول-پاشی ورمی‌واش بر قطر گل و تعداد گل، عناصر پر مصرف گیاه تأثیر معنی‌داری داشت. نتایج مقایسه میانگین اثر دوگانه ورمی‌واش در تنش خشکی نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در تیمار ورمی‏واش 200 پی‏پی‏ام در آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن در تیمار ورمی‏واش 50 پی‏پی‏ام تحت آبیاری 40 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. کمترین مقدار کلروفیل a در تیمار آبی 40 درصد ظرفیت زراعی و عدم‏کاربرد قارچ مایکوریزا محاسبه گردید

بررسی برهمکنش منابع نیتروژن و بی‌‌کربنات سدیم بر رشد و برخی خصوصیات مرفو-فیزیولوژیکی گیاه سیر در سیستم هیدروپونیک

مهدیه شجاعی؛ حمیدرضا روستا؛ محمودرضا روزبان؛ حمیدرضا صوفی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 221-234

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31011.1821

چکیده

چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل ... بیشتر چکیدهشوری و قلیائیت خاک‌ها اثرات مخربی بر 932 میلیون هکتار از زمین‌های جهان دارد. هم‌چنین سبب کاهش تولید محصول در 100 میلیون هکتار از زمین‌های قاره آسیا شده است. این تحقیق به ‌منظور ارزیابی اثرات متقابل منابع نیتروژن و سطوح بی‌کربنات سدیم بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و پارامترهای فلورسانس کلروفیل دو ژنوتیپ سفید و بنفش سیر در گلخانه هیدروپونیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه فاکتور بی‌کربنات سدیم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار)، نیتروژن در سه سطح (سولفات آمونیوم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم با غلظت پنج میلی‌مولار نیتروژن) و دو ژنوتیپ سیر (سفید و بنفش) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد منابع نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم اثر منفی بی‌کربنات را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه کاهش داد. گیاهان تغذیه‌شده با سولفات آمونیوم بیش‌ترین مقدار قند محلول در هر دو ژنوتیپ سیر (4/1 و 32/1 میلی‌گرم برگرم وزن تر برگ به‌ترتیب در ژنوتیپ سفید و بنفش) را به خود اختصاص دادند. میزان پرولین با افزایش غلظت بی‌کربنات سدیم در هر دو ژنوتیپ سیر افزایش یافت. بیشترین مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی تحت تأثیر بی‌کربنات در گیاهانی مشاهده شد که با نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم تغذیه شده بودند. منابع نیتروژن، بی‌کربنات سدیم و برهمکنش آن‌ها بر شاخص‌های فلورسانس کلروفیل تأثیری نداشت و تنها اثر ژنوتیپ بر این صفت معنی‌دار شد. در مجموع، کاربرد سولفات آمونیوم و نیترات آمونیوم سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی ژنوتیپ‌های سیر در شرایط تنش قلیائیت شد. براساس یافته‌های این مقاله می‌توان به این نکته اشاره کرد که با تغییر در محلول‌های غذایی مورد‌نیاز گیاهان در شرایط تنش می‌توان از میزان خسارت به آن‌ها کاست و از این تغییر سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی گیاهان در شرایط تنش شد.

تأثیر Pseudomonas putida و کود شیمیایی فسفر بر برخی از صفات رویشی، زایشی و بیوشیمیایی دو گونه ریحان (Ocimum basilicum var. thyrsiflora و Ocimum sanctum)

