تولیدات گیاهی - فهرست مقالات

تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های جو پاییزه از نظر ویژگی‌های ریشه و نشانگرهای ISSR

سهیلا شایان؛ محمد مقدم واحد؛ سید ابوالقاسم محمدی؛ کاظم قاسمی گلعذانی؛ فهیمه صادق پور؛ احمد یوسفی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 323-336

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27840.1684

چکیده

چکیدههدف این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی میان 28 ژنوتیپ جو پاییزه با استفاده از صفات ریشه و 14 آغازگر ISSR طی دو آزمایش بود. آزمایش گلخانه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ... بیشتر چکیدههدف این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی میان 28 ژنوتیپ جو پاییزه با استفاده از صفات ریشه و 14 آغازگر ISSR طی دو آزمایش بود. آزمایش گلخانه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال 1388 صورت گرفت و صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه، وزن خشک بخش هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به بخش هوایی اندازه‌گیری شدند. آزمایش مولکولی با 28 ژنوتیپ جو و 14 آغازگر ISSR انجام شد. تنوع معنی‌داری بین ژنوتیپ‌های جو از نظر مشخصات ریشه مشاهده شد. ژنوتیپ‌های 3، 5، 9 و 20 دارای مقادیر بیشتری از نظر مشخصات ریشه بودند. تجزیه خوشه‌ای به روش Ward و فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ‌ها را در چهار گروه قرار داد که ژنوتیپ‌های گروه سوم از نظر کلیه صفات دارای میانگین بالاتری بودند. از 14 آغازگر ISSR مورد استفاده، 11 آغازگر الگوی نواری مناسب و قابل امتیازدهی تولید کردند. در مجموع، 559 نشانگر چند شکل با طول 80 تا 3000 جفت باز در ژنوتیپ‌های جو تولید شد. میزان اطلاعات چند شکلی نشانگرها بین 116/0 تا 252/0 و شاخص نشانگر بین 528/3 تا 972/27 به‌دست‌آمد. گروه‌بندی ژنوتیپ‌های جو بر اساس داده‌های مولکولی ژنوتیپ‌ها را به چهار گروه منتسب کرد. بین نتایج گروه‌بندی بر اساس داده‌های مولکولی و صفات مورد مطالعه تا حدودی تطابق وجود داشت. بر مبنای بررسی ارتباط نشانگرهای ISSR با صفات کمی، ISSRهای 1 و 5 دارای رابطه معنی‌داری با اکثر صفات بودند. به نظر می‌رسد که می‌توان از نشانگرهای ISSR مورد مطالعه در امر گزینش به کمک نشانگر در برنامه‌های به‌نژادی جو استفاده کرد.

تنوع فنوتیپی برای عملکرد میوه و برخی صفات مرتبط با آن در جمعیت‌های محلی گوجه‌فرنگی (Solanum lycopersicum L.) منطقه کلیبر

بهروز والایی؛ ایرج برنوسی

دوره 43، شماره 3 ، آبان 1399، ، صفحه 387-396

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28002.1691

چکیده

چکیدهبه‌منظور بررسی تنوع فنوتیپی درون و بین 8 جمعیت محلی گوجه‌فرنگی (Solanum lycopersicum L.)، از منطقه کلیبر استان آذربایجان شرقی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 انجام گردید. در ... بیشتر چکیدهبه‌منظور بررسی تنوع فنوتیپی درون و بین 8 جمعیت محلی گوجه‌فرنگی (Solanum lycopersicum L.)، از منطقه کلیبر استان آذربایجان شرقی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 انجام گردید. در مجموع 36 بوته از هر جمعیت با 140 سانتی‌متر فاصله ردیف و 80 سانتی‌متر فاصله بوته در سه بلوک کاشته شد. 7 صفت شامل عملکرد میوه و برخی صفات مرتبط با آن اندازه‌گیری شد. داده‌های تمام صفات به سه دسته با عرض مساوی تقسیم شدند. فراوانی دسته‌ها، برای برآورد شاخص تنوع کل (HT) و شاخص تنوع برای هر صفت در هر جمعیت (Hs)، استفاده شد و سپس میانگین شاخص تنوع برای هر صفت ()، نسبت تنوع فنوتیپی بین جمعیت‌ها (GST) و میانگین شاخص تنوع برای هر جمعیت () محاسبه گردید. شاخص تنوع کل (HT) برای هر صفت، با میانگین 49/0، از 46/0 تا 53/0 متغیر بود. بیشتر مقادیر در اطراف میانگین بودند. میانگین شاخص تنوع برای تمام صفات، نسبتاً بالا بود (40/0≥). میانگین نسبت تنوع فنوتیپی بین جمعیت‌ها (GST)، 10/0 بود. برای اکثر صفات تنوع کمی در میان جمعیت‌ها مشاهده شد. بیشترین مقدار GST مربوط به میانگین وزن میوه در بوته (16/0) بود. میانگین شاخص تنوع برای هر جمعیت ()، در بیشتر جمعیت‌ها مشابه بود (42/0 تا 49/0). نتایج نشان داد تنوع فنوتیپی نسبتاً وسیعی در جمعیت‌های محلی گوجه‌فرنگی منطقه کلیبر برای صفات مورد مطالعه وجود دارد.

