تولیدات گیاهی

ارزیابی عملکرد و سودمندی کشت مخلوط لگوم‌های علوفه‌ای با گرامینه‌ها به‌عنوان کشت دوم در شالیزار

محمد ربیعی؛ فاطمه فرح دهر

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 363-374

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27838.1689

چکیده

چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی ... بیشتر چکیدهبه‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و تعیین بهترین نسبت کاشت در کشت مخلوط تریتیکاله، جو، شبدر لاکی و ماشک علوفه‌ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل شانزده تیمار در سه تکرار طی دو سال زراعی 1392-1391 و 1393-1392 در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص تریتیکاله، شبدر لاکی، ماشک علوفه‌ای و جو و کشت مخلوط تریتیکاله و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط تریتیکاله و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70، کشت مخلوط جو و شبدر لاکی به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 وکشت مخلوط جو و ماشک علوفه‌ای به نسبت‌های 70 :30، 50 :50 و30 :70 بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی از نظر اکثر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که کشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای، با میانگین عملکرد 48844 و 15269 کیلوگرم در هکتار به‌‌ترتیب بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را دارا بود. نسبت برابری زمین در اغلب تیمارهای کشت مخلوط بزرگتر از یک به‌دست‌آمد. تیمارکشت مخلوط 70 درصد تریتیکاله و 30 درصد ماشک علوفه‌ای با نسبت برابری زمین 31/1 و 54/1 به‎ترتیب برای علوفه تر و خشک نسبت به سایر نسبت‌های کشت از برتری قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود و به‌عنوان مناسب‌ترین الگوی کشت مخلوط در اراضی شالیزاری استان گیلان قابل توصیه می‌باشد.

ارزیابی روابط صفات، عملکرد و ویژگی‌های زراعی لاین‌های امیدبخش برنج

الناز خلیل خلیلی؛ غفار کیانی؛ سید کمال کاظمی تبار

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 107-116

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26920.1643

چکیده

چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها ... بیشتر چکیدهبه منظور ارزیابی مهم‌ترین ویژگی‌های زراعی مؤثر بر عملکرد در سال 1396، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها شامل 30 لاین امیدبخش برنج بود. در این بررسی 10 صفت از جمله ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد کل ‌دانه، تعداد دانه ‌پر، طول دانه، قطر دانه، نسبت طول به عرض دانه، وزن هزاردانه و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد با تعداد پنجه، دانه‌ پر و وزن هزاردانه وجود دارد. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیه علیت نشان داد که تعداد دانه پر بالاترین اثر مستقیم (67/0) و بعد از آن، صفات تعداد پنجه (59/0) و قطر دانه (47/0) بیشترین اثر را بر عملکرد دارد. بنابراین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، صفات تعداد پنجه، تعداد دانه پر به‌عنوان شاخص انتخاب بر بهبود عملکرد برنج شناسایی شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه نیز در 4 گروه مختلف قرار گرفتند، که ارقام موجود در کلاستر دوم و سوم علاوه‌بر متوسط عملکرد بالاتر، از ارتفاع کمتر، تعداد پنجه و تعداد دانه پر بیشتری برخوردار بودند. در این تحقیق لاین‌های 8، 13، 14، 15 و 28 برترین لاین‌ها از نظر عملکرد و سایر ویژگی‌های زراعی بودند.

تحلیل احتمالاتی ویژگی‌های زمانی نمو گندم دیم در استان گلستان با استفاده از متغیرهای اقلیمی