نعیمه عنایتی ضمیر؛ محمد محمودی سورستانی؛ مجتبی مومنی منفرد

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 235-246

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31636.1844

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی تأثیر کود شیمیایی فسفره و باکتری حل‌کننده فسفر نامحلول تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل و بر اساس طرح کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. فاکتور اول شامل گونه گیاه (دو گونه ریحان سانکتوم و باسیلیکوم) و فاکتور دوم نوع کود (صفر، 50 و 100 درصد فسفر مورد‌نیاز گیاه، فقط باکتری، باکتری به همراه 50 درصد فسفر موردنیاز گیاه، باکتری به همراه100 درصد فسفر مورد نیاز گیاه) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل گونه گیاه و تیمارهای کودی بر اغلب صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین میزان فسفر برگ در هر دو گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 92/4 و 82/4 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک)، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد و طول گل‌آذین، فنل، فلاون و فلاونوییدها در تیمار حاوی باکتری بدون استفاده از کود شیمیایی فسفره و پس از آن در تیمار حاوی باکتری + 50 درصد کود شیمیایی به‌دست آمد. بیشترین درصد مهار رادیکال‌های آزاد در گونه باسیلیکوم و سانکتوم (به‌ترتیب 67 و 75 درصد) در حضور باکتری و بدون استفاده از کود فسفره بود. به‌طور کلی با توجه به وجود تفاوت معنی‌دار تیمار حاوی باکتری نسبت به سایر تیمارها می‌توان تأثیر این باکتری را در شرایط مزرعه در بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه ریحان بررسی کرد.

تأثیر کود نیتروژن و باکتری محرک رشد بر رشد چغندرقند در کشت تأخیری

نصرالله نصرت؛ مرتضی گلدانی؛ جواد رضایی

دوره 44، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 295-304

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.30457.1811

چکیده

دچکیدهدر کشت تأخیری چغندرقند (Beta vulgaris L.)، استفاده از کود نیتروژن و باکتری محرک رشد، می‌تواند در تسریع رشد و جبران زمان از دست‌رفته، اهمیت زیادی داشته باشد. برای بررسی این موضوع آزمایشی به‌صورت کرت‌های ... بیشتر دچکیدهدر کشت تأخیری چغندرقند (Beta vulgaris L.)، استفاده از کود نیتروژن و باکتری محرک رشد، می‌تواند در تسریع رشد و جبران زمان از دست‌رفته، اهمیت زیادی داشته باشد. برای بررسی این موضوع آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ۳ تکرار با 6 تیمار در سال ۱۳۹۷ بر روی رقم آرتا و در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عامل‌های مورد مطالعه شامل تاریخ کشت (کشت‌های معمول و تأخیری) به‌عنوان عامل اصلی، کود نیتروژن از منبع اوره با دو سطح (کود نیتروژن بر اساس توصیه و ۲۵ درصد کمتر از توصیه) به‌عنوان عامل فرعی و باکتری محرک رشد با دو سطح (مایه‌زنی با باکتری و بدون باکتری) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر تیمار مایه‌زنی با باکتری محرک رشد روی ویژگی‌هایی نظیر سطح برگ، ماده خشک، عملکرد ریشه و میزان عیار قند به‌ترتیب 13، 20، 9 و 8 درصد تأثیر افزایشی داشت. هم‌چنین تیمار باکتری محرک رشد روی میزان سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره ریشه کمترین تأثیر را در هر دو تاریخ کشت معمول و تأخیری از خود نشان داد. به نظر می‌رسد در شرایط آزمایش حاضر، در کشت تأخیری برای جبران زمان از دست‌ رفته در گیاه چغندرقند، استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و زیستی مؤثر است.

تاثیر نانوذرات نقره سنتز شده از عصاره گیاهی بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیکی و خواص آنتی اکسیدانی کنگر فرنگی (Cynara scolymus L) تحت تنش شوری

هانیه شهرکی؛ نفیسه مهدی نژاد؛ براتعلی فاخری

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 103-114

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.29011.1746

چکیده

با توجه به افزایش روزافزون زمین های شور به واسطه کم آبی و آبیاری با آب های شور به نظر می رسد بررسی راهکارهای افزایش تحمل به تنش شوری ضروری می باشد. یکی از راهکارها استفاده از نانوذرات نقره سبز تولید شده ... بیشتر

تأثیر مواد بازدارنده حاصل از اختلاط چند گیاه دارویی بر روی بانک بذری علف‌های هرز تا عمق 20 سانتی‌متری خاک

وحید چمنی؛ الناز فرج‌زاده معماری تبریزی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 115-128

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.28826.1748

چکیده

چکیدهاین مطالعه برای بررسی تأثیر اختلاط مقادیر مختلف بقایا (صفر، 50 ، 100 و 150 گرم در مترمربع) سه گیاه دارویی زیره سبز، مریم‌‌گلی و مرزنجوش بر پتانسیل بانک بذری علف‌های هرز منطقه ملکان در سال 1397 در دانشکده ... بیشتر

مقایسه تحمل به شوری سه رقم انار تجاری (Punica granatum L.)