تأثیر سطوح مختلف کود محرک رشد حاوی عصاره جلبک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و مواد مؤثره زعفران

سکینه خندان ده ارباب؛ محمد حسین امینی فرد؛ حمید رضا فلاحی؛ حامد کاوه

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 213-226

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26492.1630

چکیده

چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور بررسی تأثیر کود محرک رشد و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و محتوای مواد مؤثره زعفران sativus L.)(Crocusآزمایشی در سال زراعی 96- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل کود محرک رشد حاوی 16 درصد عصاره جلبک با مقادیر صفر، 15 و 30 لیتر در هکتار به‌صورت غوطه‌وری بنه و مصرف در آب آبیاری) و وزن بنه مادری (4- 1/0، 8- 1/4 و12- 1/8 گرم) بودند.کاربرد کود زیستی اثر معنی‌داری بر عملکرد گلبرگ، مقدار کاروتنوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گلبرگ (محتوای آنتی‌اکسیدان کل و آنتوسیانین) و مواد مؤثره کلاله (پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) داشت. بیشترین مقدار عملکرد گلبرگ (027/0 گرم در بوته)، محتوای کاروتنوئید (83/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (49/24 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (80/29 درصد)، سافرانال، کروسینو پیکروکروسین از تیمار مصرف 30 لیتر در هکتار کود زیستی به‌دست‌آمد؛ اما در بیشتر صفات تفاوت معنی‌داری بین دو سطح 15 و 30 لیتر در هکتار کود محرک زیستی مشاهده نشد. کمترین مقادیر عملکرد گلبرگ خشک (023/0 گرم در بوته)، کارتنوئید (04/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، آنتوسیانین (29/22 میلی‌گرم در صد گرم)، آنتی‌اکسیدانت (54/25 درصد)، سافرانال، کروسین و پیکروکروسین نیز از تیمار شاهد به‌دست‌آمد. وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، مقدار آنتوسیانین و کاروتنوئید گلبرگ و میزان سافرانال کلاله تأثیر معنی‌داری داشت و با افزایش وزن بنه، مقدار این صفات افزایش پیدا کرد. اثر متقابل کود محرک زیستی و وزن بنه مادری بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. در مجموع، مصرف کود محرک زیستیِ تکامین آلگا و همچنین کاربرد بنه‌های مادری با وزن 12-1/8 گرم به بهبود خصوصیات کیفی زعفران منجر شد.

مطالعه تنوع فنوتیپی و ژنتیکی ژنوتیپ‌های آفتابگردان دانه روغنی (Helianthus annus L.) از نظر صفات اگرو-مورفولوژیکی تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

علی صارمی راد؛ خداداد مصطفوی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 227-240

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.27588.1671

چکیده

چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی ... بیشتر چکیدهیکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در ردیف تنش‌های غیر زیستی قرار می‌گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می‌شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مهم‌ترین گام در طرح‌های به‌نژادی محسوب می‌گردد، بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1394 روی 12 ژنوتیپ آفتابگردان پایه‌ریزی و اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب وجود تنوع میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را از لحاظ بیشتر صفات تأیید نمود. اثر محیط برای تمامی صفات و اثر متقابل ژنوتیپ با محیط نیز فقط برای ارتفاع بوته معنی‌دار بود. صفت عملکرد دانه از نظر پارامتر‌های بازده ژنتیکی، ضرایب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی در شرایط تنش و عدم تنش نسبت به سایر صفات مقادیر بیشتری را نشان داد. بالاترین وراثت‌پذیری در آزمایش نرمال متعلق به عملکرد دانه (55/77 درصد) و در آزمایش تنش متعلق به ارتفاع بوته (70/62 درصد) بود. بیشترین تغییر میزان صفت در شرایط تنش نسبت به شرایط نرمال به‌ترتیب مربوط به ارتفاع بوته (27 درصد)، عرض برگ (5/25 درصد)، قطر ساقه (25 درصد) و طول برگ (22 درصد) بود. دندروگرام به‌دست‌آمده از تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها را بر اساس صفات تحت بررسی در هر دو شرایط تنش و عدم تنش در سه گروه طبقه‌بندی نمود. با توجه به گروه‌بندی تجزیه خوشه‌ای در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ‌های Sor و Progress به‌عنوان ژنوتیپ‌های متحمل و در مقابل ژنوتیپ‌های Favorite، Record، SHF81-90، Master و Lakomka به‌عنوان ژنوتیپ‌های حساس شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل و با توجه به وجود تنوع کافی در بین ژنوتیپ‌ها به نظر می‌رسد امکان شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی وجود دارد.

اثر نوع محیط ‌کشت و تنظیم‌کننده‌های‌رشد بر ریزازدیادی پایه‌رویشی 677GF (دورگ بین هلو و بادام)

محمد گردکانه؛ هدیه بدخشان؛ مریم محمدی؛ عیسی ارجی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 241-254

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27439.1667

چکیده

چکیدهپایه677GF، یک پایه مناسب برای بادام و هلو است، که به‌طور گسترده در سراسر دنیا استفاده می‌شود.در این تحقیق به‌منظور بهبود روشریزازدیادی پایه 677GF، ریزنمونه‌های گره بر روی محیط‌های کشت MS، B5 و WPM در ... بیشتر چکیدهپایه677GF، یک پایه مناسب برای بادام و هلو است، که به‌طور گسترده در سراسر دنیا استفاده می‌شود.در این تحقیق به‌منظور بهبود روشریزازدیادی پایه 677GF، ریزنمونه‌های گره بر روی محیط‌های کشت MS، B5 و WPM در حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد بنزیل آدنین(BA) ، در شش غلظت صفر، 25/0، 5/0، 1، 2 و 4 میلی‌گرم بر لیتر و ایندول-3- بوتیریک اسید (IBA)در چهار غلظت صفر، 1/0، 25/0 و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی کرمانشاه در سال 1395 اجرا شد. آنالیز داده‌های صفات مختلف بر اساس مدل آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل گردید و مقایسات میانگین داده‌ها به روش آزمون LSD در سطح احتمــال پنج درصد انجام شد. نتایج نشان داد که محیط ‌کشت MS،همراه با 1 میلی‌گرم در لیتر BA و 5/0 میلی‌گرم در لیترIBAبا تولید بیشترین تعدادشاخساره، بلندترین طول ساقه،بیشترین قطر ساقه،تعداد گره وفواصل میان‌گره، تعداد برگ و درصد ریزنمونه‌های باززایی‌شده، مناسب‌ترین محیط‌ کشت در بین سایر محیط‌های کشت مورد استفاده بود. جهت ریشه‌زایی، شاخساره‌ها را به محیط کشت MS جامد همراه با IBA‌،در چهار غلظت 25/0، 5/0‌، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر و BA‌، در چهار غلظت صفر، 1/0، 2/0 و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر منتقل شدند. بهترین ریشه‌زایی در محیط کشت MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر IBAو 5/0 BAحاصل شد. گیاهچه‌های ریشه‌دار‌شده در محیط شامل پرلیت، ماسه و خاک به نسبت 1:2:1 قرار گرفتند. 90 درصد نمونه‌های انتقال‌یافته به محیط خاکی زنده مانده و رشد طبیعی داشتند.

