آرزو شقاقی؛ محمد امیدی قلعهمحمدی؛ محمدمهدی جوکار
چکیده
چکیدهگلراعی با نام علمی (Hypericum perforatum L) یکی از مهمترین گونههای جنس Hypericumمیباشد. این گیاه با دارا بودن مواد مؤثره بیشمار همچون هیپریسین و هیپرفورین و داشتن اثرات شناخته شدة دارویی در درمان افسردگی، ...
بیشتر
چکیدهگلراعی با نام علمی (Hypericum perforatum L) یکی از مهمترین گونههای جنس Hypericumمیباشد. این گیاه با دارا بودن مواد مؤثره بیشمار همچون هیپریسین و هیپرفورین و داشتن اثرات شناخته شدة دارویی در درمان افسردگی، یکی از مهمترین گیاهان دارویی در سطح جهان بهشمار میرود. باتوجه به پراکندگی زیاد گلراعی در ایران، این آزمایش بهمنظور ارزیابی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی 15 جمعیت این گیاه در مناطق مختلف ایران در طی سال 1397 انجام و آنالیزهای بیوشیمیایی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه صورت پذیرفت. خصوصیات بیوشیمیایی مختلف منجمله ظرفیت آنتیاکسیدانی درکنار میزان متابولیتهای ثانویة هیپریسین و هیپرفورین در دو اندام برگ و گلبرگ جمعیتهای مختلف این گیاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد بین جمعیتهای مختلف مورد مطالعه، از نظر مورفولوژیکی و بیوشیمیایی تفاوت معنیداری وجود دارد. درخصوص صفات بیوشیمیایی، بین اندامهای مختلف نیز اختلاف معنیداری مشاهده گردید. بازده عصارهگیری نیز در بین اندامها و جمعیتهای مورد مطالعه متغییر و متفاوت بود. تفاوت بیوشیمیایی جمعیتهای گلراعی در ایران تنها به فعالیت آنتیاکسیدانی آنها در مهار رادیکال آزاد DPPH محدود نگردید، بلکه شامل مکانیزمهای غیرآنزیمی دفاع آنتیاکسیدانی و ترکیبات دخیل در شکار رادیکالهای آزاد همچون فنولها و فلاونوئیدها نیز گردید. محتوای فنلکل و فلاونوئید نیز نه تنها در بین جمعیتها بلکه بین اندامهای برگ و گل نیز تفاوت معنیداری داشت. در میزان متابولیتهای ثانویة نیز بین اندامها و جمعیتهای مختلف مورد مطالعه اختلاف معنیداری وجود داشت، بهنحوی که گلبرگها در مقایسه با برگها میزان هیپریسین و هیپرفورین بیشتری داشتند. میزان هیپرفورین در مقایسه با میزان هیپریسین در هر دو اندام و کلیة جمعیتها بهطور معنیداری بیشتر بود. بهطورکلی تنوع موفولوژیکی و بیوشیمیایی بالایی بین جمعیتهای مختلف مورد بررسی وجود داشت. از این تنوع علاوه بر شناسایی جمعیتهای با عملکرد و میزان مواد مؤثره بیشتر جهت برنامههای اصلاحی، میتوان در ایجاد ارقام مقاوم به تنشهای غیرزیستی نیز استفاده نمود.