زهرا جماعتی؛ مریم دهستانی اردکانی؛ علی مومن پور؛ مصطفی شیرمردی

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 129-142

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.29239.1752

چکیده

چکیدهانار (Punica granatum L.) یک گونه گیاهی میوه‌ای تجاری مهم از خانواده Punicaceae، می‌باشد. شوری آب آبیاری یکی از مشکلات محدودکننده کشت‌‌و‌کار آن است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و معرفی متحمل‌ترین رقم تجاری ... بیشتر چکیدهانار (Punica granatum L.) یک گونه گیاهی میوه‌ای تجاری مهم از خانواده Punicaceae، می‌باشد. شوری آب آبیاری یکی از مشکلات محدودکننده کشت‌‌و‌کار آن است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و معرفی متحمل‌ترین رقم تجاری انار به شوری آب‌آبیاری بود. طی یک آزمایش گلدانی در یک دوره نه ماهه ارزیابی و مقایسه تحمل به شوری سه رقم انار تجاری در سال‌های 97-1396 در سایت مرکز ملی تحقیقات شوری صورت‌گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور 1- شوری آب آبیاری در پنج سطح 1، 3، 5، 7 و 9 دسی‌زیمنس‌بر متر و 2- رقم انار در سه سطح ("شیشه‌کپ فردوس"، "ملس‌ساوه" و "ملس‌یزدی") و با چهار تکرار و در مجموع 60 گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که رقم و سطح شوری اثر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی داشتند. در تمامی ارقام مورد مطالعه با افزایش سطح شوری، شاخص‌های رشدی، محتوی نسبی‌آب‌برگ و میزان کلروفیل کاهش و درصد برگ‌های نکروزه و ریزش ‌یافته افزایش یافت. بیشترین ارتفاع، تعداد انشعابات نهایی، قطر شاخه و کلروفیل کل در شوری 3 دسی‌زیمنس‌برمتر و در رقم "ملس‌یزدی" مشاهده شد. همچنین با افزایش سطح شوری میزان سدیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در بالاترین سطح شوری (9 دسی‌زیمنس‌برمتر) بیشترین میزان شاخص‌های رشدی، وزن‌تر و خشک برگ، برگ‌سبز، محتوای‌نسبی آب، کلروفیل و پتاسیم و کمترین میزان برگ نکروزه، غلظت سدیم، کلر و نسبت سدیم به پتاسیم در رقم "ملس‌یزدی" حاصل شد. به‌طور کلی در میان ارقام مورد بررسی "ملس‌یزدی" و "ملس‌ساوه" به‌ترتیب متحمل‌ترین و کم تحمل‌ترین رقم به شوری بودند.

ارزیابی جمعیت علف‌های هرز و برداشت عناصر غذایی تحت تأثیر شخم و مدیریت تلفیقی در مزرعه گندم در اهواز