مشاهده مقاله

اثر نوع محیط کشت، کلات‌کننده آهن و ترکیب هورمونی بر ریزازدیادی انار(Punica granatum L.)

طیبه اسحاقی ثانی؛ محمد زارع مهرجردی؛ احمد شریفی

دوره 43، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 309-322

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27232.1655

چکیده

چکیدهریزازدیادی انار از طریق کشت بافت به‌عنوان یک راهکار برای تولید نهال‌های یکنواخت و عاری از بیماری مطرح است. با این حال برخی عوامل از قبیل عدم ریشه‌زایی و قهوه‌ای شدن می‌تواند ریزازدیادی این گیاه ... بیشتر چکیدهریزازدیادی انار از طریق کشت بافت به‌عنوان یک راهکار برای تولید نهال‌های یکنواخت و عاری از بیماری مطرح است. با این حال برخی عوامل از قبیل عدم ریشه‌زایی و قهوه‌ای شدن می‌تواند ریزازدیادی این گیاه را با مشکل مواجه کند. لذا تأثیر عوامل مختلف بر روی ریزازدیادی انار رقم شیشه کپ فردوس در سال 1394 در آزمایشگاه جهاد دانشگاهی خراسان رضویمورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در دو آزمایش جداگانه برای کنترل قهوه‌ای شدن ریزنمونه‌های گره اثر محیط‌های کشت DKW، MS و WPM و دو نوع کلات‌کننده آهن شاملEDTA و EDDHAو برای حداکثر پرآوری شاخه مقادیر 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر BA در ترکیب با 2/0 میلی‌گرم بر لیتر از اکسین‌های IBA، NAA و IAA مورد بررسی قرار گرفت. برای ریشه‌زایی شاخه‌ها اثر اکسین‌های IBA، NAA و IAA در محیط کشت WPM در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. بعد از ریشه‌زایی، گیاهچه‌ها جهت سازگاری به بسترهای مختلف منتقل شدند. نتایج نشان داد که استفاده از محیط کشت WPM و کلات‌کننده آهن EDDHA قهوه‌ای شدن ریزنمونه‌ها را نسبت به محیط کشت DKW به میزان 8/55 درصدکاهش داد. بهترین تیمار جهت شاخساره‌زایی، محیط کشت WPM با تیمار هورمونی 2 میلی‌گرم بر لیتر BA و 2/0 میلی‌گرم بر لیترIAA بود. برای ریشه‌زایی، محیط کشت حاوی 1 میلی‌گرم بر لیتر IAA از نظر درصد ریشه‌زایی، تعداد و طول ریشه تولید‌شده پاسخ بهتری نشان داد. درنهایت برای سازگاری گیاهچه‌های کشت بافتی انار ترکیب پیت ماس و پرلیت (2:1) مناسب‌تر بود.

بررسی بیان ژن‌های پینن‌سنتاز و لینالول‌سنتاز در پاسخ به تیمار جیبرلیک اسید در گیاه بومادران (Achillea millefolium L.)

امید پور عسکری؛ داریوش نباتی احمدی؛ خسرو مهدی خانلو؛ لیلا نژاد صادقی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 13-24

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.27042.1652

چکیده

چکیدهاخیراً توجه روزافزونی به گیاهان دارویی و متابولیت‌های ثانویه می‌شود. بومادران (Achillea millefolium L.) یک گیاه دارویی است که دارای ترکیبات مهمی از جمله پینن و لینالول می‌باشد. این دو ترکیب به سبب اهمیت بالایی ... بیشتر چکیدهاخیراً توجه روزافزونی به گیاهان دارویی و متابولیت‌های ثانویه می‌شود. بومادران (Achillea millefolium L.) یک گیاه دارویی است که دارای ترکیبات مهمی از جمله پینن و لینالول می‌باشد. این دو ترکیب به سبب اهمیت بالایی که دارند، زمینه‌ساز توجه محققان به خود شدند. در این تحقیق میزان بیان رونوشت دو ژن کدکننده پینن‌سینتاز و لینالول‌سینتاز را که در انتهای مسیر مونوترپنی MEP قرار دارند و سبب تولید پینن و لینالول می‌شوند، با اعمال برون‌زاد تیمار جیبرلیک‌اسید (GA3( با سه سطح غلظتی (صفر، 25، 50 میلی‌گرم) در زمان‌های مختلف نمونه‌برداری (24، 48 و 72 ساعت پس از اعمال تیمار)، سال 1396-1395 در گلخانه دانشکده کشاورزی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج واکنش زنجیره پلیمرزدر زمان واقعی نشان دادکه بیشترین میزان رونوشت در اعمال تیمار جیبرلیک اسید با غلظت 25 میلی‌گرم و زمان نمونه‌برداری 48 ساعت پس از اعمال تیمار، مربوط به ژن پینن‌سینتاز بود. در بیشتر نمونه‌ها، با افزایش میزان رونوشت پینن‌سینتاز، میزان رونوشت لینالول‌سینتاز کاهش می‌یافت. شواهد حاکی از آن‌ است که، کاربرد برون‌زاد جیبرلیک‌اسید، باعث ایجاد فرآیند مولکولی شده که منتج به پاسخ‌دهی گیاه با تغییر بیان ژن‌های کد‌کننده پینن‌سنتاز و لینالول‌سینتاز می شود.

جداسازی، همسانه‌سازی، بررسی بیوانفورماتیکی ویژگی‌های پروتئینی و تحلیل بیان ژن دی هیدروبنزوفنانتریدین اکسیداز (DBOX) گیاه دارویی شقایق (Papaveer somniferum L.)

کامران سمیعی؛ احمد اسماعیلی؛ فرهاد نظریان فیروزابادی؛ سید محسن سهرابی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 67-80

https://doi.org/10.22055/ppd.2020.21559.1463

چکیده

چکیدهگیاه شقایق P. somniferum از مهم‌ترین گیاهان داروئی به شمار رفته و تنها منبع بسیاری از آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی (BIAs) محسوب می‌گردد. آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی گروه بزرگ و پیچیده‌ای از ... بیشتر چکیدهگیاه شقایق P. somniferum از مهم‌ترین گیاهان داروئی به شمار رفته و تنها منبع بسیاری از آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی (BIAs) محسوب می‌گردد. آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوینولینی گروه بزرگ و پیچیده‌ای از متابولیت‌های ثانویه گیاهی بوده که از خواص داروئی و درمانی قابل توجهی بر خوردار هستند. در مطالعه حاضر (در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه لرستان در سال 1393-1395) به منظور جداسازی و همسانه‌سازی ژن DBOXژنوتیپ ایرانی گیاه شقایق، ابتدا توالی مورد‌نظر با استفاده از آغازگرهای طراحی‌شده، تکثیر و سپس قطعه تولید‌شده به پلاسمید pTZ57R/T منتقل گردید. نتایج توالی‌یابی قطعه 1614 جفت‌بازی را معین نمود که با 100 درصد همسانی با ژن DBOX گیاه شقایق شباهت داشت. توالی پروتئینی کد‌شده توسط این ژن مورد تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی قرار گرفت و سه دامنه عملکردی FAD binding، Berberine و FAD/FMN-containing dehydrogenase در توالی پروتئینی و وجود یک سیگنال پپتید در انتهای آمینی آن مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین تجمع پروتئین کد‌شده توسط ژن DBOX در ناحیه غشای سلولی و پلاسمایی بوده و بیشترین عملکرد این پروتئین در ناحیه خارج سلولی می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل بیان ژن DBOX و تعیین الگوی بیانی آن در بافت‌های مختلف گیاهی، تعداد 5 کتابخانه ترنسکریپتومی حاصل از داده‌های RNA-seq گیاه شقایق با شماره‌های دسترسی ERX651037، ERX651023، ERX651056، ERX651082 و ERX651062 از پایگاه SRA سایت NCBI دریافت شد. تعداد توالی‌های حاصل از همردیفی بین بافت‌های مختلف با استفاده از آزمون‌های آماری Fisher exact test و Chi-squared 2X2 مقایسه گردید. نتایج تجزیه و تحلیل بیان ژن با استفاده از تکنیک real time RT-PCR و آزمون‌های In silico نشان داد که بیشترین سطح بیان این ژن در ریشه و کمترین آن در ساقه می‌باشد. کلیدواژه‌ها: الگوی بیان ژن، ترنسکریپتوم، توالی‌یابی، دامنه عملکردی، شقایق

اثر روش استخراج بر میزان ترکیبات فنولی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره مرزه اورامانی (Satureja avromanica Maroofi)

لیلا حکیمی؛ مرجان معصومی گودرزی

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 117-128

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.26694.1636

چکیده

چکیدهبه ‌منظور بررسی ویژگی‌های بیوشیمیایی و ترکیبات عصاره مرزه اورامانی، با دو روش حلال و امواج فراصوت آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در ... بیشتر چکیدهبه ‌منظور بررسی ویژگی‌های بیوشیمیایی و ترکیبات عصاره مرزه اورامانی، با دو روش حلال و امواج فراصوت آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش شامل نوع حلال (آب خالص، 75 درصد آب، 50 درصد آب، 75 درصد متانول و متاونول خالص) و روش استخراج (حلال و حلال-امواج فراصوت با توان 200 وات) بود. نتایج نشان داد که در استخراج ترکیبات گونه مرزه، روش حلال-امواج فراصوت به‌طور معنی‌داری بیشتر از حلال بود. مقدار درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی در روش حلال-امواج فراصوت و حلال به‌ترتیب برابر 62/16 و 92/11 درصد به‌دست‌آمد. ترکیبات فنولی و فلانوئید در روش حلال-امواج فراصوت برابر 36/45 و 33/15 میلی‌گرم در گرم و این مقدار برای روش حلال به‌ترتیب 29/40 و 29/13 میلی‌گرم در گرم بود بنابراین روش حلال-امواج فراصوت از لحاظ کارایی و هزینه نسبت به حلال، روش مناسب‌تری برای استخراج ترکیبات گونه مرزه اورامانی معرفی شد. بررسی ترکیبات گونه مرزه اورامانی در حلال‌های مختلف نشان داد که حلال آب و حلال 75 درصد آب نسبت به سایر حلال‌ها مقدار بیشتری از ترکیبات را استخراج کردند. نتایج کروماتوگرام مواد مؤثره نمونه‌های عصاره آبی و امواج فراصوت با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)نشان داد که از گونه مرزه اورامانی، ترکیبات کافئیک اسید، گالیک اسید، کلروژنیک اسید، کوئرستین، پاراکوماریک اسید، فرولیک اسید و روتین به‌دست‌آمد و بیشترین مقدار این ترکیبات با 12/9 میلی‌گرم در لیتر مربوط به فرولیک اسید بود.