کامی کابوسی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 143-158

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26579.1633

چکیده

چکیدهبارش و دما دو عامل اساسی کنترل‌کننده تاریخ کشت و نمو گندم می‌باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف برآورد هشت متغیر اکوفنولوژیکی شامل تاریخ کشت، تاریخ سبز شدن، تاریخ گل‌دهی، تاریخ رسیدگی و طول ... بیشتر چکیدهبارش و دما دو عامل اساسی کنترل‌کننده تاریخ کشت و نمو گندم می‌باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف برآورد هشت متغیر اکوفنولوژیکی شامل تاریخ کشت، تاریخ سبز شدن، تاریخ گل‌دهی، تاریخ رسیدگی و طول هر یک از مراحل رشد گندم دیم در استان گلستان در پنج سطح احتمال وقوع 25، 50، 75، 85 و 95 درصد انجام شد. برای این منظور ابتدا این متغیرها با استفاده از داده‌های روزانه بارش و دمای کمینه و بیشینه 33 ایستگاه هواشناسی برای یک دوره آماری 26 ساله (1395-1370) تعیین شد. سپس مقادیر متغیرهای اکوفنولوژیکی در سطوح احتمال مختلف با تحلیل فراوانی برآورد گردید. به منظور صحت‌سنجی برآورد متغیرهای اکوفنولوژیکی از یافته‌های پژوهش‌های مختلف که در مقیاس مزرعه در استان گلستان انجام شده بود، استفاده گردید که نتایج نشان از دقت قابل قبول برآوردها و نقشه‌های پهنه‌بندی داشت. نتایج نشان داد سطح احتمال وقوع بر همه متغیرهای مورد بررسی تأثیر معنی‌دار داشت به گونه‌ای که با افزایش سطح احتمال وقوع، تعویق معنی‌دار تاریخ‌های کشت، سبز شدن، گل‌دهی و رسیدگی، افزایش معنی‌دار طول دوره کشت تا سبز شدن و کاهش معنی‌دار طول مرحله‌های سبز شدن تا گل‌دهی، گل‌دهی تا رسیدگی و کشت تا رسیدگی مشاهده گردید. تاریخ کشت مناسب گندم دیم در 90 درصد وسعت استان گلستان برای سطوح احتمال وقوع 25، 50 و 75 درصد قبل از 20 آذر و در 78 و 90 درصد وسعت استان برای سطوح احتمال وقوع به‌ترتیب 85 و 95 درصد 30-11 آذر و 20-1 دی‌ بود. تاریخ سبز شدن گندم دیم در بیش از 90 درصد وسعت استان گلستان برای سطوح احتمال وقوع 25 تا 95 درصد به‌ترتیب تا 30 آذر، تا 15 دی‌، 30-1 دی، 16 دی تا 15 بهمن و 30-1 بهمن به‌دست‌آمد. نتایج نشان داد که در بیش از 90 درصد وسعت استان تاریخ رسیدگی گندم دیم با احتمال 25 درصد در نیمه اول خرداد، با احتمال 50 درصد در ماه خرداد، با احتمال 75 درصد در نیمه دوم خرداد و با احتمال 85 و 95 درصد در نیمه دوم خرداد تا نیمه اول تیر اتفاق می‌افتد.

اثر باکتری های محرک رشد گیاه بر خصوصیات اکوفیزیولوژیک دو رقم گندم تحت شرایط دیم

محمدحسین انصاری؛ داوود هاشم آبادی؛ محراب یادگاری

دوره 40، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 75-88

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.13121

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه برخصوصیات اکوفیزیولوژیک دو رقم گندم تحت شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در شهرستان گرمی مغان به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل دو رقم ... بیشتر به منظور ارزیابی تاثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه برخصوصیات اکوفیزیولوژیک دو رقم گندم تحت شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در شهرستان گرمی مغان به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل دو رقم گندم (آتیلا و زاگرس) و شش سطح باکتری محرک رشد (سودوموناس پوتیدا سویه R168، سودوموناس پوتیدا سویه R159، سودوموناس پوتیدا سویه R112، آزوسپریلوم لیپوفروم سویه 21 و ازتوباکتر کروکوکوم سویه 5 و یک تیمار شاهد بدون تلقیح با باکتری ) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل و قند برگ در رقم زاگرس به تریب از باکتری سودوموناس سویه R159 و ازتوباکتر به دست آمد اما در رقم آتیلا باکتری سودوموناس سویه R112 بیشترین مقدار کلروفیل و قند برگ را نشان داد. بیشترین پایداری غشاء نیز از باکتری سودوموناس سویه R112 و بیشترین مقدار پروتئین کربونیله از تیمار شاهد به دست آمد. باکتری سودوموناس سویه R112 در رقم زاگرس نسبت به سایر باکتری‌ها با تولید دانه ۳۱۳۰ کیلوگرم در هکتار از برتری برخوردار بود و بیشترین وزن هزار دانه را نیز نشان داد ولی در رقم آتیلا اگرچه تیمارهای باکتریایی نسبت به تیمار عدم تلقیح عملکرد دانه بیشتری داشتند اما بین باکتری آزوسپریلوم با سویه های R112 و R159 اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. در مجموع رقم زاگرس نسبت به رقم آتیلا واکنش بهتری به تلقیح باکتریایی نشان داد و برای منطقه دیم گرمی کشت رقم زاگرس همراه با تلقیح با باکتری سودوموناس سویه R112 برای حصول حداکثر عملکرد دانه قابل توصیه است.

