میترا رازی؛ رضا درویش زاده؛ حامد دولتی بانه؛ محمداسماعیل امیری؛ پدرو مارتینز گومز
چکیده
چکیدهیکی از مهمترین اهداف بهنژادی انگور دستیابی به ارقام بیدانه با حبههای درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامههای بهنژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژنها مهم میباشد چرا که دانش در این ...
بیشتر
چکیدهیکی از مهمترین اهداف بهنژادی انگور دستیابی به ارقام بیدانه با حبههای درشت و طعم و مزه مطلوب است. در برنامههای بهنژادی اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژنها مهم میباشد چرا که دانش در این زمینه به بهنژادگران در انتخاب ارقام با صفات مطلوبِ بازارپسند و ارقام با عملکردِ بهتر کمک اساسی مینماید. در این پژوهش، ارزشِ اصلاحی برای چهارده صفت شامل: مواد جامد محلول، pH، اسیدیته، وزن حبه، وزن گوشت حبه، وزن تک بذر، تعداد بذر، حجم آب میوه، عرض خوشه، طول خوشه، وزن خوشه، درصد جوانهزنی دانه گرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گردهافشانی آزاد و گردهافشانی کنترل شده در 45 رقم انگور آذربایجان غربی با استفاده از بهترین پیشبینی نااُریب خطی (BLUP) برآورد شد. ارزیابیهای فنوتیپی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه تحقیقات دکتر نخجوانی (کهریز)) و ارزیابیهای ژنوتیپی در پژوهشکده زیستفناوری دانشگاه ارومیه در سال 1395 انجام گرفت. با در نظر گرفتن مجموع ارزشهای اصلاحی صفات مورد مطالعه، ارقام آقشانی، طائِفی، قزل اوزوم، لعلقرمز، تَبَرزه قرمز، گرمیان، ریش بابا قرمز و قرهشانی بالاترین رتبه را داشتند. در بین ارقام بیدانه مورد مطالعه؛ رقم رجین از لحاظ وزن تک بذر و رقم کشمشی سفید از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند و به نظر میرسد که این ارقام بیدانه بالاترین توان انتقال صفات وزن تک بذر و تعداد بذر را به نسل بعد دارند. در بین ارقام دانهدار رقم شیرازی از لحاظ وزن تک بذر و رقم قرهشانی از لحاظ تعداد بذر دارای بالاترین میزان ارزش اصلاحی بودند. ارقام گرمیان، ریش بابا قرمز، کشمشی قرمز، تبرزه قرمز، آقشانی و شیرازی برای صفات جوانهزنی دانهگرده، درصد تشکیل میوه در شرایط گردهافشانی آزاد و کنترلشده ارزش اصلاحی مثبت و بالا نشان دادند. ارقام سرقوله، گزندایی و قزل اوزوم با داشتن ارزش اصلاحی بالا و مثبت برای صفات وزن حبه و وزن گوشت میوه میتوانند بهعنوان والد مناسب برای اصلاح این صفات در برنامههای تلاقی استفاده شوند چرا که بهتر میتوانند خصوصیات خود را به نتاج منتقل نمایند. ارقام لعل قرمز، ریش بابا قرمز و تبرزه قرمز نیز برای سه صفت طول خوشه، عرض خوشه و وزن خوشه دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا بودند و بنابراین میتوانند بهعنوان والد مطلوب برای اصلاح این صفات در برنامههای بهنژادی انگور معرفی شوند.