بررسی تنوع ژنتیکی دو ژنوتیپ برتر زیتون استان قم در مقایسه با برخی ارقام تجاری موجود در باغ فدک این استان با استفاده از صفات ریخت‌شناسی و نشانگرهای ISSR

فرشته حسینی قیداری؛ زهرا طاهرنژاد

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 373-386

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23698.1521

چکیده

چکیدهبه منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام زیتون استان قم، دو ژنوتیپ برتر استان قم از نظر مقاومت به سرما (فدک و طوبی) به همراه پنج رقم زیتون تجاری (مانزانیلا، سویلانا، آربکین، کنسروالیا و محزم) در باغ ... بیشتر چکیدهبه منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام زیتون استان قم، دو ژنوتیپ برتر استان قم از نظر مقاومت به سرما (فدک و طوبی) به همراه پنج رقم زیتون تجاری (مانزانیلا، سویلانا، آربکین، کنسروالیا و محزم) در باغ فدک قم در سال 1392 با استفاده از صفات مورفولوژیکی و مولکولی، مطالعه شدند. در این تحقیق تجزیه واریانس برای 12صفت کمی انجام گرفت و اختلاف بسیار معنی‌داری در سطح 1و1/0 درصد برای همه صفات مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ‌های فدک و طوبی از سایر ژنوتیپ‌ها متمایز شدند. در نمودار دو بعدی به‌دست آمده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی صفات کمی، ژنوتیپ آربکین، مانزانیلا و سویلانا و طوبی در یک گروه قرار گرفتند و ژنوتیپ فدک و طوبی کاملاً از هم تفکیک شدند. همچنین در نمودار دو بعدی تجزیه به مؤلفه‌های اصلی براساس داده‌های صفات کیفی، ارقام طوبی و فدک در فاصله بسیار کمی از هم قرار گرفتند. در بررسی مولکولی، تمامی آغازگرهای ISSR (شش آغازگر) چند شکلی بسیار زیادی را نشان دادند. تعداد کل باندهای تولید‌شده دارای دامنه 8 تا 21 باند (میانگین 66/14 باند) و محتویات اطلاعات پلی‌مورفیسم (PIC) دارای دامنه 231/0 تا 447/0 (میانگین 309/0) بود. بر اساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نیز ژنوتیپ طوبی از سایر ژنوتیپ‌های مورد مطالعه کاملاً تفکیک گردید. طبق این تحقیق، نتایج صفات مورفولوژیکی و مولکولی همخوانی زیادی با هم نداشتند. کلیدواژه‌ها:

مقایسه تغییرات قندها و بیان ژن‌های دساتورزا 12 و 15 در گندم نان و دورم تحت تنش‌سرما

لیلا نژاد صادقی؛ رضا معالی امیری؛ حسن زینالی خانقاه

دوره 42، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 387-400

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.22457.1481

چکیده

چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات ... بیشتر چکیدهگیاهان از طریق تغییر بیان ژن‌ها و تغییر متابولیت‌های سازگار‌کننده تحمل به سرما را افزایش می‌دهند. در گیاهان این فرایند توسط دوره سازگاری به سرما تسریع می‌شود. در این مطالعه، پاسخ‌هایتغییرات کربوهیدرات‌ها و بیان ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تحت تنش‌سرما به‌صورت مقایسه‌ایدرسه ژنوتیپگندم دوروم و نان متفاوت از نظر تحمل سرما مقایسه شدند، دو ژنوتیپ (نورستار گندم نان و گردیش گندم دوروم) متحمل به سرما و ژنوتیپ SRN (گندم دوروم) حساس به سرما از مؤسسه تحقیقات دیم کشور واقع در مراغه در سال 1389-1388 تهیه شد و در اتاقک‌های رشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج کشت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پتانسیل ژنتیکی مناسبی برای افزایش تحمل سرما در دوروم به‌ویژه گردیش را نشان داد. میزان کربوهیدرات‌ها تحت اغلب تیمارهای آزمایش اختلاف معنی‌دار نشان داد به‌طوری‌که تنش ‌سرما در گیاهان سازگارشده سبب افزایش میزان ساکارز، گلوکز و فروکتوز مخصوصا در نورستار و گردیش شد. افزایش بیان نسبی ژن‌های دساتوراز 12 و 15 تلاش ویژه سلول برای محافظت در برابر تنش‌سرما در ژنوتیپ‌های نورستار وگردیش در مقایسه با ژنوتیپ SRN را نشان داد. نتایج نشان داد که فرایند سازگاری تحمل به تنش اکسیداتیو را القاء می‌کند. همچنین این پاسخ‌ها وجود ظرفیت ژنتیکی مناسبی در گندم دوروم را برای افزایش تحمل به سرمابه خصوص درژنوتیپ گردیش برای صفات اندازه‌گیری‌شده، تأیید کرد.