رحیم نورآفتاب؛ علی منصفی؛ افراسیاب راهنما قهفرخی؛ امیر آینه بند

دوره 44، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 143-156

https://doi.org/10.22055/ppd.2021.34868.1938

چکیده

چکیدهجهت بررسی جمعیت علف‌های هرز و میزان جذب عناصر غذایی توسط گندم و علف‌های هرز در کشت گندم این پژوهش به‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی ... بیشتر چکیدهجهت بررسی جمعیت علف‌های هرز و میزان جذب عناصر غذایی توسط گندم و علف‌های هرز در کشت گندم این پژوهش به‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. خاک‌ورزی در سه سطح شامل شخم مرسوم، شخم حداقل و بدون شخم به‌عنوان کرت اصلی و مهار علف‌های هرز در شش سطح بدون مهار، وجین دستی، علفکش بروموکسینیل + ام سی پی آ، بقایای گیاهی+آتلانتیس، آتلانتیس و متریبیوزین به‌صورت پس رویشی در کرت‌های فرعی، بر روی گندم رقممهرگان اعمال شدند. با توجه به نتایج، بیشترین جمعیت علف‌های هرز در سیستم بدون شخم مشاهده شد. همچنین در تیمار بدون مهار، بیشترین جمعیت علف‌های هرز با میانگین 3/16، 2/14 و 5/12 بوته در متر‌مربع به‌ترتیب در بازه زمانی 30، 60 و 90 روز پس از کاشت مشاهده شد. بررسی برهم‌کنش تیمارهای آزمایشی نشان داد که در هر سه سیستم شخم، بیشترین میزان نیتروژن، فسفرو پتاسیم جذب‌شده توسط علف‌های هرز در تیمار بدون مهار بود، که به واسطه تولید ماده خشک بیشتر و رقابت بالاتر با گیاه گندم به‌صورت تصاعدی افزایش یافت. با توجه به نسبت بالاتر جمعیت علف‌های هرز در سیستم بدون شخم در مقایسه با سیستم شخم مرسوم، به نظر می‌رسد مهار علف‌های هرز در روش بدون شخم و شخم حداقل در اهواز از نظر کاهش هدررفت رطوبت، تخریب ساختمان خاک و برداشت عناصر غذایی توسط علف‌های هرز، سیستم شخم مناسبی در زراعت گندم می‌باشد.

Effect of Seed Treatment on Physiological Traits of Two Safflower Cultivars under Defoliation

Mina Pedram؛ Ali Hatami؛ Mohammad Reza Moradi Telavat؛ Zahra Tahmasebi

دوره 43، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 507-516

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.31631.1845

چکیده

ABSTRACTIntroduction:To evaluate the effects of priming and defoliation on some physiological traits of two safflower cultivars, a factorial experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications in the research farm of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan in the crop years of 2017 and 2018.Materials ... بیشتر

ارزیابی عملکرد و سودمندی کشت مخلوط لگوم‌های علوفه‌ای با گرامینه‌ها به‌عنوان کشت دوم در شالیزار

محمد ربیعی؛ فاطمه فرح دهر

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 363-374

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27838.1689

چکیده

چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی 1392-1391 و 1393-1392 در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص تریتیکاله، شبدر لاکی، ماشک علوفه‌ای و جو و کشت مخلوط تریتیکاله و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط تریتیکاله و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط جو و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 وکشت مخلوط جو و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی از نظر اکثر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که کشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای، با میانگین عملکرد 48844 و 15269 کیلوگرم در هکتار به‌‌ترتیب بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را دارا بود. نسبت برابری زمین در اغلب تیمارهای کشت مخلوط بزرگتر از یک به‌دست‌آمد. تیمارکشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای با نسبت برابری زمین 31/1 و 54/1 به‎ترتیب برای علوفه تر و خشک نسبت به سایر نسبت‌های کشت از برتری قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود و به‌عنوان مناسب‌ترین الگوی کشت مخلوط در اراضی شالیزاری استان گیلان قابل توصیه می‌باشد.

اثر مقادیر مختلف بذر بر عملکرد و برخی خصوصیات زراعی توده مهاجران یونجه در سیستم‌های کشت بدون شخم و شخم متداول در منطقه سمیرم

مسعود ترابی؛ محسن حیدری سلطان آبادی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 375-386