شناسائی ارقام برگرداننده و نگهدارنده باروری در برنج با استفاده از نشانگر SSR

غفار کیانی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 81-86

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12363

چکیده

در اصلاح نباتات کلاسیک به‌نژادگران ارقام برگرداننده‌کننده باروری را از طریق تست کراس ارقام موجود با لاین‌های نر عقیم سیتوپلاسمی (CMS) و ارزیابی نتاج F1 از نظر باروری دانه گرده و خوشه مورد شناسائی قرار ... بیشتر

تجزیه پایداری کلزا در شرایط دیم و مقایسه روش های گزینش ژنوتیپ های پایدار با استفاده از آماره های پایداری

جعفر احمدی؛ بهروز واعظی؛ هوشنگ نارکی

دوره 36، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 13-22

چکیده

انتخاب ارقام بهبود یافته و پر محصول با پایداری عملکرد بالا یکی از اهداف مهم اصلاح کلزا برای مناطق دیم و خشک می باشد. همچنین بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به منظور آزاد سازی ارقام پایدار برای مناطق ... بیشتر انتخاب ارقام بهبود یافته و پر محصول با پایداری عملکرد بالا یکی از اهداف مهم اصلاح کلزا برای مناطق دیم و خشک می باشد. همچنین بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به منظور آزاد سازی ارقام پایدار برای مناطق مختلف حائز اهمیت است. در این تحقیق بهمنظورمطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های کلزا در شرایط دیم و نیمه گرمسیرکشور،تعداد 19 لاین و رقم کلزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم منطقه نیمه گرمسیری گچساران به مدت سه سال زراعی (1383- 1385) از نظر پایداری عملکرد دانه و ارزیابی کارائی روشهای مختلف گزینش مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرساده رقم و اثر متقابل رقم × سال معنی دار بود. به منظور گزینش بهترین ارقام و لینه با عملکرد بالا و پایدار، آماره های پارامتریک مختلف برای تجزیه پایداری شامل آماره های تیپ I (S2i و CVi)، تیپ II (2iσ، Wi ، bi)، تیپ III (S2di)، آماره های غیرپارامتریک میانگین رتبه ارقام (R) و انحراف معیار رتبه (S.D.R) و روش گزینش همزمان عملکرد – پایداری (YSi) محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت با در نظر گرفتن صفت میزان روغن دانه در کنار عملکرد بالا و پایداری، ارقام و لاینهای Option 500، PP-308-8، PP-401-15E ، PP-401-16 و Shiralee به عنوان ارقام و لاینهای پرمحصول پایدار با میزان روغن بالا گزینش و معرفی شدند.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = A: دیم کاری

ارزیابی عملکرد و سودمندی کشت مخلوط لگوم‌های علوفه‌ای با گرامینه‌ها به‌عنوان کشت دوم در شالیزار

چکیده

ارزیابی روابط صفات، عملکرد و ویژگی‌های زراعی لاین‌های امیدبخش برنج

چکیده

تحلیل احتمالاتی ویژگی‌های زمانی نمو گندم دیم در استان گلستان با استفاده از متغیرهای اقلیمی

چکیده

اثر باکتری های محرک رشد گیاه بر خصوصیات اکوفیزیولوژیک دو رقم گندم تحت شرایط دیم

چکیده

شناسائی ارقام برگرداننده و نگهدارنده باروری در برنج با استفاده از نشانگر SSR

چکیده

تجزیه پایداری کلزا در شرایط دیم و مقایسه روش های گزینش ژنوتیپ های پایدار با استفاده از آماره های پایداری

چکیده