بررسی بیان ژن 3- هیدروکسی 3- متیل گلوتاریل کوآنزیم A ردوکتاز (HMGR)و گاماترپینن سینتاز (TPS2) تحت تنش کم‌آبی در آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)

فاطمه میرزایی؛ احمد اسماعیلی؛ فؤاد فاتحی؛ اردشیر قادری؛ سهیلا افکار

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 165-180

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.20928.1436

چکیده

چکیدهاین آزمایش با هدف بررسی بیان ژن‌های دخیل در مسیر بیوسنتز مونوترپن‌ها و برخی صفات مورفولوژی (شامل وزن تر ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه و تعداد ساقه جانبی) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر

روش‌های آماری چندمتغیره جهت مطالعه روابط بین صفات گلرنگ در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی

رقیه امینیان؛ خلیل کریم زاده اصل؛ فرهاد حبیب زاده؛ ابوالفضل باغبانی آرانی

دوره 42، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 211-226

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.23810.1527

چکیده

چکیدهدر مطالعات بیولوژیک از متغیرهای آماری می‌توان جهت آزمون تفاوت‌ها و شباهت‌ها و ارزیابی صفات مرفو-فیزیولوژیک در یک جمعیت گیاهی استفاده نمود. به ‌منظور بررسی روابط بین اجزاء عملکرد دانه هشت ژنوتیپ ... بیشتر چکیدهدر مطالعات بیولوژیک از متغیرهای آماری می‌توان جهت آزمون تفاوت‌ها و شباهت‌ها و ارزیابی صفات مرفو-فیزیولوژیک در یک جمعیت گیاهی استفاده نمود. به ‌منظور بررسی روابط بین اجزاء عملکرد دانه هشت ژنوتیپ گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی و تعیین ژنوتیپ‌های با عملکرد بالا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه قزوین در سال زراعی 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری معمولی و تنش خشکی در 50 درصد گلدهی در کرت‌های اصلی و هشت ژنوتیپ گلرنگ در کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که همبستگی صفات ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، قطر ساقه، کلروفیل، وزن گل، عملکرد زیستی و شاخص برداشت با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی مثبـت و معنـی‌دار بود. براساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه مسیر، شاخص برداشت و عملکرد زیستی در هر دو شرایط آبیاری معمولی وتنش خشکی بیشترین اثر را بر عملکرد دانه داشتند. به دلیل همبستگی بسیار بالا بین میزان عملکرد با صفات شاخص برداشت و عملکرد زیستی در شرایط تنش، انتخاب ارقامی با شاخص برداشت و عملکرد زیستی بالا می‌تواند در حصول حداکثر عملکرد در شرایط تنش بسیار مؤثر باشد. تجزیه به ‌عامل‌هانشان داد در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی 4 عامل حدود 82 درصد تغییرات را توجیه نمودند. این عامل‌ها در شرایط آبیاری معمولی به‌ترتیب عملکرد دانه، وزن و تعداد دانه، اندازه غوزه، آب برگ و در شرایط تنش خشکی بنیه گیاه، عملکرد دانه، وزن و تعداد دانه، اندازه غوزه و آب برگ نامیده شدند. بر اساس عامل عملکرد دانه و ترسیم بای‌پلات ارقام فرامان، محلی اصفهان، سینا و محلی کوسه در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی عملکرد بالایی را ارائه نمودند.

تجزیه مسیر ترتیبی بر اساس عملکرد و سایر ویژگی‌های فیزیولوژیکی- مورفولوژیکی در کدوهای بومی شمال غرب ایران

داود مردان‌ زاده؛ رضا درویش زاده؛ بهمن زاهدی

دوره 42، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 115-132

https://doi.org/10.22055/ppd.2019.15317.1244

چکیده

پژوهش حاضر به منظور تعیین ویژگی‌های مرفولوژیک و فیزیولوژیک تأثیرگذار در عملکرد توده‌های کدو از مناطق شمال غرب ایران در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی ساعت‌لوی آذربایجان ... بیشتر

بررسی تنوع ژنتیکی برخی از لاین‌های خیار با استفاده از صفات مورفولوژیکی از طریق تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و تجزیه خوشه‌ای

فاطمه مرادی پور؛ جمالعلی الفتی؛ یوسف حمیداوغلی؛ عاطفه صبوری؛ بهمن زاهدی

دوره 41، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 99-116

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12429

چکیده

شناسایی و جمع‌آوری ژنوتیپ‌های برتر محصولات باغی اولین گام در برنامه‌های اصلاحی به شمار می‌رود. در کشور ما به دلیل عدم شناخت کافی از ژرم پلاسم گیاهان باغی، برنامه‌های اصلاحی مناسبی روی محصولات باغی ... بیشتر

بررسی خصوصیات مولکولی جمعیت نوترکیب اینبرد برنج با استفاده از نشانگر رتروترانسپوزونی iPBS

سمیه بختیاری؛ داریوش نباتی احمدی؛ کریم سرخه؛ مریم حسینی چاشتری

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.16723.1304

چکیده

در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی ... بیشتر در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی که رتروترانسپوزون‌ها قابلیت جابجایی در طول ژنوم را دارا هستند از این رو باعث ایجاد تغییر در ترکیب ژنوم می‌گردند. بدین ترتیب باعث افزایش بیان بعضی از ژن‌ها و یا خاموش شدن ژن‌های دیگر می‌گردند. از طرفی رتروترانسپوزون‌ها فعالیت رونوشت‌برداری ژن‌ها را در بافت‌ها و همچنین تنش‌های زیستی و غیرزیستی تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این پژوهش جهت بررسی خصوصیات مولکولی و تمایز 130 لاین اینبرد برنج که حاصل تلاقی برنج ندا و هاشمی می‌باشند از نشاگر مولکولی رتروترانسپوزونی iPBS استفاده شد. 21 آغازگر استفاده شده 2990 باند را تولید کردند که 1449 باند چندشکل بودند. با توجه به تجزیه بسط چندشکلی آغازگرها، آغازگر R2020 در مجموع 443 باند چندشکل را نشان داد که با79/56 درصد بیشترین چندشکلی را در بین آغازگرها از خود نشان داد. هیچ آغازگری با باند تک شکل مشاهده نشد. لاین‌های 149، 151، 154، 146 و 148 همراه با والدین در یک کلاستر قرار گرفته و لاین‌های 67، 63 و 82 در کلاستر دوم با نزدیک ترین فاصله به کلاستر والدین قرار گرفتند که در مجموع این لاین‌ها از نظر حضور ژن‌های رتروترانسپوزونی دارای بیشترین شباهت ژنتیکی با والدین خود می‌باشند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از نشانگرمولکولی iPBS در ارزیابی خصوصیات مولکولی لاین‌های ژنتیکی در یک جمعیت اصلاحی و برنامه‌های به‌نژادی به‌ منظور ترسیم نقشه‌های ژنتیکی استفاده نمود. در مطالعات ژنتیکی علاوه بر نشانگرهایمولکولی مبتنی برDNA می‌توان ازرتروترانسپوزون یا ژن‌های پرشی به‌عنوان نشانگر جهت ارزیابی ویژگی‌ها و خصوصیات تنوع ژنتیکی در گونه‌های گیاهی استفاده نمود. از آنجایی که رتروترانسپوزون‌ها قابلیت جابجایی در طول ژنوم را دارا هستند از این رو باعث ایجاد تغییر در ترکیب ژنوم می‌گردند. بدین ترتیب باعث افزایش بیان بعضی از ژن‌ها و یا خاموش شدن ژن‌های دیگر می‌گردند. از طرفی رتروترانسپوزون‌ها فعالیت رونوشت‌برداری ژن‌ها را در بافت‌ها و همچنین تنش‌های زیستی و غیرزیستی تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این پژوهش جهت بررسی خصوصیات مولکولی و تمایز 130 لاین اینبرد برنج که حاصل تلاقی برنج ندا و هاشمی می‌باشند از نشاگر مولکولی رتروترانسپوزونی iPBS استفاده شد. 21 آغازگر استفاده شده 2990 باند را تولید کردند که 1449 باند چندشکل بودند. با توجه به تجزیه بسط چندشکلی آغازگرها، آغازگر R2020 در مجموع 443 باند چندشکل را نشان داد که با79/56 درصد بیشترین چندشکلی را در بین آغازگرها از خود نشان داد. هیچ آغازگری با باند تک شکل مشاهده نشد. لاین‌های 149، 151، 154، 146 و 148 همراه با والدین در یک کلاستر قرار گرفته و لاین‌های 67، 63 و 82 در کلاستر دوم با نزدیک ترین فاصله به کلاستر والدین قرار گرفتند که در مجموع این لاین‌ها از نظر حضور ژن‌های رتروترانسپوزونی دارای بیشترین شباهت ژنتیکی با والدین خود می‌باشند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از نشانگرمولکولی iPBS در ارزیابی خصوصیات مولکولی لاین‌های ژنتیکی در یک جمعیت اصلاحی و برنامه‌های به‌نژادی به‌ منظور ترسیم نقشه‌های ژنتیکی استفاده نمود.

تأثیر سطوح مختلف کلشی‌سین بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی زرین‌گیاه

علی اکبر زاهدی؛ بهمن حسینی؛ محمد فتاحی

دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 31-40

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.17279.1322

چکیده

القای پلی‌پلوئیدی یکی از ابزارهای مهم اصلاح گیاهان دارویی می‌باشد. چند برابر شدن کروموزوم‌ها در اثر پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و سیستم پرورش گیاهان شده ... بیشتر القای پلی‌پلوئیدی یکی از ابزارهای مهم اصلاح گیاهان دارویی می‌باشد. چند برابر شدن کروموزوم‌ها در اثر پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و سیستم پرورش گیاهان شده و در نهایت موجب تولید یک ژنوتیپ جدید می‌گردد. در این تحقیق، تیمار مریستم انتهایی با غلظت‌های مختلف کلشی‌سین (صفر، 05/0 ، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی به حجمی) در دو مرحله دو و چهار برگی گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.)، مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات سیتولوژیکی با استفاده از فلوسایتومتری افزایش تعداد کروموزوم از سطح دیپلوئید (2n=2x=20) به تتراپلوئیدی (2n=4x=40) را اثبات کرد. از مجموع 165 دانهال بازمانده، 27/7 درصد تتراپلوئید، 3/13 درصد میکسوپلوئید و بقیه دیپلوئید بودند. در گیاهان تتراپلوئید روزنه‌ها به‌طور قابل توجهی بزرگتر و شاخص روزنه بیشتر از گیاهان دیپلوئید بود. همبستگی منفی و معنی‌داری بین اندازه روزنه و ارتفاع گیاه، تعداد برگ و تعداد شاخه‌های جانبی به‌دست آمد. محتوای فلاونوئید کل در گیاهان دیپلوئید 28/1583 و در گیاهان تتراپلوئید 07/1890 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد تیمار 5/0 درصد کلشی‌سین می‌تواند به‌عنوان یک تیمار مؤثر در القای پلی‌پلوئیدی درD. kotschyi باشد.

بررسی اثرات محیط کشت، تیمار گندزدایی و هورمونی در ریز ازدیادی برخی از پایه های رویشی سیب(Mallus domestica Borkh.)‏

نجمه محمد زاده مقدم؛ حسن حمیدی

دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 41-54

https://doi.org/10.22055/ppd.2017.14039.1189

چکیده

توسعه پایه های رویشی به منظور افزایش عملکرد در باغهای سیب ضروری است و این امر به در دسترس بودن یک روش ساده و آسان تکثیر پایه ها بستگی دارد. در این تحقیق اثر شرایط ضد عفونی، محیط کشت و تیمارهای مختلف هورمونی ... بیشتر

ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده‌های خیارچنبر (Cucumis melo var. flexuosus) بومی ایران با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک

نرگس دست‌رنجی؛ عبدالعلی شجاعیان؛ محسن فلاحتی‌عنبران؛ سجاد رشیدی‌منفرد؛ اعظم نیکزاد‌قره‌آغاجی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 15-26

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12061

چکیده

توده‌های بومی به سبب سازگاری به شرایط محیطی، ژرم‌پلاسم غنی از ژن‌های مطلوب مربوط به تنش‌های زیستی و غیرزیستی به حساب می‌آیند. ایران یکی از مراکز تنوع خیار‌چنبر است و با توجه به اهمیت اقتصادی این گیاه ... بیشتر توده‌های بومی به سبب سازگاری به شرایط محیطی، ژرم‌پلاسم غنی از ژن‌های مطلوب مربوط به تنش‌های زیستی و غیرزیستی به حساب می‌آیند. ایران یکی از مراکز تنوع خیار‌چنبر است و با توجه به اهمیت اقتصادی این گیاه و هم‌چنین توجه کمی که به این گیاه معطوف شده است، لازم است که مطالعات ژنتیکی در مورد توده‌های محلی این گیاه صورت گیرد. در این تحقیق، 12 توده‌ی خیارچنبر از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری شدند. این توده‌ها از نظر 40 صفت کیفی و 21 صفت کمی بر اساس توصیف‌نامه‌ی مؤسسه‌ی بین‌المللی منابع ژنتیک (IPGRI) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین بین توده‌ها از نظر صفات کیفی، کمی و ارزیابی ارتباط بین آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS صورت گرفت. نتایج نشان داد که توده‌های خیارچنبر بومی ایران در بسیاری از صفات، از تنوع بالایی برخوردار هستند و در اکثر صفات مربوط به میوه، همبستگی مثبت یا منفی نشان دادند. علاوه بر آن، تجزیه‌ی خوشه‌ای با استفاده از روش UPGMA بر اساس ضریب تشابه اقلیدسی، توده‌ها را در چهار گروه متفاوت قرار داد. نتایج این پژوهش نشان داد که خیارچنبرهای بومی ایران از نظر تنوع ژنتیک غنی هستند و می‌توانند نقش مهمی در برنامه‌های نوین به‌نژادی خربزه‌ئیان داشته باشند.

بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های توت ایران با استفاده از خصوصیات مورفولوژیکی

مهشید فخرایی لاهیجی؛ رمضانعلی تبار؛ محمد سرسیفی؛ اسدالله فتحی؛ غلامرضا عبادوز؛ مریم حاج‌حسنی؛ علی فرهادی؛ غلامرضا خاکیزاد؛ ضرغام عزیزی؛ بصیر صمدی؛ مجیدرضا کیانی؛ عباس میر‌آخورلی؛ ناصر فرومدی؛ جواد مظفری؛ رامین رافضی

دوره 39، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22055/ppd.2016.12332

چکیده

هدف ازاین پژوهش ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های توت براساس صفات کمی و کیفی و تعیین فاصله ژنتیکی بین آن‌ها بود. طرح مورد استفاده، آشیان‌های بوده وارزیابی درختان توت از استان‌های مختلف ایران ... بیشتر هدف ازاین پژوهش ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های توت براساس صفات کمی و کیفی و تعیین فاصله ژنتیکی بین آن‌ها بود. طرح مورد استفاده، آشیان‌های بوده وارزیابی درختان توت از استان‌های مختلف ایران طبق دستور‌العمل IPGRI انجام شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه با یکدیگر دارای تفاوت معنی‌دار بودند. صفات شامل: شکل حاشیه برگ، طول دمبرگ، قطر شانون و قطر گل که نشان‌دهنده ضرایب تغییرات، دارای تنوع بالاتری بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی بودند. نتایج تجزیه ضرایب همبستگی ساده بین صفات اندازه‌گیری شده نشان‌دهنده وجود همبستگی مثبت و معنی‌دار بین طول مدت برداشت در زمان رسیدن میوه 0/82+=r ، شکل گل‌آذین با زمان رسیدن میوه 0/71+=r(در سطح 1 درصد)، بین شکل گل‌آذین با طول مدت برداشت 0/60+=r، بریکس بازمان رسیدن میوه 0/54+=r، بریکس با شکل میوه 0/28+=r، وزن تر میوه با زمان رسیدن میوه 0/81+=r، وزن‌ تر میوه با طول مدت برداشت 0/68+=r همبستگی مثبت معنی‌دار در سطح 5 درصد محاسبه شد که نشان‌دهنده این مطلب است میوه‌های توت که تقریباً همزمان نمی‌رسند و در مدت زمان طولانی بر خلاف سایر میوه‌ها که با هم می‌رسند قابل برداشت هستند، با استفاده از تجزیه کلاستر به روش "وارد" نمونه‌ها بر اساس خصوصیات مورفو لوژیکی در فاصله 15، ژنوتیپ‌های استان‌ها در سه گروه اصلی قرار گرفتند. به‌منظور تعیین مهم‌ترین صفات مورفولوژیک در ایجاد تمایز بین جمعیت از تجزیه به مولفه‌های اصلی (PCA) استفاده گردید. سه مؤلفه اول 0/65 درصد از کل تنوع موجود را به خود اختصاص دادند. به‌طورکلی از نتایج این تحقیق می‌توان وجود تنوع به‌ویژه درون جمعیتی در صفات مورفولوژیک را استنتاج نمود.

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 32 (1388)

موضوعات = B: اصلاح و بیوتکنولوژی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده