محمد عثمان امرا؛ محمود رمرودی؛ علیرضا راشکی؛ محمد گلوی؛ میترا جباری
چکیده
در سال‌های اخیر گرد و غبار اثر و پیامدهای زیانباری روی درختان خرما در مناطق مختلف داشته است. این پدیده روی کمیت و کیفیت محصول خرما اثرات منفی دارد. در این راستا، پژوهشی جهت بررسی تأثیر گرد و غبار بر کلروفیل ...
بیشتر
در سال‌های اخیر گرد و غبار اثر و پیامدهای زیانباری روی درختان خرما در مناطق مختلف داشته است. این پدیده روی کمیت و کیفیت محصول خرما اثرات منفی دارد. در این راستا، پژوهشی جهت بررسی تأثیر گرد و غبار بر کلروفیل برگ، هدایت روزنه‌ای، درصد تشکیل و ریزش میوه درختان خرما در سه منطقه از شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان با شدت‌های مختلف گرد و غبار انجام گرفت. انتخاب مکان‌های مورد مطالعه با استفاده از داده‌های هواشناسی و ماهوارهایی به تفکیک غلظت‌های مختلف گرد و غبار صورت گرفت و منطقه روتک (شدت گرد و غبار بالا)، جالق (شدت گرد و غبار متوسط) و سراوان (شدت گرد و غبار کم) انتخاب شدند. در هر یک از سه منطقه تعداد 5 نخلستان و درون هر نخلستان تعداد 5 اصله درخت خرما با شرایط یکسان انتخاب شدند. جهت اندازه‌گیری میزان کلروفیل برگ در دو حالت بدون شستشو و پس از شستشو و نیز هدایت روزنه‌ای از پنج برگ انتخابی، نمونه‌گیری‌ها انجام و اندازه‌گیری‌ها صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی‌دار میزان کلروفیل برگ بعد از شستشو و هدایت روزنه‌ای در سه منطقه بود. در منطقه سراوان با غبار ناچیز بیش‌ترین میزان کلروفیل برگ و در روتک با غلظت بالای گرد و غبار کم‌ترین مقدار آن مشاهده و همچنین مقدار کلروفیل برگ در هر سه منطقه در شرایط شستشوی برگ‌ها (سراوان در حالت شستشو 94/62) بیشتر از حالت عدم شستشو برگ‌ها (سراوان بدون شستشو 49/54) بود. میزان کلروفیل برگ در منطقه روتک با غلظت زیاد گرد و غبار در حالت شستشو 05/41 و در منطقه سراوان با گرد و غبار خیلی کم‌تر و در حالت شستشو 94/62 بود که بیانگر اختلاف معنی دار در مناطق از لحاظ میزان کلروفیل برگ بود. نتایج مقایسه میانگین نشان دهنده کاهش هدایت روزنه‌ای در مناطقی با میزان بالای گرد و غبار (منطقه روتک) نسبت به مناطقی با گرد و غبار پایین بود. بیش‌ترین درصد تشکیل میوه (98/92 درصد) در منطقه سراوان با میزان کم گرد و غبار و کم‌ترین آن (60 درصد) در منطقه روتک با میزان بالای گرد و غبار مشاهده شد. بیش‌ترین درصد تلقیح (85/98) و کم‌ترین درصد ریزش (14/1) نیز در منطقه سراوان و کم‌ترین درصد تلقیح (28/89) و بیش‌ترین درصد ریزش (17/10) در منطقه روتک مشاهده شد. در کل نتایج بیانگر اثرات منفی غلظت بالای گرد و غبار بر ویژگی‌های مورد بررسی بود.