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27979.1690

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی و مقایسه عملکرد یونجه در شرایط کشت بدون شخم و مقایسه آن با روش کشت معمول با کاربرد مقادیر مختلف بذر، آزمایشی طی سال‌های 1393 تا 1395 در شهرستان سمیرم استان اصفهان، با استفاده از طرح کرت‌های ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی و مقایسه عملکرد یونجه در شرایط کشت بدون شخم و مقایسه آن با روش کشت معمول با کاربرد مقادیر مختلف بذر، آزمایشی طی سال‌های 1393 تا 1395 در شهرستان سمیرم استان اصفهان، با استفاده از طرح کرت‌های خرد‌شده نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش عامل روش کاشت در دو سطح بدون شخم و شخم متداول به‌عنوان فاکتور اصلی (افقی)، میزان بذر یونجه توده مهاجران در چهار سطح 10، 20، 30 و 40 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان فاکتور فرعی (عمودی) و چین‌برداری به‌عنوان عامل زمانلحاظ شد. پارامترهای اندازه‌گیری در تیمار‌های مختلف شامل تراکم بوته یونجه پس از استقرار در سال اول، تراکم علف‌های هرز، وزن تر و خشک علف‌های هرز، میانگین دو ساله عملکرد محصول تر و خشک علوفه و تراکم ساقه در چین‌های مختلف بودند. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، در میزان علوفه تر و خشک تولیدی و تعداد ساقه در بین دو روش کشت بدون شخم و کشت متداول، اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. تعداد بوته استقرار یافته در واحد سطح در دو روش کشت، اختلاف معنی‌دار داشتند به‌گونه‌ای که تراکم بوته یونجه در سیستم بدون شخم بیشتر بود. مقایسه تعداد و وزن تر و خشک علف‌های هرز نشان داد که وزن تر و خشک علف‌های هرز در روش کشت بدون شخم قبل از چین اول بیشتر از شخم متداول بود. بر پایه نتایج به‌دست‌آمده، استفاده از سیستم کشت بدون شخم با مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار به‌ترتیب با تولید 60760 و 10770 کیلوگرم در هکتار علوفه تر و خشک بیشترین عملکرد محصول را به خود اختصاص داد.

اثر کاربرد باکتری‌های محرک رشد و اسیدهای آمینه بر عملکرد کمی و کیفی سیب‌زمینی(Solanum tuberosum L. CV Agria)

محمد داداش زاده؛ الناز فرج زاده معماری تبریزی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 397-408

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28009.1696

چکیده

چکیدهاین مطالعه با هدف بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی اسیدهای آمینه بر رشد، عملکرد و جذب برخی عناصر غذایی در گیاه سیب‌زمینی انجام شد. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ... بیشتر چکیدهاین مطالعه با هدف بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و محلول‌پاشی اسیدهای آمینه بر رشد، عملکرد و جذب برخی عناصر غذایی در گیاه سیب‌زمینی انجام شد. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان به‌صورت کرت‌های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار ودر سال 1397 انجام شد. تیمار‌ها شامل محلول‌پاشی اسید‌های آمینه (عدم کاربرد، محلول‌پاشی با غلظت 5/2 و 75/3 گرم در لیتر آب) و باکتری‌های محرک رشد (عدم کاربرد، کاربرد سودوموناس، ازتوباکتر و آزوسپریلیوم) بود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، درصد پروتئین غده تنها تحت تأثیر محلول‌پاشی اسیدهای آمینه با غلظت 75/3 گرم در لیتر آب افزایش یافت. تعداد غده در بوته، قطر غده، متوسط وزن غده، عملکرد غده و درصد نیتروژن غده سیب‌زمینی تحت تأثیر محلول‌پاشی اسیدهای آمینه با غلظت 5/2 و 75/3 گرم در لیتر آب افزایش معنی‌داری داشت. عملکرد غده در واکنش به محلول‌پاشی اسیدهای آمینه با غلظت 75/3 گرم در لیتر آب حدود 6/44 درصد افزایش یافت. در این مطالعه، کاربرد ازتوباکتر و کاربرد آزوسپریلیوم نیز اثر افزایشی معنی‌داری بر صفاتی نظیر تعداد غده در بوته، عملکرد غده و درصد پروتئین غده داشت. عملکرد غده تحت تأثیر کاربرد ازتوباکتر و آزوسپریلیوم به‌ترتیب به‌میزان 7/35 و 7/41 درصد افزایش یافت. نتایج نشان داد کاربرد ازتوباکتر، آزوسپیریلیوم و محلول‌پاشی با غلظت 75/3 گرم در لیتر آب می‌تواند نقش مؤثری در بهبود عملکرد سیب‌زمینی داشته باشد.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = A: زراعت

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده