سید حسن تفرجی؛ سید علی ابطحی؛ مجتبی جعفری نیا؛ مهدی عبادی
چکیده
باکتریهای محرک رشد گیاهی (PGPR) گروه وسیعی از باکتریها را شامل میشود که میتوانند بهطور مستقیم و یا غیرمستقیم، کمیت و کیفیت رشد گیاه را بهبود بخشند. این پژوهش به منظور غربالگری سویههای PGPR با صفات ...
بیشتر
باکتریهای محرک رشد گیاهی (PGPR) گروه وسیعی از باکتریها را شامل میشود که میتوانند بهطور مستقیم و یا غیرمستقیم، کمیت و کیفیت رشد گیاه را بهبود بخشند. این پژوهش به منظور غربالگری سویههای PGPR با صفات مختلف محرک رشد در خاکهای آهکی و استفاده از این سویههای PGPR بهعنوان تلقیح بیولوژیکی یونجه انجام شد. در این راستا در پاییز 1399 در مجموع 45 نمونه خاک آهکی از ناحیه ریزوسفری گیاهان مختلف در جنوب استان فارس برداشت شد. تعداد 181 جدایه، جداسازی شدند. در غربالگری اولیه تعدادی از آنها دارای خصوصیت انحلال فسفات، تولید سیدروفور و تولید ایندول استیک اسید (IAA) بودند. در غربالگری ثانویه، جدایههای برتر در این سه خصوصیت محرک رشدی انتخاب شدند و جدایه SF1038 در انحلال فسفر، جدایه SF1092 در تولید سیدروفور و جدایه SF1050 در تولید IAA بهعنوان جدایه برتر انتخاب گردیدند. در آزمون تولید ACC-دآمیناز، هر سه جدایه برتر توانستند این آنزیم را تولید کنند. شناسایی مولکولی جدایهها، از طریق تکنیک توالی یابی ژن 16S rRNA صورت گرفت و جدایههای SF1038، SF1050 و SF1092 بهترتیب متعلق به گونههای Bacillus Cereus، Pseudomonas Syringae و Pseudomonas Alcaliphila بودند که در پایگاه NCBI ثبت گردیدند. در آزمایشات گلخانهای مشخص گردید، تلقیح باکتری Pseudomonas Alcaliphila بهترین عملکرد را در طول اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، تولید کلروفیل، تولید پروتئین خام یونجه (medicago sativa L.) و کمترین تولید پرولین را تحت تنش شوری نشان داد، درحالیکه تلقیح باکتری Pseudomonas Syringae عملکرد بهتری را در طول و وزن خشک ریشه داشت. گرچه تلقیح باکتری Bacillus Cereus باعث افزایش در شاخصهای رشد و پارامترهای بیوشیمیایی نسبت به شاهد گردید، اما از دو جدایه برتر دیگر عملکرد ضعیفتری داشت. تلقیح با Pseudomonas Alcaliphila میزان کلروفیل کل معادل 23/10 میلیگرم بر گرم را به ثبت رساند که افزایش 13 درصدی را نسبت به شاهد در شوری 2 dS m-1 داشته است. در مورد تولید پرولین تیمار شاهد در شوری 7 dS m-1 با میانگین 177/1 میکرومول بر گرم بیشترین، و تیمار تلقیحشده با Pseudomonas Alcaliphila در شوری 2 dS m-1 با تولید 173/0 میکرومول بر گرم کمترین پرولین را تولید نموده است. همچنین تولید پروتئین خام در تیمارهای تلقیحشده با Pseudomonas Alcaliphila و Pseudomonas Syringae در شوری 2 dS m-1 بهترتیب با 94/13 و 87/13 میلیگرم بر گرم بهترین عملکرد را داشتهاند و اختلاف معنیداری در سطح 5 درصد ندارند. در همه تیمارهای باکتریایی، با افزایش شوری از 2 به 7 دسیزیمنس بر متر، در همه شاخصهای رشد کاهش معنیدار رخ داده است، اما تلقیح با باکتریهای PGPR سبب افزایش شاخصهای رشد و پارامترهای بیوشیمیایی نسبت به شاهد در شرایط شوری بیشتر شده است. به این ترتیب، میتوان نتیجه گرفت، سویه Pseudomonas Alcaliphila میتواند برای بهرهبرداری بهعنوان یک تلقیح زیستی یا کود زیستی در خاکهای آهکی و تحت تنش شوری استفاده شود تا بهرهوری بهتر و پویایی اکولوژیکی را فراهم نماید. کلیدواژهها: خصوصیات محرک رشد، شوری، یونجه، ACC- دآمیناز، PGPR
